บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๘ สุตฺต. ขุ. วิมานวตฺถุ-เปตวตฺถุ-เถรคาถา-เถรีคาถา
เถรคาถาย ปญฺาสนิปาโต [๓๙๙] |๓๙๙.๑๐๘๙| ๑ กทา นุหํ ปพฺพตกนฺทราสุ เอกากิโย อทฺทุติโย วิหสฺสํ อนิจฺจโต สพฺพภวํ วิปสฺสํ ตํ เม อิทนฺตํ นุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๐| กทา นุหํ ภินฺนปฏนฺธโร มุนิ @เชิงอรรถ: ๑ ม. นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ ๒ ม. มุลาลปุปฺผํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๔.
กาสาววตฺโถ อมโม นิราสโย ๑- ราคญฺจ โทสญฺจ ตเถว โมหํ หิตฺวา ๒- สุขี ปวนคโต วิหสฺสํ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๑| กทา อนิจฺจํ วธโรคนิทฺธํ ๓- กายํ อิมํ มจฺจุราชสฺส ๔- ปทูตํ วิปสฺสมาโน วีตภโย วิหสฺสํ เอโก วเน ตํ นุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๒| กทา นุหํ ภยชนนึ ทุกฺขาวหํ ตณฺหาลตํ พหุวิธานุวตฺตนึ ปญฺามยํ ติขิณมสึ คเหตฺวา เฉตฺวา วเส ตมฺปิ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๓| กทา นุ ปญฺามยมุคฺคเตชํ สตฺถํ อิสีนํ อหมาทยิตฺวา ๕- มารํ สเสนํ สหสา ภญฺชิสฺสํ สีหาสเน ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๔| กทา นุหํ สพฺภิ สมาคเมสุ ทิฏฺโ ภเว ธมฺมครูหิ ตาทิหิ ยถาวทสฺสีหิ ชิตินฺทฺริเยหิ @เชิงอรรถ: ๑ ม. นิราโส ฯ ๒ ม. ยุ. หนฺตฺวา ฯ ๓ ยุ. วธโรคนีฬํ ฯ @๔ ยุ. มจฺจุชรายุปทฺทุตํ ฯ ๕ ยุ. สหสาทิยิตฺวา ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๕.
ปธานิโย ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๕| กทา นุ มํ ตนฺทิขุทาปิปาสา วาตาตปา กีฏสิรึสปา วา นิพาธยิสฺสนฺติ ๑- น ตํ คิริพฺพเช อตฺตตฺถิยํ ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๖| กทา นุ โข ยํ วิทิตํ มเหสินา จตฺตาริ สจฺจานิ สุทุทฺทสานิ สมาหิตตฺโต สติมา อคจฺฉํ ปญฺาย ตํ ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๐๙๗| กทา นุ รูเป อมิเต จ สทฺเท คนฺเธ รเส ผุสิตพฺเพ จ ธมฺเม อาทิตฺตโตหํ สมเถหิ ยุตฺโต ปญฺาย ทกฺขํ ตทิทํ กทา เม ฯ |๓๙๙.๑๐๙๘| กทา นุหํ ทุพฺพจเนน วุตฺโต ตโตนิมิตฺตํ วิมโน น เหสฺสํ อโถ ปสฏฺโปิ ตโตนิมิตฺตํ ตุฏฺโ น เหสฺสํ ตทิทํ กทา เม ฯ |๓๙๙.๑๐๙๙| กทา นุ กฏฺเ จ ติเณ ลตา จ ขนฺเธ อิเมหํ อมิเต จ ธมฺเม อชฺฌติกาเนว จ พาหิรานิ จ @เชิงอรรถ: ๑ ม. น พาธยิสฺสนฺติ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๖.
สมํ ตุเลยฺยํ ตทิทํ กทา เม ฯ |๓๙๙.๑๑๐๐| กทา นุ มํ ปาวุสกาลเมโฆ นเวน โตเยน สจีวรํ วเน อิสิปฺปยาตมฺหิ ปเถ วชนฺตํ โอวสฺสเต ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๑| กทา มยูรสฺส สิขณฺฑิโน วเน ทิชสฺส สุตฺวา คิริคพฺภเร รุตํ ปจฺจุฏฺหิตฺวา อมตสฺส ปตฺติยา สญฺจินฺตเย ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๒| กทา นุ คงฺคํ ยมุนํ สรสฺสตึ ปาตาลขิตฺตํ วฬวามุขญฺจ อสชฺชมาโน ปตเรยฺยมิทฺธิยา วิภึสนํ ตํ นุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๓| กทา นุ นาโคว สงฺคามจารี ปทาลเย กามคุเณสุ ฉนฺทํ นิพฺพชฺชยํ สพฺพสุภํ นิมิตฺตํ ฌาเน ยุตฺโต ๑- ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๔| กทา อิณฏฺโฏว ทลิทฺทโก นิธึ อาราธยิตฺวา ธนิเกหิ ปีฬิโต @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ยุโต ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๗.
ตุฏฺโ ภวิสฺสํ อธิคมฺม สาสนํ มเหสิโน ตนฺนุ กทา ภวิสฺสติ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๕| พหูนิ วสฺสานิ ตยามฺหิ ยาจิโต อคารวาเสน อลํ นุ เต อิทํ ตํ ทานิ มํ ปพฺพชิตํ สมานํ กึการณํ ๑- จิตฺต ตุวํ น ยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๖| นนุ อหํ จิตฺต ตยามฺหิ ยาจิโต คิริพฺพเช จิตฺรฉทา วิหงฺคมา มหินฺทโฆสตฺถนิตาภิคชฺชิโน เต ตํ รมิสฺสนฺติ วนมฺหิ ฌายินํ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๗| กุลมฺหิ มิตฺเต จ ปิเย จ าตเก ขิฑฺฑารตึ กามคุณญฺจ โลเก สพฺพํ ปหาย อิทมชฺฌุปาคโต อโถปิ ตฺวํ จิตฺต น มยฺห ตุสฺสสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๘| มเมว เอตํ น หิตํ ปเรสํ สนฺนาหกาเล ปริเทวิเตน กึ สพฺพํ อิทํ จลํ อิติ เปกฺขมาโน อภินิกฺขมึ อมตํ ปทํ ชิคีสํ ฯ |๓๙๙.๑๑๐๙| สุวุตฺตวาที ๓- ทฺวิปทานมุตฺตโม มหาภิสกฺโก นรทมฺมสารถิ @เชิงอรรถ: ๑ ม. กึการณา ฯ ๒ ม. น หิ ตฺวํ ฯ ๓ ม. สุยุตฺตวาที ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๘.
จิตฺตํ จลํ มกฺกฏสนฺนิภํ อิติ อวีตราเคน สุทุนฺนิวาริยํ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๐| กามาหิ จิตฺรา มธุรา มโนรมา อวิทฺทสู ยตฺถ สิตา ปุถุชฺชนา เต ทุกฺขมิจฺฉนฺติ ปุนพฺภเวสิโน จิตฺเตน นีตา นิรเย นิรงฺกตา ๑- ฯ |๓๙๙.๑๑๑๑| มยูรโกญฺจาภิรุทมฺหิ กานเน ทีปีหิ พฺยคฺเฆหิ ปุรกฺขโต วสํ กาเย อเปกฺขํ ชห มา ปธารย ๒- อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๒| ภาเวหิ ฌานานิ จ อินฺทฺริยานิ จ พลานิ โพชฺฌงฺคสมาธิภาวนา ติสฺโส จ วิชฺชา ผุส พุทฺธสาสเน อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๓| ภาเวหิ มคฺคํ อมตสฺส ปตฺติยา นิยฺยานิกํ สพฺพทุกฺขกฺขโยคธํ อฏฺงฺคิกํ สพฺพกิเลสโสธนํ อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๔| ทุกฺขนฺติ ขนฺเธ ปฏิปสฺส โยนิโส @เชิงอรรถ: ๑ ม. นิรากตา ฯ ๒ ม. วิราธย ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๑๙.
ยโต จ ทุกฺขํ สมุเทติ ตํ ชห อิเธว ทุกฺขสฺส กโรหิ อนฺตํ อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๕| อนิจฺจํ ทุกฺขนฺติ วิปสฺส โยนิโส สุญฺ อนตฺตาติ อฆํ วธนฺติ จ มโนวิจาเร อุปรุนฺธ เจตโส อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๖| มุณฺโฑ วิรูโป อภิสาปมาคโต กปาลหตฺโถว กุเลสุ ภิกฺขสฺสุ ๑- ยุญฺชสฺสุ สตฺถุ วจเน มเหสิโน อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๗| สุสํวุตตฺโต วิสิขนฺตรํ ๒- จรํ กุเลสุ กาเมสุ อสงฺคมานโส จนฺโท ยถา โทสินปุณฺณมาสิยา อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๑๘| อารญฺิโก โหติ จ ปิณฺฑปาติโก โสสานิโก โหติ จ ปํสุกูลิโก เนสชฺชิโก โหติ สทา ธุเต รโต อิติสฺสุ มํ จิตฺต ปุเร นิยุญฺชสิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ภิกฺขสุ ฯ ๒ ม. วิสิขนฺตเร ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๐.
|๓๙๙.๑๑๑๙| โรเปตฺวา รุกฺขานิ ยถา ผเลสี มูเล ตรุํ เฉตฺตุ ตเมว อิจฺฉสิ ตถูปมํ จิตฺต ๑- อิทํ กโรสิ ยมฺมํ อนิจฺจมฺหิ จเล นิยุญฺชสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๒๐| อรูป ทูรงฺคม เอกจาริ น เต กริสฺสํ วจนํ อิทานิหํ ทุกฺขา หิ กามา กฏุกา มหพฺภยา นิพฺพานเมวาภิมโน จริสฺสํ ฯ |๓๙๙.๑๑๒๑| นาหํ อลกฺขฺยา อหิรีกตาย วา น จิตฺตเหตู น จ ทูรกนฺตนา อาชีวเหตู จ อหํ น นิกฺขมึ กโต จ เต จิตฺต ปฏิสฺสโว มยา ฯ |๓๙๙.๑๑๒๒| อปฺปิจฺฉตา สปฺปุริเสหิ วณฺณิตา มกฺขปฺปหานํ วูปสโม ทุกฺขสฺส อิติสฺสุ มํ จิตฺต ตทา นิยุญฺชสิ อิทานิ ตฺวํ คจฺฉสิ ปุพฺพจิณฺณํ ฯ |๓๙๙.๑๑๒๓| ตณฺหํ ๒- วิรชฺชญฺจ ปิยาปิยญฺจ สุภานิ รูปานิ สุขา จ เวทนา มโนปิยา ๓- กามคุณา จ วนฺตา วนฺเต อหํ อาวสิตุํ ๔- น อุสฺสเห ฯ @เชิงอรรถ: ๑ ม. จิตฺตมิทํ ฯ ๒ ม. ตณฺหา อวิชฺชา ฯ ๓ ม. ยุ. มนาปิยา ฯ ๔ ยุ. อาคมิตุํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๑.
|๓๙๙.๑๑๒๔| สพฺพตฺถ เต จิตฺต วโจ กตํ มยา พหูสุ ชาติสุ น เมสิ โกปิโต อชฺฌตฺตสมฺภโว กตญฺุตาย เต ทุกฺเข จิรํ สํสริตํ ตยา กเต ฯ |๓๙๙.๑๑๒๕| ตฺวญฺเว โน จิตฺต กโรสิ พฺราหฺมโณ ตฺวํ ขตฺติโย ราชาทิสี กโรสิ เวสฺสา จ สุทฺทา จ ภวาม เอกทา เทวตฺตนํ วาปิ ตเวว วาหสา ฯ |๓๙๙.๑๑๒๖| ตเวว เหตู อสุรา ภวามเส ตฺวํมูลกํ เนรยิกา ภวามเส อโถ ติรจฺฉานคตาปิ เอกทา เปตตฺตนํ วาปิ ตเวว วาหสา ฯ |๓๙๙.๑๑๒๗| น ๑- นูน ทุพฺภิสฺสสิ มํ ปุนปฺปุนํ มุหุํ มุหุํ วารณิกํว ทุสฺสหํ ๒- อุมฺมตฺตเกเนว มยา ปโลภสิ กิญฺจาปิ เต จิตฺต วิราธิตํ มยา ฯ |๓๙๙.๑๑๒๘| อิทํ ปุเร จิตฺตมจาริ จาริกํ เยนิจฺฉกํ ยตฺถกามํ ยถาสุขํ ตทชฺชหํ นิคฺคหิสฺสามิ โยนิโส @เชิงอรรถ: ๑ ม. นนุ ฯ นสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ ม. ทสฺสยํ ฯ ยุ. ทสฺสหํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๒.
หตฺถึ ปภินฺนํ วิย องฺกุสคฺคโห ฯ |๓๙๙.๑๑๒๙| สตฺถา จ เม โลกมิมํ อธิฏฺหิ อนิจฺจโต อทฺธุวโต อสารโต ปกฺขนฺท มํ จิตฺต ชินสฺส สาสเน ตาเรหิ โอฆา มหตา สุทุตฺตรา ฯ |๓๙๙.๑๑๓๐| น เต อิทํ จิตฺต ยถาปุราณกํ นาหํ อลํ ตุยฺห วเส นิวตฺติตุํ มเหสิโน ปพฺพชิโตมฺหิ สาสเน น มาทิสา โหนฺติ วินาสธาริโน ฯ |๓๙๙.๑๑๓๑| นคา สมุทฺทา สริตา วสุนฺธรา ทิสา จตสฺโส วิทิสา อโธทิสา สพฺเพ อนิจฺจา ติภวา อุปทฺทุตา กุหึ คโต จิตฺต สุขํ รมิสฺสสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๒| ธี ธี ปรํ ๑- กึ มม จิตฺต กาหสิ น เต อลํ จิตฺต วสานุวตฺตโก น ชาตุ ภสฺตํ อุภโตมุขํ ฉุเป ธิรตฺถุ ปูรํ นวโสตสนฺทนึ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๓| วราหเอเณยฺยวิคาฬฺหเสวิเต ปพฺภารกูเฏ ปกเฏว ๒- สุนฺทเร นวมฺพุนา ปาวุสสิตฺตกานเน @เชิงอรรถ: ๑ ม. ธิติปฺปรํ ฯ ๒ ม. ปพฺภารกุฏฺเฏ ปกเตว ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๓.
ตหึ คุหาเคหคโต รมิสฺสสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๔| สุนีลคีวา สุสิขา สุเปขุณา สุจิตฺตปตฺตจฺฉทนา วิหงฺคมา สุมญฺชุโฆสตฺถนิตาภิคชฺชิโน เต ตํ รมิสฺสนฺติ วนมฺหิ ฌายินํ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๕| วุฏฺมฺหิ เทเว จตุรงฺคุเล ติเณ สมฺปุปฺผิเต เมฆนิภมฺหิ กานเน นคนฺตเร วิฏปิสโม สยิสฺสํ ตํ เม มุทุ โหหิติ ตูลสนฺนิภํ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๖| ตถา ตุ กริสฺสามิ ๑- ยถาปิ อิสฺสโร ยํ ลพฺภติ เตนปิ โหตุ เม อลํ ตํ ตํ ๒- กริสฺสามิ ๑- ยถา อตนฺทิโต พิฬารภสฺตํว ยถา สุมทฺทิตํ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๗| ตถา ตุ กริสฺสามิ ๑- ยถาปิ อิสฺสโร ยํ ลพฺภติ เตนปิ โหติ เม อลํ วิริเยน ตํ มยฺห วสานยิสฺสํ คชํว มตฺตํ กุสลงฺกุสคฺคโห ฯ |๓๙๙.๑๑๓๘| ตยา สุทนฺเตน อวตฺถิเตน ๓- หิ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กสฺสามิ ฯ ๒ ม. น ตาหํ ฯ ๓ ยุ. อวฏฺิเตน ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๔.
หเยน โยคฺคาจริโยว อุชฺชุนา ปโหมิ มคฺคํ ปฏิปชฺชิตุํ สิวํ จิตฺตานุรกฺขีหิ สทา นิเสวิตํ ฯ |๓๙๙.๑๑๓๙| อารมฺมเณ ตํ พลสา นิพนฺธิสํ นาคํว ถมฺภมฺหิ ทฬฺหาย รชฺชุยา ตมฺเม สุคุตฺตํ สติยา สุภาวิตํ อนิสฺสิตํ สพฺพภเวสุ เหหิสิ ฯ |๓๙๙.๑๑๔๐| ปญฺาย เฉตฺวา วิปถานุสารินํ โยเคน นิคฺคยฺห ปเถ นิเวสิย ทิสฺวา สมุทยํ วิภวญฺจ สมฺภวํ ทายาทโก เหหิสิ อคฺควาทิโน ฯ |๓๙๙.๑๑๔๑| จตุพฺพิปลฺลาสวสํ อธิฏฺิตํ คามณฺฑลํว ปริเนสิ จิตฺต มํ นนุ ๑- สญฺโชนพนฺธนจฺฉิทํ สํเสวเส การุณิกํ มหามุนึ ฯ |๓๙๙.๑๑๔๒| มิโค ยถา เสริ สุจิตฺตกานเน รมฺมํ คิรึ ปาวิสิ อพฺภมาลินํ ๒- อนากุเล ตตฺถ นเค รมิสฺสสิ ๓- อสํสยํ จิตฺต ปราภวิสฺสสิ ฯ @เชิงอรรถ: ๑ นูนาติปิ ฯ ๒ ม. ปาวุสอพฺภมาลินึ ฯ ๓ ม. รมิสฺสํ ฯ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๒๕.
|๓๙๙.๑๑๔๓| เย ตุยฺห ฉนฺเทน วเสน วตฺติโน นรา จ นารี จ อนุโภนฺติ ยํ สุขํ อวิทฺทสู มารวสานุวตฺติโน ภวาภินนฺที ตว จิตฺต เสวกาติ ฯ ตาลปุโฏ เถโร ฯ อุทฺทานํ ปญฺาสมฺหิ นิปาตมฺหิ เอโก ตาลปุโฏ สุจิ คาถาโย ตตฺถ ปญฺาส ปุน ปญฺจ จ อุตฺตรีติ ฯ ปญฺาสนิปาโต สมตฺโต ฯ -----------------เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๔๑๓-๔๒๕. http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=26&item=399&items=1&pagebreak=1 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=26&item=399&items=1&pagebreak=1&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=26&item=399&items=1&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=26&item=399&items=1&pagebreak=1 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=399 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=11694 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=11694 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]