อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๔๔๔.

[๑๒๓๕] กิเลสโคจฺฉเก กิเลสาเอว กิเลสวตฺถูนิ. วสนฺติ วา เอตฺถ อขีณาสวา สตฺตา โลภาทีสุ ปติฏฺิตตฺตาติ วตฺถูนิ. กิเลสา จ เต ตปฺปติฏฺานํ สตฺตานํ วตฺถูนิ จาติ กิเลสวตฺถูนิ. ยสฺมา เจตฺถ อนนฺตรปจฺจยาทิภาเวน อุปฺปชฺชมานา กิเลสาปิ วสนฺติเอว นาม, ตสฺมา กิเลสานํ วตฺถูนีติปิ กิเลสวตฺถูนิ. [๑๒๓๖] ตตฺถ กตโม โลโภ, โย ราโค สาราโคติ อยํ ปน โลโภ เหตุโคจฺฉเก คนฺถโคจฺฉเก อิมสฺมึ กิเลสโคจฺฉเกติ ตีสุ าเนสุ อติเรกปทสเตน นิทฺทิฏฺโ, อาสวสญฺโชนโอฆโยคนีวรณอุปาทานโคจฺฉเกสุ อฏฺหิ อฏฺหิ ปเทหิ นิทฺทิฏฺโ. สฺวายํ อติเรกปทสเตน นิทฺทิฏฺฏฺาเนปิ อฏฺหิ อฏฺหิ ปเทหิ นิทฺทิฏฺฏฺาเนปิ นิปฺปเทสโตว คหิโตติ เวทิตพฺโพ. เตสุ เหตุคนฺถนีวรณ- อุปาทานกิเลสโคจฺฉเกสุ จตุมคฺควชฺฌา ตณฺหา เอเกเนว โกฏฺาเสน ิตา. อาสวสญฺโชนโอฆโยเคสุ จตุมคฺควชฺฌาปิ เทฺว โกฏฺาสา หุตฺวา ิตา, กถํ? อาสเวสุ กามาสโว ภวาสโวติ, สญฺโชเนสุ กามราคสญฺโชนํ ภวราคสญฺโชนนฺติ, โอเฆสุ กาโมโฆ ภโวโฆติ, โยเคสุ กามโยโค ภวโยโคติ. อิมานิ ปน กิเลสวตฺถูนิ กิเลสปฏิปาฏิยาปิ อาหริตุํ วฏฺฏติ มคฺคปฏิปาฏิยาปิ. กิเลสปฏิปาฏิยา โลโภ จตูหิ มคฺเคหิ ปหียติ. โทโส อนาคามิมคฺเคน, โมหมานา อรหตฺตมคฺเคน, ทิฏฺิวิจิกิจฺฉา โสตาปตฺติมคฺเคน, ถีนาทีนิ อรหตฺตมคฺเคน. มคฺคปฏิปาฏิยา โสตาปตฺติมคฺเคน ทิฏฺิวิจิกิจฺฉา ปหียนฺติ, อนาคามิมคฺเคน โทโส, อรหตฺตมคฺเคน เสสา สตฺตาติ. [๑๒๘๗] กามาวจรนิทฺเทเส เหฏฺโตติ เหฏฺาภาเคน. อวีจินิรยนฺติ อคฺคิชาลานํ วา สตฺตานํ วา ทุกฺขเวทนาย วา วีจิ อนฺตรํ ฉิทฺทํ เอตฺถ นตฺถีติ อวีจิ, สุขสงฺขาโต อโย เอตฺถ นตฺถีติ นิรโย, นิรติอตฺเถนปิ นิรสฺสาทตฺเถนปิ นิรโย. ปริยนฺตํ กริตฺวาติ ตํ อวีจิสงฺขาตํ นิรยํ อนฺตํ กตฺวา. อุปริโตติ อุปริภาเคน. ปรนิมฺมิตวสวตฺติเทเวติ ปรนิมฺมิเตสุ กาเมสุ วสํ วตฺตนโต เอวํลทฺธโวหาเร เทเว. อนฺโต กริตฺวาติ อนฺโต ปกฺขิปิตฺวา. ยํ เอตสฺมึ อนฺตเรติ เย เอตสฺมึ โอกาเส. เอตฺถาวจราติ อิมินา ยสฺมา เอตสฺมึ อนฺตเร อญฺเปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๔๔๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=53&page=444&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=11044&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=53&A=11044&pagebreak=1#p444