อรรถกถาเล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๓๘.

ปน ภณนฺติ "ควสตเชฏฺโฐ อุสโภ, ควสหสฺสเชฏฺโฐ วสโภ ควสตสหสฺสเชฏฺโฐ ^๑- นิสโภ"ติ. อปเร "เอกคามกฺเขตฺเต เชฏฺโฐ อุสโภ, ทฺวีสุ เชฏฺโฐ วสโภ, สพฺพตฺถ อปฺปฏิหโต นิสโภ"ติ. สพฺเพ เอเต ปปญฺจา, อปิจ โข ปน อุสโภติ วา วสโภติ วา นิสโภติ วา สพฺเพเปเต อปฺปฏิสมฏฺเฐน เวทิตพฺพา. ยถาห "นิสโภ วต โภ สมโณ โคตโม"ติ. ^๒- รกาโร ปทสนฺธิกโร. พนฺธนานีติ รชฺชุพนฺธนานิ กิเลสพนฺธนานิ จ. นาโคติ หตฺถี. ปูติลตนฺติ คโฬจีลตํ. ยถา หิ สุวณฺณวณฺโณปิ กาโย ปูติกาโย, วสฺสสติโกปิ สุนโข กุกฺกุโร, ตทหุชาโตปิ สิคาโล "ชรสิคาโล"ติ วุจฺจติ. เอวํ อภินวาปิ คโฬจีลตา อสารกฏฺเฐน "ปูติลตา"ติ วุจฺจติ. ทาลยิตฺวาติ ^๓- ฉินฺทิตฺวา. คพฺภญฺจ เสยฺยญฺจ คพฺภเสยฺยํ. ตตฺถ คพฺภคฺคหเณน ชลาพุชโยนิ, เสยฺยคฺคหเณน อวเสสา. ^๔- คพฺภเสยฺยมุเขน วา สพฺพาปิ ตา วุตฺตาติ เวทิตพฺพา. เสสเมตฺถ ปทตฺถโต อุตฺตานเมว. อยํ ปเนตฺถ อธิปฺปาโย:- ธนิย ตฺวํ พนฺธเนน ตุฏฺโฐ, อหํ ปน พนฺธเนน อฏฺฏียนฺโต ถามวีริยูเปโต มหาอุสโภริว พนฺธนานิ ปญฺจุทฺธมฺภาคิยสํโยชนานิ จตุตฺถอริยมคฺคถามวีริเยน เฉตฺวา, นาโค ปูติลตํว ปญฺโจรมฺภาคิยสํโยชนพนฺธนานิ เหฏฺฐิมมคฺคตฺตยถามวีริเยน ทาลยิตฺวา, อถ วา อุสโภริว พนฺธนานิ อนุสเย นาโค ปูติลตํว ปริยุฏฺฐานานิ เฉตฺวา ทาลยิตฺวาว ฐิโต. ตสฺมา น ปุน คพฺภเสยฺยํ อุเปสฺสํ. โสหํ ชาติทุกฺขวตฺถุเกหิ สพฺพทุกฺเขหิ ปริมุตฺโต โสภามิ "อถ เจ ปตฺถยสี ปวสฺส เทวา"ติ วทมาโน. ตสฺมา สเจ ตฺวมฺปิ อหํ วิย วตฺตุมิจฺฉสิ, ฉินฺท ตานิ พนฺธนานีติ. เอตฺถ จ พนฺธนานิ สมุทยสจฺจํ, คพฺภเสยฺยา ทุกฺขสจฺจํ, "น อุเปสฺสนฺ"ติ เอตฺถ อนุปคโม อนุปาทิเสสวเสน, "เฉตฺวา ทาเลตฺวา"ติ เอตฺถ เฉโท ปทาลนญฺจ สอุปาทิเสสวเสน นิโรธสจฺจํ, เยน ฉินฺทติ ปทาเลติ จ, ตํ มคฺคสจฺจนฺติ. เอวเมตํ จตุสจฺจทีปิกํ คาถํ สุตฺวา คาถาปริโยสาเน ธนิโย จ ปชาปติ จสฺส เทฺว จ ธีตโรติ จตฺตาโร ชนา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหึสุ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สตสหสฺสเชฏฺโฐ ^๒ สํ.ส. ๑๕/๓๘/๓๑ ^๓ ก. ปทาลยิตฺวาติ @^๔ ม. อวเสสา คพฺภเสยฺยา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๓๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=28&page=38&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=28&A=950&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=28&A=950&modeTY=2&pagebreak=1#p38