อรรถกถาเล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๔๒.

อุปริ ปน ติณฺณํ มคฺคานํ อตฺถาย เสวมานา ภชมานา สมนฺนานยมานา อนุปุพฺเพน อรหตฺตํ ปาปุณิสฺสนฺตีติ อยเมตฺถ ปาลิอตฺโถ. วิตณฺฑวาที ปน อิมเมว ปาลึ คเหตฺวา "โลกุตฺตรมคฺโค น เอกจิตฺตกฺขณิโก, พหุจิตฺตกฺขณิโก"ติ วทติ. โส วตฺตพฺโพ "ยทิ อญฺเญน จิตฺเตน เสนาสนํ ปฏิเสวติ, อญฺเญน กลฺยาณมิตฺเต ภชติ, อญฺเญน อินฺทฺริยานิ สมนฺนาเนติ, อญฺญํ มคฺคจิตฺตนฺติ สนฺธาย ตฺวํ `น เอกจิตฺตกฺขณิโก มคฺโค, พหุจิตฺตกฺขณิโก'ติ วทสิ, เอวํ สนฺเต เสนาสนํ เสวมาโน นีโลภาสํ ปพฺพตํ ปสฺสติ, วนํ ปสฺสติ, มิคปกฺขีนํ สทฺทํ สุณาติ, ปุปฺผผลานํ ^๑- คนฺธํ ฆายติ, ปานียํ ปิวนฺโต รสํ สายติ, นิสีทนฺโต นิปชฺชนฺโต ผสฺสํ ผุสติ. เอวํ เต ปญฺจวิญฺญาณสมงฺคีปิ โลกุตฺตรธมฺมสมงฺคีเยว ภวิสฺสติ. สเจ ปเนตํ สมฺปฏิจฺฉสิ, สตฺถารา สทฺธึ ปฏิวิรุชฺฌติ. สตฺถารา หิ ปญฺจวิญฺญาณกายา เอกนฺตอพฺยากตาว วุตฺตา, ตํสมงฺคิสฺส กุสลากุสลํ ปฏิกฺขิตฺตํ, โลกุตฺตรมคฺโค จ เอกนฺตกุสโล. ตสฺมา ปชเหตํ วาทนฺ"ติ ปญฺญาเปตพฺโพ. สเจ ปญฺญตฺตึ น อุปคจฺฉติ, "คจฺฉ ปาโตว วิหารํ ปวิสิตฺวา ยาคุํ ปิวาหี"ติ อนุโยเชตพฺโพ. [๑๘๓] นาหํ ภิกฺขเว อาทิเกเนวาติ อหํ ภิกฺขเว ปฐมเมว มณฺฑูกสฺส อุปฺปติตฺวา คมนํ วิย อญฺญาราธนํ ^๒- อรหตฺเต ปติฏฺฐานํ น วทามิ. อนุปุพฺพสิกฺขาติ กรณตฺเถ ปจฺจตฺตวจนํ. ปรโต ปททฺวเยปิ เอเสว นโย. สทฺธาชาโตติ โอกปฺปนียสทฺธาย ชาตสทฺโธ. อุปสงฺกมีติ ครูนํ สมีปํ คจฺฉติ. ปยิรุปาสตีติ สนฺติเก นิสีทติ. ธาเรตีติ ปคุณํ ^๓- กตฺวา ธาเรติ. ฉนฺโท ชายตีติ กตฺตุกมฺยตากุสลจฺฉนฺโท ชายติ. อุสฺสหตีติ วิริยํ กโรติ. ตุเลตีติ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตาติ ตุลยติ. ตุลยิตฺวา ปทหตีติ เอวํ ตีรณวิปสฺสนาย ตุลยนฺโต มคฺคปฺปธานํ ปทหติ. ปหิตตฺโตติ เปสิตจิตฺโต. กาเยน เจว ปรมสจฺจนฺติ นามกาเยน นิพฺพานสจฺจํ สจฺฉิกโรติ. ปญฺญาย จาติ นามกายสมฺปยุตฺตาย มคฺคปญฺญาย ปฏิวิชฺฌติ ปสฺสติ. อิทานิ ยสฺมา เต สตฺถุ อาคมนํ สุตฺวา ปจฺจุคฺคมนมตฺตํปิ น อกํสุ, ตสฺมา เตสํ จริยํ ครหนฺโต สาปิ นาม ภิกฺขเว สทฺธา นาโหสีติอาทิมาห. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ปุปฺผผลาผลานํ ^๒ ม. อญฺญายาราธนํ ^๓ ฉ.ม. สาธุกํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๔๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=9&page=142&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=3568&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=9&A=3568&modeTY=2&pagebreak=1#p142