อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๓๔๗.

อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย"ติ ^๑- วจนโต ปน นานากมฺเมน อเหตุกปฏิสนฺธิกสฺสาปิ สเหตุกวิปากํ ตทารมฺมณํ อุปฺปชฺชติ, ตสฺส อุปฺปตฺติวิธานํ มหาปกรเณ อาวีภวิสฺสติติ. กามาวจรกุสลวิปากกถา นิฏฺฐิตา. ------------- รูปาวจรารูปาวจรวิปากกถา [๔๙๙] อิทานิ รูปาวจราทิวิปากํ ^๒- ทสฺเสตุํ ปุน "กตเม ธมฺมา อพยฺากตา"ติอาทิ อารทฺธํ. ตตฺถ ยสฺมา กามาวจรวิปากํ อตฺตโน กุสเลน สทิสมฺปิ โหติ อสทิสมฺปิ, ตสฺมา น ตํ กุสลานุคติกํ กตฺวา ภาชิตํ. รูปาวจรารูปาวจรวิปากํ ปน ยถา หตฺถิอสฺสปพฺพตาทีนํ ฉายา หตฺถิอาทิสทิสาว โหนฺติ, ตถา อตฺตโน กุสลสทิสเมว โหตีติ กุสลานุคติกํ กตฺวา ภาชิตํ. กามาวจรกมฺมญฺจ ยทา กทาจิ วิปากํ เทติ, รูปาวจรารูปาวจรํ ปน อนนฺตราเยน ทุติยสฺมึเยว อตฺตภาเว วิปากํ เทตีติปิ กุสลานุคติกเมว กตฺวา ภาชิตํ. เสสํ กุสเล วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. อยํ ปน วิเสโส:- ปฏิปทาทิเภโท จ หีนปณีตมชฺฌิมภาโว จ เอเตสุ ฌานาคมนโต เวทิตพฺโพ. ฉนฺทาทีนํ ปน อญฺญตรํ ธุรํ กตฺวา อนุปฺปาทนียตฺตา นิราธิปติกาเนว ^๓- เอตานีติ. รูปาวจรารูปาวจรวิปากกถา นิฏฺฐิตา. ------------- โลกุตฺตรวิปากกถา [๕๐๕] โลกุตฺตรวิปากมฺปิ กุสลสทิสตฺตา กุสลานุคติกเมว กตฺวา ภาชิตํ. ยสฺมา ปน เตภูมิกกุสลํ จุติปฏิสนฺธิวเสน วฏฺฏํ อาจินาติ วฑฺเฒติ, ตสฺมา ตตฺร ^๔- "กตตฺตา อุปจิตตฺตา"ติ วุตฺตํ. โลกุตฺตรํ ปน เตน อาจิตมฺปิ อปจินาติ, @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ. ๔๒/๑๐๒/๔๑ ^๒ ม. รูปาวจรารูปาวจรวิปากํ ^๓ ฉ.ม. นิรธิปติกาเนว @^๔ ฉ.ม. ตตฺถ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๓๔๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=53&page=347&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=8650&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=53&A=8650&modeTY=2&pagebreak=1#p347