พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก

๓. ธัมมทินนาเถริยาปทาน
ประวัติในอดีตชาติของพระธรรมทินนาเถรี
             (พระธรรมทินนาเถรี เมื่อจะประกาศประวัติในอดีตชาติของตน จึงกล่าวว่า)
             [๙๕]            พระชินเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ
                      ผู้ถึงความสำเร็จแห่งธรรมทั้งปวง ทรงเป็นผู้นำ
                      เสด็จอุบัติขึ้นแล้วในกัปที่ ๑๐๐,๐๐๐ นับจากกัปนี้ไป
             [๙๖]            ครั้งนั้น หม่อมฉันเกิดในตระกูลหนึ่งในกรุงหงสวดี
                      เป็นผู้มีปัญญา สำรวมอยู่ในศีล รับจ้างทำงานของคนอื่น
             [๙๗]            พระเถระนามว่าสุชาตะ
                      อัครสาวกของพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ
                      ออกจากวิหารไปบิณฑบาต
             [๙๘]            ครั้งนั้น หม่อมฉันเป็นคนหาบน้ำ ถือหม้อน้ำเดินไปอยู่
                      เห็นท่านแล้วเลื่อมใส ได้ถวายขนมด้วยมือของตน
             [๙๙]            ท่านรับแล้วนั่งฉัน ณ ที่นั้นเอง
                      แต่นั้นหม่อมฉันนิมนต์ท่านไปยังเรือน
                      ได้ถวายโภชนาหารแก่ท่าน
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๔๖๘}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. กุณฑลเกสีวรรค]
                                                                 ๓. ธัมมทินนาเถริยาปทาน
             [๑๐๐]         จากนั้น เจ้านายของหม่อมฉันมีความยินดีแล้ว
                       ได้แต่งหม่อมฉันเป็นลูกสะใภ้ของตน
                       หม่อมฉันได้ไปถวายอภิวาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพร้อมกับแม่ผัว
             [๑๐๑]         ครั้งนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
                       ทรงประกาศแต่งตั้งภิกษุณีรูปหนึ่ง
                       ผู้เป็นธรรมกถึกไว้ในเอตทัคคะ
                       หม่อมฉันได้ฟังพุทธดำรัสนั้นแล้วมีความเบิกบาน
             [๑๐๒]         ได้ทูลนิมนต์พระสุคตทรงเป็นผู้นำสัตว์โลก พร้อมทั้งพระสงฆ์
                       ถวายมหาทานแล้ว ปรารถนาตำแหน่งนั้น
             [๑๐๓]         ลำดับนั้น พระสุคตผู้มีพระสุระเสียงไพเราะดุจเมฆคำรน
                       ได้ตรัสกับหม่อมฉันว่า ‘เธอจงยินดีบำรุง อังคาสเราพร้อมทั้งพระสงฆ์
             [๑๐๔]         ขวนขวายในการสดับพระสัทธรรม
                       มีใจเจริญด้วยคุณธรรม เธอผู้เจริญ
                       เธอจงเป็นผู้เบิกบานเถิด เธอจักได้ตำแหน่งนั้น
                       ซึ่งเป็นผลแห่งความปรารถนา
             [๑๐๕]         ในกัปที่ ๑๐๐,๐๐๐ นับจากกัปนี้ไป
                       พระศาสดาพระนามว่าโคดม ตามพระโคตร
                       ทรงสมภพในราชสกุลโอกกากราช จักอุบัติขึ้นในโลก
             [๑๐๖]         สตรีผู้นี้จักมีนามปรากฏว่าธรรมทินนา
                       เป็นธรรมทายาท เป็นโอรสที่ธรรมเนรมิต
                       จักเป็นสาวิกาของพระศาสดาพระองค์นั้น’
             [๑๐๗]         หม่อมฉันได้ฟังพุทธพยากรณ์นั้นแล้วเป็นผู้มีความยินดี
                       มีจิตประกอบด้วยเมตตา บำรุงพระมหามุนี
                       ผู้ทรงเป็นผู้นำวิเศษด้วยปัจจัยทั้งหลายจนตลอดชีวิต
             [๑๐๘]         ด้วยกรรมที่หม่อมฉันได้ทำไว้ดีแล้วนั้น
                       และด้วยเจตนาที่ตั้งไว้มั่น
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๔๖๙}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. กุณฑลเกสีวรรค]
                                                                 ๓. ธัมมทินนาเถริยาปทาน
                       หม่อมฉันละกายมนุษย์แล้ว
                       จึงได้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
             [๑๐๙]         ในภัทรกัปนี้ พระพุทธเจ้า ผู้เป็นเผ่าพันธุ์ของพราหมณ์
                       มีพระยศยิ่งใหญ่ พระนามว่ากัสสปะ ตามพระโคตร
                       ประเสริฐกว่าเจ้าลัทธิทั้งหลายเสด็จอุบัติขึ้นแล้ว
             [๑๑๐]         ครั้งนั้น พระเจ้ากาสีพระนามว่ากิกี
                       ทรงเป็นใหญ่กว่านรชนในกรุงพาราณสีที่ประเสริฐสุด
                       ทรงเป็นอุปัฏฐากของพระพุทธเจ้าผู้แสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่
             [๑๑๑]         หม่อมฉันเป็นธิดาคนที่ ๖ ของพระองค์
                       มีนามปรากฏว่าสุธรรมา ได้ฟังธรรมของพระชินเจ้าผู้เลิศแล้ว
                       พอใจการบรรพชา
             [๑๑๒]         แต่พระชนกนาถมิได้ทรงอนุญาตให้หม่อมฉันทั้งหลายบวช
                       ครั้งนั้น หม่อมฉันทั้งหลายไม่เกียจคร้าน ครองเรือนอยู่ ๒๐,๐๐๐ ปี
ภาณวารที่ ๓ จบ
             [๑๑๓]         พระราชกัญญาทั้ง ๗ องค์
                       มีความสุข ประพฤติพรหมจรรย์ตั้งแต่ยังเป็นกุมารี
                       เพลิดเพลินยินดีอุปัฏฐากพระพุทธเจ้า
             [๑๑๔]         คือ (๑) พระนางสมณี (๒) พระนางสมณคุตตา
                       (๓) พระนางภิกษุณี (๔) พระนางภิกขุทาสิกา
                       (๕) พระนางธรรมา (๖) พระนางสุธรรมา
                       (๗) พระนางสังฆทาสิกา
             [๑๑๕] (พระราชธิดาทั้ง ๗ นั้นได้กลับชาติมาเกิด)
                               คือ พระเขมาเถรี ๑ พระอุบลวรรณาเถรี ๑
                       พระปฏาจาราเถรี ๑ พระกุณฑลเกสีเถรี ๑
                       หม่อมฉัน ๑ พระกีสาโคตมีเถรี ๑
                       และคนที่ ๗ เป็นวิสาขามหาอุบาสิกา
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๔๗๐}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. กุณฑลเกสีวรรค]
                                                                 ๓. ธัมมทินนาเถริยาปทาน
             [๑๑๖]         ด้วยกรรมทั้งหลายที่หม่อมฉันได้ทำไว้ดีแล้วนั้น
                       และด้วยเจตนาที่ตั้งไว้มั่น
                       หม่อมฉันละกายมนุษย์แล้ว
                       จึงได้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
             [๑๑๗]         บัดนี้ เป็นภพสุดท้าย หม่อมฉันเกิดในตระกูลเศรษฐี
                       ที่มีความเจริญมั่งคั่งให้สำเร็จความประสงค์ทั้งปวง
                       ในกรุงราชคฤห์ที่ประเสริฐสุด
             [๑๑๘]         ในคราวที่หม่อมฉันดำรงอยู่ในปฐมวัยรุ่นสาว
                       ประกอบด้วยรูปสมบัติ ได้ไปสู่ตระกูลอื่น (แต่งงาน)
                       เป็นผู้เพียบพร้อมด้วยความสุขอยู่
             [๑๑๙]         สามีของหม่อมฉันเป็นผู้มีความรู้ดี
                       เข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้าผู้เป็นที่พึ่งของสัตว์โลก
                       สดับพระธรรมเทศนาแล้วได้บรรลุอนาคามิผล
             [๑๒๐]         ครั้งนั้น หม่อมฉันได้ขออนุญาตสามีนั้นแล้ว
                       ออกบวชเป็นบรรพชิต โดยกาลไม่นานนักก็ได้บรรลุอรหัตตผล
             [๑๒๑]         ครั้งนั้น สามีผู้เป็นอุบาสกนั้นได้เข้าไปหาหม่อมฉันแล้ว
                       ได้ถามปัญหาที่ละเอียดลึกซึ้งมาก
                       หม่อมฉันแก้ปัญหาทั้งหมดนั้นได้
             [๑๒๒]         พระชินเจ้าทรงพอพระทัยในคุณสมบัตินั้น
                       จึงทรงตั้งหม่อมฉันไว้ในเอตทัคคะด้วยพระดำรัสว่า
                       ‘เรามิได้เห็นภิกษุณีรูปอื่น ผู้เป็นพระธรรมกถึก
                       เหมือนภิกษุณีธัมมทินนานี้เลย
             [๑๒๓]         ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงทรงจำ
                       ภิกษุณีธรรมทินนาว่าเป็นนักปราชญ์’
                       หม่อมฉันอันพระผู้มีพระภาคผู้ทรงเป็นผู้นำทรงอนุเคราะห์แล้ว
                       ชื่อว่าเป็นบัณฑิตอย่างนี้
             [๑๒๔]         พระศาสดาหม่อมฉันก็ปรนนิบัติแล้ว
                       คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า หม่อมฉันได้ทำแล้ว
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๔๗๑}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน [๓. กุณฑลเกสีวรรค]
                                                                 ๓. ธัมมทินนาเถริยาปทาน
                       ภาระอันหนักหม่อมฉันก็ปลงลงได้แล้ว
                       ตัณหาที่นำไปสู่ภพหม่อมฉันก็ถอนได้แล้ว
             [๑๒๕]         กุลบุตรกุลธิดาออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิตเพื่อประโยชน์ใด
                       ประโยชน์นั้นคือความสิ้นสังโยชน์ทั้งปวง
                       หม่อมฉันได้บรรลุแล้วโดยลำดับ
             [๑๒๖]         หม่อมฉันเป็นผู้มีความชำนาญในฤทธิ์
                       ในทิพพโสตธาตุและในเจโตปริยญาณ
                       เป็นผู้ปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า
             [๑๒๗]         รู้ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
                       ทิพยจักษุหม่อมฉันก็ชำระให้หมดจดแล้ว
                       หม่อมฉันทำอาสวะทั้งปวงให้สิ้นแล้ว
                       เป็นผู้บริสุทธิ์สะอาดปราศจากมลทิน
             [๑๒๘]         กิเลสทั้งหลายหม่อมฉันก็ได้เผาแล้ว
                       ภพทั้งปวงหม่อมฉันก็ถอนได้แล้ว
                       หม่อมฉันตัดกิเลสเครื่องผูกพันได้แล้วอยู่อย่างผู้ไม่มีอาสวะ
                       ดุจพญาช้างตัดเครื่องพันธนาการได้แล้วอยู่อย่างอิสระ
             [๑๒๙]         การที่หม่อมฉันมาในสำนักของพระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐที่สุด
                       เป็นการมาดีแล้วโดยแท้
                       วิชชา ๓ หม่อมฉันได้บรรลุแล้วโดยลำดับ
                       คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า หม่อมฉันก็ได้ทำสำเร็จแล้ว
             [๑๓๐]         คุณวิเศษเหล่านี้ คือ ปฏิสัมภิทา ๔ วิโมกข์ ๘
                       และอภิญญา ๖ หม่อมฉันก็ได้ทำให้แจ้งแล้ว
                       คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า หม่อมฉันก็ได้ทำสำเร็จแล้ว ดังนี้แล
             ได้ทราบว่า พระธรรมทินนาภิกษุณีได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้
ธัมมทินนาเถริยาปทานที่ ๓ จบ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๔๗๒}


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๔๖๘-๔๗๒.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=33&siri=174
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=33&A=5477&Z=5543
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=163
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=33&item=163&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=33&item=163&items=1
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu33
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/thi-ap23/en/walters