อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๕๖๕.

อชฺฌตฺตตฺติเก อชฺฌตฺตพหิทฺธาปทํ น คหิตํ. อชฺฌตฺตพหิทฺธาสงฺขาตา หิ อุโภ ราสโย เนว เอกโต ปจฺจยา โหนฺติ, น ปจฺจยุปฺปนฺนา, ตสฺมา หตฺถตเล ฐปิตสาสปสฺส วณฺโณปิ หตฺถตลวณฺเณน สทฺธึ เอกโต อารมฺมณํ น โหตีติ เวทิตพฺโพ. ยถา จ อชฺฌตฺตพหิทฺธาปทํ, เอวเมตฺถ อชฺฌตฺตารมฺมณตฺติเกปิ อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณปทํ น ลพฺภติ. เสสํ ยถาปาลิเมว นิยฺยาติ. สนิทสฺสนตฺติเกปิ ปาลิวเสเนว อตฺโถ คเหตพฺโพ. คณนา เจตฺถ ^๑- ปาลิยํ อาคตวาเรปิ สงฺขิปิตฺวา เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว สํสนฺทเนสุ สํสนฺทิตฺวา เวทิตพฺพาติ. ธมฺมานุโลเม ติกปฏฺฐานวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------- ๒. ทุกปฏฺฐานวณฺณนา ทุกปฏฺฐาเนปิ สพฺพทุเกสุ ปญฺหาวิสฺสชฺชนานิ เจว คณนา จ ปาลิยํ อาคตนเยเนว เวทิตพฺพา. อปิเจตฺถ สเหตุกเหตุสมฺปยุตฺตทุกานํ วิสฺสชฺชนํ เหตุทุกวิสฺสชฺชนสทิสํ. ตถา เหตุ เจว สเหตุกเหตุ จ เหตุสมฺปยุตฺตทุกานํ. ตถา สปฺปจฺจยสงฺขตทุกานํ. อิทํ ทุกํ ยถา สปฺปจฺจยทุกํ, เอวํ กาตพฺพนฺติ อิทํ ยสฺมา สปฺปจฺจโย วิย อปฺปจฺจเยน, สงฺขโตปิ อสงฺขเตน สทฺธึ โยชนํ น ลพฺภติ, ตสฺมา วุตฺตํ. สารมฺมณจิตฺตสมฺปยุตฺตสํสฏฺฐทุกาปิ สทิสวิสฺสชฺชนาเยว. ตถา อาสวโอฆโยคโคจฺฉกา. เอเตปิ ^๒- หิ ตโย อญฺญมญฺญสทิสวิสฺสชฺชนาเยว. อปิจ โลกิยสาสวสญฺโญชนิยคนฺถนิยนีวรณิยปรามฏฺฐสงฺกิเลสิกทุกา อาสววิปฺปยุตฺต- สาสวสญฺโญชนวิปฺปยุตฺตสญฺโญชนิยคนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยนีวรณวิปฺปยุตฺตนีวรณิย- ปรามาสวิปฺปยุตฺตปรามฏฺฐกิเลสวิปฺปยุตฺตสงฺกิเลสิกปริยาปริยาปนฺนสอุตฺตรทุกาติ อิเมปิ ทุกา สมานา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. คณนาเปตฺถ ^๒ ฉ.ม. เอเต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๕๖๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=565&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=12765&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=12765&modeTY=2&pagebreak=1#p565