อรรถกถาเล่มที่ ๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ที.อ. (สุมงฺคล.๒)
หน้าที่ ๑๑-๑๒.

หน้าที่ ๑๑.
รุกฺขสฺส มูเล จตุมคฺคญาณสงฺขาตํ โพธึ พุทฺธา ปฏิวิชฺฌนฺติ, โส โส โพธีติ
วุจฺจติ. อยํ โพธิปริจฺเฉโท นาม.
                        สาวกยุคปริจฺเฉทวณฺณนา
      [๙] สาวกยุคปริจฺเฉเท ปน ขณฺฑติสฺสนฺติ ขณฺโฑ จ ติสฺโส จ. เตสุ
ขณฺโฑ เอกปิติโก กนิฏฺฐภาตา, ติสฺโส ปุโรหิตปุตฺโต. ขณฺโฑ ปญฺญาปารมิยา
มตฺถกํ ปตฺโต, ติสฺโส สมาธิปารมิยา. อคฺคนฺติ ฐเปตฺวา วิปสฺสึ ภควนฺตํ
อวเสเสหิ สทฺธึ อสทิสคุณตาย อุตฺตมํ. ภทฺทยุคนฺติ อคฺคตาเยว ภทฺทยุคํ.
อภิภูสมฺภวนฺติ อภิภู จ สมฺภโว จ. เตสุ อภิภู ปญฺญาปารมิยา มตฺถกํ ปตฺโต
สิขินา ภควตา สทฺธึ อรุณวติโต พฺรหฺมโลกํ คนฺตฺวา พฺรหฺมปริสาย วิวิธานิ
ปาฏิหาริยานิ ทสฺเสนฺโต ธมฺมํ เทเสตฺวา ทสสหสฺสีโลกธาตุํ อนฺธกาเรน
ผริตฺวา "กึ อิทนฺ"ติ สญฺชาตสํเวคานํ โอภาสํ ผริตฺวา "สพฺเพ เม รูปญฺจ
ปสฺสนฺตุ สทฺทญฺจ สุณนฺตู"ติ อธิฏฺฐหิตฺวา "อารภถา"ติ ๑- คาถาทฺวยํ ๒- ภณนฺโต
สทฺทํ สาเวติ. สมฺภโว สมาธิปารมิยา มตฺถกํ ปตฺโต อโหสิ.
      โสณุตฺตรนฺติ โสโณ จ อุตฺตโร จ. เตสุ ๓- โสโณ ปญฺญาปารมึ
ปารมึ ปตฺโต, อุตฺตโร สมาธิปารมึ ปตฺโต. ๔- วิธูรสญฺชีวนฺติ วิธูโร จ สญฺชีโว
จ. เตสุ วิธูโร ปญฺญาปารมึ ปตฺโต. ๔- สญฺชีโว สมาธิปารมึ ปตฺโต สมาปชฺชนพหุโล
รตุติฏฺฐานทิวาฏฺฐานกุฏิเลณมณฺฑปาทีสุ สมาปตฺติพเลน วายมนฺโต. ๕- เอกทิวสํ
อรญฺเญ นิโรธํ สมาปชฺชิ. อถ นํ วนกมฺมิกาทโย "มโต"ติ สลฺลกฺเขตฺวา
ฌาเปสุํ. โส ยถาปริจฺเฉเทน สมาปตฺติโต วุฏฺฐาย จีวรานิ ปปฺโผเฏตฺวา คามํ
ปิณฺฑาย ปาวิสิ. ตทุปาทาเยว นํ "สญฺชีโว"ติ สญฺชานึสุ. ภิยฺโยสุตฺตรนฺติ
ภิยฺโยโส จ อุตฺตโร จ. เตสุ ภิยฺโยโส ปญฺญาย, อุตฺตโร สมาธินา อคฺโค อโหสิ.
ติสฺสภารทฺวาชนฺติ ติสฺโส จ ภารทฺวาโช จ. เตสุ ติสฺโส ปญฺญาปารมึ ปตฺโต,
ภารทฺวาโช สมาธิปารมึ ปตฺโต อโหสิ. สาริปุตฺตโมคฺคลฺลานนฺติ สาริปุตฺโต จ
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อารมฺภถาติ  ๒ สํ. สคา. ๑๕/๑๘๕ อรุณวตีสุตฺต  ๓ ฉ.ม. เตสุปิ.
@๔-๔ ฉ.ม. ปตฺโต อโหสิ. ๕ ฉ.ม. ญายนฺโต, อิ. วายเปนฺโต.    ๖ อิ. ปตฺโต อโหสิ.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๒.
โมคฺคลฺลาโน จ. เตสุ สาริปุตฺโต ปญฺญาวิสเย, โมคฺคลฺลาโน สมาธิวิสเย อคฺโค
อโหสิ. อคฺคสาวกยุคปริจฺเฉโท ๑- นาม.
                      สาวกสนฺนิปาตปริจฺเฉทวณฺณนา
      [๑๐] สาวกสนฺนิปาตปริจฺเฉเท วิปสฺสิสฺส ภควโต ปฐมสนฺนิปาโต
จตุรงฺคิโก อโหสิ, สพฺเพ เอหิภิกฺขู, สพฺเพ อิทฺธิยา นิพฺพตฺตปตฺตจีวรา, สพฺเพ
อนามนฺติตาว อาคตา, อิติ ๒- เต จ โข ปณณรเส อุโปสถทิวเส. อถ สตฺถา
วีชนึ คเหตฺวา นิสินฺโน อุโปสถํ โอสาเรสิ. ทุติเย ตติเย จ ๓- เอเสว นโย.
ตถา เสสานํ พุทฺธานํ สพฺพสนฺนิปาเตสุ. ยสฺมา ปน อมฺหากํ ภควโต
ปฐมโพธิยาว ๔- สนฺนิปาโต อโหสิ, อิทญฺจ สุตฺตํ อปรภาเค วุตฺตํ, ตสฺมา "มยฺหํ
ภิกฺขเว เอตรหิ เอโก สาวกานํ สนฺนิปาโต"ติ อนิฏฺฐเปตฺวา "อโหสี"ติ วุตฺตํ.
      ตตฺถ อฑฺฒเตรสานิ ภิกฺขุสตานีติ ปุราณชฏิลานํ สหสฺสํ, ทฺวินฺนํ
อคฺคสาวกานํ ปริวารานิ อฑฺฒเตยฺยสตานีติ อฑฺฒเตรสสตานิ. ตตฺถ ทฺวินฺนํ
อคฺคสาวกานํ อภินีหารโต ปฏฺฐาย วตฺถุํ กเถตฺวา ปพฺพชฺชา ทีเปตพฺพา.
ปพฺพชิตานํ ปน เตสํ มหาโมคฺคลฺลาโน สตฺตเม ทิวเส อรหตฺตํ ปตฺโต.
ธมฺมเสนาปติ ปญฺณรสเม ทิวเส คิชฺฌกูฏปพฺพตมชฺเฌ สูกรขาตเลณปพฺภาเร
ภาคิเนยฺยสฺส ทีฆนขปริพฺพาชกสฺส สชฺชิเต ธมฺมยาเค เวทนาปริคฺคหสุตฺตนฺเต ๕-
เทสิยมาเน เทสนานุสาเรน ๖- อนุพุชฺฌมานญาณํ ๖- เปเสตฺวา สาวกปารมีญาณํ
ปตฺโต. ภควา เถรสฺส อรหตฺตปฺปตฺตึ ญตฺวา เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา เวฬุวเน ๗-
ปจฺจุฏฺฐาสิ. ๘- เถโร "กุหึ นุโข ภควา คโต"ติ อาวชฺเชนฺโต เวฬุวเน
ปติฏฺฐิตภาวํ ญตฺวา สยํปิ เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา เวฬุวเนเยว ปจฺจุฏฺฐาสิ. อถ
ภควา ปาฏิโมกฺขํ โอสาเรสิ. ตํ สนฺนิปาตํ สนฺธาย ภควา "อฑฺฒเตรสานิ
ภิกฺขุสตานี"ติ อาห. อยํ สาวกสนฺนิปาตปริจฺเฉโท นาม.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม.,อิ. สาวกยุคปริจฺเฉโท   ๒ ฉ.ม.,อิ. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ.   ๓ ฉ.ม.,อิ.
@ทุติยตติเยสุปิ.  ๔ ฉ.ม.,อิ. ปฐมโพธิยา เอโก.  ๕ ม.ม. ๑๓/๒๐๑-๒๐๖/๑๘๒ ทีฆนขสุตฺต
@๖-๖ ฉ.ม. เทสนํ อนุพุชฺฌมานํ ญาณํ. อิ. อนุพชฺฌมานํ ญาณํ,
@๗ ฉ.ม. เวฬุวเนเยว.         ๘ ฉ.ม., อิ. ปติฏฺฐาสิ.


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑๑-๑๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=11&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=264&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=264&modeTY=2&pagebreak=1#p11