อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๘๕.

[๑๐๕-๑๐๖] ติมูลกาทีสุ ปน สพฺเพสุ นารมฺมณปจฺจยสฺส อปริหีนตฺตา เอกเมว วิสฺสชฺชนนฺติ อยํ ปจฺจนีเย นเหตุปจฺจยํ อาทึ กตฺวา เอกมูลกาทีสุ คณนา. [๑๐๗-๑๓๐] นารมฺมณปจฺจยาทโย ปน เอกมูลเก ตาว ปุริเมน สทิสตฺตา อิธาปิ น ทสฺสิตาเยว. นารมฺมณปจฺจยวเสน ทุมูลเก นารมฺมณปจฺจยา นเหตุยา เอกนฺติ นเหตุทุมูลเก วุตฺตเมว. นาธิปติยา ปญฺจาติ นารมฺมณปจฺจเย ลทฺธวเสน เวทิตพฺพาติ เอวํ สพฺพสํสนฺทเนสุ อูนตรคณนสฺเสว ปจฺจยสฺส วเสน คณนา เวทิตพฺพา. ยตฺถ ยตฺถ จ นารมฺมณปจฺจโย ปวิสติ, ตตฺถ ตตฺถ รูปเมว ปจฺจยุปฺปนฺนํ. นานนฺตรนสมนนฺตรนอญฺญมญฺญนอุปนิสฺสยนาหารนอินฺทฺริยนสมฺปยุตฺต- โนนตฺถิโนวิคตปจฺจยานํ ปวิฏฺฐฏฺฐาเนปิ เอเสว นโย. นาหารนอินฺทฺริยนฌาน- นมคฺคปจฺจยา สพฺพตฺถ สทิสวิสฺสชฺชนา. นสหชาตาทิจตุกฺกํ อิธาปิ ปริหีนเมวาติ อิทเมตฺถ ลกฺขณํ. อิมินา ปน ลกฺขเณน สพฺเพสุ ทุมูลกาทีสุ "อยํ ปจฺจโย มูลํ, อยญฺเจตฺถ ^๑- ทุมูลโก, อยํ ติมูลโก, อยํ สพฺพมูลโก"ติ ตํ ^๒- สลฺลกฺเขตฺวา อูนตรคณนสฺส ปจฺจยสฺส วเสน คณนา เวทิตพฺพาติ. ปจฺจยปจฺจนียวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------- ปฏิจฺจวาร ปจฺจยานุโลมปจฺจนียวณฺณนา [๑๓๑-๑๘๙] อิทานิ อนุโลมปจฺจนีเย คณนํ ทสฺเสตุํ เหตุปจฺจยา นารมฺมเณ ปญฺจาติอาทิ อารทฺธํ. ตตฺถ. เหตาธิปติมคฺคปจฺจเยสุ อนุโลมโต ฐิเตสุ สหชาตาทโยว จตฺตาโร สพฺพฏฺฐานิกปจฺจยา, อาหารินฺทฺริยฌานมคฺคปจฺจยา จตฺตาโรติ อิเม อฏฺฐ ปจฺจนียโต น ลพฺภนฺติ. เหตุปจฺจยาทิวเสน หิ อุปฺปชฺชมาโน @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อยเมตฺถ ^๒ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๔๘๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=485&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=10950&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=10950&modeTY=2&pagebreak=1#p485