อรรถกถาเล่มที่ ๙ หน้าที่ ๒๔๘.

อวิโรธปฺปสํสีนนฺติ ^๑- อวิโรโธ วุจฺจติ เมตฺตา, เมตฺตาปสํสนฺติ ^๒- อตฺโถ. สุณนฺตุ ธมฺมํ กาเลนาติ ขเณ ขเณ ขนฺติเมตฺตาปฏิสงฺขาสารณียธมฺมํ สุณนฺตุ. ตญฺจ อนุวิธียนฺตูติ ตญฺจ ธมฺมํ อนุกโรนฺตุ ปูเรนฺตุ. น หิ ชาตุ โส มมํ หึเสติ โย มยฺหํ ทิโส, โส มํ เอกํเสเนว น หึเสยฺย. อญฺญํ วา ปน กิญฺจิ นนฺติ น เกวลํ มํ, อญฺญํปิ ปน กญฺจิ ปุคฺคลํ มา วิหึสนฺตุ มา วิเหเฐนฺตุ. ปปฺปุยฺย ปรมํ สนฺตินฺติ ปรมํ สนฺติภูตํ นิพฺพานํ ปาปุณิตฺวา. รกฺเขยฺย ตสถาวเรติ ตสา วุจฺจนฺติ สตณฺหา, ถาวรา นิตฺตณฺหา. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- โย นิพฺพานํ ปาปุณาติ, โส สพฺพํ ตสถาวรํ รกฺขิตุํ สมตฺโถ โหติ. ตสฺมา มยฺหํปิ สทิสา นิพฺพานํ ปาปุณนฺติ, ^๓- เอวํ มํ เอกํเสเนว น หึสิสฺสนฺตีติ. อิมา ติสฺโส คาถา อตฺตโน ปริตฺตํ กาตุํ อาห. อิทานิ อตฺตโนว ปฏิปตฺตึ ทีเปนฺโต อุทกญฺหิ นยนฺติ เนตฺติกาติอาทิมาห. ตตฺถ เนตฺติกาติ เย มาติกํ โสเธตฺวา พนฺธิตพฺพฏฺฐาเน พนฺธิตฺวา อุทกํ นยนฺติ. อุสุการาติ อุสุการกา. นมยนฺตีติ เตลกญฺชิเกน มกฺเขตฺวา กุกฺกุเล ตาเปตฺวา อุนฺนตุนฺนตฏฺฐาเน นเมนฺตา อุชุํ กโรนฺติ. เตชนนฺติ กณฺฑํ. ตญฺหิ อิสฺสาโส เตชํ กโรติ, ปรญฺจ ตชฺเชติ, ตสฺมา เตชนนฺติ วุจฺจติ. อตฺตานํ ทมยนฺตีติ ยถา เนตฺติกา อุชุมคฺเคน อุทกํ นยนฺติ, อุสุการา เตชนํ, ตจฺฉกา จ ทารุํ อุชุํ กโรนฺติ, เอวเมว ปณฺฑิตา อตฺตานํ ทเมนฺติ อุชุกํ กโรนฺติ นิพฺพิเสวนํ กโรนฺติ. ตาทินาติ อิฏฺฐานิฏฺฐาทีสุ นิพฺพิกาเรน "ปญฺจหากาเรหิ ภควา ตาทิ, อิฏฺฐานิฏฺเฐ ตาทิ, วนฺตาวีติ ตาทิ, จตฺตาวีติ ตาทิ, ติณฺณาวีติ ตาทิ, ตนฺนิทฺเทสา ตาที"ติ ^๔- เอวํ ตาทิลกฺขณปฺปตฺเตน สตฺถารา. ภวเนตฺตีติ ภวรชฺชุ, ตญฺหาเยตํ นามํ. ตาย หิ โคณา วิย คีวายํ รชฺชุยา, สตฺตา หทเย พทฺธา ตนฺตํ ภวํ นียนฺติ, ตสฺมา ภวเนตฺตีติ วุจฺจติ. ผุฏฺโฐ กมฺมวิปาเกนาติ มคฺคเจตนาย ผุฏฺโฐ. ยสฺมา หิ มคฺคเจตนาย กมฺมํ ปจฺจติ วิปจฺจติ ฑยฺหติ, ปริกฺขยํ คจฺฉติ, ตสฺมา สา กมฺมวิปาโกติ วุตฺตา. ตาย หิ ผุฏฺฐตฺตา เอส. อนโณ นิกฺกิเลโส @เชิงอรรถ: ^๑ ม.,ก. อวิโรธปฺปสํสนนฺติ ^๒ ม., ฏีกา. ตปฺปสํสการนฺติ, ฉ. @เมตฺตาปสํสกานนฺติ ^๓ ฉ.ม. ปาปุณนฺตุ ^๔ ขุ. มหา. ๒๙/๑๘๐,๘๙๕/๑๓๘,๕๖๒ (สฺยา)

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๒๔๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=9&page=248&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=6248&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=9&A=6248&modeTY=2&pagebreak=1#p248