อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๓๕๙.

อฏฺฐารเส กปฺปสเต ยํ พุทฺธมภิปูชยึ ทุคฺคตึ นาภิชานามิ พุทฺธปูชายิทํ ผลํ. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺตึ ปจฺจเวกฺขิตฺวา สญฺชาตโสมนสฺโส อุทานวเสน:- [๑๑๖] "ฉผสฺสายตเน หิตฺวา คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโต อฆมูลํ วเมตฺวาน ^๑- ปตฺโต เม อาสวกฺขโย"ติ คาถํ อภาสิ. ตตฺถ ฉผสฺสายตเน หิตฺวาติ จกฺขุสมฺผสฺสาทีนํ ฉนฺนํ สมฺผสฺสานํ อุปฺปตฺติฏฺฐานตาย "ผสฺสายตนานี"ติ ลทฺธนามานิ จกฺขาทีนิ ฉ อชฺฌตฺติกายตนานิ ตปฺปฏิพทฺธสงฺกิเลสปฺปหานวเสน ปหาย. คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโตติ ตโตเอว จกฺขุ- ทฺวาราทีนํ คุตฺตตฺตา, ตตฺถ ปวตฺตนการํ อภิชฺฌาทีนํ ปาปธมฺมานํ ปเวสนนิวารเณน สติกวาเฏน สุฏฺฐุ ปิหิตตฺตา คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโต. อถวา มนจฺฉฏฺฐานํ ฉนฺนํ ทฺวารานํ วุตฺตนเยน รกฺขิตตฺตา คุตฺตทฺวาโร, กายาทีหิ สุฏฺฐุ สญฺญตตฺตา สุสํวุโตติ เอวเมตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อฆมูลํ วเมตฺวานาติ อฆสฺส วฏฺฏทุกฺขสฺส มูลภูตํ อวิชฺชาภวตณฺหาสงฺขาตํ โทสํ, สพฺพํ วา กิเลสโทสํ อริยมคฺคสงฺขาต- วมนโยคปาเนน ^๒- อุคฺคิริตฺวา สนฺตานโต พหิ กตฺวา, พหิกรณเหตุ วา. ปตฺโต เม อาสวกฺขโยติ กามาสวาทโย อาสวา เอตฺถ ขียนฺติ, เตสํ วา ขเยน ปตฺตพฺโพติ อาสวกฺขโย, นิพฺพานํ อรหตฺตญฺจ. โส อาสวกฺขโย ปตฺโต อธิคโตติ อุทานวเสน อญฺญํ พฺยากาสิ. ปาราปริยตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. วมิตฺวา ^๒ ม......วมนโยคปาทเนน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๓๕๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=359&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=8001&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=8001&modeTY=2&pagebreak=1#p359