อรรถกถาเล่มที่ ๔๘ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปฏิสํ.อ.๒ (สทฺธมฺม.๒)
หน้าที่ ๑๗๑.

ภิกฺขเว ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน นิพฺพานนินฺนํ จิตฺตํ โหติ นิพฺพานโปณํ
นิพฺพานปพฺภารํ วิเวกฏฺฐํ เนกฺขมฺมาภิรตํ พฺยนฺตีภูตํ สพฺพโส อาสวฏฺฐานิเยหิ
ธมฺเมหี"ติ ๑- วุตฺตขีณาสวพลวเสน นิพฺพานนินฺนจิตฺตตฺตา ขีณาสโวว นิโรธสงฺขาตสฺส
นิพฺพานสฺส อุปฏฺฐาเน กุสโล.
     อารมฺมณูปฏฺฐานกุสลวเสนาติอาทีสุ กุสลนฺติ ญาณํ. ญาณมฺปิ หิ
กุสลปุคฺคลโยคโต กุสลํ ยถา ปณฺฑิตปุคฺคลโยคโต "ปณฺฑิตา ธมฺมา"ติ. ๒- ตสฺมา
โกสลฺลวเสนาติ อตฺโถ.
     [๒๐๗] อิทานิ จตุสฏฺฐิยา อากาเรหีติอาทิ ญาณกถายํ ๓- วุตฺตมฺปิ
อินฺทฺริยกถาสมฺพนฺเธน อิธาเนตฺวา วุตฺตํ. ตํ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ.
     [๒๐๘] ปุน สมนฺตจกฺขุสมฺพนฺเธน อินฺทฺริยวิธานํ วตฺตุกาโม น ตสฺส
อทฺทิฏฺฐมิธตฺถิ กิญฺจีติอาทิมาห. ตตฺถ สมนฺตจกฺขูติ สพฺพญฺญุตญฺญาณํ.
ปญฺญินฺทฺริยสฺส วเสนาติอาทินา ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ อวิโยคิตํ ทสฺเสติ.
สทฺทหนฺโต ปคฺคณฺหาตีติอาทีหิ เอเกกินฺทฺริยมูลเกหิ ปญฺจหิ จตุกฺเกหิ ปญฺจนฺนํ
อินฺทฺริยานํ นินฺนปโยคกาเล วา มคฺคกฺขเณ วา เอกรสภาวํ อญฺญมญฺญปจฺจยภาวญฺจ
ทสฺเสติ. สทฺทหิตตฺตา ปคฺคหิตนฺติอาทีหิ เอเกกินฺทฺริยมูลเกหิ ปญฺจหิ จตุกฺเกหิ
ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ นิพฺพตฺติกาเล วา ผลกาเล วา เอกรสภาวํ อญฺญมญฺญปจฺจยภาวญฺจ
ทสฺเสติ. ปุน พุทฺธจกฺขุสมฺพนฺเธน อินฺทฺริยวิธานํ วตฺตุกาโม ยํ
พุทฺธจกฺขูติอาทิมาห. ตตฺถ พุทฺธจกฺขูติ อินฺทฺริยปโรปริยตฺตญาณํ
อาสยานุสยญาณญฺจ. พุทฺธญาณนฺติ จ อิทํ ตเทว ทฺวยํ, เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตตฺถเมวาติ.
                 สทฺธมฺมปฺปกาสินิยา ปฏิสมฺภิทามคฺคฏฺฐกถาย
                      อินฺทฺริยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ: ๑ องฺ.ทสก. ๒๔/๙๐, ขุ.ปฏิ. ๓๑/๔๔/๓๘๗  ๒ อภิ.สงฺ. ๓๔/๑๐๓/๑๗ ๓ ขุ.ปฏิ.
@๓๑/๑๐๖/๑๑๘


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๘ หน้าที่ ๑๗๑.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=48&page=171&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=48&A=3845&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=48&A=3845&modeTY=2&pagebreak=1#p171