อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๙๓.

อริยสจฺจญฺจ, อิตรํ ปน ทุกฺขเมวาติ อิทํ นานตฺตํ ทสฺเสตุ ปฏิชานาติ. ยถา อินฺทฺริยพทฺธสฺสาติอาทิวจนํ อินฺทฺริยพทฺธสฺส ปริญฺาย พฺรหฺมจริยวาสํ ปริญฺาตสฺส ปุน อนุปฺปตฺตึ ทีเปติ. เตเนเวตฺถ สกวาทินา ปฏิกฺเขโป กโต, "ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺ"ติ วจเนน ปน สงฺคหิตสฺส อนินฺทฺริยพทฺธสฺส ทุกฺขภาวํ ปฏิเสเธตุ น สกฺโกติ, ตสฺมา อสาธกนฺติ. อินฺทฺริยพทฺธกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------ ๕. เปตฺวาอริยมคฺคนฺติกถาวณฺณนา [๗๘๙-๗๙๐] อิทานิ เปตฺวา อริยมคฺคนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ "ยสฺมา อริยมคฺโค `ทุกฺขนิโรธคามินีปฏิปทา'ติ วุตฺโต, ตสฺมา เปตฺวา อริยมคฺคํ อวเสสา สงฺขารา ทุกฺขา"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. อถ นํ "ยทิ เอวํ สมุทยสฺสาปิ ทุกฺขภาโว อาปชฺชตี"ติ โจเทตุ ทุกฺขสมุทโยปีติ อาห. อิตโร เหตุลกฺขณํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ปุน ปุฏฺโ ปวตฺติปริยาปนฺนภาวํ ^๑- สนฺธาย ปฏิชานาติ. ตีเณวาติ ปเญฺหสุ สุตฺตวิโรธภเยน ปฏิกฺขิปติ, ลทฺธิวเสน ปฏิชานาติ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. เปตฺวาอริยมคฺคนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ---------- ๖. นวตฺตพฺพํสํโฆทกฺขิณํปฏิคฺคณฺหาตีติกถาวณฺณนา [๗๙๑-๗๙๒] อิทานิ น วตฺตพฺพํ สํโฆ ทกฺขิณํ ปฏิคฺคณฺหาตีติกถา นาม โหติ. ตตฺถ "ปรมตฺถโต มคฺคผลาเนว สํโฆ, มคฺคผเลหิ อญฺโ สํโฆ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ. ปวตฺตปริยาปนฺนภาวํ, ม. ปริวตฺตปริยาปนฺนภาวํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๙๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=293&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=6599&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=6599&pagebreak=1#p293