ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๕ สุตฺต. ม. มชฺฌิมปณฺณาสกํ

                        สนฺทกสุตฺตํ
     [๒๙๓]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  โกสมฺพิยํ  วิหรติ
โฆสิตาราเม   ฯ   เตน   โข   ปน   สมเยน   สนฺทโก  ปริพฺพาชโก
ปิลกฺขคุหายํ    ๑-    ปฏิวสติ    มหติยา    ปริพฺพาชกปริสาย    สทฺธึ
ปญฺจมตฺเตหิ    ปริพฺพาชกสเตหิ   ฯ   อถ   โข   อายสฺมา   อานนฺโท
สายณฺหสมยํ   ปฏิสลฺลานา   วุฏฺฐิโต   ภิกฺขู   อามนฺเตสิ   อายามาวุโส
เยน     เทวกฏโสพฺโภ     เตนุปสงฺกมิสฺสาม    คุหาทสฺสนายาติ    ฯ
เอวมาวุโสติ   โข   เต   ภิกฺขู  อายสฺมโต  อานนฺทสฺส  ปจฺจสฺโสสุํ  ฯ
อถ    โข   อายสฺมา   อานนฺโท   สมฺพหุเลหิ   ภิกฺขูหิ   สทฺธึ   เยน
เทวกฏโสพฺโภ เตนุปสงฺกมิ ฯ
     {๒๙๓.๑}   เตน   โข   ปน   สมเยน   สนฺทโก   ปริพฺพาชโก
มหติยา    ปริพฺพาชกปริสาย    สทฺธึ    นิสินฺโน    โหติ   อุนฺนาทินิยา
อุจฺจาสทฺทมหาสทฺทาย    ๒-    อเนกวิหิตํ    ติรจฺฉานกถํ    กเถนฺติยา
เสยฺยถีทํ   ราชกถํ   โจรกถํ   มหามตฺตกถํ   เสนากถํ  ภยกถํ  ยุทฺธกถํ
อนฺนกถํ    ปานกถํ    [๓]-   สยนกถํ   มาลากถํ   คนฺธกถํ   ญาติกถํ
ยานกถํ    คามกถํ    นิคมกถํ   นครกถํ   ชนปทกถํ   อิตฺถีกถํ   [๔]-
สูรกถํ     วิสิขากถํ     กุมฺภฏฺฐานกถํ     กุมฺภทาสิกถํ     ปุพฺพเปตกถํ
นานตฺตกถํ        โลกกฺขายิกํ       สมุทฺทกฺขายิกํ       อิติภวาภวกถํ
อิติ    วา    ฯ   อทฺทสา   โข   สนฺทโก   ปริพฺพาชโก   อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ      ทูรโตว      อาคจฺฉนฺตํ      ทิสฺวาน     สกํ     ปริสํ
@เชิงอรรถ:  ม. มิลกฺขุคุหายํ ฯ    ยุ. อุจฺจาสทฺทาย มหาสทฺทาย ฯ    ยุ. วตฺถกถํ ฯ
@ ม. ปุริสกถํ ฯ
สณฺฐเปสิ    อปฺปสทฺทา   โภนฺโต   โหนฺตุ   มา   โภนฺโต   สทฺทมกตฺถ
อยํ    สมณสฺส    โคตมสฺส    สาวโก   อาคจฺฉติ   สมโณ   อานนฺโท
ยาวตา   โข   ปน   สมณสฺส   โคตมสฺส  สาวกา  โกสมฺพิยํ  ปฏิวสนฺติ
อยนฺเตสํ     อญฺญตโร    สมโณ    อานนฺโท    อปฺปสทฺทกามา    โข
ปน    เต    อายสฺมนฺโต   อปฺปสทฺทวินีตา   อปฺปสทฺทสฺส   วณฺณวาทิโน
อปฺเปวนาม   อปฺปสทฺทํ   ปริสํ   วิทิตฺวา  อุปสงฺกมิตพฺพํ  มญฺเญยฺยาติ  ฯ
อถ โข เต ปริพฺพาชกา ตุณฺหี อเหสุํ ฯ
     {๒๙๓.๒}   อถ  โข  อายสฺมา  อานนฺโท เยน สนฺทโก ปริพฺพาชโก
เตนุปสงฺกมิ   ฯ   อถ  โข  ปน  ๑-  สนฺทโก  ปริพฺพาชโก  อายสฺมนฺตํ
อานนฺทํ  เอตทโวจ  เอตุ  โข  ภวํ  อานนฺโท  สฺวาคตํ โภโต อานนฺทสฺส
จิรสฺสํ  โข  ภวํ  อานนฺโท  อิมํ  ปริยายมกาสิ  ยทิทํ  อิธาคมนาย นิสีทตุ
ภวํ  อานนฺโท  อิทมาสนํ  ปญฺญตฺตนฺติ  ฯ  นิสีทิ  โข  อายสฺมา  อานนฺโท
ปญฺญตฺเต   อาสเน   ฯ   สนฺทโกปิ   โข   ปริพฺพาชโก   อญฺญตรํ  นีจํ
อาสนํ คเหตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ
     [๒๙๔]   เอกมนฺตํ   นิสินฺนํ   โข   สนฺทกํ  ปริพฺพาชกํ  อายสฺมา
อานนฺโท   เอตทโวจ   กาย  นุตฺถ  สนฺทก  เอตรหิ  กถาย  สนฺนิสินฺนา
กา  จ  ปน  โว  อนฺตรากถา  วิปฺปกตาติ  ฯ  ติฏฺฐเตสา  โภ  อานนฺท
กถา  ยาย  มยํ  เอตรหิ  กถาย  สนฺนิสินฺนา  เนสา  โภโต  อานนฺทสฺส
กถา   ทุลฺลภา   ภวิสฺสติ   ปจฺฉาปิ   สวนาย   สาธุ   วต  ภวนฺตํเยว
อานนฺทํ   ปฏิภาตุ   สเก   อาจริยเก  ธมฺมี  กถาติ  ฯ  เตนหิ  สนฺทก
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปนสทฺโท นตฺถิ ฯ
สุณาหิ   สาธุกํ   มนสิกโรหิ  ภาสิสฺสามีติ  ฯ  เอวํ  โภติ  โข  สนฺทโก
ปริพฺพาชโก    อายสฺมโต    อานนฺทสฺส    ปจฺจสฺโสสิ   ฯ    อายสฺมา
อานนฺโท   เอตทโวจ   จตฺตาโรเม   สนฺทก   เตน   ภควตา  ชานตา
ปสฺสตา    อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน    อพฺรหฺมจริยวาสา    อกฺขาตา
จตฺตาริ   จ   อนสฺสาสิกานิ   พฺรหฺมจริยานิ   อกฺขาตานิ   ยตฺถ   วิญฺญู
ปุริโส  สสกฺกํ  ๑-  พฺรหฺมจริยํ  น  วเสยฺย  วสนฺโต  จ ๒- นาราเธยฺย
ญายํ  ธมฺมํ  กุสลนฺติ  ฯ  กตเม  ปน  เต  [๓]-  อานนฺท เตน ภควตา
ชานตา   ปสฺสตา  อรหตา  สมฺมาสมฺพุทฺเธน  จตฺตาโร  อพฺรหฺมจริยวาสา
อกฺขาตา     ยตฺถ     วิญฺญู     ปุริโส    สสกฺกํ    พฺรหฺมจริยํ    น
วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     [๒๙๕]   อิธ  สนฺทก  เอกจฺโจ  สตฺถา  เอวํวาที  โหติ  เอวํทิฏฺฐี
นตฺถิ   ทินฺนํ   นตฺถิ   ยิฏฺฐํ   นตฺถิ   หุตํ  นตฺถิ  สุกฏทุกฺกฏานํ  กมฺมานํ
ผลํ   วิปาโก   นตฺถิ   อยํ   โลโก   นตฺถิ   ปโร  ๔-  โลโก  นตฺถิ
มาตา    นตฺถิ    ปิตา   นตฺถิ   สตฺตา   โอปปาติกา   นตฺถิ   โลเก
สมณพฺราหฺมณา      สมฺมคฺคตา      สมฺมาปฏิปนฺนา     เย     อิมญฺจ
โลกํ    ปรญฺจ    โลกํ    สยํ    อภิญฺญา    สจฺฉิกตฺวา    ปเวเทนฺติ
จาตุมฺมหาภูติโก   อยํ   ปุริโส   ยทา   กาลํ   กโรติ  ปฐวี  ปฐวิกายํ
อนุเปติ   อนุปคจฺฉติ   อาโป   อาโปกายํ   อนุเปติ  อนุปคจฺฉติ  เตโช
เตโชกายํ   อนุเปติ  อนุปคจฺฉติ  วาโย  วาโยกายํ  อนุเปติ  อนุปคจฺฉติ
@เชิงอรรถ:  ม. สํสกฺกํ ฯ    สี. ยุ. วสนฺโต วาติ ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ    ม. โภ ฯ
@ ม. ปรโลโก ฯ
อากาสํ      อินฺทฺริยานิ      สงฺกมนฺติ      อาสนฺทิปญฺจมา     ปุริสา
มตํ   อาทาย   คจฺฉนฺติ   ยาว   อาฬหนา   ๑-   ปทานิ   ปญฺญายนฺติ
กาโปตกานิ     อฏฺฐีนิ    ภวนฺติ    ภสฺมนฺตา    หุติโย    ทตฺตุปญฺญตฺตํ
ยทิทํ  ทานํ  เตสํ  ตุจฺฉํ  ๒-  มุสา  วิลาโป  เยเกจิ  อตฺถิกวาทํ วทนฺติ
พาเล   จ   ปณฺฑิเต   จ   กายสฺส   เภทา  อุจฺฉิชฺชนฺติ  วินสฺสนฺติ  น
โหนฺติ ปรมฺมรณาติ ฯ
     [๒๙๖]   ตตฺร   สนฺทก   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อยํ
โข   ภวํ   สตฺถา   เอวํวาที   เอวํทิฏฺฐี   นตฺถิ   ทินฺนํ   นตฺถิ  ยิฏฺฐํ
นตฺถิ    หุตํ    นตฺถิ   สุกฏทุกฺกฏานํ   กมฺมานํ   ผลํ   วิปาโก   นตฺถิ
อยํ   โลโก   นตฺถิ   ปโร   โลโก   นตฺถิ  มาตา  นตฺถิ  ปิตา  นตฺถิ
สตฺตา    โอปปาติกา    นตฺถิ    โลเก    สมณพฺราหฺมณา   สมฺมคฺคตา
สมฺมาปฏิปนฺนา    เย   อิมญฺจ   โลกํ   ปรญฺจ   โลกํ   สยํ   อภิญฺญา
สจฺฉิกตฺวา   ปเวเทนฺติ   จาตุมฺมหาภูติโก   อยํ   ปุริโส   ยทา   กาลํ
กโรติ    ปฐวี   ปฐวิกายํ   อนุเปติ   อนุปคจฺฉติ   อาโป   อาโปกายํ
อนุเปติ   อนุปคจฺฉติ   เตโช   เตโชกายํ   อนุเปติ  อนุปคจฺฉติ  วาโย
วาโยกายํ    อนุเปติ    อนุปคจฺฉติ    อากาสํ   อินฺทฺริยานิ   สงฺกมนฺติ
อาสนฺทิปญฺจมา    ปุริสา    มตํ   อาทาย   คจฺฉนฺติ   ยาว   อาฬหนา
ปทานิ     ปญฺญายนฺติ     กาโปตกานิ    อฏฺฐีนิ    ภวนฺติ    ภสฺมนฺตา
หุติโย    ทตฺตุปญฺญตฺตํ    ยทิทํ   ทานํ   เตสํ   ตุจฺฉํ   มุสา   วิลาโป
เยเกจิ   อตฺถิกวาทํ   วทนฺติ   พาเล  จ  ปณฺฑิเต  จ  กายสฺส  เภทา
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อาฬาหนา ฯ อปรํปิ อีทิสเมว ฯ    ม. ตุจฺฉา ฯ อปรํปิ อีทิสเมว ฯ
อุจฺฉิชฺชนฺติ วินสฺสนฺติ น โหนฺติ ปรมฺมรณาติ ฯ
     {๒๙๖.๑}   สเจ  อิมสฺส  โภโต  สตฺถุโน  สจฺจํ  วจนํ อกเตน เม
เอตฺถ   กตํ  อวุสิเตน  เม  เอตฺถ  วุสิตํ  อุโภปิ  มยํ  เอตฺถ  สมสมา
สามญฺญํ  ปตฺตา  โย  จาหํ  น  วทามิ อุโภปิ กายสฺส เภทา อุจฺฉิชฺชิสฺสาม
วินสฺสิสฺสาม   น   ภวิสฺสาม   ปรมฺมรณาติ   ฯ   อติเรกํ  โข  ปนิมสฺส
โภโต    สตฺถุโน    นคฺคิยํ    มุณฺฑิยํ   อุกฺกุฏิกปฺปธานํ   เกสมสฺสุโลจนํ
โยหํ    ปุตฺตสมฺพาธสยนํ    อชฺฌาวสนฺโต    กาสิกจนฺทนํ   ปจฺจนุโภนฺโต
มาลาคนฺธวิเลปนํ   ธาเรนฺโต   ชาตรูปรชตํ  สาทิยนฺโต   อิมินา  โภตา
สตฺถารา   สมสมคติโก   ภวิสฺสามิ   อภิสมฺปรายํ   โสหํ   กึ  ชานนฺโต
กึ  ปสฺสนฺโต  อิมสฺมึ  สตฺถริ  พฺรหฺมจริยํ  จริสฺสามิ  โส อพฺรหฺมจริยวาโส
อยนฺติ   อิติ   วิทิตฺวา   ตสฺมา  พฺรหฺมจริยา  นิพฺพิชฺช  ปกฺกมติ  ฯ  อยํ
โข   สนฺทก  เตน  ภควตา  ชานตา  ปสฺสตา  อรหตา  สมฺมาสมฺพุทฺเธน
ปฐโม    อพฺรหฺมจริยวาโส   อกฺขาโต   ยตฺถ   วิญฺญู   ปุริโส   สสกฺกํ
พฺรหฺมจริยํ น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๒๙๗]   ปุน   จปรํ  สนฺทก  อิเธกจฺโจ  สตฺถา  เอวํวาที  โหติ
เอวํทิฏฺฐี   กรโต   การยโต   ฉินฺทโต  เฉทาปยโต  ปจโต  ปจาปยโต
โสจโต  ๑-  โสจาปยโต  กิลมโต  ๒-  กิลมาปยโต ผนฺทโต ผนฺทาปยโต
ปาณมติปาตาปยโต  ๓-  อทินฺนํ  อาทิยโต  สนฺธึ  ฉินฺทโต  นิลฺโลปํ หรโต
เอกาคาริกํ   ๔-   กโรโต  ปริปนฺเถ  ติฏฺฐโต  ปรทารํ  คจฺฉโต  มุสา
@เชิงอรรถ:  ยุ. โรจยโตติ อตฺถิ โสจาปยโตติ จ นตฺถิ ฯ  ยุ. กิลยโตติ อตฺถิ กิลมาปยโตติ
@นตฺถิ ฯ    ม. ปาณมติปาปยโต ฯ    ม. เอกาคาริยํ ฯ
ภณโต   กรโต   น   กรียติ   ปาปํ  ขุรปริยนฺเตน  เจปิ  จกฺเกน  โย
อิมิสฺสา   ปฐวิยา   ปาเณ   เอกํ   มํสขลํ   เอกํ   มํสปุญฺชํ   กเรยฺย
นตฺถิ    ตโตนิทานํ    ปาปํ    นตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม   ทกฺขิณญฺเจปิ
คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   หนนฺโต  ฆาเตนฺโต  ฉินฺทนฺโต  เฉทาเปนฺโต
ปจนฺโต   ปาเจนฺโต   ๑-   นตฺถิ   ตโตนิทานํ   ปาปํ   นตฺถิ  ปาปสฺส
อาคโม   อุตฺตรญฺเจปิ   คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   ททนฺโต  ทาเปนฺโต
ยชนฺโต    ยชาเปนฺโต    นตฺถิ    ตโตนิทานํ   ปุญฺญํ   นตฺถิ   ปุญฺญสฺส
อาคโม    ทาเนน    ทเมน    สญฺญเมน   สจฺจวชฺเชน   นตฺถิ   ปุญฺญํ
นตฺถิ ปุญฺญสฺส อาคโมติ ฯ
     [๒๙๘]   ตตฺร   สนฺทก   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อยํ
โข   ภวํ   สตฺถา   เอวํวาที   เอวํทิฏฺฐี   กรโต   การยโต  ฉินฺทโต
เฉทาปยโต  ปจโต  ปจาปยโต  โสจโต  โสจาปยโต กิลมโต กิลมาปยโต
ผนฺทโต     ผนฺทาปยโต     ปาณมติปาตาปยโต     อทินฺนํ    อาทิยโต
สนฺธึ    ฉินฺทโต   นิลฺโลปํ   หรโต   เอกาคาริกํ   กโรโต   ปริปนฺเถ
ติฏฺฐโต   ปรทารํ   คจฺฉโต   มุสา   ภณโต   กรโต  น  กรียติ  ปาปํ
ขุรปริยนฺเตน   เจปิ   จกฺเกน   โย   อิมิสฺสา   ปฐวิยา  ปาเณ  เอกํ
มํสขลํ    เอกํ   มํสปุญฺชํ   กเรยฺย   นตฺถิ   ตโตนิทานํ   ปาปํ   นตฺถิ
ปาปสฺส    อาคโม   ทกฺขิณญฺเจปิ   คงฺคาย   ตีรํ   คจฺเฉยฺย   หนนฺโต
ฆาเตนฺโต    ฉินฺทนฺโต    เฉทาเปนฺโต    ปจนฺโต   ปาเจนฺโต   นตฺถิ
ตโตนิทานํ    ปาปํ   นตฺถิ   ปาปสฺส   อาคโม   อุตฺตรญฺเจปิ   คงฺคาย
@เชิงอรรถ:  ม. ปจาเปนฺโต ฯ
ตีรํ    คจฺเฉยฺย   ททนฺโต   ทาเปนฺโต   ยชนฺโต   ยชาเปนฺโต   นตฺถิ
ตโตนิทานํ    ปุญฺญํ    นตฺถิ    ปุญฺญสฺส    อาคโม    ทาเนน   ทเมน
สญฺญเมน สจฺจวชฺเชน นตฺถิ ปุญฺญํ นตฺถิ ปุญฺญสฺส อาคโมติ ฯ
     {๒๙๘.๑}   สเจ  อิมสฺส  โภโต  สตฺถุโน  สจฺจํ  วจนํ อกเตน เม
เอตฺถ   กตํ  อวุสิเตน  เม  เอตฺถ  วุสิตํ  อุโภปิ  มยํ  เอตฺถ  สมสมา
สามญฺญํ   ปตฺตา   โย  จาหํ  น  วทามิ  อุภินฺนํ  กุรุตํ  ๑-  น  กรียติ
ปาปนฺติ   ฯ   อติเรกํ   โข   ปนิมสฺส  โภโต  สตฺถุโน  นคฺคิยํ  มุณฺฑิยํ
อุกฺกุฏิกปฺปธานํ   เกสมสฺสุโลจนํ   โยหํ   ปุตฺตสมฺพาธสยนํ   อชฺฌาวสนฺโต
กาสิกจนฺทนํ       ปจฺจนุโภนฺโต      มาลาคนฺธวิเลปนํ      ธาเรนฺโต
ชาตรูปรชตํ    สาทิยนฺโต    อิมินา    โภตา   สตฺถารา   สมสมคติโก
ภวิสฺสามิ   อภิสมฺปรายํ   โสหํ   กึ   ชานนฺโต   กึ   ปสฺสนฺโต  อิมสฺมึ
สตฺถริ    พฺรหฺมจริยํ    จริสฺสามิ    โส    อพฺรหฺมจริยวาโส    อยนฺติ
อิติ   วิทิตฺวา   ตสฺมา   พฺรหฺมจริยา   นิพฺพิชฺช   ปกฺกมติ  ฯ  อยํ  โข
สนฺทก   เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา   อรหตา  สมฺมาสมฺพุทฺเธน
ทุติโย    อพฺรหฺมจริยวาโส   อกฺขาโต   ยตฺถ   วิญฺญู   ปุริโส   สสกฺกํ
พฺรหฺมจริยํ น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๒๙๙]   ปุน   จปรํ  สนฺทก  อิเธกจฺโจ  สตฺถา  เอวํวาที  โหติ
เอวํทิฏฺฐี   นตฺถิ   เหตุ   นตฺถิ   ปจฺจโย  สตฺตานํ  สงฺกิเลสาย  อเหตู
อปฺปจฺจยา   สตฺตา   สงฺกิลิสฺสนฺติ   นตฺถิ  เหตุ  นตฺถิ  ปจฺจโย  สตฺตานํ
วิสุทฺธิยา    อเหตู    อปฺปจฺจยา    สตฺตา    วิสุชฺฌนฺติ    นตฺถิ   พลํ
@เชิงอรรถ:  ม. กตํ ฯ
นตฺถิ   วิริยํ   นตฺถิ   ปุริสถาโม   นตฺถิ   ปุริสปรกฺกโม  สพฺเพ  สตฺตา
สพฺเพ   ปาณา   สพฺเพ   ภูตา   สพฺเพ  ชีวา  อวสา  อพลา  อวิริยา
นิยติสงฺคติภาวปริณตา ฉเสฺววาภิชาตีสุ สุขทุกฺขํ ปฏิสํเวเทนฺตีติ ฯ
     [๓๐๐]   ตตฺร   สนฺทก   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อยํ
โข   ภวํ   สตฺถา   เอวํวาที   เอวํทิฏฺฐี   นตฺถิ  เหตุ  นตฺถิ  ปจฺจโย
สตฺตานํ    สงฺกิเลสาย    อเหตู    อปฺปจฺจยา    สตฺตา   สงฺกิลิสฺสนฺติ
นตฺถิ   เหตุ   นตฺถิ   ปจฺจโย   สตฺตานํ   วิสุทฺธิยา  อเหตู  อปฺปจฺจยา
สตฺตา   วิสุชฺฌนฺติ   นตฺถิ   พลํ   นตฺถิ   วิริยํ  นตฺถิ  ปุริสถาโม  นตฺถิ
ปุริสปรกฺกโม   สพฺเพ   สตฺตา   สพฺเพ   ปาณา   สพฺเพ  ภูตา  สพฺเพ
ชีวา   อวสา   อพลา   อวิริยา  นิยติสงฺคติภาวปริณตา  ฉเสฺววาภิชาตีสุ
สุขทุกฺขํ   ปฏิสํเวเทนฺตีติ   ฯ   สเจ   อิมสฺส   โภโต   สตฺถุโน  สจฺจํ
วจนํ   อกเตน   เม   เอตฺถ   กตํ   อวุสิเตน   เม   เอตฺถ   วุสิตํ
อุโภปิ    มยํ   เอตฺถ   สมสมา   สามญฺญํ   ปตฺตา   โย   จาหํ   น
วทามิ    อุโภ    อเหตู    อปฺปจฺจยา   วิสุชฺฌิสฺสามาติ   ฯ   อติเรกํ
โข    ปนิมสฺส    โภโต    สตฺถุโน   นคฺคิยํ   มุณฺฑิยํ   อุกฺกุฏิกปฺปธานํ
เกสมสฺสุโลจนํ    โยหํ    ปุตฺตสมฺพาธสยนํ   อชฺฌาวสนฺโต   กาสิกจนฺทนํ
ปจฺจนุโภนฺโต       มาลาคนฺธวิเลปนํ      ธาเรนฺโต      ชาตรูปรชตํ
สาทิยนฺโต    อิมินา    โภตา    สตฺถารา    สมสมคติโก    ภวิสฺสามิ
อภิสมฺปรายํ    โสหํ   กึ   ชานนฺโต   กึ   ปสฺสนฺโต   อิมสฺมึ   สตฺถริ
พฺรหฺมจริยํ   จริสฺสามิ   โส   อพฺรหฺมจริยวาโส   อยนฺติ   อิติ  วิทิตฺวา
ตสฺมา   พฺรหฺมจริยา   นิพฺพิชฺช   ปกฺกมติ   ฯ   อยํ  โข  สนฺทก  เตน
ภควตา    ชานตา    ปสฺสตา    อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน    ตติโย
อพฺรหฺมจริยวาโส   อกฺขาโต   ยตฺถ   วิญฺญู   ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ
น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๓๐๑]   ปุน   จปรํ  สนฺทก  อิเธกจฺโจ  สตฺถา  เอวํวาที  โหติ
เอวํทิฏฺฐี   สตฺติเม   กายา   อกฏา   อกฏวิธา   อนิมฺมิตา  อนิมฺมาตา
วญฺฌา    กูฏฏฺฐา    เอสิกฏฺฐายิฏฺฐิตา   ๑-   เต   น   อิญฺชนฺติ   น
วิปริณาเมนฺติ     นาญฺญมญฺญํ     พฺยาพาเธนฺติ     นาลํ    อญฺญมญฺญสฺส
สุขาย   วา   ทุกฺขาย   วา  สุขทุกฺขาย  วา  กตเม  สตฺต  ปฐวิกาโย
อาโปกาโย  เตโชกาโย  วาโยกาโย  สุเข ทุกฺเข ชีเว สตฺตเม ๒- อิเม
สตฺต   กายา   อกฏา  อกฏวิธา  อนิมฺมิตา  อนิมฺมาตา  วญฺฌา  กูฏฏฺฐา
เอสิกฏฺฐายิฏฺฐิตา   เต   น   อิญฺชนฺติ   น   วิปริณาเมนฺติ   นาญฺญมญฺญํ
พฺยาพาเธนฺติ   นาลํ  อญฺญมญฺญสฺส  สุขาย  วา  ทุกฺขาย  วา  สุขทุกฺขาย
วา  ตตฺถ  นตฺถิ หนฺตา วา ฆาเตตา วา โสตา วา สาเวตา วา วิญฺญาตา
วา  วิญฺญาเปตา  วา  โยปิ  ติเณฺหน  สตฺเถน  สีสํ  ฉินฺทติ น โกจิ กญฺจิ
ชีวิตา โวโรเปติ สตฺตนฺนํ เตฺวว กายานมนฺตเรน สตฺถํ วิวรมนุปฺปตติ ฯ
     {๓๐๑.๑}  จุทฺทส  โข  ปนิมานิ  โยนิปฺปมุขสตสหสฺสานิ สฏฺฐิญฺจ ๓-
สตานิ   ฉ   จ   สตานิ  ปญฺจ  จ  กมฺมุโน  สตานิ  ปญฺจ  จ  กมฺมานิ
@เชิงอรรถ:  อีสิกฏฺฐายิฏฺฐิตาติปิ ปาโฐ ฯ    ม. เอวํ ฯ สี. ยุ. สตฺติเม ฯ
@ ยุ. สฏฺฐิ จ ฯ
ตีณิ    จ    กมฺมานิ    กมฺเม   จ   อฑฺฒกมฺเม   จ   ทฺวฏฺฐิปฺปฏิปทา
ทฺวฏฺฐนฺตรกปฺปา   [๑]-   ฉฬาภิชาติโย  อฏฺฐ  ปุริสภูมิโย  เอกูนปญฺญาส
อาชีวสเต       เอกูนปญฺญาส       ปริพฺพาชกสเต      เอกูนปญฺญาส
นาคาวาสสเต   วีเส  อินฺทฺริยสเต  ตึเส  นิรยสเต  ฉตฺตึส  รโชธาตุโย
สตฺต    สญฺญิคพฺภา    สตฺต   อสญฺญิคพฺภา   สตฺต   นิคนฺถคพฺภา   สตฺต
เทวา  ๒-  สตฺต  มานุสา  สตฺต ปิสาจา สตฺต สรา สตฺต ปวุฏา ๓- สตฺต
ปาสาณา   ๔-   สตฺต  ปปาตา  สตฺต  ปปาตสตานิ  สตฺต  สุปินา  สตฺต
สุปินสตานิ จูฬาสีติ มหากปฺปิโน สตสหสฺสานิ ยานิ ฯ
     {๓๐๑.๒}   พาเล  จ  ปณฺฑิเต  จ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ
กริสฺสนฺติ  ฯ  ตตฺถ  นตฺถิ  อิมินาหํ  สีเลน  วา  วตฺเตน  วา ตเปน วา
พฺรหฺมจริเยน   วา  อปฺปริปกฺกํ  วา  กมฺมํ  ปริปาเจสฺสามิ  ปริปกฺกํ  วา
กมฺมํ   ผุสฺส   ผุสฺส   พฺยนฺตีกริสฺสามีติ  เหวํ  นตฺถิ  โทณมิเต  สุขทุกฺเข
ปริยนฺตกเต   สํสาเร   นตฺถิ   หายนวฑฺฒเน   นตฺถิ   อุกฺกํสาวกํเส  ฯ
เสยฺยถาปิ   นาม  สุตฺตคุเฬ  ขิตฺเต  นิพฺเพธิยมานเมว  ปเลติ  เอวเมว
พาเล จ ปณฺฑิเต จ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสนฺตีติ ฯ
     [๓๐๒]   ตตฺร   สนฺทก   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อยํ
โข  ภวํ  สตฺถา  เอวํวาที  เอวํทิฏฺฐี  สตฺติเม  กายา  อกฏา  อกฏวิธา
อนิมฺมิตา    อนิมฺมาตา    วญฺฌา    กูฏฏฺฐา    เอสิกฏฺฐายิฏฺฐิตา   เต
น    อิญฺชนฺติ   น   วิปริณาเมนฺติ    นาญฺญมญฺญํ   พฺยาพาเธนฺติ   นาลํ
อญฺญมญฺญสฺส   สุขาย   วา   ทุกฺขาย   วา   สุขทุกฺขาย   วา   กตเม
@เชิงอรรถ:  ม. จ ฯ   ม. ทิพฺพา ฯ    ม. สผุฏา ฯ    ยุ. สตฺต ปาสาณาติ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
สตฺต    ปฐวีกาโย    อาโปกาโย    เตโชกาโย   วาโยกาโย   สุเข
ทุกฺเข    ชีเว    สตฺตเม   อิเม   สตฺต   กายา   อกฏา   อกฏวิธา
อนิมฺมิตา   อนิมฺมาตา   วญฺฌา   กูฏฏฺฐา   เอสิกฏฺฐายิฏฺฐิตา   เต   น
อิญฺชนฺติ     น    วิปริณาเมนฺติ    นาญฺญมญฺญํ    พฺยาพาเธนฺติ    นาลํ
อญฺญมญฺญสฺส    สุขาย   วา   ทุกฺขาย   วา   สุขทุกฺขาย   วา   ตตฺถ
นตฺถิ  หนฺตา  วา  ฆาเตตา  วา  โสตา  วา  สาเวตา  วา  วิญฺญาตา
วา   วิญฺญาเปตา   วา   โยปิ   ติเณฺหน   สตฺเถน   สีสํ   ฉินฺทติ  น
โกจิ   กญฺจิ   ชีวิตา   โวโรเปติ   สตฺตนฺนํ   เตฺวว   กายานมนฺตเรน
สตฺถํ วิวรมนุปฺปตติ ฯ
     {๓๐๒.๑}   จุทฺทส    โข    ปนิมานิ    โยนิปฺปมุขสตสหสฺสานิ
สฏฺฐิญฺจ   สตานิ   ฉ   จ   สตานิ   ปญฺจ   จ  กมฺมุโน  สตานิ  ปญฺจ
จ  กมฺมานิ  ตีณิ  จ  กมฺมานิ  กมฺเม  จ  อฑฺฒกมฺเม  จ  ทฺวฏฺฐิปฺปฏิปทา
ทฺวฏฺฐนฺตรกปฺปา    ฉฬาภิชาติโย    อฏฺฐ    ปุริสภูมิโย    เอกูนปญฺญาส
อาชีวสเต     ๑-     เอกูนปญฺญาส    ปริพฺพาชกสเต    เอกูนปญฺญาส
นาคาวาสสเต   วีเส  อินฺทฺริยสเต  ตึเส  นิรยสเต  ฉตฺตึส  รโชธาตุโย
สตฺต    สญฺญิคพฺภา    สตฺต   อสญฺญิคพฺภา   สตฺต   นิคนฺถคพฺภา   สตฺต
เทวา   สตฺต  มานุสา  สตฺต  ปิสาจา  สตฺต  สรา  สตฺต  ปวุฏา  สตฺต
ปาสาณา   สตฺต   ปปาตา   สตฺต   ปปาตสตานิ   สตฺต   สุปินา  สตฺต
สุปินสตานิ จูฬาสีติ มหากปฺปิโน สตสหสฺสานิ ยานิ ฯ
     {๓๐๒.๒}   พาเล   จ   ปณฺฑิเต   จ   สนฺธาวิตฺวา   สํสริตฺวา
ทุกฺขสฺสนฺตํ      กริสฺสนฺติ      ฯ      ตตฺถ      นตฺถิ      อิมินาหํ
สีเลน     วา    วตฺเตน    วา   ตเปน   วา   พฺรหฺมจริเยน   วา
@เชิงอรรถ:  ม. อาชีวกสเต ฯ
อปฺปริปกฺกํ   วา   กมฺมํ   ปริปาเจสฺสามิ   ปริปกฺกํ   วา   กมฺมํ  ผุสฺส
ผุสฺส   พฺยนฺตีกริสฺสามีติ   เหวํ   นตฺถิ  โทณมิเต  สุขทุกฺเข  ปริยนฺตกเต
สํสาเร   นตฺถิ   หายนวฑฺฒเน   นตฺถิ   อุกฺกํสาวกํเส   ฯ   เสยฺยถาปิ
นาม   สุตฺตคุเฬ   ขิตฺเต   นิพฺเพธิยมานเมว   ปเลติ  เอวเมว  พาเล
จ   ปณฺฑิเต   จ   สนฺธาวิตฺวา   สํสริตฺวา   ทุกฺขสฺสนฺตํ  กริสฺสนฺตีติ  ฯ
สเจ   ปน   ๑-   อิมสฺส   โภโต  สตฺถุโน  สจฺจํ  วจนํ  อกเตน  เม
เอตฺถ   กตํ  อวุสิเตน  เม  เอตฺถ  วุสิตํ  อุโภปิ  มยํ  เอตฺถ  สมสมา
สามญฺญํ   ปตฺตา   โย   จายํ  น  วทามิ  อุโภ  สนฺธาวิตฺวา  สํสริตฺวา
ทุกฺขสฺสนฺตํ   กริสฺสามาติ   ฯ   อติเรกํ   ๒-   โข   ปนิมสฺส   โภโต
สตฺถุโน    นคฺคิยํ    มุณฺฑิยํ    อุกฺกุฏิกปฺปธานํ    เกสมสฺสุโลจนํ   โยหํ
ปุตฺตสมฺพาธสยนํ      อชฺฌาวสนฺโต      กาสิกจนฺทนํ      ปจฺจนุโภนฺโต
มาลาคนฺธวิเลปนํ   ธาเรนฺโต   ชาตรูปรชตํ   สาทิยนฺโต  อิมินา  โภตา
สตฺถารา   สมสมคติโก   ภวิสฺสามิ  อภิสมฺปรายํ  โสหํ  กึ  ชานนฺโต  กึ
ปสฺสนฺโต   อิมสฺมึ   สตฺถริ  พฺรหฺมจริยํ  จริสฺสามิ  โส  อพฺรหฺมจริยวาโส
อยนฺติ  อิติ  วิทิตฺวา  ตสฺมา  พฺรหฺมจริยา  นิพฺพิชฺช  ปกฺกมติ  ฯ  อยํ โข
สนฺทก   เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา   อรหตา  สมฺมาสมฺพุทฺเธน
จตุตฺโถ   อพฺรหฺมจริยวาโส   อกฺขาโต   ยตฺถ   วิญฺญู   ปุริโส   สสกฺกํ
พฺรหฺมจริยํ น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     {๓๐๒.๓}   อิเม   โข  สนฺทก  เตน  ภควตา  ชานตา  ปสฺสตา
อรหตา       สมฺมาสมฺพุทฺเธน       จตฺตาโร       อพฺรหฺมจริยวาสา
@เชิงอรรถ:  ยุ. ปนสทฺโท นตฺถิ ฯ    ม. อติเรกตรํ ฯ
อกฺขาตา     ยตฺถ     วิญฺญู     ปุริโส    สสกฺกํ    พฺรหฺมจริยํ    น
วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     [๓๐๓]   อจฺฉริยํ   โภ  อานนฺท  อพฺภูตํ  โภ  อานนฺท  ยาวญฺจิทํ
เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา  อรหตา  สมฺมาสมฺพุทฺเธน  จตฺตาโร
อพฺรหฺมจริยวาสาว   สมานา   ๑-   อพฺรหฺมจริยวาสาติ  อกฺขาตา  ยตฺถ
วิญฺญู   ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  น  วเสยฺย  วสนฺโต  จ  นาราเธยฺย
ญายํ   ธมฺมํ   กุสลํ   ๒-  ฯ  กตมานิ  ปน  ตานิ  โภ  อานนฺท  เตน
ภควตา    ชานตา    ปสฺสตา    อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน   จตฺตาริ
อนสฺสาสิกานิ    พฺรหฺมจริยานิ    อกฺขาตานิ    ยตฺถ    วิญฺญู    ปุริโส
สสกฺกํ   พฺรหฺมจริยํ   น   วเสยฺย   วสนฺโต   จ   นาราเธยฺย   ญายํ
ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     [๓๐๔]   อิธ   สนฺทก   เอกจฺโจ   สตฺถา  สพฺพญฺญู  สพฺพทสฺสาวี
อปริเสสํ    ญาณทสฺสนํ   ปฏิชานาติ   จรโต   จ   เม   ติฏฺฐโต   จ
สุตฺตสฺส   จ   ชาครสฺส   จ  สตตํ  สมิตํ  ญาณทสฺสนํ  ปจฺจุปฏฺฐิตนฺติ  ฯ
โส    สุญฺญมฺปิ    อคารํ    ปวิสติ    ปิณฺฑมฺปิ   น   ลภติ   กุกฺกุโรปิ
ฑํสติ     จณฺเฑนปิ     หตฺถินา     สมาคจฺฉติ    จณฺเฑนปิ    อสฺเสน
สมาคจฺฉติ    จณฺเฑนปิ    โคเณน    สมาคจฺฉติ   อิตฺถิยาปิ   ปุริสสฺสปิ
นามมฺปิ     โคตฺตมฺปิ     ปุจฺฉติ     คามสฺสปิ    นิคมสฺสปิ    นามมฺปิ
มคฺคมฺปิ   ปุจฺฉติ   ฯ  โส  กิมิทนฺติ  ปุฏฺโฐ  สมาโน  สุญฺญํ  เม  อคารํ
ปวิสิตพฺพํ   อโหสิ   เตน   ปาวิสึ   ปิณฺฑํ   ๓-  เม  อลทฺธพฺพํ  อโหสิ
@เชิงอรรถ:  ม. สมานา อพฺรหฺมจริยวาสาตีติ นตฺถิ ฯ    ม. กุสลนฺติ ฯ
@ ม. ปิณฺฑํปิ อลทฺธพฺพํ ฯ
เตนาลทฺธํ  ๑-  กุกฺกุเรน  ฑํสิตพฺพํ  อโหสิ  เตนมฺหิ  ๒-  ทฏฺโฐ จณฺเฑน
หตฺถินา    สมาคนฺตพฺพํ    อโหสิ   เตน   สมาคมึ   จณฺเฑน   อสฺเสน
สมาคนฺตพฺพํ   อโหสิ   เตน   สมาคมึ   จณฺเฑน   โคเณน  สมาคนฺตพฺพํ
อโหสิ    เตน    สมาคมึ   อิตฺถิยาปิ   ปุริสสฺสปิ   นามมฺปิ   โคตฺตมฺปิ
ปุจฺฉิตพฺพํ    อโหสิ    เตน    ปุจฺฉึ    คามสฺสปิ   นิคมสฺสปิ   นามมฺปิ
มคฺคมฺปิ ปุจฺฉิตพฺพํ อโหสิ เตน ปุจฺฉินฺติ ฯ
     {๓๐๔.๑}   ตตฺร  ๓-  สนฺทก  วิญฺญู  ปุริโส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ อยํ
โข    ภวํ    สตฺถา    สพฺพญฺญู   สพฺพทสฺสาวี   อปริเสสํ   ญาณทสฺสนํ
ปฏิชานาติ  จรโต  จ  เม  ติฏฺฐโต  จ สุตฺตสฺส จ ชาครสฺส จ สตตํ สมิตํ
ญาณทสฺสนํ   ปจฺจุปฏฺฐิตนฺติ   ฯ   โส   สุญฺญมฺปิ  อคารํ  ปวิสติ  ปิณฺฑมฺปิ
น   ลภติ   กุกฺกุโรปิ   ฑํสติ   จณฺเฑนปิ  หตฺถินา  สมาคจฺฉติ  จณฺเฑนปิ
อสฺเสน    สมาคจฺฉติ    จณฺเฑนปิ    โคเณน    สมาคจฺฉติ   อิตฺถิยาปิ
ปุริสสฺสปิ   นามมฺปิ   โคตฺตมฺปิ   ปุจฺฉติ   คามสฺสปิ   นิคมสฺสปิ  นามมฺปิ
มคฺคมฺปิ    ปุจฺฉติ    ฯ    โส    กิมิทนฺติ    ปุฏฺโฐ   สมาโน   สุญฺญํ
อคารํ    ปวิสิตพฺพํ    อโหสิ   เตน   ปาวิสึ   ปิณฺฑํ   เม   อลทฺธพฺพํ
อโหสิ    เตนาลทฺธํ    กุกฺกุเรน   ฑํสิตพฺพํ   อโหสิ   เตนมฺหิ   ทฏฺโฐ
จณฺเฑน    หตฺถินา    สมาคนฺตพฺพํ   อโหสิ   เตน   สมาคมึ   จณฺเฑน
อสฺเสน    สมาคนฺตพฺพํ    อโหสิ   เตน   สมาคมึ   จณฺเฑน   โคเณน
สมาคนฺตพฺพํ   อโหสิ   เตน   สมาคมึ   อิตฺถิยาปิ   ปุริสสฺสปิ   นามมฺปิ
โคตฺตมฺปิ    ปุจฺฉิตพฺพํ    อโหสิ    เตน   ปุจฺฉึ   คามสฺสปิ   นิคมสฺสปิ
@เชิงอรรถ:  ม. เตน นาลตฺถ ฯ ยุ. เตน นาลทฺธํ ฯ    ม. เตน ฯ
@ ม. ตตฺร สนฺทก ... ปุจฺฉินฺตีติ นตฺถิ ฯ
นามมฺปิ    มคฺคมฺปิ    ปุจฺฉิตพฺพํ    อโหสิ   เตน   ปุจฺฉินฺติ   ฯ   โส
อนสฺสาสิกํ   อิทํ   พฺรหฺมจริยนฺติ   อิติ   วิทิตฺวา   ตสฺมา   พฺรหฺมจริยา
นิพฺพิชฺช   ปกฺกมติ   ฯ   อิทํ   โข   สนฺทก   เตน   ภควตา  ชานตา
ปสฺสตา    อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน   ปฐมํ   อนสฺสาสิกํ   พฺรหฺมจริยํ
อกฺขาตํ    ยตฺถ    วิญฺญู   ปุริโส   สสกฺกํ   พฺรหฺมจริยํ   น   วเสยฺย
วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๓๐๕]   ปุน  จปรํ  สนฺทก  อิเธกจฺโจ  สตฺถา  อนุสฺสวิโก  โหติ
อนุสฺสวสจฺโจ   ฯ   โส   อนุสฺสเวน   อิติหีติหปรมฺปราย   ปิฏกสมฺปทาย
ธมฺมํ  เทเสติ  ฯ  อนุสฺสวิกสฺส  โข  ปน  สนฺทก  สตฺถุโน อนุสฺสวสจฺจสฺส
สุสุตมฺปิ     โหติ    ทุสฺสุตมฺปิ    โหติ    ตถาปิ    โหติ    อญฺญถาปิ
โหติ    ฯ   ตตฺร   สนฺทก   วิญฺญู   ปุริโส   อิติ   ปฏิสญฺจิกฺขติ   อยํ
โข   ภวํ   สตฺถา   อนุสฺสวิโก   อนุสฺสวสจฺโจ   ฯ   โส   อนุสฺสเวน
อิติหีติหปรมฺปราย    ปิฏกสมฺปทาย    ธมฺมํ   เทเสติ   ฯ   อนุสฺสวิกสฺส
โข   ปน   สนฺทก   สตฺถุโน   อนุสฺสวสจฺจสฺส  สุสุตมฺปิ  โหติ  ทุสฺสุตมฺปิ
โหติ   ตถาปิ   โหติ   อญฺญถาปิ   โหติ   ฯ   โส   อนสฺสาสิกํ   อิทํ
พฺรหฺมจริยนฺติ   อิติ   วิทิตฺวา  ตสฺมา  พฺรหฺมจริยา  นิพฺพิชฺช  ปกฺกมติ  ฯ
อิทํ  โข  สนฺทก  เตน  ภควตา  ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน
ทุติยํ   อนสฺสาสิกํ   พฺรหฺมจริยํ   อกฺขาตํ   ยตฺถ   วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ
พฺรหฺมจริยํ น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๓๐๖]   ปุน   จปรํ   สนฺทก   อิเธกจฺโจ   สตฺถา  ตกฺกี  โหติ
วีมํสี  ฯ  โส  ตกฺกปริยาหตํ  วีมํสานุจริตํ  สยํปฏิภานํ  ธมฺมํ  เทเสติ  ฯ
ตกฺกิสฺส    โข   ปน   สนฺทก   สตฺถุโน   วีมํสิสฺส   สุตกฺกิตมฺปิ   โหติ
ทุตฺตกฺกิตมฺปิ   โหติ   ตถาปิ   โหติ   อญฺญถาปิ  โหติ  ฯ  ตตฺร  สนฺทก
วิญฺญู  ปุริโส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อยํ  โข  ภวํ  สตฺถา  ตกฺกี วีมํสี ๑- ฯ
โส    ตกฺกปริยาหตํ    วีมํสานุจริตํ   สยํปฏิภานํ   ธมฺมํ   เทเสติ   ฯ
ตกฺกิสฺส   โข   ปน   สตฺถุโน   วีมํสิสฺส  สุตกฺกิตมฺปิ  โหติ  ทุตฺตกฺกิตมฺปิ
โหติ   ตถาปิ   โหติ   อญฺญถาปิ   โหติ   ฯ   โส   อนสฺสาสิกํ   อิทํ
พฺรหฺมจริยนฺติ   อิติ   วิทิตฺวา  ตสฺมา  พฺรหฺมจริยา  นิพฺพิชฺช  ปกฺกมติ  ฯ
อิทํ  โข  สนฺทก  เตน  ภควตา  ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน
ตติยํ   อนสฺสาสิกํ   พฺรหฺมจริยํ   อกฺขาตํ   ยตฺถ   วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ
พฺรหฺมจริยํ น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๓๐๗]   ปุน  จปรํ สนฺทก อิเธกจฺโจ สตฺถา มนฺโท [๒]- โมมุโห ฯ
โส   มนฺทตฺตา   โมมุหตฺตา   ตถา   ๓-  ตถา  ปญฺหํ  ปุฏฺโฐ  สมาโน
วาจาวิกฺเขปํ   อาปชฺชติ   อมราวิกฺเขปํ   เอวนฺติปิ   เม  โน  ตถาติปิ
เม  โน  อญฺญถาติปิ  เม  โน  โนติปิ  เม  โน  โน โนติปิ เม โนติ ฯ
ตตฺร   สนฺทก   วิญฺญู   ปุริโส  อิติ  ปฏิสญฺจิกฺขติ  อยํ  โข  ภวํ  สตฺถา
มนฺโท   โมมุโห   ฯ   โส   มนฺทตฺตา   โมมุหตฺตา  ตถา  ตถา  ปญฺหํ
ปุฏฺโฐ      สมาโน      วาจาวิกฺเขปํ     อาปชฺชติ     อมราวิกฺเขปํ
@เชิงอรรถ:  ม. วีมํสา ฯ    ม. ยุ. โหติ ฯ    ม. ตตฺถ ตตฺถ ฯ
เอวนฺติปิ  เม  โน  ตถาติปิ  เม  โน  อญฺญถาติปิ  เม  โน  โนติปิ เม
โน  โน  โนติปิ  เม  โนติ  ฯ  โส  อนสฺสาสิกํ  อิทํ  พฺรหฺมจริยนฺติ อิติ
วิทิตฺวา   ตสฺมา   พฺรหฺมจริยา   นิพฺพิชฺช  ปกฺกมติ  ฯ  อิทํ  โข  สนฺทก
เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา   อรหตา   สมฺมาสมฺพุทฺเธน  จตุตฺถํ
อนสฺสาสิกํ   พฺรหฺมจริยํ  อกฺขาตํ  ยตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ
น วเสยฺย วสนฺโต จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     {๓๐๗.๑}   อิมานิ  โข  สนฺทก  เตน  ภควตา  ชานตา  ปสฺสตา
อรหตา    สมฺมาสมฺพุทฺเธน    จตฺตาริ    อนสฺสาสิกานิ    พฺรหฺมจริยานิ
อกฺขาตานิ  ยตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  น  วเสยฺย  วสนฺโต
จ นาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     [๓๐๘]   อจฺฉริยํ   โภ  อานนฺท  อพฺภูตํ  โภ  อานนฺท  ยาวญฺจิทํ
เตน   ภควตา   ชานตา   ปสฺสตา   อรหตา  สมฺมาสมฺพุทฺเธน  จตฺตาริ
อนสฺสาสิกาเนว   ๑-   พฺรหฺมจริยานิ  อนสฺสาสิกานิ  ๒-  พฺรหฺมจริยานีติ
อกฺขาตานิ  ยตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  น  วเสยฺย  วสนฺโต
จ  นาราเธยฺย  ญายํ  ธมฺมํ  กุสลํ  ฯ  โส ปน โภ อานนฺท สตฺถา กึวาที
กิมกฺขายี   ยตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  วเสยฺย  วสนฺโต  จ
อาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     [๓๐๙]   อิธ    สนฺทก   ตถาคโต   โลเก   อุปฺปชฺชติ   อรหํ
สมฺมาสมฺพุทฺโธ     วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน    สุคโต    โลกวิทู    อนุตฺตโร
ปุริสทมฺมสารถิ   สตฺถา   เทวมนุสฺสานํ   พุทฺโธ   ภควา   ฯเปฯ   โส
@เชิงอรรถ:  ม. อนสฺสาสิกานิ ฯ    ม. อนสฺสาสิกานิ พฺรหฺมจริยานีตีติ อิเม ปาฐา น
@ทิสฺสนฺติ ฯ
อิเม  ปญฺจ  นีวรเณ  ปหาย  เจตโส  อุปกฺกิเลเส  ปญฺญาย  ทุพฺพลีกรเณ
วิวิจฺเจว  กาเมหิ  วิวิจฺจ  อกุสเลหิ  ธมฺเมหิ  สวิตกฺกํ  สวิจารํ  วิเวกชํ
ปีติสุขํ  ปฐมํ  ฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ฯ  ยสฺมึ  โข  ปน  ๑-  สนฺทก
สตฺถริ   สาวโก   เอวรูปํ  โอฬารวิเสสํ  อธิคจฺฉติ  ตตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส
สสกฺกํ พฺรหฺมจริยํ วเสยฺย วสนฺโต จ อาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     {๓๐๙.๑}   ปุน  จปรํ  สนฺทก  ภิกฺขุ  วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา ฯเปฯ
ทุติยํ  ฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ฯ  ยสฺมึ  โข  ปน สนฺทก สตฺถริ สาวโก
เอวรูปํ  โอฬารวิเสสํ  อธิคจฺฉติ  ตตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ
วเสยฺย วสนฺโต จ อาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     {๓๐๙.๒}   ปุน  จปรํ  สนฺทก  ภิกฺขุ  ปีติยา  จ  วิราคา  ฯเปฯ
ตติยํ   ฌานํ   อุปสมฺปชฺช   วิหรติ   ฯ  ยสฺมึ  โข  ปน  สนฺทก  สตฺถริ
สาวโก   เอวรูปํ   โอฬารวิเสสํ  อธิคจฺฉติ  ตตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ
พฺรหฺมจริยํ วเสยฺย วสนฺโต จ อาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     {๓๐๙.๓}   ปุน  จปรํ  สนฺทก  ภิกฺขุ  สุขสฺส  จ  ปหานา  ทุกฺขสฺส
จ  ปหานา  ฯเปฯ  จตุตฺถํ  ฌานํ  อุปสมฺปชฺช  วิหรติ  ฯ  ยสฺมึ  โข ปน
สนฺทก   สตฺถริ   อริยสาวโก   เอวรูปํ   โอฬารวิเสสํ  อธิคจฺฉติ  ตตฺถ
วิญฺญู   ปุริโส   สสกฺกํ   พฺรหฺมจริยํ   วเสยฺย  วสนฺโต  จ  อาราเธยฺย
ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     [๓๑๐]   โส   เอวํ   สมาหิเต   จิตฺเต  ปริสุทฺเธ  ปริโยทาเต
@เชิงอรรถ:  สี. ยุ. สตฺตสุ ฐาเนสุ อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
อนงฺคเณ  วิคตูปกฺกิเลเส  มุทุภูเต  กมฺมนิเย  ฐิเต  อาเนญฺชปฺปตฺเต  ๑-
ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณาย   จิตฺตํ   อภินินฺนาเมติ   ฯ   โส   อเนกวิหิตํ
ปุพฺเพนิวาสํ   อนุสฺสรติ   เสยฺยถีทํ   เอกมฺปิ   ชาตึ   เทฺวปิ   ชาติโย
ฯเปฯ   อิติ   สาการํ  สอุทฺเทสํ  อเนกวิหิตํ  ปุพฺเพนิวาสํ  อนุสฺสรติ  ฯ
ยสฺมึ   โข   ปน   สนฺทก   สตฺถริ   สาวโก   เอวรูปํ   โอฬารวิเสสํ
อธิคจฺฉติ   ตตฺถ   วิญฺญู   ปุริโส   สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  วเสยฺย  วสนฺโต
จ อาราเธยฺย ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     {๓๑๐.๑}   โส เอวํ สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส   มุทุภูเต  กมฺมนิเย  ฐิเต  อาเนญฺชปฺปตฺเต  ๒-  สตฺตานํ
จุตูปปาตญาณาย  จิตฺตํ  อภินินฺนาเมติ  ฯ  โส  ทิพฺเพน  จกฺขุนา วิสุทฺเธน
อติกฺกนฺตมานุสเกน  สตฺเต  ปสฺสติ  จวมาเน  อุปปชฺชมาเน  หีเน  ปณีเต
สุวณฺเณ  ทุพฺพณฺเณ  สุคเต  ทุคฺคเต ฯเปฯ ยถากมฺมูปเค สตฺเต ปชานาติ ฯ
ยสฺมึ  โข  ปน  สนฺทก  สตฺถริ  สาวโก  เอวรูปํ  โอฬารวิเสสํ อธิคจฺฉติ
ตตฺถ  วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  วเสยฺย  วสนฺโต  จ อาราเธยฺย
ญายํ ธมฺมํ กุสลํ ฯ
     {๓๑๐.๒}   โส เอวํ สมาหิเต จิตฺเต ปริสุทฺเธ ปริโยทาเต อนงฺคเณ
วิคตูปกฺกิเลเส    มุทุภูเต    กมฺมนิเย    ฐิเต   อาเนญฺชปฺปตฺเต   ๓-
อาสวานํ   ขยญาณาย   จิตฺตํ   อภินฺนาเมติ   ฯ   โส   อิทํ   ทุกฺขนฺติ
ยถาภูตํ    ปชานาติ    อยํ   ทุกฺขสมุทโยติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ   อยํ
ทุกฺขนิโรโธติ      ยถาภูตํ      ปชานาติ     อยํ     ทุกฺขนิโรธคามินี
ปฏิปทาติ    ยถาภูตํ    ปชานาติ    ฯเปฯ    อยํ    อาสวนิโรธคามินี
@เชิงอรรถ: ๑-๒-๓ ยุ. อาเนชฺชปฺปตฺเต ฯ
ปฏิปทาติ   ยถาภูตํ   ปชานาติ  ฯ  ตสฺส  เอวํ  ชานโต  เอวํ  ปสฺสโต
กามาสวาปิ   จิตฺตํ   วิมุจฺจติ   ภวาสวาปิ  จิตฺตํ  วิมุจฺจติ  อวิชฺชาสวาปิ
จิตฺตํ   วิมุจฺจติ   วิมุตฺตสฺมึ   วิมุตฺตมิติ   ญาณํ  โหติ  ขีณา  ชาติ  วุสิตํ
พฺรหฺมจริยํ   กตํ   กรณียํ   นาปรํ   อิตฺถตฺตายาติ   ปชานาติ  ฯ  ยสฺมึ
โข  ปน  สนฺทก  สตฺถริ  สาวโก  เอวรูปํ  โอฬารวิเสสํ  อธิคจฺฉติ ตตฺถ
วิญฺญู  ปุริโส  สสกฺกํ  พฺรหฺมจริยํ  วเสยฺย  วสนฺโต  จ  อาราเธยฺย ญายํ
ธมฺมํ กุสลนฺติ ฯ
     [๓๑๑]   โย  ปน  โส  โภ  อานนฺท  ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา
กตกรณีโย     โอหิตภาโร     อนุปฺปตฺตสทตฺโถ     ปริกฺขีณภวสญฺโญชโน
สมฺมทญฺญา  วิมุตฺโต  ปริภุญฺเชยฺย  โส  กาเมติ  ฯ  โย  โส สนฺทก ภิกฺขุ
อรหํ   ขีณาสโว   วุสิตวา   กตกรณีโย   โอหิตภาโร   อนุปฺปตฺตสทตฺโถ
ปริกฺขีณภวสญฺโญชโน    สมฺมทญฺญา    วิมุตฺโต    อภพฺโพ    โส   ปญฺจ
ฐานานิ   อชฺฌาจริตุํ   อภพฺโพ  ขีณาสโว  ภิกฺขุ  สญฺจิจฺจ  ปาเณ  ชีวิตา
โวโรเปตุํ   อภพฺโพ   ขีณาสโว   ภิกฺขุ   อทินฺนํ  เถยฺยสงฺขาตํ  อาทาตุํ
อภพฺโพ  ขีณาสโว  ภิกฺขุ  เมถุนํ  ธมฺมํ  ปฏิเสวิตุํ  อภพฺโพ ขีณาสโว ภิกฺขุ
สมฺปชานมุสา   ภาสิตุํ   อภพฺโพ   ขีณาสโว   ภิกฺขุ  สนฺนิธิการกํ  กาเม
ปริภุญฺชิตุํ   เสยฺยถาปิ  ปุพฺเพ  อาคาริยภูโต  ฯ  โย  โส  สนฺทก  ภิกฺขุ
อรหํ   ขีณาสโว   วุสิตวา   กตกรณีโย   โอหิตภาโร   อนุปฺปตฺตสทตฺโถ
ปริกฺขีณภวสญฺโญชโน        สมฺมทญฺญา        วิมุตฺโต        อภพฺโพ
โส อิมานิ ปญฺจ ฐานานิ อชฺฌาจริตุนฺติ ฯ
     [๓๑๒]   โย  ปน  โส  โภ  อานนฺท  ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา
กตกรณีโย     โอหิตภาโร     อนุปฺปตฺตสทตฺโถ     ปริกขีณภวสญฺโญชโน
สมฺมทญฺญา  วิมุตฺโต  ตสฺส  จรโต  เจว  ติฏฺฐโต  จ สุตฺตสฺส จ ชาครสฺส
จ  สตตํ  สมิตํ  ญาณทสฺสนํ  ปจฺจุปฏฺฐิตํ  ขีณา  เม  อาสวาติ  ฯ  เตนหิ
สนฺทก   อุปมนฺเต   กริสฺสามิ  อุปมายปิเธกจฺเจ  วิญฺญู  ปุริสา  ภาสิตสฺส
อตฺถํ   อาชานนฺติ   ฯ   เสยฺยถาปิ  สนฺทก  ปุริสสฺส  หตฺถปาทา  ฉินฺนา
ตสฺส  จรโต  เจว  ติฏฺฐโต  จ สุตฺตสฺส จ ชาครสฺส จ สตตํ สมิตํ ฉินฺนาว
หตฺถปาทา   อปิจ  โข  ปน  ๑-  ปจฺจเวกฺขมาโน  ชานาติ  ฉินฺนา  เม
หตฺถปาทาติ  เอวเมว  โข  สนฺทก  โย  โส ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา
กตกรณีโย     โอหิตภาโร     อนุปฺปตฺตสทตฺโถ     ปริกฺขีณภวสญฺโญชโน
สมฺมทญฺญา  วิมุตฺโต  ตสฺส  จรโต  เจว  ติฏฺฐโต  จ สุตฺตสฺส จ ชาครสฺส
จ  สตตํ  สมิตํ  ขีณาว  อาสวา อปิจ โข ปน ๒- ปจฺจเวกฺขมาโน ชานาติ
ขีณา เม อาสวาติ ฯ
     [๓๑๓]   กีว   พหุกา   ปน   โภ   อานนฺท  อิมสฺมึ  ธมฺมวินเย
นิยฺยาตาโรติ   ฯ  น  โข  สนฺทก  เอกํเยว  สตํ  น  เทฺว  สตานิ  น
ตีณิ   สตานิ   น  จตฺตาริ  สตานิ  น  ปญฺจ  สตานิ  อถ  โข  ภิยฺโยว
เย   อิมสฺมึ   ธมฺมวินเย   นิยฺยาตาโรติ   ฯ   อจฺฉริยํ   โภ  อานนฺท
อพฺภูตํ    โภ    อานนฺท    น   จ   นาม   สธมฺโมกฺกํสนา   ภวิสฺสติ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ยุ. นํ ฯ
น   ปรธมฺมวมฺภนา   อายตเน   ว  ๑-  ธมฺมเทสนา  ตาว  พหุกา  จ
นิยฺยาตาโร    ปญฺญายิสฺสนฺติ    อิเม   ปนาชีวกา   ปุตฺตมตาย   ปุตฺตา
อตฺตานญฺเจว   อุกฺกํเสนฺติ  ปเร  จ  วมฺเภนฺติ  ตโย  เจว  นิยฺยาตาโร
ปญฺญาเปนฺติ  เสยฺยถีทํ  นนฺทํ  วจฺฉํ  กิสํ  สงฺกิจฺจํ  มกฺขลึ  โคสาลนฺติ  ฯ
อถ   โข  สนฺทโก  ปริพฺพาชโก  สกํ  ปริสํ  อามนฺเตสิ  จรนฺตุ  โภนฺโต
สมเณ   โคตเม   พฺรหฺมจริยวาโส  นทานิ  สุกรํ  อเมฺหหิ  ลาภสกฺการ-
สิโลเก ปริจฺจชิตุนฺติ ฯ
     อิติ   หิทํ   สนฺทโก   ปริพฺพาชโก  สกํ  ปริสํ  อุยฺโยเชสิ  ภควติ
พฺรหฺมจริเยติ ฯ
                  สนฺทกสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ฉฏฺฐํ ฯ
                      -----------
@เชิงอรรถ:  ยุ. จ. ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๒๘๘-๓๐๙. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=5909&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=5909&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=293&items=21              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=13&siri=26              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=293              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=4112              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=4112              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ https://84000.org/tipitaka/read/?index_13 https://84000.org/tipitaka/english/?index_13

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]