ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๑ [ฉบับมหาจุฬาฯ] ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๕

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ
๑. อัชฌัตตบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๐๙] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง เป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น ภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็น เหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) [๕๑๐] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒) สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๑๙๙}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑) สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่ เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑) สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็น ภายในตนเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (ย่อ) [๕๑๒] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐๐}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ) (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๑. อัชฌัตตบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๑๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง เป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง เป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ ซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม ที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ) [๕๑๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐๑}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ อัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
ปัจจนียุทธาร
[๕๑๕] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายในตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น เหตุซึ่งเป็นภายในตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ) [๕๑๖] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐๒}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. พหิทธาบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕๑๗] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่เป็นเหตุ ซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (ย่อ) [๕๑๘] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัย
[๕๑๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็น ภายนอกตนเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๒) (ย่อ) [๕๒๐] นเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐๓}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ นวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ (ย่อ) (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
๒. พหิทธาบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยเป็นต้น
[๕๒๑] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐๔}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๐. อัชฌัตตติกะ

สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง เป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่ง เป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและสหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น เหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือ อารัมมณาธิปติและ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่ สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือ อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (ย่อ) [๕๒๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๒๐๕}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกติกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๒๑. อัชฌัตตารัมมณติกะ

ปัจจนียุทธาร
[๕๒๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ เป็นเหตุซึ่งเป็นภายนอกตนโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ) [๕๒๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ) อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ) (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว ย่อมไม่ได้อัชฌัตตพหิทธาธรรม)
เหตุทุกะและอัชฌัตตติกะ จบ


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๔ หน้าที่ ๑๙๙-๒๐๖. http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=44&siri=20              ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2].                   อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=44&A=4290&Z=4457                   ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=44&i=812              พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=44&item=812&items=30              The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=44&item=812&items=30                   สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu44



บันทึก ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ บันทึกล่าสุด ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :