อรรถกถาเล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๑๖๗.

เสกฺขสมณญฺจ สีลวนฺตปุถุชฺชนสมณญฺจ นิทฺทิสนฺโต อาห "โย ธมฺมปเท"ติ. ตตฺถ ปทวณฺณนา ปากฏาเยว. อยํ ปเนตฺถ อตฺถวณฺณนา:- โย นิพฺพานธมฺมสฺส ปทตฺตา ธมฺมปเท, อุโภ อนฺเต อนุปคมฺม เทสิตตฺตา อาสยานุรูปโต วา สติปฏฺฐานาทินานปฺปกาเรหิ เทสิตตฺตา สุเทสิเต, มคฺคสมงฺคีปิ อนวสิตมคฺคกิจฺจตฺตา มคฺเค ชีวติ, สีลสํยเมน สญฺญโต, กายาทีสุ สุปติฏฺฐิตาย จิรกตาทิสรณาย วา สติยา สติมา, อนุมตฺตสฺสาปิ วชฺชสฺส อภาวโต อนวชฺชตฺตา, โกฏฺฐาสภาเวน จ ปทตฺตา สตฺตตฺตึสโพธิปกฺขิยธมฺมสงฺขาตานิ อนวชฺชปทานิ ภงฺคญาณโต ปภุติ ภาวนาเสวนาย เสวมาโน, ตํ ภิกฺขูนํ ตติยํ มคฺคชีวินฺติ อาหูติ. [๘๙] เอวํ ภควา อิมาย คาถาย "มคฺคชีวินฺ"ติ เสกฺขสมณํ สีลวนฺตํ ปุถุชฺชนสมณญฺจ นิทฺทิสิตฺวา อิทานิ ตํ ภณฺฑุกาสาวกณฺฐํ ^๑- เกวลํ โวหารมตฺตกสมณํ ^๒- นิทฺทิสนฺโต อาห "ฉทนํ กตฺวานา"ติ. ตตฺถ ฉทนํ กตฺวานาติ ปติรูปํ กริตฺวา, เวสํ คเหตฺวา, ลิงฺคํ ธาเรตฺวาติ อตฺโถ. สุพฺพตานนฺติ พุทฺธปจฺเจกพุทฺธสาวกานํ. เตสํ หิ สุนฺทรานิ วตานิ, ตสฺมา เต สุพฺพตาติ วุจฺจนฺติ. ปกฺขนฺทีติ ปกฺขนฺทโก, อนฺโต ปวิสโกติ อตฺโถ. ทุสฺสีโล หิ คูถปฏิจฺฉาทนตฺถํ ติณปณฺณาทิจฺฉทนํ วิย อตฺตโน ทุสฺสีลภาวปฏิจฺฉาทนตฺถํ สุพฺพตานํ ฉทนํ กตฺวาน ^๓- "อหมฺปิ ภิกฺขู"ติ ภิกฺขุมชฺเฌ ปกฺขนฺทติ, "เอตฺตกวสฺเสน ภิกฺขุนา คเหตพฺพํ เอตนฺ"ติ ลาเภ ทียมาเน "อหํ เอตฺตกวสฺโส"ติ คณฺหิตุํ ปกฺขนฺทติ, เตน วุจฺจติ "ฉทนํ กตฺวาน สุพฺพตานํ ปกฺขนฺที"ติ. จตุนฺนมฺปิ ขตฺติยาทิกุลานํ อุปฺปนฺนํ ปสาทํ อนนุรูปปฏิปตฺติยา ทูเสตีติ กุลทูสโก. ปคพฺโภติ อฏฺฐฏฺฐาเนน กายปาคพฺภิเยน, จตุฏฺฐาเนน วจีปาคพฺภิเยน, อเนกฏฺฐาเนน มโนปาคพฺภิเยน จ สมนฺนาคโตติ อตฺโถ. อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถารํ ปน เมตฺตสุตฺตวณฺณนายํ ปวกฺขาม. ^๔- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ภณฺฑุํ กาสาวกณฺฐํ ^๒ ฉ.ม. โวหารมตฺตสมณํ @^๓ ฉ.ม. กตฺวา ^๔ ฉ.ม. วกฺขาม

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๑๖๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=28&page=167&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=28&A=4007&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=28&A=4007&modeTY=2&pagebreak=1#p167