อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๓๑.

สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. ตสฺส วิปาโกติ ตสฺส วิปากธมฺมธมฺมสฺส วิปากสฺส โย วิปาโก, โสปิ เต วิปากธมฺมธมฺโม โหตีติ ปุจฺฉติ. อิตโร อายตึ วิปากทานาภาวํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ทุติยํ ปุฏฺโฐ ตปฺปจฺจยาปิ อญฺญสฺส วิปากสฺส อุปฺปตฺตึ สนฺธาย ปฏิชานาติ. เอวํ สนฺเต ปนสฺส กุสลากุสลสฺส วิย ตสฺสาปิ วิปากสฺส วิปาโก, ตสฺสาปิ วิปาโกติ วฏฺฏานุปจฺเฉโท อาปชฺชติ. ตํ ปุฏฺโฐ ^๑- สมยวิโรธภเยน ปฏิกฺขิปติ. วิปาโกติ วาติอาทิมฺหิ วจนสาธเน ปน ยทิ วิปากสฺส วิปากธมฺมธมฺเมน เอกตฺถตา ภเวยฺย, กุสลากุสลาพฺยากตานํ เอกตฺถตํ อาปชฺเชยฺยาติ ปฏิกฺขิปติ. วิปาโก จ วิปากธมฺมธมฺโม จาติ เอตฺถ อยมธิปฺปาโย:- โส หิ จตูสุ วิปากกฺขนฺเธสุ เอเกกํ อญฺญมญฺญปจฺจยาทีสุ ปจฺจยฏฺเฐน วิปากธมฺมธมฺมตํ ปจฺจยุปฺปนฺนฏฺเฐน จ วิปากํ มญฺญมาโน "วิปาโก วิปากธมฺมธมฺโม"ติ ปุฏฺโฐ อามนฺตาติ ปฏิชานาติ. อถ นํ สกวาที "ยสฺมา ตยา เอกกฺขเณ จตูสุ ขนฺเธสุ วิปาโกปิ ^๒- วิปากธมฺมธมฺโมปิ อนุญฺญาโต, ตสฺมา เตสํ สหคตาทิภาโว อาปชฺชตี"ติ โจเทตุํ เอวมาห. อิตโร กุสลสงฺขาตํ ^๓- วิปากธมฺมธมฺมํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ตญฺเญว อกุสลนฺติ ยทิ เต วิปาโก วิปากธมฺมธมฺโม, โย อกุสลวิปาโก, โส อกุสลํ อาปชฺชติ. กสฺมา? วิปากธมฺมธมฺเมน เอกตฺตา. ตญฺเญว กุสลนฺติอาทีสุปิ เอเสว นโย. [๕๐๒] อญฺญมญฺญปจฺจยาติ อิทํ สหชาตานํ ปจฺจยมตฺตวเสน วุตฺตํ, ตสฺมา อสาธกํ. มหาภูตานมฺปิ จ อญฺญมญฺญปจฺจยตา วุตฺตา, น จ ตานิ วิปากานิ, น จ วิปากธมฺมธมฺมานีติ. วิปาโกวิปากธมฺมธมฺโมติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. สตฺตโม วคฺโค สมตฺโต. ----------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อาปชฺชตีติ ปุฏฺโฐ ^๒ ฉ.ม. วิปาโก ^๓ ฉ.ม. กุสลากุสลสงฺขาตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๓๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=231&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5195&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5195&modeTY=2&pagebreak=1#p231