อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๑๔๑.

สกฺกาติ ตนฺติวเสน อนุโยคลกฺขณมตฺตเมตํ ^๑- ฐปิตํ. เตเนตํ ^๒- วิญฺญู อตฺถํ วิภาเวนฺติ. วาทกาเมน ปน อิมํ ลกฺขณํ คเหตฺวา ยถา ยถา ปรวาทิสฺส โอกาโส น โหติ, ตถา ตถา วตฺตพฺพํ. อิติ ตนฺติวเสน อนุโยคลกฺขณสฺส ฐปิตตฺตาปิ ยุตฺตเมว. อิมินา นเยน สพฺพานุโยเคสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อยมฺปน วิเสโส:- รูปสฺมึ ปุคฺคโลติอาทีสุ ยถา เอกํ มหาภูตํ นิสฺสาย ตโย มหาภูตา, วตฺถุรูปํ นิสฺสาย วิญฺญาณํ รูปสฺมินฺติ วตฺตุํ วฏฺฏติ, กินฺเต เอวํ รูปสฺมึ ปุคฺคโล. ยถา จ สภาววินิพฺโภคโต ^๓- เวทนาทโย สพฺเพ ธมฺมา อรูปา วา ปน จตฺตาโร ขนฺธา นิพฺพานเมว วา "อญฺญตฺร รูปา"ติ วตฺตุํ วฏฺฏติ, กินฺเต เอวํ ปุคฺคโล. ยถา จ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ นิสฺสยวเสน "เวทนาย รูปํ ฯเปฯ วิญฺญาณสฺมึ รูปนฺ"ติ วตฺตุํ วฏฺฏติ, กินฺเต เอวํ ปุคฺคโลติ. สพฺพานุโยเคสุ ปน อุจฺเฉททิฏฺฐิภเยน เจว สมยวิโรเธน จ ปฏิกฺเขโป ปรวาทิสฺส. เสสเมตฺถ อตฺถโต ปากฏเมว. ธมฺมโต ปเนตฺถ สตฺตปญฺญาสาย สจฺฉิกฏฺเฐสุ เอเกกสฺมึ อตฺเถ ^๔- จตฺตาริ จตฺตาริ กตฺวา นิคฺคหวเสน อฏฺฐวีสาธิกานิ เทฺว ปญฺจกสตานิ ทสฺสิตานิ. ปรวาทีปกฺเขปิ ปฏิกมฺมวเสน ตตฺตกาเนว. ยา ปเนตฺถ อตฺถิ ปุคฺคโลติ วุตฺเต สกวาทิสฺส ปฏิญฺญา, สา สุตฺเต อาคเตน สมฺมติวเสน. โย รูปํ ปุคฺคโลติอาทีสุ ปฏิกฺเขโป, โส สกฺกายทิฏฺฐิปญฺหสฺส ฐปนียตฺตา. ปรวาทิสฺส ปฏิกมฺมํ ฉลวเสเนวาติ. จตุกฺกนยสํสนฺทนา นิฏฺฐิตา. นิฏฺฐิตา จ สํสนฺทนกถา. --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อนุโยคมตฺตเมตํ ^๒ ฉ.ม. เตน @^๓ ฉ.ม. สภาค...... ^๔ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๑๔๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=141&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=3148&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=3148&modeTY=2&pagebreak=1#p141