อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๓๐๔.

อนาคตาปิ, ปจฺจุปฺปนฺนาปิ, ตสฺมา อตีเตปิ กิเลเส ปชหติ, อนาคเตปิ, ปจฺจุปฺปนฺเนปี"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เอกจฺจานํ อุตฺตราปถกานํ, เต สนฺธาย อตีเตติอาทิ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. เสสํ ยถาปาลิเมว นิยฺยาติ. นตฺถิ กิเลเส ชหตีติ อิมสฺมิมฺปน ปรวาทีปเญฺห ยสฺมา กจวรํ ชหนฺตสฺส กจวเร ฉฑฺฑนวายาโม วิย กิเลเส ชหนฺตสฺส น อตีตาทิเภเทสุ กิเลเสสุ วายาโม อตฺถิ, นิพฺพานารมฺมเณ ปน อริยมคฺเค ปวตฺติเต กิเลสา อนุปฺปนฺนาเยว น อุปฺปชฺชนฺตีติ ปหีนา นาม โหนฺติ, ตสฺมา น เหวนฺติ ปฏิกฺขิปติ. เตน หิ อตีเต กิเลเส ชหตีติอาทิ ปน ยสฺมา "นตฺถิ กิเลสชหนา"ติ น วตฺตพฺพํ, ตสฺมา อตีตาทิเภเท ปชหตีติ ฉเลน วุตฺตํ. กิเลสชหนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- ๒. สุญฺญตากถาวณฺณนา [๘๓๒] อิทานิ สุญฺญตากถา นาม โหติ. ตตฺถ สุญฺญตาติ เทฺว สุญฺญตา ขนฺธานญฺจ อนตฺตลกฺขณํ นิพฺพานญฺจ. เตสุ อนตฺตลกฺขณํ ตาว เอกจฺจํ เอเกน ปริยาเยน สิยา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนํ, นิพฺพานํ อปริยาปนฺนเมว. อิมํ ปน วิภาคํ อคฺคเหตฺวา "สุญฺญตา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อนิมิตฺตนฺติ สพฺพนิมิตฺตรหิตํ นิพฺพานํ. "อปฺปณิหิโต"ติปิ ตสฺเสว นามํ. กสฺมา ปเนตํ อาภตนฺติ? อวิภชฺชวาทีวาเท โทสาโรปนตฺถํ. ยสฺส หิ อวิภชิตฺวา "เอกเทเสเนว สุญฺญตา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา"ติ ลทฺธิ, ตสฺส นิพฺพานมฺปิ สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนนฺติ อาปชฺชติ. อิมสฺส โทสสฺสาโรปนตฺถํ "อนิมิตฺตํ อปฺปณิหิตนฺ"ติ อาภตํ. อิตโร ตสฺส ปริยาปนฺนภาวํ อนิจฺฉนฺโต ปฏิกฺขิปติ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๓๐๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=304&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=6843&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=6843&modeTY=2&pagebreak=1#p304