อรรถกถาเล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๔๔๔.

[๑๒๓๕] กิเลสโคจฺฉเก กิเลสาเอว กิเลสวตฺถูนิ. วสนฺติ วา เอตฺถ อขีณาสวา สตฺตา โลภาทีสุ ปติฏฺฐิตตฺตาติ วตฺถูนิ. กิเลสา จ เต ตปฺปติฏฺฐานํ สตฺตานํ วตฺถูนิ จาติ กิเลสวตฺถูนิ. ยสฺมา เจตฺถ อนนฺตรปจฺจยาทิภาเวน อุปฺปชฺชมานา กิเลสาปิ วสนฺติเอว นาม, ตสฺมา กิเลสานํ วตฺถูนีติปิ กิเลสวตฺถูนิ. [๑๒๓๖] ตตฺถ กตโม โลโภ, โย ราโค สาราโคติ อยํ ปน โลโภ เหตุโคจฺฉเก คนฺถโคจฺฉเก อิมสฺมึ กิเลสโคจฺฉเกติ ตีสุ ฐาเนสุ อติเรกปทสเตน นิทฺทิฏฺโฐ, อาสวสญฺโญชนโอฆโยคนีวรณอุปาทานโคจฺฉเกสุ อฏฺฐหิ อฏฺฐหิ ปเทหิ นิทฺทิฏฺโฐ. สฺวายํ อติเรกปทสเตน นิทฺทิฏฺฐฏฺฐาเนปิ อฏฺฐหิ อฏฺฐหิ ปเทหิ นิทฺทิฏฺฐฏฺฐาเนปิ นิปฺปเทสโตว คหิโตติ เวทิตพฺโพ. เตสุ เหตุคนฺถนีวรณ- อุปาทานกิเลสโคจฺฉเกสุ จตุมคฺควชฺฌา ตณฺหา เอเกเนว โกฏฺฐาเสน ฐิตา. อาสวสญฺโญชนโอฆโยเคสุ จตุมคฺควชฺฌาปิ เทฺว โกฏฺฐาสา หุตฺวา ฐิตา, กถํ? อาสเวสุ กามาสโว ภวาสโวติ, สญฺโญชเนสุ กามราคสญฺโญชนํ ภวราคสญฺโญชนนฺติ, โอเฆสุ กาโมโฆ ภโวโฆติ, โยเคสุ กามโยโค ภวโยโคติ. อิมานิ ปน กิเลสวตฺถูนิ กิเลสปฏิปาฏิยาปิ อาหริตุํ วฏฺฏติ มคฺคปฏิปาฏิยาปิ. กิเลสปฏิปาฏิยา โลโภ จตูหิ มคฺเคหิ ปหียติ. โทโส อนาคามิมคฺเคน, โมหมานา อรหตฺตมคฺเคน, ทิฏฺฐิวิจิกิจฺฉา โสตาปตฺติมคฺเคน, ถีนาทีนิ อรหตฺตมคฺเคน. มคฺคปฏิปาฏิยา โสตาปตฺติมคฺเคน ทิฏฺฐิวิจิกิจฺฉา ปหียนฺติ, อนาคามิมคฺเคน โทโส, อรหตฺตมคฺเคน เสสา สตฺตาติ. [๑๒๘๗] กามาวจรนิทฺเทเส เหฏฺฐโตติ เหฏฺฐาภาเคน. อวีจินิรยนฺติ อคฺคิชาลานํ วา สตฺตานํ วา ทุกฺขเวทนาย วา วีจิ อนฺตรํ ฉิทฺทํ เอตฺถ นตฺถีติ อวีจิ, สุขสงฺขาโต อโย เอตฺถ นตฺถีติ นิรโย, นิรติอตฺเถนปิ นิรสฺสาทตฺเถนปิ นิรโย. ปริยนฺตํ กริตฺวาติ ตํ อวีจิสงฺขาตํ นิรยํ อนฺตํ กตฺวา. อุปริโตติ อุปริภาเคน. ปรนิมฺมิตวสวตฺติเทเวติ ปรนิมฺมิเตสุ กาเมสุ วสํ วตฺตนโต เอวํลทฺธโวหาเร เทเว. อนฺโต กริตฺวาติ อนฺโต ปกฺขิปิตฺวา. ยํ เอตสฺมึ อนฺตเรติ เย เอตสฺมึ โอกาเส. เอตฺถาวจราติ อิมินา ยสฺมา เอตสฺมึ อนฺตเร อญฺเญปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๓ หน้าที่ ๔๔๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=53&page=444&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=53&A=11044&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=53&A=11044&modeTY=2&pagebreak=1#p444