อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๒๓.

อถ มคฺคกฺขเณ กถํ อนุปฺปนฺนานํ อุปฺปาทาย ภาวนา โหติ, กถํ วา อุปฺปนฺนานํ ฐิติยาติ. มคฺคปฺปวตฺติยาเอว. มคฺโค หิ ปวตฺตมาโน ปุพฺเพ อนุปฺปนฺนปุพฺพตฺตา อนุปฺปนฺโน นาม วุจฺจติ. อนาคตปุพฺพญฺหิ ฐานํ คนฺตฺวา อนนุภูตปุพฺพํ วา อารมฺมณํ อนุภวิตฺวา วตฺตาโร ภวนฺติ "อนาคตฏฺฐานํ อาคตมฺห, อนนุภูตํ อารมฺมณํ อนุภวามา"ติ. ยา จสฺส ปวตฺติ, อยเมว ฐิติ นามาติ ฐิติยา ภาเวตีติ วตฺตุํ วฏฺฏติ. เอวเมตสฺส ภิกฺขุโน อิทํ โลกุตฺตรมคฺคกฺขเณ วิริยํ "อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทายา"ติอาทีนิ จตฺตาริ นามานิ ลภติ. อยํ โลกุตฺตรมคฺคกฺขเณ สมฺมปฺปธานกถา. เอวเมตฺถ โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกา สมฺมปฺปธานา นิทฺทิฏฺฐาติ. สุตฺตนฺตภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- ๒. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา [๔๐๘] อภิธมฺมภาชนีเย สพฺพานิปิ สมฺมปฺปธานานิ ธมฺมสงฺคณิยํ ^๑- วิภตฺตสฺส เทสนานยสฺส มุขมตฺตเมว ทสฺเสนฺเตน นิทฺทิฏฺฐานิ. ตตฺถ นยเภโท เวทิตพฺโพ. กถํ? ปฐมสมฺมปฺปธาเน ตาว โสตาปตฺติมคฺเค ฌานาภินิเวเส สุทฺธิกปฏิปทา สุทฺธิกสุญฺญตา สุญฺญตปฏิปทา สุทฺธิกอปฺปณิหิตา อปฺปณิหิตปฏิปทาติ อิเมสุ ปญฺจสุ ฐาเนสุ ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ จตุกฺกปญฺจกนยานํ วเสน ทส นยา โหนฺติ. เอวํ เสเสสุปีติ วีสติยา อภินิเวเสสุ เทฺว นยสตานิ. ตานิ จตูหิ อธิปตีหิ จตุคุณิตานิ อฏฺฐ. อิติ สุทฺธิกานิ เทฺว สาธิปตีนิ อฏฺฐาติ สพฺพมฺปิ นยสหสฺสํ โหติ. ตถา ทุติยสมฺมปฺปธานาทีสุ สุทฺธิกสมฺมปฺปธาเน จาติ โสตาปตฺติมคฺเค ปญฺจ นยสหสฺสานิ. ยถา จ โสตาปตฺติมคฺเค, เอวํ เสสมคฺเคสุปีติ กุสลวเสเนว วีสติ นยสหสฺสานิ. วิปาเก ปน สมฺมปฺปธาเนหิ กตฺตพฺพกิจฺจํ @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ. ๓๔/๓๕๗/๑๐๑

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๓๒๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=323&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=7673&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=7673&modeTY=2&pagebreak=1#p323