อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๓)
หน้าที่ ๑๗๗-๑๗๘.

หน้าที่ ๑๗๗.
                     จมฺมกฺขนฺธกวณฺณนา
                     -------------
     {๒๔๒} อิสฺสราธิปจฺจนฺติ อิสฺสรภาเวน จ อธิปติภาเวน จ สมนฺนาคตํ ฯ
รชฺชนฺติ ราชภาวํ รญฺญา กตฺตพฺพกิจฺจํ วา ฯ โสโณ นาม
โกฬิวิโสติ เอตฺถ โสโณติ ตสฺส นามํ โกฬิวิโสติ โคตฺตํ ฯ
ปาทตเลสุ โลมานีติ อุโภสุ รตฺเตสุ ปาทตเลสุ สุขุมานิ
อญฺชนวณฺณานิ กมฺมจิตฺตกตานิ โลมานิ ชาตานิ โหนฺติ ฯ โส
กิร ปุพฺเพ อสีติสหสฺสานํ ปุริสานํ เชฏฺฐปุริโส หุตฺวา เตหิ สทฺธึ
ปจฺเจกพุทฺธสฺส วสนฏฺฐาเน ปณฺณสาลํ กตฺวา อตฺตโน สสฺสิรีกํ
อุณฺณปาวารกํ ปจฺเจกพุทฺธสฺส ปาเทหิ อกฺกมนฏฺฐาเน ปาทปุญฺฉนิกํ
กตฺวา ฐเปสิ ฯ เตมาสมฺปน สพฺเพว ปจฺเจกพุทฺธํ อุปฏฺฐหึสุ ฯ
อยํ ตสฺส จ เตสญฺจ อสีติคามิกสหสฺสานํ ปุพฺพปโยโค ฯ
     คามิกสหสฺสานีติ เตสุ คาเมสุ วสนฺตานํ กุลปุตฺตานํ อสีติสหสฺสานิ ฯ
เกนจิเทว กรณีเยนาติ เกนจิ กรณีเยน วิย ฯ น ปนสฺส กิญฺจิ
กรณียํ อตฺถิ อญฺญตฺร ตสฺส ทสฺสนตฺถาย ฯ ราชา กิร ตานิปิ
อสีติกุลปุตฺตสหสฺสานิ สนฺนิปาเตนฺโต เอวํ อปริสงฺกนฺโต โสโณ
อาคมิสฺสตีติ สนฺนิปาตาเปสิ ฯ ทิฏฺฐธมฺมิเก อตฺเถติ กสิวณิชฺชาทีนิ
ธมฺเมน กตฺตพฺพานิ มาตาปิตโร ธมฺเมน โปสิตพฺพาติเอวมาทินา
นเยน อิธโลกหิเต อตฺเถ อนุสาสิตฺวา ฯ โส โน ภควาติ โส
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๗๘.
อมฺหากํ ภควา ตุมฺเห สมฺปรายิเก อตฺเถ อนุสาสิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ
     ภควนฺตํ ปฏิเวเทมีติ ภควนฺตํ ชานาเปมิ ฯ ปาฏิกาย นิมฺมุชฺชิตฺวาติ
โสปาณสฺส เหฏฺฐา อฑฺฒจนฺทปาสาเณ นิมฺมุชฺชิตฺวา ฯ ยสฺสทานิ
ภนฺเต ภควา กาลํ มญฺญตีติ ยสฺส เตสํ หิตกิริยตฺถสฺส ภควา
กาลํ ชานาติ ฯ วิหารปฺปจฺฉายายนฺติ วิหารปฺปจฺจนฺเต ฉายายํ ฯ
สมนฺนาหรนฺตีติ ปสาทวเสน ปุนปฺปุนํ มนสิกโรนฺติ ฯ ภิยฺโยโส
มตฺตายาติ ภิยฺโยโส มตฺตาย ปุน วิสิฏฺฐตรํ ทสฺเสหีติ อตฺโถ ฯ
อนฺตรธายตีติ อทสฺสนํ โหติ ฯ {๒๔๓} โลหิเตน ผุฏฺโฐติ โลหิเตน มกฺขิโต
โหติ ฯ ควาฆาตนนฺติ ยตฺถ คาโว หญฺญนฺติ ตาทิโสติ อตฺโถ ฯ
กุสโลติ วีณาย วาทนกุสโล ฯ วีณาย ตนฺติสฺสเรติ วีณาย
ตนฺติยา สเร ฯ อจฺจายิกาติ อติอายตา ขรมุจฺฉิตา ฯ สรวตีติ
สรสมฺปนฺนา ฯ กมฺมญฺญาติ กมฺมกฺขมา ฯ อติสิถิลาติ มนฺทมุจฺฉิตา ฯ
สเม คุเณ ปติฏฺฐิตาติ มชฺฌิเม สเร ฐเปตฺวา มุจฺฉิตา ฯ
วิริยสมถํ อธิฏฺฐาหีติ วิริยสมฺปยุตฺตํ สมถํ อธิฏฺฐาหิ วิริยสมเถน
โยเชหีติ อตฺโถ ฯ อินฺทฺริยานญฺจ สมตํ ปฏิวิชฺฌาติ สทฺธาทีนํ
อินฺทฺริยานํ สมตํ สมภาวํ ตตฺถ สทฺธํ ปญฺญาย ปญฺญญฺจ
สทฺธาย วิริยํ สมาธินา สมาธิญฺจ วิริเยน โยชิยมานานํ อินฺทฺริยานํ
สมตํ ปฏิวิชฺฌ ฯ ตตฺถ จ นิมิตฺตํ คณฺหาหีติ ตสฺมึ สมเถ สติ
เยน อาทาเส มุขนิมิตฺเตน อุปฺปชฺชิตพฺพํ ตํ สมถนิมิตฺตํ วิปสฺสนา-
นิมิตฺตํ มคฺคนิมิตฺตํ ผลนิมิตฺตํ คณฺหาหิ นิพฺพตฺเตหีติ อตฺโถ ฯ
     {๒๔๔} อญฺญํ พฺยากเรยฺยนฺติ อรหา อหนฺติ ชานาเปยฺยํ ฯ ฉฏฺฐานานีติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๑๗๗-๑๗๘.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=177&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=3641&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=3641&modeTY=2&pagebreak=1#p177