อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๖๒.

จกฺขุนฺทฺริยาทีสุ ปวตฺตมาโน จกฺขุกมฺมาทินามํ ลเภยฺยา"ติ โจเทตุํ จกฺขุนฺทฺริย- สํวโร จกฺขุกมฺมนฺติอาทิมาห. อิตโร ตาทิสํ สุตฺตปทํ อปสฺสนฺโต จตูสุ ทฺวาเรสุ ปฏิกฺขิปิตฺวา ปญฺจเม กายทฺวาเร ปสาทกายํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ, วิญฺญตฺติกายํ สนฺธาย ปฏิชานาติ. โส หิ ปสาทกายมฺปิ วิญฺญตฺติกายมฺปิ กายินฺทฺริยนฺเตฺวว อิจฺฉติ. มโนทฺวาเร วิปากทฺวารํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ, กมฺมทฺวารํ สนฺธาย ปฏิชานาติ. อสํวเรปิ เอเสว นโย. "จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา"ติ สุตฺตํ เตสุ ทฺวาเรสุ สํวราสํวรเมว ทีเปติ, น ตสฺส กมฺมภาวํ, ตสฺมา อสาธกนฺติ. สํวโรกมฺมนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------ ๒. กมฺมกถาวณฺณนา [๖๓๓-๖๓๕] อิทานิ กมฺมกถา นาม โหติ. ตตฺถ "นาหํ ภิกฺขเว สญฺเจตนิกานํ กมฺมานนฺ"ติ ^๑- สุตฺตปทํ นิสฺสาย "สพฺพํ กมฺมํ สวิปากนฺ"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เตสํ "เจตนาหํ ภิกฺขเว กมฺมํ วทามี"ติ ^๒- สตฺถารา อวิเสเสน เจตนา "กมฺมนฺ"ติ วุตฺตา, สาปิ ^๓- กุสลากุสลาว สวิปากา, อพฺยากตา อวิปากาติ อิมํ วิภาคํ ทสฺเสตุํ สพฺพํ กมฺมนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. ปุน สพฺพา เจตนาติ ปเญฺหสุ อพฺยากตํ สนฺธาย ปฏิกฺเขโป, กุสลากุสเล สนฺธาย ปฏิญฺญา เวทิตพฺพา. วิปากาพฺยากตาติอาทิ สวิปากาวิปากเจตนํ สรูเปน ทสฺเสตุํ วุตฺตํ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว. "นาหํ ภิกฺขเว"ติ สุตฺตํ สติ ปจฺจเย ทิฏฺฐธมฺมาทีสุ วิปากปฏิสํเวทนํ สนฺธาย วุตฺตํ, ตสฺมา อสาธกนฺติ. กมฺมกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------- @เชิงอรรถ: ^๑ องฺ.ทสก. ๒๔/๒๑๗/๒๔๑ ^๒ องฺ.ฉกฺก. ๒๒/๓๓๔/๔๖๔ (สฺยา) ^๓ ฉ.ม. สา จ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๖๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=262&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5898&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5898&modeTY=2&pagebreak=1#p262