พระไตรปิฎกเล่มที่ ๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๕ วินย. มหาวคฺโค (๒)

                        วินยปิฏเก มหาวคฺคสฺส
                               ทุติโย ภาโค
                                 ----------
                               จมฺมกฺขนฺธกํ
     [๑]   เตน  สมเยน  พุทฺโธ  ภควา  ราชคเห  วิหรติ  คิชฺฌกูเฏ
ปพฺพเต  ฯ  เตน  โข  ปน  สมเยน  ราชา  มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร
อสีติยา   คามิกสหสฺเสสุ   ๑-   อิสฺสริยาธิปจฺจํ  ๒-  รชฺชํ  กาเรติ  ฯ
เตน   โข  ปน  สมเยน  จมฺปายํ  โสโณ  นาม  โกฬิวิโส  เสฏฺฐิปุตฺโต
สุขุมาโล   โหติ   ฯ   ตสฺส   ปาทตเลสุ  โลมานิ  ชาตานิ  โหนฺติ  ฯ
อถโข  ราชา  มาคโธ  เสนิโย  พิมฺพิสาโร  ตานิ  อสีตึ  คามิกสหสฺสานิ
สนฺนิปาตาเปตฺวา   เกนจิเทว   กรณีเยน   โสณสฺส  โกฬิวิสสฺส  สนฺติเก
ทูตํ ปาเหสิ อาคจฺฉตุ โสโณ อิจฺฉามิ โสณสฺส อาคตนฺติ ฯ
     {๑.๑}   อถโข  โสณสฺส  โกฬิวิสสฺส  มาตาปิตโร  โสณํ  โกฬิวิสํ
เอตทโวจุํ  ราชา  เต  ตาต  โสณ  ปาเท  ทกฺขิตุกาโม  มา  โข  ตฺวํ
ตาต  โสณ  เยน  ราชา  เตน  ปาเท  อภิปฺปสาเรยฺยาสิ  รญฺโญ ปุรโต
ปลฺลงฺเกน   นิสีท  นิสินฺนสฺส  เต  ราชา  ปาเท  ทกฺขิสฺสตีติ  ฯ  อถโข
โสณํ  โกฬิวิสํ  สิวิกาย  อาเนสุํ  ฯ  อถโข  โสโณ โกฬิวิโส เยน ราชา
มาคโธ    เสนิโย   พิมฺพิสาโร   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ราชานํ
มาคธํ  เสนิยํ  พิมฺพิสารํ  อภิวาเทตฺวา  รญฺโญ  ปุรโต ปลฺลงฺเกน นิสีทิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. คามสหสฺเสสุ ฯ ๒ ม. ยุ. อิสฺสราธิปจฺจํ ฯ
อทฺทสา  ๑-  โข  ราชา  มาคโธ  เสนิโย พิมฺพิสาโร โสณสฺส โกฬิวิสสฺส
ปาทตเลสุ  โลมานิ  ชาตานิ  ฯ  [๒]-  อถโข  ราชา  มาคโธ เสนิโย
พิมฺพิสาโร  ตานิ  อสีตึ  คามิกสหสฺสานิ  ทิฏฺฐธมฺมิเก  อตฺเถ  อนุสาสิตฺวา
อุยฺโยเชสิ   ตุเมฺห  ขฺวตฺถ  ภเณ  มยา  ทิฏฺฐธมฺมิเก  อตฺเถ  อนุสาสิตา
คจฺฉถ   ภควนฺตํ  ๓-  ปยิรูปาสถ  โส  โน  ภควา  สมฺปรายิเก  อตฺเถ
อนุสาสิสฺสตีติ   ฯ   อถโข  ตานิ  อสีติ  คามิกสหสฺสานิ  เยน  คิชฺฌกูโฏ
ปพฺพโต เตนุปสงฺกมึสุ ฯ
     {๑.๒}   เตน  โข ปน สมเยน อายสฺมา สาคโต ภควโต อุปฏฺฐาโก
โหติ   ฯ   อถโข   ตานิ   อสีติ  คามิกสหสฺสานิ  เยนายสฺมา  สาคโต
เตนุปสงฺกมึสุ   อุปสงฺกมิตฺวา   อายสฺมนฺตํ   สาคตํ   เอตทโวจุํ   อิมานิ
ภนฺเต   อสีติ   คามิกสหสฺสานิ   อิธูปสงฺกนฺตานิ  ๔-  ภควนฺตํ  ทสฺสนาย
สาธุ   มยํ  ภนฺเต  ลเภยฺยาม  ภควนฺตํ  ทสฺสนายาติ  ฯ  เตนหิ  ตุเมฺห
อายสฺมนฺโต  มุหุตฺตํ  อิเธว  ตาว  โหถ  ยาวาหํ  ภควนฺตํ ปฏิเวเทมีติ ฯ
อถโข   อายสฺมา   สาคโต   เตสํ   อสีติยา   คามิกสหสฺสานํ   ปุรโต
เปกฺขมานานํ   ปาฏิกาย   นิมฺมุชฺชิตฺวา   ภควโต   ปุรโต   อุมฺมุชฺชิตฺวา
ภควนฺตํ     เอตทโวจ     อิมานิ    ภนฺเต    อสีติ    คามิกสหสฺสานิ
อิธูปสงฺกนฺตานิ     ๕-     ภควนฺตํ    ทสฺสนาย    ยสฺสทานิ    ภนฺเต
ภควา   กาลํ   มญฺญตีติ   ฯ   เตนหิ   ตฺวํ   สาคต  วิหารปฺปจฺฉายายํ
อาสนํ     ปญฺญาเปหีติ     ฯ    เอวํ    ภนฺเตติ    โข    อายสฺมา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อทฺทส ฯ ๒ โป. ทิสฺวาน ฯ ๓ ม. ยุ. ตํ ภควนฺตํ ฯ
@๔-๕ ม. อิธูปสงฺกมนฺตานิ ฯ
สาคโต    ภควโต    ปฏิสฺสุณิตฺวา   ปีฐํ   คเหตฺวา   ภควโต   ปุรโต
นิมฺมุชฺชิตฺวา    เตสํ   อสีติยา   คามิกสหสฺสานํ   ปุรโต   เปกฺขมานานํ
ปาฏิกาย    อุมฺมุชฺชิตฺวา    วิหารปฺปจฺฉายายํ   อาสนํ   ปญฺญาเปสิ   ฯ
อถโข    ภควา    วิหารา   นิกฺขมิตฺวา   วิหารปฺปจฺฉายายํ   ปญฺญตฺเต
อาสเน   นิสีทิ   ฯ   อถโข  ตานิ  อสีติ  คามิกสหสฺสานิ  เยน  ภควา
เตนุปสงฺกมึสุ     อุปสงฺกมิตฺวา    ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา    เอกมนฺตํ
นิสีทึสุ    ฯ    อถโข   ตานิ   อสีติ   คามิกสหสฺสานิ   อายสฺมนฺตํเยว
สาคตํ สมนฺนาหรนฺติ โน ตถา ภควนฺตํ ฯ
     {๑.๓}   อถโข   ภควา  เตสํ  อสีติยา  คามิกสหสฺสานํ  เจตสา
เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย     อายสฺมนฺตํ     สาคตํ    อามนฺเตสิ    เตนหิ
ตฺวํ    สาคต    ภิยฺโยโส   มตฺตาย   อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ   อิทฺธิปาฏิหาริยํ
ทสฺเสหีติ  ฯ  เอวํ  ภนฺเตติ  โข  อายสฺมา  สาคโต ภควโต ปฏิสฺสุณิตฺวา
เวหาสํ    อพฺภุคฺคนฺตฺวา    อากาเส   อนฺตลิกฺเข   จงฺกมติปิ   ติฏฺฐติปิ
นิสีทติปิ   เสยฺยํปิ  กปฺเปติ  ปธูปายติปิ  ๑-  ปชฺชลติปิ  อนฺตรธายติปิ  ฯ
อถโข  อายสฺมา  สาคโต  อากาเส อนฺตลิกฺเข อเนกวิหิตํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ
อิทฺธิปาฏิหาริยํ   ทสฺเสตฺวา  ภควโต  ปาเทสุ  สิรสา  นิปติตฺวา  ภควนฺตํ
เอตทโวจ  สตฺถา  เม  ภนฺเต  ภควา  สาวโกหมสฺมิ  สตฺถา  เม ภนฺเต
ภควา   สาวโกหมสฺมีติ  ฯ  อถโข  ตานิ  อสีติ  คามิกสหสฺสานิ  อจฺฉริยํ
วต  โภ  อพฺภุตํ  วต  โภ  สาวโก  หิ  ๒-  นาม เอวํมหิทฺธิโก ภวิสฺสติ
เอวํมหานุภาโว    อโห    นูน   สตฺถาติ   ภควนฺตํเยว   สมนฺนาหรนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ธูมายติปิ ฯ ยุ. ธูปายติปิ ฯ ๒ ม. ยุ. ปิ ฯ
โน   ตถา   อายสฺมนฺตํ   สาคตํ   ฯ   อถโข   ภควา  เตสํ  อสีติยา
คามิกสหสฺสานํ      เจตสา      เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย      อนุปุพฺพีกถํ
กเถสิ    เสยฺยถีทํ    ทานกถํ    สีลกถํ   สคฺคกถํ   กามานํ   อาทีนวํ
โอการํ  สงฺกิเลสํ  เนกฺขมฺเม  อานิสํสํ  ปกาเสสิ  ฯ  ยทา  เต  ภควา
อญฺญาสิ     กลฺลจิตฺเต     มุทุจิตฺเต     วินีวรณจิตฺเต     อุทคฺคจิตฺเต
ปสนฺนจิตฺเต    อถ    ยา    พุทฺธานํ   สามุกฺกํสิกา   ธมฺมเทสนา   ตํ
ปกาเสสิ ทุกฺขํ สมุทยํ นิโรธํ มคฺคํ ฯ
     {๑.๔}   เสยฺยถาปิ  นาม  สุทฺธํ  วตฺถํ  อปคตกาฬกํ สมฺมเทว รชนํ
ปฏิคฺคเณฺหยฺย    เอวเมว   เตสํ   อสีติยา   คามิกสหสฺสานํ   ตสฺมึเยว
อาสเน    วิรชํ    วีตมลํ   ธมฺมจกฺขุํ   อุทปาทิ   ยงฺกิญฺจิ   สมุทยธมฺมํ
สพฺพนฺตํ   นิโรธธมฺมนฺติ   ฯ   เต   ทิฏฺฐธมฺมา   ปตฺตธมฺมา  วิทิตธมฺมา
ปริโยคาฬฺหธมฺมา     ติณฺณวิจิกิจฺฉา     วิคตกถํกถา    เวสารชฺชปฺปตฺตา
อปรปฺปจฺจยา   สตฺถุ   สาสเน   ภควนฺตํ   เอตทโวจุํ  อภิกฺกนฺตํ  ภนฺเต
อภิกฺกนฺตํ   ภนฺเต   เสยฺยถาปิ   ภนฺเต   นิกฺกุชฺชิตํ   วา   อุกฺกุชฺเชยฺย
ปฏิจฺฉนฺนํ  วา  วิวเรยฺย  มูฬฺหสฺส  วา  มคฺคํ  อาจิกฺเขยฺย อนฺธกาเร วา
เตลปฺปชฺโชตํ  ธาเรยฺย  จกฺขุมนฺโต  รูปานิ  ทกฺขนฺตีติ  เอวเมว  ภควตา
อเนกปริยาเยน   ธมฺโม   ปกาสิโต  เอเต  มยํ  ภนฺเต  ภควนฺตํ  สรณํ
คจฺฉาม    ธมฺมญฺจ    ภิกฺขุสงฺฆญฺจ   อุปาสเก   โน   ภควา   ธาเรตุ
อชฺชตคฺเค ปาณุเปเต สรณงฺคเตติ ฯ
     [๒]   อถโข   โสณสฺส   โกฬิวิสสฺส  เอตทโหสิ  ยถา  ยถา  โข
อหํ    ภควตา    ธมฺมํ    เทสิตํ   อาชานามิ   นยิทํ   สุกรํ   อคารํ
อชฺฌาวสตา    เอกนฺตปริปุณฺณํ    เอกนฺตปริสุทฺธํ   สงฺขลิขิตํ   พฺรหฺมจริยํ
จริตุํ    ยนฺนูนาหํ    เกสมสฺสุํ    โอหาเรตฺวา    กาสายานิ   วตฺถานิ
อจฺฉาเทตฺวา   อคารสฺมา   อนคาริยํ   ปพฺพเชยฺยนฺติ   ฯ  อถโข  ตานิ
อสีติ    คามิกสหสฺสานิ    ภควโต   ภาสิตํ   อภินนฺทิตฺวา   อนุโมทิตฺวา
อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกมึสุ ฯ
     {๒.๑}   อถโข   โสโณ   โกฬิวิโส   อจิรปกฺกนฺเตสุ   อสีติยา
คามิกสหสฺเสสุ    เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน  โข  โสโณ
โกฬิวิโส   ภควนฺตํ   เอตทโวจ   ยถา   ยถาหํ  ภนฺเต  ภควตา  ธมฺมํ
เทสิตํ   อาชานามิ   นยิทํ   สุกรํ   อคารํ  อชฺฌาวสตา  เอกนฺตปริปุณฺณํ
เอกนฺตปริสุทฺธํ    สงฺขลิขิตํ    พฺรหฺมจริยํ    จริตุํ    อิจฺฉามหํ   ภนฺเต
เกสมสฺสุํ   โอหาเรตฺวา   กาสายานิ  วตฺถานิ  อจฺฉาเทตฺวา  อคารสฺมา
อนคาริยํ    ปพฺพชิตุํ   ปพฺพาเชตุ   มํ   ภนฺเต   ภควาติ   ฯ   อลตฺถ
โข   โสโณ  โกฬิวิโส  ภควโต  สนฺติเก  ปพฺพชฺชํ  อลตฺถ  อุปสมฺปทํ  ฯ
อจิรุปสมฺปนฺโน   จ   ปนายสฺมา   โสโณ   สีตวเน   วิหรติ   ฯ  ตสฺส
อจฺจารทฺธวิริยสฺส   จงฺกมโต   ปาทา   ภิชฺชึสุ   ฯ   จงฺกโม  โลหิเตน
ผุฏฺโฐ   ๑-   โหติ   เสยฺยถาปิ   ควาฆาตนํ   ฯ   อถโข  อายสฺมโต
โสณสฺส   รโหคตสฺส   ปฏิสลฺลีนสฺส   เอวํ  เจตโส  ปริวิตกฺโก  อุทปาทิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ผุโฏ ฯ
เย   โข   เกจิ   ภควโต   สาวกา  อารทฺธวิริยา  วิหรนฺติ  อหนฺเตสํ
อญฺญตโร   อถ   จ   ปน   เม  นานุปาทาย  อาสเวหิ  จิตฺตํ  วิมุจฺจติ
สํวิชฺชนฺติ  โข  ปน  เม  กุเล  โภคา  สกฺกา  โภเค  จ ภุญฺชิตุํ ปุญฺญานิ
จ   กาตุํ   ยนฺนูนาหํ   หีนายาวตฺติตฺวา   โภเค  จ  ภุญฺเชยฺยํ  ปุญฺญานิ
จ กเรยฺยนฺติ ฯ
     {๒.๒}   อถโข ภควา อายสฺมโต โสณสฺส เจตสา เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย
เสยฺยถาปิ   นาม   พลวา   ปุริโส   สมฺมิญฺชิตํ   วา  พาหํ  ปสาเรยฺย
ปสาริตํ    วา    พาหํ   สมฺมิญฺเชยฺย   เอวเมว   คิชฺฌกูเฏ   ปพฺพเต
อนฺตรหิโต   สีตวเน   ปาตุรโหสิ  ฯ  อถโข  ภควา  สมฺพหุเลหิ  ภิกฺขูหิ
สทฺธึ   เสนาสนจาริกํ   อาหิณฺฑนฺโต   เยนายสฺมโต   โสณสฺส   จงฺกโม
เตนุปสงฺกมิ   ฯ  อทฺทสา  ๑-  โข  ภควา  อายสฺมโต  โสณสฺส  จงฺกมํ
โลหิเตน   ผุฏฺฐํ  ๒-  ทิสฺวาน  ภิกฺขู  อามนฺเตสิ  กสฺส  นฺวายํ  ภิกฺขเว
จงฺกโม   โลหิเตน   ผุฏฺโฐ   เสยฺยถาปิ   ควาฆาตนนฺติ  ฯ  อายสฺมโต
ภนฺเต   โสณสฺส   อจฺจารทฺธวิริยสฺส   จงฺกมโต  ปาทา  ภิชฺชึสุ  ตสฺสายํ
จงฺกโม โลหิเตน ผุฏฺโฐ เสยฺยถาปิ ควาฆาตนนฺติ ฯ
     {๒.๓}   อถโข  ภควา  เยนายสฺมโต  โสณสฺส วิหาโร เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา    ปญฺญตฺเต    อาสเน    นิสีทิ    ฯ   อายสฺมาปิ   โข
โสโณ    ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา    เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ
นิสินฺนํ   โข   อายสฺมนฺตํ   โสณํ   ภควา   เอตทโวจ  นนุ  เต  โสณ
รโหคตสฺส    ปฏิสลฺลีนสฺส    เอวํ    เจตโส    ปริวิตกฺโก    อุทปาทิ
เย    โข    เกจิ    ภควโต    สาวกา    อารทฺธวิริยา    วิหรนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อทฺทส ฯ ๒ ม. ยุ. ผุฏํ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ
อหนฺเตสํ    อญฺญตโร   อถ   จ   ปน   เม   นานุปาทาย   อาสเวหิ
จิตฺตํ   วิมุจฺจติ   สํวิชฺชนฺติ   โข   ปน   เม   กุเล   โภคา   สกฺกา
โภเค   จ   ภุญฺชิตุํ   ปุญฺญานิ   จ   กาตุํ   ยนฺนูนาหํ  หีนายาวตฺติตฺวา
โภเค   จ   ภุญฺเชยฺยํ   ปุญฺญานิ  จ  กเรยฺยนฺติ  ฯ  เอวํ  ภนฺเตติ  ฯ
ตํ   กึ   มญฺญสิ   โสณ   กุสโล   ตฺวํ   ปุพฺเพ   อาคาริกภูโต  วีณาย
ตนฺติสฺสเรติ   ฯ   เอวํ   ภนฺเตติ   ฯ   ตํ   กึ   มญฺญสิ  โสณ  ยทา
เต   วีณาย   ตนฺติโย  อจฺจายิกา  ๑-  โหนฺติ  อปินุ  เต  วีณา  ตสฺมึ
สมเย   สรวตี  วา  โหติ  กมฺมญฺญา  วาติ  ฯ  โน  เหตํ  ภนฺเตติ  ฯ
ตํ    กึ    มญฺญสิ   โสณ   ยทา   เต   วีณาย   ตนฺติโย   อติสิถิลา
โหนฺติ   อปินุ   เต   วีณา  ตสฺมึ  สมเย  สรวตี  วา  โหติ  กมฺมญฺญา
วาติ   ฯ   โน   เหตํ   ภนฺเตติ  ฯ  ตํ  กึ  มญฺญสิ  โสณ  ยทา  เต
วีณาย    ตนฺติโย    เนว    อจฺจายิกา    โหนฺติ   นาติสิถิลา   สเม
คุเณ   ปติฏฺฐิตา   อปินุ   เต   วีณา  ตสฺมึ  สมเย  สรวตี  วา  โหติ
กมฺมญฺญา วาติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ ฯ
     {๒.๔}   เอวเมว  โข  โสณ  อจฺจารทฺธวิริยํ  อุทฺธจฺจาย  สํวตฺตติ
อติลีนวิริยํ    โกสชฺชาย   สํวตฺตติ   ตสฺมาติห   ตฺวํ   โสณ   วิริยสมตํ
อธิฏฺฐาหิ    ๒-   อินฺทฺริยานญฺจ   สมตํ   ปฏิวิชฺฌ   ตตฺถ   จ   นิมิตฺตํ
คณฺหาหีติ ฯ เอวํ ภนฺเตติ โข อายสฺมา โสโณ ภควโต ปจฺจสฺโสสิ ฯ
     {๒.๕}   อถโข     ภควา     อายสฺมนฺตํ    โสณํ    อิมินา
โอวาเทน       โอวทิตฺวา       เสยฺยถาปิ       นาม      พลวา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อจฺจายตา ฯ ๒ ม. ยุ. อธิฏฺฐห ฯ
ปุริโส    สมฺมิญฺชิตํ    วา   พาหํ   ปสาเรยฺย   ปสาริตํ   วา   พาหํ
สมฺมิญฺเชยฺย    เอวเมว    สีตวเน    อายสฺมโต    โสณสฺส    ปมุเข
อนฺตรหิโต   คิชฺฌกูเฏ   ปพฺพเต   ปาตุรโหสิ   ฯ   อถโข   อายสฺมา
โสโณ    อปเรน    สมเยน    วิริยสมตํ    อธิฏฺฐาสิ   อินฺทฺริยานญฺจ
สมตํ ปฏิวิชฺฌิ ตตฺถ จ นิมิตฺตํ อคฺคเหสิ ฯ
     {๒.๖}   อถโข  อายสฺมา โสโณ เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี
ปหิตตฺโต   วิหรนฺโต   นจิรสฺเสว   ยสฺสตฺถาย  กุลปุตฺตา  ๑-  สมฺมเทว
อคารสฺมา   อนคาริยํ   ปพฺพชนฺติ   ๒-   ตทนุตฺตรํ  พฺรหฺมจริยปริโยสานํ
ทิฏฺเฐ   ว   ธมฺเม  สยํ  อภิญฺญา  สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช  วิหาสิ  ขีณา
ชาติ  วุสิตํ  พฺรหฺมจริยํ  กตํ  กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ อพฺภญฺญาสิ ๓- ฯ
อญฺญตโร จ ปนายสฺมา โสโณ อรหตํ อโหสิ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑-๘.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=5&item=1&items=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=5&item=1&items=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=5&item=1&items=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=5&item=1&items=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_5
https://84000.org/tipitaka/english/?index_5