ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๖ สุตฺต. ม. อุปริปณฺณาสกํ
                     อุทฺเทสวิภงฺคสุตฺตํ
     [๖๓๘]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ
เชตวเน   อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม   ฯ   ตตฺร   โข   ภควา  ภิกฺขู
อามนฺเตสิ   ภิกฺขโวติ  ฯ  ภทนฺเตติ  เต  ภิกฺขู  ภควโต  ปจฺจสฺโสสุํ  ฯ
ภควา    เอตทโวจ    อุทฺเทสวิภงฺคํ   โว   ภิกฺขเว   เทสิสฺสามิ   ตํ
สุณาถ   สาธุกํ   มนสิกโรถ   ภาสิสฺสามีติ   ฯ  เอวมฺภนฺเตติ  โข  เต
ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ
     [๖๓๙]   ภควา  เอตทโวจ  ตถา  ตถา ภิกฺขเว ภิกฺขุ อุปปริกฺเขยฺย
ยถา    ยถาสฺส    ๑-    อุปปริกฺขโต    พหิทฺธา    จสฺส    วิญฺญาณํ
อวิกฺขิตฺตํ    อวิสฏํ   อชฺฌตฺตํ   อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น   ปริตสฺเสยฺย
พหิทฺธา    ภิกฺขเว    วิญฺญาเณ   อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ   สติ   อชฺฌตฺตํ
อสณฺฐิเต   อนุปาทาย  อปริตสฺสโต  อายตึ  ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว
น    โหตีติ    ฯ    อิทมโวจ    ภควา    อิทํ    วตฺวาน    สุคโต
อุฏฺฐายาสนา วิหารํ ปาวิสิ ฯ
     [๖๔๐]   อถ  โข  เตสํ  ภิกฺขูนํ  อจิรปกฺกนฺตสฺส ภควโต เอตทโหสิ
อิทํ  โข  โน  อาวุโส  ภควา  สงฺขิตฺเตน  อุทฺเทสํ อุทฺทิสิตฺวา วิตฺถาเรน
อตฺถํ  อวิภชิตฺวา  อุฏฺฐายาสนา  วิหารํ  ปวิฏฺโฐ  ตถา ตถา ภิกฺขเว ภิกฺขุ
อุปปริกฺเขยฺย   ยถา   ยถาสฺส   อุปปริกฺขโต   พหิทฺธา   จสฺส  วิญฺญาณํ
อวิกฺขิตฺตํ    อวิสฏํ   อชฺฌตฺตํ   อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น   ปริตสฺเสยฺย
@เชิงอรรถ:  ม. ยถา ยถา ฯ
พหิทฺธา    ภิกฺขเว    วิญฺญาเณ   อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ   สติ   อชฺฌตฺตํ
อสณฺฐิเต   อนุปาทาย  อปริตสฺสโต  อายตึ  ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว
น     โหตีติ    โก    นุ    โข    อิมสฺส    ภควตา    สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺฐสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   วิตฺถาเรน
อตฺถํ   วิภเชยฺยาติ   ฯ   อถ  โข  เตสํ  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  อยํ  โข
อายสฺมา    มหากจฺจาโน    สตฺถุ   เจว   สํวณฺณิโต   สมฺภาวิโต   จ
วิญฺญูนํ    สพฺรหฺมจารีนํ    ปโหติ    จายสฺมา    มหากจฺจาโน   อิมสฺส
ภควตา    สงฺขิตฺเตน    อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺฐสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ
อวิภตฺตสฺส    วิตฺถาเรน    อตฺถํ   วิภชิตุํ   ยนฺนูน   มยํ   เยนายสฺมา
มหากจฺจาโน   เตนุปสงฺกเมยฺยาม  อุปสงฺกมิตฺวา  อายสฺมนฺตํ  มหากจฺจานํ
เอตมตฺถํ ปฏิปุจฺเฉยฺยามาติ ฯ
     [๖๔๑]   อถ  โข  เต ภิกฺขู เยนายสฺมา มหากจฺจาโน เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา     อายสฺมตา     มหากจฺจาเนน     สทฺธึ     สมฺโมทึสุ
สมฺโมทนียํ    กถํ    สาราณียํ   วีติสาเรตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   ฯ
เอกมนฺตํ    นิสินฺนา    โข    เต    ภิกฺขู   อายสฺมนฺตํ   มหากจฺจานํ
เอตทโวจุํ   อิทํ   โข   โน   อาวุโส   กจฺจาน   ภควา   สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสํ   อุทฺทิสิตฺวา  วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภชิตฺวา  อุฏฺฐายาสนา  วิหารํ
ปวิฏฺโฐ   ตถา   ตถา   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ   อุปปริกฺเขยฺย  ยถา  ยถาสฺส
อุปปริกฺขโต    พหิทฺธา   จสฺส   วิญฺญาณํ   อวิกฺขิตฺตํ   อวิสฏํ   อชฺฌตฺตํ
อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น   ปริตสฺเสยฺย   พหิทฺธา   ภิกฺขเว   วิญฺญาเณ
อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ   สติ   อชฺฌตฺตํ  อสณฺฐิเต  อนุปาทาย  อปริตสฺสโต
อายตึ   ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว   น   โหตีติ   เตสนฺโน  อาวุโส
กจฺจาน   อมฺหากํ   อจิรปกฺกนฺตสฺส   ภควโต  เอตทโหสิ  อิทํ  โข  โน
อาวุโส   ภควา   สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสํ   อุทฺทิสิตฺวา   วิตฺถาเรน  อตฺถํ
อวิภชิตฺวา    อุฏฺฐายาสนา   วิหารํ   ปวิฏฺโฐ   ตถา   ตถา   ภิกฺขเว
ภิกฺขุ    อุปปริกฺเขยฺย   ยถา   ยถาสฺส   อุปปริกฺขโต   พหิทฺธา   จสฺส
วิญฺญาณํ    อวิกฺขิตฺตํ    อวิสฏํ    อชฺฌตฺตํ    อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น
ปริตสฺเสยฺย   พหิทฺธา   ภิกฺขเว   วิญฺญาเณ   อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ  สติ
อชฺฌตฺตํ   อสณฺฐิเต   อนุปาทาย   อปริตสฺสโต   อายตึ   ชาติชรามรณ-
ทุกฺขสมุทยสมฺภโว  น  โหตีติ  โก  นุ  โข  อิมสฺส  ภควตา  สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺฐสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   วิตฺถาเรน
อตฺถํ   วิภเชยฺยาติ   เตสนฺโน   อาวุโส   กจฺจาน  อมฺหากํ  เอตทโหสิ
อยํ  โข  อายสฺมา  มหากจฺจาโน  สตฺถุ  เจว  สํวณฺณิโต  สมฺภาวิโต  จ
วิญฺญูนํ    สพฺรหฺมจารีนํ    ปโหติ    จายสฺมา    มหากจฺจาโน   อิมสฺส
ภควตา  สงฺขิตฺเตน  อุทฺเทสสฺส  อุทฺทิฏฺฐสฺส  วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภตฺตสฺส
วิตฺถาเรน   อตฺถํ   วิภชิตุํ   ยนฺนูน   มยํ   เยนายสฺมา   มหากจฺจาโน
เตนุปสงฺกเมยฺยาม      อุปสงฺกมิตฺวา      อายสฺมนฺตํ      มหากจฺจานํ
เอตมตฺถํ ปฏิปุจฺเฉยฺยามาติ วิภชตายสฺมา มหากจฺจาโนติ ฯ
     [๖๔๒]   เสยฺยถาปิ   อาวุโส   ปุริโส   สารตฺถิโก   สารคเวสี
สารปริเยสนญฺจรมาโน   มหโต  รุกฺขสฺส  ติฏฺฐโต  สารวโต  อติกฺกมฺเมว
มูลํ   อติกฺกมฺม   ขนฺธํ   สาขาปลาเส   สารํ   ปริเยสิตพฺพํ   มญฺเญยฺย
เอวํ    สมฺปทมิทํ    อายสฺมนฺตานํ   สตฺถริ   สมฺมุขีภูเต   ตํ   ภควนฺตํ
อติสิตฺวา    อเมฺห    เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺฉิตพฺพํ   มญฺญถ   โส   หาวุโส
ภควา   ชานํ   ชานาติ   ปสฺสํ   ปสฺสติ  จกฺขุภูโต  ญาณภูโต  ธมฺมภูโต
พฺรหฺมภูโต    วตฺตา   ปวตฺตา   อตฺถสฺส   นินฺเนตา   อมตสฺส   ทาตา
ธมฺมสฺสามี  ตถาคโต  โส  เจว  ปเนตสฺส  กาโล  อโหสิ ยํ ภควนฺตํเยว
เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺเฉยฺยาถ   ยถา   โน  ๑-  ภควา  พฺยากเรยฺย  ตถา
นํ ธาเรยฺยาถาติ ฯ
     {๖๔๒.๑}   อทฺธาวุโส    กจฺจาน    ภควา    ชานํ   ชานาติ
ปสฺสํ    ปสฺสติ   จกฺขุภูโต   ญาณภูโต   ธมฺมภูโต   พฺรหฺมภูโต   วตฺตา
ปวตฺตา   อตฺถสฺส   นินฺเนตา   อมตสฺส   ทาตา   ธมฺมสฺสามี  ตถาคโต
โส   เจว   ปเนตสฺส   กาโล   อโหสิ   ยํ   ภควนฺตํเยว   เอตมตฺถํ
ปฏิปุจฺเฉยฺยาม   ยถา   โน  ภควา  พฺยากเรยฺย  ตถา  นํ  ธาเรยฺยาม
อปิจายสฺมา   มหากจฺจาโน   สตฺถุ   เจว   สํวณฺณิโต   สมฺภาวิโต   จ
วิญฺญูนํ    สพฺรหฺมจารีนํ    ปโหติ    จายสฺมา    มหากจฺจาโน   อิมสฺส
ภควตา    สงฺขิตฺเตน    อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺฐสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ
อวิภตฺตสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ   วิภชิตุํ   วิภชตายสฺมา   มหากจฺจาโน
อครุกริตฺวาติ     ฯ     เตนหาวุโส    สุณาถ    สาธุกํ    มนสิกโรถ
ภาสิสฺสามีติ    ฯ    เอวมาวุโสติ    โข    เต    ภิกฺขู   อายสฺมโต
มหากจฺจานสฺส ปจฺจสฺโสสุํ ฯ
     [๖๔๓]   อายสฺมา  มหากจฺจาโน  เอตทโวจ  ยํ  โข  โน อาวุโส
@เชิงอรรถ:  โป. ม. ยุ. โว ฯ
ภควา   สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสํ   อุทฺทิสิตฺวา  วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภชิตฺวา
อุฏฺฐายาสนา  วิหารํ  ปวิฏฺโฐ  ตถา  ตถา  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  อุปปริกฺเขยฺย
ยถา    ยถาสฺส    อุปปริกฺขโต   พหิทฺธา   จสฺส   วิญฺญาณํ   อวิกฺขิตฺตํ
อวิสฏํ    อชฺฌตฺตํ    อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น   ปริตสฺเสยฺย   พหิทฺธา
ภิกฺขเว    วิญฺญาเณ   อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ   สติ   อชฺฌตฺตํ   อสณฺฐิเต
อนุปาทาย     อปริตสฺสโต     อายตึ     ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว
น   โหตีติ   อิมสฺส  โข  อหํ  อาวุโส  ภควตา  สงฺขิตฺเตน  อุทฺเทสสฺส
อุทฺทิฏฺฐสฺส   วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   เอวํ   วิตฺถาเรน   อตฺถํ
อาชานามิ ฯ
     [๖๔๔]   กถญฺจาวุโส    พหิทฺธา   วิญฺญาณํ   วิกฺขิตฺตํ   วิสฏนฺติ
วุจฺจติ   ฯ   อิธาวุโส   ภิกฺขุโน  จกฺขุนา  รูปํ  ทิสฺวา  รูปนิมิตฺตานุสาริ
วิญฺญาณํ       โหติ      รูปนิมิตฺตสฺสาทคธิตํ      รูปนิมิตฺตสฺสาทวินิพนฺธํ
รูปนิมิตฺตสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ    พหิทฺธา    วิญฺญาณํ    วิกฺขิตฺตํ   วิสฏนฺติ
วุจฺจติ  ฯ  โสเตน  สทฺทํ  สุตฺวา  ...  ฆาเนน  คนฺธํ  ฆายิตฺวา  ...
ชิวฺหาย  รสํ  สายิตฺวา  ...  กาเยน โผฏฺฐพฺพํ ผุสิตฺวา ... มนสา ธมฺมํ
วิญฺญาย    ธมฺมนิมิตฺตานุสาริ    วิญฺญาณํ    โหติ    ธมฺมนิมิตฺตสฺสาทคธิตํ
ธมฺมนิมิตฺตสฺสาทวินิพนฺธํ ธมฺมนิมิตฺตสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ
พหิทฺธา   วิญฺญาณํ   วิกฺขิตฺตํ   วิสฏนฺติ   วุจฺจติ  ฯ  เอวํ  โข  อาวุโส
พหิทฺธา วิญฺญาณํ วิกฺขิตฺตํ วิสฏนฺติ วุจฺจติ ฯ
     [๖๔๕]   กถญฺจาวุโส   พหิทฺธา   วิญฺญาณํ   อวิกฺขิตฺตํ   อวิสฏนฺติ
วุจฺจติ  ฯ  อิธาวุโส  ภิกฺขุโน  จกฺขุนา  รูปํ  ทิสฺวา  น  รูปนิมิตฺตานุสาริ
วิญฺญาณํ    โหติ    น   รูปนิมิตฺตสฺสาทคธิตํ   น   รูปนิมิตฺตสฺสาทวินิพนฺธํ
น     รูปนิมิตฺตสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ     พหิทฺธา    วิญฺญาณํ    อวิกฺขิตฺตํ
อวิสฏนฺติ   วุจฺจติ   ฯ   โสเตน   สทฺทํ   สุตฺวา  ...  ฆาเนน  คนฺธํ
ฆายิตฺวา  ...  ชิวฺหาย รสํ สายิตฺวา ... กาเยน โผฏฺฐพฺพํ ผุสิตฺวา ...
มนสา   ธมฺมํ  วิญฺญาย  น  ธมฺมนิมิตฺตานุสาริ  วิญฺญาณํ  โหติ  น  ธมฺม-
นิมิตฺตสฺสาทคธิตํ    น   ธมฺมนิมิตฺตสฺสาทวินิพนฺธํ   น   ธมฺมนิมิตฺตสฺสาท-
สญฺโญชนสํยุตฺตํ   พหิทฺธา   วิญฺญาณํ   อวิกฺขิตฺตํ   อวิสฏนฺติ   วุจฺจติ  ฯ
เอวํ โข อาวุโส พหิทฺธา วิญฺญาณํ อวิกฺขิตฺตํ อวิสฏนฺติ วุจฺจติ ฯ
     [๖๔๖]   กถญฺจาวุโส   อชฺฌตฺตํ   จิตฺตํ   สณฺฐิตนฺติ   วุจฺจติ   ฯ
อิธาวุโส   ภิกฺขุ  วิวิจฺเจว  กาเมหิ  วิวิจฺจ  อกุสเลหิ  ธมฺเมหิ  สวิตกฺกํ
สวิจารํ   วิเวกชํ   ปีติสุขํ   ปฐมํ   ฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ฯ  ตสฺส
วิเวกชปีติสุขานุสาริ      วิญฺญาณํ      โหติ     วิเวกชปีติสุขสฺสาทคธิตํ
วิเวกชปีติสุขสฺสาทวินิพนฺธํ วิเวกชปีติสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ
อชฺฌตฺตํ   จิตฺตํ   สณฺฐิตนฺติ   วุจฺจติ   ฯ   ปุน   จปรํ   อาวุโส  ภิกฺขุ
วิตกฺกวิจารานํ   วูปสมา   อชฺฌตฺตํ   สมฺปสาทนํ   เจตโส   เอโกทิภาวํ
อวิตกฺกํ   อวิจารํ   สมาธิชํ  ปีติสุขํ  ทุติยํ  ฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ฯ
ตสฺส    สมาธิชปีติสุขานุสาริ    วิญฺญาณํ   โหติ   สมาธิชปีติสุขสฺสาทคธิตํ
สมาธิชปีติสุขสฺสาทวินิพนฺธํ สมาธิชปีติสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ
อชฺฌตฺตํ  จิตฺตํ  สณฺฐิตนฺติ วุจฺจติ ฯ ปุน จปรํ อาวุโส ภิกฺขุ ปีติยา จ วิราคา
อุเปกฺขโก  จ  วิหรติ  สโต  จ  สมฺปชาโน  สุขญฺจ  กาเยน ปฏิสํเวเทติ
ยนฺตํ   อริยา   อาจิกฺขนฺติ   อุเปกฺขโก  สติมา  สุขวิหารีติ  ตติยํ  ฌานํ
อุปสมฺปชฺช    วิหรติ    ฯ    ตสฺส    อุเปกฺขานุสาริ   วิญฺญาณํ   โหติ
อุเปกฺขาสุขสฺสาทคธิตํ        อุเปกฺขาสุขสฺสาทวินิพนฺธํ        อุเปกฺขา-
สุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ    อชฺฌตฺตํ    จิตฺตํ    สณฺฐิตนฺติ    วุจฺจติ   ฯ
ปุน   จปรํ   อาวุโส   ภิกฺขุ  สุขสฺส  จ  ปหานา  ทุกฺขสฺส  จ  ปหานา
ปุพฺเพว        โสมนสฺสโทมนสฺสานํ       อตฺถงฺคมา       อทุกฺขมสุขํ
อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ    จตุตฺถํ   ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ   ตสฺส
อทุกฺขมสุขานุสาริ       วิญฺญาณํ       โหติ       อทุกฺขมสุขสฺสาทคธิตํ
อทุกฺขมสุขสฺสาทวินิพนฺธํ อทุกฺขมสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ
อชฺฌตฺตํ  จิตฺตํ  สณฺฐิตนฺติ  วุจฺจติ  ฯ  เอวํ  โข  อาวุโส  อชฺฌตฺตํ  จิตฺตํ
สณฺฐิตนฺติ วุจฺจติ ฯ
     [๖๔๗]   กถญฺจาวุโส   อชฺฌตฺตํ   จิตฺตํ   อสณฺฐิตนฺติ   วุจฺจติ  ฯ
อิธาวุโส   ภิกฺขุ   วิวิจฺเจว   กาเมหิ   ฯเปฯ  ปฐมํ  ฌานํ  อุปสมฺปชฺช
วิหรติ    ฯ    ตสฺส   น   วิเวกชปีติสุขานุสาริ   วิญฺญาณํ   โหติ   น
วิเวกชปีติสุขสฺสาทคธิตํ       น      วิเวกชปิติสุขสฺสาทวินิพนฺธํ      น
วิเวกชปีติสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ   อชฺฌตฺตํ   จิตฺตํ  อสณฺฐิตนฺติ  วุจฺจติ  ฯ
ปุน   จปรํ   อาวุโส   ภิกฺขุ   วิตกฺกวิจารานํ   วูปสมา   ฯเปฯ  ทุติยํ
ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ  ตสฺส  น  สมาธิชปีติสุขานุสาริ  วิญฺญาณํ
โหติ   น   สมาธิชปีติสุขสฺสาทคธิตํ   น   สมาธิชปีติสุขสฺสาทวินิพนฺธํ   น
สมาธิชปีติสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ      อชฺฌตฺตํ      จิตฺตํ     อสณฺฐิตนฺติ
วุจฺจติ  ฯ  ปุน  จปรํ  อาวุโส  ภิกฺขุ  ปีติยา จ วิราคา ฯเปฯ ตติยํ ฌานํ
อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ   ตสฺส   น  อุเปกฺขานุสาริ  วิญฺญาณํ  โหติ  น
อุเปกฺขาสุขสฺสาทคธิตํ       น       อุเปกฺขาสุขสฺสาทวินิพนฺธํ       น
อุเปกฺขาสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ      อชฺฌตฺตํ      จิตฺตํ      อสณฺฐิตนฺติ
วุจฺจติ  ฯ  ปุน  จปรํ  อาวุโส  ภิกฺขุ  สุขสฺส  จ  ปหานา  ฯเปฯ จตุตฺถํ
ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ   ตสฺส   น  อทุกฺขมสุขานุสาริ  วิญฺญาณํ
โหติ    น    อทุกฺขมสุขสฺสาทคธิตํ    น    อทุกฺขมสุขสฺสาทวินิพนฺธํ   น
อทุกฺขมสุขสฺสาทสญฺโญชนสํยุตฺตํ       อชฺฌตฺตํ      จิตฺตํ      อสณฺฐิตนฺติ
วุจฺจติ ฯ เอวํ โข อาวุโส อชฺฌตฺตํ จิตฺตํ อสณฺฐิตนฺติ วุจฺจติ ฯ
     [๖๔๘]   กถญฺจาวุโส   อนุปาทา  ปริตสฺสนา  โหติ  ฯ  อิธาวุโส
อสฺสุตวา    ปุถุชฺชโน    อริยานํ    อทสฺสาวี   อริยธมฺมสฺส   อโกวิโท
อริยธมฺเม   อวินีโต   สปฺปุริสานํ   อทสฺสาวี   สปฺปุริสธมฺมสฺส  อโกวิโท
สปฺปุริสธมฺเม    อวินีโต    รูปํ   อตฺตโต   สมนุปสฺสติ   รูปวนฺตํ   วา
อตฺตานํ  อตฺตนิ  วา  รูปํ  รูปสฺมึ  วา  อตฺตานํ ฯ ตสฺส ตํ รูปํ วิปริณามติ
อญฺญถา    โหติ   ฯ   ตสฺส   รูปวิปริณามญฺญถาภาวา   รูปวิปริณามานุ-
ปริวตฺติ    วิญฺญาณํ    โหติ    ฯ    ตสฺส    รูปวิปริณามานุปริวตฺตชา
ปริตสฺสนา     ธมฺมสมุปฺปาทา     จิตฺตํ    ปริยาทาย    ติฏฺฐนฺติ    ฯ
เจตโส  ปริยาทานา  อุตฺตาสวา  จ  โหติ  วิฆาตวา  จ  อเปกฺขวา  จ
อนุปาทาย  จ  ปริตสฺสติ  ฯ  เวทนํ  ...  สญฺญํ  ...  สงฺขาเร  ...
วิญฺญาณํ    อตฺตโต   สมนุปสฺสติ   วิญฺญาณวนฺตํ   วา   อตฺตานํ   อตฺตนิ
วา   วิญฺญาณํ   วิญฺญาณสฺมึ   วา   อตฺตานํ   ฯ   ตสฺส   ตํ   วิญฺญาณํ
วิปริณามติ    อญฺญถา    โหติ   ฯ   ตสฺส   วิญฺญาณวิปริณามญฺญถาภาวา
วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺติ       วิญฺญาณํ      โหติ      ฯ      ตสฺส
วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺตชา         ปริตสฺสนา         ธมฺมสมุปฺปาทา
จิตฺตํ   ปริยาทาย   ติฏฺฐนฺติ   ฯ   เจตโส  ปริยาทานา  อุตฺตาสวา  จ
โหติ   วิฆาตวา   จ   อเปกฺขวา   จ   อนุปาทาย   จ  ปริตสฺสติ  ฯ
เอวํ โข อาวุโส อนุปาทา ปริตสฺสนา โหติ ฯ
     [๖๔๙]   กถญฺจาวุโส  อนุปาทา  อปริตสฺสนา  โหติ  ฯ  อิธาวุโส
สุตวา   อริยสาวโก  อริยานํ  ทสฺสาวี  อริยธมฺมสฺส  โกวิโท  อริยธมฺเม
สุวินีโต      สปฺปุริสานํ      ทสฺสาวี      สปฺปุริสธมฺมสฺส     โกวิโท
สปฺปุริสธมฺเม   สุวินีโต   น   รูปํ   อตฺตโต   สมนุปสฺสติ   น  รูปวนฺตํ
วา  อตฺตานํ  น  อตฺตนิ  วา  รูปํ  น  รูปสฺมึ วา อตฺตานํ ฯ ตสฺส ตํ รูปํ
วิปริณามติ    อญฺญถา   โหติ   ฯ   ตสฺส   รูปวิปริณามญฺญถาภาวา   น
รูปวิปริณามานุปริวตฺติ      วิญฺญาณํ      โหติ     ฯ     ตสฺส     น
รูปวิปริณามานุปริวตฺตชา      ปริตสฺสนา      ธมฺมสมุปฺปาทา      จิตฺตํ
ปริยาทาย  ติฏฺฐนฺติ  ฯ  เจตโส  อปริยาทานา  น  เจว อุตฺตาสวา โหติ
น   จ   วิฆาตวา  น  จ  อเปกฺขวา  อนุปาทาย  จ  น  ปริตสฺสติ  ฯ
น เวทนํ ... น สญฺญํ ... น สงฺขาเร ... น วิญฺญาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ
น   วิญฺญาณวนฺตํ  วา  อตฺตานํ  น  อตฺตนิ  วา  วิญฺญาณํ  น  วิญฺญาณสฺมึ
วา  อตฺตานํ  ฯ  ตสฺส  ตํ  วิญฺญาณํ  วิปริณามติ  อญฺญถา  โหติ  ฯ ตสฺส
วิญฺญาณวิปริณามญฺญถาภาวา         น        วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺติ
วิญฺญาณํ     โหติ     ฯ    ตสฺส    น    วิญฺญาณวิปริณามานุปริวตฺตชา
ปริตสฺสนา     ธมฺมสมุปฺปาทา     จิตฺตํ    ปริยาทาย    ติฏฺฐนฺติ    ฯ
เจตโส  อปริยาทานา  ๑-  น  เจว  อุตฺตาสวา  โหติ  น  จ วิฆาตวา
น  จ  อเปกฺขวา  อนุปาทาย  จ  น  ปริตสฺสติ  ฯ  เอวํ  โข  อาวุโส
อนุปาทา อปริตสฺสนา โหติ ฯ
     [๖๕๐]   ยํ  โข  โน  อาวุโส ภควา สงฺขิตฺเตน อุทฺเทสํ อุทฺทิสิตฺวา
วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภชิตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   วิหารํ   ปวิฏฺโฐ  ตถา
ตถา  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  อุปปริกฺเขยฺย  ยถา  ยถาสฺส  อุปปริกฺขโต  พหิทฺธา
จสฺส    วิญฺญาณํ    อวิกฺขิตฺตํ   อวิสฏํ   อชฺฌตฺตํ   อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย
น   ปริตสฺเสยฺย   พหิทฺธา   ภิกฺขเว   วิญฺญาเณ   อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ
สติ     อชฺฌตฺตํ     อสณฺฐิเต     อนุปาทาย    อปริตสฺสโต    อายตึ
ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว     น    โหตีติ    อิมสฺส    โข    อหํ
อาวุโส    ภควตา    สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสสฺส   อุทฺทิฏฺฐสฺส   วิตฺถาเรน
อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   เอวํ   วิตฺถาเรน   อตฺถํ  อาชานามิ  อากงฺขมานา
จ   ปน   ตุเมฺห   อายสฺมนฺโต   ภควนฺตํเยว   อุปสงฺกมิตฺวา  เอตมตฺถํ
ปฏิปุจฺเฉยฺยาถ ยถา โน ๒- ภควา พฺยากโรติ ตถา นํ ธาเรยฺยาถาติ ฯ
     [๖๕๑]   อถ  โข  เต  ภิกฺขู  อายสฺมโต  มหากจฺจานสฺส  ภาสิตํ
อภินนฺทิตฺวา   อนุโมทิตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   เยน   ภควา  เตนุปสงฺกมึสุ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ปริยาทานา ฯ   โป. ม. ยุ. โว. ฯ
อุปสงฺกมิตฺวา     ภควนฺตํ    อภิวาเทตฺวา    เอกมนฺตํ    นิสีทึสุ    ฯ
เอกมนฺตํ   นิสินฺนา   โข  เต  ภิกฺขู  ภควนฺตํ  เอตทโวจุํ  ยํ  โข  โน
ภนฺเต   ภควา   สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสํ   อุทฺทิสิตฺวา   วิตฺถาเรน   อตฺถํ
อวิภชิตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   วิหารํ  ปวิฏฺโฐ  ตถา  ตถา  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ
อุปปริกฺเขยฺย   ยถา   ยถาสฺส   อุปปริกฺขโต   พหิทฺธา   จสฺส  วิญฺญาณํ
อวิกฺขิตฺตํ    อวิสฏํ   อชฺฌตฺตํ   อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น   ปริตสฺเสยฺย
พหิทฺธา  ภิกฺขเว  วิญฺญาเณ  อวิกฺขิตฺเต  อวิสเฏ  สติ  อชฺฌตฺตํ  อสณฺฐิเต
อนุปาทาย     อปริตสฺสโต     อายตึ     ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว
น    โหตีติ    เตสนฺโน   ภนฺเต   อมฺหากํ   อจิรปกฺกนฺตสฺส   ภควโต
เอตทโหสิ   อิทํ   โข   โน   อาวุโส   ภควา   สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสํ
อุทฺทิสิตฺวา    วิตฺถาเรน    อตฺถํ    อวิภชิตฺวา   อุฏฺฐายาสนา   วิหารํ
ปวิฏฺโฐ   ตถา   ตถา   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ   อุปปริกฺเขยฺย  ยถา  ยถาสฺส
อุปปริกฺขโต    พหิทฺธา   จสฺส   วิญฺญาณํ   อวิกฺขิตฺตํ   อวิสฏํ   อชฺฌตฺตํ
อสณฺฐิตํ   อนุปาทาย   น   ปริตสฺเสยฺย   พหิทฺธา   ภิกฺขเว   วิญฺญาเณ
อวิกฺขิตฺเต   อวิสเฏ   สติ   อชฺฌตฺตํ  อสณฺฐิเต  อนุปาทาย  อปริตสฺสโต
อายตึ    ชาติชรามรณทุกฺขสมุทยสมฺภโว    น   โหตีติ   โก   นุ   โข
อิมสฺส    ภควตา    สงฺขิตฺเตน    อุทฺเทสสฺส   อุทฺทิฏฺฐสฺส   วิตฺถาเรน
อตฺถํ อวิภตฺตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ วิภเชยฺยาติ
     {๖๕๑.๑}   เตสนฺโน   ภนฺเต   อมฺหากํ   เอตทโหสิ   อยํ  โข
อายสฺมา     มหากจฺจาโน    สตฺถุ    เจว    สํวณฺณิโต    สมฺภาวิโต
จ        วิญฺญูนํ        สพฺรหฺมจารีนํ        ปโหติ       จายสฺมา
มหากจฺจาโน    อิมสฺส   ภควตา   สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสสฺส   อุทฺทิฏฺฐสฺส
วิตฺถาเรน    อตฺถํ    อวิภตฺตสฺส   วิตฺถาเรน   อตฺถํ   วิภชิตุํ   ยนฺนูน
มยํ    เยนายสฺมา    มหากจฺจาโน   เตนุปสงฺกเมยฺยาม   อุปสงฺกมิตฺวา
อายสฺมนฺตํ   มหากจฺจานํ   เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺเฉยฺยามาติ   อถ  โข  มยํ
ภนฺเต    เยนายสฺมา    มหากจฺจาโน    เตนุปสงฺกมิมฺห   อุปสงฺกมิตฺวา
อายสฺมนฺตํ   มหากจฺจานํ   เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺฉิมฺห   เตสนฺโน  อายสฺมตา
มหากจฺจาเนน   อิเมหิ   อากาเรหิ   อิเมหิ  ปเทหิ  อิเมหิ  พฺยญฺชเนหิ
อตฺโถ วิภตฺโตติ ฯ
     [๖๕๒]   ปณฺฑิโต   ภิกฺขเว   มหากจฺจาโน   มหาปญฺโญ  ภิกฺขเว
มหากจฺจาโน    มญฺเจปิ   ตุเมฺห   ภิกฺขเว   เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺเฉยฺยาถ
อหมฺปิ    เอวเมวํ    พฺยากเรยฺยํ    ยถาตํ   มหากจฺจาเนน   พฺยากตํ
เอโส เจว ตสฺส อตฺโถ เอวญฺจ นํ ธาเรยฺยาถาติ ฯ
     อิทมโวจ    ภควา    อตฺตมนา   เต   ภิกฺขู   ภควโต   ภาสิตํ
อภินนฺทุนฺติ ฯ
                อุทฺเทสวิภงฺคสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ อฏฺฐมํ ฯ
                       ---------



             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๑๑-๔๒๒. http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=14&item=638&items=15&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=14&item=638&items=15&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=14&item=638&items=15&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=14&item=638&items=15&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=638              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=4952              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=4952              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

อ่านหัวข้อแรกอ่านหัวข้อที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :