อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๔๕๙.

ตตฺถ ปญฺจ นีวรเณ หิตฺวาติ กามจฺฉนฺทาทิเก ปญฺจ นีวรเณ ปหาย ฌานาธิคเมน วิทฺธํเสตฺวา. โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยาติ กามโยคาทีหิ จตูหิ โยเคหิ เขมสฺส อนุปทฺทุตสฺส นิพฺพานสฺส อธิคมาย. ธมฺมาทาสนฺติ ธมฺมภูตํ อาทาสํ. ยถา หิ อาทาโส โอโลเกนฺตสฺส รูปกาเย คุณาคุณํ อาทํเสติ, ^๑- เอวํ วิปสฺสนาสงฺขาโต ธมฺมานํ สามญฺญวิเสสาวโพธนโต ญาณทสฺสนภูโต ธมฺมาทาโส วิปสฺสนฺตสฺส โวทานสงฺกิเลสธมฺมวิภาวเนน ตปฺปหานสาธเนน จ วิเสสโต นาม กาเย คุณํ อาทํเสติ. เตนาห:- "ธมฺมทาสํ คเหตฺวาน ญาณทสฺสนมตฺตโน ปจฺจเวกฺขึ อิมํ กายํ สพฺพํ สนฺตรพาหิรนฺ"ติ อิมํ กายํ ธมฺมสมูหํ มม อตฺตภาวํ อชฺฌตฺติกพาหิรายตนภาวโต สนฺตรพาหิรํ สพฺพํ อนวเสสํ ธมฺมาทาสํ คเหตฺวา "อนิจฺจนฺ"ติปิ "ทุกฺขนฺ"ติปิ "อนตฺตา"ติปิ ปติอเวกฺขึ ญาณจกฺขุนา ปสฺสึ. เอวํ ปสฺสตา จ มยา อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จาติ อตฺตโน สนฺตาเน ปรสนฺตาเน จ ตุจฺโฉ กาโย อทิสฺสถ นิจฺจสาราทิวิรหิโต ตุจฺโฉ ขนฺธ- ปญฺจกสงฺขาโต อตฺตภาวกาโย ญาณจกฺขุนา ยาถาวโต อปสฺสิตฺถ. สกลมฺปิ หิ ขนฺธปญฺจกํ "อวิชฺชานิวุตสฺส ภิกฺขเว พาลสฺส ตณฺหาสํยุตฺตสฺส เอวมยํ กาโย สมุทาคโต"ติอาทีสุ ^๒- "กาโย"ติ วุจฺจติ. "อทิสฺสถา"ติ จ อิมินา ยเทว กาเย ^๓- ทฏฺฐพฺพํ, ตํ ทิฏฺฐํ, น ทานิสฺส กิญฺจิ ^๔- มยา ปสฺสิตพฺพํ อตฺถีติ กตกิจฺจตํ ทสฺเสนฺโต อญฺญํ พฺยากาสิ. เอวํ เถโร อิมาหิ คาถาหิ ปุราณทุติยิกาย ธมฺมํ เทเสตฺวา ตํ สรเณสุ จ สีเลสุ จ สมฺปติฏฺฐาเปตฺวา อุยฺโยเชสิ. ปุณฺณมาสตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อาทิเสติ ^๒ สํ.นิ. ๑๖/๑๙/๒๕ พาลปณฺฑิตสุตฺต @^๓ ม. กาเยน ^๔ ม. น ทานิ ยํ กิญฺจิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๔๕๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=459&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=10267&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=10267&modeTY=2&pagebreak=1#p459