บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๔

                                 เวรญฺชกสุตฺตํ
     [๔๘๘]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ
เชตวเน   อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม   ฯ   เตน   โข   ปน  สมเยน
เวรญฺชกา     พฺราหฺมณคหปติกา    สาวตฺถิยํ    ปฏิวสนฺติ    เกนจิเทว
กรณีเยน   ฯ   อสฺโสสุํ   โข   เวรญฺชกา   พฺราหฺมณคหปติกา   สมโณ
ขลุ   โภ   โคตโม   สกฺยปุตฺโต  สกฺยกุลา  ปพฺพชิโต  สาวตฺถิยํ  วิหรติ
เชตวเน   อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม   ฯ  ตํ  โข  ปน  ภวนฺตํ  โคตมํ
เอวํ   กลฺยาโณ   กิตฺติสทฺโท   อพฺภุคฺคโต   อิติปิ   โส   ภควา  อรหํ
สมฺมาสมฺพุทฺโธ     วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน    สุคโต    โลกวิทู    อนุตฺตโร
ปุริสทมฺมสารถิ   สตฺถา   เทวมนุสฺสานํ   พุทฺโธ  ภควา  โส  อิมํ  โลกํ
สเทวกํ    สมารกํ    สพฺรหฺมกํ    สสฺสมณพฺราหฺมณึ   ปชํ   สเทวมนุสฺสํ
สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา   ปเวเทติ  โส  ธมฺมํ  เทเสติ  อาทิกลฺยาณํ
มชฺเฌกลฺยาณํ    ปริโยสานกลฺยาณํ    สาตฺถํ    สพฺยญฺชนํ   เกวลปริปุณฺณํ
ปริสุทฺธํ   พฺรหฺมจริยํ   ปกาเสติ   สาธุ   โข   ปน  ตถารูปานํ  อรหตํ
ทสฺสนํ โหตีติ ฯ
     {๔๘๘.๑}   อถ  โข  เวรญฺชกา  พฺราหฺมณคหปติกา  เยน  ภควา
เตนุปสงฺกมึสุ    อุปสงฺกมิตฺวา    อปฺเปกจฺเจ    ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   อปฺเปกจฺเจ   ภควตา   สทฺธึ  สมฺโมทึสุ  สมฺโมทนียํ
กถํ  สาราณียํ  วีติสาเรตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทึสุ  อปฺเปกจฺเจ  เยน ภควา
เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา     เอกมนฺตํ    นิสีทึสุ    อปฺเปกจฺเจ    ภควโต
สนฺติเก    นามโคตฺตํ    สาเวตฺวา    เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   อปฺเปกจฺเจ
ตุณฺหีภูตา   เอกมนฺตํ   นิสีทึสุ   ฯ   เอกมนฺตํ  นิสินฺนา  โข  เวรญฺชกา
พฺราหฺมณคหปติกา   ภควนฺตํ   เอตทโวจุํ   โก   นุ   โข   โภ  โคตม
เหตุ   โก  ปจฺจโย  เยนมิเธกจฺเจ  สตฺตา  กายสฺส  เภทา  ปรมฺมรณา
อปายํ   ทุคฺคตึ   วินิปาตํ   นิรยํ   อุปปชฺชนฺติ   โก   ปน  โภ  โคตม
เหตุ   โก  ปจฺจโย  เยนมิเธกจฺเจ  สตฺตา  กายสฺส  เภทา  ปรมฺมรณา
สุคตึ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชนฺตีติ ฯ
     {๔๘๘.๒}   อธมฺมจริยา  วิสมจริยาเหตุ โข คหปตโย เอวมิเธกจฺเจ
สตฺตา   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   อปายํ   ทุคฺคตึ  วินิปาตํ  นิรยํ
อุปปชฺชนฺติ    ธมฺมจริยาสมจริยาเหตุ    โข   คหปตโย   เอวมิเธกจฺเจ
สตฺตา กายสฺส เภทา ปรมฺมรณา สุคตึ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชนฺตีติ ฯ
     {๔๘๘.๓}   น   โข   มยํ  อิมสฺส  โภโต  โคตมสฺส  สงฺขิตฺเตน
ภาสิตสฺส     วิตฺถาเรน     อตฺถํ    อวิภตฺตสฺส    วิตฺถาเรน    อตฺถํ
อาชานาม   สาธุ   โข  ปน  ภวํ  โคตโม  ตถา  ธมฺมํ  เทเสตุ  ยถา
มยํ    อิมสฺส   โภโต   โคตมสฺส   สงฺขิตฺเตน   ภาสิตสฺส   วิตฺถาเรน
อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อาชาเนยฺยามาติ   ฯ   เตนหิ
คหปตโย   สุณาถ   สาธุกํ   มนสิกโรถ   ภาสิสฺสามีติ   ฯ  เอวํ  โภติ
โข เวรญฺชกา พฺราหฺมณคหปติกา ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ
     [๔๘๙]   ภควา   เอตทโวจ   ติวิธํ   โข   คหปตโย   กาเยน
อธมฺมจารี     วิสมจารี     โหติ    จตุพฺพิธํ    วาจาย    อธมฺมจารี
วิสมจารี โหติ ติวิธํ มนสา อธมฺมจารี วิสมจารี โหติ ฯ
     {๔๘๙.๑}   กถญฺจ คหปตโย ติวิธํ กาเยน อธมฺมจารี วิสมจารี โหติ ฯ
อิธ  คหปตโย  เอกจฺโจ  ปาณาติปาตี  โหติ  ลุทฺโท  โลหิตปาณี หตปหเต
นิวิฏฺโฐ   อลชฺชี  อทยาปนฺโน  สพฺพปาณภูเตสุ  ฯ  อทินฺนาทายี  โข  ปน
โหติ   ยนฺตํ   ปรสฺส  ปรวิตฺตูปกรณํ  ตํ  อทินฺนํ  เถยฺยสงฺขาตํ  อาทาตา
โหติ  ฯ  กาเมสุ  มิจฺฉาจารี  โข  ปน  โหติ ยา ตา มาตุรกฺขิตา ฯเปฯ
ตถารูปาสุ  จาริตฺตํ  อาปชฺชิตา  โหติ  ฯ เอวํ โข คหปตโย ติวิธํ กาเยน
อธมฺมจารี วิสมจารี โหติ ฯ
     {๔๘๙.๒}   กถญฺจ   คหปตโย   จตุพฺพิธํ   วาจาย   อธมฺมจารี
วิสมจารี   โหติ   ฯ  อิธ  คหปตโย  เอกจฺโจ  มุสาวาที  โหติ  ฯเปฯ
สมฺปชานมุสา   ภาสิตา   โหติ   ฯ   ปิสุณวาโจ  โข  ปน  โหติ  อิโต
สุตฺวา   อมุตฺร   อกฺขาตา   ฯเปฯ  วคฺคกรณึ  วาจํ  ภาสิตา  โหติ  ฯ
ผรุสวาโจ   โข  ปน  โหติ  ยา  สา  วาจา  อณฺฑกา  กกฺกสา  ฯเปฯ
ตถารูปึ   วาจํ   ภาสิตา   โหติ   ฯ   สมฺผปฺปลาปี   โข   ปน  โหติ
อกาลวาที     อภูตวาที    ฯเปฯ    อปริยนฺตวตึ    อนตฺถสญฺหิตํ    ฯ
เอวํ โข คหปตโย จตุพฺพิธํ วาจาย อธมฺมจารี วิสมจารี โหติ ฯ
     {๔๘๙.๓}   กถญฺจ    คหปตโย    ติวิธํ    มนสา   อธมฺมจารี
วิสมจารี    โหติ   ฯ   อิธ   คหปตโย   เอกจฺโจ   อภิชฺฌาลุ   โหติ
ฯเปฯ    ตํ   มม   อสฺสาติ   ฯ   พฺยาปนฺนจิตฺโต   โข   ปน   โหติ
ปทุฏฺฐมนสงฺกปฺโป   อิเม   สตฺตา   หญฺญนฺตุ   วา   ฯเปฯ   มา   วา
อเหสุนฺติ   ฯ   มิจฺฉาทิฏฺฐิโก   โข   ปน   โหติ   วิปรีตทสฺสโน  นตฺถิ
ทินฺนํ   นตฺถิ   ยิฏฺฐํ   นตฺถิ   หุตํ   ฯเปฯ  สจฺฉิกตฺวา  ปเวเทนฺตีติ  ฯ
เอวํ   โข   คหปตโย   ติวิธํ   มนสา  อธมฺมจารี  วิสมจารี  โหติ  ฯ
เอวํ    อธมฺมจริยาวิสมจริยาเหตุ    โข    คหปตโย    เอวมิเธกจฺเจ
สตฺตา   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   อปายํ   ทุคฺคตึ  วินิปาตํ  นิรยํ
อุปปชฺชนฺติ ฯ
     [๔๙๐]   ติวิธํ   โข  ปน  คหปตโย  กาเยน  ธมฺมจารี  สมจารี
โหติ   จตุพฺพิธํ   วาจาย   ธมฺมจารี   สมจารี   โหติ   ติวิธํ   มนสา
ธมฺมจารี สมจารี โหติ ฯ
     {๔๙๐.๑}   กถญฺจ   คหปตโย  ติวิธํ  กาเยน  ธมฺมจารี  สมจารี
โหติ   ฯ   อิธ  คหปตโย  เอกจฺโจ  ปาณาติปาตํ  ปหาย  ปาณาติปาตา
ปฏิวิรโต   โหติ   นิหิตทณฺโฑ   นิหิตสตฺโถ  ฯเปฯ  สพฺพปาณภูตหิตานุกมฺปี
วิหรติ   ฯ   อทินฺนาทานํ   ปหาย  อทินฺนาทานา  ปฏิวิรโต  โหติ  ยนฺตํ
ปรสฺส   ปรวิตฺตูปกรณํ  น  ตํ  อทินฺนํ  เถยฺยสงฺขาตํ  อาทาตา  โหติ  ฯ
กาเมสุ   มิจฺฉาจารํ  ปหาย  ฯเปฯ  ตถารูปาสุ  น  จาริตฺตํ  อาปชฺชิตา
โหติ ฯ เอวํ โข คหปตโย ติวิธํ กาเยน ธมฺมจารี สมจารี โหติ ฯ
     {๔๙๐.๒}   กถญฺจ  คหปตโย  จตุพฺพิธํ  วาจาย  ธมฺมจารี  สมจารี
โหติ  ฯ  อิธ  คหปตโย  เอกจฺโจ  มุสาวาทํ  ปหาย มุสาวาทา ปฏิวิรโต
โหติ  สภคฺคโต  วา  ฯเปฯ  น  สมฺปชานมุสา  ภาสิตา  โหติ  ฯ  ปิสุณํ
วาจํ  ปหาย  ปิสุณาย  วาจาย  ปฏิวิรโต  ฯเปฯ สมคฺคกรณึ วาจํ ภาสิตา
โหติ  ฯ  ผรุสํ  วาจํ  ปหาย  ฯเปฯ  ตถารูปึ  ^๑- วาจํ ภาสิตา โหติ ฯ
สมฺผปฺปลาปํ  ปหาย  ฯเปฯ  กาเลน  สาปเทสํ  ปริยนฺตวตึ  อตฺถสญฺหิตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ^๑ โป. ม. ตถารูปํ ฯ
เอวํ โข คหปตโย จตุพฺพิธํ วาจาย ธมฺมจารี สมจารี โหติ ฯ
     {๔๙๐.๓}   กถญฺจ   คหปตโย   ติวิธํ  มนสา  ธมฺมจารี  สมจารี
โหติ   ฯ   อิธ   คหปตโย   เอกจฺโจ  อนภิชฺฌาลุ  โหติ  ยนฺตํ  ปรสฺส
ปรวิตฺตูปกรณํ  ตํ  นาภิชฺฌิตา  โหติ  อโห  วต ยํ ปรสฺส ตํ มม อสฺสาติ ฯ
อพฺยาปนฺนจิตฺโต   โข   ปน   โหติ   อปฺปทุฏฺฐมนสงฺกปฺโป  อิเม  สตฺตา
อเวรา  อพฺยาปชฺฌา  อนีฆา  สุขี  อตฺตานํ  ปริหรนฺตูติ  ฯ  สมฺมาทิฏฺฐิโก
โข   ปน   โหติ  อวิปรีตทสฺสโน  อตฺถิ  ทนฺนํ  อตฺถิ  ยิฏฺฐํ  ฯเปฯ  สยํ
อภิญฺญา  สจฺฉิกตฺวา  ปเวเทนฺตีติ  ฯ  เอวํ  โข  คหปตโย  ติวิธํ  มนสา
ธมฺมจารี สมจารี โหติ ฯ
     {๔๙๐.๔}   เอวํ    ธมฺมจริยาสมจริยาเหตุ    โข    คหปตโย
เอวมิเธกจฺเจ    สตฺตา   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   สุคตึ   สคฺคํ
โลกํ อุปปชฺชนฺติ ฯ
     [๔๙๑]   อากงฺเขยฺย   เจ   คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ    กายสฺส    เภทา    ปรมฺมรณา   ขตฺติยมหาสาลานํ   สหพฺยตํ
อุปปชฺเชยฺยนฺติ   ฐานํ   โข   ปเนตํ   วิชฺชติ  ยํ  โส  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา    ขตฺติยมหาสาลานํ    สหพฺยตํ    อุปปชฺเชยฺย    ตํ   กิสฺส
เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารี ฯ
     {๔๙๑.๑}   อากงฺเขยฺย  เจ  คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ    กายสฺส    เภทา   ปรมฺมรณา   พฺราหฺมณมหาสาลานํ   ฯเปฯ
คหปติมหาสาลานํ   สหพฺยตํ   อุปปชฺเชยฺยนฺติ   ฐานํ  โข  ปเนตํ  วิชฺชติ
ยํ    โส   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   คหปติมหาสาลานํ   สหพฺยตํ
อุปปชฺเชยฺย ตํ กิสฺส เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารี ฯ
     {๔๙๑.๒}   อากงฺเขยฺย   เจ  คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ    กายสฺส    เภทา   ปรมฺมรณา   จาตุมฺมหาราชิกานํ   เทวานํ
สหพฺยตํ   อุปปชฺเชยฺยนฺติ   ฐานํ   โข  ปเนตํ  วิชฺชติ  ยํ  โส  กายสฺส
เภทา   ปรมฺมรณา   จาตุมฺมหาราชิกานํ   เทวานํ  สหพฺยตํ  อุปปชฺเชยฺย
ตํ กิสฺส เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารี ฯ
     {๔๙๑.๓}   อากงฺเขยฺย  เจ  คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ    กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   ตาวตึสานํ   เทวานํ   ฯเปฯ
ยามานํ    เทวานํ    ...    ตุสิตานํ   เทวานํ   ...   นิมฺมานรตีนํ
เทวานํ    ...    ปรนิมฺมิตวสวตฺตีนํ   เทวานํ   ...   พฺรหฺมกายิกานํ
เทวานํ   สหพฺยตํ   อุปปชฺเชยฺยนฺติ   ฐานํ  โข  ปเนตํ  วิชฺชติ  ยํ  โส
กายสฺส    เภทา    ปรมฺมรณา    พฺรหฺมกายิกานํ    เทวานํ   สหพฺยตํ
อุปปชฺเชยฺย ตํ กิสฺส เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารี ฯ
     {๔๙๑.๔}   อากงฺเขยฺย  เจ  คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ    กายสฺส    เภทา   ปรมฺมรณา   อาภานํ   เทวานํ   สหพฺยตํ
อุปปชฺเชยฺยนฺติ   ฐานํ   โข   ปเนตํ   วิชฺชติ  ยํ  โส  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา    อาภานํ    เทวานํ    สหพฺยตํ   อุปปชฺเชยฺย   ตํ   กิสฺส
เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารี ฯ
     {๔๙๑.๕}   อากงฺเขยฺย  เจ  คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ   กายสฺส   เภทา   ปรมฺมรณา   ปริตฺตาภานํ   เทวานํ   ฯเปฯ
อปฺปมาณาภานํ   เทวานํ  ...  อาภสฺสรานํ  เทวานํ  ...  ปริตฺตสุภานํ
เทวานํ     ...    อปฺปมาณสุภานํ    เทวานํ    ...    สุภกิณฺหกานํ
เทวานํ  ...  เวหปฺผลานํ  เทวานํ  ... อวิหานํ เทวานํ ... อตปฺปานํ
เทวานํ  ...  สุทสฺสานํ  เทวานํ  ... สุทสฺสีนํ เทวานํ ... อกนิฏฺฐกานํ
เทวานํ      ...      อากาสานญฺจายตนูปคานํ     เทวานํ     ...
วิญฺญาณญฺจายตนูปคานํ      เทวานํ      ...     อากิญฺจญฺญายตนูปคานํ
เทวานํ     ...    เนวสญฺญานาสญฺญายตนูปคานํ    เทวานํ    สหพฺยตํ
อุปปชฺเชยฺยนฺติ   ฐานํ   โข   ปเนตํ   วิชฺชติ  ยํ  โส  กายสฺส  เภทา
ปรมฺมรณา      เนวสญฺญานาสญฺญายตนูปคานํ      เทวานํ      สหพฺยตํ
อุปปชฺเชยฺย ตํ กิสฺส เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารี ฯ
     {๔๙๑.๖}   อากงฺเขยฺย  เจ  คหปตโย  ธมฺมจารี  สมจารี  อโห
วตาหํ   อาสวานํ   ขยา   อนาสวํ   เจโตวิมุตฺตึ  ปญฺญาวิมุตฺตึ  ทิฏฺเฐว
ธมฺเม   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช  วิหเรยฺยนฺติ  ฐานํ  โข
ปเนตํ  วิชฺชติ  ยํ  โส  อาสวานํ  ขยา  อนาสวํ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ
ทิฏฺเฐว   ธมฺเม   สยํ   อภิญฺญา   สจฺฉิกตฺวา  อุปสมฺปชฺช  วิหเรยฺย  ตํ
กิสฺส เหตุ ตถา หิ โส ธมฺมจารี สมจารีติ ฯ
     [๔๙๒]   เอวํ   วุตฺเต   เวรญฺชกา   พฺราหฺมณคหปติกา  ภควนฺตํ
เอตทโวจุํ   อภิกฺกนฺตํ   โภ   โคตม  อภิกฺกนฺตํ  โภ  โคตม  เสยฺยถาปิ
โภ   โคตม   นิกฺกุชฺชิตํ   วา   อุกฺกุชฺเชยฺย   ปฏิจฺฉนฺนํ  วา  วิวเรยฺย
มูฬฺหสฺส    วา    มคฺคํ   อาจิกฺเขยฺย   อนฺธกาเร   วา   เตลปชฺโชตํ
ธาเรยฺย   จกฺขุมนฺโต   รูปานิ   ทกฺขนฺตีติ   เอวเมว  โภตา  โคตเมน
อเนกปริยาเยน   ธมฺโม   ปกาสิโต   เอเต  มยํ  ภวนฺตํ  โคตมํ  สรณํ
คจฺฉาม   ธมฺมญฺจ   ภิกฺขุสงฺฆญฺจ   อุปาสเก  โน  ภวํ  โคตโม  ธาเรตุ
อชฺชตคฺเค ปาณุเปเต สรณงฺคเตติ ฯ
                         เวรญฺชกสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ทุติยํ ฯ
                                    ----------
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๕๒๘-๕๓๕. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=10707&w=&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=10707&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=12&item=488&items=5 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=12&siri=42 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=488 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=8&A=6189 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=8&A=6189 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ https://84000.org/tipitaka/read/?index_12 https://84000.org/tipitaka/english/?index_12