อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๓๘๖.

[๔๙] ทุติเย อกุสเลติ ภวํ อสฺสาเทตฺวา อุปฺปนฺเนสุ นิกนฺติชวเนสุ ทุติเย ชวนจิตฺเต. ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเนติ ปฏิสนฺธิโต ทุติเย ภวงฺคจิตฺเต วตฺตมาเน, สห วา ปฏิสนฺธิยา ภวงฺคํ วิปากจิตฺตวเสน ^๑- เอกเมว กตฺวา ภวนิกนฺติยา อาวชฺชนจิตฺเต. ตญฺหิ กิริยาจิตฺตตฺตา อพฺยากตชาติยํ วิปากโต ทุติยํ นาม โหติ. [๕๗] ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคนฺติ โคตฺรภูจิตฺตํ สนฺธาย วุตฺตํ. กุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ เต อคฺคมคฺคธมฺเมเยว สนฺธาย วุตฺตํ. [๗๙] ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฏิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณติ อิทํ จิตฺตชาติวเสน วุตฺตํ. ตชฺชาติกสฺส หิ เอกาวชฺชเนน อุปฺปนฺนสฺส ตโต โอริมจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณปิ เอตํ ลกฺขณํ ลพฺภเตว. [๙๙] นิโรธวาเรปิ กุสลากุสลานํ เอกโต อนิรุชฺฌนโต "โน"ติ วุตฺตํ. อิมินา นยมุเขน สพฺพตฺถ วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพติ. ธมฺมยมกวณฺณนา สมตฺตา. ----------- ๑๐. อินฺทฺริยยมก อิทานิ เตสญฺเญว มูลยมเก เทสิตานํ กุสลาทิธมฺมานํ ลพฺภมานวเสน เอกเทสํ สงฺคณฺหิตฺวา ธมฺมยมกานนฺตรํ เทสิตสฺส อินฺทฺริยยมกสฺส วณฺณนา โหติ. ตตฺถ ขนฺธยมกาทีสุ วุตฺตนเยเนว ปาลิววตฺถานํ เวทิตพฺพํ. อิธาปิ หิ ปณฺณตฺติวาราทโย ตโย มหาวารา อวเสสา อนฺตรวารา จ สทฺธึ กาลปฺปเภทาทีหิ ขนฺธยมกาทีสุ อาคตสทิสาว. อินฺทฺริยานํ ปน พหุตาย ธาตุยมกโตปิ พหุตรานิ ยมกานิ โหนฺติ. ยถา ปน เหฏฺฐา ปุคฺคลวาราทีสุ จกฺขฺวายตนจกฺขุธาตุมูลเก @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. วิปากวเสน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๓๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=386&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=8699&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=8699&modeTY=2&pagebreak=1#p386