อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๔๓๕.

อรหตฺตมคฺเคน. มคฺคปฏิปาฏิยา ทิฏฺฐิวิจิกิจฺฉาสีลพฺพตปรามาสอิสฺสามจฺฉริยานิ โสตาปตฺติมคฺเคน ปหียนฺติ, กามราคปฏิฆา อนาคามิมคฺเคน, มานภวราคอวิชฺชา อรหตฺตมคฺเคนาติ. [๑๑๔๐] คนฺถโคจฺฉเก นามกายํ คนฺเถติ ปฏิสนฺธิวเสน ^๑- วฏฺฏสฺมึ ฆเฏตีติ กายคนฺโถ. สพฺพญฺญุภาสิตมฺปิ ปฏิกฺขิปิตฺวา "สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ, โมฆมญฺญนฺ"ติ อิมินา อากาเรน อภินิวิสตีติ อิทํสจฺจาภินิเวโส. ยสฺมา ปน อภิชฺฌากามราคานํ วิเสโส อตฺถิ, ตสฺมา อภิชฺฌากายคนฺถสฺส ปทภาชเน "โย กาเมสุ กามจฺฉนฺโท กามราโค"ติ อวตฺวา "โย ราโค สาราโค"ติอาทิ วุตฺตํ. อิมินา ยํ เหฏฺฐา วุตฺตํ "พฺรหฺมวิมานาทีสุ ฉนฺทราโค กามาสโว น โหติ, คนฺถโคจฺฉกํ ปตฺวา อภิชฺฌากายคนฺโถ โหตี"ติ, ตํ สุวุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. ปรโต กิเลสโคจฺฉเกปิ เอวเสว นโย. ฐเปตฺวา สีลพฺพตปรามาสนฺติ อิทํ ยสฺมา สีลพฺพตปรามาโส "อิทเมว สจฺจนฺ"ติอาทินา อากาเรน นาภินิวิสติ, "สีเลน สุทฺธี"ติอาทินา เอวํ ^๒- ปน อภินิวิสติ, ตสฺมา มิจฺฉาทิฏฺฐิภูตมฺปิ ตํ ปฏิกฺขิปนฺโต "ฐเปตฺวา"ติ อาห. [๑๑๖๒] นีวรณโคจฺฉกสฺส ถีนมิทฺธนิทฺเทเส จิตฺตสฺส อกลฺยตาติ ^๓- จิตฺตสฺส คิลานภาโว. คิลาโน หิ อกลฺยโกติ วุจฺจติ. วินเยปิ วุตฺตํ "นาหํ ภนฺเต อกลฺลโก"ติ. ^๔- อกมฺมญฺญตาติ จิตฺตสฺส เคลญฺญสงฺขาโตว อกมฺมญฺญตากาโร. โอลียนาติ โอลียนากาโร. อิริยปถิกจิตฺตํ หิ อิริยาปถํ สณฺฐาเรตุํ อสกฺโกนฺตํ รุกฺเข วคฺคุลี วิย ขีเล ลคฺคิตปานียวารโก วิย ^๕- จ โอลียติ, ตสฺส ตํ อาการํ สนฺธาย "โอลียนา"ติ วุตฺตํ. ทุติยปทํ อุปสคฺควเสน วฑฺฒิตํ. ลีนนฺติ อวิปฺผาริกตาย ปฏิกุฏิตํ. อิตเร เทฺว อาการภาวนิทฺเทสา. ถีนนฺติ สปฺปิปิณฺโฑ วิย อวิปฺผาริกตาย ฆนภาเวน ถีนํ. ^๖- ถียนาติ อาการนิทฺเทโส. ถียิตภาโว ถียิตตฺตํ, อวิปฺผารวเสเนว ถทฺธตาติ อตฺโถ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. จุติปฏิสนฺธิวเสน ^๒ ฉ.ม. เอว ^๓ ฉ.ม. อกลฺลตาติ @^๔ วินย. ๑/๑๕๑/๘๔ ^๕ ฉ.ม. ลคฺคิตผาณิตวารโก วิย ^๖ ฉ.ม. ฐิตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๔๓๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=53&page=435&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=10813&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=53&A=10813&modeTY=2&pagebreak=1#p435