อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๓)
หน้าที่ ๔๖๒-๔๖๔.

หน้าที่ ๔๖๒.
ปฏิเวธปญฺญาย ชานตา ปรหิตสาธิกาย กรุณาปทฏฺฐานาย
เทสนาปญฺญาย ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ยํ ปฐมํ ปาราชิกํ
ปญฺญตฺตํ ตํ กตฺถ ปญฺญตฺตํ กํ อารพฺภ ปญฺญตฺตํ กิสฺมึ
วตฺถุสฺมึ ปญฺญตฺตํ อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ ฯเปฯ เกนาภฏนฺติ ฯ
     {๒} ปุจฺฉาวิสฺสชฺชเน ปน ยนฺเตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา
อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ปฐมํ ปาราชิกนฺติ อิทํ เกวลํ ปุจฺฉาย
อาคตสฺส อาทิปทสฺส ปจฺจุทฺธรณมตฺตเมว ฯ กตฺถ ปญฺญตฺตนฺติ
เวสาลิยา ปญฺญตฺตํ กํ อารพฺภาติ สุทินฺนํ กลนฺทปุตฺตํ อารพฺภาติ-
เอวมาทินา ปน นเยน ปุนปิ เอตฺถ เอเกกํ ปทํ ปุจฺฉิตฺวาว
วิสฺสชฺชิตํ ฯ เอกา ปญฺญตฺตีติ โย ปน ภิกฺขุ เมถุนํ ธมฺมํ
ปฏิเสเวยฺย ปาราชิโก โหติ อสํวาโสติ อยํ ปญฺญตฺติ เอกา
ปญฺญตฺติ ฯ เทฺว อนุปฺปญฺญตฺติโยติ อนฺตมโส ติรจฺฉานคตายปีติ จ
สิกฺขํ อปจฺจกฺขายาติ จ มกฺกฏีวชฺชีปุตฺตกวตฺถูนํ วเสน วุตฺตา
อิมา เทฺว อนุปฺปญฺญตฺติโย ฯ เอตฺตาวตา อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ
อนุปฺปญฺญตฺติ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺตีติ อิมิสสา ปุจฺฉาย เทฺว โกฏฺฐาสา
วิสฺสชฺชิตา โหนฺติ ฯ ตติยํ วิสฺสชฺเชตุํ ปน อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ
ตสฺมึ นตฺถีติ วุตฺตํ ฯ อยํ หิ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ นาม อนุปฺปนฺเน
โทเส ปญฺญตฺตา ฯ สา อฏฺฐครุธมฺมวเสน ภิกฺขุนีนํเยว อาคตา
อญฺญตฺร นตฺถิ ตสฺมา วุตฺตํ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ ตสฺมึ นตฺถีติ ฯ
สพฺพตฺถ ปญฺญตฺตีติ มชฺฌิมเทเส เจว ปจฺจนฺติมชนปเทสุ จ
สพฺพตฺถ ปญฺญตฺติ ฯ วินยธรปญฺจเมน คเณ อุปสมฺปทา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๖๓.
คณงฺคณุปาหนา ธุวนหานํ จมฺมตฺถรณนฺติ อิมานิ หิ จตฺตาริ
สิกฺขาปทานิ มชฺฌิมเทเสเยว ปญฺญตฺตานิ ฯ เอตฺเถว เอเตหิ
อาปตฺติ โหติ น ปจฺจนฺติมชนปเทสุ ฯ เสสานิ สพฺพาเนว
สพฺพตฺถ ปญฺญตฺติ นาม ฯ สาธารณปญฺญตฺตีติ ภิกฺขูนญฺเจว
ภิกฺขุนีนญฺจ สาธารณปญฺญตฺติ ฯ สุทฺธภิกฺขูนเมว หิ สุทฺธภิกฺขุนีนํ
วา ปญฺญตฺตสิกฺขาปทํ อสาธารณปญฺญตฺติ นาม โหติ ฯ อิทํ
ปน ภิกฺขู อารพฺภ อุปฺปนฺเน วตฺถุสฺมึ ยา ปน ภิกฺขุนี ฉนฺทโส
เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย อนฺตมโส ติรจฺฉานคเตปิ ปาราชิกา
โหติ อสํวาสาติ ภิกฺขุนีนํปิ ปญฺญตฺตํ ฯ วินีตกถามตฺตเมว หิ
ตาสํ นตฺถิ ฯ สิกฺขาปทํ ปน อตฺถิ ฯ เตน วุตฺตํ สาธารณ-
ปญฺญตฺตีติ ฯ อุภโต ปญฺญตฺติยมฺปิ เอเสว นโย ฯ พฺยญฺชนมตฺตเมว
หิ เอตฺถ นานํ ฯ ภิกฺขูนํปิ ภิกฺขุนีนํปิ สาธารณตฺตา สาธารณ-
ปญฺญตฺติ อุภินฺนํปิ ปญฺญตฺตตฺตา อุภโต ปญฺญตฺตีติ ฯ อตฺเถ
ปน เภโท นตฺถิ ฯ นิทาโนคธนฺติ ยสฺส สิยา อาปตฺติ โส
อาวิกเรยฺยาติ เอตฺถ สพฺพาปตฺตีนํ อนุปวิฏฺฐตฺตา นิทาโนคธํ
นิทาเน อนุปวิฏฺฐนฺติ อตฺโถ ฯ ทุติเยน อุทฺเทเสนาติ นิทาโนคธํ
นิทานปริยาปนฺนมฺปิ สมานํ ตตฺรีเม จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมาติ-
อาทินา ทุติเยน เนว อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ ฯ จตุนฺนํ
วิปตฺตีนนฺติ สีลวิปตฺติอาทีนํ ฯ ปฐมา หิ เทฺว อาปตฺติกฺขนฺธา
สีลวิปตฺติ นาม ฯ อวเสสา ปญฺจ อาจารวิปตฺติ นาม มิจฺฉาทิฏฺฐิ จ
อนฺตคาหิกทิฏฺฐิ จ ทิฏฺฐิวิปตฺติ นาม อาชีวเหตุ ปญฺญตฺตานิ ฉ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๖๔.
สิกฺขาปทานิ อาชีววิปตฺติ นาม ฯ อิติ อิมาสํ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ
อิทํ ปาราชิกํ สีลวิปตฺติ นาม โหติ ฯ เอเกน สมุฏฺฐาเนนาติ
ทฺวงฺคิเกน เอเกน สมุฏฺฐาเนน ฯ เอตฺถ หิ จิตฺตํ องฺคํ โหติ กาเยน
ปน อาปตฺตึ อาปชฺชติ ฯ เตน วุตฺตํ กายโต จ จิตฺตโต จ
สมุฏฺฐาตีติ ฯ ทฺวีหิ สมเถหีติ อาปนฺโนสีติ สมฺมุขา ปุจฺฉิยมาโน
อาม อาปนฺโนมฺหีติ ปฏิชานาติ ฯ ตาวเทว ภณฺฑนกลหวิคฺคหา
วูปสนฺตา โหติ สกฺกา จ โหติ ตํ ปุคฺคลํ อปเนตฺวา อุโปสโถ
วา ปวารณา วา กาตุํ อิติ สมฺมุขาวินเยน จ ปฏิญฺญาตกรเณน
จาติ ทฺวีหิ สมเถหิ สมฺมติ ฯ น จ ตปฺปจฺจยา โกจิ อุปทฺทโว
โหติ ฯ ยํ ปน อุปริ ปญฺญตฺติวคฺเค กตเมน สมเถน สมฺมตีติ
วุตฺตํ ตํ สมถํ โอตาเรตฺวา อนาปตฺติ กาตุํ น สกฺกาติ
อิมมตฺถํ สนฺธาย วุตฺตํ ฯ ปญฺญตฺติ วินโยติ โย ปน ภิกฺขูติอาทินา
นเยน วุตฺตมาติกา ปญฺญตฺติ วินโยติ อตฺโถ ฯ วิภตฺตีติ
ปทภาชนํ วุจฺจติ ฯ วิภตฺตีติ วิภงฺคสฺเสตํ นามํ ฯ อสํวโรติ
วีติกฺกโม ฯ สํวโรติ อวีติกฺกโม ฯ เยสํ วตฺตตีติ เยสํ วินยปิฏกํ
จ อฏฺฐกถา จ สพฺพา ปคุณาติ อตฺโถ ฯ เต ธาเรนฺตีติ เต
เอตํ ปฐมปาราชิกํ ปาลิโต จ อตฺถโต จ ธาเรนฺติ ฯ น หิ
สกฺกา สพฺพํ วินยปิฏกํ อชานนฺเตน เอตสฺส อตฺโถ ชานิตุนฺติ ฯ
เกนาภฏนฺติ อิทํ ปฐมํ ปาราชิกํ ปาลิวเสน จ อตฺถวเสน จ
ยาวอชฺชตนกาลํ เกน อานีตํ ฯ ปรมฺปราภฏนฺติ ปรมฺปราย
อานีตํ ฯ {๓} อิทานิ ยาย ปรมฺปราย อานีตํ ตํ ทสฺเสตุํ อุปาลิทาสโก


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๔๖๒-๔๖๔.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=462&pages=3&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=9439&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=9439&modeTY=2&pagebreak=1#p462