บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๐

[๑๓๑] อถ โข อายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ ฯเปฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ สาธุ เม ภนฺเต ภควา สงฺขิตฺเตน ธมฺมํ เทเสตุ ยมหํ ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา เอโก วูปกฏฺโฐ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อโถปฺปิเย ฯ ยุ. อถปฺปิเย ฯ ^๒ ม. รสญฺจ โภตฺวาน อสาทิตญฺจ สาทุํ ฯ @ยุ. รสญฺจ โภตฺวา สาทิตฌฺจ สาทุญฺจ ฯ ^๓ ม. ภุญฺเช ฯ @^๔ ม. วิโรธมาสาทุสุ ... ฯ ยุ. วิโรธมาสาทูสุ ... ฯ ^๕ ม. ยุ. มชฺเช ฯ @^๖ ม. ยุ. สุขทุกฺเข ฯ ^๗ ยุ. อุเปกฺโข ฯ ^๘ ม. ยุ. หิสทฺโท นตฺถิ ฯ @^๙ ม. ยุ. อิรียติ ฯ ^๑๐ ม. ยุ. ราคโทเส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๐.

อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหเรยฺยนฺติ ฯ เอตฺถทานิ มาลุกฺยปุตฺต กึ ทหเร ภิกฺขู วกฺขามิ ^๑- ยตฺร หิ นาม ตฺวํ ^๒- ชิณฺโณ วุฑฺโฒ ^๓- มหลฺลโก อทฺธคโต วโยอนุปฺปตฺโต สงฺขิตฺเตน โอวาทํ ยาจสีติ ฯ [๑๓๒] กิญฺจาปิหํ ^๔- ภนฺเต ชิณฺโณ วุฑฺโฒ มหลฺลโก อทฺธคโต วโยอนุปฺปตฺโต ฯ เทเสตุ เม ภนฺเต ภควา สงฺขิตฺเตน ธมฺมํ เทเสตุ สุคโต สงฺขิตฺเตน ธมฺมํ อปฺเปว นามาหํ ภควโต ภาสิตสฺส อตฺถํ อาชาเนยฺยํ อปฺเปว นามาหํ ภควโต ภาสิตสฺส ทายาโท อสฺสนฺติ ฯ {๑๓๒.๑} ตํ กึ มญฺญสิ มาลุกฺยปุตฺต เย เต จกฺขุวิญฺเญยฺยา รูปา อทิฏฺฐา อทิฏฺฐปุพฺพา น จ ปสฺสิ น จ เต โหติ ปสฺเสยฺยนฺติ อตฺถิ เต ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ เย เต โสตวิญฺเญยฺยา สทฺทา อสฺสุตา อสฺสุตปุพฺพา น จ สุณาสิ น จ เต โหติ สุเณยฺยนฺติ อตฺถิ เต ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ เย เต ฆานวิญฺเญยฺยา คนฺธา อฆายิตา อฆายิตปุพฺพา น จ ฆายสิ น จ เต โหติ ฆาเยยฺยนฺติ อตฺถิ เต ตตฺถ ฯเปฯ เย เต ชิวฺหาวิญฺเญยฺยา รสา อสายิตา อสายิตปุพฺพา น จ สายสิ น จ เต โหติ สาเยยฺยนฺติ อตฺถิ เต ตตฺถ ฯเปฯ เย เต กายวิญฺเญยฺยา โผฏฺฐพฺพา อสมฺผุฏฺฐา อสมฺผุฏฺฐปุพฺพา น จ ผุสฺสิ น จ เต โหติ ผุเสยฺยนฺติ อตฺถิ เต ตตฺถ ฯเปฯ เย เต มโนวิญฺเญยฺยา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วกฺขาม ฯ ^๒ ม. ยุ. ภิกฺขุ ฯ ^๓ ม. วุทฺโธ ฯ เอวมุปริปิ ฯ @^๔ ม. กิญฺจาปาหํ ฯ ยุ. กิญฺจาปหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๑.

ธมฺมา อวิญฺญาตา อวิญฺญาตปุพฺพา น จ วิชานาสิ น จ เต โหติ วิชาเนยฺยนฺติ อตฺถิ เต ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ [๑๓๓] เอตฺถ จ เต มาลุกฺยปุตฺต ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาตพฺเพสุ ธมฺเมสุ ทิฏฺเฐ ทิฏฺฐมตฺตํ ภวิสฺสติ สุเต สุตมตฺตํ ภวิสฺสติ มุเต มุตมตฺตํ ภวิสฺสติ วิญฺญาเต วิญฺญาตมตฺตํ ภวิสฺสติ ฯ ยโต โข เต มาลุกฺยปุตฺต ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาตพฺเพสุ ธมฺเมสุ ทิฏฺเฐ ทิฏฺฐมตฺตํ ภวิสฺสติ สุเต สุตมตฺตํ ภวิสฺสติ มุเต มุตมตฺตํ ภวิสฺสติ วิญฺญาเต วิญฺญาตมตฺตํ ภวิสฺสติ ตโต ตฺวํ มาลุกฺยปุตฺต น เตน ยโต ตฺวํ มาลุกฺยปุตฺต น เตน ตโต ตฺวํ มาลุกฺยปุตฺต น ตตฺถ ยโต ตฺวํ มาลุกฺยปุตฺต น ตตฺถ ตโต ตฺวํ มาลุกฺยปุตฺต เนวิธ น หุรํ น อุภยมนฺตเรน เอเสวนฺโต ทุกฺขสฺสาติ ฯ อิมสฺส ขฺวาหํ ภนฺเต ภควโต ^๑- สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานามิ ฯ [๑๓๔] รูปํ ทิสฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ^๒- ติฏฺฐติ ฯ ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา รูปสมฺภวา อภิชฺฌา จ วิเหสา จ จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ เอวํ อาจินโต ทุกฺขํ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ สทฺทํ สุตฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ภควตา ฯ ^๒ ม. ยุ. อชฺโฌส ฯ เอวมุปริปิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๒.

ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา สทฺทสมฺภวา อภิชฺฌา จ วิเหสา จ จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ เอวํ อาจินโต ทุกฺขํ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ คนฺธํ ฆาตฺวา ^๑- สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา คนฺธสมฺภวา อภิชฺฌา จ วิเหสา จ จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ เอวํ อาจินโต ทุกฺขํ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ รสํ โภตฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา รสสมฺภวา ฯเปฯ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ โผฏฺฐพฺพํ ผุสฺส สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา โผฏฺฐพฺพสมฺภวา ฯเปฯ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ ธมฺมํ ญตฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา ธมฺมสมฺภวา อภิชฺฌา จ วิเหสา จ จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ฆตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๓.

เอวํ อาจินโต ทุกฺขํ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ [๑๓๕] น โส รชฺชติ รูเปสุ รูปํ ทิสฺวา ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ยถาสฺส ปสฺสโต รูปํ เสวโต จาปิ เวทนํ ขิยฺยติ โน ปจิยติ เอวํ โส จรตี สโต เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ น โส รชฺชติ สทฺเทสุ สทฺทํ สุตฺวา ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ยถาสฺส สุณโต สทฺทํ เสวโต จาปิ เวทนํ ขิยฺยติ โน ปจิยติ เอวํ โส จรตี สโต เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ น โส รชฺชติ คนฺเธสุ คนฺธํ ฆาตฺวา ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ยถาสฺส ฆายโต คนฺธํ เสวโต จาปิ เวทนํ ขิยฺยติ โน ปจิยติ เอวํ โส จรตี สโต เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ น โส รชฺชติ รเสสุ รสํ โภตฺวา ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ยถาสฺส สายโต รสํ เสวโต จาปิ เวทนํ ฯเปฯ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๔.

น โส รชฺชติ ผสฺเสสุ ผสฺสํ ผุสฺส ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ยถาสฺส ผุสโต ผสฺสํ เสวโต จาปิ เวทนํ ฯเปฯ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ น โส รชฺชติ ธมฺเมสุ ธมฺมํ ญตฺวา ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ยถาสฺส ชานโต ธมฺมํ เสวโต จาปิ เวทนํ ขิยฺยติ โน ปจิยติ เอวํ โส จรตี สโต เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ฯ อิมสฺส ขฺวาหํ ภนฺเต ภควตา สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานามีติ ฯ [๑๓๖] สาธุ สาธุ มาลุกฺยปุตฺต สาธุ โข ตฺวํ มาลุกฺยปุตฺต มยา สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสิ ฯ [๑๓๗] รูปํ ทิสฺวา สติ มุฏฺฐา ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโต สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ อชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา อเนกา รูปสมฺภวา อภิชฺฌา จ วิเหสา จ จิตฺตมสฺสูปหญฺญติ เอวํ อาจินโต ทุกฺขํ อารา นิพฺพาน วุจฺจติ ฯเปฯ [๑๓๘] น โส รชฺชติ ธมฺเมสุ ธมฺมํ ญตฺวา ปฏิสฺสโต วิรตฺตจิตฺโต เวเทติ ตญฺจ นาชฺโฌสา ติฏฺฐติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙๕.

ยถาสฺส ชานโต ธมฺมํ เสวโต จาปิ เวทนํ ขิยฺยติ โน ปจิยติ เอวํ โส จรตี สโต เอวํ อปจินโต ทุกฺขํ ฯเปฯ สนฺติเก นิพฺพาน วุจฺจติ ^๑- ฯ อิมสฺส โข มาลุกฺยปุตฺต มยา สงฺขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพติ ฯ [๑๓๙] อถ โข อายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ อถ โข อายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิรหนฺโต น จิรสฺเสว ยสฺสตฺถาย กุลปุตฺตา สมฺมเทว อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชนฺติ ตทนุตฺตรํ พฺรหฺมจริยปริโยสานํ ทิฏฺเฐ ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหาสิ ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ กตํ กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ อพฺภญฺญาสิ ฯ อญฺญตโร จ ปนายสฺมา มาลุกฺยปุตฺโต อรหตํ อโหสีติ ฯ ทุติยํ ฯ