พาหิติยสุตฺตํ
[๕๔๙] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ
เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ อถ โข อายสฺมา อานนฺโท
ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถึ ปิณฺฑาย ปาวิสิ
สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน
ปุพฺพาราโม มิคารมาตุยา ปาสาโท เตนุปสงฺกมิ ทิวาวิหาราย ฯ
[๕๕๐] เตน โข ปน สมเยน ราชา ปเสนทิ โกสโล
เอกปุณฺฑรีกํ นาคํ อภิรูหิตฺวา สาวตฺถิยา นิยฺยาติ ทิวาทิวสฺส ฯ
อทฺทสา โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ ทูรโตว
อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวา สิริวฑฺฒํ มหามตฺตํ อามนฺเตสิ อายสฺมา
โน เอโส สมฺม สิริวฑฺฒ อานนฺโทติ ฯ เอวํ มหาราช อายสฺมา
เอโส อานนฺโทติ ฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อญฺญตรํ
ปุริสํ อามนฺเตสิ เอหิ ตฺวํ อมฺโภ ปุริส เยนายสฺมา อานนฺโท
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มม วจเนน อายสฺมโต อานนฺทสฺส
ปาเท สิรสา วนฺทาหิ ราชา ภนฺเต ปเสนทิ โกสโล อายสฺมโต
อานนฺทสฺส ปาเท สิรสา วนฺทตีติ เอวญฺจ วเทหิ สเจ กิร
ภนฺเต อายสฺมโต อานนฺทสฺส น กิญฺจิ อจฺจายิกํ กรณียํ อาคเมตุ
กิร ภนฺเต [๑]- อานนฺโท มุหุตฺตํ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ ฯ เอวํ
เทวาติ โข โส ปุริโส รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปฏิสฺสุตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เอตฺถนฺตเร อายสฺมาติ ทิสฺสติ ฯ
เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ เอกมนฺตํ ฐิโต โข
โส ปุริโส อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ ราชา ภนฺเต ปเสนทิ
โกสโล อายสฺมโต อานนฺทสฺส ปาเท สิรสา วนฺทติ [๑]- สเจ กิร
ภนฺเต อายสฺมโต อานนฺทสฺส น กิญฺจิ อจฺจายิกํ กรณียํ อาคเมตุ
กิร ภนฺเต อายสฺมา อานนฺโท มุหุตฺตํ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ ฯ
อธิวาเสสิ โข อายสฺมา อานนฺโท ตุณฺหีภาเวน ฯ
[๕๕๑] อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ยาวติกา นาคสฺส
ภูมิ นาเคน คนฺตฺวา นาคา ปจฺโจโรหิตฺวา ปตฺติโกว เยนายสฺมา
อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ เอกมนฺตํ ฐิโต โข ราชา ปเสนทิ โกสโล
อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ สเจ ภนฺเต อายสฺมโต
อานนฺทสฺส น กิญฺจิ อจฺจายิกํ กรณียํ สาธุ ภนฺเต อายสฺมา
อานนฺโท เยน อจิรวติยา นทิยา ตีรํ เตนุปสงฺกมตุ อนุกมฺปํ
อุปาทายาติ ฯ อธิวาเสสิ โข อายสฺมา อานนฺโท ตุณฺหีภาเวน ฯ
อถ โข อายสฺมา อานนฺโท เยน อจิรวติยา นทิยา ตีรํ เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา อญฺญตรสฺมึ รุกฺขมูเล ปญฺญตฺเต อาสเน
นิสีทิ ฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ยาวติกา นาคสฺส
ภูมิ นาเคน คนฺตฺวา นาคา ปจฺโจโรหิตฺวา ปตฺติโกว เยนายสฺมา
อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เอตฺถนฺตเร เอวญฺจ วเทตีติ ทิสฺสติ ฯ
อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ ฯ เอกมนฺตํ ฐิโต โข ราชา
ปเสนทิ โกสโล อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจ อิธ ภนฺเต
อายสฺมา อานนฺโท กฏฺฐตฺถเร ๑- นิสีทตูติ ฯ อลํ มหาราช
นิสีท ตฺวํ นิสินฺโน อหํ สเก อาสเนติ ฯ นิสีทิ โข ราชา
ปเสนทิ โกสโล ปญฺญตฺเต อาสเน ฯ
[๕๕๒] นิสชฺช โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ
เอตทโวจ กินฺนุ โข ภนฺเต อานนฺท โส ภควา ตถารูปํ กายสมาจารํ
สมาจเรยฺย ยฺวายํ ๒- กายสมาจาโร โอปารมฺโภ สมเณหิ
พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ น โข มหาราช โส ภควา ตถารูปํ
กายสมาจารํ สมาจเรยฺย ยฺวายํ กายสมาจาโร โอปารมฺโภ
สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ กึ ปน ภนฺเต อานนฺท โส ภควา
ตถารูปํ วจีสมาจารํ ฯเปฯ มโนสมาจารํ สมาจเรยฺย ยฺวายํ
มโนสมาจาโร โอปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ น
โข มหาราช โส ภควา ตถารูปํ มโนสมาจารํ สมาจเรยฺย ยฺวายํ
มโนสมาจาโร โอปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
[๕๕๓] อจฺฉริยํ ภนฺเต อพฺภูตํ ภนฺเต ยญฺหิ มยํ ภนฺเต
นาสกฺขิมฺหา ปเญฺหน ปริปูเรตุํ ตํ ภนฺเต อายสฺมตา อานนฺเทน
ปญฺหสฺส เวยฺยากรเณน ปริปูริตํ เย เต ภนฺเต พาลา อพฺยตฺตา
อนนุวิจฺจ อปฺปริโยคาเหตฺวา ปเรสํ วณฺณํ วา อวณฺณํ วา
ภาสนฺติ น มยนฺตํ สารโต ปจฺจาคจฺฉาม เย จ โข เต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. หตฺถตฺถเร ฯ ๒ ยุ. สพฺพตฺถ ยฺวาสฺสาติ ทิสฺสติ ฯ
ภนฺเต ปณฺฑิตา พฺยตฺตา ๑- วิยตฺตา ๒- เมธาวิโน อนุวิจฺจ
ปริโยคาเหตฺวา ปเรสํ วณฺณํ วา อวณฺณํ วา ภาสนฺติ ตํ มยํ
สารโต ปจฺจาคจฺฉาม
{๕๕๓.๑} กตโม ปน ภนฺเต อานนฺท กายสมาจาโร
โอปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ โย โข
มหาราช กายสมาจาโร อกุสโล ฯ กตโม ปน ภนฺเต
กายสมาจาโร อกุสโล ฯ โย โข มหาราช กายสมาจาโร
สาวชฺโช ฯ กตโม ปน ภนฺเต กายสมาจาโร สาวชฺโช ฯ โย
โข มหาราช กายสมาจาโร สพฺยาปชฺโฌ ฯ กตโม ปน ภนฺเต
กายสมาจาโร สพฺยาปชฺโฌ ฯ โย โข มหาราช กายสมาจาโร
ทุกฺขวิปาโก ฯ กตโม ปน ภนฺเต กายสมาจาโร ทุกฺขวิปาโก ฯ
โย โข มหาราช กายสมาจาโร อตฺตพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ
ปรพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ อุภยพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ ตสฺส
อกุสลา ธมฺมา อภิวฑฺฒนฺติ กุสลา ธมฺมา ปริหายนฺติ
เอวรูโป โข ปน มหาราช กายสมาจาโร โอปารมฺโภ สมเณหิ
พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
{๕๕๓.๒} กตโม ปน ภนฺเต อานนฺท วจีสมาจาโร ฯเปฯ
มโนสมาจาโร โอปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
โย โข มหาราช มโนสมาจาโร อกุสโล ฯ
{๕๕๓.๓} กตโม ปน ภนฺเต มโนสมาจาโร อกุสโล ฯ โย โข
มหาราช มโนสมาจาโร สาวชฺโช ฯ กตโม ปน ภนฺเต มโนสมาจาโร
สาวชฺโช ฯ โย โข มหาราช มโนสมาจาโร สพฺยาปชฺโฌ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ยุ วฺยตฺตา ฯ
กตโม ปน ภนฺเต มโนสมาจาโร สพฺยาปชฺโฌ ฯ โย โข
มหาราช มโนสมาจาโร ทุกฺขวิปาโก ฯ กตโม ปน ภนฺเต
มโนสมาจาโร ทุกฺขวิปาโก ฯ โย โข มหาราช มโนสมาจาโร
อตฺตพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ ปรพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ
อุภยพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา อภิวฑฺฒนฺติ
กุสลา ธมฺมา ปริหายนฺติ เอวรูโป โข มหาราช มโนสมาจาโร
โอปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
[๕๕๔] กึ นุ โข ภนฺเต อานนฺท โส ภควา สพฺเพสํเยว
อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานํ วณฺเณตีติ ฯ สพฺพากุสลธมฺมปหีโน
โข มหาราช ตถาคโต กุสลธมฺมสมนฺนาคโต ๑- ฯ กตโม ปน
ภนฺเต อานนฺท กายสมาจาโร อโนปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ
วิญฺญูหีติ ฯ โย โข มหาราช กายสมาจาโร กุสโล ฯ กตโม
ปน ภนฺเต กายสมาจาโร กุสโล ฯ โย โข มหาราช กายสมาจาโร
อนวชฺโช ฯ กตโม ปน ภนฺเต กายสมาจาโร อนวชฺโช ฯ
โย โข มหาราช กายสมาจาโร อพฺยาปชฺโฌ ฯ กตโม ปน
ภนฺเต กายสมาจาโร อพฺยาปชฺโฌ ฯ โย โข มหาราช กายสมาจาโร
สุขวิปาโก ฯ กตโม ปน ภนฺเต กายสมาจาโร สุขวิปาโก ฯ
โย โข มหาราช กายสมาจาโร เนวตฺตพฺยาพาธายปิ
สํวตฺตติ น ปรพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ น อุภยพฺยาพาธายปิ
สํวตฺตติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา ปริหายนฺติ กุสลา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กุสลธมฺมสมนฺนาคโตติ ฯ
ธมฺมา อภิวฑฺฒนฺติ เอวรูโป โข มหาราช กายสมาจาโร
อโนปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
{๕๕๔.๑} กตโม ปน ภนฺเต อานนฺท วจีสมาจาโร ฯเปฯ
มโนสมาจาโร อโนปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
โย โข มหาราช มโนสมาจาโร กุสโล ฯ กตโม ปน ภนฺเต
มโนสมาจาโร กุสโล ฯ โย โข มหาราช มโนสมาจาโร อนวชฺโช ฯ
กตโม ปน ภนฺเต มโนสมาจาโร อนวชฺโช ฯ โย โข มหาราช
มโนสมาจาโร อพฺยาปชฺโฌ ฯ กตโม ปน ภนฺเต มโนสมาจาโร
อพฺยาปชฺโฌ ฯ โย โข มหาราช มโนสมาจาโร สุขวิปาโก ฯ
กตโม ปน ภนฺเต มโนสมาจาโร สุขวิปาโก ฯ โย โข มหาราช
มโนสมาจาโร เนวตฺตพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ น ปรพฺยาพาธายปิ
สํวตฺตติ น อุภยพฺยาพาธายปิ สํวตฺตติ ตสฺส อกุสลา ธมฺมา
ปริหายนฺติ กุสลา ธมฺมา อภิวฑฺฒนฺติ เอวรูโป โข มหาราช
มโนสมาจาโร อโนปารมฺโภ สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหีติ ฯ
[๕๕๕] กินฺนุ โข ปน ภนฺเต ๑- อานนฺท โส ภควา สพฺเพสํเยว
กุสลานํ ธมฺมานํ อุปสมฺปทํ วณฺเณตีติ ฯ สพฺพากุสลธมฺมปหีโน
โข มหาราช ตถาคโต กุสลธมฺมสมนฺนาคโตติ ฯ
[๕๕๖] อจฺฉริยํ ภนฺเต อพฺภูตํ ภนฺเต ยาว สุภาสิตญฺจิทํ
ภนฺเต อายสฺมตา อานนฺเทน อิมินา จ มยํ ภนฺเต อายสฺมโต
อานนฺทสฺส สุภาสิเตน อตฺตมนาภิรทฺธา เอวํ อตฺตมนาภิรทฺธา [๒]-
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กึ ปน ภนฺเต ฯ ๒ ยุ. เอตฺถนฺตเร จสทฺโท ทิสฺสติ ฯ
มยํ ภนฺเต อายสฺมโต อานนฺทสฺส สุภาสิเตน สเจ ภนฺเต
อายสฺมโต อานนฺทสฺส หตฺถิรตนํ กปฺเปยฺย หตฺถิรตนมฺปิ มยํ
อายสฺมโต อานนฺทสฺส ทเทยฺยาม สเจ ภนฺเต อายสฺมโต
อานนฺทสฺส อสฺสรตนํ กปฺเปยฺย อสฺสรตนมฺปิ มยํ อายสฺมโต
อานนฺทสฺส ทเทยฺยาม สเจ ภนฺเต อายสฺมโต อานนฺทสฺส
คามวรํ กปฺเปยฺย คามวรมฺปิ มยํ อายสฺมโต อานนฺทสฺส
ทเทยฺยาม อปิจ ภนฺเต มยมฺปเนตํ ชานาม เนตํ อายสฺมโต
อานนฺทสฺส กปฺปตีติ อยํ เม ภนฺเต พาหิติกา รญฺญา มาคเธน
อชาตสตฺตุนา เวเทหิปุตฺเตน ฉตฺตนาฬิยา ปกฺขิปิตฺวา ปหิตา
โสฬสสมา อายาเมน อฏฺฐสมา วิตฺถาเรน ตํ ภนฺเต อายสฺมา
อานนฺโท ปฏิคฺคณฺหาตุ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ ฯ อลํ มหาราช
ปริปุณฺณํ เม ติจีวรนฺติ ฯ
[๕๕๗] อยํ ภนฺเต อจิรวตี นที ทิฏฺฐา อายสฺมตา เจว
อานนฺเทน อเมฺหหิ จ ยถา ๑- อุปริ ปพฺพเต มหาเมโฆ
อภิปฺปวุฏฺโฐ โหติ อถายํ อจิรวตี นที อุภโต กุลฺลานิ ๒- สํวิสนฺทนฺตี
คจฺฉติ เอวเมว โข ภนฺเต อายสฺมา อานนฺโท อิมาย พาหิติกาย
อตฺตโน ติจีวรํ กริสฺสติ ยํ ปน อายสฺมโต อานนฺทสฺส
ปุราณํ ติจีวรํ ตํ สพฺรหฺมจารีหิ สํวิภชิสฺสติ เอวายํ อมฺหากํ
ทกฺขิณา สํวิสนฺทนฺตี มญฺเญ คมิสฺสติ ปฏิคฺคณฺหาตุ ภนฺเต
อายสฺมา อานนฺโท พาหิติกนฺติ ฯ ปฏิคฺคเหสิ โข อายสฺมา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยทา ฯ ๒ ยุ. กูลานิ ฯ
อานนฺโท พาหิติกํ ฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ เอตทโวจ หนฺท จทานิ ๑- มยํ ภนฺเต อานนฺท คจฺฉาม
พหุกิจฺจา มยํ พหุกรณียาติ ฯ ยสฺสทานิ ตฺวํ มหาราช กาลํ
มญฺญสีติ ฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล อายสฺมโต อานนฺทสฺส
ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา [๒]- อุฏฺฐายาสนา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ
อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ
[๕๕๘] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท อจิรปกฺกนฺตสฺส [๓]-
ปเสนทิสฺส โกสลสฺส เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
อายสฺมา อานนฺโท ยาวตโก อโหสิ รญฺญา ปเสนทินา โกสเลน
สทฺธึ กถาสลฺลาโป ตํ สพฺพํ ภควโต อาโรเจสิ ตญฺจ พาหิติกํ
ภควโต ปาทาสิ ฯ อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ลาภา ภิกฺขเว
รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส สุลทฺธํ ๔- ภิกฺขเว รญฺโญ ปเสนทิสฺส
โกสลสฺส ยํ ราชา ปเสนทิ โกสโล ลภติ อานนฺทํ ทสฺสนาย
ลภติ ปยิรุปาสนายาติ ฯ
อิทมโวจ ภควา อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ
อภินนฺทุนฺติ ฯ
พาหิติยสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ อฏฺฐมํ ฯ
---------
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. หนฺท ว ทานิ ฯ ๒ ยุ. เอตฺถนฺตเร อนุโมทิตฺวาติ ทิสฺสติ ฯ
@๓ ยุ. เอตฺถนฺตเร รญฺโญติ ทิสฺสติ ฯ ๔ ยุ. สุลทฺธลาภา ฯ
ธมฺมเจติยสุตฺตํ
[๕๕๙] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ
เมทฬุปํ นาม สกฺยานํ นิคโม ฯ เตน โข ปน สมเยน ราชา
ปเสนทิ โกสโล นครกํ ๑- อนุปฺปตฺโต โหติ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ
อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ทีฆํ การายนํ อามนฺเตสิ โยเชหิ
สมฺม การายน ภทฺรานิ ภทฺรานิ ยานานิ อุยฺยานภูมิยํ คจฺฉาม
สุภูมึ ทสฺสนายาติ ฯ เอวํ เทวาติ โข ทีโฆ การายโน รญฺโญ
ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปฏิสฺสุตฺวา ภทฺรานิ ภทฺรานิ ยานานิ
โยชาเปตฺวา รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปฏิเวเทสิ ยุตฺตานิ
โข เต เทว ภทฺรานิ ภทฺรานิ ยานานิ ยสฺสทานิ กาลํ มญฺญสีติ ฯ
[๕๖๐] อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ภทฺรํ ยานํ อภิรูหิตฺวา
ภเทฺรหิ ภเทฺรหิ ยาเนหิ นครกมฺหา นิยฺยาสิ มหจฺจราชานุภาเวน
เยน อาราโม เตน ปายาสิ ยาวติกา ยานสฺส ภูมิ ยาเนน คนฺตฺวา
ยานา ปจฺโจโรหิตฺวา ปตฺติโกว อารามํ ปาวิสิ ฯ อทฺทสา โข
ราชา ปเสนทิ โกสโล อาราเม ชงฺฆาวิหารํ อนุจงฺกมมาโน
อนุวิจรมาโน รุกฺขมูลานิ ปาสาทิกานิ ปาสาทนียานิ
อปฺปสทฺทานิ อปฺปนิคฺโฆสานิ วิชนวาตานิ มนุสฺสราหสฺเสยฺยกานิ
ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ ทิสฺวาน ภควนฺตํเยว อารพฺภ ปีติ อุทปาทิ
อิมานิ โข ตานิ รุกฺขมูลานิ ปาสาทิกานิ ปาสาทนียานิ อปฺปสทฺทานิ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. นงฺครกํ ฯ
อปฺปนิคฺโฆสานิ วิชนวาตานิ มนุสฺสราหสฺเสยฺยกานิ
ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ ยตฺถ สุทํ มยนฺตํ ภควนฺตํ ปยิรุปาสาม
อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ ฯ
{๕๖๐.๑} อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ทีฆํ การายนํ อามนฺเตสิ
อิมานิ โข สมฺม การายน ตานิ รุกฺขมูลานิ ปาสาทิกานิ ปาสาทนียานิ
อปฺปสทฺทานิ อปฺปนิคฺโฆสานิ วิชนวาตานิ มนุสฺสราหสฺเสยฺยกานิ
ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ ยตฺถ สุทํ มยนฺตํ ภควนฺตํ ปยิรุปาสาม อรหนฺตํ
สมฺมาสมฺพุทฺธํ กหํ นุ โข สมฺม การายน เอตรหิ โส ภควา วิหรติ อรหํ
สมฺมาสมฺพุทฺโธติ ฯ
{๕๖๐.๒} อตฺถิ มหาราช เมทฬุปํ นาม สกฺยานํ นิคโม ตตฺถ
โส ภควา เอตรหิ วิหรติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธติ ฯ กีวทูโร ปน สมฺม
การายน นครกมฺหา เมทฬุปํ นาม สกฺยานํ นิคโม โหตีติ ฯ น
ทูเร มหาราช ตีณิ โยชนานิ สกฺกา ทิวสาวเสเสน คนฺตุนฺติ ฯ
เตนหิ สมฺม การายน โยเชหิ ภทฺรานิ ภทฺรานิ ยานานิ คมิสฺสาม
มยนฺตํ ภควนฺตํ ทสฺสนาย อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ ฯ เอวํ
เทวาติ โข ทีโฆ การายโน รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปฏิสฺสุตฺวา
ภทฺรานิ ภทฺรานิ ยานานิ โยชาเปตฺวา รญฺโญ ปเสนทิสฺส
โกสลสฺส ปฏิเวเทสิ ยุตฺตานิ โข เต เทว ภทฺรานิ ภทฺรานิ
ยานานิ ยสฺสทานิ กาลํ มญฺญสีติ ฯ
[๕๖๑] อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ภทฺรํ ยานํ อภิรูหิตฺวา
ภเทฺรหิ ภเทฺรหิ ยาเนหิ นครกมฺหา เยน เมทฬุปํ นาม
สกฺยานํ นิคโม เตน ปายาสิ เตเนว ทิวสาวเสเสน เมทฬุปํ นาม
สกฺยานํ นิคมํ สมฺปาปุณิ เยน อาราโม เตน ปายาสิ ยาวติกา
ยานสฺส ภูมิ ยาเนน คนฺตฺวา ยานา ปจฺโจโรหิตฺวา ปตฺติโกว
อารามํ ปาวิสิ ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู อพฺโภกาเส
จงฺกมนฺติ ฯ
{๕๖๑.๑} อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล เยน เต ภิกฺขู
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต ภิกฺขู เอตทโวจ กหํ นุ โข
ภนฺเต เอตรหิ โส ภควา วิหรติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ทสฺสนกามา
หิ มยนฺตํ ภควนฺตํ อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธนฺติ ฯ เอโส
มหาราช วิหาโร สํวุตทฺวาโร เตน อปฺปสทฺโท อุปสงฺกมิตฺวา
อตรมาโน อาฬินฺทํ ปวิสิตฺวา อุกฺกาสิตฺวา อคฺคฬํ อาโกฏฺเฏหิ
วิวริสฺสติ เต ภควา ทฺวารนฺติ ฯ
{๕๖๑.๒} อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล ตตฺเถว ขคฺคญฺจ
อุณฺหิสญฺจ ทีฆสฺส การายนสฺส ปาทาสิ ฯ อถ โข ทีฆสฺส
การายนสฺส เอตทโหสิ รหายติ โขทานิ มหาราชา อิเธวทานิ
มยา ฐาตพฺพนฺติ ฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล เยน โส วิหาโร
สํวุตทฺวาโร เตน อปฺปสทฺโท อุปสงฺกมิตฺวา อตรมาโน อาฬินฺทํ
ปวิสิตฺวา อุกฺกาสิตฺวา อคฺคฬํ อาโกฏฺเฏสิ ฯ วิวริ ภควา ทฺวารํ ฯ อถ
โข ราชา ปเสนทิ โกสโล วิหารํ ปวิสิตฺวา ภควโต ปาเทสุ สิรสา
นิปติตฺวา ๑- ภควโต ปาทานิ มุเขน จ ปริจุมฺพติ ปาณีหิ จ ปริสมฺพาหติ
นามญฺจ สาเวติ ราชาหํ ภนฺเต ปเสนทิ โกสโล ราชาหํ ภนฺเต
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปติตฺวา ฯ
ปเสนทิ โกสโลติ ฯ กึ ปน ตฺวํ มหาราช อตฺถวสํ สมฺปสฺสมาโน
อิมสฺมึ สรีเร เอวรูปํ ปรมนิปจฺจการํ ๑- กโรสิ มิตฺตูปหารํ
อุปทํเสสีติ ฯ
[๕๖๒] อตฺถิ โข เม ภนฺเต ภควติ ธมฺมนฺวโย โหติ
สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม สุปฏิปนฺโน
ภควโต สาวกสงฺโฆติ ฯ อิธาหํ ภนฺเต ภควา ๒- ปสฺสามิ เอเก
สมณพฺราหฺมเณ ปริยนฺตกตํ พฺรหฺมจริยํ จรนฺเต ทสปิ วสฺสานิ
วีสมฺปิ วสฺสานิ ตึสมฺปิ วสฺสานิ จตฺตาฬีสมฺปิ วสฺสานิ ฯ เต
อปเรน สมเยน สุนฺหาตา สุวิลิตฺตา กปฺปิตเกสมสฺสู ปญฺจหิ
กามคุเณหิ สมปฺปิตา สมงฺคีภูตา ปริจาเรนฺติ ๓- ฯ อิธ ปนาหํ
ภนฺเต ภิกฺขู ปสฺสามิ ยาวชีวํ อาปาณโกฏิกํ ปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ
พฺรหฺมจริยํ จรนฺเต ฯ น โข ปนาหํ ภนฺเต อิโต พหิทฺธา อญฺญํ เอวํ
ปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ สมนุปสฺสามิ ฯ อยมฺปิ โข เม ๔-
ภนฺเต ภควติ ธมฺมนฺวโย โหติ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา สฺวากฺขาโต
ภควตา ธมฺโม สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๔๙๘-๕๐๙.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=549&items=14
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=13&item=549&items=14&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=13&item=549&items=14
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=549&items=14
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=549
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_13
https://84000.org/tipitaka/english/?index_13
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
