อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๒๖.

ฌาเนน โวหารมตฺตโต โสตฺถิโย นาม หุตฺวา อิทานิ สุวิมุตฺตภวสฺสาทธมฺมชฺฌาเนน ปรมตฺถโต โสตฺถิโย จมฺหิ. อิโต ปุพฺเพ อปฺปฏินิสฺสฏฺฐปาปธมฺมานํ เวทานํ คตมตฺเตน ^๑- เวทคู นาม หุตฺวา อิทานิ เวทสงฺขาเตน มคฺคญาเณน สํสารมโหฆสฺส เวทสฺส จตุสจฺจสฺส จ ปารํ คตตฺตา อธิคตตฺตา ญาตตฺตา ปรมตฺถโต เวทคู ชาโตติ. ตํ สุตฺวา พฺราหฺมณา สาสเน อุฬารํ ปสาทํ ปเวเทสุํ. องฺคณิกภารทฺวาชตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------------- ๓๐๘. ๒. ปจฺจยตฺเถรคาถาวณฺณนา ปญฺจาหาหํ ปพฺพชิโตติ อายสฺมโต ปจฺจยตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ สตฺถารํ วินตาย นาม นทิยา ตีเร คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส มนุญฺญ- ทสฺสนานิ ^๒- มหนฺตานิ อุทุมฺพรผลานิ โอจินิตฺวา อุปนาเมสิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมึ ภทฺทกปฺเป กสฺสเป ภควติ โลเก อุปฺปชฺชิตฺวา ปวตฺตวร- ธมฺมจกฺเก เวเนยฺยชนานุคฺคหํ กโรนฺเต ตสฺส สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา ภาวนมนุยุญฺชนฺโต เอกทิวสํ สํสารทุกฺขํ จินฺเตตฺวา อติวิย สญฺชาตสํเวโค วิหาเร นิสินฺโน "อรหตฺตํ อปฺปตฺวา อิโต น นิกฺขมิสฺสามี"ติ จิตฺตํ อธิฏฺฐาย วายมนฺโต ญาณสฺส อปริปกฺกตฺตา วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตุํ นาสกฺขิ. โส กาลงฺกตฺวา เทว- มนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท โรหินินคเร ^๓- ขตฺติยกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ปจฺจโยติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺฐิโต เอกทิวสํ มหาราชพลึ กาตุํ อารภิ. ตตฺถ มหาชโน สนฺนิปติ. ตสฺมึ สมาคเม ตสฺส ปสาทญฺชนนตฺถํ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. คาหมตฺเตน ^๒ สี. มนุญฺญรสานิ ^๓ ฉ.ม. โรหิตนคเร

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๒๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=526&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=11759&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=11759&modeTY=2&pagebreak=1#p526