พระไตรปิฎกเล่มที่ ๕ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๕ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
มหาวรรค ภาค ๒

๒๐๑. รวมเรื่องที่มีในกฐินขันธกะ
                                       เรื่องภิกษุชาวเมืองปาเฐยยะ ๓๐ รูป เข้าจำพรรษา ณ
                          เมืองสาเกต ออกพรรษาแล้วเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาคด้วยทั้ง
                          จีวรชุ่มชื้นด้วยน้ำ
                                       เรื่องอานิสงส์กฐิน ๕ อย่าง คือ
                          ๑. เที่ยวไปไม่ต้องบอกลา
                          ๒. ไม่ต้องถือไตรจีวรไปครบสำรับ
                          ๓. ฉันคณโภชนะได้
                          ๔. ทรงอติเรกจีวรไว้ได้ตามต้องการ
                          ๕. พวกเธอจะได้จีวรที่เกิดขึ้นในที่นั้น
                                       เรื่องวิธีกรานกฐินและญัตติทุติยกรรมวาจาสำหรับกรานกฐิน
                          เรื่องกฐินไม่เป็นอันกราน คือ
                          ๑. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงมีรอยขีด
                          ๒. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงซักผ้า
                          ๓. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงกะผ้า
                          ๔. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงตัดผ้า
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๕ หน้า : ๑๗๔}

                                                                 พระวินัยปิฎก มหาวรรค [๗. กฐินขันธกะ]
                                                                 ๒๐๑. รวมเรื่องที่มีในกฐินขันธกะ
                          ๕. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงเนาผ้า
                          ๖. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงเย็บผ้า
                          ๗. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงทำลูกดุม
                          ๘. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงทำรังดุม
                          ๙. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงติดผ้าอนุวาต
                          ๑๐. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงติดผ้าอนุวาตด้านหน้า
                          ๑๑. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงดามผ้า
                          ๑๒. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยอาการเพียงย้อมผ้าเป็นสีหม่น
                          ๑๓. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยผ้าที่ทำนิมิตได้มา
                          ๑๔. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยผ้าที่พูดเลียบเคียงได้มา
                          ๑๕. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยผ้าที่ยืมเขามา
                          ๑๖. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยผ้าที่เก็บไว้ค้างคืน
                          ๑๗. กฐินไม่เป็นอันกรานด้วยผ้าที่เป็นนิสสัคคีย์
                          ๑๘. กฐินไม่เป็นอันกรานด้ายผ้าที่ไม่ทำพินทุ
                          ๑๙. กฐินไม่เป็นอันกรานเว้นจากสังฆาฏิ
                          ๒๐. กฐินไม่เป็นอันกรานเว้นจากอุตตราสงค์
                          ๒๑. กฐินไม่เป็นอันกรานเว้นจากอันตรวาสก
                          ๒๒. กฐินไม่เป็นอันกรานเว้นจากจีวรมีขันธ์ ๕ หรือ
                                 เกิน ๕ ซึ่งตัดดีแล้วทำให้มีมณฑลเสร็จในวันนั้น
                          ๒๓. กฐินไม่เป็นอันกรานเว้นจากบุคคลกราน
                          ๒๔. กฐินไม่เป็นอันกรานโดยชอบ ถ้าภิกษุผู้อยู่นอกสีมาอนุโมทนากฐินนั้น
                                       พระผู้มีพระภาคทรงแสดงว่าย่อมไม่เป็นอันกราน
                          เรื่องกฐินเป็นอันกราน คือ
                          ๑. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าใหม่
                          ๒. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าเทียมใหม่
                          ๓. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าเก่า
                          ๔. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าบังสุกุล
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๕ หน้า : ๑๗๕}

                                                                 พระวินัยปิฎก มหาวรรค [๗. กฐินขันธกะ]
                                                                 ๒๐๑. รวมเรื่องที่มีในกฐินขันธกะ
                          ๕. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ตกตามร้าน
                          ๖. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้ทำนิมิตได้มา
                          ๗. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้พูดเลียบเคียงได้มา
                          ๘. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้ยืมเขามา
                          ๙. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้เก็บไว้ค้างคืน
                          ๑๐. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่เป็นนิสสัคคีย์
                          ๑๑. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ทำพินทุ
                          ๑๒. กฐินเป็นอันกรานด้วยสังฆาฏิ
                          ๑๓. กฐินเป็นอันกรานด้วยอุตตราสงค์
                          ๑๔. กฐินเป็นอันกรานด้วยอันตรวาสก
                          ๑๕. กฐินเป็นอันกรานด้วยจีวรมีขันธ์ ๕ หรือเกิน ๕ ที่ตัดดีแล้ว
                                 ทำให้มีมณฑลเสร็จในวันนั้น
                          ๑๖. กฐินเป็นอันกรานเพราะมีบุคคลกราน
                          ๑๗. กฐินเป็นอันกรานโดยชอบ ถ้าภิกษุผู้อยู่ในสีมาอนุโมทนากฐินนั้น
                                 อย่างนี้ชื่อกฐินเป็นอันกราน
                                       เรื่องกฐินเดาะด้วยมาติกา ๘ ข้อ คือ
                          ๑. กำหนดด้วยหลีกไป
                          ๒. กำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ
                          ๓. กำหนดด้วยตกลงใจ
                          ๔. กำหนดด้วยผ้าเสียหาย
                          ๕. กำหนดด้วยได้ทราบข่าว
                          ๖. กำหนดด้วยสิ้นหวัง
                          ๗. กำหนดด้วยล่วงเขต
                          ๘. กำหนดด้วยเดาะพร้อมกัน
                                       อาทายสัตตกะ ว่าด้วยการเดาะกฐินด้วยการถือจีวรหลีกไป
                          ๗ กรณี คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๕ หน้า : ๑๗๖}

                                                                 พระวินัยปิฎก มหาวรรค [๗. กฐินขันธกะ]
                                                                 ๒๐๑. รวมเรื่องที่มีในกฐินขันธกะ
                          ๑. ถือจีวรที่ทำเสร็จแล้วหลีกไป คิดว่าจะไม่กลับ
                               การเดาะกฐินของภิกษุนั้นชื่อว่ากำหนดด้วยการหลีกไป
                          ๒. ถือจีวรหลีกไปอยู่นอกสีมา คิดว่าจะทำ ณ ที่นี้ จะไม่กลับ
                               การเดาะกฐินของภิกษุนั้นชื่อว่ากำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ
                          ๓. ถือจีวรหลีกไปอยู่นอกสีมา คิดว่าจะไม่ให้ทำ จะไม่กลับ
                               การเดาะกฐินของภิกษุนั้นชื่อว่ากำหนดด้วยตกลงใจ
                          ๔. ถือจีวรหลีกไปอยู่นอกสีมา คิดว่าจะให้ทำจีวร ณ ที่นี้
                               จะไม่กลับ กำลังทำจีวรเสียหาย การเดาะกฐิน
                               ของภิกษุนั้น ชื่อว่ากำหนดด้วยผ้าเสียหาย
                          ๕. ถือจีวรไป คิดว่าจะกลับ ให้ทำจีวรนอกสีมา ครั้นทำ
                               จีวรเสร็จแล้ว ได้ทราบข่าวว่า ในอาวาสนั้น กฐินเดาะแล้ว
                               การเดาะกฐินของภิกษุนั้นชื่อว่ากำหนดด้วยได้ทราบข่าว
                          ๖. ถือจีวรไป คิดว่าจะกลับ ให้ทำจีวรนอกสีมา ครั้นทำ
                               จีวรเสร็จแล้วโอ้เอ้อยู่นอกสีมาจนกฐินเดาะ การเดาะกฐิน
                               ของภิกษุนั้นชื่อว่ากำหนดด้วยล่วงเขต
                          ๗. ถือจีวรไป คิดว่าจะกลับ ให้ทำจีวร ณ ภายนอกสีมา ครั้นทำ
                               จีวรเสร็จแล้ว คิดว่าจะกลับ จะกลับ กลับทันกฐินเดาะ
                               การเดาะกฐินของภิกษุนั้นชื่อว่าพร้อมกันกับภิกษุทั้งหลาย
                                       สมาทายสัตตกะ ว่าด้วยการเดาะกฐินด้วยการนำ
                          จีวรติดตัวหลีกไป ๗ กรณี
                                       อาทายฉักกะและสมาทายฉักกะ ว่าด้วยการ
                          เดาะกฐินด้วยการถือจีวรที่ทำค้างไว้หลีกไป ๖ กรณี
                          และการเดาะกฐินด้วยการนำจีวรที่ทำค้างไว้หลีกไป
                          ๖ กรณี คือ ถือจีวรที่ทำค้างไว้อย่างละ ๖ กรณี
                          ไม่มีการเดาะกำหนดด้วยหลีกไป
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๕ หน้า : ๑๗๗}

                                                                 พระวินัยปิฎก มหาวรรค [๗. กฐินขันธกะ]
                                                                 ๒๐๑. รวมเรื่องที่มีในกฐินขันธกะ
                                       อาทายภาณวาร ว่าด้วยการเดาะกฐินด้วยกรณีถือจีวรหลีกไป
                          ๑๕ กรณี เป็นต้น กล่าวถึงภิกษุถือจีวรไปนอกสีมา คิดว่า
                          จะให้ทำจีวร มี ๓ มาติกา คือ
                          ๑. กำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ
                          ๒. กำหนดด้วยตกลงใจ
                          ๓. กำหนดด้วยผ้าเสียหาย กล่าวถึงภิกษุถือผ้า คิดว่า
                               จะไม่กลับไปนอกสีมา แล้วคิดว่าจะทำ มี ๓ มาติกา คือ
                          ๑. กำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ
                          ๒. กำหนดด้วยตกลงใจ
                          ๓. กำหนดด้วยผ้าเสียหาย กล่าวถึงภิกษุถือจีวรหลีกไป
                               ด้วยไม่ได้ตั้งใจ ภายหลังคิดว่า จะไม่กลับ มี ๓ นัย
                               กล่าวถึงภิกษุถือจีวรไป คิดว่า จะกลับ อยู่นอกสีมา คิดว่า
                               จะทำจีวร จะไม่กลับ ให้ทำจีวรเสร็จ การเดาะกฐินของ
                               ภิกษุนั้นชื่อว่ากำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ ด้วยตกลงใจ
                               ด้วยผ้าเสียหาย ด้วยได้ทราบข่าว ด้วยล่วงเขต ด้วยเดาะ
                               พร้อมกับภิกษุทั้งหลาย รวมเป็น ๑๕ ภิกษุนำจีวรหลีกไป
                               และนำจีวรที่ทำค้างไว้หลีกไปอีก ๔ วาระก็เหมือนกัน
                               รวมทั้งหมด ๑๕ วิธี หลีกไปด้วยสิ้นหวัง ด้วยหวังว่าจะได้
                               หลีกไปด้วยกรณียะบางอย่าง ทั้ง ๓ อย่างนั้น
                               นักปราชญ์พึงทราบโดยนัยอย่างละ ๑๒ วิธี
                                       ผาสุวิหารปัญจกะ ว่าด้วยการเดาะกฐินเพราะหวังอยู่
                          สบาย ๕ กรณี
                                       ปลิโพธาปลิโพธกถา ว่าด้วยปลิโพธและอปลิโพธ
                          พระวินัยธรพึงแต่งหัวข้อตามเค้าความเทอญ
กฐินขันธกะ จบ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๕ หน้า : ๑๗๘}


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑๗๔-๑๗๘.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=5&siri=31
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=5&A=3214&Z=3257
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=127
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=5&item=127&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=5&item=127&items=1
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๕
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu5
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/pli-tv-kd7/en/horner-brahmali#BD.4.375