อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปฏิสํ.อ.๑ (สทฺธมฺม.๑)
หน้าที่ ๒๙๕.

ตสฺมา อฏฺสมาปตฺติโคตฺรภู กุสลา โหนฺตี"ติ วทนฺติ. ตถา สงฺขารุเปกฺขายปิ
เวทิตพฺพํ.
     [๖๐] สามิสญฺจาติอาทีสุ วฏฺฏามิสโลกามิสกิเลสามิสานํ กิเลสามิเสน สามิสํ
สนิกนฺติกตฺตา. กินฺตํ? อฏฺวิธํ สมถโคตฺรภุาณํ. วฏฺฏามิสนฺติ เจตฺถ เตภูมก-
วฏฺฏเมว. โลกามิสนฺติ ปญฺจกามคุณา. กิเลสามิสนฺติ กิเลสา เอว. นิรามิสนฺติ
ทสวิธํ วิปสฺสนาโคตฺรภุาณํ อนิกนฺติกตฺตา. น หิ อริยา โคตฺรภุสฺมึ นิกนฺตึ
กโรนฺติ. โปตฺถเก "สามิสญฺเจ"ติ ลิขนฺติ, ตํ น สุนฺทรตรํ. เอวเมว ปณิหิตํ
อปฺปณิหิตํ สญฺุตฺตญฺจ วิสญฺุตฺตํ วุฏฺิตญฺจ อวุฏฺิตํ เวทิตพฺพํ. นิกนฺติ-
ปณิธิยา หิ ปณิหิตํ ปตฺถิตนฺติ อตฺโถ. ตทภาเวน อปฺปณิหิตํ. นิกนฺติสญฺโเคเนว
สญฺุตฺตํ. ตทภาเวน วิสญฺุตฺตํ. วุฏฺิตนฺติ วิปสฺสนาโคตฺรภุาณเมว. ตํ หิ
นิกนฺติจฺเฉทกตฺตา วุฏฺิตํ นาม. อิตรํ อวุฏฺิตํ. พหิทฺธา วุฏฺานตฺตา วา
วุฏฺิตํ. ผลโคตฺรภุปิ หิ นิพฺพานชฺฌาสยวเสน นิพฺพานาภิมุขีภูตตฺตา พหิทฺธา
สงฺขารนิมิตฺตา วุฏฺิตํ นามาติ เวทิตพฺพํ. เหฏฺาภิภวนวุฏฺานวิวฏฺานวาเรสุปิ
ผลโคตฺรภุ อชฺฌาสยวเสน นิพฺพานาภิมุขีภูตตฺตา อภิภุยฺยติ วุฏฺาติ วิวฏฺฏตีติ
เวทิตพฺพํ. ติณฺณํ วิโมกฺขานปจฺจยาติ ติณฺณํ โลกุตฺตรวิโมกฺขานํ สมถโคตฺรภุ
ปกตูปนิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ, วิปสฺสนาโคตฺรภุ อนนฺตรสมนฺตรูปนิสฺสยปจฺจยา โหนฺติ.
ปญฺายสฺส ปริจฺจิตาติ ปุพฺพภาคปญฺาย ปริจิตา ปริจิณฺณา. กุสโล วิวฏฺเฏ
วุฏฺาเนติ อสมฺโมหวเสเนว วิวฏฺฏสงฺขาเต โคตฺรภุาเณ กุสโล เฉโก, ปุพฺพภาคาเณน
วา กุสโล. นานาทิฏฺีสุ น กมฺปตีติ สมุจฺเฉเทน ปหีนาสุ นานปฺปการาสุ ทิฏฺีสุ
น เวธตีติ.
                   โคตฺตรภุาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          -------------


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๒๙๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=295&pages=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=6589&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=6589&pagebreak=1#p295