อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๗๑.

ปจฺจยปจฺจนียานุโลมญฺจ. ตตฺถ "กุสโล ธมฺโม"ติ ^๑- เอวํ อภิธมฺมมาติกาปเทหิ สงฺคหิตานํ ธมฺมานํ "นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล ธมฺโม"ติ ปจฺจนียานุโลม- เทสนาวเสน ปวตฺตํ ธมฺมปจฺจนียานุโลมํ นาม. "นเหตุปจฺจยา อารมฺมณปจฺจยา"ติ เอวํ จตุวีสติยา ปจฺจเยสุ ลพฺภมานปทานํ ปจฺจยปจฺจนียานุโลมเทสนาวเสน ปวตฺตํ ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ นาม. ตตฺถ เหฏฺา อฏฺกถายํ "ติกญฺจ ปฏฺานวรํ ฯเปฯ ฉ ปจฺจนียานุโลมมฺหิ นยา สุคมฺภีรา"ติ อยํ คาถา ธมฺมปจฺจนียานุโลมํ สนฺธาย วุตฺตา, อิธ ปน อยํ คาถา ธมฺมานุโลเมเยว ปจฺจยปจฺจนียานุโลมํ สนฺธาย วุตฺตา. ตสฺมา "ฉ ปจฺจนียานุโลมมฺหิ นยา สุคมฺภีรา"ติ อฏฺกถาคาถายํ ^๒- ธมฺมปจฺจนียานุโลเม ติกปฏฺานาทโย ฉ นยา สุคมฺภีราติ เอวมตฺโถ เวทิตพฺโพ. อิมสฺมึ ปโนกาเส นเหตุปจฺจยา อารมฺมณปจฺจยาติ เอวํ ปวตฺเต ปจฺจยปจฺจนียานุโลเม เอเต ธมฺมานุโลเมเยว ติกปฏฺานาทโย ฉ นยา สุคมฺภีราติ เอวมตฺโถ เวทิตพฺโพ. เตสุ อนุโลมติกปฏฺาเนเยว กุสลตฺติกมตฺตสฺสาปิ วเสน อยํ อิมสฺมึ ปฏิจฺจวารสฺส ปณฺณตฺติวาเร สงฺขิปิตฺวา ปุจฺฉาปเภโท ทสฺสิโต, เสเสสุ ปน ติกทุเกสุ ^๓- เสสปฏฺาเนสุ จ เอกาปิ ปุจฺฉา น ทสฺสิตา. ตโต ปเรสุ ปน สหชาตวาราทีสุ กุสลตฺติกสฺสาปิ วเสน ปุจฺฉํ อนุทฺธริตฺวา ลพฺภมานกวเสน วิสฺสชฺชนเมว ทสฺสิตํ. "ฉ ปจฺจนียานุโลมมฺหิ นยา สุคมฺภีรา"ติ วจนโต ปน อิมสฺมึ ปจฺจยปจฺจนียานุโลเม ฉปิ เอเต ปฏฺานนยา ปุจฺฉาวเสน อุทฺธริตฺวา ทสฺเสตพฺพา. ปฏฺานํ วณฺณยนฺตานญฺหิ อาจริยานํ ภาโร เอโสติ. ปุจฺฉาวารวณฺณนา นิฏฺิตา. ----------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. กุสลา ธมฺมาติ ^๒ ฉ.ม. อฏฺกถาย ^๓ ฉ.ม. ติเกสุ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๗๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=471&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=10632&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=10632&pagebreak=1#p471