ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ฉบับหลวง   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๘ สุตฺต. ขุ. วิมานวตฺถุ-เปตวตฺถุ-เถรคาถา-เถรีคาถา

หน้าที่ ๑.

สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส วิมานวตฺถุ ---------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ปฐโม ปีฐวคฺโค [๑] /วิมาน./ |๑.๑| ปีฐนฺเต โสวณฺณมยํ อุฬารํ มโนชวํ คจฺฉติ เยนกามํ อลงฺกเต มาลฺยธเร ๑- สุวตฺเถ โอภาสสิ วิชฺชุริวพฺภกูฏํ |๑.๒| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑.๓| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑.๔| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา @เชิงอรรถ: ยุโรปิยโปตฺถเก มลฺยธเร ฯเปฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒.

ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๑.๕| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา อพฺภาคตานาสนกํ อทาสึ อภิวาทยึ อญฺชลิกํ อกาสึ ยถานุภาวญฺจ อทาสิ ทานํ |๑.๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑.๗| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ปีฐวิมานํ ปฐมํ ฯ [๒] |๒.๘| ปีฐนฺเต เวฬุริยมยํ อุฬารํ มโนชวํ คจฺฉติ เยนกามํ อลงฺกเต มาลฺยธเร สุวตฺเถ โอภาสสิ วิชฺชุริวพฺภกูฏํ |๒.๙| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๒.๑๐| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓.

เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒.๑๑| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒.๑๒| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา อพฺภาคตานาสนกํ อทาสึ อภิวาทยึ อญฺชลิกํ อกาสึ ยถานุภาวญฺจ อทาสิ ทานํ |๒.๑๓| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๒.๑๔| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ปีฐวิมานํ ทุติยํ ฯ [๓] |๓.๑๕| ปีฐนฺเต โสวณฺณมยํ อุฬารํ มโนชวํ คจฺฉติ เยนกามํ อลงฺกเต มาลฺยธเร สุวตฺเถ โอภาสสิ วิชฺชุริวพฺภกูฏํ |๓.๑๖| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔.

อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๓.๑๗| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓.๑๘| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓.๑๙| อปฺปสฺส กมฺมสฺส ผลํ มเมทํ เยนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก |๓.๒๐| อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ ปีฐํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๓.๒๑| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๓.๒๒| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ปีฐวิมานํ ตติยํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕.

[๔] |๔.๒๓| ปีฐนฺเต เวฬุริยมยํ อุฬารํ มโนชวํ คจฺฉติ เยนกามํ อลงฺกเต มาลฺยธเร สุวตฺเถ โอภาสสิ วิชฺชุริวพฺภกูฏํ |๔.๒๔| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๔.๒๕| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔.๒๖| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔.๒๗| อปฺปสฺส กมฺมสฺส ผลํ มเมทํ เยนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก |๔.๒๘| อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ ปีฐํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๔.๒๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖.

|๔.๓๐| อกฺขามิ ตํ ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมหํ ๑- อกาสึ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ปีฐวิมานํ จตุตฺถํ ฯ [๕] |๕.๓๑| กุญฺชโร เต วราโรโห นานารตนกปฺปโน รุจิโร ถามวา ชวสมฺปนฺโน อากาสมฺหิ สมีหติ |๕.๓๒| ปทุมี ปทุมปตฺตกฺขี ๒- ปทุมุปฺปลชุตินฺธโร ๓- ปทุมจุณฺณาภิกิณฺณงฺโค ๒- โสวณฺณโปกฺขรมาลวา |๕.๓๓| ปทุมานุสตํ มคฺคํ ปทุมปตฺตวิภูสิตํ ๒- ฐิตํ วคฺคุมนุคฺฆาติ มิตํ คจฺฉติ วารโณ |๕.๓๔| ตสฺส ปกฺกมมานสฺส โสวณฺณกํสา รติสฺสรา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา |๕.๓๕| ตสฺส นาคสฺส ขนฺธมฺหิ สุจิวตฺถา อลงฺกตา มหนฺตํ อจฺฉราสงฺฆํ วณฺเณน อติโรจสิ |๕.๓๖| ทานสฺส เต อิทํ ผลํ อโถ สีลสฺส วา ปน อโถ อญฺชลิกมฺมสฺส ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิตา (ติ ฯ) |๕.๓๗| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ @เชิงอรรถ: ๑. ม. ยมกาสิ ปุญฺญํ ฯ ม. ยุ. ปทฺม - ฯ ม. ยุ. ปทฺมุปฺปล - ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗.

|๕.๓๘| ทิสฺวาน คุณสมฺปนฺนํ ฌายึ ฌานรตํ สตํ อทาสึ ปุปฺผาภิกิณฺณํ อาสนํ ทุสฺสสนฺถตํ |๕.๓๙| อุปฑฺฒปทุมมาลาหํ อาสนสฺส สมนฺตโต อพฺโภกิริสฺสํ ปตฺเตหิ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๕.๔๐| ตสฺส กมฺมกุสลสฺส อิทํ เม ตาทิสํ ผลํ สกฺกาโร ครุกาโร จ เทวานํ อปจิตา อหํ |๕.๔๑| โย เว สมฺมาวิมุตฺตานํ สนฺตานํ พฺรหฺมจารินํ ปสนฺโน อาสนํ ทชฺชา เอวํ นนฺเท ยถา อหํ |๕.๔๒| ตสฺมา หิ อตฺตกาเมน มหตฺตมภิกงฺขตา อาสนํ ทาตพฺพํ โหติ สรีรนฺติมธารินนฺติ ฯ กุญฺชรวิมานํ ปญฺจมํ ฯ [๖] |๖.๔๓| สุวณฺณจฺฉทนํ นาวํ นาริ อารุยฺห ติฏฺฐสิ โอคาฬฺหสิ ๑- โปกฺขรณึ ปทุมํ ๒- ฉินฺทสิ ปาณินา |๖.๔๔| กูฏาคารา นิเวสา ๓- เต วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา อาภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา ๔- |๖.๔๕| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๖.๔๖| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. โอคาหสิ ฯ ม. ยุ. ปทฺมํ ฯ โป. นิวาสา ฯ ม. กูฏาคารา ฯเปฯ @จตุโร ทิสาติ อยํ คาถา น ปากฏา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘.

เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖.๔๗| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖.๔๘| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ๑- ชาติยา มนุสฺสโลเก ทิสฺวาน ภิกฺขู ตสิเต กิลนฺเต อุฏฺฐาย ปาตุํ อุทกํ อทาสึ |๖.๔๙| โย เว กิลนฺตาน ปิปาสิตานํ อุฏฺฐาย ปาตุํ อุทกํ ททาติ สีโตทกา ตสฺส ภวนฺติ นชฺโช ปหูตมลฺยา พหุปุณฺฑรีกา |๖.๕๐| ตํ อาปคา อนุปริยนฺติ สพฺพทา สีโตทกา วาลุกสนฺถตา นที อมฺพา จ สาลา ติลกา จ ชมฺพุโย อุทฺทาลกา ปาฏลิโย จ ผุลฺลา |๖.๕๑| ตํ ภูมิภาเคหิ อุเปตรูปํ วิมานเสฏฺฐํ ภุสโสภมานํ ตสฺเสว กมฺมสฺส อยํ วิปาโก เอตาทิสํ ปุญฺญกตา ๒- ลภนฺติ @เชิงอรรถ: ยุ. ปริมยา ฯ โป. สี. กตปุญฺญา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙.

|๖.๕๒| กูฏาคารา นิเวสา เม วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา ๑- อาภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา |๖.๕๓| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๖.๕๔| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมหํ ๒- อกาสึ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ นาวาวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ [๗] |๗.๕๕| สุวณฺณจฺฉทนํ นาวํ นาริ อารุยฺห ติฏฺฐสิ โอคาฬฺหสิ ๓- โปกฺขรณึ ปทุมํ ๔- ฉินฺทสิ ปาณินา |๗.๕๖| กูฏาคารา นิเวสา เต วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา อาภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา |๗.๕๗| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๗.๕๘| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ @เชิงอรรถ: โป. ททฺทฬฺหมานา ฯ ม. ยุ. ยมกาสิ ปุญฺญํ ฯ โป. ม. ยุ. โอคาหสิ ฯ @ ม. ยุ. ปทฺมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐.

|๗.๕๙| สา ๑- เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗.๖๐| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก ทิสฺวาน ภิกฺขุํ ตสิตํ กิลนฺตํ อุฏฺฐาย ปาตุํ อุทกํ อทาสึ |๗.๖๑| โย เว กิลนฺตสฺส ปิปาสิตสฺส อุฏฺฐาย ปาตุํ อุทกํ ททาติ สีโตทกา ตสฺส ภวนฺติ นชฺโช ปหูตมลฺยา พหุปุณฺฑรีกา |๗.๖๒| ตํ อาปคา อนุปริยนฺติ สพฺพทา สีโตทกา วาลุกสนฺถตา นที อมฺพา จ สาลา ติลกา จ ชมฺพุโย อุทฺทาลกา ปาฏลิโย จ ผุลฺลา |๗.๖๓| ตํ ภูมิภาเคหิ อุเปตรูปํ วิมานเสฏฺฐํ ภุสโสภมานํ ตสฺเสว ๒- กมฺมสฺส อยํ วิปาโก เอตาทิสํ ปุญฺญกตา ลภนฺติ |๗.๖๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา @เชิงอรรถ: ยุ. ส ฯ ม. ตสฺสีธ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑.

|๗.๖๕| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ นาวาวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๘] |๘.๖๖| สุวณฺณจฺฉทนํ นาวํ นาริ อารุยฺห ติฏฺฐสิ โอคาฬฺหสิ ๑- โปกฺขรณึ ปทุมํ ๒- ฉินฺทสิ ปาณินา |๘.๖๗| กูฏาคารา นิเวสา เต วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา อาภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา |๘.๖๘| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๘.๖๙| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๘.๗๐| สา เทวตา อตฺตมนา สมฺพุทฺเธเนว ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๘.๗๑| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก @เชิงอรรถ: ยุ. โอคาหสิ ฯ ม. ยุ. ปทฺมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒.

ทิสฺวาน ภิกฺขู ตสิเต กิลนฺเต อุฏฺฐาย ปาตุํ อุทกํ อทาสึ |๘.๗๒| โย เว กิลนฺตาน ปิปาสิตานํ อุฏฺฐาย ปาตุํ อุทกํ ททาติ สีโตทกา ตสฺส ภวนฺติ นชฺโช ปหูตมลฺยา พหุปุณฺฑรีกา |๘.๗๓| ตํ อาปคา อนุปริยนฺติ สพฺพทา สีโตทกา วาลุกสนฺถตา นที อมฺพา จ สาลา ติลกา จ ชมฺพุโย อุทฺทาลกา ปาฏลิโย จ ผุลฺลา |๘.๗๔| ตํ ภูมิภาเคหิ อุเปตรูปํ วิมานเสฏฺฐํ ภุสโสภมานํ ตสฺเสว กมฺมสฺส อยํ วิปาโก เอตาทิสํ ปุญฺญกตา ลภนฺติ |๘.๗๕| กูฏาคารา นิเวสา เม วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา อาภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา |๘.๗๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา [๑]- |๘.๗๗| เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ @เชิงอรรถ: ม. อกฺขามิ เต พุทฺธมหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓.

เอตสฺส กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ๑- อุฏฺฐาย ๒- พุทฺโธ อุทกํ อปาสีติ ๓- ฯ นาวาวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ [๙] |๙.๗๘| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๙.๗๙| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๙.๘๐| เกน ตฺวํ วิมโลภาสา อติโรจสิ เทวเต เกน เต สพฺพคตฺเตหิ สพฺพา โอภาสเร ทิสา |๙.๘๑| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๙.๘๒| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๙.๘๓| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก ตมนฺธการมฺหิ ๔- ติมีสิกายํ ปทีปกาลมฺหิ อทํ ปทีปํ |๙.๘๔| โย อนฺธการมฺหิ ติมีสิกายํ @เชิงอรรถ: โป. กมฺมสฺสิทํ ผลํ ฯ ม. ผลํ มเมทํ ฯ โป. ม. อตฺถาย ฯ ม. อปายีติ ฯ @ โป. สมนฺธการมฺหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔.

ปทีปกาลมฺหิ ททาติ ทีปํ อุปฺปชฺชติ โชติรสํ วิมานํ ปหูตมลฺยํ พหุปุณฺฑรีกํ |๙.๘๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๙.๘๖| เตนาหํ วิมโลภาสา อติโรจามิ เทวตา เตน เม สพฺพคตฺเตหิ สพฺพา โอภาสเร ทิสา |๙.๘๗| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ๑- ปุญฺญํ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ปทีปวิมานํ นวมํ ฯ [๑๐] |๑๐.๘๘| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๐.๘๙| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๐.๙๐| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ @เชิงอรรถ: โป. ยมหํ อกาสึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕.

|๑๐.๙๑| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๑๐.๙๒| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก |๑๐.๙๓| อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ อาสชฺช ทานํ อทาสึ อกามา ติลทกฺขิณํ ทกฺขิเณยฺยสฺส พุทฺธสฺส ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๑๐.๙๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๐.๙๕| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ติลทกฺขิณวิมานํ ทสมํ ฯ [๑๑] |๑๑.๙๖| โกญฺจา มยุรา ทิวิยา จ หํสา วคฺคุสฺสรา โกกิลา สมฺปตนฺติ ปุปฺผาภิกิณฺณํ รมฺมมิทํ วิมานํ อเนกจิตฺตํ นรนาริเสวิตํ |๑๑.๙๗| ตตฺถจฺฉสิ เทวิ มหานุภาเว อิทฺธี วิกุพฺพนฺติ อเนกรูปา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖.

อิมา จ เต อจฺฉราโย สมนฺตโต นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ ๑- |๑๑.๙๘| เทวิทฺธิปตฺตาสิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๑.๙๙| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๑๑.๑๐๐| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปติพฺพตา อนญฺญมนา อโหสึ มาตาว ปุตฺตํ อนุรกฺขมานา กุทฺธาปิหํ นปฺผรุสํ อโวจํ |๑๑.๑๐๑| สจฺเจ ฐิตา โมสวชฺชํ ปหาย ทาเน รตา สงฺคหิตตฺตภาวา อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๑๑.๑๐๒| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๑.๑๐๓| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ @เชิงอรรถ: โป. ปโมทนฺติ จ ฯ ม. มโมทยนฺติ จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗.

เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ปติพฺพตาวิมานํ เอกาทสมํ ฯ [๑๒] |๑๒.๑๐๔| เวฬุริยตฺถมฺภํ รุจิรํ ปภสฺสรํ วิมานมารุยฺห อเนกจิตฺตํ ตตฺถจฺฉสิ เทวิ มหานุภาเว อุจฺจาวจา อิทฺธิวิกุพฺพมานา อิมา จ เต อจฺฉราโย สมนฺตโต นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ |๑๒.๑๐๕| เทวิทฺธิปตฺตาสิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๒.๑๐๖| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๑๒.๑๐๗| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา อุปาสิกา จกฺขุมโต อโหสึ ปาณาติปาตา วิรตา อโหสึ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยิสฺสํ |๑๒.๑๐๘| อมชฺชปา ๑- นาปิ มุสา อภาณึ @เชิงอรรถ: ม. อมชฺชปาโน จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘.

สเกน สามินา อโหสึ ตุฏฺฐา อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๑๒.๑๐๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๒.๑๑๐| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมหํ อกาสึ ๑- เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ทุติยปติพฺพตาวิมานํ ทฺวาทสมํ ฯ [๑๓] |๑๓.๑๑๑| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๓.๑๑๒| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๓.๑๑๓| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๓.๑๑๔| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ @เชิงอรรถ: ม. ยมกาสิ ปุญฺญํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙.

|๑๓.๑๑๕| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา สุณิสา อโหสึ สสุรสฺส ฆเร ๑- |๑๓.๑๑๖| อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ ปูวํ ปสนฺนา สเกหิ ๒- ปาณิหิ ภาคฑฺฒภาคํ ทตฺวาน โมทามิ นนฺทเน วเน |๑๓.๑๑๗| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๓.๑๑๘| เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ สุณิสาวิมานํ เตรสมํ ฯ [๑๔] |๑๔.๑๑๙| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๔.๑๒๐| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๔.๑๒๑| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๔.๑๒๒| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ @เชิงอรรถ: ม. เคเห ฯ ม. เสหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐.

|๑๔.๑๒๓| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา สุณิสา อโหสึ สสุรสฺส ฆเร |๑๔.๑๒๔| อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ ภาคํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ กุมฺมาสปิณฺฑํ ทตฺวาน โมทามิ นนฺทเน วเน |๑๔.๑๒๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๔.๑๒๖| เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ สุณิสาวิมานํ จุทฺทสมํ ฯ [๑๕] |๑๕.๑๒๗| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๕.๑๒๘| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๕.๑๒๙| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๕.๑๓๐| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑.

|๑๕.๑๓๑| อิสฺสา จ มจฺฉริยมาโน ๑- ปลาโส นาโหสิ มยฺหํ ฆรมาวสนฺติยา อกฺโกธนา ภตฺตุ วสานุวตฺตินี อุโปสเถ นิจฺจปฺปมตฺตา ๒- |๑๕.๑๓๒| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ |๑๕.๑๓๓| อุโปสถํ อุปวสึ ๓- สทา สีเล สุสํวุตา สญฺญมา สํวิภาคา จ วิมานํ อาวสามหํ |๑๕.๑๓๔| ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๑๕.๑๓๕| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจานโกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๑๕.๑๓๖| สาหํ สเกน สีเลน ยสสา จ ยสสฺสินี อนุโภมิ สกํ ปุญฺญํ สุขิตา จมฺหิ อนามยา |๑๕.๑๓๗| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๕.๑๓๘| อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว มนุสฺสภูตา ยมหํ อกาสึ เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาวา @เชิงอรรถ: ม. มจฺเฉรมโถ ฯ ยุ. มจฺฉริยมโถ ฯ ม. นิจฺจหมปฺปมตฺตา ฯ @ โป. ม. อุปวสิสฺสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒.

วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๕.๑๓๙| มม จ ภนฺเต วจเนน ภควโต ปาเท สิรสา วนฺเทยฺยาสิ อุตฺตรา นาม ภนฺเต อุปาสิกา ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทตีติ อนจฺฉริยํ โข ปเนตํ ภนฺเต ยํ มํ ภควา อญฺญตรสฺมึ สามญฺญผเล พฺยากเรยฺย ตํ ภควา สกทาคามิผเล พฺยากาสีติ ฯ อุตฺตราวิมานํ ปณฺณรสมํ ฯ [๑๖] |๑๖.๑๔๐| ยุตฺตา จ เต ปรมอลงฺกตา หยา อโธมุขา อฆสิ คมา พลี ชวา อภินิมฺมิตา ปญฺจ รถา สตา จ เต อเนฺวนฺติ ตํ สารถิโจทิตา หยา |๑๖.๑๔๑| สา ติฏฺฐสิ รถวเร อลงฺกตา โอภาสยํ ชลมิว โชติปาวโก ปุจฺฉามิ ตํ วรตนุ อโนมทสฺสเน กสฺมา กายา อนธิวรํ อุปาคมิ |๑๖.๑๔๒| กามคฺคปตฺตานํ ยมาหุ อนุตฺตรา นิมฺมาย นิมฺมาย รมนฺติ เทวตา ตสฺมา กายา อจฺฉรา กามวณฺณินี อิธาคตา อนธิวรํ นมสฺสิตุํ |๑๖.๑๔๓| กึ ตฺวํ ปุเร สุจริตมาจรี อิธ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓.

เกนาสิ ตฺวํ อมิตยสา สุเขธิตา อิทฺธี จ เต อนธิวรา วิหงฺคมา วณฺโณ จ เต ทส ทิสา วิโรจติ |๑๖.๑๔๔| เทเวหิ ตฺวํ ปริวุตา สกฺกตา จสิ กุโต จุตา สุคติคตาสิ เทวเต กสฺส วา ตฺวํ วจนกรานุสาสนึ อาจิกฺข เม ตฺวํ ยทิ พุทฺธสาวิกา (ติ) ฯ |๑๖.๑๔๕| นคนฺตเร นครวเร สุมาปิเต ปริจาริกา ราชวรสฺส สิรีมโต นจฺเจหิ คีเตหิ ๑- ปรมสุสิกฺขิตา อหุํ สิริมาติ มํ ราชคเห อเวทึสุ |๑๖.๑๔๖| พุทฺโธ จ เม อิสินิสโภ วินายโก อเทสยิ สมุทยทุกฺขนิจฺจตํ อสงฺขตํ ทุกฺขนิโรธํ สสฺสตํ มคฺคญฺจิมํ อกุฏิลํ อญฺชสํ สิวํ |๑๖.๑๔๗| สุตฺวานหํ อมตปทํ อสงฺขตํ ตถาคตสฺส อนธิวรสฺส สาสนํ สีเลสฺวาหํ ปรมสุสํวุตา อหุํ ธมฺเม ฐิตา นรวรพุทฺธเทสิเต |๑๖.๑๔๘| ญตฺวาน ตํ ๒- วิรชํ ปทํ อสงฺขตํ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. นจฺเจ คีเต ฯ ญตฺวานหนฺติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔.

ตถาคเตน อนธิวเรน เทสิตํ ตตฺเถวหํ สมถสมาธิมาผุสึ สาเยว เม ปรมนิยามตา อหุ |๑๖.๑๔๙| ลทฺธานหํ อมตวรํ วิเสสนํ เอกํสิกา อภิสมเย วิเสสิย อสํสยา พหุชนปูชิตา อหํ ขิฑฺฑํ รตึ ปจฺจนุโภมนปฺปกํ |๑๖.๑๕๐| เอวํ อหํ อมตรสมฺหิ เทวตา ตถาคตสฺส อนธิวรสฺส สาวิกา ธมฺมทฺทสา ปฐมผเล ปติฏฺฐิตา โสตาปนฺนา น จ ปุนมตฺถิ ทุคฺคติ |๑๖.๑๕๑| สา วนฺทิตุํ อนธิวรํ อุปาคมึ ปาสาทิเก กุสลรเต จ ภิกฺขโว นมสฺสิตุํ สมณสมาคมํ สิวํ สคารวา สิริมโต ธมฺมราชิโน |๑๖.๑๕๒| ทิสฺวา มุนึ มุทิตมนมฺหิ ปีณิตา ตถาคตํ นรวรทมฺมสารถึ ตณฺหจฺฉิทํ กุสลรตํ วินายกํ วนฺทามหํ ปรมหิตานุกมฺปกนฺติ ฯ สิริมาวิมานํ โสฬสมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕.

[๑๗] |๑๗.๑๕๓| อิทํ วิมานํ รุจิรํ ปภสฺสรํ เวฬุริยตฺถมฺภํ สตตํ สุนิมฺมลํ ๑- สุวณฺณรุกฺเขหิ สมนฺตโมตฺถตํ ฐานํ มมํ กมฺมวิปากสมฺภวํ |๑๗.๑๕๔| ตตฺรูปปนฺนา ปุริมจฺฉรา อิมา สตํ สหสฺสานิ สเกน กมฺมุนา ตุวํสิ อชฺฌูปคตา ยสสฺสินี โอภาสยํ ติฏฺฐสิ ปุพฺพเทวตา |๑๗.๑๕๕| สสี อธิคฺคยฺห ยถา วิโรจติ นกฺขตฺตราชาริว ตารกาคณํ ตเถว ตฺวํ อจฺฉราสงฺคณํ อิมํ ททฺทลฺลมานา ยสสา วิโรจสิ |๑๗.๑๕๖| กุโต นุ อาคมฺม อโนมทสฺสเน อุปปนฺนา ตฺวํ ภวนํ มมํ อิทํ พฺรหฺมํว เทวา ติทสา สหินฺทกา สพฺเพ น ตปฺปามเส ทสฺสเนน ตนฺติ ฯ |๑๗.๑๕๗| ยเมตํ สกฺก อนุปุจฺฉเส มมํ กุโต จุตา อิธ อาคตา ตุวํ พาราณสี นาม ปุรตฺถิ กาสินํ ตตฺถ ปุเร อโหสึ เปสการิกา ๒- @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. สุนิมฺมิตํ ฯ โป. ม. ยุ. เกสการิกา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖.

|๑๗.๑๕๘| พุทฺเธ จ ธมฺเม จ ปสนฺนมานสา สงฺเฆ จ เอกนฺตคตา อสํสยา อขณฺฑสิกฺขาปทา อาคตปฺผลา สมฺโพธิธมฺเม นิยตา อนามยาติ |๑๗.๑๕๙| ตนฺตฺยาภินนฺทามเส สฺวาคตญฺจ เต ธมฺเมน จ ตฺวํ ยสสา วิโรจสิ พุทฺเธ จ ธมฺเม จ ปสนฺนมานเส สงฺเฆ จ เอกนฺตคเต อสํสเย อขณฺฑสิกฺขาปเท อาคตปฺผเล สมฺโพธิธมฺเม นิยเต อนามเยติ ฯ เปสการิยวิมานํ สตฺตรสมํ ฯ อุทฺทานํ ปญฺจ ปีฐา ตโย นาวา ปทีปา ติลทกฺขิณา เทฺว ปตี เทฺว สุณิสา อุตฺตรา สิริมา เปสการิกา วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ ฯ อิตฺถีวิมาเน วคฺโค ปฐโม ฯ ทุติโย จิตฺตลตาวคฺโค [๑๘] |๑๘.๑๖๐| ๑ อปิ สกฺโกว เทวินฺโท รมฺเม จิตฺตลตาวเน สมนฺตา อนุปริยาสิ นารีคณปุรกฺขตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗.

โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๘.๑๖๑| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๘.๑๖๒| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๘.๑๖๓| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๑๘.๑๖๔| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ทาสี อโหสึ ปรเปสฺสิยา กุเล |๑๘.๑๖๕| อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน ตสฺสา เม นิกฺกโม อาสิ สาสเน ตสฺส ตาทิโน |๑๘.๑๖๖| กามํ ภิชฺชตุ ยํ กาโย เนว อตฺเถตฺถ สนฺถนํ สิกฺขาปทานํ ปญฺจนฺนํ มคฺโค โสวตฺถิโก สิโว |๑๘.๑๖๗| อกณฺฏโก อคหโน อุชุ สพฺภิ ปเวทิโต นิกฺกมสฺส ผลํ ปสฺส ยถิทํ ปาปุณิตฺถิกา |๑๘.๑๖๘| อามนฺตนิกา รญฺโญมฺหิ สกฺกสฺส วสวตฺติโน สฏฺฐิ ตุริยสหสฺสานิ ปฏิโพธํ กโรนฺติ เม |๑๘.๑๖๙| อาลมฺโพ คคฺคโม ภีโม สาธุวาทิ ปสํสิโย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘.

โปกฺขโร จ สุผสฺโส จ วีณาโมกฺขา จ นาริโย |๑๘.๑๗๐| นนฺทา เจว สุนนฺทา จ โสณทินฺนา สุจิมฺหิตา อาลมฺพุสา มิสฺสเกสี ๑- ปุณฺฑรีกาติ ทารุณี |๑๘.๑๗๑| เอนิปสฺสา สุปสฺสา จ สุภทฺทา มุทุกาวที เอตา อญฺญา จ เสยฺยาเส อจฺฉรานํ ปโพธิกา |๑๘.๑๗๒| ตา มํ กาเลนุปาคนฺตฺวา อภิภาสนฺติ เทวตา หนฺท นจฺจาม คายาม หนฺท ตํ รมยามเส |๑๘.๑๗๓| นยิทํ อกตปุญฺญานํ กตปุญฺญานเมวิทํ อโสกํ นนฺทนํ รมฺมํ ติทสานํ มหาวนํ |๑๘.๑๗๔| สุขํ อกตปุญฺญานํ อิธ นตฺถิ ปรตฺถ จ สุขญฺจ กตปุญฺญานํ อิธ เจว ปรตฺถ จ |๑๘.๑๗๕| เตสํ สหพฺยกามานํ กตฺตพฺพํ กุสลํ พหุํ กตปุญฺญา หิ โมทนฺติ สคฺเค โภคสมงฺคิโนติ ฯ ทาสีวิมานํ ปฐมํ ฯ [๑๙] |๑๙.๑๗๖| ๒ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๙.๑๗๗| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๙.๑๗๘| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. อลมฺพุสา มิสฺสเกสี จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙.

ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๑๙.๑๗๙| เกวฏฺฏทฺวารา นิกฺขมฺม อหุ มยฺหํ นิเวสนํ ตตฺถ สํสรมานานํ สาวกานํ มเหสินํ |๑๙.๑๘๐| โอทนํ กุมฺมาสํ ฑากํ โลณโสวีรกญฺจหํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๑๙.๑๘๑| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ |๑๙.๑๘๒| อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเลสุ สํวุตา สญฺญมา สํวิภาคา จ วิมานํ อาวสามหํ |๑๙.๑๘๓| ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๑๙.๑๘๔| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจานโกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๑๙.๑๘๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ มม จ ภนฺเต วจเนน ภควโต ปาเท สิรสา วนฺเทยฺยาสิ ลขุมา นาม ภนฺเต อุปาสิกา ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทตีติ อนจฺฉริยํ โข ปเนตํ ภนฺเต ยํ มํ ภควา อญฺญตรสฺมึ สามญฺญผเล พฺยากเรยฺย ตํ ภควา สกทาคามิผเล พฺยากาสีติ ฯ ลขุมาวิมานํ ทุติยํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐.

[๒๐] |๒๐.๑๘๖| ๓ ปิณฺฑาย เต จรนฺตสฺส ตุณฺหีภูตสฺส ติฏฺฐโต ทฬิทฺทา กปณา นารี ปราคารํ อวสฺสิตา ๑- |๒๐.๑๘๗| ยา เต อทาสิ อาจามํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ สา หิตฺวา มานุสํ เทหํ กํ นุ สาทิสตํ คตาติ ฯ |๒๐.๑๘๘| ปิณฺฑาย เม จรนฺตสฺส ตุณฺหีภูตสฺส ติฏฺฐโต ทฬิทฺทา กปณา นารี ปราคารํ อวสฺสิตา ๑- |๒๐.๑๘๙| ยา เม อทาสิ อาจามํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ สา หิตฺวา มานุสํ เทหํ วิปฺปมุตฺตา อิโต จุตา |๒๐.๑๙๐| นิมฺมานรติโน นาม สนฺติ เทวา มหิทฺธิกา ตตฺถ สา สุขิตา นารี โมทิตาจามทายิกา |๒๐.๑๙๑| อโห ทานํ วรากิยา กสฺสเป สุปติฏฺฐิตํ ปราภเตน ทาเนน อิชฺฌิตฺถ วต ทกฺขิณา |๒๐.๑๙๒| ยา มเหสิตฺตํ กเรยฺย จกฺกวตฺติสฺส ราชิโน นารี สพฺพงฺคกลฺยาณี ภตฺตุ จาโนมทสฺสิกา เอตสฺสาจามทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ |๒๐.๑๙๓| สตํ นิกฺขา สตํ อสฺสา สตํ อสฺสตรี รถา สตํ กญฺญาสหสฺสานิ อามุตฺตมณิกุณฺฑลา เอตสฺสาจามทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ |๒๐.๑๙๔| สตํ เหมวตา นาคา อีสา ทนฺตา อุรูฬฺหวา สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา เหมกปฺปนิวาสสา @เชิงอรรถ: อปสฺสิตาติปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑.

เอตสฺสาจามทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ |๒๐.๑๙๕| จตุนฺนํ มหาทีปานํ อิสฺสรํ โยธ การเย เอตสฺสาจามทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสินฺติ ฯ อาจามทายิกาวิมานํ ตติยํ ฯ [๒๑] |๒๑.๑๙๖| ๔ จณฺฑาลิ วนฺท ปาทานิ โคตมสฺส ยสสฺสิโน ตเมว อนุกมฺปาย อฏฺฐาสิ อิสิสตฺตโม |๒๑.๑๙๗| อภิปฺปสาเทหิ มนํ อรหนฺตมฺหิ ตาทิเน ๑- ขิปฺปมญฺชลิกา ๒- วนฺท ปริตฺตํ ตว ชีวิตนฺติ ฯ |๒๑.๑๙๘| โจทิตา ภาวิตตฺเตน สรีรนฺติมธารินา จณฺฑาลี วนฺทิ ปาทานิ โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๒๑.๑๙๙| ตเมนํ อวธิ คาวี จณฺฑาลึ ปญฺชลึ ฐิตํ นมสฺสมานํ สมฺพุทฺธํ อนฺธกาเร ปภงฺกรํ |๒๑.๒๐๐| ขีณาสวํ วิคตรชํ อเนญฺชํ [๓]- เทวิทฺธิปตฺตา อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทามิ ตํ วีร มหานุภาว |๒๑.๒๐๑| สุวณฺณวณฺณา ชลิตา มหายสา วิมานโมรุยฺห อเนกจิตฺตา ปริวาริตา อจฺฉราสงฺคเณน กา ตฺวํ สุเภ เทวเต วนฺทเส มมํ (อิติ) ฯ |๒๑.๒๐๒| อหํ ภทนฺเต จณฺฑาลี ตยา ๔- วีเรน เปสิตา @เชิงอรรถ: โป. ตาทิโน ฯ ม. ยุ. ตาทินิ ฯ ม. ยุ. ขิปฺปํ ปญฺชลิกา ฯ โป. ม. ยุ. เอกํ @อารญฺญมฺหิ รโห นิสินฺนํ ฯ ยุ. ตโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒.

วนฺทึ อรหโต ปาเท โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๒๑.๒๐๓| สาหํ วนฺทิตฺวา ปาทานิ จุตา จณฺฑาลโยนิยา วิมานํ สพฺพโส ภทฺทํ อุปปนฺนมฺหิ นนฺทเน |๒๑.๒๐๔| อจฺฉรานํ สหสฺสานิ ปุรกฺขิตฺวา มํ ติฏฺฐนฺติ ตาสาหํ ปวรา เสฏฺฐา วณฺเณน ยสสายุนา |๒๑.๒๐๕| ปหูตกตกลฺยาณา สมฺปชานา ปติสฺสตา มุนึ การุณิกํ โลเก ภนฺเต วนฺทิตุมาคตาติ |๒๑.๒๐๖| อิทํ วตฺวาน จณฺฑาลี กตญฺญุกตเวทินี วนฺทิตฺวา อรหโต ปาเท ตตฺเถวนฺตรธายตีติ ฯ จณฺฑาลิวิมานํ จตุตฺถํ ฯ [๒๒] |๒๒.๒๐๗| ๕ นีลา ปีตา จ กาฬา จ มญฺชิฏฺฐา อถ โลหิตา อุจฺจาวจานํ วณฺณานํ กิญฺชกฺขปริวาริตา |๒๒.๒๐๘| มนฺทารวานํ ปุปฺผานํ มาลํ ธาเรสิ มุทฺธนิ นยิเม อญฺเญสุ กาเยสุ รุกฺขา สนฺติ สุเมธเส |๒๒.๒๐๙| เกน กายํ อุปปนฺนา ตาวตึสํ ยสสฺสินี เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ) ฯ |๒๒.๒๑๐| ภทฺทิตฺถิกาติ มํ อญฺญึสุ กิมฺพิลายํ อุปาสิกา สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา สํวิภาครตา สทา |๒๒.๒๑๑| อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ เสนาสนํ ปทีปิยํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓.

|๒๒.๒๑๒| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเล สุสํวุตา |๒๒.๒๑๓| ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๒๒.๒๑๔| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจาน โกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต อปฺปมาทวิหารินี กตาวกาสา กตกุสลา ตโต จุตา สยมฺปภา อนุวิจรามิ นนฺทนํ |๒๒.๒๑๕| ภิกฺขู จาหํ ปรมหิตานุกมฺปเก อโภชยึ ตปสฺสิยุคํ มหามุนึ กตาวกาสา กตกุสลา ตโต จุตา สยมฺปภา อนุวิจรามิ นนฺทนํ |๒๒.๒๑๖| อฏฺฐงฺคิกํ อปริมิตํ สุขาวหํ อุโปสถํ สตฺตตมุปาวสึ อหํ กตาวกาสา กตกุสลา ตโต จุตา สยมฺปภา อนุวิจรามิ นนฺทนนฺติ ฯ ภทฺทิตฺถิกาวิมานํ ปญฺจมํ ฯ [๒๓] |๒๓.๒๑๗| ๖ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔.

|๒๓.๒๑๘| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๒๓.๒๑๙| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๓.๒๒๐| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒๓.๒๒๑| โสณทินฺนาติ มํ อญฺญึสุ นาลนฺทายํ อุปาสิกา สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา สํวิภาครตา สทา |๒๓.๒๒๒| อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ เสนาสนํ ปทีปิยํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๒๓.๒๒๓| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ |๒๓.๒๒๔| อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเล สุสํวุตา ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ ๑- สญฺญตา ๒- เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๒๓.๒๒๕| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจาน โกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๒๓.๒๒๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... @เชิงอรรถ: โป. ยุ. จสทฺโท นตฺถิ ฯ โป. ยุ. สุสญฺญตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕.

วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ โสณทินฺนาวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ [๒๔] |๒๔.๒๒๗| ๗ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๒๔.๒๒๘| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๔.๒๒๙| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒๔.๒๓๐| อุโปสถาติ มํ อญฺญึสุ สาเกตายํ อุปาสิกา สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา สํวิภาครตา สทา |๒๔.๒๓๑| อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ เสนาสนํ ปทีปิยํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๒๔.๒๓๒| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเล สุสํวุตา |๒๔.๒๓๓| ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๒๔.๒๓๔| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจาน โกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๒๔.๒๓๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖.

วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๔.๒๓๖| อภิกฺขณํ นนฺทนํ สุตฺวา ฉนฺโท เม อุปปชฺชถ ตตฺถ จิตฺตํ ปณิธาย อุปปนฺนมฺหิ นนฺทนํ |๒๔.๒๓๗| นากาสึ สตฺถุ วจนํ พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน หีเน จิตฺตํ ปณิธาย สมฺหิ ปจฺฉานุตาปินี |๒๔.๒๓๘| กีวจิรํ วิมานสฺมึ อิธ วสฺสสุโปสเถ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข ยทิ ชานาสิ อายุ โน (อิติ) ฯ |๒๔.๒๓๙| สฏฺฐิวสฺสสหสฺสานิ [๑]- อิธ ฐตฺวา มหามุนิ อิโต จุตา คมิสฺสามิ มนุสฺสานํ สหพฺยตนฺติ ฯ |๒๔.๒๔๐| มา ตฺวํ อุโปสเถ ภยิ สมฺพุทฺเธนาสิ พฺยากตา โสตาปนฺนา วิเสสยิ ปหีนา ตว ทุคฺคตีติ ฯ อุโปสถวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๒๕] |๒๕.๒๔๑| ๘ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๒๕.๒๔๒| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๕.๒๔๓| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒๕.๒๔๔| นิทฺทาติ มํ อญฺญึส ราชคหสฺมึ อุปาสิกา สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา สํวิภาครตา สทา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ติสฺโส จ วสฺสโกฏิโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗.

|๒๕.๒๔๕| อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ เสนาสนํ ปทีปิยํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๒๕.๒๔๖| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ |๒๕.๒๔๗| อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเล สุสํวุตา ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๒๕.๒๔๘| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจาน โกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๒๕.๒๔๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ สุนิทฺทาวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ [๒๖] |๒๖.๒๕๐| ๙ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๒๖.๒๕๑| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๖.๒๕๒| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒๖.๒๕๓| สุทินฺนาติ มํ อญฺญึสุ ราชคหสฺมึ อุปาสิกา สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา สํวิภาครตา สทา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๘.

|๒๖.๒๕๔| อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ เสนาสนํ ปทีปิยํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๒๖.๒๕๕| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเล สุสํวุตา |๒๖.๒๕๖| ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๒๖.๒๕๗| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจาน โกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน |๒๖.๒๕๘| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ สุทินฺนาวิมานํ นวมํ ฯ [๒๗] |๒๗.๒๕๙| ๑๐ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๒๗.๒๖๐| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๗.๒๖๑| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒๗.๒๖๒| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มสุสฺสโลเก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๙.

|๒๗.๒๖๓| อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ ภิกฺขํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๒๗.๒๖๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ภิกฺขาทายิกวิมานํ ทสมํ ฯ [๒๘] |๒๘.๒๖๕| ๑๑ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๒๘.๒๖๖| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๒๘.๒๖๗| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๒๘.๒๖๘| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก |๒๘.๒๖๙| อทฺทสํ วิรชํ พุทฺธํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ ภิกฺขํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๒๘.๒๗๐| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ทุติยภิกฺขาทายิกวิมานํ เอกาทสมํ ฯ อุทฺทานํ ทาสี เจว ลขุมา จ อถ อาจามทายิกา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๐.

จณฺฑาลี ภทฺทิตฺถิกา เจว โสณทินฺนา อุโปสถา นิทฺทา เจว สุทินฺนา จ เทฺว จ ภิกฺขายทายิกา วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ ฯ อิตฺถิวิมาเน ทุติโย วคฺโค ฯ ภาณวารํ ปฐมํ ฯ ---------- ตติโย ปาริฉตฺตกวคฺโค [๒๙] |๒๙.๒๗๑| ๑ อุฬาโร เต ยโส วณฺโณ สพฺพา โอภาสเต ทิสา นาริโย นจฺจนฺติ คายนฺติ เทวปุตฺตา อลงฺกตา |๒๙.๒๗๒| โมทนฺติ ปริวาเรนฺติ ตว ปูชาย เทวเต โสวณฺณานิ วิมานานิ ตวิมานิ สุทสฺสเน |๒๙.๒๗๓| ตุวํปิ อิสฺสรา เตสํ สพฺพกามสมิทฺธินํ อภิชาตา มหนฺตาสิ เทวกาเย ปโมทสิ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ |๒๙.๒๗๔| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ทุสฺสีเล กุเล สุณิสา อโหสึ อสฺสทฺเธสุ กทริเยสุ สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา [๑]- |๒๙.๒๗๕| ปิณฺฑาย จรมานสฺส อปูวํ เต อทาสิหํ ตสฺส อทาสิหํ ๒- ปูวํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. ตทาหํ สสฺสุยาจิกฺขึ สมโณ อาคโต อิธ ฯ ม. ยุ. อทาสหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑.

|๒๙.๒๗๖| อิติสฺสา สสฺสุ ปริภาสิ อวินีตา ตฺวํ วธู น มํ สมฺปุจฺฉิตุํ อิจฺฉิ สมณสฺส ททามหํ |๒๙.๒๗๗| ตโต เม สสฺสุ กุปิตา ปหาสิ มุสเลน มํ กุฏงฺคญฺฉิ อวธิ มํ นาสกฺขึ ชีวิตุํ จิรํ |๒๙.๒๗๘| สาหํ กายสฺส เภทา จ วิปฺปมุตฺตา ตโต จุตา ตาวตึสานํ เทวานํ อุปปนฺนา สหพฺยตํ |๒๙.๒๗๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อุฬารวิมานํ ปฐมํ ฯ [๓๐] |๓๐.๒๘๐| ๒ โอภาสยิตฺวา ปฐวึ สเทวกํ อติโรจสิ จนฺทิมสุริยา วิย สิริยา จ วณฺเณน ยเสน เตชสา พฺรหฺมาว เทวิ ติทเส สหินฺทเก |๓๐.๒๘๑| ปุจฺฉามิ ตํ อุปฺปลมาลธารินิ อาเวฬินิ กญฺจนสนฺนิภตฺตเจ อลงฺกเต อุตฺตมวตฺถธารินิ กา ตฺวํ สุเภ เทวเต วนฺทเส มมํ |๓๐.๒๘๒| กึ ตฺวํ ปุเร กมฺมํ อกาสิ อตฺตนา มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา ทานํ สุจิณฺณํ อถ สีลสญฺญมํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒.

เกนูปปนฺนา สุคตึ ยสสฺสินี เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ |๓๐.๒๘๓| อิทานิ ภนฺเต อิมเมว คามํ ปิณฺฑาย อมฺหากํ ฆรํ อุปาคมิ ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสึ ขณฺฑิกํ ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยา |๓๐.๒๘๔| สสฺสู จ ปจฺฉา อนุยุญฺชเต มมํ กหนฺนุ อุจฺฉุํ วธุเก อวากริ น ฉฑฺฑิตํ น จ ขาทิตํ มยา สนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส สยํ อทาสิหํ |๓๐.๒๘๕| ตุยฺหํ อิทํ อิสฺสริยํ อโถ มมํ อิติสฺสา สสฺสุ ปริภาสเต มมํ ปีฐํ คเหตฺวา ปหารํ อทาสิ เม ตโต จุตา กาลกตมฺหิ เทวตา |๓๐.๒๘๖| ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา เทเวหิ สทฺธึ ปริจาริยามหํ โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิ |๓๐.๒๘๗| ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๓.

เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา สมปฺปิตา กามคุเณหิ ปญฺจหิ |๓๐.๒๘๘| เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ มหาวิปากา มม อุจฺฉุทกฺขิณา เทเวหิ สทฺธึ ปริจาริยามหํ โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิ |๓๐.๒๘๙| เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ มหาชุติกา มม อุจฺฉุทกฺขิณา เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา สหสฺสเนตฺโตริว นนฺทเน วเน |๓๐.๒๙๐| ตุวญฺจ ภนฺเต อนุกมฺปกํ วิทุํ อุเปจฺจ วนฺทึ กุสลญฺจ ปุจฺฉิยา ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสึ ขณฺฑิกํ ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยาติ ฯ อุจฺฉุวิมานํ ทุติยํ ฯ [๓๑] |๓๑.๒๙๑| ๓ ปลฺลงฺกเสฏฺเฐ มณิโสวณฺณจิตฺเต ปุปฺผาภิกิณฺเณ สยเน อุฬาเร ตตฺถจฺฉสิ เทวิ มหานุภาเว อุจฺจาวจา อิทฺธิวิกุพฺพมานา |๓๑.๒๙๒| อิมา จ เต อจฺฉราโย สมนฺตโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔.

นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ เทวิทฺธิปตฺตาสิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีต ฯ |๓๑.๒๙๓| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา อฑฺเฒ กุเล สุณิสา อโหสึ อกฺโกธนา ภตฺตุ วสานุวตฺตินี อปฺปมตฺตา อุโปสเถ |๓๑.๒๙๔| มนุสฺสภูตา ทหรา อปาปิกา ปสนฺนจิตฺตา ปติมาภิราธยึ ทิวา จ รตฺโต จ มนาปจารินี อหํ ปุเร สีลวตี อโหสึ |๓๑.๒๙๕| ปาณาติปาตา วิรตา อโจริยา สํสุทฺธกายา สุจิพฺรหฺมจารินี อมชฺชปานา จ มุสา อภาณี สิกฺขาปเทสุ ปริปูรการินี |๓๑.๒๙๖| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ ปสนฺนมานสา อหํ |๓๑.๒๙๗| อฏฺฐงฺคุเปตํ อนุธมฺมจารินี

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๕.

อุโปสถํ ปีติมนา อุปาวสึ อิมญฺจ อริยํ อฏฺฐงฺควเรหุเปตํ สมาทยิตฺวา กุสลํ สุขุทฺรยํ ปติมฺหิ กลฺยาณวสานุวตฺตินี อโหสึ ปุพฺเพ สุคตสฺส สาวิกา |๓๑.๒๙๘| เอตาทิสํ กุสลํ ชีวโลเก กมฺมํ กริตฺวาน วิเสสภาคินี กายสฺส เภทา อภิสมฺปรายํ เทวิทฺธิปตฺตา สุคติมฺหิ อาคตา |๓๑.๒๙๙| วิมานปาสาทวเร มโนรเม ปริวาริตา อจฺฉราสงฺคเณน สยมฺปภา เทวคณา รมนฺติ มํ ทีฆายุกึ เทววิมานมาคตนฺติ ฯ ปลฺลงฺกวิมานํ ตติยํ ฯ [๓๒] |๓๒.๓๐๐| ๔ ลตา จ สชฺชา ปวรา จ เทวตา อจฺฉิมุตีราชวรสฺส สิรีมโต สุตา จ รญฺโญ เวสฺสวณฺณสฺส ธีตา ราชี มตี ธมฺมคุเณหิ โสภิตา ๑- |๓๒.๓๐๑| ปญฺเจตฺถ นาริโย อคมํสุ นฺหายิตุํ สีโตทกํ อุปฺปลินึ สิวํ นทึ @เชิงอรรถ: โป. ม. โสภถ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๖.

ตา ตตฺถ นฺหายิตฺวา รมิตฺวา เทวตา นจฺจิตฺวา คายิตฺวา สุตาลตํ พฺรวิ |๓๒.๓๐๒| ปุจฺฉามิ ตํ อุปฺปลมาลธารินิ อาเวฬินิ กาญฺจนสนฺนิภตฺตเจ ปีตรตฺตามฺพกฺขิ นเภว โสภเณ ทีฆายุกี เกน กโต ยโส ตว |๓๒.๓๐๓| เกนาสิ ภทฺเท ปติโน ปิยตรา วิสิฏฺฐกลฺยาณิตรสฺส รูปโต ปทกฺขิณา นจฺจคีตวาทิเต อาจิกฺข โน ตฺวํ นรนาริ ปุจฺฉิตาติ ฯ |๓๒.๓๐๔| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา อุฬารโภเค กุเล สุณิสา อโหสึ อกฺโกธนา ภตฺตุ วสานุวตฺตินี อปฺปมตฺตา อุโปสเถ |๓๒.๓๐๕| มนุสฺสภูตา ทหรา อปาวิกา ปสนฺนจิตฺตา ปติมาภิราธยึ สเทวรํ สสฺสุรํ สทาสกํ อภิราธยึ ตมฺหิ กโต ยโส มม |๓๒.๓๐๖| สาหํ เตน กุสเลน กมฺมุนา จตุพฺภิ ฐาเนสุ วิเสสมชฺฌคา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗.

อายุญฺจ วณฺณญฺจ สุขํ พลญฺจ ขิทฺทํ รตึ ปจฺจนุโภมนปฺปกํ |๓๒.๓๐๗| สุตํ นุ ตํ ภาสติ ยํ อยํ ลตา ยํ โน อาปุจฺฉิมฺห ๑- อกิตฺตยิโน ปติโน กิรมฺหากํ วิสิฏฺฐา นารินํ คตี จ เนสํ ปวรา จ เทวตา |๓๒.๓๐๘| ปตีสุ ธมฺมํ ปริจราม สพฺพา ปติพฺพตา ยถาภวนฺติ อิตฺถิโย ปตีสุ ธมฺมํ ปริจราม สพฺพา ลจฺฉามเส ภาสติ ยํ อยํ ลตา |๓๒.๓๐๙| สีโห ยถา ปพฺพตสานุโคจโร มหินฺธรํ ปพฺพตมาวสิตฺวา ปสยฺห คนฺตฺวา อิตเร จตุปฺปเท ขุทฺเท มิเค ขาทติ มํสโภชโน |๓๒.๓๑๐| ตเถว สทฺธา อิธ อริยสาวิกา ภตฺตารํ นิสฺสาย ปตึ อนุพฺพตา โกธํ วธิตฺวา อนุภุยฺย มจฺเฉรํ สคฺคมฺหิ สา โมทติ ธมฺมจารินีติ ฯ ลตาวิมานํ จตุตฺถํ ฯ [๓๓] |๓๓.๓๑๑| ๕ สตฺตตนฺตึ สุมธุรํ รามเณยฺยํ อวาจยึ @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. อปุจฉิมฺห ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘.

โสมํ รงฺคมฺหิ อเวฺหติ สรณํ เม โหหิ โกสิยาติ ฯ |๓๓.๓๑๒| อหํ เต สรณํ โหมิ อหมาจริยปูชโก น ตํ ชหิสฺสติ สิสฺโส สิสฺสมาจริย เชสฺสสีติ ฯ |๓๓.๓๑๓| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๓๓.๓๑๔| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๓๓.๓๑๕| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๑๖| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๑๗| วตฺถุตฺตมทายิกา นาริ ปวรา โหติ นเรสุ นารีสุ เอวํ ปิยรูปทายิกา มนาปํ ทิพฺพํ สา ลภเต อุเปจฺจ ฐานํ |๓๓.๓๑๘| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙.

ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๑๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อิตรํ จตุรวิมานํ ยถา วตฺถทายิกวิมานํ ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ ฯ |๓๓.๓๒๐| (๑) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๒๑| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๒๒| ปุปฺผุตฺตมทายิกา นารี ปวรา โหติ นเรสุ นารีสุ เอวํ ปิยรูปทายิกา มนาปํ ทิพฺพํ สา ลภเต อุเปจฺจ ฐานํ |๓๓.๓๒๓| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๒๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ------------ |๓๓.๓๒๕| (๒) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐.

... เป ... โอสธี วิย ตารกา |๓๓.๓๒๖| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๒๗| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๒๘| คนฺธุตฺตมทายิกา นารี ปวรา โหติ นเรสุ นารีสุ เอวํ ปิยรูปทายิกา มนาปํ ทิพฺพํ สา ลภเต อุเปจฺจ ฐานํ |๓๓.๓๒๙| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๓๐| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ------------ |๓๓.๓๓๑| (๓) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๓๓.๓๓๒| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑.

|๓๓.๓๓๓| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๓๔| ผลุตฺตมทายิกา นารี ปวรา โหติ นเรสุ นารีสุ เอวํ ปิยรูปทายิกา มนาปํ ทิพฺพํ สา ลภเต อุเปจฺจ ฐานํ |๓๓.๓๓๕| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๓๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ------------ |๓๓.๓๓๗| (๔) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๓๓.๓๓๘| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๓๙| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๔๐| รสุตฺตมทายิกา นารี

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒.

ปวรา โหติ นเรสุ นารีสุ เอวํ ปิยรูปทายิกา มนาปํ ทิพฺพํ สา ลภเต อุเปจฺจ ฐานํ |๓๓.๓๔๑| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๔๒| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ -------------- |๓๓.๓๔๓| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต ... เป ... โอสธี วิย ตารกา |๓๓.๓๔๔| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๔๕| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๔๖| คนฺธปญฺจงฺคุลิกํ อหมทาสึ กสฺสปสฺส ภควโต ถูปสฺมึ |๓๓.๓๔๗| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓.

อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๔๘| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อิตรํ จตุรวิมานํ ยถา คนฺธปญฺจงฺคุลิกํ วิมานํ ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ ฯ |๓๓.๓๔๙| (๑) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๕๐| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๕๑| ภิกฺขู จาหํ ภิกฺขุนิโย จ อทฺทสามิ ปนฺถปฏิปนฺเน เตสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน เอกูโปสถํ อุปวสิสฺสํ |๓๓.๓๕๒| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๕๓| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔.

|๓๓.๓๕๔| (๒) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๕๕| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๕๖| อุทเก ฐิตา อุทกํ อทาสึ ภิกฺขุโน จิตฺเตน วิปฺปสนฺเนน |๓๓.๓๕๗| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๕๘| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ---------------- |๓๓.๓๕๙| (๓) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๖๐| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๖๑| สสฺสุญฺจาหํ สสฺสุเร จ จณฺฑิเก โกธเน จ ผรุเส จ อนุสฺสุยฺยิกา อุปฏฺฐาสึ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๕.

อปฺปมตฺตา สเกน สีเลน |๓๓.๓๖๒| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๖๓| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ----------------- |๓๓.๓๖๔| (๔) อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๖๕| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กสฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๖๖| ปรกมฺมการินี ๑- อาสึ อตฺเถนาตนฺทิตา ทาสี อกฺโกธนา อนติมานี ๒- สํวิภาคินี สกสฺส ภาคสฺส |๓๓.๓๖๗| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา @เชิงอรรถ: โป. ม. ปรกมฺมการี ฯ ยุ ปรกมฺมการิ ฯ ม. นาติมานินี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖.

ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๖๘| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ----------------- |๓๓.๓๖๙| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต ... เป ... โอสธี วิย ตารกา |๓๓.๓๗๐| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๗๑| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๗๒| ขีโรทนมหํ อทาสึ ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส |๓๓.๓๗๓| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๓๗๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ เตสุ ปญฺจวีสติวิมานํ ยถา ขีโรทนทายิกาวิมานํ ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ ฯ |๓๓.๓๗๕| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๗.

วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๓๗๖| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๓๓.๓๗๗| (๑) ผาณิตํ อหมทาสึ |๓๓.๓๗๘| (๒) อุจฺฉุขณฺฑิกํ ... เป ... |๓๓.๓๗๙| (๓) ติมฺพรูสกํ |๓๓.๓๘๐| (๔) กกฺการุกํ ๑- |๓๓.๓๘๑| (๕) เอฬาลุกํ |๓๓.๓๘๒| (๖) วลฺลีปกฺกํ ๒- |๓๓.๓๘๓| (๗) ผารูสกํ |๓๓.๓๘๔| (๘) หตฺถปฺปตาปกํ |๓๓.๓๘๕| (๙) สากมุฏฺฐึ |๓๓.๓๘๖| (๑๐) ปุปฺผกมุฏฺฐึ |๓๓.๓๘๗| (๑๑) มูลกํ |๓๓.๓๘๘| (๑๒) นิมฺพมุฏฺฐึ |๓๓.๓๘๙| (๑๓) อมฺพกญฺชิกํ |๓๓.๓๙๐| (๑๔) โทณินิมฺมุชฺชนํ ๓- |๓๓.๓๙๑| (๑๕) กายพนฺธนํ |๓๓.๓๙๒| (๑๖) อํสพนฺธกํ ๔- @เชิงอรรถ: ม. ยุ. กกฺการิกํ ฯ ม. ยุ. วลฺลิผลํ ฯ ม ... นิมฺมชฺชนึ ฯ โป. ม. @อํสพทฺธกํ ฯ ยุ. อํสวฏฺฏกํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๘.

|๓๓.๓๙๓| (๑๗) อโยคปตฺตํ |๓๓.๓๙๔| (๑๘) วิธูปนํ |๓๓.๓๙๕| (๑๙) ตาลปณฺณํ ๑- |๓๓.๓๙๖| (๒๐) โมรหตฺถํ |๓๓.๓๙๗| (๒๑) ฉตฺตํ |๓๓.๓๙๘| (๒๒) อุปาหนํ |๓๓.๓๙๙| (๒๓) ปูวํ |๓๓.๔๐๐| (๒๔) โมทกํ |๓๓.๔๐๑| (๒๕) สกฺขลึ ๒- ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส |๓๓.๔๐๒| ตสฺสา เม ปสฺส วิมานํ อจฺฉรา กามวณฺณินีหมสฺมิ อจฺฉราสหสฺสาหํ ปวรา ปสฺส ปุญฺญานํ วิปากํ |๓๓.๔๐๓| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๓.๔๐๔| สฺวาคตํ วต เม อชฺช สุปฺปภาตํ สุหุฏฺฐิตํ ยํ อทฺทสํ เทวตาโย อจฺฉรา กามวณฺณินิโย |๓๓.๔๐๕| ตาสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน กาหามิ กุสลํ พหุํ ทาเนน สมจริยาย สํยเมน ทเมน จ สาหํ ตตฺถ คมิสฺสามิ ยตฺถ คนฺตฺวา น โสจเรติ ฯ คุตฺติลวิมานํ ปญฺจมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ย. ตาลวณฺฐํ ฯ ม. สกฺขลิกํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๙.

[๓๔] |๓๔.๔๐๖| ๖ ททฺทลฺลมานา วณฺเณน ยสสฺสา จ ยสสฺสินี สพฺเพ เทเว ตาวตึเส วณฺเณน อติโรจสิ |๓๔.๔๐๗| ทสฺสนํ นาภิชานามิ อิทํ ปฐมทสฺสนํ กสฺมา กายา นุ อาคมฺม นาเมน ภาสเส มมนฺติ ฯ |๓๔.๔๐๘| อหํ ภทฺเท สุภทฺทาสึ ปุพฺเพ มานุสเก ภเว สหภริยา จ เต อาสึ ภคินี จ กนิฏฺฐกา |๓๔.๔๐๙| สาหํ กายสฺส เภทาย วิปฺปมุตฺตา ตโต จุตา นิมฺมานรตีเทวานํ อุปปนฺนา สหพฺยตนฺติ ฯ |๓๔.๔๑๐| ปหูตกตกลฺยาณา เต เทเว ยนฺติ ปาณิโน เยสํ ตฺวํ กิตฺตยิสฺสสิ สุภทฺเท ชาติมตฺตโน |๓๔.๔๑๑| กถํ ตฺวํ เกน วณฺเณน เกน วา อนุสาสิตา กีทิเสเนว ทาเนน สุพฺพเตน ยสสฺสินี |๓๔.๔๑๒| ยสํ เอตาทิสํ ปตฺตา วิเสสํ วิปุลมชฺฌคา เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ) ฯ |๓๔.๔๑๓| อฏฺเฐว ปิณฺฑปาตานิ ยํ ทานํ อททํ ปุเร ทกฺขิเณยฺยสฺส สงฺฆสฺส ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๓๔.๔๑๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๓๔.๔๑๕| อหํ ตยา พหุตเร ภิกฺขู สญฺญเต พฺรหฺมจาริโน ตปฺเปสึ อนฺนปาเนน ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๐.

|๓๔.๔๑๖| ตยา พหุตรํ ทตฺวา หีนกายูปคา อหํ กถํ ตฺวํ อปฺปตรํ ทตฺวา วิเสสํ วิปุลมชฺฌคา เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ) ฯ |๓๔.๔๑๗| มโนภาวนีโย ภิกฺขุ สนฺทิฏฺโฐ เม ปุเร อหุ ตาหํ ภตฺเตน นิมนฺเตสึ เรวตํ อตฺตนฏฺฐมํ |๓๔.๔๑๘| โส เม อตฺถปุเรกฺขาโร อนุกมฺปาย เรวโต สงฺเฆ เทหีติ มํ อโวจ ตสฺสาหํ วจนํ กรึ |๓๔.๔๑๙| สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา อปฺปเมยฺยา ปติฏฺฐิตา ปุคฺคเลสุ ตยา ทินฺนํ น ตํ ตว มหปฺผลนฺติ ฯ |๓๔.๔๒๐| อิทาเนวาหํ ชานามิ สงฺเฆ ทินฺนํ มหปฺผลํ สาหํ คนฺตฺวา มนุสฺสตฺตํ วทญฺญู วีตมจฺฉรา สงฺเฆ ทานํ ทสฺสามิหํ อปฺปมตฺตา ปุนปฺปุนนฺติ ฯ |๓๔.๔๒๑| กา เอสา เทวตา ภทฺเท ตยา มนฺตยเต สห สพฺเพ เทเว ตาวตึเส วณฺเณน อติโรจติ (อิติ) ฯ |๓๔.๔๒๒| มนุสฺสภูตา เทวินฺท ปุพฺเพ มานุสเก ภเว สหภริยา จ เม อาสิ ภคินี จ กนิฏฺฐกา ๑- สงฺเฆ ทานานิ ทตฺวาน กตปุญฺญา วิโรจติ (อิติ) ฯ |๓๔.๔๒๓| ธมฺเมน ปุพฺเพ ภคินี ตยา ภทฺเท วิโรจสิ ยํ สงฺฆสฺมึ อปฺปเมยฺเย ปติฏฺฐาเปสิ ทกฺขิณํ |๓๔.๔๒๔| ปุจฺฉิโต หิ มยา พุทฺโธ คิชฺฌกูฏสฺมึ ปพฺพเต @เชิงอรรถ: ม. ยุ กนิฏฺฐิกา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๑.

วิปากํ สํวิภาคสฺส ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๓๔.๔๒๕| ยชมานานํ มนุสฺสานํ ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ กโรนฺตํ ๑- โอปธิกํ ปุญฺญํ ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๓๔.๔๒๖| ตํ เม พุทฺโธ วิยากาสิ ชานํ กมฺมผลํ สกํ วิปากํ สํวิภาคสฺส ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๓๔.๔๒๗| จตฺตาโร จ ปฏิปนฺนา จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา เอส สงฺโฆ อุชุภูโต ปญฺญาสีลสมาหิโต |๓๔.๔๒๘| ยชมานานํ มนุสฺสานํ ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ กโรนฺตํ ๑- โอปธิกํ ปุญฺญํ สงฺเฆ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๓๔.๔๒๙| เอโส หิ สงฺโฆ วิปุโล มหคฺคโต เอสปฺปเมยฺโย อุทธีว สาคโร เอเต หิ เสฏฺฐา นรวิริยสาวกา ปภงฺกรา ธมฺมกถํ อุทีรยนฺติ |๓๔.๔๓๐| เตสํ สุทินฺนํ สุหุตํ สุยิฏฺฐํ เย สงฺฆมุทฺทิสฺส ททนฺติ ทานํ สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา ปติฏฺฐิตา มหปฺผลา โลกวิทูหิ วณฺณิตา |๓๔.๔๓๑| เอตาทิสํ ปุญฺญมนุสฺสรนฺตา เย เวทชาตา วิจรนฺติ โลเก วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ @เชิงอรรถ: กโรตนฺติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๒.

อนินฺทิตา สคฺคมุเปนฺติ ฐานนฺติ ฯ ททฺทลฺลวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ [๓๕] |๓๕.๔๓๒| ๗ ผลิกรชตเหมชาลจฺฉนฺนํ วิวิธวิจิตฺรตลมทฺทสํ สุรมฺมํ พฺยมฺหํ สุนิมฺมิตํ โตรณูปปนฺนํ รุจกูปกิณฺณมิทํ สุภํ วิมานํ |๓๕.๔๓๓| ภาติ จ ทส ทิสา นเภว สุริโย สรเท ตมนุโท สหสฺสรํสี ตถา ตปติมิทํ ตว วิมานํ ชลมิว ธูมสิโข นิเส นภคฺเค |๓๕.๔๓๔| มุสตีว นยนํ สเตริตาว อากาเส ฐปิตมิทํ มนุญฺญํ วีณามุรชสมฺมตาฬฆุฏฺฐํ อิทฺธํ อินฺทปุรํ ยถา ตว ยิทํ |๓๕.๔๓๕| ปทุมกุมุทอุปฺปลกุวลยํ โยถิกาภณฺฑิกาโนชกา จ สนฺติ สาลกุสุมิตปุปฺผิตา อโสกา วิวิธทุมคฺคสุคนฺธเสวิตมิทํ |๓๕.๔๓๖| สลฬลพุชสุชกสํยุตฺตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๓.

กุสกสุผุลฺลิตลตาวลมฺพินีหิ มณิชาลสทิสา ยสสฺสินี รมฺมา โปกฺขรณี อุปฏฺฐิตา เต |๓๕.๔๓๗| อุทกรุหา จ เยตฺถิ ปุปฺผชาตา ถลชา เย จ สนฺติ รุกฺขชาตา มานุสฺสกา อมานุสฺสกา จ ทิพฺพา สพฺเพ ตุยฺหํ นิเวสนมฺหิ ชาตา |๓๕.๔๓๘| กิสฺส สมทมสฺส ๑- อยํ วิปาโก เกนาสิ กมฺมผเลนิธูปปนฺนา ยถา จ เต อธิคตมิทํ วิมานํ ตทนุปทํ อวจาสิ อาฬารปขุเมติ ฯ |๓๕.๔๓๙| ยถา จ เม อธิคตมิทํ วิมานํ โกญฺจมยุรจโกรสงฺฆจริตํ ทิพฺยปิลวหํสราชจิณฺณํ ทิชการณฺฑวโกกิลาภินาทิตํ |๓๕.๔๔๐| นานาสนฺตานกปุปฺผรุกฺขวิวิธา ปาฏลิชมฺพุอโสกรุกฺขวนฺตํ ยถา จ เม อธิคตมิทํ วิมานํ @เชิงอรรถ: ม. สญฺญมทมสฺสยํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๔.

ตนฺเต ปเวทิสฺสามิ สุโณหิ ภนฺเต |๓๕.๔๔๑| มคธวรปุรตฺถิเมน นาฬกคามโก นาม อตฺถิ ภนฺเต ตตฺถ อโหสึ ปุเร สุณิสา เสสวตีติ ตตฺถ ชานึสุ มมํ |๓๕.๔๔๒| สาหํ อปจิตตฺถธมฺมกุสลํ เทวมนุสฺสปูชิตํ มหนฺตํ อุปติสฺสํ นิพฺพุตํ อปฺปเมยฺยํ มุทิตมนา กุสุเมหิ อพฺโภกิรึ |๓๕.๔๔๓| ปรมคติคตญฺจ ปูชยิตฺวา อนฺติมเทหธรํ อิสึ อุฬารํ ปหาย มานุสกํ สมุสฺสยํ ติทสาคตา อิธมาวสามิ ฐานนฺติ ฯ เสสวตีวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๓๖] |๓๖.๔๔๔| ๘ ปีตวตฺเถ ปีตธเช ปีตาลงฺการภูสิเต ปีตนฺตราหิ วคฺคูหิ อปิลนฺธา ว โสภสิ |๓๖.๔๔๕| กา กมฺพุกายุรธเร กญฺจนาเวฬภูสิเต เหมชาลกสญฺฉนฺเน นานารตนมาลินี |๓๖.๔๔๖| โสวณฺณมยา โลหิตงฺกมยา จ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๕.

มุตฺตามยา เวฬุริยามยา จ มสารคลฺลา สหโลหิตงฺกา ปาเรวตกฺขีหิ มณีหิ จิตฺตตา |๓๖.๔๔๗| โกจิ โกจิ เอตฺถ มยูรสุสฺสโร หํสสฺส รญฺโญ กรวีกสุสฺสโร เตสํ สโร สุยฺยติ วคฺคุรูโป ปญฺจงฺคิกํ ตุริยมิวปฺปวาทิตํ |๓๖.๔๔๘| รโถ จ เต สุโภ วคฺคู ๑- นานารตนจิตฺตงฺโค ๒- นานาวณฺณีหิ ธาตูหิ สุวิภตฺโต ว โสภติ |๓๖.๔๔๙| ตสฺมึ รเถ กาญฺจนพิมฺพวณฺเณ ยตฺถ ฐิตา ภาสสิมํ ปเทสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ |๓๖.๔๕๐| โสวณฺณชาลํ ๓- มณิโสณฺณจิตฺตํ มุตฺตาจิตฺตํ เหมชาเลน ฉนฺนํ ปรินิพฺพุเต โคตเม อปฺปเมยฺเย ปสนฺนจิตฺตา อหมาภิโรปยึ |๓๖.๔๕๑| ตาหํ กมฺมํ กริตฺวาน กุสลํ พุทฺธวณฺณิตํ อเปตโสกา สุขิตา สมฺปโมทามนามยาติ ฯ มลฺลิกาวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. วคฺคุ ฯ ม. ยุ. นานารตนจิตฺติโต ฯ ม. มณิโสณฺณจิตฺติตํ ฯ @โป. มณิโสวณฺณจิตฺตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๖.

[๓๗] |๓๗.๔๕๒| ๙ กา นาม ตฺวํ วิสาลกฺขี รมฺเม จิตฺตลตาวเน สมนฺตา อนุปริยาสิ นารีคณปุรกฺขิตา |๓๗.๔๕๓| ยทา เทวา ตาวตึสา ปวิสนฺติ อิมํ วนํ สโยคฺคา สรถา สพฺเพ จิตฺรา โหนฺติ อิธาคตา |๓๗.๔๕๔| ตุยฺหญฺจ อิธ ปตฺตาย อุยฺยาเน วิจรนฺติยา กาเยน ทิสฺสติ จิตฺตํ เกน รูปํ ตเวทิสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ ฯ) |๓๗.๔๕๕| เยน กมฺเมน เทวินฺท รูปํ มยฺหํ คตี จ เม อิทฺธี จ อานุภาโว จ ตํ สุโณหิ ปุรินฺทท |๓๗.๔๕๖| อหํ ราชคเห รมฺเม สุนนฺทา นาม อุปาสิกา สทฺธาสีเลน สมฺปนฺนา สํวิภาครตา สทา |๓๗.๔๕๗| อจฺฉาทนญฺจ ภตฺตญฺจ เสนาสนํ ปทีปิยํ อทาสึ อุชุภูเตสุ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๓๗.๔๕๘| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ |๓๗.๔๕๙| อุโปสถํ อุปวสึ สทา สีเล สุสํวุตา ปาณาติปาตา วิรตา มุสาวาทา จ สญฺญตา เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารกา |๓๗.๔๖๐| ปญฺจสิกฺขาปเท รตา อริยสจฺจาน โกวิทา อุปาสิกา จกฺขุมโต โคตมสฺส ยสสฺสิโน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๗.

|๓๗.๔๖๑| ตสฺสา เม ญาติกุลํ อาสิ สทา มาลาภิหารติ ตาหํ ภควโต ถูเป สพฺพเมวาภิโรปยึ |๓๗.๔๖๒| อุโปสเถวหํ คนฺตฺวา มาลาคนฺธวิเลปนํ ถูปสฺมึ อภิโรเปสึ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๓๗.๔๖๓| เตน กมฺเมน เทวินฺท รูปํ มยฺหํ คตี จ เม อิทฺธี จ อานุภาโว จ ยญฺจ มาลาภิโรปยึ |๓๗.๔๖๔| ยญฺจ สีลวตี อาสึ น ตํ ตาว วิปจฺจติ อาสา จ ปน เม เทวินฺท สกทาคามินี สิยนฺติ ฯ วิสาลกฺขิวิมานํ นวมํ ฯ [๓๘] |๓๘.๔๖๕| ๑๐ ปาริฉตฺตเก โกวิฬาเร รมณีเย มโนรเม ทิพฺพมาลํ คนฺถมานา คายนฺตี สมฺปโมทสิ |๓๘.๔๖๖| ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ สวนียา มโนรมา |๓๘.๔๖๗| ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา คนฺธา ปวายนฺติ สุจิคนฺธา มโนรมา |๓๘.๔๖๘| วิวตฺตมานา กาเยน ยา เวณีสุ ปิลนฺธนา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา |๓๘.๔๖๙| วฏํสกา วาตธูตา วาเตน สมฺปกมฺปิตา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา |๓๘.๔๗๐| ยาปิ เต สิรสฺมึ มาลา สุจิคนฺธา มโนรมา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๘.

วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพา รุกฺโข มญฺชูสโก ยถา |๓๘.๔๗๑| ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ รูปํ ปสฺสสิ อมานุสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ ฯ) |๓๘.๔๗๒| ปภสฺสรํ อจฺฉิมนฺตํ วณฺณคนฺเธน สญฺญุตํ อโสกปุปฺผมาลาหํ พุทฺธสฺส อุปนามยึ |๓๘.๔๗๓| ตาหํ กมฺมํ กริตฺวาน กุสลํ พุทฺธวณฺณิตํ อเปตโสกา สุขิตา สมฺปโมทามนามยาติ ฯ ปาริฉตฺตกวิมานํ ทสมํ ฯ อุทฺทานํ อุฬารํ อุจฺฉุปลฺลงฺกํ ๑- ลตา จ คุตฺติเลน จ ททฺทลฺล เสสวตี มลฺลี วิสาลกฺขิ ปาริฉตฺตโก วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ ฯ ปาริฉตฺตกวคฺโค ตติโย ฯ ---------- จตุตฺโถ มญฺชิฏฺฐกวคฺโค [๓๙] |๓๙.๔๗๔| ๑ มญฺชิฏฺฐเก ๒- วิมานสฺมึ โสวณฺณวาลุกสนฺถเต ปญฺจงฺคิเกน ตุริเยน รมสิ สุปฺปวาทิเต |๓๙.๔๗๕| ตมฺหา วิมานา โอรุยฺห นิมฺมิตา รตนามยา @เชิงอรรถ: ม. อุฬาโร ฯ อุฉุปลฺลงฺโก ฯ ยุ. มญฺเชฏฺฐเก ฯเปฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๙.

โอคาหสิ สาลวนํ ปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ |๓๙.๔๗๖| ยสฺส ยสฺเสว สาลสฺส มูเล ติฏฺฐสิ เทวเต โส โส มุญฺจติ ปุปฺผานิ โอนมิตฺวา ทุมุตฺตโม |๓๙.๔๗๗| วาเตริตํ สาลวนํ อาธุตํ ทิชเสวิตํ วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพา รุกฺโข มญฺชูสโก ยถา |๓๙.๔๗๘| ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ รูปํ ปสฺสสิ อมานุสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ |๓๙.๔๗๙| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ทาสี อยฺยิรกุเล ๑- อหุํ พุทฺธํ นิสินฺนํ ทิสฺวาน สาลปุปฺเผหิ โอกิรึ |๓๙.๔๘๐| วฏํสกญฺจ สุกตํ สาลปุปฺผมยํ อหํ พุทฺธสฺส อุปนาเมสึ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๓๙.๔๘๑| ตาหํ กมฺมํ กริตฺวาน กุสลํ พุทฺธวณฺณิตํ อเปตโสกา สุขิตา สมฺปโมทามนามยาติ ฯ มญฺชิฏฺฐกวิมานํ ปฐมํ ฯ [๔๐] |๔๐.๔๘๒| ๒ ปภสฺสวรวณฺณนิเภ สุรตฺตวตฺถนิวาสเน มหิทฺธิเก จนฺทนรุจิรคตฺเต กา ตฺวํ สุเภ เทวเต วนฺทเส มมํ |๔๐.๔๘๓| ปลฺลงฺโก จ เต มหคฺโฆ @เชิงอรรถ: ม. อยิรกุเล ฯ ยุ. อยฺยรกุเล ฯ ยุ. จนฺทร ... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๐.

นานารตนจิตฺติโต รุจิโร ยตฺถ ตฺวํ นิสินฺนา วิโรจสิ เทวราชาริว นนฺทเน วเน |๔๐.๔๘๔| กึ ตฺวํ ปุเร สุจริตมาจริ ภทฺเท กิสฺส กมฺมสฺส วิปากํ อนุโภสิ เทวโลกสฺมึ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ |๔๐.๔๘๕| ปิณฺฑาย เต จรนฺตสฺส มาลํ ผาณิตญฺจ อททํ ภนฺเต ตสฺส กมฺมสฺสิทํ วิปากํ อนุโภมิ เทวโลกสฺมึ |๔๐.๔๘๖| โหติ จ เม อนุตาโป อปราธํ ๑- ทุกฺขิตญฺจ เม ภนฺเต สาหํ ธมฺมํ นาสฺโสสึ สุเทสิตํ ธมฺมราเชน |๔๐.๔๘๗| ตํ ตํ วทามิ ภทฺทนฺเต ยสฺส เม อนุกมฺปิโย โกจิ ธมฺเมสุ ตํ สมาทเปถ สุเทสิตํ ธมฺมราเชน |๔๐.๔๘๘| เยสํ อตฺถิ สทฺธา พุทฺเธ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อปรทฺธํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๑.

ธมฺเม จ สงฺฆรตเน จ เต มํ อติวิโรจนฺติ อายุนา ยสสา สิริยา |๔๐.๔๘๙| ปตาเปน วณฺเณน อุตฺตริตรา อญฺเญ มหิทฺธิกตรา มยา เทวาติ ฯ ปภสฺสรวิมานํ ทุติยํ ฯ [๔๑] |๔๑.๔๙๐| ๓ อลงฺกตา กนกกญฺจนาจิตํ ๑- สุวณฺณชาลจิตฺตํ มหนฺตํ อภิรุยฺห คชวรํ สุกปฺปิตํ อิธาคมา เวหาสยํ อนฺตลิกฺเข |๔๑.๔๙๑| นาคสฺส ทนฺเตสุ ทุเวสุ นิมฺมิตา อจฺโฉทกา ปทุมินิโย สุผุลฺลา ปทุเมสุ ๒- ตุริยคณา ปวชฺชเร ๓- อิมา จ นจฺจนฺติ มโนหราโย |๔๑.๔๙๒| เทวิทฺธิปตฺตาสิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. มณิกญฺจนาจิตํ ฯ โป. ยุ. มณิกนกญฺจนาจิตํ ฯ ยุ. จสทฺโท ทิสฺสติ ฯ @ ม. ปภิชฺชเร ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๒.

|๔๑.๔๙๓| พาราณสิยํ อุปสงฺกมิตฺวา พุทฺธสฺสาหํ วตฺถยุคํ อทาสึ ปาทานิ วนฺทิตฺวา ฉมา นิสีทึ จิตฺตาว ๑- ตํ อญฺชลิกํ อกาสึ |๔๑.๔๙๔| พุทฺโธ จ เม กญฺจนสนฺนิภตฺตโจ อเทสยิ สมุทยทุกฺขนิจฺจตํ อสงฺขตํ ๒- ทุกฺขนิโรธสจฺจํ มคฺคํ อเทสยิ ยโต วิชานิสฺสํ |๔๑.๔๙๕| อปฺปายุกี กาลกตา ตโต จุตา อุปปนฺนา ติทสานํ ๓- ยสสฺสินี สกฺกสฺสาหํ อญฺญตรา ปชาปติ ยสุตฺตรา นาม ทิสาสุ วิสฺสุตาติ ฯ นาควิมานํ ตติยํ ฯ [๔๒] |๔๒.๔๙๖| ๔ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๔๒.๔๙๗| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๒.๔๙๘| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. วิตฺตาว ฯ ม. ... สสฺสตํ ฯ อุปฺปนฺนา ติทสคณํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๓.

|๔๒.๔๙๙| อหญฺจ พาราณสิยํ พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน อทาสึ สุกฺขกุมฺมาสํ ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๔๒.๕๐๐| สุกฺขาย อโลณิกาย จ ปสฺส ผลํ กุมฺมาสปิณฺฑิยา อโลมํ สุขิตํ ทิสฺวา โก ปุญฺญํ น กริสฺสติ |๔๒.๕๐๑| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อโลมวิมานํ จตุตฺถํ ฯ [๔๓] |๔๓.๕๐๒| ๕ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต ... เป ... โอสธี วิย ตารกา |๔๓.๕๐๓| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๓.๕๐๔| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๓.๕๐๕| อหํ อนฺธกวินฺทสฺมึ พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน อทาสึ โกลสมฺปากํ กญฺชิกํ เตลธูปิตํ |๔๓.๕๐๖| ปิปฺผลฺยา ลสุเณน จ มิสฺสํ ลามชฺชเกน จ อทาสึ อุชุภูตสฺมึ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๔๓.๕๐๗| ยา มเหสิตํ กาเรยฺย จกฺกวตฺติสฺส ราชิโน นารี สพฺพงฺคกลฺยาณี ภตฺตุ จาโนมทสฺสิกา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๔.

เอตสฺส กญฺชิกทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ |๔๓.๕๐๘| สตํ นิกฺขา สตํ อสฺสา สตํ อสฺสตรีรถา สตํ กญฺญาสหสฺสานิ อามุตฺตมณิกุณฺฑลา เอตสฺส กญฺชิกทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ |๔๓.๕๐๙| สตํ เหมวตา นาคา อีสาทนฺตา อุรูฬฺหวา สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา เหมกปฺปนิวาสสา เอตสฺส ๑- กญฺชิกทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสึ |๔๓.๕๑๐| จตุนฺนํปิ ปทีปานํ ๒- อิสฺสรํ โยธ การเย เอตสฺส กญฺชิกทานสฺส กลํ นาคฺฆนฺติ โสฬสินฺติ ฯ กญฺชิกทายิกาวิมานํ ปญฺจมํ ฯ [๔๔] |๔๔.๕๑๑| ๖ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต ... เป ... โอสธี วิย ตารกา |๔๔.๕๑๒| ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ สวนียา มโนรมา |๔๔.๕๑๓| ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา คนฺธา ปวายนฺติ สุจิคนฺธา มโนรมา |๔๔.๕๑๔| วิวตฺตมานา กาเยน ยา เวณีสุ ปิลนฺธนา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา |๔๔.๕๑๕| วฏํสกา วาตธูตา วาเตน สมฺปกมฺปิตา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา @เชิงอรรถ: ม. เอกสฺส ฯ โป. ยุ. จ ทีปานํ ฯ ม. ทีปานํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๕.

|๔๔.๕๑๖| ยาปิ เต สิรสิ มาลา สุจิคนฺธา มโนรมา วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพา รุกฺโข มญฺชูสโก ยถา |๔๔.๕๑๗| ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ รูปํ ปสฺสสิ อมานุสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ |๔๔.๕๑๘| สาวตฺถิยํ มยฺห สขี ภทนฺเต สงฺฆสฺส กาเรสิ มหาวิหารํ ตตฺถ ปสนฺนา อหมานุโมทึ ทิสฺวา อคารญฺจ ปิยญฺจ เมตํ |๔๔.๕๑๙| ตาเยว เม สุทฺธนุโมทนาย ลทฺธํ วิมานพฺภูตทสฺสเนยฺยํ สมนฺตโต โสฬสโยชนานิ เวหาสยํ คจฺฉติ อิทฺธิยา มม |๔๔.๕๒๐| กูฏาคารา นิเวสา เม วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา อาภนฺติ สมนฺตา สตโยชนํ |๔๔.๕๒๑| โปกฺขรญฺโญ จ เม เอตฺถ ปุถุโลมนิเสวิตา อจฺโฉทกา วิปฺปสนฺนา โสวณฺณวาลุกสนฺถตา |๔๔.๕๒๒| นานาปทุมสญฺฉนฺนา ปุณฺฑรีกสโมตตา สุรภี สมฺปวายนฺติ มนุญฺญมาลุเตริตา |๔๔.๕๒๓| ชมฺพุโย ปนสา ตาลา นาฬิเกรา วนานิ จ อนฺโต นิเวสเน ชาตา นานารุกฺขา อโรปิตา ๑- @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. อโรปิมา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๖.

|๔๔.๕๒๔| นานาตุริยสงฺฆุฏฺฐํ อจฺฉราคณโฆสิตํ โยปิ มํ สุปิเน ปสฺเส โสปิ วิตฺโต สิยา นโร |๔๔.๕๒๕| เอตาทิสํ อพฺภูตทสฺสเนยฺยํ วิมานํ สพฺพโส ปภํ มม กมฺเมหิ นิพฺพตฺตํ อลํ ปุญฺญานิ กาตเว |๔๔.๕๒๖| ตาเยว เต สุทฺธนุโมทนาย ลทฺธํ วิมานพฺภูตทสฺสเนยฺยํ ยา เจว สา ทานมทาสิ นารี ตสฺสา คตึ พฺรูหิ กุหึ อุปฺปนฺนา สาติ ฯ |๔๔.๕๒๗| ยา สา อหุ มยฺห สขี ภทนฺเต สงฺฆสฺส กาเรสิ มหาวิหารํ วิญฺญาตธมฺมา สา อทาสิ ทานํ อุปฺปนฺนา นิมฺมานรตีสุ เทเวสุ |๔๔.๕๒๘| ปชาปตี ตสฺส สุนิมฺมิตสฺส อจินฺติยา กมฺมวิปาก ตสฺสา ยเมตํ ปุจฺฉสิ กุหึ อุปฺปนฺนา สาติ ภนฺเต วิยากาสึ ๑- อนญฺญถา อหํ |๔๔.๕๒๙| เตน หญฺเญปิ สมาทเปถ สงฺฆสฺส ทานานิ ททาถ วิตฺตา ธมฺมญฺจ สุณาถ ปสนฺนมานสา สุทุลฺลโภ ลทฺโธ มนุสฺสลาโภ @เชิงอรรถ: โป. พยากาสึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๗.

|๔๔.๕๓๐| ยํ มคฺคํ มคฺคาธิปตี อเทสยิ พฺรหฺมสฺสโร กญฺจนสนฺนิภตฺตโจ สงฺฆสฺส ทานานิ ททาถ วิตฺตา มหปฺผลา ยตฺถ ภวนฺติ ทกฺขิณา |๔๔.๕๓๑| เย ปุคฺคลา อฏฺฐสตํ ปสฏฺฐา จตฺตาริ เอตานิ ยุคานิ โหนฺติ เต ทกฺขิเณยฺยา สุคตสฺส สาวกา เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานิ |๔๔.๕๓๒| จตฺตาโร จ ปฏิปนฺนา จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา เอส สงฺโฆ อุชุภูโต ปญฺญาสีลสมาหิโต |๔๔.๕๓๓| ยชมานานํ มนุสฺสานํ ปุญฺญเปกฺขาน ปาณินํ กโรนฺตํ โอปธิกํ ปุญฺญํ สงฺเฆ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๔๔.๕๓๔| เอโส หิ สงฺโฆ วิปุโล มหคฺฆโต เอสปฺปเมยฺโย อุทธีว สาคโร เอเตหิ เสฏฺฐา นรวิริยสาวกา ๑- ปภงฺกรา ธมฺมมุทีรยนฺติ |๔๔.๕๓๕| เตสํ สุทินฺนํ สุหุตฺตํ สุยิฏฺฐํ เย สงฺฆมุทฺทิสฺส ททนฺติ ทานํ สา ทกฺขิณา สงฺฆคตา ปติฏฺฐิตา มหปฺผลา โลกวิทูหิ วณฺณิตา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. นรวีรสาวกา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๘.

|๔๔.๕๓๖| เอตาทิสํ ปุญฺญมนุสฺสรนฺตา เย เวทชาตา วิจรนฺติ โลเก วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ อนินฺทิตา สคฺคมุเปนฺติ ฐานนฺติ ฯ วิหารวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ ภาณวารํ ทุติยํ ฯ [๔๕] |๔๕.๕๓๗| ๗ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๕.๕๓๘| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๕.๕๓๙| อินฺทีวรานํ หตฺถกํ อหมทาสึ ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส เอสิกานํ อุณฺณตสฺมึ นคเร วเร ปณฺณกเต รมฺเม |๔๕.๕๔๐| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๑) ---------------- |๔๕.๕๔๑| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๕.๕๔๒| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗๙.

... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๕.๕๔๓| นีลุปฺปลหตฺถกํ อหมทาสึ ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส เอสิกานํ อุณฺณตสฺมึ นคเร วเร ปณฺณกเต รมฺเม |๔๕.๕๔๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๒) -------------- |๔๕.๕๔๕| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๕.๕๔๖| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๕.๕๔๗| โอทาตมูลกํ หรีตปตฺตํ อุทกมฺหิ สเร ชาตํ อหมทาสึ ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส เอสิกานํ อุณฺณตสฺมึ นคเร วเร ปณฺณกเต รมฺเม |๔๕.๕๔๘| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๓) --------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๐.

|๔๕.๕๔๙| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๕.๕๕๐| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๕.๕๕๑| อหํ สุมนา สุมนสฺส สุมนมกุลานิ ทนฺตวณฺณานิ อหมทาสึ ภิกฺขุโน ปิณฺฑาย จรนฺตสฺส เอสิกานํ อุณฺณตสฺมึ นคเร วเร ปณฺณกเต รมฺเม |๔๕.๕๕๒| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๔) จตุริตฺถิวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๔๖] |๔๖.๕๕๓| ๘ ทิพฺพนฺเต อมฺพวนํ รมฺมํ ปาสาเทตฺถ มหลฺลโก นานาตุริยสงฺฆุฏฺโฐ อจฺฉราคณโฆสิโต |๔๖.๕๕๔| ปทีโป เจตฺถ ชลติ นิจฺจํ โสวณฺณโย มหา ทุสฺสผเลหิ รุกฺเขหิ สมนฺตา ปริวาริโต เกน เต อมฺพวนํ รมฺมํ ปาสาเทตฺถ มหลฺลโก |๔๖.๕๕๕| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๖.๕๕๖| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๑.

... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๖.๕๕๗| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก วิหารํ สงฺฆสฺส กาเรสึ อมฺเพหิ ปริวาริตํ |๔๖.๕๕๘| ปริโยสิเต วิหาเร กาเรนฺเต นิฏฺฐิเต มเห อมฺเพหจฺฉาทยิตฺวาน กตฺวา ทุสฺสมเย ผเล |๔๖.๕๕๙| ปทีปํ ตตฺถ ชาเลตฺวา โภชยิตฺวา คณุตฺตมํ นิยฺยาเทสึ ตํ สงฺฆสฺส ปสนฺนา สเกหิ ปาณิหิ |๔๖.๕๖๐| เตน เม อมฺพวนํ รมฺมํ ปาสาเทตฺถ มหลฺลโก นานาตุริยสงฺฆุฏฺโฐ อจฺฉราคณโฆสิโต |๔๖.๕๖๑| ปทีโป เจตฺถ ชลติ นิจฺจํ โสวณฺณโย มหา ทุสฺสผเลหิ รุกฺเขหิ สมนฺตา ปริวาริโต |๔๖.๕๖๒| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อมฺพวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ [๔๗] |๔๗.๕๖๓| ๙ ปีตวตฺเถ ปีตธเช ปีตาลงฺการภูสิเต ปีตจนฺทนลิตฺตงฺเค ปีตุปฺปลมธารินี |๔๗.๕๖๔| ปีตปาสาทสยเน ปีตาสเน ปีตโภชเน ๑- ปีตฉตฺเต ปีตรเถ ปีตสฺเส ปีตวีชเน @เชิงอรรถ: ม. ปีตภาชเน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๒.

|๔๗.๕๖๕| กึ กมฺมํ อกรี ภทฺเท ปุพฺเพ มานุสเก ภเว เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ) ฯ |๔๗.๕๖๖| โกสาตกี ๑- นาม ลตตฺถิ ภนฺเต ติตฺติกา อนภิชฺฌิตา ตสฺสา จตฺตาริ ปุปฺผานิ ถูปํ อภิหรึ อหํ |๔๗.๕๖๗| สตฺถุ สรีรํ อุทฺทิสฺส วิปฺปสนฺเนน เจตสา นาสฺส มคฺคํ อเวกฺขิสฺสํ ตทงฺคมนสา สตี |๔๗.๕๖๘| ตโต มํ อวธิ คาวี ถูปํ อปฺปตฺตมานสํ ตญฺจาหํ อภิสญฺเจยฺยํ ภิยฺโย ๒- นูน อิโต สิยา |๔๗.๕๖๙| เตน กมฺเมน เทวินฺท มฆวา เทวกุญฺชร ปหาย มานุสํ เทหํ ตว สหพฺยตมาคตาติ ฯ |๔๗.๕๗๐| อิทํ สุตฺวา ติทสาธิปติ มฆวา เทวกุญฺชโร ตาวตึเส ปสาเทนฺโต มาตลึ เอตทพฺรวิ |๔๗.๕๗๑| ปสฺส มาตลิ อจฺเฉรํ จิตฺตํ กมฺมผลํ อิทํ อปฺปกมฺปิ กตํ เทยฺยํ ปุญฺญํ โหติ มหปฺผลํ |๔๗.๕๗๒| นตฺถิ จิตฺเต ปสนฺนมฺหิ อปฺปกา นาม ทกฺขิณา ตถาคเต วา สมฺพุทฺเธ อถ วา ตสฺส สาวเก |๔๗.๕๗๓| เอหิ มาตลิ อเมฺหปิ ภิยฺโย ภิยฺโย ๒- มเหมฺหเส ๓- ตถาคตสฺส ธาตุโย สุโข ปุญฺญานมุจฺจโย |๔๗.๕๗๔| ติฏฺฐนฺเต นิพฺพุเต วาปิ สเม จิตฺเต สมํ ผลํ @เชิงอรรถ: ยุ. โกสาติกี ฯ ยุ. ภีโย ฯ ม. ยุ. มเหมเส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๓.

เจโตปณิธิเหตู หิ สตฺตา คจฺฉนฺติ สุคฺคตึ |๔๗.๕๗๕| พหุนฺนํ วต อตฺถาย อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา ยตฺถ การํ กริตฺวาน สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกาติ ฯ ปีตวิมานํ นวมํ ฯ [๔๘] |๔๘.๕๗๖| ๑๐ โอภาสยิตฺวา ปฐวึ สเทวกํ อติโรจสิ จนฺทิมสุริยา วิย สิริยา จ วณฺเณน ๑- ยเสน เตชสา พฺรหฺมาว เทเว ติทเส สหินฺทเก |๔๘.๕๗๗| ปุจฺฉามิ ตํ อุปฺปลมาลธาริเน อาเวฬิเน กญฺจนสนฺนิภตฺตเจ อลงฺกเต อุตฺตมวตฺถธาริเน กา ตฺวํ สุเภ เทวเต วนฺทเส มมํ ๒- [๓]- |๔๘.๕๗๘| ทานํ สุจิณฺณํ อถ สีลสญฺญโม ๔- เกนูปปนฺนา สุคตึ ยสสฺสินี เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ) ฯ |๔๘.๕๗๙| อิทานิ ภนฺเต อิมเมว คามํ ปิณฺฑาย อมฺหาก ฆรํ อุปาคมิ ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสึ ขณฺฑิกํ ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยา @เชิงอรรถ: สรีรวณฺเณนาติปิ ทิสฺสติ ฯ โป. ยุ. มม ฯ กึ ตฺวํ ปุเร กมฺมมกาสิ @อตฺตนา มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา ฯ ม. สีลสญฺญมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๔.

|๔๘.๕๘๐| สสฺสุ จ ปจฺฉา อนุยุญฺชเต มมํ กหํ นุ อุจฺฉุํ วธุ เต อวากริ น ฉฑฺฑิตํ น ปน ขาทิตํ มยา สนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส สยํ อทาสิหํ |๔๘.๕๘๑| ตุยฺหญฺจิทํ อิสฺสริยํ อโถ มม อิติสฺส สสฺสุ ปริภาสเต มมํ เลฑฺฑุํ คเหตฺวา ปหารํ อทาสิ เม ตโต จุตา กาลกตมฺหิ เทวตา |๔๘.๕๘๒| ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา เทเวหิ สทฺธึ ปริจาริยามหํ โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิ |๔๘.๕๘๓| ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา สมปฺปิตา กามคุเณหิ ปญฺจหิ |๔๘.๕๘๔| เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ มหาวิปากา มม อุจฺฉุทกฺขิณา เทเวหิ สทฺธึ ปริจาริยามหํ โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๕.

|๔๘.๕๘๕| เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ มหาชุติกา มม อุจฺฉุทกฺขิณา เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา สหสฺสเนตฺโตริว นนฺทเน วเน |๔๘.๕๘๖| ตุวญฺจ ภนฺเต อนุกมฺปกํ วิทุํ อุเปจฺจ วนฺทึ กุสลญฺจ ปุจฺฉิมํ ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสิ ขณฺฑิกํ ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยาติ ฯ อุจฺฉุวิมานํ ทสมํ ฯ [๔๙] |๔๙.๕๘๗| ๑๑ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๔๙.๕๘๘| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๔๙.๕๘๙| สา เทวตา อตฺตมนา โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๔๙.๕๙๐| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา ทิสฺวาน สมเณ สีลวนฺเต ปาทานิ วนฺทิตฺวา มนํ ปสาทยึ วิตฺตา จหํ อญฺชลิกํ อกาสึ |๔๙.๕๙๑| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ...

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๖.

วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ วนฺทนวิมานํ เอกาทสมํ ฯ [๕๐] |๕๐.๕๙๒| ๑๒ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต หตฺเถ ปาเท จ วิคฺคยฺห นจฺจสิ สุปฺปวาทิเต |๕๐.๕๙๓| ตสฺสา เต นจฺจมานาย ๑- องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา สทฺทา นิจฺฉรนฺติ สวนียา มโนรมา |๕๐.๕๙๔| ตสฺสา เต นจฺจมานาย องฺคมงฺเคหิ สพฺพโส ทิพฺพา คนฺธา ปวายนฺติ สุจิคนฺธา มโนรมา |๕๐.๕๙๕| วิวตฺตมานา กาเยน ยา เวณีสุ ปิลนฺธนา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา |๕๐.๕๙๖| วฏํสกา วาตธูตา วาเตน สมฺปกมฺปิตา เตสํ สุยฺยติ นิคฺโฆโส ตุริเย ปญฺจงฺคิเก ยถา |๕๐.๕๙๗| สาปิ เต สิรสิ มาลา สุจิคนฺธา มโนรมา วาติ คนฺโธ ทิสา สพฺพา รุกฺโข มญฺชูสโก ยถา |๕๐.๕๙๘| ฆายเส ตํ สุจิคนฺธํ รูปํ ปสฺสสิ อมานุสํ เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ (อิติ) ฯ |๕๐.๕๙๙| ทาสี อหํ ปุเร อาสึ คยายํ พฺราหฺมณสฺสหํ อปฺปปุญฺญา อลกฺขิกา รชฺชุมาลาติ มํ วิทู |๕๐.๖๐๐| อกฺโกสานํ วธานญฺจ ตชฺชนาย จ อุกฺกตา ๒- @เชิงอรรถ: ยุ. นนฺทมานาย ฯ อุคฺคตาติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๗.

กุฏํ คเหตฺวา นิกฺขมฺม อาคจฺฉึ อุทกหาริยา |๕๐.๖๐๑| วิปเถ กุฏํ นิกฺขิปิตฺวา วนสณฺฑํ อุปาคมึ อิเธวาหํ มริสฺสามิ กฺวตฺโถปิ ชีวิเตน เม |๕๐.๖๐๒| ทฬฺหปาสํ กริตฺวาน อาลมฺพิตฺวาน ปาทเป ตโต ทิสา วิโลเกสึ โก นุ โขว นมสฺสิโต |๕๐.๖๐๓| ตตฺถทฺทสาสึ ๑- สมฺพุทฺธํ สพฺพโลกหิตํ มุนึ นิสินฺนํ รุกฺขมูลสฺมึ ฌายนฺตํ อกุโตภยํ |๕๐.๖๐๔| ตสฺสา เม อหุ สํเวโค อพฺภูโต โลมหํสโน โก นุ โขว นมสฺสิโต มนุสฺโส อุทาหุ เทวตา |๕๐.๖๐๕| ปาสาทิกํ ปสาทนียํ วนา นิพฺพนมาคตํ ทิสฺวา มโน เม ปสีทิ นายํ ยาทิสิกีทิโส |๕๐.๖๐๖| คุตฺตินฺทฺริโย ฌานรโต อพหิคตมานโส หิโต สพฺพสฺส โลกสฺส พุทฺโธ อยํ ภวิสฺสติ |๕๐.๖๐๗| ภยเภรโว ทุราสโท สีโหว คูหนิสฺสิโต ทุลฺลภายํ ทสฺสนาย ปุปฺผํ อุทุมฺพรํ ยถา |๕๐.๖๐๘| โส มํ มุทูหิ วาจาหิ อาลปิตฺวา ตถาคโต รชฺชุมาเลติ มํ อโวจ สรณํ คจฺฉ ตถาคตํ |๕๐.๖๐๙| ตาหํ คิรํ สุณิตฺวาน เนลํ อตฺถวตึ สุจึ สณฺหํ มุทุญฺจ วคฺคุญฺจ สพฺพโสกาปนูทนํ |๕๐.๖๑๐| กลฺลจิตฺตญฺจ มํ ญตฺวา ปสนฺนํ สุทฺธมานสํ @เชิงอรรถ: ยุ. ตตฺถทฺทสามิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๘.

หิโต สพฺพสฺส โลกสฺส อนุสาสิ ตถาคโต |๕๐.๖๑๑| อิทํ ทุกฺขนฺติ มํ อโวจ อยํ ทุกฺขสฺส สมฺภโว อยํ ทุกฺขนิโรโธ จ อญฺชโส อมโตคโธ |๕๐.๖๑๒| อนุกมฺปกสฺส กุสลสฺส โอวาทมฺหิ อหํ ฐิตา อชฺฌคา อมตํ สนฺตึ นิพฺพานํ ปทมจฺจุตํ |๕๐.๖๑๓| สาหํ อวตฺถิตา ๑- เปมา ทสฺสเน อวิกมฺปินี มูลชาตาย สทฺธาย ธีตา พุทฺธสฺส โอรสา |๕๐.๖๑๔| สาหํ รมามิ กีฬามิ โมทามิ อกุโตภยา ทิพฺพมาลํ ธารยามิ ปิวามิ มธุมทฺธุวํ ๒- |๕๐.๖๑๕| สฏฺฐิตุริยสหสฺสานิ ปฏิโพธํ กโรนฺติ เม อาฬมฺโพ คคฺคโร ภีโม สาธุวาที จ สํสโย |๕๐.๖๑๖| โปกฺขโร จ สุผสฺโส จ วีณา โมกฺขา จ นาริโย นนฺทา เจว สุนนฺทา จ โสณทินฺนา สุจิมฺหิตา ๓- |๕๐.๖๑๗| อลมฺพุสา มิสฺสเกสี จ ปุณฺฑรีกาติทารุณี เอณิปสฺสา สุปสฺสา จ สุภทฺทา มุทุกาวที |๕๐.๖๑๘| เอตา จญฺญา จ เสยฺยาเส อจฺฉรานํ ปโพธิยา ตา มํ กาเลนุปาคนฺตฺวา อภิภาสนฺติ เทวตา |๕๐.๖๑๙| หนฺท นจฺจาม คายาม หนฺท ตํ รมยามเส นยิทํ อกตปุญฺญานํ กตปุญฺญานเมวิทํ @เชิงอรรถ: ยุ. อวฏฺฐิตา ฯ ม. มธุมทฺทวํ ฯ ยุ. สุวิมฺหิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘๙.

|๕๐.๖๒๐| อโสกํ นนฺทนํ รมฺมํ ติทสานํ มหาวนํ สุขํ อกตปุญฺญานํ อิธ นตฺถิ ปรตฺถ จ |๕๐.๖๒๑| สุขญฺจ กตปุญฺญานํ อิธ เจว ปรตฺถ จ เตสํ สหพฺยกามานํ กาตพฺพํ กุสลํ พหุํ กตปุญฺญา หิ โมทนฺติ สคฺเค โภคสมงฺคิโน |๕๐.๖๒๒| พหุนฺนํ วต อตฺถาย อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา ทกฺขิเณยฺยา มนุสฺสานํ ปุญฺญกฺเขตฺตานมากรา ยตฺถ การํ กริตฺวาน สคฺเค โมทนฺติ ทายกาติ ฯ รชฺชุมาลาวิมานํ ทฺวาทสมํ ฯ อุทฺทานํ มญฺชิฏฺฐา ปภสฺสรา นาคา อโลมา กญฺชิกทายิกา วิหารจตุริตฺถมฺพา ปีตา อุจฺฉุวนฺทนรชฺชุมาลา จ วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ ฯ อิตฺถิวิมาเน วคฺโค จตุตฺโถ ฯ ปญฺจโม มหารถวคฺโค [๕๑] |๕๑.๖๒๓| ๑ โก เม วนฺทติ ปาทานิ อิทฺธิยา ยสสา ชลํ อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน สพฺพา โอภาสยํ ทิสาติ ฯ |๕๑.๖๒๔| มณฺฑุโกหํ ปุเร อาสึ อุทเก วาริโคจโร ตว ธมฺมํ สุณนฺตสฺส อวธิ วจฺฉปาลโก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๐.

|๕๑.๖๒๕| มุหุตฺตํ จิตฺตปสาทสฺส อิทฺธึ ปสฺส ยสญฺจ เม อานุภาวญฺจ เม ปสฺส วณฺณํ ปสฺส ชุติญฺจ เม |๕๑.๖๒๖| เย จ เต ทีฆมทฺธานํ ธมฺมํ อสฺโสสุํ โคตม ปตฺตา เต อจลฏฺฐานํ ยตฺถ คนฺตฺวา น โสจเรติ ฯ มณฺฑุกเทวปุตฺตวิมานํ ปฐมํ ฯ [๕๒] |๕๒.๖๒๗| ๒ จิรปฺปวาสึ ปุริสํ ทูรโต โสตฺถิมาคตํ ญาตี มิตฺตา สุหชฺชา จ อภินนฺทนฺติ อาคตํ |๕๒.๖๒๘| ตเถว กตปุญฺญํปิ อสฺมา โลกา ปรํ คตํ ปุญฺญานิ ปฏิคฺคณฺหนฺติ ปิยํ ญาตีว อาคตํ |๕๒.๖๒๙| อุฏฺเฐหิ เรวเต สุปาปธมฺเม อปารุตํ ทฺวารํ อทานสีเล เนสฺสาม ตํ ยตฺถ ถุนนฺติ ทุคฺคตา สมปฺปิตา เนรยิกา ทุกฺเขนาติ |๕๒.๖๓๐| อิจฺเจวํ วตฺวาน ยมสฺส ทูตา เต เทฺว ยกฺขา โลหิตกฺขา พฺรหนฺตา ปจฺเจกพาหาสุ คเหตฺวา เรวตึ ปกฺกามยึสุ เทวคณสฺส สนฺติเก |๕๒.๖๓๑| อาทิจฺจวณฺณํ รุจิรํ ปภสฺสรํ พฺยมฺหํ สุภํ กญฺจนชาลฉนฺนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๑.

กสฺเสตํ อากิณฺณชนํ วิมานํ สุริยสฺส รํสีริว โชตมานํ |๕๒.๖๓๒| นารีคณา จนฺทนสารานุลิตฺตา ๑- อุภโต วิมานํ อุปโสภยนฺติ ตนฺทิสฺสติ สุริยสมานวณฺณํ โก โมทติ สคฺคปฺปตฺโต วิมาเนติ ฯ |๕๒.๖๓๓| พาราณสิยํ นนฺทิโย นามาสิ อุปาสโก อมจฺฉรี ทานปตี วทญฺญู ตสฺเสตํ อากิณฺณชนํ วิมานํ สุริยสฺส รํสีริว โชตมานํ |๕๒.๖๓๔| นารีคณา จนฺทนสารานุลิตฺตา ๒- อุภโต วิมานํ อุปโสภยนฺติ ตนฺทิสฺสติ สุริยสมานวณฺณํ โส โมทติ สคฺคปฺปตฺโต วิมาเน |๕๒.๖๓๕| นนฺทิยสฺสาหํ ภริยา อคารินี สพฺพกุลสฺส อิสฺสรา ภตฺตุวิมาเน รมิสฺสามิ ทานิหํ น ปตฺถเย นิรยํ ทสฺสนาย |๕๒.๖๓๖| เอเสว เต นิรโย สุปาปธมฺเม @เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. จนฺทนสารลิตฺตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๒.

ปุญฺญํ ตยา อกตํ ชีวโลเก น หิ มจฺฉริโย โรสโก ปาปธมฺโม สคฺคูปคานํ ลภติ สหพฺยตํ |๕๒.๖๓๗| กึ นุ คูถญฺจ มุตฺตญฺจ อสุจิ ปฏิทิสฺสติ ทุคฺคนฺธํ กิมิทํ มิฬฺหํ กิเมตํ อุปวายติ |๕๒.๖๓๘| เอส สํสวโก นาม นิรโย ๑- คมฺภีโร สตโปริโส ยตฺถ วสฺสสหสฺสานิ ตุวํ ปจฺจสิ เรวเตติ ฯ |๕๒.๖๓๙| กึ นุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ เกน สํสวโก ลทฺโธ นิรโย ๑- คมฺภีโร สตโปริโส (อิติ) ฯ |๕๒.๖๔๐| สมเณ พฺราหฺมเณ จาปิ อญฺเญ จาปิ ๒- วณิพฺพเก มุสาวาเทน วญฺเจสิ ตํ ปาปํ ปกตํ ตยา |๕๒.๖๔๑| เตน สํสวโก ลทฺโธ นิรโย ๑- คมฺภีโร สตโปริโส ตตฺถ วสฺสสหสฺสานิ ตุวํ ปจฺจสิ เรวเต |๕๒.๖๔๒| หตฺเถปิ ฉินฺทนฺติ อโถปิ ปาเท กณฺเณปิ ฉินฺทนฺติ อโถปิ นาสํ อโถปิ กาโกลคณา สเมจฺจ สงฺคมฺม ขาทนฺติ วิผนฺทมานนฺติ ฯ |๕๒.๖๔๓| สาธุ โข มํ ปฏิเนถ กาหามิ กุสลํ พหุํ ทาเนน สมจริยาย สญฺญเมน ทเมน จ ยํ กตฺวา สุขิตา โหนฺติ น จ ปจฺฉานุตปฺปเรติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ม. ยุ. วาปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๓.

|๕๒.๖๔๔| ปุเร ตฺวํ ปมชฺชิตฺวา อิทานิ ปริเทวสิ สยํ กตานํ กมฺมานํ วิปากํ อนุโภสฺสสิ |๕๒.๖๔๕| โก เทวโลกโต มนุสฺสโลกํ คนฺตฺวาน ปุฏฺโฐ เม เอวํ วเทยฺย นิกฺขิตฺตทณฺเฑสุ ททาถ ทานํ อจฺฉาทนํ สยนมถนฺนปานํ ๑- น หิ มจฺฉริโย โรสโก ปาปธมฺโม สคฺคูปคานํ ลภติ สหพฺยตํ (อิติ) ฯ |๕๒.๖๔๖| สาหํ นูน อิโต คนฺตฺวา โยนึ ลทฺธาน มานุสึ วทญฺญู สีลสมฺปนฺนา กาหามิ กุสลํ พหุํ ทาเนน สมจริยาย สญฺญเมน ทเมน จ |๕๒.๖๔๗| อารามานิ จ โรปิสฺสํ ทุคฺเค สงฺกมนานิ จ ปปญฺจ อุทปานญฺจ วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๕๒.๖๔๘| จาตุทฺทสึ ปญฺจทสึ ยา จ ปกฺขสฺส อฏฺฐมี ปาฏิหาริยปกฺขญฺจ อฏฺฐงฺคสุสมาคตํ |๕๒.๖๔๙| อุโปสถํ อุปวสิสฺสํ สทา สีเลสุ สํวุตา น จ ทาเน ปมชฺชิสฺสํ สามํ ทิฏฺฐมิทํ มยาติ ฯ |๕๒.๖๕๐| อิจฺเจวํ วิลปนฺติญฺจ ๒- ผนฺทมานํ ตโต ตโต ขิปึสุ นิรเย โฆเร อุทฺธปาทํ อวํสิรํ |๕๒.๖๕๑| อหํ ปุเร มจฺฉรินี อโหสึ @เชิงอรรถ: ม. เสยฺยมถนฺนปานํ ฯ ม. ยุ. วิปฺปลปนฺตึ ฯ โป. วิปฺปลปนฺติญฺจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๔.

ปริภาสิกา สมณพฺราหฺมณานํ วิตเถน จ สามิกํ วญฺจยิตฺวา ปจฺจามหํ นิรเย โฆรรูเปติ ฯ เรวติวิมานํ ทุติยํ ฯ [๕๓] |๕๓.๖๕๒| ๓ โย วทตํ ปวโร มนุเชสุ สกฺยมุนี ภควา กตกิจฺโจ ปารคโต พลวิริยสมงฺคี ตํ สุคตํ สรณตฺถมุเปหิ |๕๓.๖๕๓| ราควิราคมเนญฺชมโสกํ ธมฺมสงฺขตมปฺปฏิกูลํ มธุรมิมํ ปคุณํ สุวิภตฺตํ ธมฺมมิมํ สรณตฺถมุเปหิ |๕๓.๖๕๔| ยตฺถ จ ทินฺนมหปฺผลมาหุ จตูสุ สุจีสุ ปุริสยุเคสุ อฏฺฐ จ ปุคฺคลธมฺมทฺทสา เต สงฺฆมิมํ สรณตฺถมุเปหีติ ๑- ฯ |๕๓.๖๕๕| น ตถา ตปติ นภสฺมึ สุริโย จนฺโท น ภาสติ น ผุสฺโส ยถา ตุลมิทํ มหปฺปภาสํ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. สรณตฺถมุเปหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๕.

โก นุ ตฺวํ ติทิวามหิมุปาคมิ |๕๓.๖๕๖| ฉินฺทติ จ รํสิ ปภากรสฺส สาธิกวีสติ โยชนานิ อาภา รตฺติมฺปิ จ ยถา ทิวํ กโรติ ปริสุทฺธํ วิมลํ สุภํ วิมานํ |๕๓.๖๕๗| พหูปทุมวิจิตฺรปุณฺฑรีกํ โวกิณฺณํ กุสุเมหิ เนกวิจิตฺตํ ๑- อรชวิรชเหมชาลจฺฉนฺนํ อากาเส ตปติ ยถาปิ สุริโย |๕๓.๖๕๘| รตฺตกมฺพลปีตวาสสาหิ ๒- อคลูปิยงฺคุกจนฺทนุสฺสทาหิ กญฺจนตนุสนฺนิภตฺตจาหิ ปริปูรงฺคคณํว ตารกาหิ |๕๓.๖๕๙| นรนาริโย พหุเกตฺถ เนกวณฺณา กุสุมวิภูสิตาภรเณตฺถ สุมนา อนิลปมุญฺจิตา ปวนฺติ สุรภิ ๓- ตปนียจิตฺตตฺตา สุวณฺณฉทนา |๕๓.๖๖๐| กิสฺส กมฺมสฺส ๔- อยํ วิปาโก เกนาสิ กมฺมผเลนิธูปปนฺโน @เชิงอรรถ: ม. เนกจิตฺตํ ฯ ม. ยุ. รตฺตมฺพรปิต ... ฯ ม. สุรภึ ฯ @ ม. สํยมสฺส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๖.

ยถา จ เต อธิคตมิทํ วิมานํ ตทนุรูปํ อวจาสิ อิงฺฆ ปุฏฺโฐติ ฯ |๕๓.๖๖๑| สยมิธ ปเถ สเมจฺจ มาณเวน สตฺถานุสาสิ อนุกมฺปมาโน ตว รตนวรสฺส ธมฺมํ สุตฺวา กริสฺสามีติ จ อิติ พฺรวิตฺถ ฉตฺโต |๕๓.๖๖๒| ชินปวรํ อุเปมิ สรณํ ธมฺมญฺจาปิ ตเถว ภิกฺขุสงฺฆํ โนติ ปฐมํ อโวจาหํ ภนฺเต ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสึ |๕๓.๖๖๓| มา จ ปาณวธํ วิวิธมาจรสฺสุ อสุจึ น หิ ปาเณสุ อสญฺญตํ อวณฺณยึสุ สปฺปญฺญา โนติ ปฐมํ อโวจาหํ ภนฺเต ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสึ |๕๓.๖๖๔| มา จ ปรชนสฺส รกฺขิตาโย ๑- [๒]- ปรภริยาโย อคมา อนริยเมตํ โนติ ปฐมํ อโวจาหํ ภนฺเต ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสึ |๕๓.๖๖๕| มา จ วิตถํ อญฺญถา อภณิ @เชิงอรรถ: ม. รกฺขิตมฺปิ ฯ ยุ. รกฺขิตมฺหิ ฯ โป. ยุ. อาทาตพฺพมมญฺญิตฺโถ อทินฺนํ @โนติ ปฐมํ อโวจาหํ ภนฺเต ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสึ มา จ ปรชนสฺส รกฺขิตาโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๗.

น หิ มุสาวาทํ อวณฺณยึสุ สปฺปญฺญา โนติ ปฐมํ อโวจาหํ ภนฺเต ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสึ |๕๓.๖๖๖| เยน จ ปุริสสฺส อเปติ สญฺญา ตํ มชฺชํ ปริวชฺชยสฺสุ สพฺพํ โนติ ปฐมํ อโวจาหํ ภนฺเต ปจฺฉา เต วจนํ ตเถวกาสึ |๕๓.๖๖๗| สฺวาหํ อิธ ปญฺจสิกฺขา กริตฺวา ปฏิปชฺชิตฺวา ตถาคตสฺส ธมฺเม เทฺวปถมคมาสึ โจรมชฺเฌ เต มํ ตตฺถ วธึสุ โภคเหตุ |๕๓.๖๖๘| เอตฺตกมิทํ อนุสฺสรามิ กุสลํ ตโต ปรํ น เม วิชฺชติ อญฺญํ เตน สุจริเตน กมฺมุนาหํ อุปปนฺโน ติทิเวสุ กามกามี |๕๓.๖๖๙| ปสฺส ขณมุหุตฺตสญฺญมสฺส อนุธมฺมปฏิปตฺติยา วิปากํ ชลมิว ยสสา เปกฺขมานา พหุกา มํ ปิหยนฺติ หีนธมฺมา ๑- |๕๓.๖๗๐| ปสฺส กติปยาย เทสนาย @เชิงอรรถ: หีนกามาติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๘.

สุคติญฺจมฺหิ คโต สุขญฺจ ปตฺโต เย จ เต สตฺตญฺจ สุณนฺติ ธมฺมํ มญฺเญ เต อมตํ ผุสนฺติ เขมํ |๕๓.๖๗๑| อปฺปกมฺปิ กตํ มหาวิปากํ วิปุลํ โหติ ตถาคตสฺส ธมฺเม ปสฺส กตปุญฺญตาย ฉตฺโต โอภาเสติ ปฐวึ ยถาปิ สุริโย |๕๓.๖๗๒| กิมิทํ กุสลํ กิมาจเรม อิจฺเจเก หิ สเมจฺจ มนฺตยนฺติ เต มยํ ปุนเทว ลทฺธา มานุสฺสตฺตํ ปฏิปนฺนา วิจาเรมุ ๑- สีลวนฺโต |๕๓.๖๗๓| พหุกาโร อนุกมฺปโก จ เม สตฺถา อิติ เม สติ อคมา ทิวาทิวสฺส สฺวาหํ อุปคโตมฺหิ สจฺจนามํ อนุกมฺปสฺสุ ปุนปิ สุโณมิ ๒- ธมฺมํ |๕๓.๖๗๔| เยธ ปชหนฺติ กามราคํ ภวราคานุสฺสยญฺจ ปหาย โมหํ น จ เต อุเปนฺติ ๓- คพฺภเสยฺยํ ปรินิพฺพานคตา หิ สีติภูตาติ ฯ ฉตฺตมาณวกวิมานํ ตติยํ ฯ @เชิงอรรถ: วิหเรมุ อิติปิ ทิสฺสติ ฯ สี. สุโณม ฯ ม. สุเณมุ ฯ โป. ยุ. ปุนมุเปนฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๙.

[๕๔] |๕๔.๖๗๕| ๔ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ กูฏาคารา สตฺตสตา อุฬารา เวฬุริยตฺถมฺภา ๑- รุจิรตฺถตา ๒- สุภา |๕๔.๖๗๖| ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู ทิพฺพา รสา กามคุเณตฺถ ปญฺจ นาริโย จ นจฺจนฺติ สุวณฺณฉนฺนา |๕๔.๖๗๗| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๕๔.๖๗๘| ปุจฺฉามิ ตํ เทว มหานุภาว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๕๔.๖๗๙| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๕๔.๖๘๐| สติสมุปฺปาทกโร ทฺวาเร กกฺกฏโก ฐิโต นิฏฺฐิโต ชาตรูปสฺส โสภติ ทสปาทโก |๕๔.๖๘๑| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ @เชิงอรรถ: ยุ เวฬุริยตฺถมฺพา ฯ โป. ยุ. รุจิกตฺถตา ฯ ม. รุจกตฺถตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๐.

อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๕๔.๖๘๒| เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ กกฺกฏรสทายกวิมานํ จตุตฺถํ อิตรํ ๑- ปญฺจวิมานํ ยถา กกฺกฏวิมานํ ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ ฯ [๕๕] |๕๕.๖๘๓| ๕ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๕๕.๖๘๔| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๕๕.๖๘๕| ทิพฺพํ มม วสฺสสหสฺสมายุ วาจาภิคีตํ มนสา ปวตฺติตํ เอตฺตาวตา ฐสฺสติ ปุญฺญกมฺโม ทิพฺเพหิ กาเมหิ สมงฺคิภูโต |๕๕.๖๘๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๑) ทฺวารปาลกวิมานํ ปญฺจมํ ฯ [๕๖] |๕๖.๖๘๗| ๖ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ @เชิงอรรถ: ม. อนนฺตรํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๑.

... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๕๖.๖๘๘| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๕๖.๖๘๙| กรณียานิ ปุญฺญานิ ปณฺฑิเตน วิชานตา สมคฺคเตสุ พุทฺเธสุ ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๕๖.๖๙๐| อตฺถาย วต เม พุทฺโธ อรญฺญา คามมาคโต ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตาวตึสูปโค อหํ |๕๖.๖๙๑| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๒) กรณียวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ [๕๗] |๕๗.๖๙๒| ๗ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๕๗.๖๙๓| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๕๗.๖๙๔| กรณียานิ ปุญฺญานิ ปณฺฑิเตน วิชานตา สมคฺคเตสุ ภิกฺขูสุ ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ |๕๗.๖๙๕| อตฺถาย วต เม ภิกฺขู อรญฺญา คามมาคตา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๒.

ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ตาวตึสูปโค อหํ |๕๗.๖๙๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๓) ทุติยกรณียวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๕๘] |๕๘.๖๙๗| ๘ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๕๘.๖๙๘| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๕๘.๖๙๙| ยํ ททาติ น ตํ โหติ ยญฺเจว ทชฺชา ตญฺเจว เสยฺโย สูจิ ทินฺนา สูจิเมว เสยฺโย |๕๘.๗๐๐| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๔) สูจิวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ [๕๙] |๕๙.๗๐๑| ๙ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๓.

|๕๙.๗๐๒| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๕๙.๗๐๓| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต ปุริมาย ชาติยา มนุสฺสโลเก |๕๙.๗๐๔| อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ ตสฺส อทาสิหํ สูจึ ปสนฺโน สเกหิ ปาณิหิ |๕๙.๗๐๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ (๕) ทุติยสูจิวิมานํ นวมํ ฯ [๖๐] |๖๐.๗๐๖| ๑๐ สุสุกฺกขนฺธํ อภิรุยฺห นาคํ อกาจินํ ทนฺติพลึ มหาชวํ อารุยฺห คชํ ปวรํ สุกปฺปิตํ อิธาคมา เวหาสยมนฺตลิกฺเข |๖๐.๗๐๗| นาคสฺส ทนฺเตสุ ทุเวสุ นิมฺมิตา อจฺโฉทกา ปทุมินิโย สุผุลฺลา ปทุเมสุ จ ตุริยคณา ปวชฺชเร อิมา จ นจฺจนฺติ มโนหราโย |๖๐.๗๐๘| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๔.

วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖๐.๗๐๙| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๐.๗๑๐| อฏฺเฐว มุฏฺฐิปุปฺผานิ ๑- กสฺสปสฺส ภควโต ๒- ถูปสฺมึ อภิโรปยึ ๓- ปสนฺโน สเกหิ ปาณิหิ |๖๐.๗๑๑| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ นาควิมานํ ทสมํ ฯ [๖๑] |๖๑.๗๑๒| ๑๑ มหนฺตํ นาคํ อภิรุยฺห สพฺพเสตํ คชุตฺตมํ วนา วนํ อนุปริยาสิ นารีคณปุรกฺขิโต โอภาเสนฺโต ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๖๑.๗๑๓| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖๑.๗๑๔| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๑.๗๑๕| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต อุปาสโก จกฺขุมโต อโหสึ ปาณาติปาตา วิรโต อโหสึ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยิสฺสํ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. มุตฺตปุปฺผานิ ฯ ม. ยุ. มเหสิโน ฯ ม. ยุ. อภิโรเปสึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๕.

|๖๑.๗๑๖| อมชฺชโป โน จ มุสา อภาณึ สเกน ทาเรน จ ตุฏฺโฐ อโหสึ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๖๑.๗๑๗| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ทุติยนาควิมานํ เอกาทสมํ ฯ [๖๒] |๖๒.๗๑๘| ๑๒ โก นุ ทิพฺเพน ยาเนน สพฺพเสเตน หตฺถินา ตุริยตาฬิตนิคฺโฆโส อนฺตลิกฺเข มหิยฺยติ |๖๒.๗๑๙| เทวตา นุสิ คนฺธพฺโพ อาทู สกฺโก ปุรินฺทโท อชานนฺตา ตํ ปุจฺฉาม กถํ ชาเนมุ ตํ มยนฺติ ฯ |๖๒.๗๒๐| นมฺหิ เทโว น คนฺธพฺโพ นาปิ สกฺโก ปุรินฺทโท สุธมฺมา นาม เย เทวา เตสํ อญฺญตโร อหนฺติ ฯ |๖๒.๗๒๑| ปุจฺฉาม เทว สุธมฺม ปุถุํ กตฺวาน อญฺชลึ กึ กตฺวา มานุเส กมฺมํ สุธมฺมํ อุปปชฺชสีติ ฯ |๖๒.๗๒๒| อุจฺฉาคารํ ติณาคารํ วตฺถาคารญฺจ โย ทเท ติณฺณมญฺญตรํ ทตฺวา สุธมฺมํ อุปปชฺชตีติ ฯ ตติยนาควิมานํ ทฺวาทสมํ ฯ [๖๓] |๖๓.๗๒๓| ๑๓ ทฬฺหธมฺมนิสารสฺส ธนุํ โอลุพฺภ ติฏฺฐสิ ขตฺติโย นุสิ ราชญฺโญ อาทู ลุทฺโธ วนาจโรติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๖.

|๖๓.๗๒๔| อสฺสกาธิปติสฺสาหํ ภนฺเต ปุตฺโต วเนจโร นามํ เม ภิกฺขุ เต พฺรูมิ สุชาโต อิติ มํ วิทู |๖๓.๗๒๕| มิเค คเวสมาโนหํ โอคาหนฺโต พฺรหาวนํ มิคํ คนฺเตฺวว นาทกฺขึ ตญฺจ ทิสฺวา อหํ ฐิโต (อิติ) ฯ |๖๓.๗๒๖| สฺวาคตนฺเต มหาปุญฺญ อโถ เต อทูราคตํ อิโต อุทกมาทาย ปาเท ปกฺขาลยสฺสุ เต |๖๓.๗๒๗| อิทํปิ ปานิยํ สีตํ อาภตํ คิริคพฺภรา ราชปุตฺต ตโต ปิตฺวา สนฺถตสฺมึ อุปาวิสาติ ฯ |๖๓.๗๒๘| กลฺยาณี วต เต วาจา สวนียา มหามุนิ เนลา ๑- อตฺถวตี วคฺคู มนฺตา อตฺถญฺจ ภาสสิ |๖๓.๗๒๙| กา เต รติ วเน วิหรโต อิสินิสภ วเทหิ ปุฏฺโฐ ตว วจนปถํ นิสามยิตฺวา อตฺถธมฺมปทํ สมาจเรมเสติ ฯ |๖๓.๗๓๐| อหึสา สพฺพปาณินํ กุมารมฺหากํ ๒- รุจฺจติ เถยฺยา จ อติจารา จ มชฺชปานา จ อารติ |๖๓.๗๓๑| อรติ สมจริยา จ พาหุสจฺจํ กตญฺญุตา ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปสํสา ๓- ธมฺมา เอเต ปสํสิยาติ |๖๓.๗๓๒| สนฺติเก มรณํ ตุยฺหํ โอรํ มาเสหิ ปญฺจหิ @เชิงอรรถ: ยุ. เนฬา ฯ ม. กุมารมฺหาก ฯ ม. ปาสํสา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๗.

ราชปุตฺต วิชานาหิ อตฺตานํ ปริโมจยาติ ฯ |๖๓.๗๓๓| กตมํ สฺวาหํ ชนปทํ คนฺตฺวา กึ กมฺมํ กิญฺจิ โปริสํ กาย วา ปน วิชฺชาย ภเวยฺยํ อชรามโรติ ฯ |๖๓.๗๓๔| น วิชฺชเต โส ปเทโส ๑- กมฺมํ วิชฺชา จ โปริสํ ยตฺถ คนฺตฺวา ภเว มจฺโจ ราชปุตฺตาชรามโร |๖๓.๗๓๕| มหทฺธนา มหาโภคา รฏฺฐวนฺโตปิ ขตฺติยา ปหูตธนธญฺญาเส น เตปิ อชรามรา |๖๓.๗๓๖| ยทิ เต สุตา อนฺธกเวณฺฑปุตฺตา ๒- สูรา วีรา วิกฺกนฺตปฺปหาริโน เตปิ อายุกฺขยํ ปตฺตา วิทฺธสฺตา สสฺสตีสมา |๖๓.๗๓๗| ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา สุทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา เอเต จญฺเญ จ ชาติยา เตปิ น อชรามรา |๖๓.๗๓๘| เย มนฺตํ ปริวตฺเตนฺติ ฉฬงฺคํ พฺรหฺมจินฺติตํ เอเต จญฺเญ จ วิชฺชาย เตปิ น อชรามรา |๖๓.๗๓๙| อิสโย จาปิ เย สนฺตา สญฺญตตฺตา ตปสฺสิโน สรีรํ เตปิ กาเลน วิชหนฺติ ตปสฺสิโน |๖๓.๗๔๐| ภาวิตตฺตาปิ อรหนฺโต กตกิจฺจา อนาสวา นิกฺขิปนฺติ อิมํ เทหํ ปุญฺญปาปปริกฺขยา (อิติ) ฯ |๖๓.๗๔๑| สุภาสิตา อตฺถวตี คาถาโย เต มหามุนิ @เชิงอรรถ: ยุ. น. วิชฺชเต หิ เทโส ฯ สี. อนฺธกเวณฺหุปุตฺตา ฯ ม. อนฺธกเวณฺฑุปุตฺตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๘.

นิชฺฌตฺโตมฺหิ สุภฏฺเฐน ตฺวญฺจ เม สรณํ ภวาติ ฯ |๖๓.๗๔๒| มา มํ ตฺวํ สรณํ คจฺฉ ตเมว สรณํ วช สกฺยปุตฺตํ มหาวีรํ ยมหํ สรณํ คโตติ ฯ |๖๓.๗๔๓| กตรสฺมึ โส ชนปเท สตฺถา ตุมฺหาก มาริส อหมฺปิ ทฏฺฐุํ คจฺฉิสฺสํ ชินํ อปฺปฏิปุคฺคลนฺติ ฯ |๖๓.๗๔๔| ปุรตฺถิมสฺมึ ชนปเท โอกฺกากกุลสมฺภโว สตฺถาปิ ปุริสาชญฺโญ โส จ โข ปรินิพฺพุโตติ ฯ |๖๓.๗๔๕| สเจ หิ พุทฺโธ ติฏฺเฐยฺย สตฺถา ตุมฺหาก มาริส โยชนานิ สหสฺสานิ คจฺเฉ ๑- ปยิรุปาสิตุํ |๖๓.๗๔๖| ยโต จ โข ปรินิพฺพุโต สตฺถา ตุมฺหาก มาริส ปรินิพฺพุตํ มหาวีรํ คจฺฉามิ สรณํ อหํ |๖๓.๗๔๗| อุเปมิ สรณํ พุทฺธํ ธมฺมญฺจาปิ อนุตฺตรํ สงฺฆญฺจ นรเทวสฺส คจฺฉามิ สรณํ อหํ |๖๓.๗๔๘| ปาณาติปาตา วิรมามิ ขิปฺปํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยามิ อมชฺชโป โน จ มุสา ภณามิ สเกน ทาเรน จ โหมิ ตุฏฺโฐติ ฯ |๖๓.๗๔๙| สหสฺสรํสีว ยถา มหปฺปโภ ทิสํ ยถา ภาติ นเภ อนุกฺกมํ ตถปฺปกาโร ๒- ตวายํ ๓- มหารโถ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. คจฺเฉยฺยํ ฯ ม. ตถาปกาโร ฯ สี. ยุ. ตวยํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๙.

สมนฺตโต โยชนสตํ อายโต ๑- |๖๓.๗๕๐| สุวณฺณปฏฺเฏหิ สมนฺตโมนโฏ ๒- อุรสฺส มุตฺตาหิ มณีหิ จิตฺติโต เลขา สุวณฺณสฺส จ รูปิยสฺส จ โสภนฺติ เวฬุริยมยา สุนิมฺมิตา |๖๓.๗๕๑| สีสญฺจิทํ เวฬุริยสฺส นิมฺมิตํ ยุคญฺจิทํ โลหิตกาย จิตฺติตํ ยุตฺตา สุวณฺณสฺส จ รูปิยสฺส จ โสภนฺติ อสฺสาปิ จิเม มโนชวา |๖๓.๗๕๒| โส ติฏฺฐสิ เหมรเถ อธิฏฺฐิโต เทวานมินฺโทว สหสฺสวาหโน ปุจฺฉามิ ตาหํ ยสวนฺตโกวิทํ กถํ ตยา ลทฺโธ อยํ อุฬาโรติ ฯ |๖๓.๗๕๓| สุชาโต นามหํ ภนฺเต ราชปุตฺโต ปุเร อหุํ ตญฺจ ๓- มํ อนุกมฺปาย สญฺญมสฺมึ นิเวสยิ |๖๓.๗๕๔| ขีณายุกญฺจ มํ ญตฺวา สรีรํ ปาทาสิ สตฺถุโน (อิติ) ฯ อิมํ สุชาต ปูเชหิ ตนฺเต อตฺถาย โหหีติ |๖๓.๗๕๕| ตาหํ คนฺเธหิ มาเลหิ ปูชยิตฺวา สมุยฺยุโก ๔- ปหาย มานุสํ เทหํ อุปปนฺโนมฺหิ นนฺทเน @เชิงอรรถ: ม. โยชนสตฺตมายโต ฯ ม. สมนฺตโมตฺถโต ฯ ม. ตฺวญฺจ ฯ ม. ยุ. สมุยฺยุโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๐.

|๖๓.๗๕๖| นนฺทเน ปวเร ๑- รมฺเม นานาทิชคณายุเต รมามิ นจฺจคีเตหิ อจฺฉราหิ ปุรกฺขิโตติ ฯ จูฬรถวิมานํ เตรสมํ ฯ [๖๔] |๖๔.๗๕๗| ๑๔ สหสฺสยุตฺตํ หยวาหนํ สุภํ อารุยฺหิมํ สนฺทนเนกจิตฺตํ อุยฺยานภูมึ อภิโต อนุกฺกมํ ปุรินฺทโท ภูตปตีว วาสโว |๖๔.๗๕๘| โสวณฺณมยา เต รถกุพฺพรา อุโภ ผเลหิ อํเสหิ อตีว สงฺคตา สุชาตคุมฺพา นรวีรนิฏฺฐิตา วิโรจติ ปณฺณรเสว จนฺโท |๖๔.๗๕๙| สุวณฺณชาลาวิตโต ๒- รโถ อยํ พหูหิ นานารตเนหิ จิตฺติโต สุนนฺทิโฆโส จ สุภสฺสโร จ วิโรจติ จามรหตฺถพาหุหิ |๖๔.๗๖๐| อิมา จ นาโภฺย มนสาหิ ๓- นิมฺมิตา รถสฺส ปาทนฺตรมชฺฌภูสิตา อิมา จ นาโภฺย สตราชิจิตฺติตา สเตริตา ๔- วิชฺชุริวปฺปภาสเร @เชิงอรรถ: ม. นนฺทเน จ วเน ฯ ยุ. ปวเน ฯ สุวณฺณชาลาวตโตติปิ ทิสฺสติ ฯ @ ม. ยุ. มนสาภินิมฺมิตา ฯ ม. สเตรตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๑.

|๖๔.๗๖๑| อเนกจิตฺตาวิตโต ๑- รโถ อยํ ปุถู จ เนมี จ สหสฺสรํสิโย ๒- เตสํ สโร สุยฺยติ วคฺคุรูโป ปญฺจงฺคิกํ ตุริยมิวปฺปวาทิตํ |๖๔.๗๖๒| สิรสฺมึ จิตฺตํ มณิสนฺทกปฺปิตํ ๓- สทา วิสุทฺธํ รุจิรํ ปภสฺสรํ สุวณฺณราชีหิ อตีว สงฺคตํ เวฬุริยราชีหิ อตีว โสภติ |๖๔.๗๖๓| อิเม จ วาฬี มณิสนฺทกปฺปิตา ๓- อาโรหกมฺพู สุชวา พฺรหฺมูปมา พฺรหา มหนฺตา พลิโน มหาชวา มโน ตวญฺญาย ตเถว สึสเร |๖๔.๗๖๔| อิเม จ สพฺเพ สหิตา จตุกฺกมา มโน ตวญฺญาย ตเถว สึสเร สมํ วหนฺติ มุทุกา อนุทฺธตา อาโมทมานา ตุรคานมุตฺตมา |๖๔.๗๖๕| ธุนนฺติ วคฺคนฺติ ปวตฺตนฺติ อมฺพเร อพฺภุทฺธุนนฺตา สุกเต ปิลนฺธเน เตสํ สโร สุยฺยติ วคฺคุรูโป @เชิงอรรถ: อเนกจิตฺตาวตโตติปิ ทิสฺสติ ฯ ม. สหสฺสรํสิโก ฯ @ ...จนฺท... อิติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๒.

ปญฺจงฺคิกํ ตุริยมิวปฺปวาทิตํ |๖๔.๗๖๖| รถสฺส โฆโส อปิลนฺธนานิ ๑- ขุรสฺส นาทิ อภิหึสนาย จ โฆโส สุวคฺคู สมิตสฺส สุยฺยติ คนฺธพฺพตุริยานิ วิจิตฺรสวเน |๖๔.๗๖๗| รเถ ฐิตา ตา มิคมนฺทโลจนา อาฬารปมฺหา หสิตา ปิยํวทา เวฬุริยชาลา วินตา ๒- ตนุจฺฉวา สเทว คนฺธพฺพสุรคฺคปูชิตา |๖๔.๗๖๘| รตฺตา รตฺตมฺพรปีตวาสสา วิสาลเนตฺตา อภิรตฺตโลจนา กุเลสุ ชาตา สุตนู สุวิมฺหิตา ๓- รเถ ฐิตา ปญฺชลิกา อุปฏฺฐิตา |๖๔.๗๖๙| ตา กมฺพุกายุรธรา สุวาสสา สุมชฺฌิมา อูรุถโนปปนฺนา วฏฺฏงฺคุลิโย สุมุขา สุทสฺสนา รเถ ฐิตา ปญฺชลิกา อุปฏฺฐิตา |๖๔.๗๗๐| อญฺญาสุ เวณีสุ สุมิสฺสเกสิโย ๔- สมํ วิภตฺตาหิ ปภสฺสราหิ จ @เชิงอรรถ: อปิลนฺธนานญฺจ อิติปิ ทิสฺสติ ฯ เวฬุริยชาลาวิตตาติปิ ทิสฺสติ ฯ @ สุจิมฺหิตาติปิ ทิสฺสติ ฯ อญฺญา สุเวณี สุสฺ มิสฺสเกสิโยติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๓.

อนุปุพฺพตา ตา ตว มานเส รตา รเถ ฐิตา ปญฺชลิกา อุปฏฺฐิตา |๖๔.๗๗๑| อาเวฬินิโย ปทุมุปฺปลจฺฉทา อลงฺกตา จนฺทนสารโวสิตา ๑- อนุปุพฺพตา ตา ตว มานเส รตา รเถ ฐิตา ปญฺชลิกา อุปฏฺฐิตา |๖๔.๗๗๒| ตา มาลินิโย ปทุมุปฺปลจฺฉทา อลงฺกตา จนฺทนสารโวสิตา อนุปุพฺพตา ตา ตว มานเส รตา รเถ ฐิตา ปญฺชลิกา อุปฏฺฐิตา |๖๔.๗๗๓| กณฺเฐสุ เต ๒- ยานิ ปิลนฺธนานิ จ หตฺเถสุ ปาเทสุ ตเถว สีเส โอภาสยนฺติ ทส สพฺพโต ๓- ทิสา อพฺภุทฺทยํ สารทิโกว ภาณุมา |๖๔.๗๗๔| วาตสฺส เวเคน จ สมฺปกมฺปิตา ภุเชสุ มาลา อปิลนฺธนานิ จ มุญฺจนฺติ โฆสํ รุจิรํ สุจึ สุภํ สพฺเพหิ วิญฺญูหิ สุสตฺตรูปํ ๔- |๖๔.๗๗๕| อุยฺยานภุมฺยา จ ทุวฏฺฐิโต ๕- ฐิตา @เชิงอรรถ: ม ... วาสิตา ฯ ยุ. ตว ฯ ม. สพฺพโส ฯ @ โป. สุตคฺครูปํ ฯ ม. สุตพฺพรูปํ ฯ ม. ทุวทฺธโต ฯ ยุ. ทุหฏฺฐโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๔.

รถา จ นาคา ตุริยานิ วาสโร ๑- ตเมว เทวินฺท ปโมทยนฺติ วีณา ยถา โปกฺขรปตฺตพาหุหิ |๖๔.๗๗๖| อิมาสุ วีณาสุ พหูสุ วคฺคูสุ มนุญฺญรูปาสุ หทเยริตมฺปิ ตํ ปวชฺชมานาสุ อตีว อจฺฉรา ภมนฺติ กญฺญา ปทุเมสุ สิกฺขิตา |๖๔.๗๗๗| ยถา จ คีตานิ จ วาทิตานิ จ นจฺจานิ จิมานิ สเมนฺติ เอกโต อเถตฺถ นจฺจนฺติ อเถตฺถ อจฺฉรา โอภาสยนฺติ อุภโต ว รตฺติยา |๖๔.๗๗๘| โส โมทสิ ตุริยคณปฺปโพธโน มหียมาโน วชิราวุโธริว อิมาสุ วีณาสุ พหูสุ วคฺคูสุ มนุญฺญรูปาสุ หทเยริตมฺปิ ตํ |๖๔.๗๗๙| กึ ตฺวํ ปุเร กมฺมมกาสิ อตฺตนา มนุสฺสภูโต ปุริมาย ชาติยา อุโปสถํ กึ ว ตุวํ อุปาวิสิ กึ ธมฺมจริยํ วตมาภิโรจสิ |๖๔.๗๘๐| นยิทํ อปฺปสฺส กตสฺส กมฺมุโน ปุพฺเพ สุจิณฺณสฺส อุโปสถสฺส วา @เชิงอรรถ: จ สโรติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๕.

อิทฺธานุภาโว วิปุโล อยํ ตว ยํ เทวสงฺฆํ อภิโรจเส ภุสํ |๖๔.๗๘๑| ทานสฺส เต อิทํ ผลํ อโถ สีลสฺส วา ปน อโถ อญฺชลิกมฺมสฺส ตมฺเม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโต (อิติ) ฯ |๖๔.๗๘๒| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๔.๗๘๓| ชิตินฺทฺริยํ พุทฺธมโนมนิกฺกมํ นรุตฺตมํ กสฺสปมคฺคปุคฺคลํ อปาปุรนฺตํ อมตสฺส ทฺวารํ เทวาติเทวํ สตปุญฺญลกฺขณํ |๖๔.๗๘๔| ตมทฺทสํ กุญฺชรโมฆติณฺณํ สุวณฺณสิงฺคินทพิมฺพสาทิสํ ทิสฺวาน ตํ ขิปฺปมหุํ สุจิมโน ตเมว ทิสฺวาน สุภาสิตทฺธชํ |๖๔.๗๘๕| ตมนฺนปานํ อถ วาปิ จีวรํ สุจึ ปณีตํ รสสา อุเปตํ ปุปฺผาภิกิณฺณมฺหิ สเก นิวาสเน ปติฏฺฐเปสึ ส อสงฺคมานโส |๖๔.๗๘๖| ตมนฺนปาเนน จ จีวเรน จ ขชฺเชน โภชฺเชน จ สายเนน จ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๖.

สนฺตปฺปยิตฺวา ทิปทานมุตฺตมํ โส สคฺคโส เทวปุเร รมามหํ |๖๔.๗๘๗| เอเตนุปาเยน อิมํ นิรคฺคลํ ยญฺญํ ยชิตฺวา ติวิธํ วิสุทฺธํ ปหายหํ มานุสฺสกํ สมุสฺสยํ อินฺทสโม เทวปุเร รมามหํ |๖๔.๗๘๘| อายุญฺจ วณฺณญฺจ สุขํ พลญฺจ ปณีตรูปํ อภิกงฺขตา มุนิ อนฺนญฺจ ปานญฺจ พหุํ สุสงฺขตํ ปติฏฺฐเปตพฺพมสงฺคมานโส |๖๔.๗๘๙| อิมสฺมึ โลเก ปรสฺมึ วา ปน พุทฺเธน เสฏฺโฐ จ สโม น วิชฺชติ อาหุเนยฺยานํ ปรมาหุตํ ๑- คโต ปุญฺญตฺถิกานํ วิปุลปฺผเลสินนฺติ ฯ มหารถวิมานํ จุทฺทสมํ ฯ อุทฺทานํ มณฺฑูโก เรวตี ฉตฺโต กกฺกฏโก ๒- ทฺวารปาลโก เทฺว กรณียา เทฺว สูจี ตโย นาคา จ เทฺว รถา ปุริสานํ ปญฺจโม วคฺโคติ ปฐโม วคฺโค ๓- ปวุจฺจตีติ ฯ ภาณวารํ ตติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ปรมาหฺตึ ฯ ม. ยุ. กกฺกโฏ ฯ ยุ. ปฐโม วคฺโคติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๗.

ฉฏฺโฐ ปายาสิกวคฺโค [๖๕] |๖๕.๗๙๐| ๑ ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสติ อุยฺยานเสฏฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข |๖๕.๗๙๑| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖๕.๗๙๒| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๕.๗๙๓| อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก โอปานภูตา ฆรมาวสิมฺหา อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทมฺห |๖๕.๗๙๔| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อคาริยวิมานํ ปฐมํ ฯ [๖๖] |๖๖.๗๙๕| ๒ ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสติ อุยฺยานเสฏฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๘.

ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข |๖๖.๗๙๖| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖๖.๗๙๗| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๖.๗๙๘| อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก โอปานภูตา ฆรมาวสิมฺหา อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทมฺห |๖๖.๗๙๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อคาริยวิมานํ ทุติยํ ฯ [๖๗] |๖๗.๘๐๐| ๓ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส ๑- โยชนานิ กูฏาคารา สตฺตสตา อุฬารา เวฬุริยตฺถมฺภา รุจิรตฺถตา ๒- สุภา |๖๗.๘๐๑| ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. โสฬส ฯ ม. รุจกตฺถตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑๙.

ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู ๑- อฏฺฐฏฺฐกา สิกฺขิตา สาธุรูปา ทิพฺพา จ กญฺญา ติทสจรา ๒- อุฬารา นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ |๖๗.๘๐๒| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖๗.๘๐๓| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๗.๘๐๔| ผลทายี ผลํ วิปุลํ ลภติ ททมุชุคเตสุ ปสนฺนมานโส โส หิ โมทติ สคฺคปฺปตฺโต ติทิเว อนุโภติ จ ปุญฺญผลํ วิปุลํ |๖๗.๘๐๕| ตเถวาหํ ๓- มหามุนิ อทาสึ จตุโร ผเล |๖๗.๘๐๖| ตสฺมา หิ ผลํ อลเมว ทาตุํ นิจฺจํ มนุสฺเสน สุขตฺถิเกน ทิพฺพานิ วา ปตฺถยตา สุขานิ มนุสฺสโสภาคฺยตมิจฺฉิตา ๔- วาติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. วคฺคุํ ฯ ยุ. ติทสา วรา ฯ ม. ตเววาหํ ฯ @ ม. ยุ. มนุสฺสโสภาคุยตมิจฺฉตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๐.

|๖๗.๘๐๗| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ผลทายกวิมานํ ตติยํ ฯ [๖๘] |๖๘.๘๐๘| ๔ จนฺโท ยถา วิคฺคตวลาหเก นเภ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข |๖๘.๘๐๙| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๖๘.๘๑๐| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๖๘.๘๑๑| อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก อุปสฺสยํ อรหโต อทมฺห อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทมฺห |๖๘.๘๑๒| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อุปสฺสยทายกวิมานํ จตุตฺถํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๑.

[๖๙] |๖๙.๘๑๓| ๕ สุริโย ยถา วิคฺคตวลาหเก นเภ ... เป ... (ยถา เหฏฺฐาวิมานํ ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ) วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ทุติยอุปสฺสยทายกวิมานํ ปญฺจมํ ฯ [๗๐] |๗๐.๘๑๔| ๖ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ กูฏาคารา สตฺตสตา ๑- อุฬารา เวฬุริยตฺถมฺภา รุจิรตฺถตา สุภา |๗๐.๘๑๕| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๐.๘๑๖| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๐.๘๑๗| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต ทิสฺวาน ภิกฺขุํ ตสิตํ กิลนฺตํ เอกาหํ ภิกฺขํ ปฏิปาทยิสฺสํ สมงฺคิภตฺเตน ตทา อกาสึ ๒- @เชิงอรรถ: ยุ. สตฺตรสา ฯ ยุ. อทาสึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๒.

|๗๐.๘๑๘| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ภิกฺขาทายกวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ [๗๑] |๗๑.๘๑๙| ๗ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๑.๘๒๐| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๑.๘๒๑| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต อโหสึ ยวปาลโก อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ วิปฺปสนฺนมนาวิลํ |๗๑.๘๒๒| ตสฺส อทาสหํ ๑- ภาคํ ๒- ปสนฺโน สเกหิ ปาณิหิ กุมฺมาสปิณฺฑํ ทตฺวาน โมทามิ นนฺทเน วเน |๗๑.๘๒๓| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ยวปาลกวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๗๒] |๗๒.๘๒๔| ๘ อลงฺกโต มาลฺยธโร สุวตฺโถ สุกุณฺฑลี กปฺปิตเกสมสฺสุ อามุตฺตหตฺถาภรโณ ยสสฺสี @เชิงอรรถ: โป. ยุ. อทาสึ ฯ โป. ยุ. กุมฺมาสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๓.

ทิพฺเพ วิมานมฺหิ ยถาปิ จนฺทิมา |๗๒.๘๒๕| ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู อฏฺฐฏฺฐกา สิกฺขิตา สาธุรูปา ทิพฺพา จ กญฺญา ติทสจรา อุฬารา นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ |๗๒.๘๒๖| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๒.๘๒๗| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๒.๘๒๘| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต ทิสฺวาน สมเณ สีลวนฺเต สมฺปนฺนวิชฺชาจรเณ ยสสฺสี พหุสฺสุเต ตณฺหกฺขยูปปนฺเน อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๗๒.๘๒๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ กุณฺฑลีวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๔.

[๗๓] |๗๓.๘๓๐| ๙ อลงฺกโต มาลฺยธโร สุวตฺโถ สุกุณฺฑลี กปฺปิตเกสมสฺสุ อามุตฺตหตฺถาภรโณ ยสสฺสี ทิพฺเพ วิมานมฺหิ ยถาปิ จนฺทิมา |๗๓.๘๓๑| ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู อฏฺฐฏฺฐกา สิกฺขิตา สาธุรูปา ทิพฺพา จ กญฺญา ติทสจรา อุฬารา นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ |๗๓.๘๓๒| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๓.๘๓๓| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๓.๘๓๔| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต ทิสฺวาน สมเณ สาธุรูเป ๑- สมฺปนฺนวิชฺชาจรเณ ยสสฺสี พหุสฺสุเต สีลวนฺเต ๒- ปสนฺเน อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต @เชิงอรรถ: ยุ. สารวนฺเต ฯ ยุ. ตณฺหกฺขยูปปนฺเน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๕.

สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๗๓.๘๓๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ ทุติยกุณฺฑลีวิมานํ นวมํ ฯ [๗๔] |๗๔.๘๓๖| ๑๐ ยา เทวราชสฺส สภา สุธมฺมา ยตฺถจฺฉสิ ๑- เทวสงฺโฆ สมคฺโค ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข |๗๔.๘๓๗| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๔.๘๓๘| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๔.๘๓๙| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต รญฺโญ ปายาสิสฺส อโหสิ มาณโว ลทฺธา ธนํ สํวิภาคํ อกาสึ ปิยา จ เม สีลวนฺโต อเหสุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต @เชิงอรรถ: โป. ยุ. ยตฺถจฺฉติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๖.

สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๗๔.๘๔๐| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ อุตฺตรวิมานํ ทสมํ ฯ อุทฺทานํ เทฺว อคาริโน ผลทายี เทฺว อุปสฺสยทายี ภิกฺขาย ทายี ยวปาลโก เจว เทฺว กุณฺฑลิโน ปายาสีติ ฯ วคฺโค ฉฏฺโฐ ฯ --------------- สตฺตโม สุนิกฺขิตฺตวคฺโค [๗๕] |๗๕.๘๔๑| ๑ ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสติ อุยฺยานเสฏฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข |๗๕.๘๔๒| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๕.๘๔๓| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๗.

... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๕.๘๔๔| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต ทลิทฺโท อตาโณ กปโณ กมฺมกโร อโหสึ ชิณฺเณ จ มาตาปิตโร อภรึ ปิยา จ เม สีลวนฺโต อเหสุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๗๕.๘๔๕| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ จิตฺตลตาวิมานํ ปฐมํ ฯ [๗๖] |๗๖.๘๔๖| ๒ ยถา วนํ ๑- จิตฺตลตํ ปภาสติ อุยฺยานเสฏฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเข |๗๖.๘๔๗| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๖.๘๔๘| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต @เชิงอรรถ: ยุ. นนฺทนํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๘.

... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๖.๘๔๙| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต ทลิทฺโท อตาโณ กปโณ กมฺมกโร อโหสึ ชิณฺเณ จ มาตาปิตโร อภรึ ปิยา จ เม สีลวนฺโต อเหสุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๗๖.๘๕๐| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ นนฺทนวิมานํ ทุติยํ ฯ [๗๗] |๗๗.๘๕๑| ๓ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ กูฏาคารา สตฺตสตา อุราฬา เวฬุริยตฺถมฺภา รุจิรตฺถตา สุภา |๗๗.๘๕๒| ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู ทิพฺพา รสา กามคุเณตฺถ ปญฺจ นาริโย จ นจฺจนฺติ สุวณฺณฉนฺนา |๗๗.๘๕๓| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๙.

|๗๗.๘๕๔| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๗.๘๕๕| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต วิวเน ปเถ จงฺกมํ อกาสึ อารามรุกฺขานิ จ โรปยิสฺสํ ปิยา จ เม สีลวนฺโต อเหสุํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺโต สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทาสึ |๗๗.๘๕๖| เตน เมตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ มณิถูณวิมานํ ตติยํ ฯ [๗๘] |๗๘.๘๕๗| ๔ โสวณฺณมเย ปพฺพตสฺมึ วิมานํ สพฺพโต ปภํ เหมชาลปฏิจฺฉนฺนํ กึกณิกชาลกปฺปิตํ |๗๘.๘๕๘| อฏฺฐํสา สุกตา ถมฺภา สพฺเพ เวฬุริยามยา เอกเมกาย อํสิยา รตนา สตฺต นิมฺมิตา |๗๘.๘๕๙| เวฬุริยสุวณฺณสฺส ผลิการูปิยสฺส จ มสารคลฺลมุตฺตาหิ โลหิตงฺคมณีหิ จ |๗๘.๘๖๐| จิตฺรา มโนรมา ภูมิ น ตตฺถุทฺธํสเต รโช โคปาณเส ๑- คณาปีตา กูฏํ ธาเรนฺติ นิมฺมิตา |๗๘.๘๖๑| โสปาณานิ จ จตฺตาริ นิมฺมิตา จตุโร ทิสา @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. โคปาณสี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๐.

นานารตนคพฺเภหิ อาทิจฺโจว วิโรจติ |๗๘.๘๖๒| เวทิกา ๑- จตสฺโส ตตฺถ วิภตฺตา ภาคโส มิตา ททฺทลฺลมานา อาเภนฺติ ๒- สมนฺตา จตุโร ทิสา |๗๘.๘๖๓| ตสฺมึ วิมาเน ปวเร เทวปุตฺตา มหปฺปภา อติโรจสิ วณฺเณน อุทยนฺโตว ภาณุมา |๗๘.๘๖๔| ทานสฺส เต อิทํ ผลํ อโถ สีลสฺส วา ปน อโถ อญฺชลิกมฺมสฺส ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโตติ ฯ |๗๘.๘๖๕| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๘.๘๖๖| อหํ อนฺธกวินฺทสฺมึ พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน วิหารํ สตฺถุโน ๓- กาเรสึ ปสนฺโน สเกหิ ปาณิหิ |๗๘.๘๖๗| ตตฺถ คนฺธญฺจ มาลญฺจ ปจฺจยญฺจ วิเลปนํ วิหารํ สตฺถุโนทาสึ ๔- วิปฺปสนฺเนน เจตสา เตน มยฺหํ อิทํ ลทฺธํ วสํ วตฺเตมิ นนฺทเน |๗๘.๘๖๘| นนฺทเน ปวเร รมฺเม นานาทิชคณายุเต รมามิ นจฺจคีเตหิ อจฺฉราหิ ปุรกฺขิโตติ ฯ สุวณฺณวิมานํ จตุตฺถํ ฯ [๗๙] |๗๙.๘๖๙| ๕ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ @เชิงอรรถ: โป. ม. เวทิยา ฯ ม. ยุ. อาภนฺติ ฯ ยุ. สตฺถุ ฯ ยุ. สตฺถุ ปาทาสึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๑.

กูฏาคารา สตฺตสตา อุฬารา เวฬุริยตฺถมฺภา รุจิรตฺถตา สุภา |๗๙.๘๗๐| ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู ทิพฺพา รสา กามคุเณตฺถ ปญฺจ นาริโย จ นจฺจนฺติ สุวณฺณฉนฺนา |๗๙.๘๗๑| เกน เตตาทิโส วณฺโณ ... เป ... วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๗๙.๘๗๒| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๗๙.๘๗๓| คิมฺหานํ ปจฺฉิเม มาเส ปตาปนฺเต ทิวงฺกเร ปเรสํ ภตโก โปโส อมฺพารามํ อสิญฺจหํ |๗๙.๘๗๔| อถ เตนาคมา ภิกฺขุ สารีปุตฺโตติ วิสฺสุโต กิลนฺตรูโป กาเยน อกิลนฺโตปิ เจตสา |๗๙.๘๗๕| ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตํ อโวจ อมฺพสิญฺจโก สาธุ ตํ ภนฺเต นฺหาเปยฺยํ ยํ มมสฺส สุขาวหํ |๗๙.๘๗๖| ตสฺส เม อนุกมฺปาย นิกฺขิปิ ปตฺตจีวรํ นิสีทิ รุกฺขมูลสฺมึ ฉายาย เอกจีวโร |๗๙.๘๗๗| ตญฺจ อจฺเฉน วารินา ปสนฺนมานโส เถรํ นฺหาปยึ รุกฺขมูลสฺมึ ฉายาย เอกจีวรํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๒.

|๗๙.๘๗๘| อมฺโพ จ สิตฺโต สมโณ นหาปิโต มยา จ ปุญฺญํ ปสุตํ อนปฺปกํ อิติ โส ปีติยา กายํ สพฺพํ ผรติ อตฺตโน |๗๙.๘๗๙| ตเทว เอตฺตกํ กมฺมํ อกาสึ ตาย ชาติยา ปหาย มานุสํ เทหํ อุปปนฺโนมฺหิ นนฺทนํ |๗๙.๘๘๐| นนฺทเน ปวเร ๑- รมฺเม นานาทิชคณายุเต รมามิ นจฺจคีเตหิ อจฺฉราหิ ปุรกฺขิโตติ ฯ อมฺพวิมานํ ปญฺจมํ ฯ [๘๐] |๘๐.๘๘๑| ๖ ทิสฺวาน เทวํ ปฏิปุจฺฉิ ภิกฺขุ อุจฺเจ วิมานมฺหิ จิรฏฺฐิติเก อามุตฺตหตฺถาภรโณ ยสสฺสี [๒]- ทิพฺเพ วิมานมฺหิ ยถาปิ จนฺทิมา |๘๐.๘๘๒| ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู อฏฺฐฏฺฐกา สิกฺขิตา สาธุรูปา ทิพฺพา จ กญฺญา ติทสจรา ๓- อุฬารา นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ |๘๐.๘๘๓| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ @เชิงอรรถ: โป. ยุ. ปวเน ฯ ม. จ วเน ฯ ม. ยุ. ทิพฺเพ วิมานมฺหิ ยถาปิ จนฺทิมา @อลงฺกโต มาลธาริ สุวตฺโถ สุกุณฺฑลี กปฺปิตเกสมสฺสุ อามุตฺตหตฺถาภรโณ ยสสฺสี ฯ @ โป. ยุ. ติทสวรา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๓.

|๘๐.๘๘๔| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๘๐.๘๘๕| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูโต สงฺคมฺม รกฺขิสฺสํ ปเรสํ เธนุโย ตโต จ อาคา สมโณ มม ๑- สนฺติเก คาโว จ มาเส อคมํสุ ขาทิตุํ |๘๐.๘๘๖| ทฺวยชฺชกิจฺจํ อุภยญฺจ การิสฺสํ ๒- อิจฺเจวหํ ภนฺเต ตทา วิจินฺตยํ ๓- ตโต จ สญฺญํ ปฏิลทฺธโยนิโส อทาสิ ๔- ภนฺเตติ ขิปึ อนนฺตกํ |๘๐.๘๘๗| โส มาสเขตฺตํ ตุริโต อวาสรึ ปุรายํ ภญฺชติ ยสฺสิทํ ธนํ ตโต จ กโณฺห อุรโค มหาวิโส อฑํสิ ปาเท ตุริตสฺส เม สโต |๘๐.๘๘๘| สฺวาหํ อฏฺโฏมฺหิ ทุกฺเขน ปีฬิโต ภิกฺขุ จ ตํ มุญฺจิตฺวา ๕- อนนฺตกํ อทาสิ ๖- กุมฺมาสํ มมานุกมฺปาย ตโต จุโต กาลมกโตมฺหิ เทวตา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. มมนฺติเก ฯ ม. ยุ. การิยํ ฯ โป. ม. ยุ. วิจินฺตยึ ฯ @ ยุ. ททาหิ ฯ ม. ททามิ ฯ ยุ. สามํ ... ภุญฺชิ จนนฺตกํ ฯ @ม. สามํ ... นนฺตกํ ฯ โป. ยุ. อโหสิ ฯ ม. อหาสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๔.

|๘๐.๘๘๙| ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา ตยา หิ ภนฺเต อนุกมฺปิโต ภุสํ กตญฺญุตาย อภิวาทยามิ ตํ |๘๐.๘๙๐| สเทวเก โลเก สมารเก จ อญฺโญ มุนิ นตฺถิ ตยานุกมฺปโก ตยา หิ ภนฺเต อนุกมฺปิโต ภุสํ กตญฺญุตาย อภิวาทยามิ ตํ |๘๐.๘๙๑| อิมสฺมึ โลเก ปรสฺมึ วา ปน อญฺโญ มุนิ นตฺถิ ตยานุกมฺปโก ตยา หิ ภนฺเต อนุกมฺปิโต ภุสํ กตญฺญุตาย อภิวาทยามิ ตนฺติ ฯ โคปาลวิมานํ ฉฏฺฐํ ฯ [๘๑] |๘๑.๘๙๒| ๗ ปุณฺณมาเย ๑- ยถา จนฺโท นกฺขตฺตปริวาริโต สมนฺตา อนุปริยาติ ตารกาธิปติ สสี |๘๑.๘๙๓| ตถูปมํ อิทํ พฺยมฺหํ ทิพฺพํ เทวปุรมฺหิ จ อติโรจติ วณฺเณน อุทยนฺโตว รํสิมา |๘๑.๘๙๔| เวฬุริยสุวณฺณสฺส ผลิการูปิยสฺส จ มสารคลฺลมุตฺตาหิ โลหิตงฺคมณีหิ จ |๘๑.๘๙๕| จิตฺรา มโนรมา ภูมิ เวฬุริยสฺส สนฺถตา ๒- @เชิงอรรถ: โป. ปุณฺณมาโย ฯ ม. ปุณฺณมาเส ฯ โป. ยุ. สนฺถิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๕.

กูฏาคารา สุภา รมฺมา ปาสาโท เต สุมาปิโต |๘๑.๘๙๖| รมฺมา จ เต โปกฺขรณี ปุถุลา มจฺฉเสวิตา ๑- อจฺโฉทกา วิปฺปสนฺนา โสวณฺณวาลุกสนฺถตา |๘๑.๘๙๗| นานาปทุมสญฺฉนฺนา ปุณฺฑรีกสโมคตา สุรภิ สมฺปวายนฺติ มนุญฺญา มาลุเตริตา |๘๑.๘๙๘| ตสฺสา เต อุภโต ปสฺเส วนคุมฺพา สุมาปิตา อุเปตา ปุปฺผรุกฺเขหิ ผลรุกฺเขหิ จูภยํ |๘๑.๘๙๙| โสวณฺณปาเท ปลฺลงฺเก มุทุเก โคณสนฺถเต นิสินฺนํ เทวราชํว อุปติฏฺฐนฺติ อจฺฉรา |๘๑.๙๐๐| สพฺพาภรณสญฺฉนฺนา นานามาลาวิภูสิตา รเมนฺติ ตํ มหิทฺธิกํ วสวตฺตีว โมทสิ |๘๑.๙๐๑| เภริสงฺขมุทิงฺคาหิ วีณาหิ ปณเวหิ จ รมสิ รติสมฺปนฺโน นจฺจคีเตสุ วาทิเต |๘๑.๙๐๒| ทิพฺพา เต วิวิธา รูปา ทิพฺพา สทฺทา อโถ รสา คนฺธา จ เต อธิปฺเปตา โผฏฺฐพฺพา จ มโนรมา |๘๑.๙๐๓| ตสฺมึ วิมาเน ปวเร เทวปุตฺตา มหปฺปภา อภิโรจสิ วณฺเณน อุทยนฺโตว ภาณุมา |๘๑.๙๐๔| ทานสฺส เต อิทํ ผลํ อโถ สีลสฺส วา ปน อโถ อญฺชลิกมฺมสฺส ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโตติ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ปุถุโลมนิเสวิตาติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๖.

|๘๑.๙๐๕| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๘๑.๙๐๖| อหํ กปิลวตฺถุสฺมึ สากิยานํ ปุรุตฺตเม สุทฺโธทนสฺส ปุตฺตสฺส กณฺฐโก สหโช อหุํ |๘๑.๙๐๗| ยทา โส อฑฺฒรตฺตายํ สมฺโพธาย อภินิกฺขมิ โส มํ มุทูหิ ปาณีหิ ชาลิตมฺพนเขหิ จ |๘๑.๙๐๘| สฏฺฐึ อาโกฏยิตฺวาน วห สมฺมาติมพฺรวิ อหํ โลกํ ตารยิสฺสํ ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ |๘๑.๙๐๙| ตํ เม คิรํ สุณนฺตสฺส หาโส เม วิปุโล อหุ อุทคฺคจิตฺโต สุมโน อภิสึสึ ตทา อหํ |๘๑.๙๑๐| อภิรูฬฺหญฺจ มํ ญตฺวา สากฺยปุตฺตํ มหายสํ อุทคฺคจิตฺโต มุทิโต วาหิสฺสํ ปุริสุตฺตมํ |๘๑.๙๑๑| ปเรสํ วิชิตํ คนฺตฺวา อุคฺคตสฺมึ ทิวงฺกเร ๑- มมํ ฉนฺนญฺจ โอหาย อนาเปกฺโข อปกฺกมิ |๘๑.๙๑๒| ตสฺส ตมฺพนเข ปาเท ชิวฺหาย ปริเลหิสํ ๒- คจฺฉนฺตญฺจ มหาวีรํ รุทมาโน อุทิกฺขิสฺสํ |๘๑.๙๑๓| อทสฺสเนนหํ ตสฺส สากฺยปุตฺตสฺส สิรีมโต อลตฺถํ ครุกาพาธํ ขิปฺปํ เม มรณํ อหุ |๘๑.๙๑๔| ตสฺเสว อานุภาเวน วิมานํ อาวสามิทํ ๓- @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. ทิวากเร ฯ โป. ม. ปริเลหสึ ฯ โป. อาวสมิหํ ฯ ม. อาวสามหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๗.

สพฺพกามคุณูเปตํ ทิพฺพํ เทวปุรมฺหิ จ |๘๑.๙๑๕| ยญฺจ เม อหุ วาหาโส สทฺทํ สุตฺวาน โพธิยา เตเนว กุสลมูเลน ผุสิสฺสํ อาสวกฺขยํ |๘๑.๙๑๖| สเจ หิ ภนฺเต คจฺเฉยฺยาสิ สตฺถุ พุทฺธสฺส สนฺติเก มมาปิ ตํ วจเนน สิรสา วชฺชาสิ วนฺทนํ |๘๑.๙๑๗| อหมฺปิ ทฏฺฐุํ คจฺฉิสฺสํ ชินํ อปฺปฏิปุคฺคลํ ทุลฺลภํ ทสฺสนํ โหติ โลกนาถาน ตาทินนฺติ ฯ |๘๑.๙๑๘| โส จ กตญฺญู กตเวที สตฺถารํ อุปสงฺกมิ สุตฺวา คิรํ จกฺขุมโต ธมฺมจกฺขุํ วิโสธยิ |๘๑.๙๑๙| วิโสธยิตฺวา ทิฏฺฐิคตํ วิจิกิจฺฉา วตานิ จ วนฺทิตฺวา สตฺถุโน ปาเท ตตฺเถวนฺตรธายถาติ ฯ กณฺฐกวิมานํ สตฺตมํ ฯ [๘๒] |๘๒.๙๒๐| ๘ อเนกวณฺณํ ทรโสกนาสนํ วิมานมารุยฺห อเนกจิตฺตํ ปริวาริโต อจฺฉรานํ ๑- คเณน สุนิมฺมิโต ภูตปตีว โมทสิ |๘๒.๙๒๑| สมสฺสโม ๒- นตฺถิ กุโตปนุตฺตโร ยเสน ปุญฺเญน จ อิทฺธิยา จ สพฺเพ จ เทวา ติทสา คณา สเมจฺจ @เชิงอรรถ: โป. ยุ. อจฺฉราสํ ฯ ยุ. สมาสโม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๘.

ตํ ตํ นมสฺสนฺติ สสึว เทวา อิมา จ เต อจฺฉราโย สมนฺตโต นจฺจนฺติ คายนฺติ ปโมทยนฺติ |๘๒.๙๒๒| เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๘๒.๙๒๓| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ... เป ... ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๘๒.๙๒๔| โสหํปิ ภนฺเต ๑- อหุวาสิ ปุพฺเพ สุเมธนามสฺส ชินสฺส สาวโก ปุถุชฺชโน อนุโพโธหมสฺมิ โส สตฺตวสฺสานิ ปพฺพชิสฺสหํ |๘๒.๙๒๕| โสหํ สุเมธสฺส ชินสฺส สตฺถุโน ปรินิพฺพุตสฺโสโฆติณฺณสฺส ตาทิโน รตนุจฺจยํ เหมชาเลน ฉนฺนํ วนฺทิตฺวา ถูปสฺมึ มนํ ปสาทยึ |๘๒.๙๒๖| น มาสิ ทานํ น จ ปน มตฺถิ ทาตุํ ปเร จ โข ตตฺถ สมาทเปสึ ปูเชถ นํ ปูชเนยฺยสฺส ธาตุํ @เชิงอรรถ: ม. อหํ ภทนฺเต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓๙.

เอวํ กิร สคฺคมิโต คมิสฺสถ |๘๒.๙๒๗| ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา สุขญฺจ [๑]- ทิพฺพํ อนุโภมิ อตฺตนา ๒- โมทามหํ ติทสคณสฺส มชฺเฌ น ตสฺส ปุญฺญสฺส ขยมฺหิ อชฺฌคาติ ฯ อเนกวณฺณวิมานํ อฏฺฐมํ ฯ [๘๓] |๘๓.๙๒๘| ๙ อลงฺกโต มฏฺฐกุณฺฑลี มาลาธารี ๓- หริจนฺทนุสฺสโท พาหา ปคฺคยฺห กนฺทสิ วนมชฺเฌ กึ ทุกฺขิโต ตุวนฺติ ฯ |๘๓.๙๒๙| โสวณฺณมโย ปภสฺสโร อุปฺปนฺโน รถปญฺชโร มม ตสฺส จกฺกยุคํ น วินฺทามิ เตน ทุกฺเขน ชหิสฺสามิ ๔- ชีวิตนฺติ ฯ |๘๓.๙๓๐| โสวณฺณมยํ มณิมยํ โลหิตงฺคมยํ ๕- อถ รูปิยมยํ อาจิกฺข เม ตุวํ ภทฺทมาณว จกฺกยุคํ ปฏิลาภยามิ เตติ ฯ @เชิงอรรถ: โป. ยุ. กมฺมํ ฯ โป. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ธมฺมปทฏฺฐกถาย มาลาภารีติ @ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ ม. ชหามิ ฯ ม. โลหิตกมยํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๐.

|๘๓.๙๓๑| โส มาณโว ตสฺส ปาวทิ จนฺทิมสุริยา ๑- อุภเยตฺถ ทิสฺสเร โสวณฺณมโย รโถ มม เตน จกฺกยุเคน โสภตีติ ฯ |๘๓.๙๓๒| พาโล โข ตฺวมสิ มาณว โย [๒]- ตฺวํ ปตฺถยสิ อปตฺถิยํ มญฺญามิ ตุวํ มริสฺสสิ น หิ ตุวํ ลจฺฉสิ จนฺทิมสุริเยติ ๓- ฯ |๘๓.๙๓๓| คมนาคมนํปิ ทิสฺสติ วณฺณธาตุ อุภยตฺถ วีถิยา เปโต ปน ๔- กาลกโต น ทิสฺสติ โก นีธ กนฺทตํ พาลฺยตโรติ ฯ |๘๓.๙๓๔| สจฺจํ โข วเทสิ มาณว อหเมว กนฺทตํ พาลฺยตโร จนฺทํ วิย ทารโก รุทํ เปตํ กาลกตาภิปตฺถยนฺติ |๘๓.๙๓๕| อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ ฆตสิตฺตํว ปาวกํ วารินา วิย โอสิญฺจํ สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํ @เชิงอรรถ: ธมฺมปทฏฺฐกถาย จนฺทสูริยา อุภยตฺถ ภาตโรติ ทิสฺสติ ฯ ยุ. โขสทฺโท อตฺถิ ฯ @ ม. จนฺทสูริเย ฯ ม. ปนสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๑.

|๘๓.๙๓๖| อพฺพูฬฺหํ ๑- วต เม สลฺลํ โสกํ หทยนิสฺสิตํ โย เม โสกปเรตสฺส ปุตฺตโสกํ อปานุทิ |๘๓.๙๓๗| สฺวาหํ อพฺพูฬฺหสลฺโลสฺมิ สีตภูโตสฺมิ ๒- นิพฺพุโต น โสจามิ น โรทามิ ตว สุตฺวาน มาณวาติ |๘๓.๙๓๘| เทวตา นุสิ คนฺธพฺโพ อาทู สกฺโก ปุรินฺทโท โก วา ตฺวํ กสฺส วา ปุตฺโต กถํ ชาเนมุ ตํ มยนฺติ ฯ |๘๓.๙๓๙| ยญฺจ กนฺทสิ ยญฺจ โรทสิ ปุตฺตํ อาฬาหเน สยํ ฑหิตฺวา สฺวาหํ กุสลํ กริตฺวาน กมฺมํ ติทสานํ สหพฺยตํ ปตฺโตติ ฯ |๘๓.๙๔๐| อปฺปํ วา พหุํ วา น อทฺทสามิ ทานํ ททนฺตสฺส สเก อคาเร อุโปสถกมฺมํ วา ตาทิสํ เกน กมฺเมน คโตสิ เทวโลกนฺติ ฯ |๘๓.๙๔๑| อาพาธิโกหํ ทุกฺขิโต คิลาโน อาตูรรูโปมฺหิ สก นิเวสเน พุทฺธํ วิคตรชํ วิติณฺณกงฺขํ อทฺทกฺขึ สุคตํ อโนมปญฺญํ |๘๓.๙๔๒| สฺวาหํ มุทิตมโน ปสนฺนจิตฺโต @เชิงอรรถ: ธมฺมปทฏฺฐกถาย อพฺพุหีติ ทิสฺสติ ฯ ม. อพฺพหี ฯ ยุ. สีติ ... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๒.

อญฺชลึ อกรึ ตถาคตสฺส ตาหํ กุสลํ กริตฺวาน กมฺมํ ติทสานํ สหพฺยตํ ปตฺโตติ ๑- ฯ |๘๓.๙๔๓| อจฺฉริยํ วต อพฺภูตํ วต อญฺชลีกมฺมสฺส อยมีทิโส วิปาโก อหํปิ มุทิตมโน ปสนฺนจิตฺโต อชฺเชว พุทฺธํ สรณํ วชามีติ ฯ |๘๓.๙๔๔| อชฺเชว พุทฺธํ สรณํ วชาหิ ธมฺมญฺจ สงฺฆญฺจ ปสนฺนจิตฺโต ตเถว สิกฺขาย ปทานิ ปญฺจ อขณฺฑผุลฺลานิ สมาทิยสฺสุ |๘๓.๙๔๕| ปาณาติปาตา วิรมสฺสุ ขิปฺปํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยสฺสุ อมชฺชโป โน จ มุสา ภณาหิ สเกน ทาเรน น โหหิ ตุฏฺโฐติ ฯ |๘๓.๙๔๖| อตฺถกาโมสิ เม ยกฺข หิตกาโมสิ เทวเต กโรมิ ตุยฺหํ วจนํ ตฺวมสิ อาจริโย มม |๘๓.๙๔๗| อุเปมิ สรณํ พุทฺธํ ธมฺมญฺจาปิ อนุตฺตรํ สงฺฆญฺจ นรเทวสฺส คจฺฉามิ สรณํ อหํ |๘๓.๙๔๘| ปาณาติปาตา วิรมามิ ขิปฺปํ @เชิงอรรถ: ม. คโตติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๓.

โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยามิ อมชฺชโป โน จ มุสา ภณามิ สเกน ทาเรน จ โหมิ ตุฏฺโฐติ ฯ มฏฺฐกุณฺฑลิวิมานํ นวมํ ฯ [๘๔] |๘๔.๙๔๙| ๑๐ สุโณถ ยกฺขสฺส จ วาณิชาน จ สมาคโม ยตฺถ ตทา อโหสิ ยถา กถํ อิตรีตเรน จาปิ สุภาสิตํ ตญฺจ สุณาถ สพฺเพ |๘๔.๙๕๐| โย โส อหุ ราชา ปายาสิ นาม ภุมฺมานํ สหพฺยคโต ยสสฺสี โส โมทมาโน ว สเก วิมาเน อมานุโส มานุเส อชฺฌภาสีติ ฯ |๘๔.๙๕๑| สงฺเก ๑- อรญฺเญ อมนุสฺสฐาเน กนฺตาเร อปฺโปทเก อปฺปภกฺเข สุทุคฺคเม วนปถสฺส ๒- มชฺเฌ วงฺกมฺภยา นฏฺฐมนา มนุสฺสา |๘๔.๙๕๒| นยิธ ผลา มูลมยา จ สนฺติ อุปาทานํ นตฺถิ กุโตธ ภิกฺขา อญฺญตฺร ปํสูหิ จ วาลุกาหิ จ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. วงฺเก ฯ ม. ยุ. วณฺณุปถสฺส ... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๔.

ตตฺตาหิ อุณฺหาหิ จ ทารุณาหิ |๘๔.๙๕๓| อุชฺชงฺคลํ ตตฺตมิทํ ๑- กปาลํ อนายสํ ปรโลเกน ตุลฺยํ ลุทฺทานมาวาสมิทํ ปุราณํ ภูมิปฺปเทโส อภิลตฺตรูโป |๘๔.๙๕๔| อถ ตุเมฺห เกน นุ วณฺเณน กิมาสมานา ๒- อิมํ ปเทสํ หิ อนุปวิฏฺฐา สหสา สเมจฺจ โลภา ภยา อถ วา สมฺปมูฬฺหาติ ฯ |๘๔.๙๕๕| มคเธสุ องฺเคสุ จ สตฺถวาหา อาโรปิยมฺห ๓- ปณิยํ ปหูตํ เต ยามเส สินฺธุโสวีรภูมึ ธนตฺถิกา อุทยํ ปตฺถยานา |๘๔.๙๕๖| ทิวา ปิปาสํนธิวาสยนฺตา โยคฺคานุกมฺปญฺจ ๔- สเมกฺขมานา เอเตน เวเคน อายาม สพฺเพ รตฺตึ มคฺคํ ปฏิปนฺนา วิกาเล |๘๔.๙๕๗| เต ทุปฺปยาตา อปรทฺธมคฺคา อนฺธากุลา วิปฺปนฏฺฐา อรญฺเญ @เชิงอรรถ: ม. ตตฺตมิว ฯ ยุ. กาย อาสึสนาย ฯ ม. อาโรปยิตฺวา ฯ ม. @โยคฺคานุกมฺมญฺจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๕.

สุทุคฺคเม วนปถสฺส ๑- มชฺเฌ ทิสํ น ชานาม ปมูฬฺหจิตฺตา |๘๔.๙๕๘| อิทญฺจ ทิสฺวาน อทิฏฺฐปุพฺพํ วิมานเสฏฺฐญฺจ ตุวญฺจ ยกฺข ตตุตฺตรึ ชีวิตมาสึสนา ทิสฺวา ปตีตา สุมนา อุทคฺคาติ ฯ |๘๔.๙๕๙| ปารํ สมุทฺทสฺส อิมญฺจ วนํ ๒- เวตฺตํ ปรํ ๓- สกุปถญฺจ มคฺคํ นทิโย ปน ปพฺพตานญฺจ ทุคฺคา ปุถุ ทิสา คจฺฉถ โภคเหตุ |๘๔.๙๖๐| ปกฺขนฺทิยาน วิชิตํ ปเรสํ เวรชฺชเก มานุเส เปกฺขมานา ยํ โว สุตํ อถ วาปิ ทิฏฺฐํ อจฺเฉรกํ ตํ โว สุโณม ตาตาติ ฯ |๘๔.๙๖๑| อิโตปิ อจฺเฉรตรํ กุมาร น โน สุตํ วา อถ วาปิ ทิฏฺฐํ อตีตมานุสฺสกเมว สพฺพํ ทิสฺวาน ตปฺปาม อโนมวณฺณํ |๘๔.๙๖๒| เวหาสยํ โปกฺขรญฺโญ สวนฺติ @เชิงอรรถ: ยุ. วณฺณุปถสฺส ฯ ยุ. วณฺณุํ ฯ ยุ. เวตฺตาจรํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๖.

ปหูตมาลฺยา พหุปุณฺฑรีกา ทุมา จ เต นิจฺจผลูปปนฺนา อตีว คนฺธา สุรภี ปวายนฺติ |๘๔.๙๖๓| เวฬุริยตฺถมฺภา สตมุสฺสิตาเส สิลปฺปวาฬสฺส จ อายตํสา มสารคลฺลา สหโลหิตกา ถมฺภา อิเม โชติรสามยาเส |๘๔.๙๖๔| สหสฺสตฺถมฺภํ อตุลานุภาวํ เตสุปฺปริ สาธุมิทํ วิมานํ รตนนฺตรํ ๑- กญฺจนเวทิมิสฺสํ ตปนียปฏฺเฏหิ จ สาธุ ฉนฺนํ |๘๔.๙๖๕| ชมฺโพนทุตฺตมิทํ สุมฏฺโฐ ปาสาทโสปาณผลูปปนฺโน ทโฬฺห จ วคฺคู จ สุสงฺคโต จ อตีว นิชฺฌานขโม มนุญฺโญ |๘๔.๙๖๖| รตนนฺตรสฺมึ ๒- พหุ อนฺนปานํ ปริวาริโต อจฺฉราสงฺคเณน มุรชอาลมฺพรตุริยสงฺฆุฏฺโฐ อภิวนฺทิโตสิ ถูติวนฺทนาย @เชิงอรรถ: ยุ. รตนตฺตรํ ฯ ยุ. รตนตฺตรสฺมึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๗.

|๘๔.๙๖๗| โส โมทสิ นาริคณปฺปโพธโน วิมานปาสาทวเร มโนรเม อจินฺติโย สพฺพคุณูปปนฺโน ราชา ยถา เวสฺสวโณ นลินฺยา ๑- |๘๔.๙๖๘| เทโว นุ อาสิ อุท วาสิ ยกฺโข อุทาหุ เทวินฺโท มนุสฺสภูโต ปุจฺฉนฺติ ตํ วาณิชสตฺถวาหา อาจิกฺข โก นาม ตุวํสิ ยกฺโขติ ฯ |๘๔.๙๖๙| เสริสฺสโก นาม อหมฺหิ ยกฺโข กนฺตาริโย วนปถมฺหิ ๒- คุตฺโต อิมํ ปเทสํ อภิปาลยามิ วจนกโร เวสฺสวณสฺส รญฺโญติ ฯ |๘๔.๙๗๐| อธิจฺจลทฺธํ ปริณามชนฺเต สยํ กตํ อุทาหุ เทเวหิ ทินฺนํ ปุจฺฉนฺติ ตํ วาณิชสตฺถวาหา กถํ ตยา ลทฺธมิทํ มนุญฺญํ |๘๔.๙๗๑| นาธิจฺจลทฺธํ น ปริณามชนฺเต ๓- น สยํ กตํ น หิ เทเวหิ ทินฺนํ สเกหิ กมฺเมหิ อปาปเกหิ @เชิงอรรถ: ม. นลินฺทา ฯ ยุ. วณฺณุปถมฺหิ ฯ โป. ม. ยุ. ปริณามชมฺเม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๘.

ปุญฺเญหิ เม ลทฺธมิทํ มนุญฺญํ |๘๔.๙๗๒| กึ เต วตํ กึ ปน พฺรหฺมจริยํ กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก ปุจฺฉนฺติ ตํ วาณิชสตฺถวาหา กถํ ตยา ลทฺธมิทํ วิมานํ |๘๔.๙๗๓| มม ปายาสีติ อหุ สมญฺญา รชฺชํ ยทา การยึ โกสลานํ นตฺถิ กุทิฏฺฐิ กทริโย ปาปธมฺโม อุจฺเฉทวาที จ ตทา อโหสึ |๘๔.๙๗๔| สมโณ จ โข อาสิ กุมารกสฺสโป พหุสฺสุโต จิตฺตกถี อุฬาโร โส เม ตทา ธมฺมกถํ อกาสิ ทิฏฺฐิวิสูกานิ วิโนทยิ เม |๘๔.๙๗๕| ตาหํ ตสฺส ธมฺมกถํ สุณิตฺวา อุปาสกตฺตํ ปฏิเวทยิสฺสํ ปาณาติปาตา วิรโต อโหสึ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยิสฺสํ อมชฺชโป โน จ มุสา อภาณึ สเกน ทาเรน จ โหมิ ตุฏฺโฐ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๙.

|๘๔.๙๗๖| ตํ เม วตํ ตํ ปน พฺรหฺมจริยํ ตสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก เตเหว กมฺเมหิ อปาปเกหิ ปุญฺเญหิ เม ลทฺธมิทํ วิมานํ |๘๔.๙๗๗| สจฺจํ กิราหํสุ นรา สปญฺญา อนญฺญถา วจนํ ปณฺฑิตานํ ยหึ ยหึ คจฺฉติ ปุญฺญกมฺโม ตหึ ตหึ โมทติ กามกามี ๑- |๘๔.๙๗๘| ยหึ ยหึ โสกปริทฺทโว จ วโธ จ พนฺโธ จ ปริกฺกิเลโส ตหึ ตหึ คจฺฉติ ปาปกมฺโม น มุจฺจติ ทุคฺคติยา กทาจิ |๘๔.๙๗๙| สมฺมูฬฺหรูโป ว ชโน อโหสิ อสฺมึ มุหุตฺเต กลลีกโต จ ชนสฺสิมสฺส ตุยฺหญฺจ กุมาร อปจฺจโย เกน นุ โข อโหสิ |๘๔.๙๘๐| อิเม [๒]- สิริสปวนา [๓]- ตาตา ทิพฺพา [๔]- คนฺธา สุรภี ปวนฺติ เต สมฺปวายนฺติ อิทํ วิมานํ @เชิงอรรถ: โป. ยุ. กามกามิ ฯ ยุ. ปิสทฺโท ทิสฺสติ ฯ ๓-๔ ยุ. จสทฺโท ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๐.

ทิวา จ รตฺโต จ ตมํ นิหนฺตฺวา ๑- |๘๔.๙๘๑| อิเมสญฺจ โข วสฺสสตจฺจเยน สิปาฏิกา ผลนฺติ เอกเมกา มานุสฺสกํ วสฺสสตํ อตีตํ ยทคฺเค กายมฺหิ อิธูปปนฺโน |๘๔.๙๘๒| ทิพฺพานหํ วสฺสสตานิ ปญฺจ อสฺมึ วิมานมฺหิ ฐตฺวาน ตาตา อายุกฺขยา ปุญฺญกฺขยา จวิสฺสํ เตเนว โสเกน ปมุจฺฉิโตสฺมิ |๘๔.๙๘๓| กถํ นุ โสเจยฺย ตถาวิโธ โส ลทฺธา วิมานํ อตุลํ จิรายํ เย จาปิ โข อิตฺตรํ อุปปนฺโน เย นูน โสเจยฺย ปริตฺตปุญฺญาติ ฯ |๘๔.๙๘๔| อนุจฺฉวึ โอวทิยญฺจ เม ตํ ยํ มํ ตุเมฺห เปยฺยวาจํ วเทถ ตุเมฺหว โข ตาต มยานุคุตฺตา เยนิจฺฉกํ เตน ปเลถ โสตฺถินฺติ ฯ |๘๔.๙๘๕| คนฺตฺวา มยํ สินฺธุโสวีรภูมึ ธนตฺถิกา อุทฺทยปตฺถยานา ยถา ปโยคา ปริปุณฺณจาคา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. นิหนฺตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๑.

กาหาม เสริสฺส มหํ อุฬารนฺติ ฯ |๘๔.๙๘๖| มา เหว เสริสฺส มหํ อกตฺถ สพฺพญฺจ โว ภวิสฺสติ ยํ วเทถ ปาปานิ กมฺมานิ วิวชฺชยาถ ธมฺมานุโยคญฺจ อธิฏฺฐหาถาติ ฯ |๘๔.๙๘๗| อุปาสโก อตฺถิ อิมมฺหิ สงฺเฆ พหุสฺสุโต สีลวตูปปนฺโน สทฺโธ จ จาคี จ สุเปสโล จ วิจกฺขโณ สนฺตุสิโต มุตีมา |๘๔.๙๘๘| สญฺชานมาโน น มุสา ภเณยฺย ปรูปฆาตาย น เจตเยยฺย เวภูติกํ ปิสุณํ โน กเรยฺย สณฺหญฺจ วาจํ สขิลํ ภเณยฺย |๘๔.๙๘๙| สคารโว สปฺปติสฺโส วินีโต อปาปโก อธิสีเล วิสุทฺโธ โส มาตรํ ปิตรญฺจาปิ ชนฺตุ ธมฺเมน โปเสติ อริยวุตฺติ |๘๔.๙๙๐| มญฺเญ โส มาตาปิตูนํ หิ การณา โภคานิ ปริเยสติ น อตฺตเหตุ มาตาปิตูนญฺจ โย อจฺจเยน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๒.

เนกฺขมฺมโปโณ จริสฺสติ พฺรหฺมจริยํ |๘๔.๙๙๑| อุชู อวงฺโก อสโฐ อมาโย น เลสกปฺเปน จ โวหเรยฺย โส ตาทิโส สุกตกมฺมการี ธมฺเม ฐิโต กินฺติ ลเภถ ทุกฺขํ |๘๔.๙๙๒| ตํการณา ๑- ปาตุกโตมฺหิ อตฺตนา ตสฺมา จ มํ ปสฺสถ วาณิชา เส อญฺญตฺร เต น หิ ภสฺมิ ภเวถ อทฺธากุลา ๒- วิปฺปนฏฺฐา อรญฺเญ ตํ ขิปฺปมาเนน ลหุํ ปเรน สุโข หเว สปฺปุริเสน สงฺคโมติ ฯ |๘๔.๙๙๓| กินฺนาม โส กิญฺจ กโรติ กมฺมํ กึ นามเธยฺยํ กึ ปน ตสฺส โคตฺตํ มยมฺปิ มํ ทฏฺฐุกามมฺห ยกฺข ยสฺสานุกมฺปาย อิธาคโตสิ ลาภา หิ ตสฺส ยสฺส ตุวํ ปิเหสีติ ฯ |๘๔.๙๙๔| โย กปฺปโก สมฺภวนามเธยฺโย อุปาสโก โกจฺฉภณฺฑูปชีวี ชานาถ นํ ตุมฺหากํ เปสิโย โส @เชิงอรรถ: ยุ. การุณา ฯ ยุ. อนฺธากุลา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๓.

มา จ โข นํ หีฬิตฺถ สุเปสโล โสติ ฯ |๘๔.๙๙๕| ชานามเส ยํ ตฺวํ วเทสิ ยกฺข น โข ตํ ชานามเส เอทิโสติ มยมฺปิ นํ ปูชยิสฺสาม ยกฺข สุตฺวาน ตุยฺหํ วจนํ อุฬารนฺติ ฯ |๘๔.๙๙๖| เย เกจิมสฺมึ สพฺเพ มนุสฺสา ทหรา มหนฺตา อถ วาปิ มชฺฌิมา สพฺเพว เต อาลภนฺตุ วิมานํ ปสฺสนฺตุ ปุญฺญานํ ผลํ กทริยาติ ฯ |๘๔.๙๙๗| เต ตตฺถ สพฺเพว อหํ ปุเรติ ตํ กปฺปกํ ตตฺถ ปุรกฺขิตฺวา สพฺเพว เต อาลภึสุ ๑- วิมานํ มสกฺกสารํ วิย วาสวสฺส |๘๔.๙๙๘| เต ตตฺถ สพฺเพว อหํ ปุเรติ อุปาสกตฺตํ ปฏิเทสยึสุ ๒- ปาณาติปาตา วิรตา อเหสุํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยึสุ อมชฺชปา โน จ มุสา ภณึสุ สเกน ทาเรน อเหสุํ ตุฏฺฐา @เชิงอรรถ: ยุ. อาลมฺพึสุ ฯ โป. ยุ. ปฏิเทสยิตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๔.

|๘๔.๙๙๙| เต ตตฺถ สพฺเพว อหํ ปุเรติ อุปาสกตฺตํ ปฏิเทสยิตฺวา ปกฺกามิ สตฺถา อนุโมทมาโน ยกฺขิทฺธิยา อนุมโต ปุนปฺปุนํ |๘๔.๑๐๐๐| คนฺตฺวาน เต สินฺธุโสวีรภูมึ ธนตฺถิกา อุทฺทยํ ปตฺถยานา ยถา ปโยคา ปริปุณฺณลาภา ปจฺจาคมุํ ปาตลิปุตฺตมกฺขตํ |๘๔.๑๐๐๑| คนฺตฺวาน เต สํ ฆรํ โสตฺถิวนฺโต ปุตฺเตหิ ทาเรหิ สมงฺคิภูตา อานนฺทจิตฺตา สุมนา ปตีตา อกํสุ เสริสฺส มหํ อุฬารํ เสริสฺสกํ ปริเวณํ มาปยึสุ |๘๔.๑๐๐๒| เอตาทิสา สปฺปุริสาน เสวนา มหิทฺธิยา ธมฺมคุณาน เสวนา เอกสฺส อตฺถาย อุปาสกสฺส สพฺเพว สตฺตา สุขิตา อเหสุนฺติ ฯ เสริสฺสกวิมานํ ทสมํ ฯ [๘๕] |๘๕.๑๐๐๓| ๑๑ อุจฺจมิทํ มณิถูณํ วิมานํ สมนฺตโต ทฺวาทส โยชนานิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๕.

กูฏาคารา สตฺตสตา อุฬารา เวฬุริยตฺถมฺภา รุจิรตฺถตา สุภา |๘๕.๑๐๐๔| ตตฺถจฺฉสิ ปิวสิ ขาทสิ จ ทิพฺพา จ วีณา ปวทนฺติ วคฺคู ทิพฺพา รสา กามคุเณตฺถ ปญฺจ นาริโย จ นจฺจนฺติ สุวณฺณฉนฺนา |๘๕.๑๐๐๕| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๘๕.๑๐๐๖| ปุจฺฉามิ ตํ เทว มหานุภาว มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๘๕.๑๐๐๗| โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ |๘๕.๑๐๐๘| ทุนฺนิกฺขิตฺตํ มาลํ สุนิกฺขิปิตฺวา ปติฏฺฐเปตฺวา สุคตสฺส ถูเป มหิทฺธิโก จมฺหิ มหานุภาโว ทิพฺเพหิ กาเมหิ สมงฺคิภูโต |๘๕.๑๐๐๙| เตน เมตาทิโส วณฺโณ เตน เม อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๖.

|๘๕.๑๐๑๐| เตนมฺหิ เอวญฺชลิตานุภาโว วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ สุนิกฺขิตฺตวิมานํ เอกาทสมํ ฯ อุทฺทานํ เทฺว ทลิทฺทา เทฺว วิหารา ภฏโก โคปาลกณฺฐโก อเนกวณฺณมฏฺฐกุณฺฑลี เสริสฺสโก สุนิกฺขิตฺตํ ปุริสานํ สตฺตโม วคฺโคติ ฯ ภาณวารํ จตุตฺถํ ฯ ------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๗.

สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส เปตวตฺถุ ------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ [๘๖] /เปต./ |๘๖.๑| ๑ เขตฺตูปมา อรหนฺโต ทายกา กสฺสกูปมา พีชูปมํ เทยฺยธมฺมํ เอตฺโต ๑- นิพฺพตฺตเต ผลํ |๘๖.๒| เอตํ พีชํ ๒- กสิเขตฺตํ เปตานํ ทายกสฺส จ ตํ เปตา ปริภุญฺชนฺติ ทาตา ปุญฺเญน วฑฺฒติ |๘๖.๓| อิเธว กุสลํ กตฺวา เปเต จ ปฏิปูชิย สคฺคญฺจ กมติ ฐานํ กมฺมํ กตฺวาน ภทฺทกนฺติ ฯ เขตฺตูปมาเปตวตฺถุ ปฐมํ ฯ [๘๗] |๘๗.๔| ๒ กาโย เต สพฺพโส วณฺโณ สพฺพา โอภาสเต ทิสา มุขํ เต สูกรสฺเสว กึ กมฺมมกรา ๓- ปุเรติ ๔- ฯ |๘๗.๕| กาเยน สญฺญโต อาสึ วาจายาสึ อสญฺญโต เตน เมตาทิโส วณฺโณ ยถา ปสฺสสิ นารท |๘๗.๖| ตนฺตฺยาหํ นารท พฺรูมิ สามํ ทิฏฺฐมิทนฺตยา @เชิงอรรถ: ยุ. โอโฆ ฯ ยุ. โอฆพีชํ ฯ ม. ยุ. กมฺมมการี ฯ ม. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๘.

มากาสิ มุขสา ปาปํ มา โข สูกรมุโข อหูติ ฯ สูกรเปตวตฺถุ ทุติยํ ฯ [๘๘] |๘๘.๗| ๓ ทิพฺพํ สุภํ ธาเรสิ วณฺณธาตุํ เวหายสํ ติฏฺฐสิ อนฺตลิกฺเข มุขญฺจ เต กิมิโย ปูติคนฺธํ ขาทนฺติ กึ กมฺมมกาสิ ปุพฺเพติ ๑- ฯ |๘๘.๘| สมโณ อหํ ปาโป ๒- ทุกฺขวาโจ ตปสฺสิรูโป มุขสา อสญฺญโต ลทฺธา จ เม ตปสา วณฺณธาตุ มุขญฺจ เม เปสุนิเยน ปูติ ฯ |๘๘.๙| ตยิทํ ตยา นารท สามํ ทิฏฺฐํ อนุกมฺปกา เย กุสลา วเทยฺยุํ มา เปสุนํ มา จ มุสา อภาณิ ยกฺโข ตุวํ โหหิสิ กามกามีติ ฯ ปูติมุขเปตฺวตฺถุ ตติยํ ฯ [๘๙] |๘๙.๑๐| ๔ ยงฺกิญฺจารมฺมณํ กตฺวา ทชฺชา ทานมมจฺฉรี ปุพฺเพ เปเตว ๓- อารพฺภ อถ วา วตฺถุเทวตา |๘๙.๑๑| จตฺตาโร ว ๔- มหาราเช โลกปาเล ยสสฺสิโน ๕- กุเวรํ ธตรฏฺฐญฺจ วิรูปกฺขํ ๖- วิรูฬฺหกํ @เชิงอรรถ: ม. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ ม. ปาโปติ ทุฏฺฐวาโจ ฯ สี. ปาโป ทุฏฺฐวาโจ ฯ @ ม. เปเต จ ฯ ม. ยุ. จ ฯ ยุ. ยสสฺสิเน ฯ ยุ. วิรูปกฺขญฺจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕๙.

เต เจว ๑- ปูชิตา โหนฺติ ทายกา จ อนิปฺผลา ฯ |๘๙.๑๒| น หิ รุณฺณํ วา โสโก วา ยาวญฺญา ปริเทวนา น ตํ เปตสฺส อตฺถาย เอวํ ติฏฺฐนฺติ ญาตโย ๒- ฯ |๘๙.๑๓| อยญฺจ โข ทกฺขิณา ทินฺนา สงฺฆมฺหิ สุปฺปติฏฺฐิตา ทีฆรตฺตํ หิตายสฺส ฐานโส อุปกปฺปตีติ ฯ ปิฏฺฐธีตลิกเปตวตฺถุ จตุตฺถํ ฯ [๙๐] |๙๐.๑๔| ๕ ติโรกุฑฺเฑสุ ๓- ติฏฺฐนฺติ สนฺธิสิงฺฆาฏเกสุ จ ทฺวารพาหาสุ ติฏฺฐนฺติ อาคนฺตฺวาน สกํ ฆรํ ฯ |๙๐.๑๕| ปหูเต อนฺนปานมฺหิ ขชฺชโภชฺเช อุปฏฺฐิเต น เตสํ โกจิ สรติ สตฺตานํ กมฺมปจฺจยา ฯ |๙๐.๑๖| เอวํ ททนฺติ ญาตีนํ เย โหนฺติ อนุกมฺปกา สุจึ ปณีตํ กาเลน กปฺปิยํ ปานโภชนํ อิทํ โว ญาตีนํ โหตุ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย ฯ |๙๐.๑๗| เต จ ตตฺถ สมาคนฺตฺวา ญาติเปตา สมาคตา ปหูเต อนฺนปานมฺหิ สกฺกจฺจํ อนุโมทเร |๙๐.๑๘| จิรํ ชีวนฺตุ โน ญาตี เยสํ เหตุ ลภามเส อมฺหากญฺจ กตา ปูชา ทายกา จ อนิปฺผลา ฯ |๙๐.๑๙| น หิ ตตฺถ กสิ อตฺถิ โครกฺเขตฺถ น วิชฺชติ วณิชฺชา ตาทิสี นตฺถิ หิรญฺเญน กยากยํ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ตเมว ฯ ม. ญาตกา ฯ ม. ติโรกุฏฺเฏสุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๐.

อิโต ทินฺเนน ยาเปนฺติ เปตา กาลกตา ตหึ |๙๐.๒๐| อุนฺนเม ๑- อุทกํ วุฏฺฐํ ยถา นินฺนํ ปวตฺตติ เอวเมว อิโต ทินฺนํ เปตานํ อุปกปฺปติ ฯ |๙๐.๒๑| ยถา วาริวหา ปูรา ปริปูเรนฺติ สาครํ เอวเมว อิโต ทินฺนํ เปตานํ อุปกปฺปติ ฯ |๙๐.๒๒| อทาสิ เม อกาสิ เม ญาติมิตฺตา สขา จ เม เปตานํ ทกฺขิณํ ทชฺชา ปุพฺเพ กตมนุสฺสรํ |๙๐.๒๓| น หิ รุณฺณํ วา โสโก วา ยาวญฺญา ปริเทวนา น ตํ เปตสฺส ๒- อตฺถาย เอวํ ติฏฺฐนฺติ ญาตโย ฯ |๙๐.๒๔| อยญฺจ โข ทกฺขิณา ทินฺนา สงฺฆมฺหิ สุปฺปติฏฺฐิตา ทีฆรตฺตํ หิตายสฺส ฐานโส อุปกปฺปติ ฯ |๙๐.๒๕| โส ญาติธมฺโม จ อยํ นิทสฺสิโต เปตาน ปูชา จ กตา อุฬารา พลญฺจ ภิกฺขูนมนุปฺปทินฺนํ ตุเมฺหหิ ปุญฺญํ ปสุตํ อนปฺปกนฺติ ฯ ติโรกุฑฺฑเปตวตฺถุ ปญฺจมํ ฯ [๙๑] |๙๑.๒๖| ๖ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ ทุคฺคนฺธา ปูติ วายสิ มกฺขิกาหิ ปริกิณฺณา กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสีติ ฯ |๙๑.๒๗| อหํ ภทนฺเต เปตีมฺหิ ทุคฺคตา ยมโลกิกา @เชิงอรรถ: มงฺคลตฺถทีปนิยา อุนฺนเตติ ทิสฺสติ ฯ ม. ยุ. เปตานมตฺถาย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๑.

ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา ๑- |๙๑.๒๘| กาเลน ปญฺจ ปุตฺตานิ สายํ ปญฺจ ปุนาปเร วิชายิตฺวาน ขาทามิ เตปิ น โหนฺติ เม อลํ ฯ |๙๑.๒๙| ปริฑยฺหติ ธูมายติ ขุทาย หทยํ มม ปานียํ น ลเภ ปาตุํ ปสฺส มํ พฺยสนํ คตนฺติ ฯ |๙๑.๓๐| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน ปุตฺตมํสานิ ขาทสีติ ฯ |๙๑.๓๑| สปตี เม คพฺภินี อาสิ ตสฺสา ปาปํ อเจตยึ สาหํ ปทุฏฺฐมนสา อกรึ คพฺภปาตนํ ฯ |๙๑.๓๒| ตสฺสา เทฺวมาสิโก คพฺโภ โลหิตญฺเญว ปคฺฆริ ตทสฺสา มาตา กุปิตา มยฺหํ ญาตี สมานยิ สปถญฺจ มํ อกาเรสิ ปริภาสาปยิ จ มํ ฯ |๙๑.๓๓| สาหํ โฆรญฺจ สปถํ มุสาวาทํ อภาสิยํ ๒- ปุตฺตมํสานิ ขาทามิ สเจตํ ปกตํ ๓- มยา ฯ |๙๑.๓๔| ตสฺส กมฺมวิปาเกน มุสาวาทสฺส จูภยํ ปุตฺตมํสานิ ขาทามิ ปุพฺพโลหิตมกฺขิตาติ ๔- ฯ ปญฺจปุตฺตขาทิกเปตวตฺถุ ๕- ฉฏฺฐํ ฯ [๙๒] |๙๒.๓๕| ๗ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ ทุคฺคนฺธา ปูติ วายติ @เชิงอรรถ: ยุ. คตาติ ฯ ยุ. อภาสิสฺสํ ฯ ยุ. สปถญฺจ กตํ ฯ ยุ. ...กาติ ฯ @ ม. ปญฺจปุตฺตขาทเปติวตฺถุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๒.

มกฺขิกาหิ ปริกิณฺณา กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสีติ ฯ |๙๒.๓๖| อหํ ภทนฺเต เปตีมฺหิ ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกมิโต คตา |๙๒.๓๗| กาเลน สตฺต ปุตฺตานิ สายํ สตฺต ปุนาปเร วิชายิตฺวาน ขาทามิ เตปิ น โหนฺติ เม อลํ ฯ |๙๒.๓๘| ปริฑยฺหติ ธูมายติ ขุทาย หทยํ มม นิพฺพุตึ นาธิคจฺฉามิ อคฺคิทฑฺเฒว ๑- อาตเปติ ฯ |๙๒.๓๙| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน ปุตฺตมํสานิ ขาทสีติ ฯ |๙๒.๔๐| อหุ มยฺหํ ทุเว ปุตฺตา อุโภ สมฺปตฺตโยพฺพนา สาหํ ปุตฺตพลูเปตา สามิกํ อติมญฺญิสฺสํ ๒- ฯ |๙๒.๔๑| ตโต เม สามิโก กุทฺโธ สปติมญฺญมานยิ ๓- สา จ คพฺภํ อลภิตฺถ ตสฺสา ปาปํ อเจตยึ |๙๒.๔๒| สาหํ ปทุฏฺฐมนสา อกรึ คพฺภปาตนํ ฯ ตสฺสา เตมาสิโก คพฺโภ ปุพฺพโลหิตโก ๔- ปติ |๙๒.๔๓| ตทสฺสา มาตา กุปิตา มยฺหํ ญาตี สมานยิ สปถญฺจ มํ อกาเรสิ ปริภาสาปยิ จ มํ ฯ |๙๒.๔๔| สาหํ โฆรญฺจ สปถํ มุสาวาทญฺจ ๕- ภาสิสฺสํ ปุตฺตมํสานิ ขาทามิ สเจตํ ปกตํ มยา ฯ @เชิงอรรถ: ม. อคฺคิทฑฺฒาว ฯ ยุ. อติมญฺญสึ ฯ ม. สปตฺตึ มยฺหมานยิ ฯ @ สี. ยุ. ปูติโลหิตโก ฯ ม. มุสาวาทํ อภาสิสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๓.

|๙๒.๔๕| ตสฺส กมฺมวิปาเกน มุสาวาทสฺส จูภยํ ปุตฺตมํสานิ ขาทามิ ปุพฺพโลหิตมกฺขิตาติ ฯ สตฺตปุตฺตขาทิกเปตวตฺถุ สตฺตมํ ฯ [๙๓] |๙๓.๔๖| ๘ กินฺนุ อุมฺมตฺตรูโปว ลายิตฺวา หริตํ ติณํ ขาท ขาทาติ ลปสิ คตสตฺตํ ชรคฺควํ ฯ |๙๓.๔๗| น หิ อนฺเนน ปาเนน มโต โคโณ สมุฏฺฐเห ตฺวํปิ ๑- พาโล จ ทุมฺเมโธ ยถา อญฺโญ ๒- จ ทุมฺมตีติ ฯ |๙๓.๔๘| อิเม ปาทา อิทํ สีสํ อยํ กาโย สวาลธิ เนตฺตา ตเถว ติฏฺฐนฺติ อยํ โคโณ สมุฏฺฐเห |๙๓.๔๙| นยฺยกสฺส หตฺถปาทา กาโย สีสญฺจ ทิสฺสติ รุทํ มตฺติกถูปสฺมึ นนุ ตฺวญฺเญว ทุมฺมตีติ ฯ |๙๓.๕๐| อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ ฆตสิตฺตํว ปาวกํ วารินา วิย โอสิญฺจํ สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํ ฯ |๙๓.๕๑| อพฺพูฬฺหํ วต เม สลฺลํ โสกํ หทยนิสฺสิตํ โย เม โสกปเรตสฺส ปิตุโสกํ อปานุทิ |๙๓.๕๒| สฺวาหํ อพฺพูฬฺหสลฺโลสฺมึ ๔- สีติภูโตสฺมิ นิพฺพุโต น โสจามิ น โรทามิ ตว สุตฺวาน มาณว ฯ |๙๓.๕๓| เอวํ กโรนฺติ สปฺปญฺญา เย โหนฺติ อนุกมฺปกา นิวตฺตยนฺติ ๕- โสกมฺหา สุชาโต ปิตรํ ยถาติ ฯ โคณเปตวตฺถุ อฏฺฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ตฺวํสิ ฯ ม. ตญฺโญว ฯ ยุ. ตญฺเญว ฯ ม. อพฺพหี ฯ @ ม. อพฺพูฬฺหสลฺโลสฺมิ ฯ ยุ. วินิวตฺตยนฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๔.

[๙๔] |๙๔.๕๔| ๙ คูถญฺจ มุตฺตํ รุธิรญฺจ ๑- ปุพฺพํ ปริภุญฺชติ กิสฺส อยํ วิปาโก อยํ นุ กึ กมฺมมกาสิ นารี ยา สพฺพทา โลหิตปุพฺพภกฺขา |๙๔.๕๕| นวานิ วตฺถานิ สุภานิ เจว มุทูนิ สุทฺธานิ จ โลมสานิ ทินฺนานิ มิสฺสา กิฏกา ภวนฺติ อยํ นุ กึ กมฺมมกาสิ นารีติ ฯ |๙๔.๕๖| ภริยา มเมสา อหุ ภทนฺเต อทายิกา มจฺฉรินี กทริยา สา มํ ททนฺตํ สมณพฺราหฺมณานํ อกฺโกสติ ปริภาสติ จ |๙๔.๕๗| คูถญฺจ มุตฺตํ รุธิรญฺจ ๑- ปุพฺพํ ปริภุญฺช ตฺวํ อสุจึ สพฺพกาลํ ฯ เอตํ เต ปรโลกสฺมึ โหตุ วตฺถา จ เต กิฏกา ๒- ภวนฺตุ เอตาทิสํ ทุจฺจริตํ จริตฺวา อิธาคตา จิรรตฺตาย ขาทตีติ ฯ มหาเปสการเปตวตฺถุ นวมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. รุหิรญฺจ ฯ ม. กิฏกสมา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๕.

[๙๕] |๙๕.๕๘| ๑๐ กา นุ อนฺโตวิมานสฺมึ ติฏฺฐนฺตี นูปนิกฺขมิ อุปนิกฺขมสฺสุ ภทฺเท ปสฺสามิ ๑- ตํ มหิทฺธิกนฺติ ๒- ฯ |๙๕.๕๙| อฏฺฏิยามิ หรายามิ นคฺคา นิกฺขมิตุํ พหิ เกเสหมฺหิ ปฏิจฺฉนฺนา ปุญฺญํ เม อปฺปกํ กตนฺติ ฯ |๙๕.๖๐| หนฺทุตฺตรียํ ทามิ ๓- เต อิมํ ทุสฺสํ นิวาสย อิมํ ทุสฺสํ นิวาเสตฺวา พหิ ๔- นิกฺขม โสภเณ อุปนิกฺขมสฺสุ ภทฺเท ปสฺสามิ ตํ มหิทฺธิกนฺติ ๒- ฯ |๙๕.๖๑| หตฺเถน หตฺเถ เต ทินฺนํ น มยฺหํ อุปกปฺปติ เอเสตฺถุปาสโก สทฺโธ สมฺมา สมฺพุทฺธสาวโก |๙๕.๖๒| เอตํ อจฺฉาทยิตฺวาน มม ทกฺขิณมาทิส ตถาหํ ๕- สุขิตา เหสฺสํ สพฺพกามสมิทฺธินีติ ฯ |๙๕.๖๓| ตญฺจ เต นหาปยิตฺวาน วิลิมฺปิตฺวาน วาณิชา วตฺเถหจฺฉาทยิตฺวาน ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสุํ |๙๕.๖๔| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ วิปาโก อุปปชฺชถ ๖- โภชนจฺฉาทนปานียํ ทกฺขิณาย อิทํ ผลํ |๙๕.๖๕| ตโต สุทฺธา สุจิวสนา กาสิกุตฺตมธารินี หสนฺตี วิมานา นิกฺขมิ ทกฺขิณาย อิทํ ผลนฺติ ฯ |๙๕.๖๖| สุจิตฺตรูปํ รุจิรํ วิมานํ เต จ ภาสติ ๗- เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ปสฺสาม ฯ ม. มหิฏฺฐิตนฺติ ฯ ม. ททามิ ฯ ม. เอหิ ฯ ยุ. ตทาหํ ฯ @ ม. อุทปชฺชถ ฯ ม. ปภาสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๖.

|๙๕.๖๗| ภิกฺขุโน จรมานสฺส โทณินิมฺมุชฺชนี ๑- อหํ อทาสึ อุชุภูตสฺส วิปฺปสนฺเนน เจตสา |๙๕.๖๘| ตสฺส กมฺมสฺส กุสลสฺส วิปากํ ทีฆมนฺตรํ อนุโภมิ วิมานสฺมึ ตญฺจ ทานิ ปริตฺตกํ ฯ |๙๕.๖๙| อุทฺธํ จตูหิ มาเสหิ กาลกิริยา ภวิสฺสติ เอกนฺตํ กฏุกํ โฆรํ นิรยูปปติสฺสหํ ๒- |๙๕.๗๐| จตุกฺกณฺณํ จตุทฺวารํ วิภตฺตํ ภาคโส มิตํ อโยปาการปริยนฺตํ อยสา ปฏิกุชฺชิตํ ฯ |๙๕.๗๑| ตสฺส อโยมยา ภูมิ ชลิตา เตชสา ยุตฺตา สมนฺตา โยชนสตํ ผริตฺวา ติฏฺฐติ สพฺพทา |๙๕.๗๒| ตตฺถาหํ ทีฆมทฺธานํ ทุกฺขํ เวทิสฺสํ ๓- เวทนํ ผลญฺจ ปาปกมฺมสฺส ตสฺมา โสจามิทํ ๔- ภูตนฺติ ฯ ขลาติยเปตวตฺถุ ๕- ทสมํ ฯ [๙๖] |๙๖.๗๓| ๑๑ ปุรโต จ ๖- เสเตน ปเลติ หตฺถินา มชฺเฌ ปน อสฺสตรีรเถน ปจฺฉา จ กญฺญา สิวิกายํ นิยฺยาติ โอภาสยนฺตี ทส สพฺพโต ทิสา ฯ |๙๖.๗๔| ตุเมฺห ปน มุคฺครหตฺถปาณิโน รุทมฺมุขา ภินฺนปภินฺนคตฺตา @เชิงอรรถ: ม. โทณินิมฺมชฺชนึ ฯ ยุ. โทณินิมฺมิญฺชนํ ฯ ม. นิรยํ ปปติสฺสหํ ฯ @ ม. เวทิสฺส ฯ ม. โสจามหํ ภุสนฺติ ฯ ม. ขลฺลาฏิยเปติวตฺกุ ฯ @ ม. ยุ. ว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๗.

มนุสฺสภูตา กิมกตฺถ ปาปํ เยนญฺญมญฺญสฺส ปิวาถ โลหิตํ (อิติ) ฯ |๙๖.๗๕| ปุรโต ว โย คจฺฉติ กุญฺชเรน เสเตน นาเคน จตุกฺกเมน อมฺหากํ ปุตฺโต อหุ โส ปเชฏฺฐโก ๑- ทานานิ ทตฺวาน สุขึ ๒- ปโมทติ ฯ |๙๖.๗๖| โย โส มชฺเฌ อสฺสตรีรเถน จตุพฺภิ ยุตฺเตน สุวคฺคิเตน อมฺหากํ ปุตฺโต อหุ มชฺฌิโม โส อมจฺฉรี ทานปติ ๓- วิโรจติ ฯ |๙๖.๗๗| ยา สา [๔]- ปจฺฉา สิวิกาย นิยฺยาติ นารี ๕- สปญฺญา มิคมนฺทโลจนา อมฺหากํ ธีตา อหุ สา กนิฏฺฐา ๖- ภาคฑฺฒภาเคน สุขี ปโมทติ ฯ |๙๖.๗๘| เอเต จ ทานานิ อทํสุ ปุพฺเพ ปสนฺนจิตฺตา สมณพฺราหฺมณานํ มยํ ปน มจฺฉริโน อหุมฺหา ๗- ปริภาสกา สมณพฺราหฺมณานํ เอเต จ ทตฺวา ปริจารยนฺติ @เชิงอรรถ: ม. เชฏฺฐโปโส ฯ ยุ. เชฏฺฐโก ฯ ม. สุขี ฯ ม. ทานวตี ฯ @ ม. จ ฯ ยุ. ทารี ฯ ม. กนิฏฺฐิกา ฯ ม. อหุมฺห ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๘.

มยญฺจ สุสฺสาม นโฬว ทิตฺโตติ ๑- ฯ |๙๖.๗๙| กึ ตุมฺหากํ โภชนํ กึ สยนํ กถญฺจ ยาเปถ สุปาปธมฺมิโน ปหูตโภเคสุ อนปฺปเกสุ สุขํ วิราคาย ๒- ทุกฺขชฺช ปตฺตา ๓- ฯ |๙๖.๘๐| อญฺญมญฺญํ วธิตฺวาน ปิวาม ปุพฺพโลหิตํ พหุํ ปิตฺวา น ทาตา โหม นจฺฉาทิมฺหมฺหเส ๔- มยํ ฯ |๙๖.๘๑| อิจฺเจว มจฺจา ปริเทวยนฺติ อทายิกา ๕- เปจฺจ ยมสฺส ฐายิโน เย เต วิริจฺจา ๖- อธิคมฺม โภเค น ภุญฺชเร นาปิ กโรนฺติ ปุญฺญํ ฯ |๙๖.๘๒| เต ขุปฺปิปาสุปคตา ปรตฺถ ปจฺฉา จิรํ ฌายิเร ๗- ฑยฺหมานา กมฺมานิ กตฺวาน ทุกฺขุทฺรยานิ ๘- อนุโภนฺติ ทุกฺขํ กฏุกปฺผลานิ ฯ |๙๖.๘๓| อิตฺตรํ หิ ธนธญฺญํ อิตฺตรํ อิธ ชีวิตํ อิตฺตรํ อิตฺตรโต ญตฺวา ทีปํ กยิราถ ปณฺฑิโต ฯ |๙๖.๘๔| เย เต เอวํ ปชานนฺติ นรา ธมฺมสฺส โกวิทา เต ทาเน นปฺปมชฺชนฺติ สุตฺวา อรหตํ วโจติ ฯ นาคเปตวตฺถุ เอกาทสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ฉินฺโนติ ฯ ๒. ม. วิราธาย ฯ ม. ปตฺตาติ ฯ ม. นจฺฉาทิมฺหเส ฯ @ ม. อทายกา ฯ สี. วิทิตฺวา ฯ ม. วิทิจฺจ ฯ ยุ. วิวิจฺจา ฯ ม. ฌายเร ฯ @ ม. ทุขุทฺรานิ ฯ ยุ. ทุกฺขนฺทฺริยานิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๙.

[๙๗] |๙๗.๘๕| ๑๒ อุรโคว ตจํ ชิณฺณํ หิตฺวา คจฺฉติ สนฺตนุํ เอวํ สรีเร นิพฺโภเค เปเต กาลกเต สติ |๙๗.๘๖| ฑยฺหมาโน น ชานาติ ญาตีนํ ปริเทวิตํ ตสฺมา เอตํ น โสจามิ ๑- คโต โส ตสฺส ยา คติ ๒- |๙๗.๘๗| อนพฺภิโต ตโต อาคา นานุญฺญาโต อิโต คโต ยถาคโต ตถา คโต ตตฺถ กา ปริเทวนา |๙๗.๘๘| ฑยฺหมาโน น ชานาติ ญาตีนํ ปริเทวิตํ ตสฺมา เอตํ น โรทามิ คโต โส ตสฺส ยา คติ ๒- ฯ |๙๗.๘๙| สเจ โรเท กิสา อสฺสํ ตตฺถ เม กึ ผลํ สิยา ญาติมิตฺตสุหชฺชานํ ๓- ภิยฺโย โน อรตี สิยา |๙๗.๙๐| ฑยฺหมาโน น ชานาติ ญาตีนํ ปริเทวิตํ ตสฺมา เอตํ น โรทามิ คโต โส ตสฺส ยา คติ ๒- ฯ |๙๗.๙๑| ยถาปิ ทารโก จนฺทํ คจฺฉนฺตํ อนุโรทติ เอวํ สมฺปทเมเวตํ โย เปตํ อนุโสจติ |๙๗.๙๒| ฑยฺหมาโน น ชานาติ ญาตีนํ ปริเทวิตํ ตสฺมา เอตํ น โรทามิ คโต โส ตสฺส ยา คติ ๒- ฯ |๙๗.๙๓| ยถาปิ พฺรเหฺม อุทกุมฺโภ ภินฺโน อปฺปฏิสนฺธิโย เอวํ สมฺปทเมเวตํ โย เปตํ อนุโสจติ |๙๗.๙๔| ฑยฺหมาโน น ชานาติ ญาตีนํ ปริเทวิตํ @เชิงอรรถ: ม. น โรทามิ ฯ ยุ. คตีติ ฯ ยุ. ญาติมิตฺตา ... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๐.

ตสฺมา เอตํ น โรทามิ คโต โส ตสฺส ยา คตีติ ฯ อุรคเปตวตฺถุ ทฺวาทสมํ ฯ อุทฺทานํ ๑- เขตฺตูปมา ๒- วณฺณา ทุเว ธีตลีกํ ติโรกุฑฺฑํ ปุตฺตขาทิกา โคณคูถํ ปาสาทํ นาโครค ทฺวาทสา เต วตฺถูนิ วคฺเค ปฐเม อุทฺทานํ ๓- ฯ อุรควคฺโค ปฐโม ฯ [๙๘] |๙๘.๙๕| ๑ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ กีสา ธมนิสณฺฐิตา ๔- อุปฺผาสุฬิเก กีสิเก กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสีติ ฯ |๙๘.๙๖| อหํ ภทนฺเต เปตีมฺหิ ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกมิโต คตาติ ฯ |๙๘.๙๗| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๙๘.๙๘| อนุกฺกมฺปกา มยฺหํ นาเหสุํ ภนฺเต ปิตา มาตา จ อถ วาปิ ญาตกา เย มํ นิโยเชยฺยุํ ททาหิ ทานํ ปสนฺนจิตฺตา สมณพฺราหฺมณานํ ฯ |๙๘.๙๙| อิโต อหํ วสฺสสตานิ ปญฺจ ยํ เอวรูปา วิจรามิ นคฺคา @เชิงอรรถ: ตสฺสุทฺทานํ ฯ @ ม. เขตฺตํ จ สูกรํ ปูติ ปิฏฺฐํ จาปิ ติโรกุฏฺฏํ @ ปญฺจาปิ สตฺตปุตฺตญฺจ โคณํ เปสการกญฺจ @ ตถา ขลฺลาฏิยํ นาคํ ทฺวาทสํ อุทคญฺเจวาติ ฯ @ ยุ. อิทํ อุทฺทานํ น ทิสฺสติ ฯ ม. ธมนิสนฺถตา ฯ เอวมุปริปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๑.

ขุทาย ตณฺหาย จ ขชฺชมานา ปาปสฺส กมฺมสฺส ผลํ มเมทํ ฯ |๙๘.๑๐๐| วนฺทามิ ตํ อยฺย ปสนฺนจิตฺตา อนุกมฺป มํ วีร มหานุภาว ทตฺวา จ เม อาทิส ยาหิ ๑- กิญฺจิ โมเจหิ มํ ทุคฺคติยา ภทนฺเตติ ฯ |๙๘.๑๐๑| สาธูติ โส ตสฺสา ๒- ปฏิสุณิตฺวา สารีปุตฺโต อนุกมฺปโก ภิกฺขูนํ อาโลปํ ทตฺวา ปาณิมตฺตญฺจ โจลกํ ถาลกสฺส จ ปานียํ ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสิ |๙๘.๑๐๒| สมนนฺตรา อนุทิฏฺเฐ วิปาโก อุปปชฺชถ ฯ โภชนจฺฉาทนปานียํ ทกฺขิณาย อิทํ ผลํ |๙๘.๑๐๓| ตโต สุทฺธา สุจิวสนา กาสิกุตฺตมธารินี วิจิตฺตวตฺถาภรณา สารีปุตฺตํ อุปสงฺกมิ ฯ |๙๘.๑๐๔| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา ฯ |๙๘.๑๐๕| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๙๘.๑๐๖| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาปิ ๓- เอวํ ชลิตานุภาวา @เชิงอรรถ: ม. ยํ หิ ฯ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ม. เกนาสิ ฯ เอวมุปริปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๒.

วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๙๘.๑๐๗| อุปฺปณฺฑุกึ ๑- กิสํ ฉาตํ นคฺคสมุฏิตจฺฉวึ ๒- มุนิ การุณิโก โลเก ตํ มํ อทกฺขิ ทุกฺขิตํ ๓- |๙๘.๑๐๘| ภิกฺขูนํ อาโลปํ ทตฺวา ปาณิมตฺตญฺจ โจลกํ ถาลกสฺส จ ปานียํ มม ทกฺขิณมาทิสิ ฯ |๙๘.๑๐๙| อาโลปสฺส ผลํ ปสฺส ภตฺตํ วสฺสสตํ ทส ภุญฺชามิ กามกามินี อเนกรสพฺยญฺชนํ ฯ |๙๘.๑๑๐| ปาณิมตฺตสฺส โจลสฺส วิปากํ ปสฺส ยาทิสํ ยาวตา นนฺทราชสฺส วิชิตสฺมึ ปฏิจฺฉทา |๙๘.๑๑๑| ตโต พหุตรา ภนฺเต วตฺถานิจฺฉาทนานิ เม โกเสยฺยกมฺพลียานิ โขมกปฺปาสิกานิ จ |๙๘.๑๑๒| วิปุลา จ มหคฺฆา จ เตปากาเสว ลมฺพเร สาหํ ตํ ปริทหามิ ยํ ยํ หิ มนโส ปิยํ |๙๘.๑๑๓| ถาลกสฺส จ ปานียํ วิปากํ ปสฺส ยาทิสํ ฯ คมฺภีรา จตุรสฺสา จ โปกฺขรญฺญา ๔- สุนิมฺมิตา |๙๘.๑๑๔| เสโตทกา สุปติตฺถา สีตา อปฺปฏิคนฺธิยา ปทุมุปฺปลสญฺฉนฺนา วาริกิญฺชกฺขปูริตา |๙๘.๑๑๕| สาหํ รมามิ กีฬามิ โมทามิ อกุโตภยา มุนึ การุณิกํ โลเก ภนฺเต วนฺทิตุมาคตาติ ฯ สํสารโมจกเปตวตฺถุ ปฐมํ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. อุปกณฺฑกึ ฯ สี. อาปติตจฺฉวึ ฯ ม. นคฺคํ สมฺปติตจฺฉวึ ฯ ยุ. นคฺคํ @อปฺปฏิจฺฉวึ ฯ ม. ทุคฺคตํ ฯ ม. โปกฺขรญฺโญ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๓.

[๙๙] |๙๙.๑๑๖| ๒ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ กีสา ธมนิสณฺฐิตา อุปฺผาสุฬิเก กีสิเก กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสีติ ฯ |๙๙.๑๑๗| อหนฺเต สกิยา มาตา ปุพฺเพ อญฺญาสุ ชาตีสุ อุปฺปนฺนา ปิตฺติวิสยํ ขุปฺปิปาสา สมปฺปิตา |๙๙.๑๑๘| ฉฑฺฑิตํ ขิปิตํ เขฬํ สิงฺฆาณิกํ สิเลสุมํ วสญฺจ ฑยฺหมานานํ วิชาตานญฺจ โลหิตํ |๙๙.๑๑๙| วณิตานญฺจ ๑- ยํ ฆานํ สีสจฺฉินฺนญฺจ ๒- โลหิตํ ขุทาปเรตา ภุญฺชามิ อิตฺถีปุริสนิสฺสิตํ |๙๙.๑๒๐| ปุพฺพโลหิตํ ภกฺขามิ ๓- ปสูนํ มนุสฺสานญฺจ อเลณา จ อนคารา จ นีลมญฺจปรายนา |๙๙.๑๒๑| เทหิ ปุตฺตก เม ทานํ ทตฺวา อุทฺทิสาหิ ๔- เม อปฺเปว นาม มุญฺเจยฺยํ ปุพฺพโลหิตโภชนาติ ฯ |๙๙.๑๒๒| มาตุยา วจนํ สุตฺวา อุปติสฺโสนุกมฺปโก อามนฺตยิ โมคฺคลฺลานํ อนุรุทฺธญฺจ กปฺปินํ |๙๙.๑๒๓| จตสฺโส กุฏิโย กตฺวา สงฺเฆ จตุทฺทิเส อทา กุฏิโย อนฺนปานญฺจ มาตุ ทกฺขิณมาทิสิ ฯ |๙๙.๑๒๔| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ วิปาโก อุปปชฺชถ โภชนํ ปานียํ วตฺถํ ทกฺขิณาย อิทํ ผลํ |๙๙.๑๒๕| ตโต สุทฺธา สุจิวสนา กาสิกุตฺตมธารินี วิจิตฺตวตฺถาภรณา โกลิตํ อุปสงฺกมิ ฯ @เชิงอรรถ: ม. วณิกานญฺจ ฯ ม. ฆาน-สีสจฺฉินฺนาน โลหิตํ ฯ สี. --โลหิตภกฺขาสฺมิ ฯ @ ม. อนฺวาทิสาหิ เม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๔.

|๙๙.๑๒๖| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๙๙.๑๒๗| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๙๙.๑๒๘| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาปิ ๑- เอวํ ชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๙๙.๑๒๙| สารีปุตฺตสฺสาหํ มาตา ปุพฺเพ อญฺญาสุ ชาตีสุ อุปฺปนฺนา ปิตฺติวิสยํ ขุปฺปิปาสา สมปฺปิตา |๙๙.๑๓๐| ฉฑฺฑิตํ ขิปิตํ เขฬํ สิงฺฆาณิกํ กิเลสุมํ วสญฺจ ฑยฺหมานานํ วิชาตานญฺจ โลหิตํ |๙๙.๑๓๑| วณิตานญฺจ ยํ ฆานํ สีสจฺฉินฺนญฺจ โลหิตํ ขุทาปเรตา ภุญฺชิสฺสํ ๒- อิตฺถีปุริสนิสฺสิตํ |๙๙.๑๓๒| ปุพฺพโลหิตํ ภกฺขิสฺสํ ปสูนํ มนุสฺสานญฺจ อเลณา จ อนคารา จ นีลมญฺจปรายนา ฯ |๙๙.๑๓๓| สารีปุตฺตสฺส ทาเนน โมทามิ อกุโตภยา มุนึ การุณิกํ โลเก ตํ ๓- ภนฺเต วนฺทิตุมาคตาติ ฯ สารีปุตฺตตฺเถรสฺส มาตุเปติวตฺถุ ทุติยํ ฯ [๑๐๐] |๑๐๐.๑๓๔| ๓ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ กีสา ธมนิสณฺฐิตา @เชิงอรรถ: ม. เกนาสิ ฯ ม. ภุญฺชามิ ฯ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๕.

อุปฺผาสุฬิเก กีสิเก กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสีติ ฯ |๑๐๐.๑๓๕| สาหํ มตฺตา ตุวํ ติสฺสา สปตฺตี ๑- เต ปุเร อหุํ ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๐๐.๑๓๖| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๐๐.๑๓๗| จณฺฑี จ ผรุสา จาสึ อิสฺสุกี มจฺฉรี สฐา ๒- ตาหํ ทุรุตฺตํ วตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๐๐.๑๓๘| สจฺจํ ๓- อหํปิ ชานามิ ยถา ตฺวํ จณฺฑิกา อหุ อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ เกนาสิ ปํสุกุฏฺฐิตา ๔- ฯ |๑๐๐.๑๓๙| สีสํ นหาตา ตุวํ อาสิ สุจิวตฺถา อลงฺกตา อหญฺจ โข [๕]- อธิมตฺตํ สมลงฺกตรา ๖- ตยา |๑๐๐.๑๔๐| ตสฺสา เม เปกฺขมานาย สามิเกน สมนฺตยิ ตโต เม อิสฺสา วิปุลา โกโธ เม สมชายถ |๑๐๐.๑๔๑| ตโต ปํสุํ คเหตฺวาน ปํสุนา ตํ วิกีริหํ ๗- ตสฺส กมฺมวิปาเกน เตนมฺหิ ปํสุกุฏฺฐิตาติ ๔- ฯ |๑๐๐.๑๔๒| สจฺจํ อหํปิ ชานามิ ปํสุนา มํ ตฺวํ โอกิริ อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ เกน ขชฺชาสิ กจฺฉุยาติ ฯ |๑๐๐.๑๔๓| เภสชฺชหารี อุภโย วนนฺตํ อคมิมฺหเส ตฺวํ จ เภสชฺชมาหาริ อหญฺจ กปิกจฺฉุโน |๑๐๐.๑๔๔| ตสฺสา ตฺยาชานมานาย เสยฺยํ ตฺยาหํ สโมกิริ ๘- @เชิงอรรถ: ยุ. สปตี ฯ สี. สฐี ฯ สี. ยุ. สพฺพํ ฯเปฯ ม. ปํสุกุนฺถิตาติ ฯ @[๕] สี. ยุ. ตํ ฯ ม. สมลงฺกตตรา ฯ ม. หิ โอกิรึ ฯ ม. สโมกิรึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๖.

ตสฺส กมฺมวิปาเกน เตน ขชฺชามิ กจฺฉุยาติ ฯ |๑๐๐.๑๔๕| สจฺจํ อหํปิ ชานามิ เสยฺยํ เม ตฺวํ สโมกิริ อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ เกนาสิ นคฺคิยา ตุวนฺติ ฯ |๑๐๐.๑๔๖| สหายานํ สมโย อาสิ ญาตีนํ สมิตึ อหุ ตวญฺจ อามนฺติตา อาสิ สสามี ๑- โน จ โข อหํ |๑๐๐.๑๔๗| ตสฺสา ตฺยาชานมานาย ทุสฺสํ ตฺยาหํ อปานุทึ ตสฺส กมฺมวิปาเกน เตนมฺหิ นคฺคิยา อหนฺติ ฯ |๑๐๐.๑๔๘| สจฺจํ อหํปิ ชานามิ ทุสฺสํ เม ตฺวํ อปานุทิ อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ เกนาสิ คูถคนฺธินีติ ฯ |๑๐๐.๑๔๙| ตว คนฺธญฺจ มาลญฺจ ปจฺจคฺฆญฺจ วิเลปนํ คูถกูเป อธาเรสึ ๒- ตํ ปาปํ ปกตํ มยา ตสฺส กมฺมวิปาเกน เตนมฺหิ คูถคนฺธินีติ ฯ |๑๐๐.๑๕๐| สจฺจํ อหํปิ ชานามิ ตํ ปาปํ ปกตํ ตยา อญฺญญฺจ โข ตํ ปุจฺฉามิ เกนาสิ ทุคฺคตา ตุวนฺติ ฯ |๑๐๐.๑๕๑| อุภินฺนํ สมกํ อาสิ ยํ เคเห วิชฺชเต ธนํ สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากาสิมตฺตโน ตสฺส กมฺมวิปาเกน เตนมฺหิ ทุคฺคตา อหนฺติ ฯ |๑๐๐.๑๕๒| ตเทว มํ ตฺวํ อวจ ปาปกมฺมํ นิเสวสิ น หิ ปาเปหิ กมฺเมหิ สุลภา โหสิ สุคฺคตึ ๓- |๑๐๐.๑๕๓| วามโต มํ ตฺวํ ปจฺเจสิ อโถปิ มํ อุสฺสุยฺยติ ๔- @เชิงอรรถ: ม. สสามินี ฯ สี. ยุ. อตาเรสึ ฯ ม. โหติ สุคฺคตีติ ฯ ม. อุสูยสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๗.

ปสฺส ปาปานํ กมฺมานํ วิปาโก โหติ ยาทิโส ฯ |๑๐๐.๑๕๔| เต ฆรทาสิโย ๑- อาสุํ ตาเนวาภรณานิเม เต อญฺเญ ปริวาเรนฺติ น โภคา โหนฺติ สสฺสตา |๑๐๐.๑๕๕| อิทานิ ภูตสฺส ปิตา อาปณา เคหเมหิติ อปฺเปว เต ทเท กิญฺจิ มา สุ ตาว อิโต คตา ๒- ฯ |๑๐๐.๑๕๖| นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปามฺหิ กีสา ธมนิสณฺฐิตา โกปีนํ เอตํ อิตฺถีนํ มา มํ ภูตปิตาทฺทส ฯ |๑๐๐.๑๕๗| หนฺท กึ [๓]- ตฺยาหํ ๔- ทมฺมิ กึ วา จ เต ๕- กโรมหํ เยน ตฺวํ สุขิตา อสฺส สพฺพกามสมิทฺธินี ฯ |๑๐๐.๑๕๘| จตฺตาโร ภิกฺขู สงฺฆโต จตฺตาโร ปน ปุคฺคลา อฏฺฐ ภิกฺขู โภชยิตฺวา มม ทกฺขิณมาทิสิ ตทาหํ สุขิตา เหสฺสํ สพฺพกามสมิทฺธินี ฯ |๑๐๐.๑๕๙| สาธูติ สา ปฏิสุตฺวา โภชยิตฺวา อฏฺฐ ภิกฺขโว วตฺเถหิจฺฉาทยิตฺวาน ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสิ ฯ |๑๐๐.๑๖๐| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ วิปาโก อุปปชฺชถ โภชนจฺฉาทนปานียํ ทกฺขิณาย อิทํ ผลํ |๑๐๐.๑๖๑| ตโต สุทฺธา สุจิวสนา กาสิกุตฺตมธารินี วิจิตฺตวตฺถาภรณา สปตฺตึ ๖- อุปสงฺกมิ ฯ |๑๐๐.๑๖๒| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐติ เทวเต @เชิงอรรถ: ม. เต ฆรา ตา จ ทาสิโย ฯ ม. ยุ. อคา ฯ ม. วา ฯ ยุ. กินฺตาหํ ฯ @ ม. กึ วา เตธ ... ฯ ยุ. สปตึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๘.

โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๐๐.๑๖๓| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๐๐.๑๖๔| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๐๐.๑๖๕| อหํ มตฺตา ตุวํ ติสฺสา สปตฺตี เต ปุเร อหุํ ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา |๑๐๐.๑๖๖| ตว ทาเนน ทินฺเนน ๑- โมทามิ อกุโตภยา ฯ จิรํ ชีวาหิ ภคินิ สห สพฺเพหิ ญาติภิ อโสกํ วิรชํ ฐานํ อาวาสํ วสวตฺตีนํ |๑๐๐.๑๖๗| อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ทานํ ทตฺวาน โสภเณ ฯ วิเนยฺย มจฺเฉรมลํ สมูลํ อนินฺทิตา สคฺคมุเปสิ ๒- ฐานนฺติ ฯ มตฺตาเปติวตฺถุ ตติยํ ฯ [๑๐๑] |๑๐๑.๑๖๘| ๔ กาลี ทุพฺพณฺณรูปาสิ ผรุสา ภีรุทสฺสนา ปิงฺคลาสิ กฬาราสิ น ตํ มญฺญามิ มานุสินฺติ ฯ |๑๐๑.๑๖๙| อหํ นนฺทา นนฺทเสน ภริยา เต ปุเร อหุํ ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ตว ทินฺเนน ทาเนน ฯ ม. สคฺคมุเปหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๙.

|๑๐๑.๑๗๐| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๐๑.๑๗๑| จณฺฑี จ ผรุสา จาสิ ๑- ตยิ จาสิ ๒- อคารวา ตาหํ ทุรุตฺตํ วตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๐๑.๑๗๒| หนฺทุตฺตรียํ ททามิ เต อิมํ ทุสฺสํ นิวาสย อิมํ ทุสฺสํ นิวาเสตฺวา เอหิ เนสฺสามิ ตํ ฆรํ |๑๐๑.๑๗๓| วตฺถญฺจ อนฺนปานญฺจ ลจฺฉสิ ตฺวํ ฆรํ คตา ปุตฺเต จ เต ปสฺสิสฺสสิ สุณิสาเย ๓- จ ทกฺขสิ ฯ |๑๐๑.๑๗๔| หตฺเถน หตฺเถ เต ทินฺนํ น มยฺหํ อุปกปฺปติ ภิกฺขู จ สีลสมฺปนฺเน วีตราเค พหุสฺสุเต |๑๐๑.๑๗๕| ตปฺเปหิ อนฺนปาเนน มมํ ทกฺขิณมาทิสิ ตทาหํ สุขิตา เหสฺสํ สพฺพกามสมิทฺธินีติ ฯ |๑๐๑.๑๗๖| ตโต ๔- สาธูติ โส ปฏิสุณิตฺวา ทานํ วิปุลมากิริ อนฺนปานํ ขาทนียํ วตฺถํ เสนาสนานิ จ ฉตฺตํ คนฺธญฺจ มาลญฺจ วิวิธา จ ๕- อุปาหนา ฯ |๑๐๑.๑๗๗| ภิกฺขู จ สีลสมฺปนฺเน วีตราเค พหุสฺสุเต ตปฺเปตฺวา อนฺนปาเนน ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสิ ฯ |๑๐๑.๑๗๘| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ วิปาโก อุปปชฺชถ โภชนจฺฉาทนปานียํ ทกฺขิณาย อิทํ ผลํ @เชิงอรรถ: สี. จณฺฑี ผรุสวาจา จ ฯ ม. จาปิ ฯ ม. สุณิสาโย ฯ ยุ. สูติสาเย ฯ @ ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ ยุ. วิวิธานิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๐.

|๑๐๑.๑๗๙| ตโต สุทฺธา สุจิวสนา กาสิกุตฺตมธารินี วิจิตฺตวตฺถาภรณา สามิกํ อุปสงฺกมิ ฯ |๑๐๑.๑๘๐| อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา |๑๐๑.๑๘๑| เกน เตตาทิโส วณฺโณ เกน เต อิธมิชฺฌติ อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา เย เกจิ มนโส ปิยา |๑๐๑.๑๘๒| ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตีติ ฯ |๑๐๑.๑๘๓| อหํ นนฺทา นนฺทเสน ภริยา เต ปุเร อหุํ ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา |๑๐๑.๑๘๔| ตว ทินฺเนน ทาเนน โมทามิ อกุโตภยา ฯ จิรํ ชีว คหปติ สห สพฺเพหิ ญาติภิ อโสกํ วิรชํ ฐานํ ๑- อาวาสํ วสวตฺตีนํ |๑๐๑.๑๘๕| อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน ทานํ ทตฺวา คหปติ ฯ วิเนยฺย มจฺเฉรลมลํ สมูลํ อนินฺทิโต สคฺคมุเปสิ ๒- ฐานนฺติ ฯ นนฺทาเปตวตฺถุ จตุตฺถํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. เขมํ ฯ ม. สคฺคมุเปหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๑.

[๑๐๒] |๑๐๒.๑๘๖| ๕ อลงฺกโต มฏฺฐกุณฺฑลี ฯเปฯ (วิมานวตฺถุสฺมึ สตฺตมสฺส สุนิกฺขิตฺตวคฺคสฺส นวมวตฺถุสฺมึ ทฏฺฐพฺพํ) มฏฺฐกุณฺฑลิเปตวตฺถุ ปญฺจมํ ฯ [๑๐๓] |๑๐๓.๑๘๗| ๖ อุฏฺเฐหิ กณฺห กึ ๑- เสสิ โก อตฺโถ สุปเนน เต โย จ ตุยฺหํ สโก ภาตา หทยํ จกฺขุญฺจ ทกฺขิณํ ตสฺส วาตา พลียนฺติ ฆโฏ ชปฺปติ เกสวาติ ฯ |๑๐๓.๑๘๘| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา โรหิเณยฺยสฺส เกสโว ตรมานรูโป ๒- วุฏฺฐาสิ ภาตุ โสเกน อทฺธิโตติ ฯ |๑๐๓.๑๘๙| กึ นุ อุมฺมตฺตรูโปว เกวลํ ทฺวารกํ อิมํ สโส สโสติ ลปสิ กีทิสํ สสมิจฺฉสิ |๑๐๓.๑๙๐| โสวณฺณมยํ มณิมยํ โลหมยํ อถ รูปิยมยํ สงฺขสิลาปวาฬมยํ การยิสฺสามิ เต สสํ |๑๐๓.๑๙๑| สนฺติ อญฺเญปิ สสกา อรญฺญวนโคจรา เตปิ เต อานยิสฺสามิ กีทิสํ สสมิจฺฉสีติ ฯ |๑๐๓.๑๙๒| นาหํ เม เต สเส อิจฺเฉ เย สสา ปฐวีนิสฺสิตา ๓- จนฺทโต สสมิจฺฉามิ ตํ เม โอหร เกสวาติ ฯ |๑๐๓.๑๙๓| โส นูน ๔- มธุรํ ญาติ ชีวิตํ วิชหิสฺสสิ อปตฺถยํ ปตฺถยสิ จนฺทโต สสมิจฺฉสีติ ฯ |๑๐๓.๑๙๔| เอวญฺเจ กณฺห ชานาสิ ยถญฺญมนุสสาสิ @เชิงอรรถ: ยุ. กเณฺห กึ ฯ ยุ. วุฏฺฐายิ ฯ ม. ปฐวิสฺสิตา ฯ ยุ. นนฺท ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๒.

กสฺมา ปุเร มตํ ปุตฺตํ อชฺชาปิ ๑- มนุโสจสิ ฯ |๑๐๓.๑๙๕| น ตํ ๒- ลพฺภา มนุสฺเสน อมนุสฺเสน วา ปน ชาโต เม มามรี ปุตฺโต กุโต ลพฺภา อลพฺภิยํ |๑๐๓.๑๙๖| น มนฺตา มูลเภสชฺชา โอสเถหิ ธเนน วา สกฺกา อานยิตุํ กณฺห ยํ เปตมนุโสจสิ ฯ |๑๐๓.๑๙๗| มหทฺธนา มหาโภคา รฏฺฐวนฺโตปิ ขตฺติยา ปหูตธนธญฺญาเส ๓- เตปิ โน อชรามรา ฯ |๑๐๓.๑๙๘| ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา สุทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา เอเต จญฺเญ จ ชาติยา เตปิ โน อชรามรา ฯ |๑๐๓.๑๙๙| เย มนฺตํ ปริวตฺเตนฺติ ฉฬงฺคํ พฺรหฺมจินฺติตํ เอเต จญฺเญ จ วิชฺชาย เตปิ โน อชรามรา ฯ |๑๐๓.๒๐๐| อิสโย วาปิ เย สนฺตา สญฺญตตฺตา ตปสฺสิโน สรีรํ เตปิ กาเลน วิชหนฺติ ตปสฺสิโน ฯ |๑๐๓.๒๐๑| ภาวิตตฺตา อรหนฺโต กตกิจฺจา อนาสวา นิกฺขิปนฺติ อิมํ เทหํ ปุญฺญปาปปริกฺขยาติ ฯ |๑๐๓.๒๐๒| อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ ฆตสิตฺตํว ปาวกํ วารินา วิย โอสิญฺจํ สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํ ฯ |๑๐๓.๒๐๓| อพฺพูฬฺหิ ๔- วต เม สลฺลํ โสกํ หทยนิสฺสิตํ โย เม โสกปเรตสฺส ปุตฺตโสกํ อปานุทิ @เชิงอรรถ: ยุ. อชาปิ ฯ ม. ยํ ฯ ยุ. ปหูตธนธญฺญาโส ฯ ม. อพฺพหี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๓.

|๑๐๓.๒๐๔| สฺวาหํ อพฺพูฬฺหสลฺโลสฺมิ สีติภูโตสฺมิ นิพฺพุ ฯ น โสจามิ น โรทามิ ตว สุตฺวาน ภาสิตํ ๑- |๑๐๓.๒๐๕| เอวํ กโรนฺติ สปฺปญฺญา เย โหนฺติ อนุกมฺปกา นิวตฺตยนฺติ ๒- โสกมฺหา ฆโฏ เชฏฺฐํว ภาตรํ |๑๐๓.๒๐๖| ยสฺส เอตาทิสา โหนฺติ อมจฺจา ๓- ปริจาริกา สุภาสิเตน อเนวนฺติ ๔- ฆโฏ เชฏฺฐํว ภาตรนฺติ ฯ กณฺหเปตวตฺถุ ฉฏฺฐํ ฯ [๑๐๔] |๑๐๔.๒๐๗| ๗ นคฺโค ทุพฺพณฺณรูโปสิ กีโส ธมนิสณฺฐิโต อุปฺผาสุลิโก กีสิโก โก นุ ตฺวํ อสิ มาริสาติ ฯ |๑๐๔.๒๐๘| อหํ ภทนฺเต เปโตมฺหิ ทุคฺคโต ยมโลกิโก ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คโตติ ฯ |๑๐๔.๒๐๙| กึ นุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คโตติ ฯ |๑๐๔.๒๑๐| นครํ อตฺถิ ทสนฺนานํ ๕- เอรกจฺฉนฺติ วิสฺสุตํ ตตฺถ เสฏฺฐี ปุเร อาสึ ธนปาโลติ มํ วิทู ฯ |๑๐๔.๒๑๑| อสีติ สกฏวาหานํ หิรญฺญสฺส อโหสิ เม ปหูตํ เม ชาตรูปํ มุตฺตาเวฬุริยา พหู ฯ |๑๐๔.๒๑๒| ตาว มหาธนสฺสาปิ ๖- น เม ทาตุํ ปิยํ อหุ @เชิงอรรถ: ม. ภาติก ฯ ยุ. วินิวตฺตยติ ฯ ยุ. อมจฺจปริจาริกา ฯ ยุ. อเนฺวสิ ฯ @ ม. ปณฺณานํ ฯ ยุ. มหทฺธนสฺสามิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๔.

ปิทหิตฺวา ทฺวารํ ภุญฺชามิ ๑- มา มํ ยาจนกาทฺทสุํ ฯ |๑๐๔.๒๑๓| อสทฺโธ มจฺฉรี วาสึ ๒- กทริโย ปริภาสโก ททนฺตานํ กโรนฺตานํ วารยิสฺสํ พหุชฺชนํ ๓- ฯ |๑๐๔.๒๑๔| วิปาโก นตฺถิ ทานสฺส สํยมสฺส กุโต ผลํ โปกฺขรญฺโญทปานานิ อารามานิ จ โรปิเต ปปาโย จ วินาเสสึ ทุคฺเค สงฺกมนานิ จ ฯ |๑๐๔.๒๑๕| สฺวาหํ อกตกลฺยาโณ กตปาโป ตโต จุโต อุปฺปนฺโน ปิตฺติวิสยํ ๔- ขุปฺปิปาสสมปฺปิโต |๑๐๔.๒๑๖| ปญฺจปญฺญาสวสฺสานิ ตโต กาลกโต อหํ ฯ นาภิชานามิ ภุตฺตํ วา ปีตํ วา ปน ปานิยํ |๑๐๔.๒๑๗| โย สํยโม โส วินาโส โย วินาโส โส สํยโม เปตา หิ กิร ชานนฺติ โย ๕- สํยโม โส วินาโส ฯ |๑๐๔.๒๑๘| อหํ ปุเร สํยมิสฺสํ นาทาสึ พหุเก ธเน สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากาสิมตฺตโน ฯ สฺวาหํ ปจฺฉานุตปฺปามิ อตฺตกมฺมผลูปโค |๑๐๔.๒๑๙| อุทฺธํ จตูหิ มาเสหิ กาลกิริยา ภวิสฺสติ ฯ เอกนฺตํ กฏุกํ โฆรํ นิรยํ ปปติสฺสหํ |๑๐๔.๒๒๐| จตุกฺกณฺณํ จตุทฺวารํ วิภตฺตํ ภาคโส มิตํ อโยปาการปริยนฺตํ อยสา ปฏิกุชฺชิตํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ภุญฺชึ ฯ ม. จาสึ ฯ ม. พหูชเน ฯ ยุ. เปตวิสยํ ฯ ยุ. โส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๕.

|๑๐๔.๒๒๑| ตสฺส อโยมยา ภูมิ ชลิตา เตชสา ยุตฺตา สมนฺตา โยชนสตํ ผริตฺวา ติฏฺฐติ สพฺพทา ฯ |๑๐๔.๒๒๒| ตตฺถาหํ ทีฆมทฺธานํ ทุกฺขํ เวทิสฺส เวทนํ ผลํ ปาปสฺส กมฺมสฺส ตสฺมา โสจามหํ ภุสํ ฯ |๑๐๔.๒๒๓| ตํ โว วทามิ ภทฺทํ ๑- โว ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา มา กตฺถ ปาปกํ กมฺมํ อาวึ ๒- วา ยทิ วา รโห ฯ |๑๐๔.๒๒๔| สเจ ตํ ปาปกํ กมฺมํ กริสฺสถ กโรถ วา น โว ทุกฺขา ปมุตฺตตฺถิ ๓- อุปจฺฉาปิ ปลายิตํ ๔- |๑๐๔.๒๒๕| มตฺเตยฺยา โหถ เปตฺเตยฺยา กุเล เชฏฺฐาปจายิกา สามญฺญา โหถ พฺรหฺมญฺญา เอวํ สคฺคํ คมิสฺสถาติ ฯ |๑๐๔.๒๒๖| น ๕- อนฺตลิกฺเข น สมุทฺทมชฺเฌ น ปพฺพตานํ วิวรํ ปวิสฺส น วิชฺชตี โส ชคติปฺปเทโส ยตฺรฏฺฐิโต มุญฺเจยฺย ปาปกมฺมาติ ฯ ธนปาลเปตวตฺถุ สตฺตมํ ฯ [๑๐๕] |๑๐๕.๒๒๗| ๘ นคฺโค กีโส ปพฺพชิโตสิ ภนฺเต รตฺตึ กุหึ คจฺฉสิ กิสฺส เหตุ อาจิกฺข เม ตํ อปิ สกฺกุเณมุ สพฺเพน วิตฺตํ ปฏิปาทเย ตุวนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ภทฺทนฺเต ฯ ม. อาวิ ฯ ม. ปมุตฺยตฺถิ ฯ ม. อุปจฺจาปิ ปลายตํ ฯ @ ม. น อนฺตลิกฺเข ฯเปฯ ปาปกมฺมาตีติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๖.

|๑๐๕.๒๒๘| พาราณสินครํ ทูรฆุฏฺฐํ ตตฺถาหํ คหปติ อฑฺฒโก อหุ ๑- ทินฺโน อทาตา เคธิตมโน อามิสสฺมึ ทุสฺสีเลฺยน ยมวิสยมฺหิ ปตฺโต ฯ |๑๐๕.๒๒๙| โส สูจิกาย กิลมิโต เตหิ เตเนว ญาตีสุ ยามิ อามิสกิญฺจิเหตุ ๒- อทานสีลา น จ สทฺทหนฺติ ทานํ ผลํ โหติ ปรมฺหิ โลเก ฯ |๑๐๕.๒๓๐| ธีตา จ มยฺหํ ลปเต อภิกฺขณํ ทสฺสามิ ทานํ ปิตุนฺนํ ปิตามหานํ อุปฏฺฐิตํ ๓- ปริวิสยนฺติ พฺราหฺมณา ยามิหํ อนฺธกาวินฺทํ ภุตฺตุํ ๔- ฯ |๑๐๕.๒๓๑| ตมโวจ ราชา ตวมนุภวิยาน ๕- ตมฺปิ เอยฺยาสิ ขิปฺปํ อหมฺปิ กริสฺส ปูชํ อาจิกฺข เม ตํ ยทิ อตฺถิ เหตุ สทฺธายิตํ เหตุวโจ ๖- สุโณม ฯ |๑๐๕.๒๓๒| ตถาติ วตฺวา อคมาสิ ตตฺถ ภุญฺชึสุ ภตฺตํ น ปทกฺขิณารหา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ทีโน ฯ ม. อามิสกิญฺจิกฺขเหตุ ฯ ม. ตมุปกฺขตํ ฯ @ ม. โภตฺตุนฺตีติ ฯ ม. ตวนฺติ นตฺถิ ฯ ยุ. เหตุวเห ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๗.

ปจฺฉา ๑- คมี ราชคหํ ปุนาปรํ ปาตุรโหสิ ปุรโต ชนาธิปสฺส ฯ |๑๐๕.๒๓๓| ทิสฺวาน เปตํ ปุนเทว ๒- อาคตํ ราชา อโวจ อหํปิ กึ ททามิ อาจิกฺข เม ตํ ยทิ อตฺถิ เหตุ เยน ตุวํ จิรตรํ ปีณิโต สิยา ฯ |๑๐๕.๒๓๔| พุทฺธญฺจ สงฺฆํ ปริวิสิยาน ราช อนฺเนน ปาเนนปิ จีวเรน ตํ ทกฺขิณํ อาทิส เม หิตาย เอวํ อหํ จิรตรํ ปีณิโต สิยา ฯ |๑๐๕.๒๓๕| ตโต จ ราชา นิปติตฺวา ตาวเทว ๓- ทานํ สหตฺถา อตุลญฺจ ทตฺวา ๔- สงฺเฆ จ อาโรจยิ ปกตึ ๕- คตาคตสฺส เปตสฺส ปทกฺขิณํ อาทิสิตฺถ ฯ |๑๐๕.๒๓๖| โส ปูชิโต อติวิย โสภมาโน ปาตุรโหสิ ปุรโต ชนาธิปสฺส ยกฺโขหมสฺมึ ปรมิทฺธิปตฺโต น มยฺหํ อิทฺธิสมสทิสา ๖- มนุสฺสา ฯ |๑๐๕.๒๓๗| ปสฺสานุภาวํ อปริมิตํ มมยิทํ @เชิงอรรถ: ม. ปจฺจา ฯ ยุ. ปุนเรว ฯ ม. ตาวเท ฯ ม. ททิตฺวา สงฺเฆ ฯ @ ม. อาโรเจสิ ปกตํ ฯ ม. อตฺถิ สมา สทิสา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๘.

ตยานุทิฏฺฐํ อตุลํ ททิตฺวา สงฺเฆ สํตปฺปิโต สสตํ สทา พหูหิ ยามิ อหํ สุขิโต มนุสฺสเทวาติ ฯ จูฬเสฏฺฐีเปตวตฺถุ อฏฺฐมํ ฯ [๑๐๖] |๑๐๖.๒๓๘| ๙ ยสฺส อตฺถาย คจฺฉาม กมฺโพชํ ธนหารกา อยํ กามทโท ยกฺโข อิมํ ยกฺขํ นิยามเส |๑๐๖.๒๓๙| อิมํ ยกฺขํ คเหตฺวาน สาธุเกน ปสยฺห วา ยานํ อาโรปยิตฺวาน ขิปฺปํ คจฺฉาม ทฺวารกนฺติ ฯ |๑๐๖.๒๔๐| ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย นิสีเทยฺย สเยยฺย วา น ตสฺส สาขํ ภญฺเชยฺย มิตฺตทุพฺโภ หิ ปาปโกติ ฯ |๑๐๖.๒๔๑| ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย นิสีเทยฺย สเยยฺย วา ขนฺธมฺปิ ตสฺส ฉินฺเทยฺย อตฺโถ เจ ตาทิโส สิยาติ ฯ |๑๐๖.๒๔๒| ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย นิสีเทยฺย สเยยฺย วา น ตสฺส ๑- ปตฺตํ ภินฺเทยฺย มิตฺตทุพฺโภ หิ ปาปโกติ ฯ |๑๐๖.๒๔๓| ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย นิสีเทยฺย สเยยฺย วา สมูลํปิ ตํ อพฺพุยฺห ๑- อตฺโถเปตาทิโส สิยาติ ฯ |๑๐๖.๒๔๔| ยสฺเสกรตฺตึ หิ ๒- ฆเร วเสยฺย ยตฺถนฺนปานํ ปุริโส ลเภถ น ตสฺส ปาปํ มนสาปิ เจตเย ๓- @เชิงอรรถ: ม. อพฺพุเห ฯ ม. ปิ ฯ ม. จินฺตเย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘๙.

กตญฺญุตา สปฺปุริเสหิ วณฺณิตา ฯ |๑๐๖.๒๔๕| ยสฺเสกรตฺตึปิ ฆเร วเสยฺย อนฺเนน ปาเนน อุปฏฺฐิโต สิยา น ตสฺส ปาปํ มนสาปิ เจตเย ๑- อทุพฺภปาณี ทหเต มิตฺตทุพฺภึ ฯ |๑๐๖.๒๔๖| โย ปุพฺเพ กตกลฺยาโณ ปจฺฉา ปาเปน หึสติ อลฺลปาณิหโต โปโส น โส ภทฺรานิ ปสฺสตีติ ฯ |๑๐๖.๒๔๗| โย ๒- อปฺปทุฏฺฐสฺส นรสฺส ทุสฺสติ สุทฺธสฺส โปสสฺส อนงฺคณสฺส ตเมว พาลํ ปจฺเจติ ปาปํ สุขุโม รโช ปติวาตํว ขิตฺโตติ ๒- ฯ |๑๐๖.๒๔๘| นาหํ เทเวน วา มนุสฺเสน วา อิสฺสริเยน วาหํ สุปฺปสยฺโห ยกฺโขหมสฺมิ ปรมิทฺธิปตฺโต ทูรงฺคโม วณฺณพลูปปนฺโนติ ฯ |๑๐๖.๒๔๙| ปาณิ เต สพฺพโส วณฺโณ ปญฺจธาโร มธุสฺสโว นานารสา ปคฺฆรนฺติ มญฺเญหนฺตํ ปุรินฺททํ ฯ |๑๐๖.๒๕๐| นมฺหิ เทโว น คนฺธพฺโพ นปิ สกฺโก ปุรินฺทโท เปตํ องฺกุร ชานาหิ โรรุวมฺหา ๓- อิธาคตํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. จินฺตเย ฯ ม. โย อปฺปทุฏฺฐสฺส ฯเปฯ ขิตฺโตตีติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ @ สี. ยุ. เภรุวมฺหา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๐.

|๑๐๖.๒๕๑| กึสีโล กึสมาจาโร โรรุวมฺหิ ๑- ปุเร ตฺวํ เกน เต พฺรหฺมจริเยน ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌติ ฯ |๑๐๖.๒๕๒| ตนฺตวาโย ปุเร อาสึ โรรุวสฺมึ ๒- ตทา อหํ สุกิจฺฉวุตฺติ กปโณ น เม วิชฺชติ ทาตเว ฯ |๑๐๖.๒๕๓| นิเวสนญฺจ ๓- เม อาสิ อสยฺหสฺส อุปนฺติเก สทฺธสฺส ทานปติโน กตปุญฺญสฺส ลชฺชิโน ฯ |๑๐๖.๒๕๔| ตตฺถ ยาจนกา ยนฺติ นานาโคตฺตา วณิพฺพกา เต จ มํ ตตฺถ ปุจฺฉนฺติ อสยฺหสฺส นิเวสนํ ฯ |๑๐๖.๒๕๕| กตฺถ คจฺฉาม ๔- ภทฺทํ โว ตตฺถ ๕- ทานํ ปทียติ เตสาหํ ๖- ปุฏฺโฐ ๗- อกฺขามิ อสยฺหสฺส นิเวสนํ ฯ |๑๐๖.๒๕๖| ปคฺคยฺห ทกฺขิณํ พาหุํ เอตฺถ คจฺฉถ ภทฺทํ โว เอตฺถ ทานํ ปทียติ [๘]- เตน ปาณิ กามทโท |๑๐๖.๒๕๗| เตน ปาณิ มธุสฺสโว เตน เม พฺรหฺมจริเยน ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌติ ฯ |๑๐๖.๒๕๘| น กิร ตฺวํ อทา ทานํ สกปาณีหิ กสฺสจิ ปรสฺส ทานํ อนุโมทมาโน ปาณึ ปคฺคยฺห ปาวทิ ฯ |๑๐๖.๒๕๙| เตน ปาณิ กามทโท เตน ปาณิ มธุสฺสโว เตน เม พฺรหฺมจริเยน ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. โรรุวสฺมึ ฯ ยุ. เภรุวสฺมึ ฯ สี. ยุ. อาเวสนญฺจ ฯ @ ยุ. ตตฺถ คจฺฉามิ ฯ ม. ยุ. กตฺถ ฯ ยุ. เตนาหํ ฯ ยุ. วกฺขามิ ฯ @[๘] ม. อสยฺหสฺส นิเวสเน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๑.

|๑๐๖.๒๖๐| โย โส ทานมทา ภนฺเต ปสนฺโน สกปาณีหิ โส หิตฺวา มานุสํ เทหํ กินฺนุ โส ทิสตํ คโต ฯ |๑๐๖.๒๖๑| นาหํ ชานามิ อสยฺหาสาหิโน องฺคีรสสฺส คตึ อาคตึ วา สุตํ จ เม เวสฺสวณสฺส สนฺติเก สกฺกสฺส สหพฺยตํ คโต อสยฺโห ฯ |๑๐๖.๒๖๒| อลเมว กาตุํ กลฺยาณํ ทานํ ทาตุํ ยถารหํ ปาณึ กามททํ ทิสฺวา โก ปุญฺญํ น กริสฺสติ ฯ |๑๐๖.๒๖๓| โส หิ นูน อิโต คนฺตฺวา อนุปฺปตฺวาน ทฺวารกํ ทานํ ตํ ๑- ปฏฺฐาปยิสฺสามิ ยํ มมสฺส สุขาวหํ ฯ |๑๐๖.๒๖๔| ทสฺสามิ อนฺนปานญฺจ วตฺถเสนาสนานิ จ ปปญฺจ อุทปานญฺจ ทุคฺเค สงฺกมนานิ จาติ ฯ |๑๐๖.๒๖๕| เกน เต องฺคุลี กุณฺฑา ๒- มุขญฺจ กุณฺฑลีกตํ อกฺขีนิ จ ปคฺฆรนฺติ กึ ปาปํ ปกตํ ตยาติ ฯ |๑๐๖.๒๖๖| องฺคีรสสฺส คหปติโน สทฺธสฺส ฆรเมสิโน ตสฺสาหํ ทานวิสฺสคฺเค ทาเน อธิกโต อหุ ฯ |๑๐๖.๒๖๗| ตตฺถ ยาจนเก ทิสฺวา อาคเต โภชนตฺถิเก เอกมนฺตํ อปกฺกมฺม อกาสึ กุณฺฑลีมุขํ ฯ |๑๐๖.๒๖๘| เตน เม องฺคุลี กุณฺฑา มุขญฺจ กุณฺฑลีกตํ อกฺขีนิ จ ๓- ปคฺฆรนฺติ ตํ ปาปํ ปกตํ มยาติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ม. กุณา ฯ ม. เม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๒.

|๑๐๖.๒๖๙| ธมฺเมน เต กาปุริส มุขญฺจ กุณฺฑลีกตํ อกฺขีนิ จ ปคฺฆรนฺติ ยํ ตฺวํ ปรสฺส ทานสฺส อกาสิ กุณฺฑลีมุขนฺติ ฯ |๑๐๖.๒๗๐| กถํ หิ ทานํ ททมาโน กเรยฺย ปรปตฺติยํ อนฺนปานํ ขาทนียํ วตฺถเสนาสนานิ จาติ ฯ |๑๐๖.๒๗๑| โส หิ นูน อิโต คนฺตฺวา อนุปฺปตฺวาน ทฺวารกํ ทานํ ตํ ปฏฺฐาปยิสฺสามิ ยํ มมสฺส สุขาวหํ ฯ |๑๐๖.๒๗๒| ทสฺสามนฺนญฺจ ปานญฺจ วตฺถเสนาสนานิ จ ปปญฺจ อุทปานญฺจ ทุคฺเค สงฺกมฺมนานิ จาติ ฯ |๑๐๖.๒๗๓| ตโต หิ โส นิวตฺติตฺวา อนุปฺปตฺวาน ทฺวารกํ ทานํ ปฏฺฐยิ องฺกุโร ยนฺตํ ๑- อสฺส สุขาวหํ ฯ |๑๐๖.๒๗๔| อทา อนฺนญฺจ ปานญฺจ วตฺถเสนาสนานิ จ ปปญฺจ อุทปานญฺจ วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ |๑๐๖.๒๗๕| โก ฉาโต โก จ ตสิโต โก วตฺถํ ปริทหิสฺสติ ๒- กสฺส สนฺตานิ โยคฺคานิ อิโต โยเชนฺตุ วาหนํ ฯ |๑๐๖.๒๗๖| โก ฉตฺติจฺฉติ คนฺธญฺจ โก มาลํ โก อุปาหนํ อิติ สุ ตตฺถ โฆเสนฺติ กปฺปกา สูทมาคธา สทา สายญฺจ ปาโต จ องฺกุรสฺส นิเวสเนติ ฯ |๑๐๖.๒๗๗| สุขํ สุปติ องฺกุโร อิติ ชานาติ มํ ชโน @เชิงอรรถ: ม. ยํ ตุมสฺส ฯ ยุ. ปริวสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๓.

ทุกฺขํ สุปามิ สินฺธุก ๑- ยํ น ปสฺสามิ ยาจเก ฯ |๑๐๖.๒๗๘| สุขํ สุปติ องฺกุโร อิติ ชานาติ มํ ชโน ทุกฺขํ สินฺธุก ๑- สุปามิ อปฺปเก สุ วณิพฺพเกติ ฯ |๑๐๖.๒๗๙| สกฺโก เจ เต วรํ ทชฺชา ตาวตึสานมิสฺสโร กิสฺส สพฺพสฺส โลกสฺส วรมาโน วรํ วเรติ ฯ |๑๐๖.๒๘๐| สกฺโก เจ เม วรํ ทชฺชา ตาวตึสานมิสฺสโร กาลุฏฺฐิตสฺส เม สโต สุริยุคฺคมนํ ปติ ฯ ทิพฺพา ภกฺขา ปาตุภเวยฺยุํ สีลวนฺโต จ ยาจกา |๑๐๖.๒๘๑| ททโต เม น ขีเยถ ทตฺวา นานุตปฺเปยฺยาหํ ททํ จิตฺตํ ปสาเทยฺย เอวํ สกฺก ๒- วรํ วเรติ ฯ |๑๐๖.๒๘๒| น สพฺพวิตฺตานิ ปเร ปเวจฺเฉ ทเทยฺย ทานญฺจ ธนญฺจ รกฺเข ตสฺมา หิ ทานา ธนเมว เสยฺโย อติปฺปทาเนน กุลา น โหนฺติ ฯ |๑๐๖.๒๘๓| อิทานมติทานญฺจ น ปสํสนฺติ ปณฺฑิตา ตสฺมา หิ ทานา ธนเมว เสยฺโย สเมน วตฺเตยฺย ส ธีรธมฺโมติ ฯ |๑๐๖.๒๘๔| อโห วตาเร อหเมว ทชฺชํ สนฺโต หิ มํ สปฺปุริสา ภเชยฺยุํ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. สินฺธก ฯ ม. เอตํ สกฺกํ ฯ สกฺกวรนฺติปิ ทิสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๔.

เมโฆว นินฺนานิ หิ ๑- ปูรยนฺโต สนฺตปฺปเย สพฺพวณิพฺพกานํ ฯ |๑๐๖.๒๘๕| ยสฺส ยาจนเก ทิสฺวา มุขวณฺโณ ปสีทติ ทตฺวา อตฺตมโน โหติ ตํ ฆรํ วสโต สุขํ ฯ |๑๐๖.๒๘๖| ยสฺส ยาจนเก ทิสฺวา มุขวณฺโณ ปสีทติ ฯ ทตฺวา อตฺตมโน โหติ เอสา ยญฺญสฺส ๒- สมฺปทา ฯ |๑๐๖.๒๘๗| ปุพฺเพว ทานา สุมโน ททํ จิตฺตํ ปสาทเย ๓- ทตฺวา อตฺตมโน โหติ เอสา ๔- ยญฺญสฺส สมฺปทาติ ฯ |๑๐๖.๒๘๘| สฏฺฐิวาหสหสฺสานิ องฺกุรสฺส นิเวสเน โภชนํ ทียเต นิจฺจํ ปุญฺญเปกฺขสฺส ชนฺตุโน ฯ |๑๐๖.๒๘๙| ติสหสฺสานิ สูทานิ ๕- อามุตฺตมณิกุณฺฑลา องฺกุรํ อุปชีวนฺติ ทาเน ยญฺญสฺส ปาวฏา ฯ |๑๐๖.๒๙๐| สฏฺฐิปุริสสหสฺสานิ อามุตฺตมณิกุณฺฑลา องฺกุรสฺส มหาทาเน กฏฺฐํ ผาเลนฺติ มาณวา ฯ |๑๐๖.๒๙๑| โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา องฺกุรสฺส มหาทาเน วิธา ปิณฺเฑนฺติ นาริโย ฯ |๑๐๖.๒๙๒| โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา องฺกุรสฺส มหาทาเน ทพฺพิคฺคาหา อุปฏฺฐิตา ฯ @เชิงอรรถ: ม. ปริปูรยนฺโต ฯ สี. ยุ. ปุญฺญสฺส ฯ ยุ. ปสาเทยฺย ฯ ยุ. เอโส ฯ @ ยุ. ชนา ติสหสฺสา สูทา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๕.

|๑๐๖.๒๙๓| พหุํ พหูนํ ปาทาสิ จิรํ ปาทาสิ ขตฺติโย สกฺกจฺจญฺจ สหตฺถา จ วิตฺตึ กตฺวา ปุนปฺปุนํ ฯ |๑๐๖.๒๙๔| พหุมาเส จ ปกฺเข จ อุตุสํวจฺฉรานิ จ มหาทานํ ปวตฺเตสิ องฺกุโร ทีฆมนฺตรํ ฯ |๑๐๖.๒๙๕| เอวํ ทตฺวา ยชิตฺวา จ องฺกุโร ทีฆมนฺตรํ โส หิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสูปโค อหูติ ฯ |๑๐๖.๒๙๖| กฏจฺฉุภิกฺขํ ทตฺวาน อนุรุทฺธสฺส อินฺทโก โส หิตฺวา มานุสํ เทหํ ตาวตึสูปโค อหุ ฯ |๑๐๖.๒๙๗| ทสหิ ฐาเนหิ องฺกุรํ อินฺทโก อติโรจติ รูเป สทฺเท รเส คนฺเธ โผฏฺฐพฺเพ จ มโนรเม |๑๐๖.๒๙๘| อายุนา ยสสา เจว วณฺเณน จ สุเขน จ อาธิปจฺเจน องฺกุรํ อินฺทโก อติโรจตีติ ฯ |๑๐๖.๒๙๙| มหาทานํ ตยา ทินฺนํ องฺกุร ทีฆนนฺตรํ อวิทูเร นิสินฺโนสิ อาคจฺฉ มม สนฺติเกติ ๑- ฯ |๑๐๖.๓๐๐| ตาวตึเส ยทา พุทฺโธ สิลายํ ปณฺฑุกมฺพเล ปาริฉตฺตกมูลมฺหิ วิหาสิ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑๐๖.๓๐๑| ทสสุ โลกธาตูสุ สนฺนิปติตฺวาน เทวตา ปยิรุปาสนฺติ สมฺพุทฺธํ วสนฺตํ นคมุทฺธนิ ฯ |๑๐๖.๓๐๒| น โกจิ เทโว วณฺเณน สมฺพุทฺธํ อติโรจติ สพฺเพ เทเว อติกฺกมฺม ๒- สมฺพุทฺโธว วิโรจติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. มหาทานํ ฯเปฯ สนฺติเกตีติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ สี. ยุ. อธิคยฺห ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๖.

|๑๐๖.๓๐๓| โยชนานิ ทส เจว องฺกุโรยํ ตทา อหุ อวิทูเรว พุทฺธสฺส อินฺทโก อติโรจติ ฯ |๑๐๖.๓๐๔| โอโลเกตฺวาน สมฺพุทฺโธ องฺกุรญฺจาปิ อินฺทกํ ทกฺขิเณยฺยํ สมฺภาเวนฺโต ๑- อิทํ วจนมพฺรูวิ ๒- |๑๐๖.๓๐๕| มหาทานํ ตยา ทินฺนํ องฺกุร ทีฆมนฺตรํ อติทูเร นิสินฺโนสิ อาคจฺฉ มม สนฺติกํ ๓- (อิติ) ฯ |๑๐๖.๓๐๖| โจทิโต ภาวิตตฺเตน องฺกุโร อิทมพฺรูวิ กึ มยฺหํ เตน ทาเนน ทกฺขิเณยฺเยน สุญฺญตํ ฯ |๑๐๖.๓๐๗| อยํ โส อินฺทโก ยกฺโข ทชฺชา ทานํ ปริตฺตกํ อติโรจติ อเมฺหหิ จนฺโท ตารคเณ ยถา (อิติ) ฯ |๑๐๖.๓๐๘| อุชฺชงฺคเล ๔- ยถา เขตฺเต พีชํ พหุํปิ โรปิตํ น ผลํ วิปุลํ โหติ ๕- นปิ โตเสติ กสฺสกํ |๑๐๖.๓๐๙| ตเถว ทานํ พหุกํ ทุสฺสีเลสุ ปติฏฺฐิตํ น ผลํ วิปุลํ โหติ ๕- นปิ โตเสติ ทายกํ ฯ |๑๐๖.๓๑๐| ยถาปิ ภทฺทเก เขตฺเต พีชํ อปฺปมฺปิ โรปิตํ สมฺมาธารํ ปเวจฺฉนฺเต ผลํ โตเสติ กสฺสกํ |๑๐๖.๓๑๑| ตเถว สีลวนฺเตสุ คุณวนฺเตสุ ตาทิสุ อปฺปกํปิ กตํ การํ ปุญฺญํ โหติ มหปฺผลนฺติ ฯ |๑๐๖.๓๑๒| วิเจยฺย ทานํ ทาตพฺพํ ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ @เชิงอรรถ: ยุ. ปภาเวนฺโต ฯ ม. วจนมพฺรวิ ฯ ม. สนฺติเกติ ฯ ยุ. อุชฺฌงฺคเล ฯ @ ม. น วิปุลผลํ โหติ ฯ ยุ. น วิปุลํ น ผลํ โหติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๗.

วิเจยฺย ทานํ ทตฺวาน สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกา ฯ |๑๐๖.๓๑๓| วิเจยฺย ทานํ สุคตปฺปสฏฺฐํ เย ทกฺขิเณยฺยา อิธ ชีวโลเก เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานิ พีชานิ วุตฺตานิ ยถา สุเขตฺเตติ ฯ องฺกุรเปตวตฺถุ นวมํ ฯ [๑๐๗] |๑๐๗.๓๑๔| ๑๐ ทิวาวิหารคตํ ภิกฺขุํ คงฺคาตีเร นิสินฺนกํ ตํ เปตี อุปสงฺกมฺม ทุพฺพณฺณา ภีรุทสฺสนา |๑๐๗.๓๑๕| เกสา จสฺสา อติทีฆา ยาว ภุมฺมาวลมฺพเร เกเสหิ สา ปฏิจฺฉนฺนา สมณํ เอตมพฺรูวีติ ฯ |๑๐๗.๓๑๖| ปญฺจปณฺณาสวสฺสานิ ยโต กาลกตา อหํ นาภิชานามิ ภุตฺตํ วา ปีตํ วา ปน ปานียํ เทหิ ตฺวํ ปานียํ ภนฺเต ตสิตา ปานียาย เมติ ฯ |๑๐๗.๓๑๗| อยํ สีโตทกา คงฺคา หิมวนฺตโต สนฺทติ ปิว เอตฺโต คเหตฺวาน กึ มํ ยาจสิ ปานียํ (อิติ) ฯ |๑๐๗.๓๑๘| สจาหํ ภนฺเต คงฺคาย สยํ คณฺหามิ ปานียํ โลหิตํ เม ปริวตฺตติ ตสฺมา ยาจามิ ปานียํ (อิติ) ฯ |๑๐๗.๓๑๙| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน คงฺคา เต โหติ โลหิตํ (อิติ) ฯ |๑๐๗.๓๒๐| ปุตฺโต เม อุตฺตโร นาม สทฺโธ อาสิ อุปาสโก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๘.

โส จ มยฺหํ อกามาย สมณานํ ปเวจฺฉติ |๑๐๗.๓๒๑| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ ฯ ตมหํ ปริภาสามิ มจฺเฉเรน อุปทฺทุตา |๑๐๗.๓๒๒| ยนฺตํ มยฺหํ อกามาย สมณานํ ปเวจฺฉสิ จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ ฯ |๑๐๗.๓๒๓| เอตนฺเต ปรโลกสฺมึ โลหิตํ โหตุ อุตฺตร ตสฺส กมฺมวิปาเกน คงฺคา เม โหติ โลหิตนฺติ ฯ อุตฺตรมาตุเปติวตฺถุ ทสมํ ฯ [๑๐๘] |๑๐๘.๓๒๔| ๑๑ อหํ ปุเร ปพฺพชิตสฺส ภิกฺขุโน สุตฺตํ อทาสิ อุปคมฺม ยาจิตา ตสฺส วิปาโก วิปุลํ ผลูปลพฺภติ พหู ๑- จ เม อุปฺปชฺชเร วตฺถโกฏิโย ฯ |๑๐๘.๓๒๕| ปุปฺผาภิกิณฺณํ รมิตํ วิมานํ อเนกจิตฺตํ นรนาริเสวิตํ สาหํ ภุญฺชามิ จ ปารุปามิ จ ปหูตวิตฺตา น จ ตาว ขียติ ฯ |๑๐๘.๓๒๖| ตสฺเสว กมฺมสฺส วิปากมนฺวฺยา ๒- สุขญฺจ สาตญฺจ อิธูปลพฺภติ สาหํ คนฺตฺวา ปุนเทว มานุสํ @เชิงอรรถ: ม. พหุกา ฯ อนฺวายาติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๙.

กาหามิ ปุญฺญานิ นยยฺยปุตฺต มนฺติ ฯ |๑๐๘.๓๒๗| สตฺต ตุวํ วสฺสสตา อิธาคตา ชิณฺณา จ วุฑฺฒา จ ตหึ ภวิสฺสสิ สพฺเพว เต กาลกตา จ ญาตกา ตฺวํ ๑- ตตฺถ คนฺตฺวาน อิโต กริสฺสสีติ ฯ |๑๐๘.๓๒๘| สตฺเตว วสฺสานิ อิธาคตาย เม ทิพฺพญฺจ สุขญฺจ สมปฺปิตาย สาหํ คนฺตฺวา ปุนเรว มานุสํ กาหามิ ปุญฺญานิ นยยฺยปุตฺต มนฺติ ฯ |๑๐๘.๓๒๙| โส ตํ คเหตฺวาน ปสยฺห พาหายํ ปจฺจานยิตฺวาน ปุนเรว ๒- เถรึ สุทุพฺพลํ วชฺเชสิ อญฺญํปิ ชนํ อิธาคตํ กโรถ ปุญฺญานิ สุขูปลพฺภตีติ ฯ |๑๐๘.๓๓๐| ทิฏฺฐา มยา อกเตน สาธุนา เปตา วิหญฺญนฺติ ตเถว มานุสา กมฺมญฺจ กตฺวา สุขเวทนียํ เทวา มนุสฺสา จ สุเข ฐิตา ปชาติ ฯ สุตฺตเปตวตฺถุ เอกาทสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. กึ ฯ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๐.

[๑๐๙] |๑๐๙.๓๓๑| ๑๒ โสวณฺณโสปาณผลกา โสวณฺณวาลุกสนฺถตา ๑- ตตฺถ โสคนฺธิยา วคฺคู สุจิคนฺธา มโนรมา |๑๐๙.๓๓๒| นานารุกฺเขหิ สญฺฉนฺนา นานาคนฺธสเมริตา นานาปทุมสญฺฉนฺนา ปุณฺฑรีกสโมหตา ๒- ฯ |๑๐๙.๓๓๓| สุรภี สมฺปวายนฺติ มนุญฺญา มาลุเตริตา หํสโกญฺจาภิรุทา จ จกฺกวากาภิกุชิตา |๑๐๙.๓๓๔| นานาทิชคณากิณฺณา นานาสรคณายุตา นานาผลธรา รุกฺขา นานามาลธรา ๓- วนา ฯ |๑๐๙.๓๓๕| น มนุสฺเสสุ อีทิสํ นครํ ยาทิสํ อิทํ ปาสาทา จ พหุกา ตุยฺหํ โสวณฺณรูปิยมยา ททฺทลฺลมานา อาเภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา ฯ |๑๐๙.๓๓๖| ปญฺจ ทาสีสตา ตุยฺหํ ยา เตมา ปริจาริกา ตา กมฺพุกายูรธรา กญฺจนาเจลภูสิตา ๔- ฯ |๑๐๙.๓๓๗| ปลฺลงฺกา พหุกา ตุยฺหํ โสวณฺณรูปิยมยา ๕- กทลีมิคสญฺฉนฺนา สชฺชา ๖- โคณกสนฺถตา |๑๐๙.๓๓๘| ยตฺถ ตุวํ วาสุปคตา สพฺพกามสมิทฺธินี ฯ สมฺปตฺตาย อฑฺฒรตฺตาย ตโต อุฏฺฐาย คจฺฉสิ |๑๐๙.๓๓๙| อุยฺยานภูมึ คนฺตฺวาน โปกฺขรญฺญา สมนฺตโต ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ... สณฺฐิตา ฯ ยุ. ... สมาคตา ฯ ม. นานาปุปฺผธารา ฯ @ ม. กญฺจนาเวฬภูสิตา ยุ. รุจิยามยา ฯ ยุ. สญฺชาโต @โคณกสณฺฐิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๑.

ตสฺสา ตีเร ตุวํฐาสิ หริเต สทฺทเล สุเภ |๑๐๙.๓๔๐| ตโต เต กณฺณมุณฺโฑ จ สุนโข องฺคมงฺคานิ ขาทติ ฯ ยทา จ ขายิตา อาสิ อฏฺฐิสงฺขลิกา กตา โอคาหสิ โปกฺขรณึ โหติ กาโย ยถา ปุเร ฯ |๑๐๙.๓๔๑| ตโต ตฺวํ องฺคปจฺจงฺคี ๑- สุจารู ปิยทสฺสนา วตฺเถน ปารุปิตฺวาน อายาสิ มม สนฺติกํ ฯ |๑๐๙.๓๔๒| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน กณฺณมุณฺโฑ จ สุนโข องฺคมงฺคานิ ขาทตีติ ฯ |๑๐๙.๓๔๓| กิมฺพิลายํ คหปติ สทฺโธ อาสิ อุปาสโก ตสฺสาหํ ภริยา อาสิ ทุสฺสีลา อติจารินี ฯ |๑๐๙.๓๔๔| เอวมาติจรมานาย ๒- สามิโก เอตทพฺรูวิ ๓- เนตํ ฉนฺนํ ปฏิรูปํ ยํ ตฺวํ อติจราสิ มํ ฯ |๑๐๙.๓๔๕| สาหํ โฆรญฺจ สปถํ มุสาวาทํ อภาสิสฺสํ นาหนฺตํ อติจรามิ กาเยน อุท เจตสา |๑๐๙.๓๔๖| สจาหนฺตํ อติจรามิ กาเยน อุท เจตสา อยํ กณฺณมุณฺโฑ สุนโข องฺคมงฺคานิ ขาทตุ ฯ |๑๐๙.๓๔๗| ตสฺส กมฺมสฺส วิปากํ มุสาวาทสฺส จูภยํ สตฺตวสฺสสตานิ ๔- จ อนุภตํ ยโตปิ เม @เชิงอรรถ: อุคฺคจฺฉนฺตี ฯ ม. องฺคปจฺจงฺคา ฯ ม. โส มํ อติจรมานาย ฯ @ ม. เอตทพฺรวิ ฯ ม. สตฺเตว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๒.

กณฺณมุณฺโฑ จ สุนโข องฺคมงฺคานิ ขาทตีติ ฯ |๑๐๙.๓๔๘| ตฺวญฺจ เทว พหูปกาโร อตฺถาย เม อิธาคโต สุมุตฺตาหํ กณฺณมุณฺฑสฺส อโสกา อกุโตภยา |๑๐๙.๓๔๙| นาหํ เทว นมสฺสามิ ยาจามิ อญฺชลีกตา ภุญฺช อมานุเส กาเม รม เทว มยา สหาติ ฯ |๑๐๙.๓๕๐| ภุตฺตา ๑- อมานุสา กามา รมิโตมฺหิ ตยา สห ตาหํ สุภเค ยาจามิ ขิปฺปํ ปฏินยาหิ มนฺติ ฯ กณฺณมุณฺฑเปตวตฺถุ ทฺวาทสมํ ฯ [๑๑๐] |๑๑๐.๓๕๑| ๑๓ อหุ ราชา พฺรหฺมทตฺโต ปญฺจาลานํ รเถสโภ อโหรตฺตานมจฺจยา ราชา กาลมกฺรุพฺพถ ๒- ฯ |๑๑๐.๓๕๒| ตสฺส อาฬาหนํ คนฺตฺวา ภริยา กนฺทติ อุพฺพรี พฺรหฺมทตฺตํ อปสฺสนฺตี พฺรหฺมทตฺตาติ กนฺทติ ฯ |๑๑๐.๓๕๓| อิสิ จ ตตฺถ อาคจฺฉิ สมฺปนฺนจรณมุนิ โส จ ตตฺถ อปุจฺฉิตฺถ เย ตตฺถ สุ สมาคตา |๑๑๐.๓๕๔| กสฺส จิทํ อาฬาหนํ นานาคนฺธสเมริตํ กสฺสายํ กนฺทติ ภริยา อิโต ทูรคตํ ปตึ พฺรหฺมทตฺตํ อปสฺสนฺตี พฺรหฺมทตฺตาติ กนฺทติ ฯ |๑๑๐.๓๕๕| เต จ ตตฺถ วิยากํสุ เย ตตฺถ สุ สมาคตา พฺรหฺมทตฺตสฺส ภทนฺเต พฺรหฺมทตฺตสฺส มาริส @เชิงอรรถ: ยุ. ภุตฺวา ฯ สี. ยุ. กาลํ กริ ตทา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๓.

|๑๑๐.๓๕๖| ตสฺส อิทํ อาฬาหนํ นานาคนฺธสเมริตํ ตสฺสายํ กนฺทติ ภริยา อิโต ทูรคตํ ปตึ พฺรหฺมทตฺตํ อปสฺสนฺตี พฺรหฺมทตฺตาติ กนฺทตีติ ฯ |๑๑๐.๓๕๗| ฉฬาสีติสหสฺสานิ พฺรหฺมทตฺตสฺส นามกา อิมสฺมึ อาฬาหเน ทฑฺฒา เตสํ กํ อนุโสจสีติ ฯ |๑๑๐.๓๕๘| โย ราชา จูฬนีปุตฺโต ปญฺจาลานํ รเถสโภ ตํ ภนฺเต อนุโสจามิ ภตฺตารํ สพฺพกามทนฺติ ฯ |๑๑๐.๓๕๙| สพฺเพวเหสุํ ราชาโน พฺรหฺมทตฺตสฺส นามกา สพฺเพว จูฬนีปุตฺตา ปญฺจาลานํ รเถสภา |๑๑๐.๓๖๐| สพฺเพสํ อนุปุพฺเพน มเหสิตฺตํ อการยิ กสฺมา ปุริมเก หิตฺวา ปจฺฉิมํ อนุโสจสีติ ฯ |๑๑๐.๓๖๑| อาตุเม อิตฺถิภูตาย ทีฆรตฺตาย มาริส ยสฺสา เม อิตฺถิภูตาย สํสาเร พหุ ภาสสีติ ฯ |๑๑๐.๓๖๒| อหุ อิตฺถี อหุ ปุริโส ปสุโยนึปิ ๑- อาคมา เอวเมตํ อตีตานํ ปริยนฺโต น ทิสฺสตีติ ฯ |๑๑๐.๓๖๓| อาทิตฺตํ วต มํ สนฺตํ ฆตสิตฺตํว ปาวกํ วารินา วิย โอสิญฺจํ สพฺพํ นิพฺพาปเย ทรํ |๑๑๐.๓๖๔| อพฺพูฬฺหิ ๒- วต เม สลฺลํ โสกํ หทยนิสฺสิตํ โย เม โสกปเรตาย ปติโสกํ อปานุทิ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ปสุํ โยนึปิ อคมา ฯ ม. อพฺฬหี ฯ ยุ. อพฺพูฬฺหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๔.

|๑๑๐.๓๖๕| สาหํ อพฺพูฬฺหสลฺลาสฺมิ สีติภูตาสฺมิ นิพฺพุตา น โสจามิ น โรทามิ ตว สุตฺวา มหามุนีติ ฯ |๑๑๐.๓๖๖| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา สมณสฺส สุภาสิตํ ปตฺตจีวรมาทาย ปพฺพชิ อนคาริยํ |๑๑๐.๓๖๗| สา จ ปพฺพชิตา สนฺตา อคารสฺมา อนคาริยํ เมตฺตํ จิตฺตํ อภาเวสิ พฺรหฺมโลกุปปตฺติยา |๑๑๐.๓๖๘| คามา คามํ วิจรนฺตี นิคเม ราชธานิโย ฯ อุรุเวลํ ๑- นาม โส คาโม ยตฺถ กาลมกฺรุพฺพถ |๑๑๐.๓๖๙| เมตฺตจิตฺตํ อาภาเวตฺวา ๒- พฺรหฺมโลกุปปตฺติยา อิตฺถีจิตฺตํ วิราเชตฺวา พฺรหฺมโลกุปคา อหูติ ฯ อุพฺพรีเปตวตฺถุ เตรสมํ ฯ อุทฺทานํ ฯ ปณฺฑุมาตา ๓- ปติยา จ นนฺทิ กุณฺฑลินา ฆโต เทฺวเสฏฺฐี ตนฺตวาโย ๔- วิหารสุตฺตโสวานอุพฺพรีติ ๕- ฯ อุพฺพรีวคฺโค ทุติโย ฯ ------------- ตติโย จูฬวคฺโค [๑๑๑] |๑๑๑.๓๗๐| ๑ อภิชฺชมาเน วาริมฺหิ คงฺคาย อิธ คจฺฉสิ นคฺโค ปุพฺพฑฺฒเปโตว มาลาธารี อลงฺกโต กุหึ คมิสฺสสิ เปโต ๖- กตฺถ วาโส ภวิสฺสตีติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อุรุเวฬา ฯ ยุ. อภาเวตฺวา ฯ ม. โมจกํ มาตา มตฺตา จ นนฺทา ฯ @ ม. ตุนฺนวาโย จ อุตฺตรสุตฺตกณฺณอุพฺพรีติ ฯ อิทํ อุทฺทานํ น ทิสฺสติ ฯ @ ม. เปต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๕.

|๑๑๑.๓๗๑| จุนฺทฏฺฐิลํ ๑- คมิสฺสามิ เปโต โส อิติ ภาสติ ๒- อนฺตเร วาสภคามํ พาราณสิยา ๓- ว สนฺติเก ฯ |๑๑๑.๓๗๒| ตญฺจ ทิสฺวา มหามตฺโต โกลิโย อิติ วิสฺสุโต สตฺตุภตฺตญฺจ เปตสฺส ปีตกญฺจ ยุคํ อทา ฯ |๑๑๑.๓๗๓| นาวาย ติฏฺฐมานาย กปฺปกสฺส อทาปยิ กปฺปกสฺส ปทินฺนมฺหิ ฐาเน เปตสฺส ทิสฺสถ ฯ |๑๑๑.๓๗๔| ตโต สุวตฺถวสโน มาลาธารี อลงฺกโต ฐาเน ฐิตสฺส เปตสฺส ทกฺขิณา อุปกปฺปถ ตสฺมา ทชฺเชถ เปตานํ อนุกมฺปาย ปุนปฺปุนนฺติ ฯ |๑๑๑.๓๗๕| สาหุนฺนวาสิโน ๔- เอเก อญฺเญ เกสนิวาสิโน ๕- เปตา ภตฺตาย คจฺฉนฺติ ปกฺกมนฺติ ทิโส ทิสํ ฯ |๑๑๑.๓๗๖| ทูเรเปเก ๖- ปธาวิตฺวา อลทฺธา จ นิวตฺตเร ฉาตา ปมุจฺฉิตา คนฺตฺวา ๗- ภูมิยํ ปฏิสุมฺภิตา |๑๑๑.๓๗๗| เกจิ ตตฺถ จ ปติตา ๘- ภูมิยํ ปฏิสุมฺภิตา ปุพฺเพ อกตกลฺยาณา อคฺคิทฑฺฒาว อาตเป ฯ |๑๑๑.๓๗๘| มยํ ๙- ปุพฺเพ ปาปธมฺมา ฆรณี กุลมาตโร สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากมฺห อตฺตโน ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. จุนฺทตฺถิยํ ฯ ยุ. ภาสสิ ฯ ม. พาราณสึ จ ... ฯ ม. สาตุนฺน ... ฯ @ ม. ... วาสินา ฯ ม. ยุ. ทูเร เอเก ฯ ม. ยุ. ภนฺตา ฯ ม. เต จ ตตฺถ @ ม. เต จ ตตฺถ ปปติตา ฯ ยุ. มยมฺปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๖.

|๑๑๑.๓๗๙| ปหูตํ อนฺนปานํ หิ อปิสฺสุ ๑- อวกิรียติ สมคฺคเต ๒- ปพฺพชิเต น จ กิญฺจิ อทมฺหเส ฯ |๑๑๑.๓๘๐| อกมฺมกามา อลสา สาธุกามา มหคฺฆสา อาโลปปิณฺฑทาตาโร ปฏิคฺคเห ปริภาสิตา ๓- ฯ |๑๑๑.๓๘๑| เต ฆรา ตา ว ทาสิโย ตาเนวาภรณานิ โน เต อญฺเญ ปริจาเรนฺติ ๔- มยํ ทุกฺขสฺส ภาคิโน |๑๑๑.๓๘๒| เวณึ วา อวญฺญา โหนฺติ รถการี จ ทุพฺภิกา จณฺฑาลี กปณา โหนฺติ กปฺปกา ๖- จ ปุนปฺปุนํ ฯ |๑๑๑.๓๘๓| ยานิ ยานิ นิหีนานิ กุลานิ กปณานิ จ เตสุ เตเสฺวว ชายนฺติ เอสา มจฺฉริโน คติ ฯ |๑๑๑.๓๘๔| ปุพฺเพ จ กตกลฺยาณา ทายกา วีตมจฺฉรา สคฺคนฺเต ปริปูเรนฺติ โอภาเสนฺติ จ นนฺทนํ ฯ |๑๑๑.๓๘๕| เวชยนฺเต จ ปาสาเท รมิตฺวา กามกามิโน อุจฺจากุเลสุ ชายนฺติ สโภเคสุ ตโต จุตา ฯ |๑๑๑.๓๘๖| กูฏาคาเร จ ปาสาเท ปลฺลงฺเก โคณกตฺถเต ๗- วีชิตงฺคา โมรหตฺเถหิ กุเล ชาตา ยสสฺสิโน ฯ |๑๑๑.๓๘๗| องฺคโต องฺคํ ๘- คจฺฉนฺติ มาลาธารี อลงฺกตา ชาติโย ๙- อุปติฏฺฐนฺติ สายํ ปาตํ สุเขสิโน ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. อปิสุ ฯ ยุ. สมาคเต ฯ ม. ยุ. ปริภาสิมฺหเส ฯ ยุ. ปริหาเรนฺติ ฯ @ ม. เวณี ฯ ยุ. นฺหามินี ฯ ยุ. โคณสณฺฐิเต ฯ ยุ. องฺกโต องฺกํ ฯ @ ม. ภาติโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๗.

|๑๑๑.๓๘๘| นยิทํ อกตปุญฺญานํ กตปุญฺญานเมวิทํ อโสกํ นนฺทนํ รมฺมํ ติทสานํ มหาวนํ |๑๑๑.๓๘๙| สุขํ อกตปุญฺญานํ อิธ นตฺถิ ปรตฺถ จ สุขญฺจ กตปุญฺญานํ อิธ เจว ปรตฺถ จ ฯ |๑๑๑.๓๙๐| เตสํ สหพฺยกามานํ กตฺตพฺพํ กุสลํ พหุํ กตปุญฺญา หิ โมทนฺติ สคฺเค โภคสมงฺคิโนติ ฯ อภิชฺชมานเปตวตฺถุ ปฐมํ ฯ [๑๑๒] |๑๑๒.๓๙๑| ๒ กุณฺฑินคริโย เถโร สานวาสินิวาสิโก ๑- โปฏฺฐปาโทติ นาเมน สมโณ ภาวิตินฺทฺริโย ฯ |๑๑๒.๓๙๒| ตสฺส มาตา ปิตา ภาตา ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา ฯ |๑๑๒.๓๙๓| เต ทุคฺคตา สูจิกฏฺฐา กิลนฺตา นคฺคิโน กิสา โอตฺตปฺปนฺตา ๒- มหตฺตาสา น เทสฺสนฺติ กุรูริโน ฯ |๑๑๒.๓๙๔| ตสฺส ภาตา วิตริตฺวา นคฺโค เอกปเถกโก จตุกุณฺฑิโก ภวิตฺวาน เถรสฺส ทสฺสยิตุมํ ฯ |๑๑๒.๓๙๕| เถโร จามนสิกตฺวา ตุณฺหีภูโต อติกฺกมิ ๓- โส จ วิญฺญาปยิ เถรํ ภาตา เปตํ ๔- คโต อหํ ฯ |๑๑๒.๓๙๖| มาตา ปิตา จ เต ภนฺเต ทุคฺคตา ยมโลกิกา @เชิงอรรถ: ยุ. สานุวาสินิวาสิโน ฯ ม. ยุ. อุตฺตสนฺตา มหาตาสา ฯ ยุ. อปกฺกมิ ฯ @ ยุ. อปกฺกมิ ฯ ยุ. เปตาคโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๘.

ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา |๑๑๒.๓๙๗| เต ทุคฺคตา สูจิกฏฺฐา กิลนฺตา นคฺคิโน กิสา โอตฺตปฺปนฺตา ๑- มหตฺตาสา น เทสฺสนฺติ กุรูริโน ฯ |๑๑๒.๓๙๘| อนุกมฺปสฺสุ การุณิโก ทตฺวา อนฺวาทิสาหิ โน ตว ทินฺเนน ทาเนน ยาเปสฺสนฺติ กุรูริโนติ ฯ |๑๑๒.๓๙๙| เถโร จริตฺวา ปิณฺฑาย ภิกฺขู อญฺเญ จ ทฺวาทส เอกชฺฌํ สนฺนิปตึสุ ภตฺตวิสฺสคฺคการณา ฯ |๑๑๒.๔๐๐| เถโร สพฺเพปิ เต อาห ยถา ลทฺธํ ททาถ เม สงฺฆภตฺตํ กริสฺสามิ อนุกมฺปาย ญาตีนํ ฯ |๑๑๒.๔๐๑| นิยฺยาทยึสุ ๒- เถรสฺส เถโร สงฺฆํ นิมนฺตยิ ทตฺวา อนฺวาทิสิ เถโร ปิตุ มาตุ จ ภาตุโน อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย ฯ |๑๑๒.๔๐๒| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ โภชนํ อุปปชฺชถ สุจึ ปณีตํ สมฺปนฺนํ อเนกรสพฺยญฺชนํ |๑๑๒.๔๐๓| ตโต อุทฺทิสฺสติ ๓- ภาตา วณฺณวา พลวา สุขี ฯ ปหูตํ โภชนํ ภนฺเต ปสฺส นคฺคมฺหเส มยํ ตถา ภนฺเต ปรกฺกมฺม ๔- ยถา วตฺถํ ลภามฺหเส ฯ |๑๑๒.๔๐๔| เถโร สงฺการกูฏโต อุจฺจินิตฺวาน นนฺตเก @เชิงอรรถ: ยุ. อุตฺตสนฺตา มหาตาสา ฯ ยุ. นิยฺยาตยึสุ ฯ ม. อุทฺทสฺสยี ฯ @ ยุ. ปรกฺกาม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐๙.

ปิโลติกํ ปฏํ กตฺวา สงฺเฆ จาตุทฺทิเส อทา ฯ |๑๑๒.๔๐๕| ทตฺวา อนฺวาทิสิ เถโร ปิตุ มาตุ จ ภาตุโน อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย ฯ |๑๑๒.๔๐๖| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ วตฺถานิ อุปปชฺชึสุ ๑- ตโต สุวตฺถวสโน เถรสฺส ทสฺสยีตุมํ ฯ |๑๑๒.๔๐๗| วณฺณวา พลวา สุขี ๒- ยาวตา นนฺทราชสฺส วิชิตสฺมึ ปฏิจฺฉาทา ตโต พหุตฺตรา ภนฺเต ฯ |๑๑๒.๔๐๘| วตฺถานิจฺฉาทนานิ โน โกเสยฺยกมฺพลียานิ โขมกปฺปาสิกานิ จ วิปุลา จ มหคฺฆา จ |๑๑๒.๔๐๙| เต จากาเสวลมฺพเร ๓- เต มยํ ปริทหาม ยํ ยํ หิ มนโส ปิยํ ตถา ภนฺเต ปรกฺกาม ยถา เคหํ ลภามเส ฯ |๑๑๒.๔๑๐| เถโร ปณฺณกุฏึ กตฺวา สงฺเฆ จาตุทฺทิเส อทา ฯ ทตฺวา จ ๔- อุทฺทิสิ เถโร ปิตุ มาตุ จ ภาตุโน อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย ฯ |๑๑๒.๔๑๑| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ ฆรานิ อุปปชฺชึสุ ๑- กูฏาคารา นิเวสนา วิภตฺตา ภาคโส มิตา ฯ |๑๑๒.๔๑๒| น มนุสฺเสสุ อีทิสา ยาทิสา โน ฆรา อิธ อปิ ทิพฺเพสุ ยาทิสา ตาทิสา โน ฆรา อิธ @เชิงอรรถ: ม. อุทปชฺชิสุํ ฯ ม. ยุ. วณฺณวา ... สุขีติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ @ ม. ปากาเสวลมฺพเร ฯ ม. ยุ. อนฺวาทิสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๐.

|๑๑๒.๔๑๓| ททฺทลฺลมานา อาเภนฺติ สมนฺตา จตุโร ทิสา ฯ ตถา ภนฺเต ปรกฺกม ยถา ปานํ ลภามเส ฯ |๑๑๒.๔๑๔| เถโร กรกํ ๑- ปูเรตฺวา สงฺเฆ จาตุทฺทิเส อทา ฯ ทตฺวา อนฺวาทิสิ เถโร ปิตุ มาตุ จ ภาตุโน อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย ฯ |๑๑๒.๔๑๕| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ ปานียํ อุปปชฺชถ ๒- คมฺภีรา จตุรสฺสา จ โปกฺขรญฺญา ๓- สุนิมฺมิตา |๑๑๒.๔๑๖| สีตุทกา สุปติตฺถา จ สีตา อปฺปฏิคนฺธิยา ปทุมุปฺปลสญฺฉนฺนา วาริกิญฺชกฺขปูริตา ฯ |๑๑๒.๔๑๗| ตตฺถ นหาตฺวา ปิวิตฺวา เถรสฺส ปฏิทสฺสยุํ ปหูตํ ปานียํ ภนฺเต ปาปา ๔- ทุกฺขผลนฺติ โน |๑๑๒.๔๑๘| อาหิณฺฑมานา ขญฺชาม สกฺขเร กุสกณฺฏเก ตถา ภนฺเต ปรกฺกม ยถา ยานํ ลภามเส ฯ |๑๑๒.๔๑๙| เถโร สิปาฏิกํ ลทฺธา สงฺเฆ จาตุทฺทิเส อทา ฯ ทตฺวา อนฺวาทิสิ เถโร ปิตุ มาตุ จ ภาตุโน อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย ฯ |๑๑๒.๔๒๐| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ เปตา รเถน มาคมุํ อนุกมฺปิตมฺห ภทนฺเต ภตฺเตน ฉาทเนน จ |๑๑๒.๔๒๑| ฆเรน ปานียทาเนน ยานทาเนน จูภยํ มุนึ การุณิกํ โลเก ตํ ๕- ภนฺเต วนฺทิตุมาคตาติ ฯ สานุวาสิตฺเถรเปตวตฺถุ ๖- ทุติยํ ฯ @เชิงอรรถ: ม.กรณํ ฯ ม. อุทปชฺชถ ฯ โปกฺขรญฺโญ ฯ ม. ปาทา ทุกฺขา ฯ @ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ม. สาณวาสีเถรเปตวตฺถุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๑.

[๑๑๓] |๑๑๓.๔๒๒| ๓ เวฬุริยตฺถมฺภํ รุจิรํ ปภสฺสรํ วิมานมารุยฺห อเนกจิตฺตํ ตตฺถจฺฉสิ เทวิ มหานุภาเว ปถทฺธนิ ปณฺณรเสว จนฺโท ฯ |๑๑๓.๔๒๓| วณฺโณ จ เต กนกสฺส สนฺนิโภ อุตฺตมรูโป ๑- ภุสทสฺสเนยฺโย ปลฺลงฺกเสฏฺเฐ อตุเล นิสินฺนา เอกา ตุวํ นตฺถิ ตุยฺหํ สามิโก ฯ |๑๑๓.๔๒๔| อิมา จ เต โปกฺขรญฺญา สมนฺตโต ๒- ปหูตมาสา ๓- พหุปุณฺฑรีกา โสวณฺณจุณฺเณหิ สมนฺตโมตตา ๔- น ตตฺถ ปงฺโก ปณฺณโก ๕- จ วิชฺชติ ฯ |๑๑๓.๔๒๕| หํสาปิเม ทสฺสนียา มโนรมา อุทกสฺมึ อนุปริยนฺติ สพฺพทา สมยฺย วคฺคูปนทนฺติ สพฺเพ พินฺทุสฺสรา ๖- ทุนฺทุภีนํ ว โฆโส ฯ |๑๑๓.๔๒๖| ททฺทลฺลมานา ยสสา ยสสฺสินี นาวาย จ ตฺวํ อวลมฺพ ติฏฺฐสิ @เชิงอรรถ: ยุ. อุคฺคตรูโป ฯ ม. อุตฺตตฺต รูโป ฯ ม. โปกฺขรณี สมนฺตา ฯ ยุ. สมงฺคโต ฯ @ ม. ปหูตมลฺยา ฯ ม. สมนฺตโมตฺถตา ฯ ยุ. สุวณฺณจุณฺเณหิ สมงฺคโมตกา ฯ @ ยุ. ปลาโก ฯ ยุ. วินฺทุสฺสรา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๒.

อาฬารปเมฺห หสิเต ปิยํวเท สพฺพงฺคกลฺยาณิ ภุสํ วิโรจสิ ฯ |๑๑๓.๔๒๗| อิทํ วิมานํ วิรชํ สเมฏฺฐิตํ อุยฺยานวนํ ๑- รตินนฺทวฑฺฒนํ อิจฺฉามิ เต ๒- นาริ อโนมทสฺสเน ตยา สห นนฺทเน อิธ โมทิตุนฺติ ฯ |๑๑๓.๔๒๘| กโรหิ กมฺมํ อิธ เวทนียํ จิตฺตญฺจ เต อิธ นิตญฺจ ๓- โหตุ กตฺวาน กมฺมํ อิธ โมทนียํ ๔- เอวํ มมํ ลจฺฉสิ กามกามินินฺติ ฯ |๑๑๓.๔๒๙| สาธูติ โส ตสฺสา ปฏิสุณิตฺวา อกาสิ กมฺมํ ตหึ ๕- เวทนียํ กตฺวาน กมฺมํ ตหึ เวทนียํ อุปฺปชฺชิ ๖- มาณโว ตสฺสา สหพฺยตนฺติ ฯ รถการีเปตวตฺถุ ตติยํ ฯ ภาณวารํ ทุติยํ ฯ [๑๑๔] |๑๑๔.๔๓๐| ๔ ภูสานิ เอโก ๗- สาลึ ปุนาปโร อยญฺจ ๘- นารี สกมํสโลหิตํ @เชิงอรรถ: ยุ. อุยฺยานวนฺตํ ฯ ยุ. อิจฺฉามหํ ฯ ม. นตญฺจ ฯ ยุ. นีตํ ภวตุ ฯ @ ม. เวทนียํ ฯ ยุ. สหเวทนียํ ฯ ม. อุปปชฺชิ โส ... ฯ ยุ. เอเก ... @ปุนาปเร ฯ ยุ. อญฺญา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๓.

ตฺวญฺจ คูถํ อสุจึ ๑- อกนฺตํ ปริภุญฺชสิ กิสฺส อยํ วิปาโกติ ฯ |๑๑๔.๔๓๑| อยํ ปุเร มาตรํ หึสติ อยํ ปน กูฏวาณิโช อยํ มํสานิ ขาทิตฺวา มุสาวาเทน วญฺเจติ ฯ |๑๑๔.๔๓๒| อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา อคารินี สพฺพกุลสฺส อิสฺสรา ฯ สนฺเตสุ ปริคูยฺหามิ มา จ กิญฺจิ อิโต อทํ |๑๑๔.๔๓๓| มุสาวาเทน ฉาเทมิ นตฺถิ เอตํ มม เคเห สเจ สนฺตํ ปริคูยฺหามิ คูถํ ๒- เม โหตุ โภชนํ ฯ |๑๑๔.๔๓๔| ตสฺส กมฺมวิปาเกน มุสาวาทสฺส จูภยํ สุคนฺธสาลิโน ภตฺตํ คูถํ เม ปริวตฺตติ ฯ |๑๑๔.๔๓๕| อวชฺชานิ ๓- จ กมฺมานิ น หิ กมฺมํ วินสฺสติ ทุคฺคนฺธํ กิมีนํ มีฬฺหํ ภุญฺชามิ จ ปิวามิ จาติ ฯ ภุสเปตวตฺถุ จตุตฺถํ ฯ [๑๑๕] |๑๑๕.๔๓๖| ๕ อจฺเฉรรูปํ สุคตสฺส ญาณํ สตฺถา ยถา ปุคฺคลํ พฺยากาสิ อุสฺสนฺนปุญฺญาปิ ภวนฺติ เหเก ปริตฺตปุญฺญาปิ ภวนฺติ เหเก ฯ |๑๑๕.๔๓๗| อยํ กุมาโร สีวถิกาย ฉฑฺฑิโต @เชิงอรรถ: ยุ. อสุจิอกนฺติกํ ฯ ม. ยุ. คูโถ ฯ ยุ. อวญฺฌานิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๔.

องฺคุฏฺฐเสฺนเหน ยาเปสิ รตฺตึ ฯ น ยกฺขภูตา น สิริสปา ๑- วา วิเหฐเยยฺยุํ กตปุญฺญกุมารํ |๑๑๕.๔๓๘| สุนขาปิ อิมสฺส ปลิหึสุ ปาเท ธงฺกา สิงฺคาลา ปริวตฺตยนฺติ ฯ คพฺภาสยํ ปกฺขิคณา หรนฺติ กากา ปน อกฺขิมลํ หรนฺติ |๑๑๕.๔๓๙| น อิมสฺส รกฺขํ วิทหึสุ เกจิ น โอสถํ สาสปธูปนํ วา ฯ นกฺขตฺตโยคํ ปน ๒- อุคฺคเหสุํ น สพฺพธญฺญานิปิ อากิรึสุ |๑๑๕.๔๔๐| เอตาทิสํ อุตฺตมกิจฺฉปตฺตํ รตฺตาภตํ สีวถิกาย ฉฑฺฑิตํ ฯ นวนีตปิณฺฑํ ๓- วิย เวธมานํ สสํสยํ ชีวิตสาวเสสํ |๑๑๕.๔๔๑| ตมทฺทส เทวมนุสฺสปูชิโต ทิสฺวา ปน ๔- พฺยากริ ภูริปญฺโญ อยํ กุมาโร นครสฺสิมสฺส อคฺคกุลิโก ภวิสฺสติ โภควา ๕-@เชิงอรรถ: ยุ. สิรึสปา ฯ ม. สรีสปา ฯ ยุ. ปิ น ฯ ม. โนนีตปิณฺฑํว ปเวธมานํ ฯ @ยุ. โนนีตปิณฺฑํ ฯ ยุ. ว ตํ ฯ ม. โภคโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๕.

|๑๑๕.๔๔๒| กิสฺส วตํ กึ ปน พฺรหฺมจริยํ กิสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก เอตาทิสํ พฺยสนํ ปาปุณิตฺวา ตํ ตาทิสํ ปจฺจนุโภสฺสติทฺธินฺติ ฯ |๑๑๕.๔๔๓| พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส ปูชํ อกาสิ ชนตา อุฬารํ ตตฺรสฺส จิตฺตสฺส อหุ อญฺญถตฺตํ วาจํ อภาสิ ผรุสํ อสพฺภํ |๑๑๕.๔๔๔| โส ตํ วิตกฺกํ ปฏิวิโนทยิตฺวา ปีติปสาทํ ปฏิลทฺธา ปจฺฉา ตถาคตํ เชตวเน วสนฺตํ ยาคุยา อุปฏฺฐาสิ โส ๑- สตฺตรตฺตํ ฯ |๑๑๕.๔๔๕| ตสฺส วตํ ตํ ปน พฺรหฺมจริยํ ตสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก เอตาทิสํ พฺยสนํ ปาปุณิตฺวา ตํ ตาทิสํ ปจฺจนุโภสฺสติทฺธึ ฯ |๑๑๕.๔๔๖| ฐตฺวาน โส วสฺสสตํ อิเธว สพฺเพหิ กาเมหิ สมงฺคิภูโต กายสฺส เภทา อภิสมฺปรายํ สหพฺยตํ คจฺฉติ วาสวสฺสาติ ๒- ฯ กุมารเปตวตฺถุ ปญฺจมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๖.

[๑๑๖] |๑๑๖.๔๔๗| ๖ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาสิ กีสา ธมนิสนฺถตา ๑- อุปฺผาสุลิเก กีสิเก กา นุ ตฺวํ อิธ ติฏฺฐสติ ฯ |๑๑๖.๔๔๘| อหํ ภทนฺเต เปตีมฺหิ ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา (ติ) ฯ |๑๑๖.๔๔๙| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คตา (ติ) ฯ |๑๑๖.๔๕๐| อนวชฺเชสุ ติตฺเถสุ วิจินิ อฑฺฒมาสกํ สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากาสิมตฺตโน ฯ |๑๑๖.๔๕๑| นทึ อุเปมิ ตสิตา ริตฺตกา ปริวตฺตติ ฉายํ อุเปมิ อุเณฺหสุ อาตโป ปริวตฺตติ ฯ |๑๑๖.๔๕๒| อคฺคิวณฺโณ จ เม วาโต ฑหนฺโต อุปวายติ เอตญฺจ ภนฺเต อรหามิ อญฺญญฺจ ปาปกํ ตโต ฯ |๑๑๖.๔๕๓| คนฺตฺวาน หตฺถินีปุรํ ๒- วชฺเชสิ มยฺหํ มาตรํ ธีตา จ เต มยา ทิฏฺฐา ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา ฯ |๑๑๖.๔๕๔| อตฺถิ จ เม เอตฺถ นิกฺขิตฺตํ อนกฺขาตญฺจ ตํ มยา จตฺตาริ สตสหสฺสานิ ปลฺลงฺกสฺส จ เหฏฺฐโต ฯ |๑๑๖.๔๕๕| ตโต เม ทานํ ททาตุ ตสฺสา จ โหตุ ชีวิกา ทานํ ทตฺวา จ เม มาตา ทกฺขิณํ อนฺวาทิสฺสตุ ๓- เม ๔- @เชิงอรรถ: ยุ. ...สณฺฐิตา ฯ ม. หตฺถินึ ปุรํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ยุ. หสฺตินีปุรํ ฯ @ สี. ยุ. อนุทิสฺสตุ ฯ ม. อนุทิจฺฉตุ ฯ ม. เมสทฺโท นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๗.

ตทาหํ สุขิตา เหสฺสํ สพฺพกามสมิทฺธินีติ ฯ |๑๑๖.๔๕๖| สาธูติ โส ตสฺสา ๑- ปฏิสุณิตฺวา คนฺตฺวาน หตฺถินีปุรํ ๒- ตสฺสา อโวจ มาตรํ ธีตา จ เต มยา ทิฏฺฐา ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา สา มํ ตตฺถ สมาทเปสิ ฯ |๑๑๖.๔๕๗| คนฺตฺวาน หตฺถินีปุรํ ๒- วชฺเชสิ มยฺหํ มาตรํ ธีตา จ เต มยา ทิฏฺฐา ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตา ฯ |๑๑๖.๔๕๘| อตฺถิ จ เม เอตฺถ นิกฺขิตฺตํ อนกฺขาตญฺจ ตํ มยา จตฺตาริ สตสหสฺสานิ ปลฺลงฺกสฺส จ เหฏฺฐโต ฯ |๑๑๖.๔๕๙| ตโต เม ทานํ ททาตุ ตสฺสา จ โหตุ ชีวิกา ทานํ ทตฺวา จ เม มาตา ทกฺขิณํ อนฺวาทิสฺสตุ เม ตทาหํ สุขิตา เหสฺสํ สพฺพกามสมิทฺธินีติ ฯ |๑๑๖.๔๖๐| ตโต หิ สา ทานํ อทาสิ ๓- ทตฺวา จ ๔- ตสฺสา ทกฺขิณมาทิสิ เปตี จ สุขิตา อาสิ ตสฺสา จาปิ สุชีวิกาติ ฯ เสรินีเปตวตฺถุ ฉฏฺฐํ ฯ [๑๑๗] |๑๑๗.๔๖๑| ๗ นรนารีปุรกฺขโต ยุวา รชนีเย กามคุเณหิ ๕- โสภสิ ทิวสํ อนุโภสิ การณํ กึ อกาสิ ปุริมาย ชาติยาติ ฯ |๑๑๗.๔๖๒| อหํ ราชคเห รมฺเม รมณีเย คิริพฺพเช @เชิงอรรถ: ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ม. คนฺตฺวาน หตฺถินีปุรนฺติ เทฺว ปาฐา นตฺถิ ฯ @ยุ. หสฺตินีปุรํ ฯ ม ทานมทา ฯ ม. ทตฺวา จาติ อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ @ ม. รชนีเยหิ กาเมหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๘.

มิคลุทฺโท ปุเร อาสึ โลหิตปาณี ทารุโณ ฯ |๑๑๗.๔๖๓| อวิโรธกเรสุ ปาณีสุ ปุถุสตฺเตสุ ๑- ปทุฏฺฐมานโส วิจริ ๒- อติทารุโณ สทา ปรหึสาย รโต อสญฺญโต ฯ |๑๑๗.๔๖๔| ตสฺส เม สหาโย สุหทโย สทฺโธ อาสิ อุปาสโก โส หิ ๓- มํ อนุกมฺปนฺโต นิวาเรสิ ปุนปฺปุนํ |๑๑๗.๔๖๕| มากาสิ ปาปกํ กมฺมํ มา ตาต ทุคฺคตึ อคา สเจ อิจฺฉสิ เปจฺจ สุขํ วิรม ปาณวธํ อสํยมํ ๔- ฯ |๑๑๗.๔๖๖| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา สุขกามสฺส หิตานุกมฺปิโน นากาสึ สกลานุสาสนึ จิรปาปาภิรโต อพุทฺธิมา ฯ |๑๑๗.๔๖๗| โส มํ ปุน ภูริสุเมธโส อนุกมฺปาย สํยเม นิเวสยิ สเจ ทิวา หนสิ ปาณิโน อถ เต รตฺตึ ภวตุ สํยโม ฯ |๑๑๗.๔๖๘| สฺวาหํ ทิวา หนิตฺวาน ปาณิโน วิรโต รตฺตึ อโหสิ สํยโต รตฺตาหํ ปริหาเรมิ ๕- ทิวา ขชฺชามิ ทุคฺคโต ฯ |๑๑๗.๔๖๙| ตสฺส กมฺมสฺส กุสลสฺส อนุโภมิ รตฺตึ อมานุสึ ทิวา ปฏิหตาว กุกฺกุรา อุปธาวนฺติ สมนฺตา ขาทิตุํ |๑๑๗.๔๗๐| เย จ เต สตตานุโยคิโน ธุวํ ปยุตฺตา สุคตสฺส สาสเน มญฺญามิ เต อมตเมว เกวลํ อธิคจฺฉนฺติ ปทํ อสงฺขตนฺติ ฯ มิคลุทฺทเปตวตฺถุ สตฺตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ปุถุสนฺเตสุ ฯ ม. วิจรึ ฯ ม. ปิ ฯ ยุ. จ ฯ ม. ปาณวธา อสํยมา ฯ @ ม. ปริจาเรมิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑๙.

[๑๑๘] |๑๑๘.๔๗๑| ๘ กูฏาคาเร จ ปาสาเท ปลฺลงฺเก โคณสณฺฐิเต ๑- ปญฺจงฺคิเกน ตุริเยน รมสิ สุปฺปวาทิเต ฯ |๑๑๘.๔๗๒| ตโต รตฺยา วิวสาเน ๒- สุริยุคฺคมนํ ๓- ปติ อปวิฏฺโฐ ๔- สุสานสฺมึ พหุํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ |๑๑๘.๔๗๓| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสีติ ฯ |๑๑๘.๔๗๔| อหํ ราชคเห รมฺเม รมณีเย คิริพฺพเช มิคลุทฺโท ปุเร อาสึ ลุทฺโท อาสึ อสญฺญโต ฯ |๑๑๘.๔๗๕| ตสฺส เม สหาโย สุหทโย สทฺโธ อาสิ อุปาสโก ตสฺส กุลุปโก ภิกฺขุ อาสิ โคตมสาวโก ฯ |๑๑๘.๔๗๖| โส หิ มํ อนุกมฺปนฺโต นิวาเรสิ ปุนปฺปุนํ มากาสิ ปาปกํ กมฺมํ มา ตาต ทุคฺคตึ อคา สเจ อิจฺฉสิ เปจฺจ สุขํ วิรม ปาณวธํ อสํยมํ ฯ |๑๑๘.๔๗๗| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา สุขกามสฺส หิตานุกมฺปิโน นากาสึ สกลานุสาสนึ จิรปาปาภิรโต อพุทฺธิมา ฯ |๑๑๘.๔๗๘| โส มํ ปุน ภูริสุเมธโส อนุกมฺปาย สํยเม นิเวสยิ สเจ ทิวา หนสิ ปาณิโน อถ เต รตฺตึ ภวตุ สํยโม ฯ |๑๑๘.๔๗๙| สฺวาหํ ทิวา หนิตฺวา ปาณิโน วิรโต รตฺตึ อโหสิ สํยโต รตฺตาหํ ปริหาเรมิ ทิวา ขชฺชามิ ทุคฺคโต ฯ @เชิงอรรถ: ม. โคนกตฺถเต ฯ ยุ. วิวาสเนน ฯ ยุ. สุริยสฺสุคฺคมนํ ฯ ยุ. อปวิฏฺเฐ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๐.

|๑๑๘.๔๘๐| ตสฺส กมฺมสฺส กุสลสฺส อนุโภมิ รตฺตึ อมานุสึ ทิวา ปฏิหตาว กุกฺกุรา อุปธาวนฺติ สมนฺตา ขาทิตุํ |๑๑๘.๔๘๑| เย จ เต สตตานุโยคิโน ธุวํ ปยุตฺตา สุคตสฺส สาสเน มญฺญามิ เต อมตเมว เกวลํ อธิคจฺฉนฺติ ปทํ อสงฺขตนฺติ ฯ ทุติยมิคลุทฺทเปตวตฺถุ อฏฺฐมํ ฯ [๑๑๙] |๑๑๙.๔๘๒| ๙ มาลี กิรีฏี ๑- กายูรี คตฺตา เต จนฺทนุสฺสทา ปสนฺนมุขวณฺโณสิ สุริยวณฺโณว โสภสิ ฯ |๑๑๙.๔๘๓| อมานุสา ปริสชฺชา เย เต เม ปริวาริกา ทส กญฺญาสหสฺสานิ ยา เตมา ปริจาริกา ฯ |๑๑๙.๔๘๔| ตา กมฺพุกายูรธรา กญฺจนเจลภูสิตา มหานุภาโวสิ ตุวํ โลมหํสนรูปวา ฯ |๑๑๙.๔๘๕| ปิฏฺฐิมํสานิ อตฺตโน สามํ อุกฺกจฺจ ๒- ขาทสิ กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน ปิฏฺฐิมํสานิ อตฺตโน สามํ อุกฺกจฺจ ๒- ขาทสิ ฯ |๑๑๙.๔๘๖| อตฺตโนหํ อนตฺถาย ชีวโลเก อจริสฺสํ เปสุญฺญมุสาวาเทน นิกติวญฺจนาย จ ฯ |๑๑๙.๔๘๗| ตตฺถาหํ ปริสํ คนฺตฺวา สจฺจกาเล อุปฏฺฐิเต @เชิงอรรถ: ม. กิริฏี ฯ ยุ. อุกฺกนฺตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๑.

อตฺถํ ธมฺมํ นิรกตฺวา ๑- อธมฺมมนุวตฺติสฺสํ ๒- ฯ |๑๑๙.๔๘๘| เอวํ โส ขาทตตฺตานํ โย โหติ ปิฏฺฐิมํสิโก ยถาหํ อชฺช ขาทามิ ปิฏฺฐิมํสานิ อตฺตโน ฯ |๑๑๙.๔๘๙| ตยิทํ ตยา นารท สามํ ทิฏฺฐํ อนุกมฺปกา เย กุสลา วเทยฺยุํ มา เปสุณํ มา จ มุสา ภณิ มา โขสิ ปิฏฺฐิมํสิโก ตุวนฺติ ฯ กูฏวินิจฺฉยกเปตวตฺถุ ๓- นวมํ ฯ [๑๒๐] |๑๒๐.๔๙๐| ๑๐ อนฺตลิกฺขสฺมึ ติฏฺฐนฺโต ทุคฺคนฺโธ ปูติ วายสิ มุขญฺจ เต กิมิโย ปูติคนฺธํ ขาทนฺติ กึ กมฺมมกาสิ ปุพฺเพ ฯ |๑๒๐.๔๙๑| ตโต สตฺถํ คเหตฺวาน โอกฺกนฺตนฺติ ๔- ปุนปฺปุนํ ขาเรน ปริปฺโผสิตฺวา โอกฺกนฺตนฺติ ปุนปฺปุนํ ฯ |๑๒๐.๔๙๒| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ |๑๒๐.๔๙๓| อหํ ราชคเห รมฺเม รมณีเย คิริพฺพเช อิสฺสโร ธนธญฺญสฺส สุปหูตสฺส มาริส ฯ |๑๒๐.๔๙๔| ตสฺสายํ เม ภริยา จ ธีตา จ สุณิสา จ เม ตมาลํ อุปฺปลญฺจาปิ ปจฺจคฺฆญฺจ วิเลปนํ ถูปํ หรนฺติโย วาเรสึ ตํ ปาปํ ปกตํ มยา ฯ @เชิงอรรถ: ม. นิรากตฺวา ฯ ยุ. นิรํกตฺวา ฯ ยุ. ...ติยํ ฯ @ ม. กูฏวินิจฺฉยิกเปตวตฺถุ ฯ ยุ. อุเรน กนฺตนฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๒.

|๑๒๐.๔๙๕| ฉฬาสีติสหสฺสานิ มยํ ปจฺจตฺตเวทนา ถูปปูชํ วิวณฺเณตฺวา ปจาม นิรเย ภุสํ |๑๒๐.๔๙๖| เย จ โข ถูปปูชาย วตฺตนฺเต อรหโต มเห ฯ อาทีนวํ ปกาเสนฺติ วิเวจเยถ โน ๑- ตโต |๑๒๐.๔๙๗| อิมา จ ปสฺส อายนฺติโย มาลธารี อลงฺกตา ฯ มาลาวิปากํ อนุโภนฺติโย สมิทฺธา ตา ยสสฺสิโย ๒- |๑๒๐.๔๙๘| ตญฺจ ทิสฺวาน อจฺเฉรํ อพฺภูตํ โลมหํสนํ ฯ นโม กโรนฺติ สปฺปญฺญา วนฺทนฺติ ตํ มหามุนึ |๑๒๐.๔๙๙| โสหํ นูน ๓- อิโต คนฺตฺวา โยนึ ลทฺธาน มานุสึ ถูปปูชํ กริสฺสามิ อปฺปมตฺโต ปุนปฺปุนนฺติ ฯ ธาตุวิวณฺณเปตวตฺถุ ทสมํ ฯ อุทฺทานํ อภิชฺชมาโน โกณฺฑญฺโญ ๔- รถการี ภุเสน จ กุมาโร ภณิกา ๕- เจว เทฺว ลุทฺทา ปิฏฺฐิปูชโย วคฺโค เตน วุจฺจตีติ ๖- ฯ จูฬวคฺโค ตติโย ฯ ------------- @เชิงอรรถ: ม. เน ฯ ม. ยุ. ยสสฺสินิโย ฯ ยุ. ทานิ ฯ ม. กุณฺฑิโย ฯ @ ม. คณิกา ฯ ม. ปวุจฺจตีติ ฯ ยุ. อิทํ อุททานํ น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๓.

จตุตฺโถ มหาวคฺโค [๑๒๑] |๑๒๑.๕๐๐| ๑ เวสาลิ นาม นครตฺถิ วชฺชีนํ ตตฺถ อหุ ลิจฺฉวิ อมฺพสกฺขโร ๑- ทิสฺวาน เปตํ นครสฺส พาหิรํ ตตฺเถว ปุจฺฉิตฺถ ตํ การณตฺถิโก ฯ |๑๒๑.๕๐๑| เสยฺยา ๒- นิสชฺชา นยิมสฺส อตฺถิ อภิกฺกโม นตฺถิ ปฏิกฺกโม จ ๓- อสีตปีตํ ขายิตวตฺถโภคา ปริจาริกา ๔- สาปิ อิมสฺส นตฺถิ ฯ |๑๒๑.๕๐๒| เย ญาตกา ทิฏฺฐสุตา สุหชฺชา อนุกมฺปกา ยสฺส อเหสุํ ปุพฺเพ ทฏฺฐุํปิ ทานิ น ลภนฺติ ๕- ตํปิ วิราชิตตฺโต หิ ชเนน เตน ฯ |๑๒๑.๕๐๓| น ทุคฺคตสฺส ๖- ภวนฺติ มิตฺตา ชหนฺติ มิตฺตา วิกลํ วิทิตฺวา อตฺถญฺจ ทิสฺวา ปริวารยนฺติ พหู จ มิตฺตา อุคฺคตสฺส โหนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๐๔| นิหีนตฺโถ ๗- สพฺพโภเคหิ กิจฺโฉ ๘- @เชิงอรรถ: ม. อมฺมสกฺกโร ฯ ยุ. เสยฺโย ฯ ยุ. วา ฯ ม. ปริจารณา ฯ @ ม. ทิฏฺฐุมฺปิ เต ทานิ น ตํ ลภนฺติ ฯ ม. โอคฺคตตฺตสฺส ฯ ม. นิหีนตฺโต ฯ @ ม. นิหีนตฺโต ฯ ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๔.

สมฺมกฺขิโต สํปริภินฺนคตฺโต อุสฺสาวพินฺทุว ปลิมฺปมาโน อชฺช สุเว ชีวิตสฺสุปโรโธ ๑- ฯ |๑๒๑.๕๐๕| เอตาทิสํ อุตฺตมกิจฺฉปตฺตํ อุตฺตาสิตํ ปิจุมนฺทสฺส ๒- สูเล อถ ตฺวํ เกน วณฺเณน วเทสิ ยกฺข ชีว โภ ชีวิตเมว เสยฺโยติ ฯ |๑๒๑.๕๐๖| สาโลหิโต เอโส อโหสิ มยฺหํ อหํ สรามิ ปุริมาย ชาติยา ทิสฺวา จ เม การุญฺญํ อโหสิ ราช มา ปาปธมฺโม นิรยํ ปตายํ ฯ |๑๒๑.๕๐๗| อิโต จุโต ลิจฺฉวิ เอส โปโส สตฺตุสฺสทํ นีรยํ โฆรรูปํ อุปฺปชฺชติ ทุกฺกฏกมฺมการี มหาภิตาปํ กฏุกํ ภยานกํ ฯ |๑๒๑.๕๐๘| อเนกภาเคน คุเณน เสยฺโย อยเมว สูโล นิรเยน เตน มา ๓- เอกนฺตทุกฺขํ กฏุกํ ภยานกํ เอกนฺตติปฺปํ นิรยํ ปตายํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ชีวิตสฺสูปโรโธ ฯ ยุ. ชีวิตสฺสปโรโธ ฯ ม. ปุจิมนฺทสฺส ฯ ม. มาสทฺโท @ ม. มาสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๕.

|๑๒๑.๕๐๙| อิทญฺจ สุตฺวา วจนํ มเมโส ทุกฺขูปนีโต วิชเหยฺย ปาปํ ๑- ตสฺมา อหํ สนฺติเก น ภณามิ มา เมกโต ชีวตสฺสุปโรโธติ ฯ |๑๒๑.๕๑๐| อญฺญาโต เอโส ปุริสสฺส อตฺโถ อญฺญํปิ อิจฺฉามเส ปุจฺฉิตุํ ตุวํ โอกาสกมฺมํ มม โน สเจ กโรสิ ๒- ปุจฺฉามิหํ ๓- น จ โน กุชฺฌิตพฺพํ ฯ |๑๒๑.๕๑๑| อทฺธา ปฏิญฺญา เม ตทา อหุ อจิกฺขนา อปฺปสนฺนสฺส โหติ อกามา สทฺเธยฺยวโจติ ๔- กตฺวา ปุจฺฉสฺสุ มํ กามํ ยถา วิสยฺหนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๑๒| ยํ กิญฺจาหํ จกฺขุนา ปสฺสิสฺสามิ สพฺพํปิ ตาหํ อภิสทฺทเหยฺยํ ทิสฺวาปิ ตํ โนปิ เจ สทฺทเหยฺย กเรยฺยาสิ เม ยกฺข นิยสฺสกมฺมนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๑๓| สจฺจปฺปฏิญฺญา ตว เม สา โหตุ สุตฺวาน ธมฺมํ ลภสฺสุ ปสาทํ @เชิงอรรถ: ยุ. ปาณํ ฯ ม. โอกาสกมฺมํ สเจ โน กโรสิ ฯ ปุจฺฉาม ตํ ฯ @ ม. อกามาสทฺเธยฺยวเหติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๖.

อญฺญตฺถิโก โน จ ปทุฏฺฐจิตฺโต ยนฺเต สุตํ อสุตํ วาปิ ธมฺมํ ฯ สพฺพํ อกฺขิสฺสํ ยถา ปชานํ |๑๒๑.๕๑๔| เสเตน อสฺเสน อลงฺกเตน อุปยาสิ สูลาวุตกสฺส สนฺติเก ยานํ อิทํ อพฺภูตํ ทสฺสเนยฺยํ กิสฺเสตํ กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ฯ |๑๒๑.๕๑๕| เวสาลิยา ตสฺส ๑- นครสฺส มชฺเฌ จิกฺขลฺลมคฺเค นครํ ๒- อโหสิ โคสีสเมกาหํ ปสนฺนจิตฺโต เสตุํ ๓- คเหตฺวา นครสฺมึ ๔- นิกฺขิปึ ฯ |๑๒๑.๕๑๖| เอตสฺมึ ปาทานิ ปติฏฺฐเปตฺวา มยญฺจ อญฺเญ จ อติกฺกมิมฺห ๕- ยานํ อิทํ อพฺภูตํ ทสฺสเนยฺยํ ตสฺเสว กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ฯ |๑๒๑.๕๑๗| วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสติ คนฺโธ จ เต สพฺพทิสา ปวายติ ยกฺขิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว นคฺโค จาสิ กิสฺส อยํ วิปาโก ฯ @เชิงอรรถ: ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ ยุ. จิกฺขลปพฺเพ นรกํ ฯ ม. เสตํ ฯ ยุ. @ ยุ. นรกสฺมึ ฯ ยุ. อญฺโญ จ อติกฺกเมยฺย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๗.

|๑๒๑.๕๑๘| อกฺโกธโน นิจฺจปสนฺนจิตฺโต สณฺหาหิ วาจาหิ ชนํ อุเปมิ ตสฺเสว กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ทิพฺโพ เม วณฺโณ สตตํ ปภาสติ ฯ |๑๒๑.๕๑๙| ยสญฺจ กิตฺติญฺจ ธมฺเม ฐิตานํ ทิสฺวาน มนฺเตมิ ปสนฺนจิตฺโต ตสฺเสว กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ทิพฺโพ เม คนฺโธ สตตํ ปวายติ ฯ |๑๒๑.๕๒๐| สหายานํ ติตฺถสฺมึ นหายนฺตานํ ถเล คเหตฺวา นิทหิสฺส ทุสฺสํ ขิฑฺฑตฺถิโก โน จ ปทุฏฺฐิตฺโต เตนมฺหิ นคฺโค กสิรา ปวุตฺติ ฯ |๑๒๑.๕๒๑| โย กีฬมาโน จ กโรติ ปาปํ ตสฺสีทิสํ กมฺมวิปากมาหุ อกีฬมาโน ปน โย กโรติ กึ ตสฺส กมฺมสฺส วิปากมาหุ ฯ |๑๒๑.๕๒๒| เย ทุฏฺฐสงฺกปฺปมนา มนุสฺสา กาเยน วาจาย จ สงฺกิลิฏฺฐา กายสฺส เภทา อภิสมฺปรายํ อสํสยํ เต นิรยํ อุเปนฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๘.

|๑๒๑.๕๒๓| อปเร ปน สุคตึ ๑- อาสิสมานา ทาเน รตา สงฺคหิตตฺตภาวา กายสฺส เภทา อภิสมฺปรายํ อสํสยํ เต สุคตึ อุเปนฺตีติ ฯ |๑๒๑.๕๒๔| ตํ กินฺติ ชาเนยฺยํ อหํ อเวจฺจ กลฺยาณปาปสฺส อยํ วิปาโก กึ วาหํ ทิสฺวา อภิสทฺทเหยฺยํ โก วาปิ มํ สทฺทหาเปยฺย เอตนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๒๕| ทิสฺวา จ สุตฺวา อภิสทฺทหสฺสุ กลฺยาณปาปสฺส อยํ วิปาโก กลฺยาณปาเป อุภเย อสนฺเต สิยา นุ สตฺตา สุคตา ทุคฺคตา วา ฯ |๑๒๑.๕๒๖| โน เจตฺถ กมฺมานิ กเรยฺยุํ มจฺจา กลฺยาณปาปานิ มนุสฺสโลเก นาเหสุํ สตฺตา สุคตา ทุคฺคตา วา หีนา ปณีตา จ มนุสฺสโลเก ฯ |๑๒๑.๕๒๗| ยสฺมา จ กมฺมานิ กโรนฺติ มจฺจา กลฺยาณปาปานิ มนุสฺสโลเก ตสฺมา [๓]- สตฺตา สุคตา ทุคฺคตา วา @เชิงอรรถ: ยุ. อาสมานา ฯ ม. หิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๙.

หีนา ปณีตา จ มนุสฺสโลเก ฯ |๑๒๑.๕๒๘| ทฺวยญฺจ ๑- กมฺมานํ วิปากมาหุ สุขสฺส ทุกฺขสฺส จ เวทนียํ ตา เทวตา ๒- ปริวารยนฺติ ปจฺจนฺติ พาลา ทฺวยตํ อปสฺสิโนติ ฯ |๑๒๑.๕๒๙| น มตฺถิ กมฺมานิ สยํ กตานิ ทตฺวาปิ เม นตฺถิ โส ๓- อาทิเสยฺย อจฺฉาทนํ สยนมถนฺนปานํ เตนมฺหิ นคฺโค กสิรา ปวุตฺตีติ ฯ |๑๒๑.๕๓๐| สิยา นุ โข การณํ กิญฺจิ ยกฺข อจฺฉาทนํ เยน ตุวํ ลเภถ อาจิกฺข เม ตฺวํ ยทตฺถิ เหตุ สทฺธายิตํ เหตุวโจ สุโณมาติ ฯ |๑๒๑.๕๓๑| กปฺปิตโก นาม อิธตฺถิ ภิกฺขุ ฌายี สุสีโล อรหา วิมุตฺโต คุตฺตินฺทฺริโย สํวุตปาติโมกฺโข สีติภูโต อุตฺตมทิฏฺฐิปตฺโต |๑๒๑.๕๓๒| สขิโล วทญฺญู สุวโจ สุมุโข สฺวาคโม สุปฺปฏิมุตฺตโก จ ปุญฺญสฺส เขตฺตํ อรณวิหารี @เชิงอรรถ: ม. ทฺวยชฺช ฯ ม. ตา เทวตาโย ฯ ม. โย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๐.

เทวมนุสฺสานญฺจ ทกฺขิเณยฺโย |๑๒๑.๕๓๓| สนฺโต วิธูโม อนีโฆ นิราโส มุตฺโต วิสลฺโล อมโม อวงฺโก นิรูปธิ สพฺพปปญฺจขีโณ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺโต ชุติมา ฯ |๑๒๑.๕๓๔| อปฺปญฺญาโต ทิสฺวาปิ น สุชาโน มุนีติ นํ ๑- วชฺชีสุ โวหรนฺติ ชานนฺติ ตํ ยกฺขภูตา อเนชํ กลฺยาณธมฺมํ วิจรนฺตํ ๒- โลเก ฯ |๑๒๑.๕๓๕| ตสฺส ตุวํ เอกํ ยุคํ ทุเว วา มมุทฺทิสิตฺวาน สเจ ทเทถ ปฏิคฺคหิตานิ จ ตานิ อสฺสุ ๓- มมญฺจ ปสฺเสถ สํนทฺธทุสฺสนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๓๖| กสฺมึ ปเทเส สมณํ วสนฺตํ คนฺตฺวาน ปสฺเสมุ มยํ อิทานิ ส ๔- มชฺช กงฺขํ วิจิกิจฺฉิตญฺจ ทิฏฺฐิวิสูกานิ โก วิโนทเย เจติ ๕- ฯ |๑๒๑.๕๓๗| เอโส นิสินฺโน กปินจฺจนายํ ปริวาริโต เทวตาหิ พหูหิ @เชิงอรรถ: ยุ. มุนิ นํ ฯ ยุ. วิจรนฺติ ฯ ยุ. จสฺส ฯ ม. โย ฯ @ ม. วิโนทเนยฺยาติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๑.

ธมฺมิกถํ ภาสติ สจฺจนาโม สกสฺมิ อจฺเฉรเก ๑- อปฺปมตฺโตติ ฯ |๑๒๑.๕๓๘| ตถาหํ กสฺสามิ คนฺตฺวา อิทานิ อจฺฉาทยิสฺสํ สมณํ ยุเคน ปฏิคฺคหิตานิ จ ตานิ ปสฺส ๒- ตุวญฺจ ปสฺเสมุ สํนทฺธทุสฺสนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๓๙| มา อกฺขเณ ปพฺพชิตํ อุปาคมิ สาธุ โว ลิจฺฉวิ เนส ธมฺโม ตโต จ กาเล อุปสงฺกมิตฺวา ตตฺเถว ปสฺสามิ รโห นิสินฺนนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๔๐| ตถา หิ วตฺวา อคมาสิ ตตฺถ ปริวาริโต ทาสคเณน ลิจฺฉวิ โส ตํ นครํ อุปสงฺกมิตฺวา วาสุปคญฺฉิตฺถ สเก นิเวสเน ฯ |๑๒๑.๕๔๑| ตโต จ กาเล คิหิกิจฺจานิ กตฺวา นฺหาตฺวา ปิวิตฺวา จ ขณํ ลภิตฺวา วิเจยฺย เปฬโต จ ยุคานิ อฏฺฐ คาหาปยิ ทาสคเณน ลิจฺฉวิ ฯ |๑๒๑.๕๔๒| โส ตํ ปเทสํ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ อทฺทส สมณํ สนฺตจิตฺตํ @เชิงอรรถ: ม. มาเกเจร ฯ จสฺสุ อิติปิ ทิสฺสติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๒.

ปฏิกฺกนฺตํ โคจรโต นิวตฺตํ สีติภูตํ รุกฺขมูเล นิสินฺนํ ฯ |๑๒๑.๕๔๓| ตเมนํ อโวจ อุปสงฺกมิตฺวา อปฺปาพาธํ ผาสุวิหารญฺจ ปุจฺฉิ เวสาลิยํ ลิจฺฉวิ อหํ ภทนฺเต ชานนฺติ มํ ลิจฺฉวิ อมฺพสกฺขโร ฯ |๑๒๑.๕๔๔| อิมานิ เม อฏฺฐ ยุคานิ ภนฺเต ๑- ปฏิคฺคณฺห ภนฺเต ททามิ ตุยฺหํ เตเนว อตฺเถน อิธาคโตสฺมิ ยถา อหํ อตฺตมโน ภเวยฺยํ ฯ |๑๒๑.๕๔๕| ทูรโตว สมณพฺราหฺมณา จ นิเวสนนฺเต ปริวชฺชยนฺติ ปตฺตานิ ภิชฺชนฺติ ตว นิเวสเน สงฺฆาฏิโย จาปิ ๒- วิทาลยนฺติ ๓- ฯ |๑๒๑.๕๔๖| อถาปเร ๔- ปาทกุทาริกาหิ ๕- อวํสิรา สมณา ปาฏิยนฺติ เอตาทิสํ ปพฺพชิตํ ๖- วิเหสํ ตยา กตํ สมณา ปาปุณนฺติ ฯ |๑๒๑.๕๔๗| ติเณน เตลํปิ ๗- น ตฺวํ อทาสิ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. สุภานิ ฯ ยุ. ปาปิ ฯ วิปาตยนฺตีติปิ ทิสฺสติ ฯ ยุ. อถา ปุเร ฯ @ ม. ปาทกุฏฺฐาริกาหิ ฯ ม. ปพฺพชิตา ฯ ยุ. เตสมฺปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๓.

มูฬฺหสฺส ๑- มคฺคํปิ น ปาวทาสิ อนฺธสฺส ทณฺฑํ สยมาทิยาสิ เอตาทิโส กทริโย อสํวุโต [๒]- ฯ อถ ตฺวํ เกน วณฺเณน กิเมว ทิสฺวา อเมฺหหิ สห สํวิภาคํ กโรสิ ฯ |๑๒๑.๕๔๘| ปจฺเจมิ ภนฺเต ยํ ตฺวํ วเทสิ ฯ วิโมสยิ ๓- สมณพฺราหฺมเณ ๔- จ ฯ ขิฑฺฑตฺถิโก โน จ ปทุฏฺฐจิตฺโต เอตํปิ เม ทุกฺกฏเมว ภนฺเต |๑๒๑.๕๔๙| ขิฑฺฑาย โข ปสวิตฺวาน ปาปํ เวเทติ ทุกฺขํ อปฺปมตฺตโภคี ๕- ทหโร ยุวา นคฺคนิยสฺส ภาคี กึสุ ตโต ทุกฺขตรสฺส โหติ ฯ |๑๒๑.๕๕๐| ตํ ทิสฺวา สํเวคมลมตฺถํ ภนฺเต ตปฺปจฺจยา วาปิ ๖- ททามิ ทานํ ปฏิคฺคณฺห ภนฺเต วตฺถยุคานิ อฏฺฐ ยกฺขสฺสิมาคจฺฉนฺตุ ทกฺขิณาโย ฯ |๑๒๑.๕๕๑| อทฺธา หิ ๗- ทานํ พหุธา ปสฏฺฐํ ททโต จ เต อกฺขยธมฺมมตฺถุ @เชิงอรรถ: ม. มุฏฺฐสฺส ฯ ม. ตุวํ ฯ ม. วิเหสยึ ฯ ยุ. ......เณถ ฯ ม. ยุ. @อสมตฺตโภคี ฯ ยุ. จาหํ ฯ ยุ. อทาหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๔.

ปฏิคฺคณฺหามิ เต วตฺถยุคานิ อฏฺฐ ยกฺขสฺสิมาคจฺฉนฺตุ ทกฺขิณาโย ฯ |๑๒๑.๕๕๒| ตโต หิ โส อาจมยิตฺวา ลิจฺฉวิ เถรสฺส ทตฺวาน ยุคานิ อฏฺฐ ปฏิคฺคหิตานิ จ ตานิ วาสฺสุํ ยกฺขญฺจ ปสฺเสถ สํนทฺธทุสฺสํ ฯ |๑๒๑.๕๕๓| ตมทฺทส จนฺทนสารลิตฺตํ อาชญฺญมารุยฺห อุฬารวณฺณํ อลงฺกตํ สาธุนิวตฺถทุสฺสํ ปริวาริตํ ยกฺขมหิทฺธิปตฺตํ ฯ |๑๒๑.๕๕๔| โส ตํ ทิสฺวา อตฺตมโน อุทคฺโค ปหฏฺฐจิตฺโตว สุภคฺครูโป กมฺมญฺจ ทิสฺวาน มหาวิปากํ สนฺทิฏฺฐิกํ จกฺขุนา สจฺฉิกตฺวา ฯ |๑๒๑.๕๕๕| ตเมนมโวจ อุปสงฺกมิตฺวา ทสฺสามิ ทานํ สมณพฺราหฺมณานํ น จาปิ เม กิญฺจิ อเทยฺยมตฺถิ ตุวญฺจ เม ยกฺข พหูปกาโร ฯ |๑๒๑.๕๕๖| ตุวญฺจ เม ลิจฺฉวิ เอกเทสํ อทาสิ ทานานิ อโมฆเมตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๕.

สฺวาหํ กริสฺสามิ ตยา ว สกฺขึ อมานุโส มานุสเกน สทฺธึ ฯ |๑๒๑.๕๕๗| คติ จ พนธู จ ปรายนญฺจ มิตฺโต มมาสิ อถ เทวตาสิ ๑- ยาจามิ ๒- ตํ ปญฺชลิโก ภวิตฺวา อิจฺฉามิ ตํ ยกฺข ปุนาปิ ทฏฺฐุํ ฯ |๑๒๑.๕๕๘| สเจ ตุวํ อสฺสทฺโธ ภวิสฺสสิ กทริยรูโป วิปฺปฏิปนฺนจิตฺโต เตเนว ๓- มํ ลิจฺฉวิ ๔- ทสฺสนาย ทิสฺวา จ ตํ โนปิ ๕- จ อาลปิสฺสํ ฯ |๑๒๑.๕๕๙| สเจ ตุวํ ภวิสฺสสิ ธมฺมคารโว ทาเน รโต สงฺคหิตตฺตภาโว โอปานภูโต สมณพฺราหฺมณานํ เอวํ มมํ ลิจฺฉวิ ๔- ทสฺสนาย ฯ |๑๒๑.๕๖๐| ทิสฺวา จ ตํ อาลปิสฺสํ ภทนฺเต อิมญฺจ สูลโต ลหุํ ปมุญฺจ ยโตนิทานํ อกริมฺห สกฺขึ มญฺญามิ ๖- สูลาวุตกสฺส การณา |๑๒๑.๕๖๑| เต อญฺญมญฺญํ อกริมฺห สกฺขึ ฯ @เชิงอรรถ: ม. เทวตา เม ฯ ยุ. ยถามหํ ฯ ม. ตฺวํ เนว ฯ ม. ลจฺฉสิ ฯ @ ยุ. นาปิ ฯ ยุ. มญฺญามุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๖.

อยญฺจ สูลาวุโต ๑- ลหุํ ปมุตฺโต สกฺกจฺจ ธมฺมานิ สมาจรนฺโต มุญฺเจยฺย โส นิรยาว ตมฺหา กมฺมํ สิยา อญฺญตฺร สเวทนียํ ๒- ฯ |๑๒๑.๕๖๒| กปฺปิตกญฺจ อุปสงฺกมิตฺวา เตน สห สํวิภชิตฺวาน กาเล สยํ มุเขน อุปนิสชฺช ปุจฺฉ โส เต อกฺขิสฺสติ เอตมตฺถํ ฯ |๑๒๑.๕๖๓| ตเมว ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา ปุจฺฉสฺสุ ปุญฺญตฺถิโก ๓- โน จ ๔- ปทุฏฺฐจิตฺโต โส เต สุตํ อสุตญฺจาปิ ธมฺมํ สพฺพํปิ อกฺขิสฺสติ ยถา ปชานํ สุโต จ ธมฺมํ สุคตึ อกฺขิสฺส ๕- ฯ |๑๒๑.๕๖๔| โส ตตฺถ รหสฺสํ สมุลฺลปิตฺวา สกฺขึ กริตฺวาน อมานุเสน ปกฺกามิ โส ลิจฺฉวีนํ สกาสํ อถ พฺรวิ ปริสํ สนฺนิสินฺนํ ฯ |๑๒๑.๕๖๕| สุณนฺตุ โภนฺโต มม เอกวากฺยํ วรํ วริสฺสํ ลภิสฺสามิ อตฺถํ @เชิงอรรถ: ม. สูลโต ฯ ๒. ม. เวทนียํ ฯ ม. อญฺญตฺถิโก ฯ ยุ. เนว ฯ สุโต ... @อกฺขิสฺสา ติอิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๗.

สูลาวุโต ปุริโส ลุทฺทกมฺโม ปณีตทณฺโฑ อนุสตฺตรูโป ฯ |๑๒๑.๕๖๖| เอตฺตาวตา วีสติรตฺติมตฺตา ยโต อาวุโต เนว ชีวติ น มโต ตาหํ โมจยิสฺสามิ ทานิ ยถา มตึ อนุชานาตุ สงฺโฆ ฯ |๑๒๑.๕๖๗| เอตญฺจ อญฺญญฺจ ลหุํ ปมุญฺจ โก ตํ วเทถ จ ตถา กโรนฺตํ ยถา ปชานาสิ ตถา กโรหิ ยถา มตึ อนุชานาติ สงฺโฆ ฯ |๑๒๑.๕๖๘| โส ตํ ปเทสํ อุปสงฺกมิตฺวา สูลาวุตํ โมจยิ ขิปฺปเมว มา ภายิ สมฺมาติ ๑- จ ตํ อโวจ ติกิจฺฉกานญฺจ อุปฏฺฐเปสิ ฯ |๑๒๑.๕๖๙| กปฺปิตกญฺจ อุปสงฺกมิตฺวา เตน สห สํวิภชิตฺวาน กาเล สยํ มุเขเนว ๒- อุปนิสชฺช ลิจฺฉวิ ตตฺเถว ปุจฺฉตฺถนํ ๓- การณตฺถิโก ฯ |๑๒๑.๕๗๐| สูลาวุโต ปุริโส ลุทฺทกมฺโม @เชิงอรรถ: ยุ. สมฺมา ฯ ยุ. มุเขน เนว ฯ ยุ. ตเถว ปูจฺฉิ นํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๘.

ปณีตทณฺโฑ อนุสตฺตรูโป เอตฺตาวตา วีสติรตฺติมตฺตา ยโต อาวุโต เนว ชีวติ น มโต ฯ |๑๒๑.๕๗๑| โส โมจิโต คนฺตฺวา มยา อิทานิ เอตสฺส ยกฺขสฺส วโจติ ๑- ภนฺเต สิยา นุ โข การณํ กิญฺจิเทว เยน โส นิรยํ โน วเชยฺย ฯ |๑๒๑.๕๗๒| อาจิกฺข ภนฺเต ยทิ อตฺถิ เหตุ สทฺธายิตํ เหตุ วโจติ ๒- สุโณม น เตสํ กมฺมานํ วินาสมตฺถิ อเวทยิตฺวา อิธ พยนฺติภาโว ฯ |๑๒๑.๕๗๓| สเจ โส ธมฺมานิ ๓- สมาจเรยฺย สกฺกจฺจํ รตฺตินฺทิวํ อปฺปมตฺโต มุญฺเจยฺย โส นิรยา จ ๔- ตมฺหา กมฺมํ สิยา อญฺญตฺร เวทนียํ ฯ |๑๒๑.๕๗๔| อญฺญาโต เอโส ปุริสสฺส อตฺโถ มมํปิทานิ อนุกมฺป ภนฺเต อนุสาส มํ โอวท ภูริปญฺญ ยถา อหํ โน ๕- นิรยํ วเชยฺยํ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. วโจ หิ ฯ ยุ. โว ฯ ยุ. กมฺมานิ ฯ ยุ. ว ฯ ยุ. เนว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๙.

|๑๒๑.๕๗๕| อชฺเชว พุทฺธํ สรณํ อุเปหิ ธมฺมญฺจ สงฺฆญฺจ ปสนฺนจิตฺโต ตเถว สิกฺขาปทานิ ปญฺจ อขณฺฑผุลฺลานิ สมาทิยสฺสุ ฯ |๑๒๑.๕๗๖| ปาณาติปาตา วิรมสฺสุ ขิปฺปํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยสฺสุ อมชฺชโป มา จ มุสา อภาสิ ๑- สเกน ทาเรน จ โหหิ ตุฏฺโฐ ฯ อิมญฺจ อฏฺฐงฺควรํ อุเปตํ ๒- สมาทิยาหิ กุสลํ สุขินฺทฺริยํ ๓- ฯ |๑๒๑.๕๗๗| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ อนฺนปานํ ขาทนียํ วตฺถํ เสนาสนานิ จ ฯ ททาหิ อุชุภูเตสุ สทา ๔- ปุญฺญํ ปวฑฺฒติ |๑๒๑.๕๗๘| ภิกฺขู จ สีลสมฺปนฺเน วีตราเค พหุสฺสุเต ตปฺเปหิ ๕- อนฺนปาเนน สทา ปุญฺญํ ปวฑฺฒติ ฯ |๑๒๑.๕๗๙| เอวญฺจ ธมฺมานิ ๖- สมาจรนฺโต สกฺกจฺจํ รตฺตินฺทิวํ อปฺปมตฺโต มุญฺเจยฺย โส ๗- นิรยา จ ตมฺหา @เชิงอรรถ: ม. อภาณี ฯ ม. อิมญฺจ อริยํ อฏฺฐงฺควเรนุเปตํ ฯ ม. สุขุทฺทริยํ ฯ @ ม. ยุ. วิปฺปสนฺเนน เจตสา ฯ ยุ. ...สิ ฯ ม. กมฺมานิ ฯ @ ยุ. มุญฺจ ตุวํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๐.

กมฺมํ สิยา อญฺญตฺร เวทนียํ ฯ |๑๒๑.๕๘๐| อชฺเชว พุทฺธํ สรณํ อุเปมิ ธมฺมญฺจ สงฺฆญฺจ ปสนฺนจิตฺโต ตเถว สิกฺขาปทานิ ๑- ปญฺจ อขณฺฑผุลฺลานิ สมาทิยามิ ฯ |๑๒๑.๕๘๑| ปาณาติปาตา วิรมามิ ขิปฺปํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยามิ อมชฺชโป โน จ มุสา ภณามิ สเกน ทาเรน จ โหมิ ตุฏฺโฐ ฯ อิมญฺจ อริยํ อฏฺฐงฺควรํ อุเปตํ สมาทิยามิ กุสลํ สุขินฺทฺริยํ ฯ |๑๒๑.๕๘๒| จีวรํ ปิณฺฑปาตญฺจ ปจฺจยํ สยนาสนํ อนฺนปานํ ขาทนียํ วตฺถํ เสนาสนานิ จ |๑๒๑.๕๘๓| ภิกฺขู จ สีลสมฺปนฺเน วีตราเค พหุสฺสุเต ททามิ น วิกฺกปฺปามิ ๒- พุทฺธานํ สาสเน รโต ฯ |๑๒๑.๕๘๔| เอตาทิโส ลิจฺฉวิ อมฺพสกฺขโร เวสาลิยํ อญฺญตโร อุปาสโก สทฺโธ มุทุ การกโร จ ภิกฺขุ สงฺฆญฺจ สกฺกจฺจ ตทา อุปฏฺฐหิ ฯ |๑๒๑.๕๘๕| สูลาวุโต จ อโรโค หุตฺวา @เชิงอรรถ: ม. สิกฺขาย ปทานิ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ ม. วิกมฺปามิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๑.

[๑]- เสรี สุขี ปพฺพชฺชํ อุปาคมิ อาคมฺม กปฺปิตกุตฺตมํ อุโภปิ สามญฺญผลานิ อชฺฌคุํ ฯ |๑๒๑.๕๘๖| เอตาทิสา สปฺปุริสานํ เสวนา มหปฺผลา โหติ สตํ วิชานตํ สูลาวุโต อคฺคผลํ ผุสฺสติ ๒- ผลํ กนิฏฺฐํ ปน อมฺพสกฺขโรติ ฯ อมฺพสกฺขรเปตวตฺถุ ปฐมํ ฯ [๑๒๒] |๑๒๒.๕๘๗| ๒ สุโณถ ยกฺขสฺส จ วาณิชาน จ ฯเปฯ (วิมานวตฺถุสฺมึ สตฺตมสฺส สุนิกฺขิตฺตวคฺคสฺส ทสมวตฺถุสฺมึ ทฏฺฐพฺพํ) เสริสฺสกเปตวตฺถุ ทุติยํ ฯ [๑๒๓] |๑๒๓.๕๘๘| ๓ ราชา ปิงฺคลโก นาม สุรฏฺฐานํ อธิปติ อหุ โมริยานํ อุปฏฺฐานํ คนฺตฺวา สุรฏฺฐํ ปุนราคมา ฯ |๑๒๓.๕๘๙| อุเณฺห มชฺฌนฺติเก กาเล ราชา ปงฺกํ อุปาคมิ อทฺทส มคฺคํ รมณียํ เปตานํ วณฺณนาปถํ |๑๒๓.๕๙๐| สารถึ อามนฺตยิ ราชา อยํ มคฺโค รมณีโย เขโม โสวตฺถิโก สิโว อิมินาว สารถิ ยาหิ ๓- สุรฏฺฐานํ สนฺติเก อิโต @เชิงอรรถ: ม. ภิกฺขุญฺจ ฯ ม. อผสฺสยิ ฯ ยุ. ผุสฺสสิ ฯ ม. ยาม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๒.

|๑๒๓.๕๙๑| เตน ปายาสิ โสรฏฺโฐ เสนาย จตุรงฺคินิยา ฯ อุพฺพิคฺครูโป ปุริโส สุรฏฺฐํ เอตทพฺรูวิ |๑๒๓.๕๙๒| กุมคฺคํ ปฏิปนฺนมฺหา ภึสนํ โลมหํสนํ ฯ ปุรโต ปทิสฺสติ มคฺโค ปจฺฉโต จ น ทิสฺสติ |๑๒๓.๕๙๓| กุมคฺคํ ปฏิปนฺนมฺหา ยมปุริสานํ สนฺติเก ฯ อมานุโส วายติ คนฺโธ โฆโส สูยติ ทารุโณ |๑๒๓.๕๙๔| สํวิคฺโค ราชา สุรฏฺโฐ สารถึ เอตทพฺรูวิ กุมคฺคํ ปฏิปนฺนมฺหา ภึสนํ โลมหํสนํ ปุรโตว ทิสฺสติ มคฺโค ปจฺฉโต จ น ทิสฺสติ ฯ |๑๒๓.๕๙๕| กุมคฺคํ ปฏิปนฺนมฺหา ยมปุริสานํ สนฺติเก อมานุโส วายติ คนฺโธ โฆโส สูยติ ทารุโณ ฯ |๑๒๓.๕๙๖| หตฺถิกฺขนฺธญฺจ อารุยฺห โอโลเกนฺโต จตุทฺทิสา อทฺทส รุกฺขํ นิโคฺรธํ ๑- ปาทปํ ฉายสมฺปนฺนํ นีลพฺภวณฺณสทิสํ เมฆวณฺณสิรนฺนิภํ |๑๒๓.๕๙๗| สารถึ อามนฺตยิ ราชา กึ เอโส ทิสฺสติ พฺรหา นลพฺภวณฺณสทิโส เมฆวณฺณสิรนฺนิโภ ฯ |๑๒๓.๕๙๘| โส นิโคฺรโธ โส มหาราช ปาทโป ฉายสมฺปนฺโน นีลพฺภวณฺณสทิโส เมฆวณฺณสิรนฺนิโภ ฯ |๑๒๓.๕๙๙| เตน ปายาสิ สุรฏฺโฐ เยน โส ทิสฺสติ ๒- พฺรหา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อทฺทส นิโคฺรธํ รมณียํ ฯ ม. ทิสฺสเต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๓.

นีลพฺภวณฺณสทิโส เมฆวณฺณสิรนฺนิโภ ฯ |๑๒๓.๖๐๐| หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห ราชา รุกฺขํ อุปาคมิ นิสีทิ รุกฺขมูลสฺมึ สามจฺโจ สปริชโน ปูรํ ปานียกรกํ ๑- ปูเว จิตฺเต จ อทฺทส ฯ |๑๒๓.๖๐๑| ปุริโส จ เทววณฺณี สพฺพาภรณภูสิโต อุปสงฺกมิตฺวา ราชานํ โสรฏฺฐํ เอตทพฺรูวิ |๑๒๓.๖๐๒| สฺวาคตนฺเต มหาราช อโถ เต อทุราคตํ ปิวตุ เทโว ปานียํ ปูเว ขาท อรินฺทม ฯ |๑๒๓.๖๐๓| ปิวิตฺวา ราชา ปานียํ สามจฺโจ สปริชโน ปูเว ขาทิตฺวา ปิวิตฺวา จ สุรฏฺโฐ เอตทพฺรูวิ |๑๒๓.๖๐๔| เทวตา นุสิ คนฺธพฺโพ อาทุ สกฺโก ปุรินฺทโท อชานนฺโต ๒- ตํ ปุจฺฉาม กถํ ชาเนมุ ตํ มยํ ฯ |๑๒๓.๖๐๕| นมฺหิ เทโว น คนฺธพฺโพ นาปิ สกฺโก ปุรินฺทโท เปโต อหํ มหาราช สุรฏฺฐา อิธมาคโต ฯ |๑๒๓.๖๐๖| กึสีโล กึสมาจาโร สุรฏฺฐสฺมึ ปุเร ตุวํ เกน เต พฺรหฺมจริเยน อานุภาโว อยํ ตว ฯ |๑๒๓.๖๐๗| ตํ สุโณหิ มหาราช อรินฺทม รฏฺฐวฑฺฒน อมจฺจา ปาริสชฺชา จ พฺราหฺมโณ จ ปุโรหิโต ฯ |๑๒๓.๖๐๘| สุรฏฺฐสฺมึ อหํ เทว ปุริโส ปาปเจตโส มิจฺฉาทิฏฺฐิ จ ทุสฺสีโล กทริโย ปริภาสโก @เชิงอรรถ: ม. ปานียสรกํ ฯ ม. อชานนฺตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๔.

|๑๒๓.๖๐๙| ททนฺตานํ กโรนฺตานํ วารยิสฺสํ พหุชนํ อญฺเญสํ ททมานานํ อนฺตรายํ กโรมหํ ฯ |๑๒๓.๖๑๐| วิปาโก นตฺถิ ทานสฺส สํยมสฺส กุโต ผลํ นตฺถิ อาจริโย นาม อทนฺตํ โก ทมิสฺสติ ฯ |๑๒๓.๖๑๑| สมตุลฺยานิ ภูตานิ กุเล ๑- เชฏฺฐาปจายิโก นตฺถิ พลํ วิริยํ วา กุโต อุฏฺฐานโปริสํ ฯ |๑๒๓.๖๑๒| นตฺถิ ทานผลํ นาม น วิโสเธติ เวรินํ ลทฺเธยฺยํ ลภเต มจฺโจ นียติ ปริณามชํ ฯ |๑๒๓.๖๑๓| นตฺถิ มาตา ปิตา ภาตา โลโก นตฺถิ อิโต ปรํ นตฺถิ ทินฺนํ นตฺถิ หุตํ สุนิหิตํปิ น วิชฺชติ ฯ |๑๒๓.๖๑๔| โยปิ หเนยฺย ปุริสํ ปุริสสฺส ๒- ฉินฺทเต สิรํ น โกจิ กิญฺจิ หนติ สตฺตนฺนํ วิวรมนฺตเร ฯ |๑๒๓.๖๑๕| อจฺเฉชฺโช อเภชฺโช ๓- ชีโว อฏฺฐํโส คุฬปริมณฺฑโล โยชนานิ สตา ๔- ปญฺจ โก ชีวํ เฉตุมรหติ ฯ |๑๒๓.๖๑๖| ยถา สุตฺตคุเฬ ขิตฺเต นิพฺเพเฐนฺตํ ปลายติ เอวเมวํปิ โส ชีโว นิพฺเพเฐนฺโต ปลายติ ฯ |๑๒๓.๖๑๗| ยถา คามโต นิกฺขมฺม อญฺญํ คามํ ปวิสติ เอวเมวํปิ โส ชีโว อญฺญํ กายํ ๕- ปวิสติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. กุโต ฯ ม. ยุ. ปรสฺส ฯ ยุ. อจฺเฉชฺชเภชุโช ฯ ม. โยชนานํ สตํ ฯ @ ม. โพนฺทึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๕.

|๑๒๓.๖๑๘| ยถา เคหโต นิกฺขมฺม อญฺญํ เคหํ ปวิสติ เอวเมวํปิ โส ชีโว อญฺญํ โพนฺทึ นิวีสติ ๑- ฯ |๑๒๓.๖๑๙| จูฬาสีติ มหากปฺปิโน สตสหสฺสานิ เย พาลา เย จ ปณฺฑิตา สํสารํ เขปยิตฺวาน ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสเร ฯ |๑๒๓.๖๒๐| มิตานิ สุขทุกฺขานิ โทเณหิ ปิฏเกหิ จ ชิโน สพฺพํ ปชานาติ สมูฬฺหา อิตรา ปชา ฯ |๑๒๓.๖๒๑| เอวํทิฏฺฐิ ปุเร อาสึ สมูโฬฺห โมหปารุโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ จ ทุสฺสีโล กทริโย ปริภาสโก ฯ |๑๒๓.๖๒๒| โอรํ เม ฉหิ มาเสหิ กาลกิริยา ภวิสฺสติ ฯ เอกนฺตํ กฏุกํ โฆรํ นิริยํ ปปติสฺสาหํ |๑๒๓.๖๒๓| จตุกฺกณฺณํ จตุทฺวารํ วิภตฺตํ ภาคโส มิตํ อโยปาการปริยนฺตํ อยสา ปฏิกุชฺชิตํ ฯ |๑๒๓.๖๒๔| ตสฺส อโยมยา ภูมิ ชลิตา เตชสา ยุตา สมนฺตา โยชนสตํ ผริตฺวา ติฏฺฐติ สพฺพทา ฯ |๑๒๓.๖๒๕| วสฺสสตสหสฺสานิ ๒- โฆโส สูยติ ตาวเท ฯ ลกฺโข เอโส มหาราช สตภาคา วสฺสโกฏิโย |๑๒๓.๖๒๖| โกฏิสตสหสฺสานิ นิรเย ปจฺจเร ชนา มิจฺฉาทิฏฺฐี จ ทุสฺสีลา เย จ อริยูปวาทิโน ฯ |๑๒๓.๖๒๗| ตตฺถาหํ ทีฆมทฺธานํ ทุกฺขํ เวทิสฺสํ เวทนํ ผลํ ปาปสฺส กมฺมสฺส ตสฺมา โสจามหํ ภุสํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ปวีสติ ฯ ม. วสฺสานิ สตสหสฺสานิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๖.

|๑๒๓.๖๒๘| ตํ สุโณหิ มหาราช อรินฺทม รฏฺฐวฑฺฒน ธีตา มยฺหํ มหาราช อุตฺตรา ภทฺทมตฺถุ เต ฯ |๑๒๓.๖๒๙| กโรติ ภทฺทกํ กมฺมํ สีเลสูโปสเถ รตา ทานรตา ๑- สํวิภาคี จ วทญฺญู ๒- วีตมจฺฉรา |๑๒๓.๖๓๐| อขณฺฑการี สิกฺขายํ สุณฺหา ปรกุเลสุ จ อุปาสิกา สกฺยมุนิโน สมฺพุทฺธสฺส สิรีมโต ฯ |๑๒๓.๖๓๑| ภิกฺขุ จ สีลสมฺปนฺโน คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ โอกฺขิตฺตจกฺขุ สติมา คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโต |๑๒๓.๖๓๒| สปทานํ จรมาโน อคมา ตํ นิเวสนํ ฯ ตมทฺทส มหาราช อุตฺตรา ภทฺทมตฺถุ เต |๑๒๓.๖๓๓| ปูรํ ปานียกรกํ ปูเว จิตฺเต จ สา อทา ปิตา เม กาลกโต ภนฺเต ตสฺเสตํ อุปกปฺปตุ ฯ |๑๒๓.๖๓๔| สมนนฺตรานุทิฏฺเฐ วิปาโก อุปปชฺชถ ภุญฺชามิ กามกามี ๓- ราชา เวสฺสวโณ ยถา ฯ |๑๒๓.๖๓๕| ตํ สุโณหิ มหาราช อรินฺทม รฏฺฐวฑฺฒน สเทวกสฺส โลกสฺส พุทฺโธ อคฺโค ปวุจฺจติ ตํ พุทฺธํ สรณํ คจฺฉ สปุตฺตทาโร อรินฺทม ฯ |๑๒๓.๖๓๖| อฏฺฐงฺคิเกน มคฺเคน ผุสนฺติ อมตํ ปทํ ตํ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉ สปุตฺตทาโร อรินฺทม ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. สญฺญตา ฯ ยุ. วทญฺญา ฯ ม. กามกามีหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๗.

|๑๒๓.๖๓๗| จตฺตาโร จ ปฏิปนฺนา จตฺตาโร จ ผเล ฐิตา เอส สงฺโฆ อุชุภูโต ปญฺญาสีลสมาหิโต ตํ สงฺฆํ สรณํ คจฺฉ สปุตฺตทาโร อรินฺทม ฯ |๑๒๓.๖๓๘| ปาณาติปาตา วิรมสฺสุ ขิปฺปํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยสฺสุ อมชฺชโป โน ๑- จ มุสา อภาณิ สเกน ทาเรน จ โหหิ ตุฏฺโฐ ฯ |๑๒๓.๖๓๙| อตฺถกาโมสิ เม ยกฺข หิตกาโมสิ เทวเต กโรมิ ตุยฺหํ วจนํ ตฺวมสิ อาจริโย มม ฯ |๑๒๓.๖๔๐| อุเปมิ สรณํ พุทฺธํ ธมฺมญฺจาปิ อนุตฺตรํ สงฺฆญฺจ นรเทวสฺส คจฺฉามิ สรณํ อหํ ฯ |๑๒๓.๖๔๑| ปาณาติปาตา วิรมามิ ขิปฺปํ โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยามิ อมชฺชโป โน จ มุสา ภณามิ สเกน ทาเรน [๒]- โหมิ ตุฏฺโฐ ฯ |๑๒๓.๖๔๒| โอผุนามิ ๓- มหาวาเต นทิยา วา ๔- สีฆคามิยา ๕- วมามิ ปาปกํ ทิฏฺฐึ พุทฺธานํ สาสเน รโต ฯ |๑๒๓.๖๔๓| อิทํ วตฺวาน สุรฏฺโฐ วิรมิตฺวา ปาปทสฺสนํ ๖- @เชิงอรรถ: ม. มา ฯ ม. จ ฯ ยุ. โอธุนามิ ฯ ม. วาสทฺโท นตฺถิ ฯ @ ยุ. สีฆงฺคมิยา ฯ ม. ปาปทสฺสนา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๘.

นโม ภควโต กตฺวา ปาโมกฺโข รถมารุยฺหีติ ฯ นนฺทิกาเปตวตฺถุ ตติยํ ฯ [๑๒๔] |๑๒๔.๖๔๔| ๔ อุฏฺเฐหิ เรวเต สุปาปธมฺเม ฯเปฯ (วิมานวตฺถุสฺมึ ปญฺจมสฺส มหารถวคฺคสฺส ทุติยวตฺถุสฺมึ ทฏฺฐพฺพํ) เรวติเปตวตฺถุ จตุตฺถํ ฯ [๑๒๕] |๑๒๕.๖๔๕| ๕ อิทํ มม อุจฺฉุวนํ มหนฺตํ นิพฺพตฺตติ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ ตํ ทานิ เม น ปริโภคํ อุเปติ ๑- อาจิกฺข ภนฺเต กิสฺส อยํ วิปาโก ฯ |๑๒๕.๖๔๖| วิหญฺญามิ ๒- ขชฺชามิ จ วายมามิ จ ปริสกฺกามิ ปริภุญฺชิตุํ กิญฺจิ สฺวาหํ ฉินฺนาตุโม ๓- กปโณ ลาลปามิ กิสฺส กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ฯ |๑๒๕.๖๔๗| วิฆาโต จาหํ ปริปตามิ ฉมายํ ปริวตฺตามิ วาริจโรว ฆมฺเม ทูรโต ๔- จ เม อสฺสุกานิ คลนฺติ อาจิกฺข ภนฺเต กิสฺส อยํ วิปาโก ฯ |๑๒๕.๖๔๘| ฉาโต กิลนฺโต จ ปิปาสิโต จ @เชิงอรรถ: ม. ปริโภคเมติ ฯ ม. หญฺญามิ ฯ ม. ฉินฺนถาโม ฯ ยุ. รุทโต จ @เม อสฺสุกา นิคฺคลนฺติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔๙.

สํตสิโต สาตสุขํ น วินฺเท ปุจฺฉามิ ตํ เอตมตฺถํ ภทนฺเต กถนฺนุ อุจฺฉุปริโภคํ ลเภยฺยํ ฯ |๑๒๕.๖๔๙| ปุเร ตุวํ กมฺมมกาสิ อตฺตนา ฯ มนุสฺสภูโต ปุริมาย ชาติยา อหญฺจ ตํ เอตมตฺถํ วทามิ สุตฺวาน ตฺวํ เอตมตฺถํ วิชานํ ฯ |๑๒๕.๖๕๐| อุจฺฉู ตุวํ ขาทมาโน ปยาโต ปุริโส จ เต ปิฏฺฐิโต อนุคญฺฉิ โส จ ตํ ปจฺจาสนฺโต กเถสิ ตสฺส ตุวํ น กิญฺจิ อาลปิตฺถ ฯ |๑๒๕.๖๕๑| โส จ ตํ ๑- อภณนฺตํ อยาจิ เทเหยฺย อุจฺฉุนฺติ จ ตํ อโวจ ตสฺส ตุวํ ปิฏฺฐิโต อุจฺฉุํ อทาสิ ตสฺเสตํ กมฺมสฺส อยํ วิปาโก ฯ |๑๒๕.๖๕๒| อิงฺฆ ตฺวํ ๒- คนฺตฺวาน ปิฏฺฐิโต คเณฺหยฺยาสิ คเหตฺวาน ขาทสฺสุ ยาวทตฺถํ เตเนว ตฺวํ อตฺตมโน ภวิสฺสสิ หฏโฐ อุทคฺโค ๓- จ ปโมทิโต จ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. อภิณฺหํ อายาจิ ฯ ยุ. ตุวํ ปิฏฺฐิโต คณฺห อุจฺฉุํ ฯ ม. จุทคฺโค ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๐.

|๑๒๕.๖๕๓| คนฺตฺวาน โส ปิฏฺฐิโต อคฺคเหสิ คเหตฺวาน ตํ ขาทิ ยาวทตฺถํ เตเนว โส อตฺตมโน อโหสิ หฏฺโฐ อุทคฺโค จ ปโมทิโตติ ๑- ฯ อุจฺฉุเปตวตฺถุ ปญฺจมํ ฯ [๑๒๖] |๑๒๖.๖๕๔| ๖ สาวตฺถี นาม นครํ หิมวนฺตสฺส ปสฺสโต ตตฺถาสุํ เทฺว กุมารา ราชปุตฺตาติ เม สุตํ ฯ |๑๒๖.๖๕๕| ปมตฺตา ๒- รชนีเยสุ กามสฺสาทาภินนฺทิโน ปจฺจุปฺปนฺเน สุเข คิทฺธา น เต ปสฺสึสุ นาคตํ ฯ |๑๒๖.๖๕๖| เต ปุตฺตา ๓- จ มนุสฺสตฺตา ปรโลกํ อิโต คตา เต จ ๔- โฆเสนฺติ ๕- น ทิสฺสนฺโต ปุพฺเพ ทุกฺกฏมตฺตโน ฯ |๑๒๖.๖๕๗| พหูสุ วต สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเม อุปฏฺฐิเต นาสกฺขิมฺหา จ อตฺตานํ ปริตฺตโสตฺถึ ๖- กาตุํ สุขาวหํ ฯ |๑๒๖.๖๕๘| กึ ตโต ปาปกํ อสฺส ยนฺโน ราชกุลา จุตา อุปปนฺนา เปตวิสยํ ขุปฺปิปาสาสมปฺปิตา ฯ |๑๒๖.๖๕๙| สามิโน อิธ หุตฺวาน โหนฺติ อสฺสามิโน ตหึ มรนฺติ ๗- ขุปฺปิปาสาย มนุสฺสา อุนฺนโตนตา ฯ |๑๒๖.๖๖๐| เอวมาทีนวํ ๘- ญตฺวา อิสฺสรมานสมฺภวํ @เชิงอรรถ: ยุ. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ฯ ม. สมฺมตฺตา ฯ ยุ. จุตา ฯ @ ยุ. เตธ ฯ ม. โฆเสนฺตยทิสฺสนฺตา ฯ ม. ปริตฺตํ ฯ @ ยุ. จรนฺติ ฯ ม. ภมนฺติ ฯ ม. เอตมาทีนวํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๑.

ปหาย อิสฺสรมทํ ภเว สคฺคคโต นโร กายสฺส เภทา สปฺปญฺโญ สคฺคํ โส อุปปชฺชตีติ ฯ กุมารเปตวตฺถุ ฉฏฺฐํ ฯ [๑๒๗] |๑๒๗.๖๖๑| ๗ ปุพฺเพ กตานํ กมฺมานํ วิปาโก มถเย มนํ รูเป สทฺเท รเส คนฺเธ โผฏฺฐพฺเพ จ มโนรเม ฯ |๑๒๗.๖๖๒| นจฺจํ คีตํ รตึ ขิฑฺฑํ อนุภุตฺวา อนปฺปกํ อุยฺยาเน ปริจาริตฺวา ๑- ปวิสนฺโต คิริพฺพชํ ฯ |๑๒๗.๖๖๓| อิสึ สุเนตฺตมทฺทกฺขิ อตฺตทนฺตํ สมาหิตํ อปฺปิจฺฉํ หิรีสมฺปนฺนํ อุญฺเฉ ปตฺตคเต รตํ ฯ |๑๒๗.๖๖๔| หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห ลทฺธา ภนฺเตติ จ พฺรูวิ ตสฺส ปตฺตํ คเหตฺวาน อุจฺจํ ปคฺคยฺห ขตฺติโย ฯ |๑๒๗.๖๖๕| ถณฺฑิเล ปตฺตํ ภินฺทิตฺวา หสมาโน อปกฺกมิ รญฺโญ กิตวสฺสาหํ ปุตฺโต กึ มํ ภิกฺขุ กริสฺสสิ ฯ |๑๒๗.๖๖๖| ตสฺส กมฺมสฺส ผรุสสฺส วิปาโก กฏุโก อหุ ยํ ราชปุตฺโต เวเทสิ นิรยมฺหิ สมปฺปิโต ฯ |๑๒๗.๖๖๗| ฉเฬว จตุราสีติ วสฺสานิ นหุตานิ จ ภุสํ ทุกฺขํ นิคจฺฉิฏฺโฐ นิรเย กตกิพฺพิโส ฯ |๑๒๗.๖๖๘| อุตฺตาโนปิ จ ปจฺจิตฺถ นิกุชฺโช วามทกฺขิโณ อุทฺธํปาโท ฐิโต เจว จิรํ พาโล อปจฺจิถ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. จริตฺวาน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๒.

|๑๒๗.๖๖๙| พหูนิ วสฺสสหสฺสานิ ปูคานิ นหุตานิ จ ภุสํ ทุกฺขํ นิคจฺฉิฏฺโฐ นิรเย กตกิพฺพิโส ฯ |๑๒๗.๖๗๐| เอตาทิสํ โข กฏุกํ อปฺปทุฏฺฐปโทสินํ ปจฺจนฺติ ปาปกมฺมนฺตา อิสึ อาสชฺช สุพฺพตํ ฯ |๑๒๗.๖๗๑| โส ตตฺถ พหุวสฺสานิ เวทยิตฺวา พหุทุกฺขํ ขุปฺปิปาสหโต นาม เปโต อาสิ ตโต จุโต ฯ |๑๒๗.๖๗๒| เอวมาทีนวํ ญตฺวา อิสฺสรมทสมฺภวํ ปหาย อิสฺสรมทํ นิวาตมนุวตฺตเย ฯ |๑๒๗.๖๗๓| ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปาสํโส โย พุทฺเธสุ สคารโว กายสฺส เภทา สปฺปญฺโญ สคฺคํ โส อุปปชฺชตีติ ฯ ราชปุตฺตเปตวตฺถุ สตฺตมํ ฯ [๑๒๘] |๑๒๘.๖๗๔| ๘ คูถกูปโต อุคฺคนฺตฺวา โก นุ ทิฏฺโฐว ๑- ติฏฺฐสิ นิสํสยํ ปาปกมฺมนฺโต กินฺนุ สทฺทยเส ตุวนฺติ ฯ |๑๒๘.๖๗๕| อหํ ภทนฺเต ๒- เปโตมฺหิ ทุคฺคโต ยมโลกิโก ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คโตติ ฯ |๑๒๘.๖๗๖| กึ นุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสีติ ฯ |๑๒๘.๖๗๗| อหุ อาวาสิโก มยฺหํ อิสฺสุกี กุลมจฺฉรี อชฺโฌสิโต ๓- มยฺหํ ฆเร กทริโย ปริภาสโก ฯ @เชิงอรรถ: ม. ทีโน ปติฏฺฐสิ ฯ ยุ. ภนฺเต ฯ ยุ. อชฺฌาสิโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๓.

|๑๒๘.๖๗๘| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา ภิกฺขโว ปริภาสิสฺสํ ตสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คโตติ ฯ |๑๒๘.๖๗๙| อมิตฺโต มิตฺตวณฺเณน โย เต อาสิ กุลูปโก กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ กินฺนุ เปจฺจ คตึ คโตติ ฯ |๑๒๘.๖๘๐| ตสฺเสวาหํ ปาปกมฺมสฺส สีเส ติฏฺฐามิ มตฺถเก โส จ ปรวิสยํ ปตฺโต มเมว ปริวารโก ฯ |๑๒๘.๖๘๑| ยํ ภทนฺเตหนนฺตญฺเญ เอตํ เม โหตุ โภชนํ อหญฺจ โข ยํหนามิ เอตํ โส อุปชีวตีติ ฯ คูถขาทกเปตวตฺถุ อฏฺฐมํ ฯ [๑๒๙] |๑๒๙.๖๘๒| ๙ คูถกูปโต อุคฺคนฺตฺวา กา นุ ทิฏฺฐาว ติฏฺฐสิ นิสํสยํ ปาปกมฺมนฺตา กินฺนุ สทฺทยเส ตุวนฺติ ฯ |๑๒๙.๖๘๓| อหํ ภทนฺเต ๑- เปตีมฺหิ ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๒๙.๖๘๔| กึ นุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสีติ ฯ |๑๒๙.๖๘๕| อหุ อาวาสิโก มยฺหํ อิสฺสุกี กุลมจฺฉรี อชฺโฌสิโต ๒- มยฺหํ ฆเร กทริโย ปริภาสโก ฯ |๑๒๙.๖๘๖| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา ภิกฺขโว ปริภาสิสฺสํ ตสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ภนฺเต ฯ ยุ. อชฺฌาสิโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๔.

|๑๒๙.๖๘๗| อมิตฺโต มิตฺตวณฺเณน โย เต อาสิ กุลูปโก กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ กินฺนุ เปจฺจ คตึ คโตติ ฯ |๑๒๙.๖๘๘| ตสฺเสวาหํ ปาปกมฺมสฺส สีเส ติฏฺฐามิ มตฺถเก โส จ ปรวิสยํ ปตฺโต มเมว ปริวารโก ฯ |๑๒๙.๖๘๙| ยํ ภทนฺเตหนนฺตญฺเญ เอตํ เม โหตุ โภชนํ อหญฺจ โข ยํหนามิ เอตํ โส อุปชีวตีติ ฯ คูถขาทกเปตวตฺถุ นวมํ ฯ [๑๓๐] |๑๓๐.๖๙๐| ๑๐ นคฺคา ทุพฺพณฺณรูปาถ กีสา ธมนิสณฺฐิตา อุปฺผาสุลิกา กีสกา เก นุ ตุเมฺหถ มาริสาติ ฯ |๑๓๐.๖๙๑| มยํ ภทนฺเต เปตมฺหา ทุคฺคตา ยมโลกิกา ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๓๐.๖๙๒| กึ นุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คตาติ ฯ |๑๓๐.๖๙๓| อนวชฺเชสุ ๑- ติตฺเถสุ วิจินิมฺหฑฺฒมาสกํ สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากมฺหมตฺตโน ฯ |๑๓๐.๖๙๔| นทึ อุเปม ตสิตา ริตฺตกา ปริวตฺตติ ฉายํ อุเปม อุเณฺหสุ อาตโป ปริวตฺตติ ฯ |๑๓๐.๖๙๕| อคฺคิวณฺโณว โน วาโต ฑหนฺโต อุปวายติ เอตญฺจ ภนฺเต อรหาม อญฺญญฺจ ปาปกํ ตโต ฯ |๑๓๐.๖๙๖| อปิ โยชนานิ คจฺฉาม ฉาตา อาหารคิทฺธิโน @เชิงอรรถ: อนาวเฏสูติปิ ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๕.

อลทฺธา เยว นิวตฺตาม อโห โน อปฺปปุญฺญตา ฯ |๑๓๐.๖๙๗| ฉาตา ปมุจฺฉิตา ภนฺเต ภูมิยํ ปฏิสุมฺภิตา อุตฺตานา ปติกิราม อวกุชฺชา ปตามเส ฯ |๑๓๐.๖๙๘| เต จ ตตฺเถว ปติตา ภูมิยํ ปฏิสุมฺภิตา อุรํ สีสญฺจ ฆฏฺเฏม อโห โน อปฺปปุญฺญตา ฯ |๑๓๐.๖๙๙| เอตญฺจ ภนฺเต อรหาม อญฺญญฺจ ปาปกํ ตโต สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากมฺหมตฺตโน ฯ |๑๓๐.๗๐๐| เต หิ นูน อิโต คนฺตฺวา โยนึ ลทฺธาน มานุสึ วทญฺญู สีลสมฺปนฺนา กาหาม กุสลํ พหุนฺติ ฯ คณเปตวตฺถุ ทสมํ ฯ [๑๓๑] |๑๓๑.๗๐๑| ๑๑ ทิฏฺฐา ตยา นิรยา ติรจฺฉานโยนี เปตา อสุรา วาปิ ๑- มนุสฺสเทวา สยมทฺทส กมฺมวิปากมตฺตโน เนสฺสามิ ตํ ปาฏลิปุตฺตมกฺขตํ ตตฺถ คนฺตฺวา กุสลํ กโรหิ กมฺมนฺติ ฯ |๑๓๑.๗๐๒| อตฺถกา โมสิ เม ยกฺข หิตกาโมสิ เทวเต กโรมิ ตุยฺหํ วจนํ ตฺวมสิ อาจริโย เม ฯ |๑๓๑.๗๐๓| ทิฏฺฐา มยา นิรยา ติรจฺฉานโยนี เปตา อสุรา วาปิ มนุสฺสเทวา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อถ วาปิ มนุสฺสา เทวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๖.

สยมทฺทส กมฺมวิปากมตฺตโน กาหามิ ปุญฺญานิ อนปฺปกานีติ ฯ ปาฏลิปุตฺตเปตวตฺถุ เอกาทสมํ ฯ [๑๓๒] |๑๓๒.๗๐๔| ๑๒ อยญฺจ เต โปกฺขรณี สุรมฺมา สมา สุปฺปติตฺถา ๑- จ มโหทกา จ สุปุปฺผิตา ภมรคณานุกิณฺณา กถํ ตยา ลทฺธา อยํ มนุญฺญา ฯ |๑๓๒.๗๐๕| อิทญฺจ เต อมฺพวนํ สุรมฺมํ สพฺโพตุกํ ธารยติ ๒- ผลานิ สุปุปฺผิตํ ภมรคณานุกิณฺณํ กถํ ตยา ลทฺธมิทํ วิมานนฺติ ฯ |๑๓๒.๗๐๖| อมฺพปกฺโกทกํ ยาคุํ สีตจฺฉายํ ๓- มโนรมํ ธีตาย ทินฺนทาเนน เตน เม อิธ ลพฺภตีติ ฯ |๑๓๒.๗๐๗| สนฺทิฏฺฐิกํ เอว ปสฺสถ ทานสฺส ทมสฺส สํยมสฺส วิปากํ ทาสี อหํ อยฺยกุเลสุ หุตฺวา สุณิสา โหมิ อคารสฺส อิสฺสราติ ฯ |๑๓๒.๗๐๘| อสาตํ สาตรูเปน ปิยรูเปน อปฺปิยํ ทุกฺขํ สุขสฺส รูเปน ปมตฺตํ อติวตฺตตีติ ๔- ฯ อมฺพวนเปตวตฺถุ ทฺวาทสมํ ฯ @เชิงอรรถ: สุติตฺถาติปิ ฯ ม. ธารยเต ฯ ม. ยุ. สีตจฺฉายา มโนรมา ฯ @ ม. อสาตํ ฯเปฯ อติวตฺตตีติ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๗.

[๑๓๓] |๑๓๓.๗๐๙| ๑๓ ยํ ททาติ น ตํ โหติ เทเถว ทานํ ทตฺวาน อุภยํ ตรติ ๑- อุภยํ เตน ทาเนน ๒- คจฺฉติ ชาครถ มา ปมชฺชถาติ ฯ อกฺขรุกฺขเปตวตฺถุ เตรสมํ ฯ [๑๓๔] |๑๓๔.๗๑๐| ๑๔ มยํ โภเค สํหริมฺห สเมน วิสเมน จ เต อญฺเญ ปริภุญฺชนฺติ มยํ ทุกฺขสฺส ภาคินีติ ฯ โภคสํหรเปตวตฺถุ จตุทฺทสมํ ฯ [๑๓๕] |๑๓๕.๗๑๑| ๑๕ สฏฺฐี วสฺสสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส นิรเย ปจฺจมานานํ กทา อนฺโต ภวิสฺสติ ฯ |๑๓๕.๗๑๒| นตฺถิ อนฺโต กุโต อนฺโต น อนฺโต ปฏิทิสฺสติ ตถา หิ ปกตํ ปาปํ มม ตุยฺหญฺจ มาริส ฯ |๑๓๕.๗๑๓| ทุชฺชีวิตมชีวมฺห เย สนฺเต ๓- น ททมฺหเส สนฺเตสุ เทยฺยธมฺเมสุ ทีปํ นากมฺหมตฺตโน ฯ |๑๓๕.๗๑๔| โส หิ นูน อิโต คนฺตฺวา โยนึ ลทฺธาน มานุสึ วทญฺญู สีลสมฺปนฺโน กาหามิ กุสลํ พหุนฺติ ฯ เสฏฺฐิปุตฺตเปตวตฺถุ ปณฺณรสมํ ฯ [๑๓๖] |๑๓๖.๗๑๕| ๑๖ กินฺนุ อุมฺมตฺตรูโปว มิโค ภนฺโตว ธาวสิ นิสํสยํ ปาปกมฺมํ ๔- กินฺนุ สทฺทยเส ตุวนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ธารติ ทานํ ฯ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ เยสํ โนติปิ ทิสฺสติ ฯ @ ม. ปาปกมฺมนฺโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๘.

|๑๓๖.๗๑๖| อหํ ภนฺเต เปโตมฺหิ ทุคฺคโต ยมโลกิโก ปาปกมฺมํ กริตฺวาน เปตโลกํ อิโต คโต ฯ |๑๓๖.๗๑๗| สฏฺฐี กูฏสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส สีเส มยฺหํ นิปตนฺติ เต ภินฺทนฺติ จ มตฺถกนฺติ ฯ |๑๓๖.๗๑๘| กินฺนุ กาเยน วาจาย มนสา ทุกฺกฏํ กตํ กิสฺส กมฺมวิปาเกน เปตโลกํ อิโต คโตติ ๑- ฯ |๑๓๖.๗๑๙| สฏฺฐี กูฏสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส สีเส ตุยฺหํ นิปตนฺติ เต ภินฺทนฺติ จ มตฺถกนฺติ ฯ |๑๓๖.๗๒๐| อถทฺทุสาสึ สมฺพุทฺธํ สุเนตฺตํ ภาวิตินฺทฺริยํ นิสินฺนํ รุกฺขมูลสฺมึ ฌายนฺตํ อกุโตภยํ ฯ |๑๓๖.๗๒๑| สาลิตฺตกปฺปหาเรน ภินฺทิสฺสํ ตสฺส มตฺถกํ ตสฺส กมฺมวิปาเกน อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉิสฺสํ ฯ |๑๓๖.๗๒๒| สฏฺฐี กูฏสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส สีเส มยฺหํ นิปตนฺติ เต ภินฺทนฺติ จ มตฺถกนฺติ ฯ |๑๓๖.๗๒๓| ธมฺเมน เต กาปุริส สฏฺฐี กูฏสหสฺสานิ ปริปุณฺณานิ สพฺพโส สีเส ตุยฺหํ ๒- นิปตนฺติ เต ภินฺทนฺติ จ มตฺถกนฺติ ฯ สฏฺฐิกูฏสหสฺสเปตวตฺถุ โสฬสมํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. อิทํ ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ ยุ. มยฺหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๙.

ตสฺสุทฺทานํ อมฺพสกฺขโร เสริสฺสโก จ ปิงฺคโล เรวตี อุจฺฉุขาทโก ๑- เทฺว กุมารา เทฺว คูถโภชนา ๒- ปาฏลิโปกฺขรณี จ ๓- อกฺขโต ๔- โภคสํหรา เสฏฺฐิปุตฺตา สฏฺฐิกูฏสหสฺสานิ [๕]- วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติ ๖- [๗]- มหาวคฺโค จตุตฺโถ ฯ เปตวตฺถุ สมตฺตํ ฯ ------------- @เชิงอรรถ: ม. อุจฺฉุ ฯ ม. คูถา ฯ ม. คณปาฏลิ อมฺพวนํ ฯ ม. อกฺขรุกฺข ฯ @[๕] ม. อิติ โสฬสวตฺถูนิ ฯ ยุ. อิทํ อุทานํ น ทิสฺสติ ฯ [๗] ม. วคฺคุทฺทานํ @ อุรโค อุปริวคฺโค จูฬมหาติจตุธา @ วตฺถูนิ เอกปญฺญาสํ จตุธา ภาณวารโต ฯ @ เปตวตฺถุปาลิ นิฏฺฐิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๐.

สุตฺตนฺตปิฏเก ขุทฺทกนิกายสฺส เถรคาถา ------------------- นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ [๑๓๗] สีหานํว นทนฺตานํ ทาฐีนํ คิริคพฺภเร สุณาถ ภาวิตตฺตานํ คาถา อตฺถุปนายิกา ๑- ยถานามา ยถาโคตฺตา ยถาธมฺมวิหาริโน ยถาธิมุตฺตา สปฺปญฺญา วิหรึสุ อตนฺทิตา ตตฺถ ตตฺถ วิปสฺสิตฺวา ผุสิตฺวา อจฺจุตํ ปทํ กตนฺตํ ปจฺจเวกฺขนฺตา อิมมตฺถํ อภาสึสุ ๒- ฯ ------------------- เอกนิปาโต เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ปฐมวคฺโค [๑๓๘] /เถร./ |๑๓๘.๑| ๑ ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา วสฺส เทว ยถาสุขํ จิตฺตํ เม สุสมาหิตํ วิมุตฺตํ อาตาปี วิหรามิ วสฺสเทวาติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สุภูติ เถโร คาถํ อภาสิตฺถาติ ฯ [๑๓๙] |๑๓๙.๒| ๒ อุปสนฺโต อุปรโต มนฺตภาณี อนุทฺธโต ธุนาติ ปาปเก ธมฺเม ทุมปตฺตํว มาลุโตติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโกฏฺฐิโต ๓- เถโร คาถํ อภาสิตฺถ ๔-@เชิงอรรถ: ยุ. อตฺตุปนายิกา ฯ ม. ยุ. อภาสิสุํ ฯ ม. มหาโกฏุฐิโก ฯ @ ม. อภาสิตฺถาติ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๑.

[๑๔๐] |๑๔๐.๓| ๓ ปญฺญํ อิมํ ปสฺส ตถาคตานํ อคฺคิ ยถา ปชฺชลิโต นิสีเว ๑- อาโลกทา จกฺขุททา ภวนฺติ เย อาคตานํ วินยนฺติ กงฺขนฺติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา กงฺขาเรวโต ๒- เถโร คาถํ อภาสิตฺถ ฯ [๑๔๑] |๑๔๑.๔| ๔ สพฺภิเรว สมาเสถ ปณฺฑิเตหตฺถทสฺสิภิ อตฺถํ มหนฺตํ คมฺภีรํ ทุทฺทสํ นิปุณํ อณุํ ธีรา สมธิคจฺฉนฺติ อปฺปมตฺตา วิจกฺขณาติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปุณฺโณ มนฺตานิปุตฺโต เถโร คาถํ อภาสิตฺถ ฯ [๑๔๒] |๑๔๒.๕| ๕ โย ทุทฺทมโย ทเมน ทนฺโต ทพฺโพ สนฺตุสิโต วิติณฺณกงฺโข วิชิตาวิ อเปตเภรโว หิ ทพฺโพ โส ปรินิพฺพุโต ฐิตตฺโตติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ทพฺโพ เถโร คาถํ อภาสิตฺถ ฯ [๑๔๓] |๑๔๓.๖| ๖ โย สีตวนํ อุปาคา ภิกฺขุ เอโก สนฺตุสิโต สมาหิตตฺโต วิชิตาวิ อเปตโลมหํโส รกฺขํ กายคตาสตึ ธีติมาติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สีตวนิโย เถโร ๓-@เชิงอรรถ: ม. ยุ. นิสีเถ ฯ นิสฺสิเวติปิ ฯ โป. เรวโต ฯ ม. อิโต ปรํ คาถํ @อภาสิตฺถาตีติ ทิสฺสติ ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๒.

[๑๔๔] |๑๔๔.๗| ๗ โย ปานุทิ มจฺจุราชสฺส เสนํ นฬเสตุํว สุทุพฺพลํ มโหโฆ วิชิตาวิ อเปตเภรโว หิ ทนฺโต โส ปรินิพฺพุโต ฐิตตฺโตติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ภลฺลิโย เถโร ฯ [๑๔๕] |๑๔๕.๘| ๘ โย ทุทฺทมโย ทเมน ทนฺโต ธีโร ๑- สนฺตุสิโต วิติณฺณกงฺโข วิชิตาวิ อเปตโลมหํโส วีตราโค ๒- ปรินิพฺพุโต ฐิตตฺโตติ ฯ วีโร เถโร ๓- ฯ [๑๔๖] |๑๔๖.๙| ๙ สฺวาคตํ นาปคตํ ๔- นยิทํ ทุมฺมนฺติตํ มม ปวิภตฺเตสุ ๕- ธมฺเมสุ ยํ เสฏฺฐํ ตทุปาคมินฺติ ฯ ปิลินฺทวจฺโฉ เถโร ฯ [๑๔๗] |๑๔๗.๑๐| ๑๐ วิหริ อเปกฺขํ อิธ วา หุรํ วา โย เวทคู สนฺตุสิโต ๖- ยตตฺโต สพฺเพสุ ธมฺเมสุ อนูปลิตฺโต โลกสฺส ชญฺญา อุทยพฺพยญฺจาติ ฯ ปุณฺณมาโส เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. วีโร ฯ ม. ยุ. วีโร โส ฯ โป. เถโรติ ฯ ม. น ทุราคตํ ฯ @ ม. ยุ. สํวิภตฺเตสุ ฯ ม. ยุ. สมิโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๓.

อุทฺทานํ สุภูติ โกฏฺฐิโต ๑- เถโร กงฺขาเรวตปุณฺณโก ๒- มนฺตานิปุตฺโต ทพฺโพ จ สีตวนิโย จ ภลฺลิโย วีโร ปิลินฺทวจฺโฉ จ ปุณฺณมาโส ตโมนุโทติ ฯ วคฺโค ปฐโม ฯ ------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ทุติยวคฺโค [๑๔๘] |๑๔๘.๑๑| ๑ ปามุชฺชพหุโล ภิกฺขุ ธมฺเม พุทฺธปฺปเวทิเต อธิคจฺเฉ ปทํ สนฺตํ สงฺขารูปสมํ สุขนฺติ ฯ จูฬวจฺโฉ ๓- เถโร ฯ [๑๔๙] |๑๔๙.๑๒| ๒ ปญฺญาพลี สีลวตูปปนฺโน สมาหิโต ฌานรโต สตีมา ยทตฺถิยํ โภชนํ ภุญฺชมาโน กงฺเขถ ๔- กาลํ อิธ วีตราโคติ ฯ มหาวจฺโฉ ๕- เถโร ฯ [๑๕๐] |๑๕๐.๑๓| ๓ นีลพฺภวณฺณา รุจิรา สีตวารี สุจินฺธรา อินฺทโคปกสญฺฉนฺนา เต เสลา รมยนฺติ มนฺติ ฯ วนวจฺโฉ เถโร ฯ [๑๕๑] |๑๕๑.๑๔| ๔ อุปชฺฌาโย มํ อวจาสิ ๖- อิโต คจฺฉามิ สีวก @เชิงอรรถ: ม. ยุ. โกฏฺฐิโก ฯ ม. กงฺขาเรวตสมฺมโต ฯ ยุ. กงฺขาเรวตสุพฺพโต ฯ @ ยุ. จูฬควจฺโฉ ฯ ยุ. กงฺเขต ฯ ยุ. มหาควจฺโฉ ฯ ม. อวจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๔.

คาเม เม วสติ กาโย อรญฺญํ เม คโต มโน เสมานโกปิ คจฺฉามิ นตฺถิ สงฺโค วิชานตนฺติ ฯ วนวจฺฉสฺส เถรสฺส สามเณโร ฯ [๑๕๒] |๑๕๒.๑๕| ๕ ปญฺจ ฉินฺเท ปญฺจ ชเห ปญฺจ จุตฺตริ ภาวเย ปญฺจสงฺคาติโค ภิกฺขุ โอฆติณฺโณติ วุจฺจตีติ ฯ กุณฺฑธาโน เถโร ฯ [๑๕๓] |๑๕๓.๑๖| ๖ ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญ นงฺคลาวตฺตนี สิขี คจฺฉติ อปฺปกสิเรน เอวํ รตฺตินฺทิวา มม คจฺฉนฺติ อปฺปกสิเรน สุเข ลทฺเธ นิรามิเสติ ฯ เพลฏฺฐสีโส เถโร ฯ [๑๕๔] |๑๕๔.๑๗| ๗ มิทฺธี ยทา โหติ มหคฺฆโส จ นิทฺทายิตา สมฺปริวตฺตสายี มหาวราโหว นิวาปปุฏฺโฐ ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโทติ ฯ ทาสโก เถโร ฯ [๑๕๕] |๑๕๕.๑๘| ๘ อหุ ๑- พุทฺธสฺส ทายาโท ภิกฺขุ เภสกฬาวเน เกวลํ อฏฺฐิสญฺญาย อผริ ปฐวึ อิมํ มญฺเญหํ กามราคํ โส ขิปฺปเมว ปหียตีติ ฯ สิงฺคาลปิตา เถโร ฯ [๑๕๖] |๑๕๖.๑๙| ๙ อุทกํ หิ นยนฺติ เนตฺติกา อุสุการา นมยนฺติ เตชนํ @เชิงอรรถ: ยุ. อหู ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๕.

ทารุํ นมยนฺติ ตจฺฉกา อตฺตานํ ทมยนฺติ สุพฺพตาติ ฯ กุโฬ เถโร ฯ [๑๕๗] |๑๕๗.๒๐| ๑๐ มรเณ เม ภยํ นตฺถิ นิกนฺติ นตฺถิ ชีวิเต สนฺเทหํ นิกฺขิปิสฺสามิ สมฺปชาโน ปติสฺสโตติ ฯ อชิโต เถโร ฯ อุทฺทานํ จูฬวจฺโฉ มหาวจฺโฉ วนวจฺโฉ จ สีวโก กุณฺฑธาโน จ เพลฏฺฐิ ทาสโก จ ตโต ปรํ สิงฺคาลปิติโก เถโร กุโฬ จ อชิโต ทสาติ ฯ วคฺโค ทุติโย ฯ ---------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ตติยวคฺโค [๑๕๘] |๑๕๘.๒๑| ๑ นาหํ ภยสฺส ภายามิ สตฺถา โน อมตสฺส โกวิโท ยตฺถ ภยํ นาวติฏฺฐติ เตน มคฺเคน วชนฺติ ภิกฺขโวติ ฯ นิโคฺรโธ เถโร ฯ [๑๕๙] |๑๕๙.๒๒| ๒ นีลา สุคีวา สิขิโน โมรา การวิยํ ๑- อภินทนฺติ เต สีตวาตกลิตา ๒- สุตฺตํ ฌานํ ๓- นิโพเธนฺตีติ จิตฺตโก เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. การํวิยํ ฯ ม. การมฺภิยํ ฯ ม. สีตวาตกีลิตา ฯ ม. ยุ. ฌายํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๖.

[๑๖๐] |๑๖๐.๒๓| ๓ อหํ โข เวฬุคุมฺพสฺมึ ภุตฺวาน มธุปายาสํ ปทกฺขิณํ สมฺมสนฺโต ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ สานุํ ปฏิคฺคมิสฺสามิ วิเวกมนุพฺรูหยนฺติ ฯ โคสาโล เถโร ฯ [๑๖๑] |๑๖๑.๒๔| ๔ อนุวสฺสิโก ปพฺพชิโต ปสฺส ธมฺมสุธมฺมตํ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ สุคนฺโธ เถโร ฯ [๑๖๒] |๑๖๒.๒๕| ๕ โอภาสชาตํ ผลคํ จิตฺตํ ยสฺส อภิณฺหโส ตาทิสํ ภิกฺขุมาสชฺช กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสีติ ฯ นนฺทิโย เถโร ฯ [๑๖๓] |๑๖๓.๒๖| ๖ สุตฺวา สุภาสิตํ วาจํ พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน ปจฺจพฺยาธึ หิ นิปุณํ วาลคฺคํ อุสุนา ยถาติ ฯ อภโย เถโร ฯ [๑๖๔] |๑๖๔.๒๗| ๗ ทพฺพํ กุสํ โปฏกิลํ อุสีรํ มุญฺชปพฺพชํ อุรสา ปนุทหิสฺสามิ วิเวกมนุพฺรูหยนฺติ ฯ โลมสกงฺคิโย เถโร ฯ [๑๖๕] |๑๖๕.๒๘| ๘ กจฺจิ โน วตฺถปสุโต กจฺจิ โน ภูสนารโต กจฺจิ สีลมยํ คนฺธํ ตฺวํ วาสิ ๑- เนตรา ปชาติ ฯ ชมฺพุคามิกปุตฺโต เถโร ฯ [๑๖๖] |๑๖๖.๒๙| ๙ สมุนฺนมยมตฺตานํ อุสุกาโรว เตชนํ @เชิงอรรถ: ม. กึ ตฺวํ วายสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๗.

จิตฺตํ อุชุํ กริตฺวาน อวิชฺชํ ภินฺท ๑- หาริตาติ ฯ หาริโต เถโร ฯ [๑๖๗] |๑๖๗.๓๐| ๑๐ อาพาเธ เม สมุปฺปนฺเน สติ เม อุปปชฺชถ อาพาโธ เม สมุปฺปนฺโน กาโล เม นปฺปมชฺชิตุนฺติ ฯ อุตฺติโย เถโร ฯ อุทฺทานํ นิโคฺรโธ จิตฺตโก เถโร โคสาลตฺเถโร สุคนฺโธ นนฺทิโย อภโย เถโร เถโร โลมสกงฺคิโย ชมฺพุคามิกปุตฺโต จ หาริโต อุตฺติโย อิสีติ ฯ วคฺโค ตติโย ฯ ---------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส จตุตฺถวคฺโค [๑๖๘] |๑๖๘.๓๑| ๑ ผุฏฺโฐ ฑํเสหิ มกเสหิ อรญฺญสฺมึ พฺรหาวเน นาโค สงฺคามสีเสว สโต ตตฺราธิวาสเยติ ฯ คหุรตีริโย เถโร ๒- ฯ [๑๖๙] |๑๖๙.๓๒| ๒ อชรํ ชีรมาเนน ตปฺปมาเนน นิพฺพุตึ นิรามิสํ ๓- ปรมํ สนฺตึ โยคกฺเขมํ อนุตฺตรนฺติ ฯ สุปฺปิโย เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ฉินฺท ฯ ม. ยุ. คหวรตีริโย ภิกฺขุ ฯ ม. นิมิยํ ฯ ยุ. นิมฺมิสฺสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๘.

[๑๗๐] |๑๗๐.๓๓| ๓ ยถาปิ เอกปุตฺตสฺมึ ปิยสฺมึ กุสลี สิยา เอวํ สพฺเพสุ ปาเณสุ สพฺพตฺถ กุสโล สิยาติ ฯ โสปาโก เถโร [๑๗๑] |๑๗๑.๓๔| ๔ อนาสนฺนวรา เอตา นิจฺจเมว วิชานตา คามา อรญฺญมาคมฺม ตโต เคหํ อุปาวิสึ ตโต อุฏฺฐาย ปกฺกามึ อนามนฺเตตฺวา โปสิโยติ ฯ โปสิโย เถโร ฯ [๑๗๒] |๑๗๒.๓๕| ๕ สุขํ สุขตฺโถ ลภเต ตทาจรํ กิตฺติญฺจ ปปฺโปติ ยสสฺส วฑฺฒติ โย อริยมฏฺฐงฺคิกมญฺชสํ อุชุํ ภาเวติ มคฺคํ อมตสฺส ปตฺติยาติ ฯ สามญฺญกานิ เถโร ฯ [๑๗๓] |๑๗๓.๓๖| ๖ สาธุ สุตํ สาธุ จริตกํ สาธุ สทา อนิเกตวิหาโร อตฺถปุจฺฉนํ ปทกฺขิณกมฺมํ เอตํ สามญฺญํ อกิญฺจนสฺสาติ ฯ กุมาปุตฺโต เถโร ฯ [๑๗๔] |๑๗๔.๓๗| ๗ นานาชนปทํ ยนฺติ วิจรนฺตา อสญฺญตา สมาธิญฺจ วิราเธนฺติ กึสุ รฏฺฐจริยา กริสฺสติ ฯ ตสฺมา วิเนยฺย สารมฺภํ ฌาเยยฺย อปุรกฺขโตติ ฯ กุมาปุตฺตตฺเถรสฺส สหายโก เถโร ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๙.

[๑๗๕] |๑๓๕.๓๘| ๘ โย อิทฺธิยา สรภุํ อฏฺฐเปสิ ควมฺปติ โส อสิโต อเนโช ตํ สพฺพสงฺคาติคตํ มหามุนึ เทวา นมสฺสนฺติ ภวสฺส ปารคุนฺติ ฯ ควมฺปติ เถโร ฯ [๑๗๖] |๑๗๖.๓๙| ๙ สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐ ฑยฺหมาเนว ๑- มตฺถเก กามราคปฺปหานาย สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเชติ ฯ ติสฺโส เถโร ฯ [๑๗๗] |๑๗๗.๔๐| ๑๐ สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐ ฑยฺหมาเนว ๑- มตฺถเก ภวราคปฺปหานาย สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเชติ ฯ วฑฺฒมาโน เถโร ฯ อุทฺทานํ คหุรตีริโย ๒- สุปฺปิโย โสปาโก จ ๓- โปสิโย จ ๔- สามญฺญกานิ กุมาปุตฺโต กุมาปุตฺตสหายโก ควมฺปติ ติสฺสตฺเถโร วฑฺฒมาโน มหายโสติ ฯ วคฺโค จตุตฺโถ ฯ ---------------- @เชิงอรรถ: ม. ฑยุหมาโนว ฯ ยุ. คหฺวรตีริโย ฯ ม. เจว ฯ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๐.

เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ปญฺจมวคฺโค [๑๗๘] |๑๗๘.๔๑| ๑ วิวรมนุปตนฺติ วิชฺชุตา เวภารสฺส จ ปณฺฑวสฺส จ นควิวรคโต จ ฌายติ ปุตฺโต อปฺปฏิมสฺส ตาทิโนติ ฯ สิริวฑฺโฒ เถโร ฯ [๑๗๙] |๑๗๙.๔๒| ๒ หเล ๑- อุปหเล สีสุปหเล หลา ๒- อุปหลา สีสุปหลา ปติสฺสติกา ๓- นุ โข วิหรถ อาคโต โว วาลํ วิย เวธิยตีติ ฯ ๔- ขทิรวนิโย เถโร ฯ [๑๘๐] |๑๘๐.๔๓| ๓ สุมุตฺติโก สุมุตฺติโก สาหุ สมุตฺติโกมฺหิ ตีหิ ขุชฺชเกหิ อสิตาสุ มยา นงฺคลาสุ มยา ขุทฺทกุทฺทาลาสุ มยา ฯ ยทิปิ อิธเมว อิธเมว อถ วาปิ อลเมว อลเมว ฌาย สุมงฺคล ฌาย สุมงฺคล อปฺปมตฺโต วิหร สุมงฺคลาติ ฯ สุมงฺคโล เถโร ฯ [๑๘๑] |๑๘๑.๔๔| ๔ มตํ วา อมฺม โรทนฺติ โย วา ชีวํ น ทิสฺสติ ชีวนฺตํ มํ อมฺม ทิสฺสนฺติ ๕- กสฺมา มํ อมฺม โรทสีติ ฯ สานุ เถโร ฯ [๑๘๒] |๑๘๒.๔๕| ๕ ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญ ขลิตฺวา ปฏิติฏฺฐติ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. จาเล อุปจาเล สีสุปจาเล ฯ ม. ยุ. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ฯ @ ม. ปติสฺสตา ฯ ม. ยุ. เวธีติ ฯ ม. ปสฺสนฺตี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๑.

เอวํ ทสฺสนสมฺปนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธสาวกนฺติ ฯ รมณียวิหารี เถโร ฯ [๑๘๓] |๑๘๓.๔๖| ๖ สทฺธายาหํ ปพฺพชิโต อคารสฺมา อนคาริยํ สติ ปญฺญา จ เม วุฑฺฒา จิตฺตญฺจ สุสมาหิตํ ฯ กามํ กรสฺสุ รูปานิ เนว มํ พฺยาธยิสฺสสีติ ฯ สมิทฺธิ เถโร ฯ [๑๘๔] |๑๘๔.๔๗| ๗ นโม เต พุทฺธวีรตฺถุ วิปฺปมุตฺโตสิ สพฺพธิ ตุยฺหาปทาเน วิหรํ วิหรามิ อนาสโวติ ฯ อุชฺชโย เถโร ฯ [๑๘๕] |๑๘๕.๔๘| ๘ ยโต อหํ ปพฺพชิโต อคารสฺมา อนคาริยํ นาภิชานามิ สงฺกปฺปํ อนริยํ โทสสํหิตนฺติ ฯ สญฺชโย เถโร ฯ [๑๘๖] |๑๘๖.๔๙| ๙ วิหวิหาภินทิเต ๑- สิปฺปิกาภิรุเตหิ จ น เม ตํ ผนฺทติ จิตฺตํ เอกตฺตํ นิรตํ ๒- หิ เมติ ฯ รามเณยฺยโก เถโร ฯ [๑๘๗] |๑๘๗.๕๐| ๑๐ ธรณีว ๓- สิจฺจติ ๔- วาติ มาลุโต วิชฺชุตา จรติ นเภ อุปสมฺมนฺติ วิตกฺกา จิตฺตํ สุสมาหิตํ มมนฺติ ๕- ฯ วิมโล เถโร ฯ อุทฺทานํ สิริวฑฺโฒ เรวโต เถโร ขทิรวนิโย สุมงฺคโล ๖- @เชิงอรรถ: ม. จิหจิหาภินทิเต ฯ ยุ. เอกตฺตนิรตฺตํ ฯ ยุ. ธรณี จ ฯ ม. สิญฺจติ ฯ @ ม. ยุ. มมาติ ฯ ม. ยุ. สุมงฺคโล สานุสวฺหโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๒.

สานุ ๑- รมณียวิหารี จ สมิทฺธิ อุชฺชยสญฺชโย ๒- รามเณยฺยโก โส เถโร วิมโล จ รณญฺชโหติ ๓- ฯ วคฺโค ปญฺจโม ฯ ---------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ฉฏฺฐวคฺโค [๑๘๘] |๑๘๘.๕๑| ๑ วสฺสติ เทโว ยถา สุคีตํ ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา จิตฺตํ สุสมาหิตญฺจ มยฺหํ อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวาติ ฯ โคธิโก เถโร ฯ [๑๘๙] |๑๘๙.๕๒| ๒ วสฺสติ เทโว ยถา สุคีตํ ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา จิตฺตํ สุสมาหิตญฺจ มยฺหํ ๔- อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวาติ ฯ สุพาหุ เถโร ฯ [๑๙๐] |๑๙๐.๕๓| ๓ วสฺสติ เทโว ยถา สุคีตํ ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา ตสฺสํ วิหรามิ อปฺปมตฺโต อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวาติ ฯ วลฺลิโย เถโร ฯ [๑๙๑] |๑๙๑.๕๔| ๔ วสฺสติ เทโว ยถา สุคีตํ ฉนฺนา เม กุฏิกา สุขา นิวาตา ตสฺสํ วิหรามิ อทุติโย อถ เจ ปตฺถยสิ ปวสฺส เทวาติ ฯ อุตฺติโย เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ม. สญฺชยา ฯ ยุ. รณญฺชโยติ ฯ @ โป. ม. ยุ. กาเย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๓.

[๑๙๒] |๑๙๒.๕๕| ๕ อาสนฺทิกุฏิกํ กตฺวา โอคยฺห อญฺชนาวนํ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ อญฺชนาวนิโย เถโร ฯ [๑๙๓] |๑๙๓.๕๖| ๖ โก กุฏิกายํ ภิกฺขุ กุฏิกายํ วีตราโค สุสมาหิตจิตฺโต ฯ เอวํ ชานาหิ อาวุโส อโมฆา เต กุฏิกา กตาติ ฯ กุฏิวิหารี เถโร ฯ [๑๙๔] |๑๙๔.๕๗| ๗ อยมาหุ ปุราณิยา กุฏิกา ๑- อญฺญํ ปตฺถยเส นวํ กุฏึ อาสํ กุฏิยา วิราชย ทุกฺขา ภิกฺขุ ปุน นวา กุฏีติ ฯ กุฏิวิหารี ๒- เถโร ฯ [๑๙๕] |๑๙๕.๕๘| ๘ รมณียา เม กุฏิกา สทฺธาเทยฺยา มโนรมา น เม อตฺโถ กุมารีหิ เยสํ อตฺโถ ตหึ คจฺฉถ นาริโยติ ฯ รมณียกุฏิโก เถโร ฯ [๑๙๖] |๑๙๖.๕๙| ๙ สทฺธายาหํ ปพฺพชิโต อรญฺเญ เม กุฏิกา กตา อปฺปมตฺโต จ อาตาปี สมฺปชาโน ปติสฺสโตติ ฯ โกสลฺลวิหารี เถโร ฯ [๑๙๗] |๑๙๗.๖๐| ๑๐ เต เม อิชฺฌึสุ สงฺกปฺปา ยทตฺโถ ปาวิสึ กุฏึ วิชฺชาวิมุตฺตึ ปจฺเจสฺสํ มานานุสยมุชฺชหนฺติ ฯ สีวลี เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. กุฏิ ฯ ม. ทุติยกุฏิวิหารี ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๔.

อุทฺทานํ โคธิโก จ สุพาหุ จ วลฺลิโย อุตฺติโย อิสิ อญฺชนาวนิโย เถโร ทุเว กุฏิวิหาริโน รมณียกุฏิโก เถโร โกสลฺลวฺหยสีวลีติ ฯ วคฺโค ฉฏฺโฐ ฯ --------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส สตฺตมวคฺโค [๑๙๘] |๑๙๘.๖๑| ๑ ปสฺสติ ปสฺโส ปสฺสนฺตํ อปสฺสนฺตญฺจ ปสฺสติ อปสฺสนฺโต อปสฺสนฺตํ ปสฺสนฺตญฺจ น ปสฺสตีติ ฯ วปฺโป เถโร ฯ [๑๙๙] |๑๙๙.๖๒| ๒ เอกกา มยํ อรญฺเญ วิหราม อปวิทฺธํว วนสฺมึ ทารุกํ ตสฺส เม พหุกา ปิหยนฺติ เนรยิกา วิย สคฺคคามินนฺติ ฯ วชฺชิปุตฺตโก ๑- เถโร ฯ [๒๐๐] |๒๐๐.๖๓| ๓ จุตา ปตนฺติ ปติตา คิทฺธา จ ปุนราคตา กตกิจฺจํ รตรมฺมํ สุเขนนฺวาคตํ สุขนฺติ ฯ ปกฺโข เถโร ฯ [๒๐๑] |๒๐๑.๖๔| ๔ ทุมวฺหยาย อุปฺปนฺโน ชาโต ปณฺฑรเกตุนา @เชิงอรรถ: มุ. ยุ. วชฺชิปุตฺโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๕.

เกตุหา เกตุนา เยว มหาเกตุํ ปธํสยีติ ฯ วิมลโกณฺฑญฺโญ เถโร ฯ [๒๐๒] |๒๐๒.๖๕| ๕ อุกฺเขปกฏวจฺฉสฺส สงฺกลิตํ พหูหิ วสฺเสหิ ตํ ภาสติ คหฏฺฐานํ สุนิสินฺโน อุฬารปาโมชฺโชติ ฯ อุกฺเขปกฏวจฺโฉ เถโร ฯ [๒๐๓] |๒๐๓.๖๖| ๖ อนุสาสิ มหาวีโร สพฺพธมฺมาน ปารคู ตสฺสาหํ ธมฺมํ สุตฺวาน วิหาสึ สนฺติเก รโต ๑- ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ เมฆิโย เถโร ฯ [๒๐๔] |๒๐๔.๖๗| ๗ กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ เอกธมฺมสวนิโย เถโร ฯ [๒๐๕] |๒๐๕.๖๘| ๘ อธิเจตโส อปฺปมชฺชโต มุนิโน โมนปเถสุ สิกฺขโต โสภา น ภวนฺติ ตาทิโน อุปสนฺตสฺส สทา สตีมโตติ ฯ เอกุทานิโย เถโร ฯ [๒๐๖] |๒๐๖.๖๙| ๙ สุตฺวาน ธมฺมํ มหโต มหารสํ สพฺพญฺญุตญฺญาณวเรน เทสิตํ มคฺคํ ปปชฺชึ อมตสฺส ปตฺติยา โส โยคกฺเขมสฺส ปถสฺส โกวิโทติ ฯ ฉนฺโน เถโร ฯ @เชิงอรรถ: โป. ม. สโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๖.

[๒๐๗] |๒๐๗.๗๐| ๑๐ สีลเมว อิธ อคฺคํ ปญฺญวา ปน อุตฺตโม มนุสฺเสสุ จ เทเวสุ สีลปญฺญาณโต ชยนฺติ ฯ ปุณฺโณ เถโร ฯ อุทฺทานํ วปฺโป จ วชฺชิปุตฺโต จ ปกฺโข วิมลโกณฺฑญฺโญ อุกฺเขปกฏวจฺโฉ จ เมฆิโย เอกธมฺมิโก เอกุทานิยฉนฺโน ๑- จ ปุณฺณตฺเถโร มหพฺพโลติ ฯ วคฺโค สตฺตโม ฯ ---------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส อฏฺฐมวคฺโค [๒๐๘] |๒๐๘.๗๑| ๑ สุสุขุมนิปุณตฺถทสฺสินา มติกุสเลน นิวาตวุตฺตินา สํเสวิตพุทฺธสีลินา นิพฺพานํ น หิ เตน ทุลฺลภนฺติ ฯ วจฺฉปาโล เถโร ฯ [๒๐๙] |๒๐๙.๗๒| ๒ ยถา กลีโร สุสุ วฑฺฒิตคฺโค ทุนฺนิกฺขโส ๒- โหติ ปสาขชาโต เอวํ อหํ ภริยายานีตาย @เชิงอรรถ: ม. เอกุทานิยฉนฺนา ฯ ม. ยุ. ทุนฺนิกฺขโม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๗.

อนุมญฺญ มํ ปพฺพชิโตมฺหิทานีติ ฯ อาตุโม เถโร ฯ [๒๑๐] |๒๑๐.๗๓| ๓ ชิณฺณญฺจ ทิสฺวา ทุกฺขิตญฺจ พฺยาธิตํ มตญฺจ ทิสฺวา คตมายุสงฺขยํ ตโต อหํ นิกฺขมิตูน ปพฺพชึ ปหาย กามานิ มโนรมานีติ ฯ มาณโว เถโร ฯ [๒๑๑] |๒๑๑.๗๔| ๔ กามฉนฺโท จ พฺยาปาโท ถีนมิทฺธญฺจ ภิกฺขุโน อุทฺธจฺจํ วิจิกิจฺฉา จ สพฺพโสว น วิชฺชตีติ ฯ สุยามโน เถโร ฯ [๒๑๒] |๒๑๒.๗๕| ๕ สาธุ สุวหิตานํ ๑- ทสฺสนํ กงฺขา ฉิชฺชติ พุทฺธิ วฑฺฒติ พาลมฺปิ กโรนฺติ ปณฺฑิตํ ตสฺมา สาธุ สตํ สมาคโมติ ฯ สุสารโท เถโร ฯ [๒๑๓] |๒๑๓.๗๖| ๖ อุปฺปตนฺเตสุ นิปเต นิปตนฺเตสุ อุปฺปเต วเส อวสมาเนสุ รมมาเนสุ โน รเมติ ฯ ปิยญฺชโห เถโร ฯ [๒๑๔] |๒๑๔.๗๗| ๗ อิทํ ปุเร จิตฺตมจาริ จาริกํ เยนิจฺฉกํ ยตฺถกามํ ยถาสุขํ ตทชฺชหํ นิคฺคหิสฺสามิ โยนิโส หตฺถึ ปภินฺนํ วิย องฺกุสคฺคาโหติ ฯ หตฺถาโรหปุตฺโต เถโร @เชิงอรรถ: ม. ยุ. สุวิหิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๘.

[๒๑๕] |๒๑๕.๗๘| ๘ อเนกชาติสํสารํ สนฺธาวิสฺสํ อนิพฺพิสํ ตสฺส เม ทุกฺขชาตสฺส ทุกฺขกฺขนฺโธ ปรทฺธโตติ ๑- ฯ เมณฺฑสิโร เถโร ฯ [๒๑๖] |๒๑๖.๗๙| ๙ สพฺโพ ราโค ปหีโน เม สพฺโพ โทโส สมูหโต สพฺโพ เม วิคโต โมโห สีติภูโตสฺมิ นิพฺพุโตติ ๑- ฯ รกฺขิโต เถโร ฯ [๒๑๗] |๒๑๗.๘๐| ๑๐ ยํ มยา ปกตํ กมฺมํ อปฺปํ วา ยทิ วา พหุํ สพฺพเมตํ ปริกฺขีณํ นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ อุคฺโค เถโร ฯ อุทฺทานํ วจฺฉปาโล จ โย เถโร อาตุโม มาณโว อิสิ สุยามโน สุสารโท เถโร โย จ ปิยญฺชโห อาโรหปุตฺโต เมณฺฑสิโร รกฺขิโต อุคฺคสวฺหโยติ ฯ วคฺโค อฏฺฐโม ฯ ---------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส นวมวคฺโค [๒๑๘] |๒๑๘.๘๑| ๑ ยํ มยา ปกตํ ปาปํ ปุพฺเพ อญฺญาสุ ชาติสุ อิเธว ตํ เวทนิยํ วตฺถุ อญฺญํ น วิชฺชตีติ ฯ สมิติคุตฺโต เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อปรทฺโธ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๙.

[๒๑๙] |๒๑๙.๘๒| ๒ เยน เยน สุภิกฺขานิ สิวานิ อภยานิ จ เตน ปุตฺตก คจฺฉสฺสุ มา โสกา ปหโต ภวาติ ฯ กสฺสโป เถโร ฯ [๒๒๐] |๒๒๐.๘๓| ๓ สีหปฺปมตฺโต วิหร รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต ภาเวหิ กุสลํ ธมฺมํ ชห สีฆํ สมุสฺสยนฺติ ฯ สีโห เถโร ฯ [๒๒๑] |๒๒๑.๘๔| ๔ สพฺพรตฺตึ สุปิตฺวาน ทิวา สงฺคณิเก รโต กุทาสฺสุ นาม ทุมฺเมโธ ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตีติ ฯ นีโต เถโร ฯ [๒๒๒] |๒๒๒.๘๕| ๕ จิตฺตนิมิตฺตสฺส โกวิโท ปวิเวกรสํ วิชานิย ฌายํ นิปโก ปติสฺสโต อธิคจฺเฉยฺย สุขํ นิรามิสนฺติ ฯ สุนาโค เถโร ฯ [๒๒๓] |๒๒๓.๘๖| ๖ อิโต พหิทฺธา ปุถุอญฺญวาทินํ มคฺโค น นิพฺพานคโม ยถา อยํ อิติสฺสุ สงฺฆํ ภควานุสาสติ สตฺถา สยํ ปาณิตเลว ทสฺสยนฺติ ฯ นาคิโต เถโร ฯ [๒๒๔] |๒๒๔.๘๗| ๗ ขนฺธา ทิฏฺฐา ยถาภูตํ ภวา สพฺเพ ปทาลิตา วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ ปวิฏฺโฐ ๑- เถโร ฯ @เชิงอรรถ: โป. สวิฏฺโฐ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๐.

[๒๒๕] |๒๒๕.๘๘| ๘ อสกฺขึ วต อตฺตานํ อุทฺธาตุํ อุทกา ถลํ วุยฺหมาโน มโหโฆว ๑- สจฺจานิ ปฏิวิชฺฌหนฺติ อชฺชุโน เถโร ฯ [๒๒๖] |๒๒๖.๘๙| ๙ อุตฺติณฺณา ปงฺกา ปลิปา ปาตาลา ปริวชฺชิตา มุตฺโต โอฆา จ คนฺถา จ สพฺเพ มานา วิสํหตาติ ฯ เทวสโภ เถโร ฯ [๒๒๗] |๒๒๗.๙๐| ๑๐ ปญฺจกฺขนฺธา ปริญฺญาตา ติฏฺฐนฺติ ฉินฺนมูลกา วิกฺขีโณ ชาติสํสาโร นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ สามิทตฺโต เถโร ฯ อุทฺทานํ เถโร สมิติคุตฺโต จ กสฺสโป สีหสวฺหโย นีโต สุนาโค นาคิโต ปวิฏฺโฐ อชฺชุโน อิสิ เทวสโภ จ โย เถโร สามิทตฺโต มหพฺพโลติ ฯ วคฺโค นวโม ฯ ---------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ทสมวคฺโค [๒๒๘] |๒๒๘.๙๑| ๑ น ตถามตํ สตรสํ สุธนฺนํ ยํ มยชฺช ปริภุตฺตํ อปริมิตทสฺสินา โคตเมน พุทฺเธน เทสิโต ธมฺโมติ ฯ ปริปุณฺณโก เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. มโหเฆว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๑.

[๒๒๙] |๒๒๙.๙๒| ๒ ยสฺสาสวา ปริกฺขีณา อาหาเร จ อนิสฺสิโต สุญฺญโต อนิมิตฺโต จ วิโมกฺโข ยสฺส โคจโร อากาเสว สกุนฺตานํ ปทนฺตสฺส ทุรนฺวยนฺติ ฯ วิชโย เถโร ฯ [๒๓๐] |๒๓๐.๙๓| ๓ ทุกฺขา กามา เอรก น สุขา กามา เอรก โย กาเม กามยติ ทุกฺขํ โส กามยติ เอรก โย กาเม น กามยติ ทุกฺขํ โส น กามยติ เอรกาติ ฯ เอรโก เถโร ฯ [๒๓๑] |๒๓๑.๙๔| ๔ นโม หิ ตสฺส ภควโต สกฺยปุตฺตสฺส สิรีมโต เตนายํ อคฺคปุตฺเตน ๑- อคฺคธมฺโม สุเทสิโตติ ฯ เมตฺตชิ เถโร ฯ [๒๓๒] |๒๓๒.๙๕| ๕ อนฺโธหํ หตเนตฺโตสฺมิ กนฺตารทฺธาน ปกฺขนฺโต ๒- สยมาโนปิ คมิสฺสํ ๓- น สหาเยน ปาเปนาติ ฯ จกฺขุปาโล เถโร ฯ [๒๓๓] |๒๓๓.๙๖| ๖ เอกํ ปุปฺผํ จชิตฺวาน อสีติวสฺสโกฏิโย ๔- สคฺเคสุ ปริจาเรตฺวา เสสเกนมฺหิ นิพฺพุโตติ ฯ ขณฺฑสุมโน เถโร ฯ [๒๓๔] |๒๓๔.๙๗| ๗ หิตฺวา สตปลํ กํสํ โสวณฺณํ สตราชิกํ อคฺคหึ มตฺติกาปตฺตํ อิทํ ทุติยาภิเสจนนฺติ ฯ ติสฺโส เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อคฺคปตฺเตน ฯ สี. ยุ. ปกฺขนฺโน ฯ ม. ปกฺขนฺโท ฯ @ ม. ยุ. คจฺฉิสฺสํ ฯ สี. ยุ. อสีตึ วสฺสโกฏิโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๒.

[๒๓๕] |๒๓๕.๙๘| ๘ รูปํ ทิสฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยนิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌส ติฏฺฐติ ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวา ภวมูโลปคามิโนติ ฯ อภโย เถโร ฯ [๒๓๖] |๒๓๖.๙๙| ๙ สทฺทํ สุตฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยนิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌส ติฏฺฐติ ตสฺส วฑฺฒนฺติ อาสวา สํสารํ อุปคามิโนติ ฯ อุตฺติโย เถโร ฯ [๒๓๗] |๒๓๗.๑๐๐| ๑๐ สมฺมปฺปธานสมฺปนฺโน สติปฏฺฐานโคจโร วิมุตฺติกุสุมสญฺฉนฺโน ปรินิพฺพายิสฺสตฺยนาสโวติ ๑- ฯ เทวสโภ เถโร ฯ อุทฺทานํ ปริปุณฺณโก จ วิชโย เอรโก เมตฺตชี มุนิ จกฺขุปาโล ขณฺฑสุมโน ติสฺโส อภโย จ ๒- อุตฺติโย มหาปญฺโญ เถโร เทวสโภปิ จาติ ฯ วคฺโค ทสโม ฯ --------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส เอกาทสมวคฺโค [๒๓๘] |๒๓๘.๑๐๑| ๑ หิตฺวา คิหิตฺวํ ๓- อนโวสิตตฺโต มุขนงฺคลี โอทริโก กุสีโต @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ปรินิพฺพิสฺสตฺยนาสโวติ ฯ ม. ติสุโส จ อภโย ตถา ฯ ม. คิหิตฺตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๓.

มหาวราโหว นิวาปปุฏฺโฐ ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโทติ ฯ เพลฏฺฐกานิ ๑- เถโร ฯ [๒๓๙] |๒๓๙.๑๐๒| ๒ มาเนน วญฺจิตาเส สงฺขาเรสุ สงฺกิลิสฺสมานาเส ลาภาลาเภน มถิตา สมาธึ นาธิคจฺฉนฺตีติ ฯ เสตุจฺโฉ เถโร ฯ [๒๔๐] |๒๔๐.๑๐๓| ๓ นาหํ เอเตน อตฺถิโก สุขิโต ธมฺมรเสน ตปฺปิโต ปิตฺวาน รสคฺคมุตฺตมํ น จ กาหามิ รเสน ๒- สนฺถวนฺติ ฯ พนฺธุโร เถโร ฯ [๒๔๑] |๒๔๑.๑๐๔| ๔ ลหุโก วต เม กาโย ผุฏฺโฐ จ ปีติสุเขน วิปุเลน ตูลมิว เอริตํ มาลุเตน ปิลวติว เม กาโยติ ฯ ขิตโก เถโร ฯ [๒๔๒] |๒๔๒.๑๐๕| ๕ อุกฺกณฺฐิโตปิ น วเส รมมาโนปิ ปกฺกเม น เตฺววานตฺถสหิตํ วเส วาสํ วิจกฺขโณติ ฯ มลิตวมฺโภ เถโร ฯ [๒๔๓] |๒๔๓.๑๐๖| ๖ สตลิงฺคสฺส อตฺถสฺส สตลกฺขณธาริโน เอกงฺคทสฺสี ทุมฺเมโธ สตทสฺสี จ ปณฺฑิโตติ ฯ สุเหมนฺโต เถโร ฯ [๒๔๔] |๒๔๔.๑๐๗| ๗ ปพฺพชึ ตุลยิตฺวาน อคารสฺมา อนคาริยํ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. เพลฏฺฐานิโก ฯ ม. ยุ. วิเสน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๔.

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ ธมฺมสํวโร ๑- เถโร ฯ [๒๔๕] |๒๔๕.๑๐๘| ๘ ส วีสํวสฺสสติโก ปพฺพชึ อนคาริยํ ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ ธมฺมสฏปิตุเถโร ๒- ฯ [๒๔๖] |๒๔๖.๑๐๙| ๙ น นูนายํ ปรมหิตานุกมฺปิโน รโหคโต อนุวิคเณติ สาสนํ ตถา หยํ วีหรติ ปากตินฺทฺริโย มิคี ยถา ตรุณชาติกา วเนติ ฯ สงฺฆรกฺขิโต เถโร ฯ [๒๔๗] |๒๔๗.๑๑๐| ๑๐ นคา นคคฺเคสุ สุสํวิรูฬฺหา อุทคฺคเมเฆน นเวน สิตฺตา วิเวกกามสฺส อรญฺญสญฺญิโน ชเนติ ภิยฺโย อุสภสฺส กลฺยตนฺติ ฯ อุสโภ เถโร ฯ อุทฺทานํ เพลฏฺฐกานิ ๓- เสตุจฺโฉ พนฺธุโร ขิตโก อิสิ มลิตวมฺโภ สุเหมนฺโต ธมฺมสํวโร ๔- ธมฺมสฏปิตา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ธมฺมสโว ฯ ธมฺมสวปิตุเถโรติปิ ฯ ม. เพลฏฺฐานิโก ฯ ม. ยุ. @ธมฺมสโว ธมฺมสวปิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๕.

สงฺฆรกฺขิตตฺเถโร จ อุสโภ จ มหามุนีติ ฯ วคฺโค เอกาทสโม ฯ --------------- เถรคาถาย เอกนิปาตสฺส ทฺวาทสมวคฺโค [๒๔๘] |๒๔๘.๑๑๑| ๑ ทุปฺปพฺพชฺชํ เว ทุรธิวาสา เคหา ธมฺโม คมฺภีโร ทุรธิคมา โภคา กิจฺฉา วุตฺติ โน อิตรีตเรเนว ยุตฺตํ จินฺเตตุํ สตตมนิจฺจตนฺติ ฯ เชนฺโต เถโร ฯ [๒๔๙] |๒๔๙.๑๑๒| ๒ เตวิชฺโชหํ มหาฌายี เจโตสมถโกวิโท สทตฺโถ เม อนุปฺปตฺโต กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ วจฺฉโคตฺโต เถโร ฯ [๒๕๐] |๒๕๐.๑๑๓| ๓ อจฺโฉทิกา ปุถุสิลา โคนงฺคุลมิคายุตา อมฺพุเสวาลสญฺฉนฺนา เต เสลา รมยนฺติ มนฺติ ฯ วนวจฺโฉ เถโร ฯ [๒๕๑] |๒๕๑.๑๑๔| ๔ กายทุฏฺฐุลฺลครุโน หิยฺยมานมฺหิ ชีวิเต สรีรสุขคิทฺธสฺส กุโต สมณสาธุตาติ ฯ อธิมุตฺโต เถโร ฯ [๒๕๒] |๒๕๒.๑๑๕| ๕ เอสาวหิยฺยเส ปพฺพเตน พหุกุฏชสลฺลริเกน ๑- @เชิงอรรถ: ม. ยุ. พหุกุฏชสลฺลกิเกน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๖.

เนสาทเกน คิรินา ยสสฺสินา ปริจฺฉเทนาติ ฯ มหานาโม เถโร ฯ [๒๕๓] |๒๕๓.๑๑๖| ๖ ฉ ผสฺสายตเน หิตฺวา คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโต อฆมูลํ วเมตฺวาน ๑- ปตฺโต เม อาสวกฺขโยติ ฯ ปาราปริโย ๒- เถโร ฯ [๒๕๔] |๒๕๔.๑๑๗| ๗ สุวิลิตฺโต สุวสโน สพฺพาภรณภูสิโต ติสฺโส วิชฺชา อชฺฌคมึ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ ยโส เถโร ฯ [๒๕๕] |๒๕๕.๑๑๘| ๘ อภิสตฺโถว ๓- นิปตฺติ วโย รูปํ อญฺญมิว ตเถว สนฺตํ ตสฺเสว สโต อวิปฺปวสโต อญฺญสฺเสว สรามิ อตฺตานนฺติ ฯ กิมฺพิโล เถโร ฯ [๒๕๖] |๒๕๖.๑๑๙| ๙ รุกฺขมูลคหนํ ปสกฺขิย ๔- นิพฺพานํ หทยสฺมึ โอปิย ๕- ฌาย โคตม มา จ ปมาโท กินฺเต พิฬิพิฬิกา กริสฺสตีติ ฯ วชฺชิปุตฺโต เถโร ฯ [๒๕๗] |๒๕๗.๑๒๐| ๑๐ ปญฺจกฺขนฺธา ปริญฺญาตา ติฏฺฐนฺติ ฉินฺนมูลกา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. วมิตฺวาน ฯ โป. ปาราสิริโย ฯ ม. ปาราสริโย ฯ โป. ม. อภิสตฺโต ฯ @ โป. ม. ยุ. ปสกฺกิย ฯ ยุ. โอสิย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๗.

ทุกฺขกฺขโย อนุปฺปตฺโต ปตฺโต เม อาสวกฺขโยติ ฯ อิสิทตฺโต เถโร ฯ อุทฺทานํ เชนฺโต จ วจฺฉโคตฺโต จ วจฺโฉ จ นาคสวฺหโย ๑- อธิมุตฺโต มหานาโม ปาราปริโย ยโสปิ จ กิมฺพิโล วชฺชิปุตฺโต จ อิสิทตฺโต มหายโสติ ฯ ทฺวาทสโม วคฺโค ฯ ตตฺรุทฺทานํ ภวติ ฯ วีสุตฺตรสตํ เถรา กตกิจฺจา อนาสวา เอกเกว นิปาตมฺหิ สุสงฺคีตา มเหสิภีติ ฯ เอกนิปาโต นิฏฺฐิโต ----------- ทุกนิปาโต เถรคาถาย ทุกนิปาตสฺส ปฐมวคฺโค [๒๕๘] |๒๕๘.๑๒๑| ๑ นตฺถิ โกจิ ภโว นิจฺโจ สงฺขารา วาปิ สสฺสตา อุปฺปชฺชนฺติ จ เต ขนฺธา จวนฺติ อปราปรํ ฯ |๒๕๘.๑๒๒| เอตมาทีนวํ ญตฺวา ภเวนมฺหิ อนตฺถิโก นิสฺสโฏ สพฺพกาเมหิ ปตฺโต เม อาสวกฺขโยติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุตฺตโร เถโร คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. วนปวฺหโย ฯ ม. วนสวฺหโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๘.

[๒๕๙] |๒๕๙.๑๒๓| ๒ นยิทํ อนเยน ชีวิตํ นาหาโร หทยสฺส สนฺติโก อาหารฏฺฐิติโก สมุสฺสโย อิติ ทิสฺวาน จรามิ เอสนํ ฯ |๒๕๙.๑๒๔| ปงฺโกติ หิ นํ อเวทยุํ ๑- ยายํ วนฺทนปูชนา กุเลสุ สุขุมํ สลฺลํ ทุรุพฺพหํ สกฺกาโร กาปุริเสน ทุชฺชโหติ ฯ อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ปิณฺโฑลภารทฺวาโช เถโร คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ [๒๖๐] |๒๖๐.๑๒๕| ๓ มกฺกโฏ ปญฺจทฺวารายํ กุฏิกายํ ปสกฺขิย ๒- ทฺวาเรน อนุปริเยติ ฆฏฺฏยนฺโต มุหุํ มุหุํ ฯ |๒๖๐.๑๒๖| ติฏฺฐ มกฺกฏ มา ธาวิ น หิ เต ตํ ยถา ปุเร นิคฺคหิโตสิ ปญฺญาย เนว ๓- ทูรํ คมิสฺสสีติ ฯ วลฺลิโย เถโร ฯ [๒๖๑] |๒๖๑.๑๒๗| ๔ ติณฺณํ เม ตาลปตฺตานํ คงฺคาตีเร กุฏี กตา ฉวสิตฺโตว เม ปตฺโต ปํสุกูลญฺจ จีวรํ ฯ |๒๖๑.๑๒๘| ทฺวินฺนํ อนฺตรวสฺสานํ เอกวาจา เม ภาสิตา ตติเย อนฺตรวสฺสมฺหิ ตโมกฺขนฺโธ ปทาลิโตติ ฯ คงฺคาตีริโย เถโร ฯ [๒๖๒] |๒๖๒.๑๒๙| ๕ อปิ เจ โหติ เตวิชฺโช มจฺจุหายี อนาสโว อปฺปญฺญาโตติ นํ พาลา อวชานนฺติ อชานกา ๔- ฯ |๒๖๒.๑๓๐| โย จ โข อนฺนปานสฺส ลาภี โหตีธ ปุคฺคโล ปาปธมฺโมปิ เจ โหติ โส เนสํ โหติ สกฺกโตติ ฯ อชิโน เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ปเวทยุํ ฯ โป. ม. ยุ. ปสกฺกิย ฯ ยุ. เนโต ฯ ม. ยุ. อชานตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๙.

[๒๖๓] |๒๖๓.๑๓๑| ๖ ยทาหํ ธมฺมมสฺโสสึ ภาสมานสฺส สตฺถุโน น กงฺขมภิชานามิ สพฺพญฺญู อปราชิเต |๒๖๓.๑๓๒| สตฺถวาเห มหาวีเร สารถีนํ วรุตฺตเม มคฺเค ปฏิปทายํ วา กงฺขา มยฺหํ น วิชฺชตีติ ฯ เมฬชิโน เถโร ฯ [๒๖๔] |๒๖๔.๑๓๓| ๗ ยถา อคารํ ทุจฺฉนฺนํ วุฏฺฐิ สมติวิชฺฌติ เอวํ อภาวิตํ จิตฺตํ ราโค สมติวิชฺฌติ ฯ |๒๖๔.๑๓๔| ยถา อคารํ สุจฺฉนฺนํ วุฏฺฐิ น สมติวิชฺฌติ ฯ เอวํ สุภาวิตํ จิตฺตํ ราโค น สมติวิชฺฌตีติ ฯ ราโธ เถโร ฯ [๒๖๕] |๒๖๕.๑๓๕| ๘ ขีณา หิ มยฺหํ ชาติ วุสิตํ ชินสาสนํ ปหีโน ชาลสงฺขาโต ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ |๒๖๕.๑๓๖| ยสฺสตฺถาย ปพฺพชิโต อคารสฺมา อนคาริยํ โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโยติ ฯ สุราโธ เถโร ฯ [๒๖๖] |๒๖๖.๑๓๗| ๙ สุขํ สุปนฺติ มุนโย เย อิตฺถีสุ น พชฺฌเร สทา เว รกฺขิตพฺพาสุ ยาสุ สจฺจํ สุทุลฺลภํ ฯ |๒๖๖.๑๓๘| วธํ จริมฺห เต กาม อนณาทานิ เต มยํ คจฺฉามทานิ นิพฺพานํ ยตฺถ คนฺตฺวา น โสจตีติ ฯ โคตโม เถโร ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๐.

[๒๖๗] |๒๖๗.๑๓๙| ๑๐ ปุพฺเพ หนติ อตฺตานํ ปจฺฉา หนติ โส ปเร สุหตํ หนฺติ อตฺตานํ วีตํเสเนว ปกฺขิมา ฯ |๒๖๗.๑๔๐| น พฺราหฺมโณ พหิวณฺโณ อนฺโตวณฺโณ หิ พฺราหฺมโณ ยสฺมึ ปาปานิ กมฺมานิ ส เว กโณฺห สุชมฺปตีติ ฯ วสโภ เถโร ฯ อุทฺทานํ อุตฺตโร เจว ปิณฺโฑโล วลฺลิโย ตีริโย อิสิ อชิโน จ เมฬชิโน ราโธ สุราโธ โคตโมปิ จ วสเภน อิเม โหนฺติ ทส เถรา มหิทฺธิกาติ ฯ วคฺโค ปฐโม ฯ --------------- เถรคาถาย ทุกนิปาตสฺส ทุติยวคฺโค [๒๖๘] |๒๖๘.๑๔๑| ๑ สุสฺสูสา สุตวฑฺฒนี สุตํ ปญฺญาย วฑฺฒนํ ปญฺญาย อตฺถํ ชานาติ ญาโต อตฺโถ สุขาวโห ฯ |๒๖๘.๑๔๒| เสเวถ ปนฺตานิ เสนาสนานิ จเรยฺย สํโยชนวิปฺปโมกฺขํ สเจ รตึ นาธิคจฺเฉยฺย ตตฺถ สงฺเฆ วเส รกฺขิตตฺโต สตีมาติ ฯ มหาจุนฺโท เถโร ฯ [๒๖๙] |๒๖๙.๑๔๓| ๒ เย [๑]- โข เต เวฆมิสฺเสน ๒- นานตฺเถน จ กมฺมุนา มนุสฺเส อุปรุนฺธนฺติ ผรุสุปกฺกมา ชนา @เชิงอรรถ: กตฺถจิ จสทฺโท ทิสฺสติ ฯ ม. เวฐมิสฺเสน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๑.

เตปิ ตเถว กีรนฺติ น หิ กมฺมํ ปนสฺสติ ฯ |๒๖๙.๑๔๔| ยํ กโรติ นโร กมฺมํ กลฺยาณํ ยทิ ปาปกํ ตสฺส ตสฺเสว ทายาโท ยํ ยํ กมฺมํ ปกุพฺพตีติ ฯ โชติทาโส เถโร ฯ [๒๗๐] |๒๗๐.๑๔๕| ๓ อจฺจยนฺติ อโหรตฺตา ชีวิตํ อุปรุชฺฌติ อายุ ขียติ มจฺจานํ กุนฺนทีนํว โอทกํ ฯ |๒๗๐.๑๔๖| อถ ปาปานิ กมฺมานิ กรํ พาโล น พุชฺฌติ ปจฺฉาสฺส กฏุกํ โหติ วิปาโก หิสฺส ปาปโกติ ฯ เหรญฺญกานิ เถโร ฯ [๒๗๑] |๒๗๑.๑๔๗| ๔ ปริตฺตํ ทารุมารุยฺห ยถา สีเท มหณฺณเว เอวํ กุสีตมาคมฺม สาธุชีวีปิ สีทติ ฯ ตสฺมา ตํ ปริวชฺเชยฺย กุสีตํ หีนวีริยํ |๒๗๑.๑๔๘| วิวิตฺเตหิ อริเยหิ ปหิตตฺเตหิ ฌายิหิ นิจฺจํ อารทฺธวิริเยหิ ปณฺฑิเตหิ สหาวเสติ ฯ โสมมิตฺโต เถโร ฯ [๒๗๒] |๒๗๒.๑๔๙| ๕ ชโน ชนสฺมึ สมฺพนฺโธ ชนเมวสฺสิโต ชโน ชโน ชเนน เหฐิยติ เหเฐติ จ ชโน ชนํ ฯ |๒๗๒.๑๕๐| โก หิ ตสฺส ชเนนตฺโถ ชเนน ชนิเตน วา ชนํ โอหาย คจฺเฉยฺย ๑- เหฐยิตฺวา พหุํ ชนนฺติ ฯ สพฺพมิตฺโต เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. คจฺฉนฺ-ตํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๒.

[๒๗๓] |๒๗๓.๑๕๑| ๖ กาฬี อิตฺถี พฺรหตี ธงฺกรูปา สตฺถิญฺจ เภตฺวา อปรญฺจ สตฺถึ พาหญฺจ เภตฺวา อปรญฺจ พาหุํ ๑- สีสญฺจ เภตฺวา ทธิถาลกํว เอสา นิสินฺนา อภิสนฺทหิตฺวา ๒- ฯ |๒๗๓.๑๕๒| โย เว อวิทฺวา อุปธึ กโรติ ปุนปฺปุนํ ทุกฺขมุเปติ มนฺโท ตสฺมา ปชานํ อุปธึ น กยิรา มาหํ ปุน ภินฺนสิโร สยิสฺสนฺติ ฯ มหากาโล เถโร ฯ [๒๗๔] |๒๗๔.๑๕๓| ๗ พหู สปตฺเต ลภติ มุณฺโฑ สงฺฆาฏิปารุโต ลาภี อนฺนสฺส ปานสฺส วตฺถสฺส สยนสฺส จ ฯ |๒๗๔.๑๕๔| เอตมาทีนวํ ญตฺวา สกฺกาเรสุ มหพฺภยํ อปฺปลาโภ อนวสฺสุโต สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเชติ ฯ ติสฺโส เถโร ฯ [๒๗๕] |๒๗๕.๑๕๕| ๘ ปาจีนวํสทายมฺหิ สกฺยปุตฺตา สหายกา ปหายนปฺปเก โภเค อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา |๒๗๕.๑๕๖| อารทฺธวิริยา ปหิตตฺตา นิจฺจํ ทฬฺหปรกฺกมา รมนฺติ ธมฺมรติยา หิตฺวาน โลกิยํ รตินฺติ ฯ กิมฺพิโล เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. พาหํ ฯ ยุ. อภิสทฺทหิตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๓.

[๒๗๖] |๒๗๖.๑๕๗| ๙ อโยนิโสมนสีการา มณฺฑนํ อนุยุญฺชิสํ อุทฺธโต จปโล จาสึ กามราเคน อฏฺฏิโต ฯ |๒๗๖.๑๕๘| อุปายกุสเลนาหํ พุทฺเธนาทิจฺจพนฺธุนา โยนิโส ปฏิปชฺชิตฺวา ภเว จิตฺตํ อุทพฺพหินฺติ ฯ นนฺโท เถโร ฯ [๒๗๗] |๒๗๗.๑๕๙| ๑๐ ปเร จ นํ ปสํสนฺติ อตฺตา เจ อสมาหิโต โมฆํ ปเร ปสํสนฺติ อตฺตา หิ อสมาหิโต ฯ |๒๗๗.๑๖๐| ปเร จ นํ ครหนฺติ อตฺตา เจ สุสมาหิโต โมฆํ ปเร ครหนฺติ อตฺตา หิ สุสมาหิโตติ ฯ สิริมา เถโร ฯ อุทฺทานํ จุนฺโท จ โชติทาโส จ เถโร เหรญฺญกานิ โย ๑- โสมมิตฺโต สพฺพมิตฺโต กาโล ติสฺโส จ กิมฺพิโล นนฺโท จ สิริมา เจว ทส เถรา มหิทฺธิกาติ ฯ วคฺโค ทุติโย ฯ --------------- เถรคาถาย ทุกนิปาตสฺส ตติยวคฺโค [๒๗๘] |๒๗๘.๑๖๑| ๑ ขนฺธา มยา ปริญฺญาตา ตณฺหา เม สุสมูหตา ภาวิตา มม โพชฺฌงฺคา ปตฺโต เม อาสวกฺขโย ฯ @เชิงอรรถ: ม. จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๔.

|๒๗๘.๑๖๒| โสหํ ขนฺเธ ปริญฺญาย อพฺภหิตฺวาน ๑- ชาลินึ ภาวยิตฺวาน โพชฺฌงฺเค นิพฺพายิสฺสํ อนาสโวติ ฯ อุตฺตโร เถโร ฯ [๒๗๙] |๒๗๙.๑๖๓| ๒ ปนาโท นาม โส ราชา ยสฺส ยูโป สุวณฺณิโย ๒- ติริยํ โสฬสุพฺเพโธ ๓- อุจฺจมาหุ ๔- สหสฺสธา ฯ |๒๗๙.๑๖๔| สหสฺสกณฺโฑ สตเคณฺฑุ ๕- ธชาลุ หริตามโย อนจฺจุํ ตตฺถ คนฺธพฺพา ฉสหสฺสานิ สตฺตธาติ ฯ ภทฺทชิ เถโร ฯ [๒๘๐] |๒๘๐.๑๖๕| ๓ สติมา ปญฺญวา ภิกฺขุ อารทฺธพลวีริโย ปญฺจ กปฺปสตานาหํ เอกรตฺตึ อนุสฺสรึ ฯ |๒๘๐.๑๖๖| จตฺตาโร สติปฏฺฐาเน สตฺต อฏฺฐ จ ภาวยํ ปญฺจ กปฺปสตานาหํ เอกรตฺตึ อนุสฺสรินฺติ ฯ โสภิโต เถโร ฯ [๒๘๑] |๒๘๑.๑๖๗| ๔ ยํ กิจฺจํ ทฬฺหวิริเยน ยํ กิจฺจํ โพธุมิจฺฉตา กริสฺสํ นาวรชฺฌิสฺสํ ปสฺส วิริยํ ปรกฺกมํ ฯ |๒๘๑.๑๖๘| ตฺวญฺจ เม มคฺคมกฺขาหิ อญฺชสํ อมโตคธํ อหํ โมเนน โมนิสฺสํ คงฺคาโสโตว สาครนฺติ ฯ วลฺลิโย เถโร ฯ [๒๘๒] |๒๘๒.๑๖๙| ๕ เกเส เม โอลิขิสฺสนฺติ กปฺปโก อุปสงฺกมิ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อพฺพหิตฺวาน ฯ โป. สุวณฺณมโย ฯ ม. ยุ. สุวณฺณโก ฯ สี. @ยุ. โสฬสปพฺเพโธ ฯ โป. ม. ยุ. อุพฺภมาหุ ฯ ยุ. สหสฺสกณฺฑุ สตเภณฺฑุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๕.

ตโต อาทาสมาทาย สรีรํ ปจฺจเวกฺขิสํ ฯ |๒๘๒.๑๗๐| ตุจฺโฉ กาโย อทิสฺสิตฺถ อนฺธกาเร ๑- ตโม พฺยคา ๒- สพฺเพ โจฬา สมุจฺฉินฺนา นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ วีตโสโก เถโร ฯ [๒๘๓] |๒๘๓.๑๗๑| ๖ ปญฺจ นีวรเณ หิตฺวา โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยา ธมฺมาทาสํ คเหตฺวาน ญาณทสฺสนมตฺตโน |๒๘๓.๑๗๒| ปจฺจเวกฺขึ อิมํ กายํ สพฺพํ สนฺตรพาหิรํ อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ ตุจฺโฉ กาโย อทิสฺสถาติ ฯ ปุณฺณมาโส เถโร ฯ [๒๘๔] |๒๘๔.๑๗๓| ๗ ยถาปิ ภทฺโท อาชญฺโญ ขลิตฺวา ปติติฏฺฐติ ภิยฺโย ลทฺธาน สํเวคํ อทีโน วหเต ธุรํ |๒๘๔.๑๗๔| เอวํ ทสฺสนสมฺปนฺนํ สมฺมาสมฺพุทฺธสาวกํ อาชานิยํ มํ ธาเรถ ปุตฺตํ พุทฺธสฺส โอรสนฺติ ฯ นนฺทโก เถโร ฯ [๒๘๕] |๒๘๕.๑๗๕| ๘ เอหิ นนฺทก คจฺฉาม อุปชฺฌายสฺส สนฺติกํ สีหนาทํ นทิสฺสาม พุทฺธเสฏฺฐสฺส สมฺมุขา ฯ |๒๘๕.๑๗๖| ยาย โน อนุกมฺปาย อเมฺห ปพฺพาชยี มุนิ โส โน อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโยติ ฯ ภารโต ๓- เถโร ฯ @เชิงอรรถ: ม. อนฺธกาโร ฯ โป. พฺยโค ฯ ม. ยุ. ภรโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๖.

[๒๘๖] |๒๘๖.๑๗๗| ๙ นทนฺติ เอวํ สปฺปญฺญา สีหาว คิริคพฺภเร ธีรา ๑- วิชิตสงฺคามา เชตฺวา มารํ สวาหนํ ๒- ฯ |๒๘๖.๑๗๘| สตฺถา จ ปริจิณฺโณ เม ธมฺโม สงฺโฆ จ ปูชิโต อหญฺจ จิตฺโต ๓- สุมโน ปุตฺตํ ทิสฺวา อนาสวนฺติ ฯ ภารทฺวาโช เถโร ฯ [๒๘๗] |๒๘๗.๑๗๙| ๑๐ อุปาสิตา สปฺปุริสา สุตา ธมฺมา อภิณฺหโส สุตฺวาน ปฏิปชฺชิสฺสํ อญฺชสํ อมโตคธํ ฯ |๒๘๗.๑๘๐| ภวราคหตสฺส เม สโต ภวราโค ปุน เม น วิชฺชติ น จาหุ น จ เม ภวิสฺสติ น จ เม เอตรหิปิ ๔- วิชฺชตีติ ฯ กณฺหทินฺโน เถโร ฯ อุทฺทานํ อุตฺตโร ภทฺทชิ เถโร โสภิโต วลฺลิโย อิสิ วีตโสโก จ โส เถโร ปุณฺณมาโส จ นนฺทโก ภารโต ๕- ภารทฺวาโช จ กณฺหทินฺโน มหามุนีติ ฯ วคฺโค ตติโย ฯ --------------- เถรคาถาย ทุกนิปาตสฺส จตุตฺถวคฺโค [๒๘๘] |๒๘๘.๑๘๑| ๑ ยโต อหํ ปพฺพชิตฺวา ๖- สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน วิมุจฺจมาโน อุคฺคจฺฉึ กามธาตุํ อุปจฺจคํ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. วีรา ฯ ม. สวาหนึ ฯ ม. ยุ. วิตฺโต ฯ ม. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ @ ม. ยุ. ภรโต ฯ ม. ยุ. ปพฺพชิโต ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๗.

|๒๘๘.๑๘๒| พฺรหฺมุโน เปกฺขมานสฺส ตโต จิตฺตํ วิมุจฺจิ เม อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ สพฺพสํโยชนกฺขยาติ ฯ มิคสิโร เถโร ฯ [๒๘๙] |๒๘๙.๑๘๓| ๒ อนิจฺจานิ คหกานิ ตตฺถ ตตฺถ ปุนปฺปุนํ คหการํ คเวสนฺโต ทุกฺขา ชาติ ปุนปฺปุนํ ฯ |๒๘๙.๑๘๔| คหการก ทิฏฺโฐสิ ปุน เคหํ น กาหสิ สพฺพา เต ผาสุกา ภคฺคา ๑- ถูณิรา จ ปทาลิตา วิมริยาทิกตํ จิตฺตํ อิเธว วิธมิสฺสตีติ ฯ สิวโก เถโร ฯ [๒๙๐] |๒๙๐.๑๘๕| ๓ อรหํ สุคโต โลเก วาเตหาพาธิโต มุนิ สเจ อุโณฺหทกํ อตฺถิ มุนิโน เทหิ พฺราหฺมณ ฯ |๒๙๐.๑๘๖| ปูชิโต ปูชเนยฺยานํ สกฺกเรยฺยาน สกฺกโต อปจิโต อปจิเนยฺยานํ ๑- ตสฺส อิจฺฉามิ หาตเวติ ฯ อุปวาโณ เถโร ฯ [๒๙๑] |๒๙๑.๑๘๗| ๔ ทิฏฺฐา มยา ธมฺมธรา อุปาสกา กามา อนิจฺจา อิติ ภาสมานา สา รตฺตรตฺตา มณิกุณฺฑเลสุ ปุตฺเตสุ ทาเรสุ จ เต อเปกฺขา ฯ |๒๙๑.๑๘๘| อทฺธาน ชานนฺติ ยโต ๒- จ ธมฺมํ @เชิงอรรถ: ม. ปเจยฺยานํ ฯ ยุ. ยถาว ธมฺมํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๘.

กามา อนิจฺจา อิติ จาปิ อาหุ ราคญฺจ เตสํ น พลตฺถิ เฉตฺตุํ ตสฺมา สิตา ปุตฺตทารํ ธนญฺจาติ ฯ อิสิทินฺโน เถโร ฯ [๒๙๒] |๒๙๒.๑๘๙| ๕ เทโว จ วสฺสติ เทโว จ คฬคฬายติ เอกโก จาหํ เภรเว พิเล วิหรามิ ตสฺส มยฺหํ เอกกสฺส เภรเว พิเล วิหรโต นตฺถิ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วา ฯ |๒๙๒.๑๙๐| ธมฺมตา มเมสา ยสฺส เม เอกกสฺส เภรเว พิเล วิหรโต นตฺถิ ภยํ วา ฉมฺภิตตฺตํ วา โลมหํโส วาติ ฯ สมฺพุลกจฺจาโน เถโร ฯ [๒๙๓] |๒๙๓.๑๙๑| ๖ กสฺส เสลูปมํ จิตฺตํ ฐิตํ นานุปกมฺปติ วิรตฺตํ รชนีเยสุ กุปฺปนีเย น กุปฺปติ ฯ ยสฺเสวํ ภาวิตํ จิตฺตํ กุโต ตํ ทุกฺขเมสฺสติ ฯ |๒๙๓.๑๙๒| มม เสลูปมํ จิตฺตํ ฐิตํ นานุปกมฺปติ วิรตฺตํ รชนีเยสุ กุปฺปนีเย น กุปฺปติ ฯ มเมวํ ภาวิตํ จิตฺตํ กุโต มํ ทุกฺขเมสฺสตีติ ฯ ขิตโก ๑- เถโร ฯ [๒๙๔] |๒๙๔.๑๙๓| ๗ น ตาว สุปิตุํ โหติ รตฺติ นกฺขตฺตมาลินี ปฏิชคฺคิตุเมเวสา รตฺติ โหติ วิชานตา ฯ @เชิงอรรถ: ม. นิตโก ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๙.

|๒๙๔.๑๙๔| หตฺถิกฺขนฺธาวปติตํ กุญฺชโร เจ อนุกฺกเม สงฺคาเม เม มตํ เสยฺโย ยญฺเจ ชีเว ปราชิโตติ ฯ โสโณ โปฏิริยปุตฺโต ๑- เถโร ฯ [๒๙๕] |๒๙๕.๑๙๕| ๘ ปญฺจ กามคุเณ หิตฺวา ปิยรูเป มโนรเม สทฺธาย ฆรา นิกฺขมฺม ๒- ทุกฺขสฺสนฺตกโร ภเว ฯ |๒๙๕.๑๙๖| นาภินนฺทามิ มรณํ นาภินนฺทามิ ชีวิตํ กาลญฺจ ปฏิกงฺขามิ สมฺปชาโน ปติสฺสโตติ ฯ นิสโภ เถโร ฯ [๒๙๖] |๒๙๖.๑๙๗| ๙ อมฺพปลฺลวสงฺกาสํ อํเส กตฺวาน จีวรํ นิสินฺโน หตฺถิคีวายํ คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสึ ฯ |๒๙๖.๑๙๘| หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห สํเวคํ อลภึ ตทา โสหํ ทิตฺโต ตทา สนฺโต ปตฺโต เม อาสวกฺขโยติ ฯ อุสโภ เถโร ฯ [๒๙๗] |๒๙๗.๑๙๙| ๑๐ อยมิติ กปฺปโฏ กปฺปฏกุโร อจฺฉาย อจฺจํภราย ๓- อมตฆฏิกายํ ธมฺมกฏปตฺโต ๔- กฏปทํ ฌานานิ โอเจตุํ ฯ |๒๙๗.๒๐๐| มา โข ตฺวํ กปฺปฏ ปจาเลสิ มา ตํ ๕- อุปกณฺณกมฺหิ ๖- ตาเฬสฺสํ @เชิงอรรถ: โป. คิริปุตฺโต ฯ ยุ. สทฺธาย อภินิกฺขมฺม ฯ ม. ยุ. อติภริตาย ฯ @ ม. ยุ. ธมฺมกฏมตฺโต ฯ ม. ตฺวํ ฯ ม. อุปกณฺณมฺหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๐.

น หิ ตฺวํ กปฺปฏ มตฺตมญฺญาสิ สงฺฆมชฺฌมฺหิ ปจลายมาโนติ ฯ กปฺปฏกุโร เถโร ฯ อุทฺทานํ มิคสิโร สิวโก จ อุปวาโณ จ ปณฺฑิโต อิสิทินฺโน จ กจฺจาโน ขิตโก จ มหาวสี โปฏิริยปุตฺโต นิสโภ อุสโภ กปฺปฏกุโรติ ฯ วคฺโค จตุตฺโถ ฯ ---------------- เถรคาถาย ทุกนิปาตสฺส ปญฺจมวคฺโค [๒๙๘] |๒๙๘.๒๐๑| ๑ อโห พุทฺธา อโห ธมฺมา อโห โน สตฺถุ สมฺปทา ยตฺถ เอตาทิสํ ธมฺมํ สาวโก สจฺฉิกาหิติ ฯ |๒๙๘.๒๐๒| อสงฺเขยฺเยสุ กปฺเปสุ สกฺกายาธิคตา อหุํ เตสมยํ ปจฺฉิมโก จริโมยํ สมุสฺสโย ชาติมรณสํสาโร นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ ฯ กุมารกสฺสโป เถโร ฯ [๒๙๙] |๒๙๙.๒๐๓| ๒ โย หเว ทหโร ภิกฺขุ ยุญฺชติ พุทฺธสาสเน ชาคโร ๑- ส หิ สุตฺเตสุ อโมฆนฺตสฺส ชีวิตํ ฯ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. ปติสุตฺเตสุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๑.

|๒๙๙.๒๐๔| ตสฺมา สทฺธญฺจ สีลญฺจ ปสาทํ ธมฺมทสฺสนํ อนุยุญฺเชถ เมธาวี สรํ พุทฺธาน สาสนนฺติ ฯ ธมฺมปาโล เถโร ฯ [๓๐๐] |๓๐๐.๒๐๕| ๓ กสฺสินฺทฺริยานิ ๑- สมถํ คตานิ อสฺสา ยถา สารกินา สุทนฺตา ปหีนมานสฺส อนาสวสฺส เทวาปิ ตสฺส ปิหยนฺติ ตาทิโน ฯ |๓๐๐.๒๐๖| มยฺหินฺทฺริยานิ สมถํ คตานิ อสฺสา ยถา สารถินา สุทนฺตา ปหีนมานสฺส อนาสวสฺส เทวาปิ มยฺหํ ปิหยนฺติ ตาทิโนติ ฯ พฺรหฺมาลิ เถโร ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๑-๓๐๑. http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=26&item=1&items=474&pagebreak=1&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=1              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :