[๒๕] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ อายสฺมา มหากจฺจาโน อวนฺตีสุ
วิหรติ กุรรฆเร ปปาเต ปพฺพเต ฯ อถ โข หลิทฺทิกานิ คหปติ
เยนายสฺมา มหากจฺจาโน เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ
มหากจฺจานํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
หลิทฺทิกานิ คหปติ อายสฺมนฺตํ มหากจฺจานํ เอตทโวจ วุตฺตมิทํ
ภนฺเต ภควตา สกฺกปญฺเห เย เต สมณพฺราหฺมณา ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตา
เต อจฺจนฺตนิฏฺฐา อจฺจนฺตโยคกฺเขมิโน อจฺจนฺตพฺรหฺมจาริโน
อจฺจนฺตปริโยสานา เสฏฺฐา เทวมนุสฺสานนฺติ ฯ อิมสฺส นุ โข
ภนฺเต ภควตา สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส กถํ วิตฺถาเรน อตฺโถ
ทฏฺฐพฺโพติ ฯ
[๒๖] รูปธาตุยา โข คหปติ โย ฉนฺโท โย ราโค ยา นนฺทิ
ยา ตณฺหา เย อุปายุปาทานา เจตโส อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา
เตสํ ขยา วิราคา นิโรธา จาคา ปฏินิสฺสคฺคา จิตฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ
วุจฺจติ ฯ เวทนาธาตุยา โข คหปติ ฯเปฯ สญฺญาธาตุยา โข
คหปติ ฯ สงฺขารธาตุยา โข คหปติ ฯ วิญฺญาณธาตุยา โข คหปติ
โย ฉนฺโท โย ราโค ยา นนฺทิ ยา ตณฺหา เย อุปายุปาทานา
เจตโส อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา เตสํ ขยา วิราคา นิโรธา จาคา
ปฏินิสฺสคฺคา จิตฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ วุจฺจติ ฯ อิติ โข คหปติ ยนฺตํ
วุตฺตํ ภควตา สกฺกปญฺเห เย เต สมณพฺราหฺมณา ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตา
เต อจฺจนฺตนิฏฺฐา อจฺจนฺตโยคกฺเขมิโน อจฺจนฺตพฺรหฺมจาริโน
อจฺจนฺตปริโยสานา เสฏฺฐา เทวมนุสฺสานนฺติ ฯ อิมสฺส โข
คหปติ ภควตา สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺโถ
ทฏฺฐพฺโพติ ฯ
[๒๗] เอวมฺเม สุตํ เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ
เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู
อามนฺเตสิ ภิกฺขโวติ ฯ ภทนฺเตติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ
ภควา เอตทโวจ สมาธึ ภิกฺขเว ภาเวถ ฯ สมาหิโต ภิกฺขเว
ภิกฺขุ ยถาภูตํ ปชานาติ ฯ กิญฺจ ๑- ยถาภูตํ ปชานาติ ฯ รูปสฺส
สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ เวทนาย สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ
สญฺญาย สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ สงฺขารานํ สมุทยญฺจ
อตฺถงฺคมญฺจ วิญฺญาณสฺส สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ ฯ
[๒๘] โก จ ภิกฺขเว รูปสฺส สมุทโย โก [๒]- เวทนาย สมุทโย
โก สญฺญาย สมุทโย โก สงฺขารานํ สมุทโย โก วิญฺญาณสฺส
สมุทโย ฯ อิธ ภิกฺขเว อภินนฺทติ อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ฯ
กิญฺจ อภินนฺทติ อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ฯ รูปํ อภินนฺทติ
อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ตสฺส รูปํ อภินนฺทโต อภิวทโต
อชฺโฌสาย ติฏฺฐโต อุปฺปชฺชติ นนฺทิ ยา รูเป นนฺทิ ตทุปาทานํ
ตสฺสุปาทานปจฺจยา ภโว ภวปจฺจยา ชาติ ชาติปจฺจยา ชรามรณํ
โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา สมฺภวนฺติ ฯ เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
{๒๘.๑} เวทนํ อภินนฺทติ ฯเปฯ สญฺญํ อภินนฺทติ ฯเปฯ
สงฺขาเร อภินนฺทติ ฯเปฯ วิญฺญาณํ อภินนฺทติ อภิวทติ
อชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ตสฺส วิญฺญาณํ อภินนฺทโต อภิวทโต
อชฺโฌสาย ติฏฺฐโต อุปฺปชฺชติ นนฺทิ ยา วิญฺญาเณ นนฺทิ
ตทุปาทานํ ตสฺสุปาทานปจฺจยา ภโว ภวปจฺจยา ชาติ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. สพฺพตฺถ กิญฺจีติ ทิสฺสติ ฯ ๒ โป. เอตฺถนฺตเร จสทฺโท ทิสฺสติ ฯ อิโต
@ปรํ อีทิสเมว ฯ
ฯเปฯ เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหติ ฯ
อยํ ภิกฺขเว รูปสฺส สมุทโย อยํ เวทนาย สมุทโย อยํ สญฺญาย
สมุทโย อยํ สงฺขารานํ สมุทโย อยํ วิญฺญาณสฺส สมุทโย ฯ
[๒๙] โก จ ภิกฺขเว รูปสฺส อตฺถงฺคโม โก เวทนาย ฯ
โก สญฺญาย ฯ โก สงฺขารานํ ฯ โก วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม ฯ
อิธ ภิกฺขเว นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ฯ กิญฺจ
นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ฯ
{๒๙.๑} รูปํ นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ
ตสฺส รูปํ อนภินนฺทโต อนภิวทโต อนชฺโฌสาย ติฏฺฐโต ยา
รูเป นนฺทิ สา นิรุชฺฌติ ตสฺส นนฺทินิโรธา อุปาทานนิโรโธ
อุปาทานนิโรธา ภวนิโรโธ ฯเปฯ เอวเมตสฺส เกวลสฺส
ทุกฺขกฺขนฺธสฺส นิโรโธ โหติ ฯ
{๒๙.๒} เวทนํ นาภินนฺทติ นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ
ตสฺส เวทนํ อนภินนฺทโต อนภิวทโต อนชฺโฌสาย ติฏฺฐโต ยา
เวทนาย นนฺทิ สา นิรุชฺฌติ ตสฺส นนฺทินิโรธา อุปาทานนิโรโธ
อุปาทานนิโรธา ภวนิโรโธ ภวนิโรธา ชาตินิโรโธ ฯเปฯ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส นิโรโธ โหติ ฯ
{๒๙.๓} สญฺญํ นาภินนฺทติ ฯเปฯ สงฺขาเร นาภินนฺทติ นาภิวทติ
นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ตสฺส สงฺขาเร อนภินนฺทโต อนภิวทโต อนชฺโฌสาย
ติฏฺฐโต ยา สงฺขาเรสุ นนฺทิ สา นิรุชฺฌติ ตสฺส นนฺทินิโรธา
อุปาทานนิโรโธ อุปาทานนิโรธา ภวนิโรโธ ฯเปฯ เอวเมตสฺส
เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส นิโรโธ โหติ ฯ วิญฺญาณํ นาภินนฺทติ
นาภิวทติ นาชฺโฌสาย ติฏฺฐติ ตสฺส วิญฺญาณํ อนภินนฺทโต
อนภิวทโต อนชฺโฌสาย ติฏฺฐโต ยา วิญฺญาเณ นนฺทิ สา
นิรุชฺฌติ ตสฺส นนฺทินิโรธา อุปาทานนิโรโธ ฯเปฯ
เอวเมตสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส นิโรโธ โหติ ฯ
{๒๙.๕} อยํ ภิกฺขเว รูปสฺส อตฺถงฺคโม อยํ เวทนาย อตฺถงฺคโม
อยํ สญฺญาย อตฺถงฺคโม อยํ สงฺขารานํ อตฺถงฺคโม อยํ วิญฺญาณสฺส
อตฺถงฺคโมติ ฯ
[๓๐] สาวตฺถิยํ ๑- ฯ ตตฺร โข ฯเปฯ ปฏิสลฺลาเน ๒- ภิกฺขเว
โยคมาปชฺชถ ฯ ปฏิสลฺลีโน ภิกฺขเว ภิกฺขุ ยถาภูตํ ปชานาติ ฯ
กิญฺจ ยถาภูตํ ปชานาติ ฯ รูปสฺส สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ เวทนาย
สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ สญฺญาย สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ
สงฺขารานํ สมุทยญฺจ อตฺถงฺคมญฺจ วิญฺญาณสฺส สมุทยญฺจ
อตฺถงฺคมญฺจ ฯ (ยถา ปฐมสุตฺเต วิตฺถาโร ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ ๓-) ฯ
[๓๑] สาวตฺถิยํ ฯ ตตฺร โข ฯเปฯ อุปาทานปริตสฺสนญฺจ ๔- โว
ภิกฺขเว เทสิสฺสามิ อนุปาทานอปริตสฺสนญฺจ ๕- ตํ สุณาถ สาธุกํ
มนสิกโรถ ภาสิสฺสามีติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข เต ภิกฺขู ภควโต
ปจฺจสฺโสสุํ ฯ ภควา เอตทโวจ
[๓๒] กถญฺจ ภิกฺขเว อุปาทานปริตสฺสนา โหติ ฯ อิธ ภิกฺขเว
อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน อริยานํ อทสฺสาวี อริยธมฺมสฺส อโกวิโท
อริยธมฺเม อวินีโต สปฺปุริสานํ อทสฺสาวี สปฺปุริสธมฺมสฺส อโกวิโท
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สาวตฺถินิทานํ ฯ ยุ. สาวตฺถิ ฯ ๒ โป. ปฏิสลฺลาโน ฯ ๓ ม. ยุ.
@วิตฺถาเรตพฺโพ ฯ ๔ ม. ยุ. อุปาทาปริตสฺสนญฺจ ฯ ๕ ม. ยุ. อนุปาทาอปริตสฺสนญฺจ ฯ
สปฺปุริสธมฺเม อวินีโต รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ รูปวนฺตํ วา
อตฺตานํ อตฺตนิ วา รูปํ รูปสฺมึ วา อตฺตานํ ตสฺส ตํ รูปํ วิปริณมติ
อญฺญถา โหติ ตสฺส รูปวิปริณามญฺญถาภาวา รูปวิปริณามานุปริวตฺติ-
วิญฺญาณํ โหติ ตสฺส รูปวิปริณามานุปริวตฺติชา ปริตสฺสนาธมฺม-
สมุปฺปาทา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส ปริยาทานา
อุตฺตาสวา จ โหติ วิฆาตวา จ อเปกฺขวา จ อุปาทาย จ ปริตสฺสติ ฯ
{๓๒.๑} เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ เวทนาวนฺตํ วา อตฺตานํ
อตฺตนิ วา เวทนํ เวทนาย วา อตฺตานํ ตสฺส สา เวทนา วิปริณมติ
อญฺญถา โหติ ตสฺส เวทนาวิปริณามญฺญถาภาวา เวทนา-
วิปริณามานุปริวตฺติวิญฺญาณํ โหติ ตสฺส เวทนาวิปริณามานุปริวตฺติชา
ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส
ปริยาทานา อุตฺตาสวา จ โหติ วิฆาตวา จ อเปกฺขวา จ อุปาทาย
จ ปริตสฺสติ ฯ
{๓๒.๒} สญฺญํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ ฯเปฯ สงฺขาเร อตฺตโต
สมนุปสฺสติ สงฺขารวนฺตํ วา อตฺตานํ อตฺตนิ วา สงฺขาเร สงฺขาเรสุ
วา อตฺตานํ ตสฺส เต สงฺขารา วิปริณมนฺติ อญฺญถา โหนฺติ ตสฺส
สงฺขารานํ วิปริณามญฺญถาภาวา สงฺขารวิปริณามานุปริวตฺติวิญฺญาณํ
โหติ ตสฺส สงฺขารวิปริณามานุปริวตฺติชา ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา
จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส ปริยาทานา อุตฺตาสวา จ โหติ
วิฆาตวา จ อเปกฺขวา จ อุปาทาย จ ปริตสฺสติ ฯ วิญฺญาณํ
อตฺตโต สมนุปสฺสติ วิญฺญาณวนฺตํ วา อตฺตานํ อตฺตนิ วา
วิญฺญาณํ วิญฺญาณสฺมึ วา อตฺตานํ ตสฺส ตํ วิญฺญาณํ
วิปริณมติ อญฺญถา โหติ ตสฺส วิญฺญาณวิปริณามญฺญถาภาวา
วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺติวิญฺญาณํ โหติ ตสฺส วิญฺญาณ-
วิปริณามานุปริวตฺติชา ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา จิตฺตํ ปริยาทาย
ติฏฺฐนฺติ เจตโส ปริยาทานา อุตฺตาสวา จ โหติ วิฆาตวา จ
อเปกฺขวา จ อุปาทาย จ ปริตสฺสติ ฯ เอวํ โข ภิกฺขเว
อุปาทานปริตสฺสนา โหติ ฯ
[๓๓] กถญฺจ ภิกฺขเว อนุปาทานอปริตสฺสนา โหติ ฯ อิธ
ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก อริยานํ ทสฺสาวี อริยธมฺมสฺส โกวิโท
อริยธมฺเม สุวินีโต สปฺปุริสานํ ทสฺสาวี สปฺปุริสธมฺมสฺส โกวิโท
สปฺปุริสธมฺเม สุวินีโต น รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ น รูปวนฺตํ
วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา รูปํ น รูปสฺมึ วา อตฺตานํ ตสฺส ตํ รูปํ
วิปริณมติ อญฺญถา โหติ ตสฺส รูปวิปริณามญฺญถาภาวา น
รูปวิปริณามานุปริวตฺติวิญฺญาณํ โหติ ตสฺส น
รูปวิปริณามานุปริวตฺติชา ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา จิตฺตํ
ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส อปริยาทานา น เจว อุตฺตาสวา
โหติ น วิฆาตวา น อเปกฺขวา อนุปาทาย จ น ปริตสฺสติ ฯ
{๓๓.๑} น เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ น เวทนาวนฺตํ
วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา เวทนํ น เวทนาย วา
อตฺตานํ ตสฺส สา เวทนา วิปริณมติ อญฺญถา
โหติ ตสฺส เวทนาวิปริณามญฺญถาภาวา น เวทนา-
วิปริณามานุปริวตฺติวิญฺญาณํ โหติ ตสฺส น เวทนา-
วิปริณามานุปริวตฺติชา ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา จิตฺตํ
ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส อปริยาทานา น เจว อุตฺตาสวา
โหติ น วิฆาตวา น อเปกฺขวา อนุปาทาย จ น ปริตสฺสติ ฯ
{๓๓.๒} น สญฺญํ ฯเปฯ น สงฺขาเร อตฺตโต สมนุปสฺสติ
น สงฺขารวนฺตํ วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา สงฺขาเร น สงฺขาเรสุ
วา อตฺตานํ ตสฺส เต สงฺขารา วิปริณมนฺติ อญฺญถา โหนฺติ
ตสฺส สงฺขารวิปริณามญฺญถาภาวา น สงฺขารวิปริณามานุปริวตฺติ-
วิญฺญาณํ โหติ ตสฺส น สงฺขารวิปริณามานุปริวตฺติชา
ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส
อปริยาทานา น เจว อุตฺตาสวา โหติ น วิฆาตวา น อเปกฺขวา
อนุปาทาย จ น ปริตสฺสติ ฯ
{๓๓.๓} น วิญฺญาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ น วิญฺญาณวนฺตํ
วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา วิญฺญาณํ น วิญฺญาณสฺมึ วา อตฺตานํ
ตสฺส ตํ วิญฺญาณํ วิปริณมติ อญฺญถา โหติ ตสฺส วิญฺญาณ-
วิปริณามญฺญถาภาวา น วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺติวิญฺญาณํ
โหติ ตสฺส น วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺติชา ปริตสฺสนาธมฺมสมุปฺปาทา
จิตฺตํ ปริยาทาย ติฏฺฐนฺติ เจตโส อปริยาทานา น เจว อุตฺตาสวา
โหติ น วิฆาตวา น อเปกฺขวา อนุปาทาย จ น ปริตสฺสติ ฯ เอวํ
โข ภิกฺขเว อนุปาทานอปริตสฺสนา โหตีติ ฯ
[๓๔] สาวตฺถิยํ ฯ ตตฺร โข ฯเปฯ อุปาทานปริตสฺสนญฺจ
โว ภิกฺขเว เทสิสฺสามิ อนุปาทานอปริตสฺสนญฺจ ตํ สุณาถ
ฯเปฯ กถญฺจ ภิกฺขเว อุปาทานปริตสฺสนา โหติ ฯ อิธ ภิกฺขเว
อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน รูปํ เอตํ มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ
สมนุปสฺสติ ตสฺส ตํ รูปํ วิปริณมติ อญฺญถา โหติ ตสฺส
รูปวิปริณามญฺญถาภาวา อุปฺปชฺชนฺติ โสกปริเทวทุกฺข-
โทมนสฺสุปายาสา ฯ เวทนํ เอตํ มม ฯเปฯ สญฺญํ เอตํ มม
ฯเปฯ สงฺขาเร เอตํ มม ฯเปฯ วิญฺญาณํ เอตํ มม เอโสหมสฺมิ
เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ตสฺส ตํ วิญฺญาณํ วิปริณมติ
อญฺญถา โหติ ตสฺส วิญฺญาณวิปริณามญฺญถาภาวา อุปฺปชฺชนฺติ
โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา ฯ เอวํ โข ภิกฺขเว
อุปาทานปริตสฺสนา โหติ ฯ
[๓๕] กถญฺจ ภิกฺขเว อนุปาทานอปริตสฺสนา โหติ ฯ อิธ
ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก รูปํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น
เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ตสฺส ตํ รูปํ วิปริณมติ อญฺญถา
โหติ ตสฺส รูปวิปริณามญฺญถาภาวา นุปฺปชฺชนฺติ โสกปริเทว-
ทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา ฯ เวทนํ เนตํ มม ฯ สญฺญํ เนตํ มม ฯ
สงฺขาเร เนตํ มม ฯ วิญฺญาณํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส
อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ตสฺส ตํ วิญฺญาณํ วิปริณมติ อญฺญถา
โหติ ตสฺส วิญฺญาณวิปริณา มญฺญถาภาวา นุปฺปชฺชนฺติ
โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสา ฯ เอวํ โข ภิกฺขเว
อนุปาทานอปริตสฺสนา โหตีติ ฯ
[๓๖] สาวตฺถิยํ ฯ ตตฺร โข ฯเปฯ รูปํ ภิกฺขเว อนิจฺจํ
อตีตานาคตํ โก ปน วาโท ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ฯ เอวํ ปสฺสํ
ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก อตีตสฺมึ รูปสฺมึ อนเปกฺโข โหติ
อนาคตํ รูปํ นาภินนฺทติ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส รูปสฺส นิพฺพิทาย
วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติ ฯ เวทนา อนิจฺจา ฯเปฯ
สญฺญา อนิจฺจา ฯเปฯ สงฺขารา อนิจฺจา อตีตานาคตา โก ปน
วาโท ปจฺจุปฺปนฺนานํ ฯ เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก
อตีเตสุ สงฺขาเรสุ อนเปกฺโข โหติ อนาคเต สงฺขาเร นาภินนฺทติ
ปจฺจุปฺปนฺนานํ สงฺขารานํ นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน
โหติ ฯ วิญฺญาณํ อนิจฺจํ อตีตานาคตํ โก ปน วาโท ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ฯ
เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก อตีตสฺมึ วิญฺญาณสฺมึ
อนเปกฺโข โหติ อนาคตํ วิญฺญาณํ นาภินนฺทติ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส
วิญฺญาณสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหตีติ ฯ
[๓๗] สาวตฺถิยํ ฯ ตตฺร โข ฯเปฯ รูปํ ภิกฺขเว ทุกฺขํ อตีตานาคตํ
โก ปน วาโท ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ฯ เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก
อตีตสฺมึ รูปสฺมึ อนเปกฺโข โหติ อนาคตํ รูปํ นาภินนฺทติ
ปจฺจุปฺปนฺนสฺส รูปสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน
โหติ ฯ เวทนา ทุกฺขา ฯ สญฺญา ทุกฺขา ฯ สงฺขารา ทุกฺขา ฯ
วิญฺญาณํ ทุกฺขํ อตีตานาคตํ โก ปน วาโท ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ฯ
เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก อตีตสฺมึ วิญฺญาณสฺมึ
อนเปกฺโข โหติ อนาคตํ วิญฺญาณํ นาภินนฺทติ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส
วิญฺญาณสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหตีติ ฯ
[๓๘] สาวตฺถิยํ ฯ ตตฺร โข ฯเปฯ รูปํ ภิกฺขเว อนตฺตา
อตีตานาคตํ โก ปน วาโท ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ฯ เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว
สุตวา อริยสาวโก อตีตสฺมึ รูปสฺมึ อนเปกฺโข โหติ อนาคตํ รูปํ
นาภินนฺทติ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส รูปสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย
ปฏิปนฺโน โหติ ฯ เวทนา อนตฺตา ฯ สญฺญา อนตฺตา ฯ
สงฺขารา อนตฺตา ฯ วิญฺญาณํ อนตฺตา อตีตานาคตํ โก ปน
วาโท ปจฺจุปฺปนฺนสฺส ฯ เอวํ ปสฺสํ ภิกฺขเว สุตวา อริยสาวโก
อตีตสฺมึ วิญฺญาณสฺมึ อนเปกฺโข โหติ อนาคตํ วิญฺญาณํ
นาภินนฺทติ ปจฺจุปฺปนฺนสฺส วิญฺญาณสฺส นิพฺพิทาย วิราคาย
นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหตีติ ฯ
นกุลปิตวคฺโค ปฐโม ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
นกุลปิตา เทวทหา เทฺวปิ หลิทฺทิกานิ จ
สมาธิ ปฏิสลฺลานํ ๑- อุปาทานปริตสฺสนา ๒- ทุเว
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนา วคฺโค เตน ปวุจฺจติ ฯ
---------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ปฏิสลฺลานา ฯ ๒ โป. ม. อุปาทาปริตสฺสนา ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๑๖-๒๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=17&item=25&items=14
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=17&item=25&items=14&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=17&item=25&items=14
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=17&item=25&items=14
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=25
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๗
https://84000.org/tipitaka/read/?index_17
https://84000.org/tipitaka/english/?index_17
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
