อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปฏิสํ.อ.๑ (สทฺธมฺม.๑)
หน้าที่ ๓๒๗.

ตทงฺควเสน สทฺธึ ขนฺธาภิสงฺขาเรหิ กิเลเส ปริจฺจชติ. สงฺขตโทสทสฺสเนน จ
ตพฺพิปรีเต นิพฺพาเน ตนฺนินฺนตาย ปกฺขนฺทติ. อิทํ จตุกฺกํ วิปสฺสนาสมฺปยุตฺต-
สมาธิวเสเนว วุตฺตํ. อสฺสาสวเสน ปสฺสาสวเสนาติ เจตฺถ อสฺสาสปสฺสาสปฺปวตฺติมตฺตํ
คเหตฺวา วุตฺตํ, น ตทารมฺมณกรณวเสน. วิตฺถาโร ปเนตฺถ อานาปานกถายํ
อาวิภวิสฺสติ.
                 อานนฺตริกสมาธิญาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------
                    ๓๓. อรณวิหารญาณนิทฺเทสวณฺณนา
     [๘๒] อรณวิหารญาณนิทฺเทเส อนิจฺจานุปสฺสนาทโย วุตฺตตฺถา. สุญฺญโต
วิหาโรติ อนตฺตานุปสฺสนาย วุฏฺฐิตสฺส สุญฺญตากาเรเนว ปวตฺตา อรหตฺตผล-
สมาปตฺติ. อนิมิตฺโต วิหาโรติ อนิจฺจานุปสฺสนาย วุฏฺฐิตสฺส อนิมิตฺตากาเรน
ปวตฺตา อรหตฺตผลสมาปตฺติ. อปฺปณิหิโต วิหาโรติ ทุกฺขานุปสฺสนาย วุฏฺฐิตสฺส
อปฺปณิหิตากาเรน ปวตฺตา อรหตฺตผลสมาปตฺติ. สุญฺญเต อธิมุตฺตาติ สุญฺญเต
ผลสมาปตฺติยา ปุพฺพภาคปญฺญาวเสน อธิมุตฺตตา. เสสทฺวเยปิ เอเสว นโย. ปฐมํ
ฌานนฺติอาทีหิ อรหตฺตผลสมาปตฺตึ สมาปชฺชิตุกามสฺส วิปสฺสนาย อารมฺมณภูตา
ฌานสมาปตฺติโย วุตฺตา. อรหโตเยว หิ วิปสฺสนาผลสมาปตฺติปณีตาธิมุตฺติฌาน-
สมาปตฺติโย สพฺพกิเลสานํ ปหีนตฺตา "อรณวิหาโร"ติ วตฺตุํ อรหนฺติ.
     ปฐเมน ฌาเนน นีวรเณ หรตีติ อรณวิหาโรติ ปฐมชฺฌานสมงฺคี ปฐเมน
ฌาเนน นีวรเณ หรตีติ ตํ ปฐมํ ฌานํ อรณวิหาโรติ อตฺโถ. เสเสสุปิ เอเสว
นโย. อรหโต นีวรณาภาเวปิ นีวรณวิปกฺขตฺตา ปฐมสฺส ฌานสฺส นีวรเณ หรตีติ
วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. วิปสฺสนาสมาปตฺติปฺปณีตาธิมุตฺติวเสน ติธา อรณวิหารญาณํ
อุทฺทิสิตฺวา กสฺมา ฌานสมาปตฺติโยว อรณวิหาโรติ นิทฺทิฏฺฐาติ เจ? อุทฺเทสวเสเนว


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๓๒๗.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=327&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=7300&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=7300&modeTY=2&pagebreak=1#p327