พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕  พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๗
สังยุตตนิกาย สคาถวรรค

             [๖๘๒] พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อันเป็นอาราม
ของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ฯ
             สมัยนั้น พระผู้มีพระภาคประชวรด้วยโรคลม ฯ
             ท่านพระอุปวาณะ เป็นอุปัฏฐากพระผู้มีพระภาค ฯ
             ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคทรงเรียกท่านพระอุปวาณะมาตรัสว่า อุปวาณะ
เธอจงรู้ น้ำร้อนเพื่อฉัน ท่านพระอุปวาณะทูลรับพระผู้มีพระภาคแล้ว นุ่งสบงถือ
บาตรและจีวรเข้าไปยังที่อยู่ของเทวหิตพราหมณ์ แล้วยืนนิ่งอยู่ ณ ที่ควรส่วน
ข้างหนึ่ง ฯ
             [๖๘๓] เทวหิตพราหมณ์ได้เห็นท่านพระอุปวาณะยืนนิ่งอยู่ ณ ที่ควรส่วน
ข้างหนึ่ง ได้กล่าวกะท่านพระอุปวาณะด้วยคาถาว่า
                          ท่านเป็นสมณะศีรษะโล้น ครองผ้าสังฆาฏิยืนนิ่งอยู่ ท่าน
                          ปรารถนาอะไร แสวงหาอะไร  มาเพื่อขออะไรหรือ ฯ
             [๖๘๔] ท่านพระอุปวาณะตอบว่า
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๔๔.
                          พระสุคตมุนีเป็นอรหันต์ในโลกประชวรด้วยโรคลม ถ้ามี
                          น้ำร้อน ขอท่านจงถวายแก่พระสุคตมุนีเถิดพราหมณ์ ฉัน
                          ปรารถนาจะเอาไปถวายพระผู้มีพระภาค ในบรรดาผู้ที่ควรแก่
                          การบูชา สักการะ นอบน้อมทั้งหลาย อันบุคคลได้บูชา
                          สักการะ นอบน้อมแล้วนั้น ฯ
             [๖๘๕] ครั้งนั้น เทวหิตพราหมณ์ให้บุรุษ (คนใช้) ถือกา
น้ำร้อน และห่อน้ำอ้อย (ตามไป) ถวายท่านพระอุปวาณะ ฯ
             ลำดับนั้น ท่านพระอุปวาณะเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับแล้ว
อัญเชิญให้พระผู้มีพระภาคสรงสนาน และละลายน้ำอ้อยด้วยน้ำร้อนแล้วถวาย
พระผู้มีพระภาค ฯ
             ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงหายประชวรนั้น ฯ
             [๖๘๖] ต่อมา เทวหิตพราหมณ์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับ
แล้ว ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว
นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ฯ
             เทวหิตพราหมณ์นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว ได้กราบทูลพระผู้มี
พระภาคด้วยคาถาว่า
                          พึงให้ไทยธรรมที่ไหน ทานอันบุคคลให้ที่ไหนมีผลมาก
                          ทักษิณาสำเร็จในที่ไหน แก่บุคคลผู้บูชาอย่างไร ฯ
             [๖๘๗] พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า
                          ผู้ใดรู้ขันธ์ที่เคยอาศัยในก่อน แลเห็นสวรรค์และอบาย บรรลุ
                          พระอรหัตอันเป็นที่สิ้นชาติ อยู่จบแล้วเพราะรู้ยิ่ง เป็นมุนี พึง
                          ให้ไทยธรรมในผู้นี้ ทานที่ให้แล้วในผู้นี้มีผลมาก  ทักษิณา
                          ย่อมสำเร็จแก่บุคคลผู้บูชาอย่างนี้แหละ ฯ
             [๖๘๘] เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสอย่างนี้แล้ว เทวหิตพราหมณ์ได้กราบ-
*ทูลพระผู้มีพระภาคว่า ข้าแต่ท่านพระโคดม ภาษิตของพระองค์แจ่มแจ้งนัก
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๔๕.
ข้าแต่ท่านพระโคดม ภาษิตของพระองค์แจ่มแจ้งนัก พระองค์ทรงประกาศธรรม
โดยอเนกปริยาย ดุจหงายภาชนะที่คว่ำ เปิดของที่ปิด บอกทางแก่คนหลงทาง
ส่องประทีปในที่มืดด้วยหวังว่า คนมีจักษุจักมองเห็นรูปได้ ข้าแต่ท่านพระโคดม
ข้าพระองค์ขอถึงพระผู้มีพระภาค กับพระธรรมและพระภิกษุสงฆ์ว่าเป็นสรณะ ขอ
พระองค์จงทรงจำข้าพระองค์ว่าเป็นอุบาสก ผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะตลอดชีวิต
ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ฯ
มหาศาลสูตรที่ ๔

             เนื้อความพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕ บรรทัดที่ ๕๖๔๓-๕๖๘๗ หน้าที่ ๒๔๓-๒๔๕.
https://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=15&A=5643&Z=5687&pagebreak=1
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=15&item=682&items=7&pagebreak=1&mode=bracket
             อ่านโดยใช้เนื้อความเป็น เกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=15&item=682&items=7&pagebreak=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item.php?book=15&item=682&items=7&pagebreak=1&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=15&item=682&items=7&pagebreak=1&mode=bracket
             ศึกษาอรรถกถานี้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=682
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_15
https://84000.org/tipitaka/english/?index_15