พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓  พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๐
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๔

ปัจจยวาร
             [๓๙๙] อูปาทานธรรม อาศัยอุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย คือ กามุปาทาน
อาศัยทิฏฐุปาทาน. มี ๓ นัย เหมือนกับปฏิจจวาร. ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยธรรมที่
ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม ขันธ์ ๒ ฯลฯ
             ในปฏิสนธิขณะ ตลอดถึงอัชฌัตติกมหาภูตรูป มหาภูตรูปทั้งหลาย อาศัยขันธ์ทั้งหลาย
ขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยหทัยวัตถุ.
             อุปาทานธรรม อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ อุปาทานธรรมทั้งหลาย อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อุปาทานธรรม
ทั้งหลาย อาศัยหทัยวัตถุ.
             อุปาทานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปที่เป็นอุปาทานธรรม อาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่ใช่อุปาทาน-
*ธรรม ขันธ์ ๒ ฯลฯ อุปาทานธรรมทั้งหลาย อาศัยหทัยวัตถุ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูป
ทั้งหลาย อุปาทาน และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทัยวัตถุ.
             อุปาทานธรรม อาศัยอุปาทานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย
             คือ กามุปาทาน อาศัยทิฏฐุปาทาน และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย ทิฏฐุปาทาน อาศัย
กามุปาทาน และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.
พึงกระทำจักรนัย
             กามุปาทาน อาศัยทิฏฐุปาทาน และหทัยวัตถุ.
พึงกระทำจักรนัย.
             ธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอุปาทานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม และอุปาทาน
ธรรม ขันธ์ ๒ ฯลฯ
พึงกระทำจักรนัย.
             จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยอุปาทานธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย ขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่
อุปาทานธรรม อาศัยอุปาทานธรรมและหทัยวัตถุ.
             อุปาทานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรม อาศัยอุปาทานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่
อุปาทานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และกามุปาทาน และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย อาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่ใช่
อุปาทานธรรม และทิฏฐุปาทาน.
พึงกระทำจักรนัย
             กามุปาทาน และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย อาศัยทิฏฐุปาทาน และหทัยวัตถุ.
พึงกระทำจักรนัย
             ฯลฯ เพราะอารัมมณปัจจัย
             ในอารัมมณปัจจัย ซึ่งมีธรรมที่ไม่ใช่อุปาทานธรรมเป็นมูล พึงจำแนกทั้งปัญจายตนะ และ
หทัยวัตถุ.

             เนื้อความพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓ บรรทัดที่ ๖๔๘๐-๖๕๑๘ หน้าที่ ๒๕๓-๒๕๔.
https://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=43&A=6480&Z=6518&pagebreak=0
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=43&item=399&items=1
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็น เกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=43&item=399&items=1&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item.php?book=43&item=399&items=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=43&item=399&items=1
             ศึกษาอรรถกถานี้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=43&i=399
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_43
https://84000.org/tipitaka/english/?index_43