พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓ สุตฺต. ขุ. ปฏิสมฺภิทามคฺโค

                                      ปญฺญาวคฺเค มหาปญฺญากถา
     [๖๕๙]   อนิจฺจานุปสฺสนา    ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ
ปริปูเรติ     ทุกฺขานุปสฺสนา     ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ
ปริปูเรติ     อนตฺตานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ
ปริปูเรติ     นิพฺพิทานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ
ปริปูเรติ     วิราคานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยุคนนฺธา ฯ ๒ ม. โลกุตฺตรพลสุญฺญาติ ฯ
ปริปูเรติ     นิโรธานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ
ปริปูเรติ    ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ
ปริปูเรติ    ฯ    อนิจฺจานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    ชวนปญฺญํ
ปริปูเรติ     ทุกฺขานุปสฺสนา     ภาวิตา     พหุลีกตา    นิพฺเพธิกปญฺญํ
ปริปูเรติ      อนตฺตานุปสฺสนา     ภาวิตา     พหุลีกตา     มหาปญฺญํ
ปริปูเรติ   นิพฺพิทานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา   ติกฺขปญฺญํ   ปริปูเรติ
วิราคานุปสฺสนา  ภาวิตา  พหุลีกตา  วิปุลปญฺญํ  ปริปูเรติ  นิโรธานุปสฺสนา
ภาวิตา     พหุลีกตา    คมฺภีรปญฺญํ    ปริปูเรติ    ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา
ภาวิตา พหุลีกตา อสฺสามนฺตปญฺญํ ปริปูเรติ ฯ
     {๖๕๙.๑}   อิมา  สตฺต  ปญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา ปณฺฑิจฺจํ ปริปูเรนฺติ
อิมา   อฏฺฐ   ปญฺญา   ภาวิตา   พหุลีกตา   ปุถุปญฺญํ  ปริปูเรนฺติ  อิมา
นว   ปญฺญา   ภาวิตา   พหุลีกตา  หาสปญฺญํ  ปริปูเรนฺติ  ฯ  หาสปญฺญา
ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา      ตสฺสา      อตฺถววตฺถานโต      อตฺถปฏิสมฺภิทา
อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย    ธมฺมววตฺถานโต
ธมฺมปฏิสมฺภิทา     อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย
นิรุตฺติววตฺถานโต     นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา     อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา
ผสฺสิตา       ปญฺญาย       ปฏิภาณววตฺถานโต      ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา
อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา   ปญฺญาย   ตสฺสิมา   จตสฺโส
ปฏิสมฺภิทาโย อธิคตา โหนฺติ สจฺฉิกตา ผสฺสิตา ปญฺญาย ฯ
     [๖๖๐]   รูเป    อนิจฺจานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ
ปญฺญํ    ปริปูเรติ    ฯเปฯ    รูเป    ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา
พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ  ฯ  รูเป  อนิจฺจานุปสฺสนา  ภาวิตา
พหุลีกตา    ชวนปญฺญํ   ปริปูเรติ   ฯเปฯ   รูเป   ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา
ภาวิตา    พหุลีกตา    อสฺสามนฺตปญฺญํ    ปริปูเรติ   ฯ   อิมา   สตฺต
ปญฺญา    ภาวิตา    พหุลีกตา    ปณฺฑิจฺจํ    ปริปูเรนฺติ   อิมา   อฏฺฐ
ปญฺญา    ภาวิตา    พหุลีกตา    ปุถุปญฺญํ    ปริปูเรนฺติ    อิมา   นว
ปญฺญา ภาวิตา พหุลีกตา หาสปญฺญํ ปริปูเรนฺติ ฯ
     {๖๖๐.๑}   หาสปญฺญา  ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา  ตสฺสา  อตฺถววตฺถานโต
อตฺถปฏิสมฺภิทา     อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย
ธมฺมววตฺถานโต   ธมฺมปฏิสมฺภิทา   อธิคตา   โหติ   สจฺฉิกตา   ผสฺสิตา
ปญฺญาย   นิรุตฺติววตฺถานโต   นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา   อธิคตา  โหติ  สจฺฉิกตา
ผสฺสิตา       ปญฺญาย       ปฏิภาณววตฺถานโต      ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา
อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา   ปญฺญาย   ตสฺสิมา   จตสฺโส
ปฏิสมฺภิทาโย     อธิคตา    โหนฺติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย
เวทนาย   สญฺญาย   สงฺขาเรสุ   วิญฺญาเณ  จกฺขุสฺมึ  ฯเปฯ  ชรามรเณ
อนิจฺจานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ  ฯเปฯ
ชรามรเณ    ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ
ปริปูเรติ   ฯ  ชรามรเณ  อนิจฺจานุปสฺสนา  ภาวิตา  พหุลีกตา  ชวนปญฺญํ
ปริปูเรติ     ฯเปฯ     ชรามรเณ     ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา
พหุลีกตา อสฺสามนฺตปญฺญํ ปริปูเรติ ฯ
     {๖๖๐.๒}   อิมา   สตฺต   ปญฺญา   ภาวิตา   พหุลีกตา  ปณฺฑิจฺจํ
ปริปูเรนฺติ   อิมา  อฏฺฐ  ปญฺญา  ภาวิตา  พหุลีกตา  ปุถุปญฺญํ  ปริปูเรนฺติ
อิมา   นว   ปญฺญา   ภาวิตา   พหุลีกตา   หาสปญฺญํ   ปริปูเรนฺติ   ฯ
หาสปญฺญา       ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา       ตสฺสา       อตฺถววตฺถานโต
อตฺถปฏิสมฺภิทา     อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย
ธมฺมววตฺถานโต   ธมฺมปฏิสมฺภิทา   อธิคตา   โหติ   สจฺฉิกตา   ผสฺสิตา
ปญฺญาย   นิรุตฺติววตฺถานโต   นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา   อธิคตา  โหติ  สจฺฉิกตา
ผสฺสิตา       ปญฺญาย       ปฏิภาณววตฺถานโต      ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา
อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา   ปญฺญาย   ตสฺสิมา   จตสฺโส
ปฏิสมฺภิทาโย อธิคตา โหนฺติ สจฺฉิกตา ผสฺสิตา ปญฺญาย ฯ
     [๖๖๑]   รูเป   อนิจฺจานุปสฺสนา  ภาวิตา  พหุลีกตา  กตมํ  ปญฺญํ
ปริปูเรติ    อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน    รูเป   อนิจฺจานุปสฺสนา   ภาวิตา
พหุลีกตา    กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ   รูเป   ทุกฺขานุปสฺสนา   ภาวิตา
พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ    ปริปูเรติ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน   รูเป
ทุกฺขานุปสฺสนา    ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ   รูเป
อนตฺตานุปสฺสนา     ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ    ปริปูเรติ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน    รูเป    อนตฺตานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา
กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ   รูเป   นิพฺพิทานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา
กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน  รูเป  นิพฺพิทานุปสฺสนา
ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ   รูเป   วิราคานุปสฺสนา
ภาวิตา    พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน
รูเป   วิราคานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ
รูเป   นิโรธานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา   กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน    รูเป    นิโรธานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา
กตมํ     ปญฺญํ    ปริปูเรติ    รูเป    ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา
พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ    ปริปูเรติ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน   รูเป
ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา ภาวิตา พหุลีกตา กตมํ ปญฺญํ ปริปูเรติ ฯ
     {๖๖๑.๑}   รูเป   อนิจฺจานุปสฺสนา  ภาวิตา  พหุลีกตา  ชวนปญฺญํ
ปริปูเรติ    อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน    รูเป   อนิจฺจานุปสฺสนา   ภาวิตา
พหุลีกตา    ชวนปญฺญํ    ปริปูเรติ    รูเป    ทุกฺขานุปสฺสนา   ภาวิตา
พหุลีกตา      นิพฺเพธิกปญฺญํ      ปริปูเรติ      อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน
รูเป    ทุกฺขานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    ชวนปญฺญํ   ปริปูเรติ
รูเป      อนตฺตานุปสฺสนา      ภาวิตา      พหุลีกตา      มหาปญฺญํ
ปริปูเรติ       อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน      รูเป      อนตฺตานุปสฺสนา
ภาวิตา    พหุลีกตา    ชวนปญฺญํ    ปริปูเรติ   รูเป   นิพฺพิทานุปสฺสนา
ภาวิตา    พหุลีกตา    ติกฺขปญฺญํ    ปริปูเรติ    อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน
รูเป    นิพฺพิทานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา   ชวนปญฺญํ   ปริปูเรติ
รูเป    วิราคานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา   วิปุลปญฺญํ   ปริปูเรติ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน    รูเป    วิราคานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา
ชวนปญฺญํ    ปริปูเรติ    รูเป    นิโรธานุปสฺสนา   ภาวิตา   พหุลีกตา
คมฺภีรปญฺญํ   ปริปูเรติ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน   รูเป   นิโรธานุปสฺสนา
ภาวิตา   พหุลีกตา   ชวนปญฺญํ   ปริปูเรติ   รูเป   ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา
ภาวิตา     พหุลีกตา     อสฺสามนฺตปญฺญํ     ปริปูเรติ    อตีตานาคต-
ปจฺจุปฺปนฺเน     รูเป     ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา
ชวนปญฺญํ   ปริปูเรติ   ฯ   อิมา   สตฺต   ปญฺญา   ภาวิตา   พหุลีกตา
ปณฺฑิจฺจํ    ปริปูเรนฺติ    อิมา    อฏฺฐ    ปญฺญา   ภาวิตา   พหุลีกตา
ปุถุปญฺญํ    ปริปูเรนฺติ    อิมา    นว    ปญฺญา    ภาวิตา   พหุลีกตา
หาสปญฺญํ ปริปูเรนฺติ ฯ
     {๖๖๑.๒}   หาสปญฺญา       ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา      ตสฺสา
อตฺถววตฺถานโต     อตฺถปฏิสมฺภิทา     อธิคตา     โหติ     สจฺฉิกตา
ผสฺสิตา     ปญฺญาย     ธมฺมววตฺถานโต     ธมฺมปฏิสมฺภิทา    อธิคตา
โหติ   สจฺฉิกตา   ผสฺสิตา   ปญฺญาย  นิรุตฺติววตฺถานโต  นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา
อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา   ปญฺญาย   ปฏิภาณววตฺถานโต
ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา    อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา   ปญฺญาย
ตสฺสิมา     จตสฺโส    ปฏิสมฺภิทาโย    อธิคตา    โหนฺติ    สจฺฉิกตา
ผสฺสิตา     ปญฺญาย    เวทนาย    สญฺญาย    สงฺขาเรสุ    วิญฺญาเณ
จกฺขุสฺมึ ฯเปฯ ฯ
     {๖๖๑.๓}   ชรามรเณ  อนิจฺจานุปสฺสนา  ภาวิตา  พหุลีกตา  กตมํ
ปญฺญํ   ปริปูเรติ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน   ชรามรเณ   อนิจฺจานุปสฺสนา
ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ   ปริปูเรติ   ฯเปฯ   ชรามรเณ
ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา    พหุลีกตา    กตมํ   ปญฺญํ   ปริปูเรติ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน     ชรามรเณ    ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนา    ภาวิตา
พหุลีกตา    กตมํ    ปญฺญํ    ปริปูเรติ    ชรามรเณ   อนิจฺจานุปสฺสนา
ภาวิตา    พหุลีกตา    ชวนปญฺญํ    ปริปูเรติ    อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเน
ชรามรเณ     อนิจฺจานุปสฺสนา     ภาวิตา     พหุลีกตา     ชวนปญฺญํ
ปริปูเรติ   ฯเปฯ   ตสฺสิมา   จตสฺโส   ปฏิสมฺภิทาโย   อธิคตา  โหนฺติ
สจฺฉิกตา ผสฺสิตา ปญฺญาย ฯ
     [๖๖๒]   จตฺตาโรเม    ภิกฺขเว   ธมฺมา   ภาวิตา   พหุลีกตา
โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยาย   สํวตฺตนฺติ   กตเม   จตฺตาโร   สปฺปุริสสํเสโว
สทฺธมฺมสฺสวนํ    โยนิโสมนสิกาโร    ธมฺมานุธมฺมปฏิปตฺติ    อิเม    โข
ภิกฺขเว   จตฺตาโร   ธมฺมา  ภาวิตา  พหุลีกตา  โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยาย
สํวตฺตนฺติ ฯ
     {๖๖๒.๑}   จตฺตาโรเม   ภิกฺขเว   ธมฺมา   ภาวิตา  พหุลีกตา
สกทาคามิผลสจฺฉิกิริยาย สํวตฺตนฺติ ฯเปฯ ฯ
     {๖๖๒.๒}   อนาคามิผลสจฺฉิกิริยาย สํวตฺตนฺติ ฯเปฯ ฯ
     {๖๖๒.๓}   อรหตฺตผลสจฺฉิกิริยาย   สํวตฺตนฺติ   กตเม   จตฺตาโร
สปฺปุริสสํเสโว    สทฺธมฺมสฺสวนํ    โยนิโสมนสิกาโร   ธมฺมานุธมฺมปฏิปตฺติ
อิเม  โข  ภิกฺขเว จตฺตาโร ธมฺมา ภาวิตา พหุลีกตา อรหตฺตผลสจฺฉิกิริยาย
สํวตฺตนฺติ ฯ
     [๖๖๓]   จตฺตาโรเม    ภิกฺขเว   ธมฺมา   ภาวิตา   พหุลีกตา
ปญฺญาปฏิลาภาย      สํวตฺตนฺติ     ปญฺญาพุฑฺฒิยา     ๑-     สํวตฺตนฺติ
ปญฺญาเวปุลฺลาย    สํวตฺตนฺติ    มหาปญฺญตาย    สํวตฺตนฺติ   ปุถุปญฺญตาย
สํวตฺตนฺติ     วิปุลปญฺญตาย     สํวตฺตนฺติ    คมฺภีรปญฺญตาย    สํวตฺตนฺติ
อสฺสามนฺตปญฺญตาย        สํวตฺตนฺติ       ภูริปญฺญตาย       สํวตฺตนฺติ
ปญฺญาพาหุลฺลาย    สํวตฺตนฺติ    สีฆปญฺญตาย    สํวตฺตนฺติ    ลหุปญฺญตาย
สํวตฺตนฺติ         หาสปญฺญตาย        สํวตฺตนฺติ        ชวนปญฺญตาย
สํวตฺตนฺติ        ติกฺขปญฺญตาย       สํวตฺตนฺติ       นิพฺเพธิกปญฺญตาย
สํวตฺตนฺติ     กตเม     จตฺตาโร     สปฺปุริสสํเสโว     สทฺธมฺมสฺสวนํ
โยนิโสมนสิกาโร   ธมฺมานุธมฺมปฏิปตฺติ   อิเม   โข   ภิกฺขเว  จตฺตาโร
ธมฺมา      ภาวิตา      พหุลีกตา      ปญฺญาปฏิลาภาย     สํวตฺตนฺติ
ปญฺญาพุฑฺฒิยา สํวตฺตนฺติ ฯเปฯ นิพฺเพธิกปญฺญตาย สํวตฺตนฺติ ฯ
     [๖๖๔]   ปญฺญาปฏิลาภาย   สํวตฺตนฺตีติ  กตโม  ปญฺญาปฏิลาโภ  ฯ
จตุนฺนํ    มคฺคญาณานํ   จตุนฺนํ   ผลญาณานํ   จตุนฺนํ   ปฏิสมฺภิทาญาณานํ
ฉนฺนํ   อภิญฺญานํ   เตสตฺตตีนํ   ญาณานํ   สตฺตสตฺตตีนํ   ญาณานํ  ลาโภ
ปฏิลาโภ     ปตฺติ     สมฺปตฺติ    ผสฺสนา    สจฺฉิกิริยา    อุปสมฺปทา
ปญฺญาปฏิลาภาย สํวตฺตนฺตีติ อยํ ปญฺญาปฏิลาโภ ฯ
     {๖๖๔.๑}   ปญฺญาพุฑฺฒิยา   สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   ปญฺญาพุฑฺฒิ   ฯ
สตฺตนฺนญฺจ    เสกฺขานํ    ปุถุชฺชนกลฺยาณกสฺส    จ    ปญฺญา    วฑฺฒติ
อรหโต    ปญฺญา   วฑฺฒติ   วฑฺฒนา   ๒-   ปญฺญาพุฑฺฒิยา   สํวตฺตนฺตีติ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปญฺญาพุทฺธิยา ฯ ๒ ม. วฑฺฒิตวฑฺฒนา ฯ
อยํ ปญฺญาพุฑฺฒิ ฯ
     {๖๖๔.๒}   ปญฺญาเวปุลฺลาย   สํวตฺตนฺตีติ  กตมํ  ปญฺญาเวปุลฺลํ  ฯ
สตฺตนฺนญฺจ    เสกฺขานํ    ปุถุชฺชนกลฺยาณกสฺส    จ    ปญฺญา   เวปุลฺลํ
คจฺฉติ   อรหโต   ปญฺญา   เวปุลฺลตา  ๑-  ปญฺญาเวปุลฺลาย  สํวตฺตนฺตีติ
อิทํ ปญฺญาเวปุลฺลํ ฯ
     [๖๖๕]   มหาปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   มหาปญฺญา   ฯ
มหนฺเต     อตฺเถ    ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา    มหนฺเต    ธมฺเม
ปริคฺคณฺหาตีติ     มหาปญฺญา     มหนฺตา     นิรุตฺติโย    ปริคฺคณฺหาตีติ
มหาปญฺญา     มหนฺตานิ     ปฏิภาณานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา
มหนฺเต      สีลกฺขนฺเธ      ปริคฺคณฺหาตีติ     มหาปญฺญา     มหนฺเต
สมาธิกฺขนฺเธ    ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา    มหนฺเต    ปญฺญากฺขนฺเธ
ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา    มหนฺเต    วิมุตฺติกฺขนฺเธ    ปริคฺคณฺหาตีติ
มหาปญฺญา      มหนฺเต      วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺเธ      ปริคฺคณฺหาตีติ
มหาปญฺญา    มหนฺตานิ    ฐานาฏฺฐานานิ    ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา
มหนฺตา        วิหารสมาปตฺติโย       ปริคฺคณฺหาตีติ       มหาปญฺญา
มหนฺตานิ     อริยสจฺจานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ     มหาปญฺญา     มหนฺเต
สติปฏฺฐาเน     ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา    มหนฺเต    สมฺมปฺปธาเน
ปริคฺคณฺหาตีติ     มหาปญฺญา     มหนฺเต    อิทฺธิปาเท    ปริคฺคณฺหาตีติ
มหาปญฺญา     มหนฺตานิ     อินฺทฺริยานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา
มหนฺตานิ    พลานิ    ปริคฺคณฺหาตีติ   มหาปญฺญา   มหนฺเต   โพชฺฌงฺเค
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เวปุลฺลคตา ฯ
ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา    มหนฺตํ    อริยมคฺคํ   ๑-   ปริคฺคณฺหาตีติ
มหาปญฺญา     มหนฺตานิ    สามญฺญผลานิ    ปริคฺคณฺหาตีติ    มหาปญฺญา
มหนฺตา      อภิญฺญาโย      ปริคฺคณฺหาตีติ      มหาปญฺญา     มหนฺตํ
ปรมฏฺฐํ     นิพฺพานํ     ปริคฺคณฺหาตีติ     มหาปญฺญา     มหาปญฺญตาย
สํวตฺตนฺตีติ อยํ มหาปญฺญา ฯ
     [๖๖๖]   ปุถุปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ    กตมา    ปุถุปญฺญา   ฯ
ปุถุนานาขนฺเธสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ     ปุถุปญฺญา    ปุถุนานาธาตูสุ
ญาณํ    ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา    ปุถุนานาอายตเนสุ   ญาณํ   ปวตฺตตีติ
ปุถุปญฺญา        ปุถุนานาปฏิจฺจสมุปฺปาเทสุ       ญาณํ       ปวตฺตตีติ
ปุถุปญฺญา      ปุถุนานาสุญฺญตมนุลพฺเภสุ     ๒-     ญาณํ     ปวตฺตตีติ
ปุถุปญฺญา      ปุถุนานาอตฺเถสุ      ญาณํ      ปวตฺตตีติ     ปุถุปญฺญา
ปุถุนานาธมฺเมสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา    ปุถุนานานิรุตฺตีสุ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ      ปุถุปญฺญา      ปุถุนานาปฏิภาเณสุ      ญาณํ
ปวตฺตตีติ     ปุถุปญฺญา     ปุถุนานาสีลกฺขนฺเธสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ
ปุถุปญฺญา     ปุถุนานาสมาธิกฺขนฺเธสุ     ญาณํ    ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา
ปุถุนานาปญฺญากฺขนฺเธสุ        ญาณํ        ปวตฺตตีติ        ปุถุปญฺญา
ปุถุนานาวิมุตฺติกฺขนฺเธสุ     ญาณํ    ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา    ปุถุนานา-
วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺเธสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา   ปุถุนานา-
ฐานาฏฺฐาเนสุ   ญาณํ   ปวตฺตตีติ   ปุถุปญฺญา   ปุถุนานาวิหารสมาปตฺตีสุ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ      ปุถุปญฺญา      ปุถุนานาอริยสจฺเจสุ     ญาณํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มหนฺเต อริยมคฺเค ฯ ๒ ม. ยุ. ... มนุปลพฺเภสุ ฯ
ปวตฺตตีติ     ปุถุปญฺญา     ปุถุนานาสติปฏฺฐาเนสุ     ญาณํ    ปวตฺตตีติ
ปุถุปญฺญา     ปุถุนานาสมฺมปฺปธาเนสุ     ญาณํ    ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา
ปุถุนานาอิทฺธิปาเทสุ    ญาณํ   ปวตฺตตีติ   ปุถุปญฺญา   ปุถุนานาอินฺทฺริเยสุ
ญาณํ     ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา    ปุถุนานาพเลสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ
ปุถุปญฺญา     ปุถุนานาโพชฺฌงฺเคสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ     ปุถุปญฺญา
ปุถุนานาอริยมคฺเคสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ     ปุถุปญฺญา    ปุถุนานา-
สามญฺญผเลสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา    ปุถุนานาอภิญฺญาสุ
ญาณํ   ปวตฺตตีติ   ปุถุปญฺญา   ปุถุชฺชนสาธารเณ  ธมฺเม  สมติกฺกมฺม  ๑-
ปรมฏฺเฐ    นิพฺพาเน    ญาณํ    ปวตฺตตีติ    ปุถุปญฺญา    ปุถุปญฺญตาย
สํวตฺตนฺตีติ อยํ ปุถุปญฺญา ฯ
     [๖๖๗]   วิปุลปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   วิปุลปญฺญา   ฯ
วิปุเล     อตฺเถ     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา    วิปุเล    ธมฺเม
ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา     วิปุลา     นิรุตฺติโย     ปริคฺคณฺหาตีติ
วิปุลปญฺญา     วิปุลานิ     ปฏิภาณานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา
วิปุเล   สีลกฺขนฺเธ   ปริคฺคณฺหาตีติ   วิปุลปญฺญา   วิปุเล   สมาธิกฺขนฺเธ
ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา    วิปุเล    ปญฺญากฺขนฺเธ    ปริคฺคณฺหาตีติ
วิปุลปญฺญา     วิปุเล     วิมุตฺติกฺขนฺเธ     ปริคฺคณฺหาตีติ    วิปุลปญฺญา
วิปุเล       วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺเธ      ปริคฺคณฺหาตีติ      วิปุลปญฺญา
วิปุลานิ     ฐานาฏฺฐานานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา     วิปุลา
วิหารสมาปตฺติโย        ปริคฺคณฺหาตีติ       วิปุลปญฺญา       วิปุลานิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อติกฺกมฺม ฯ
อริยสจฺจานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา     วิปุเล    สติปฏฺฐาเน
ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา    วิปุเล    สมฺมปฺปธาเน    ปริคฺคณฺหาตีติ
วิปุลปญฺญา      วิปุเล     อิทฺธิปาเท     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา
วิปุลานิ    อินฺทฺริยานิ    ปริคฺคณฺหาตีติ    วิปุลปญฺญา   วิปุลานิ   พลานิ
ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา     วิปุเล     โพชฺฌงฺเค    ปริคฺคณฺหาตีติ
วิปุลปญฺญา      วิปุเล     อริยมคฺเค     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา
วิปุลานิ      สามญฺญผลานิ     ปริคฺคณฺหาตีติ     วิปุลปญฺญา     วิปุลา
อภิญฺญาโย    ปริคฺคณฺหาตีติ    วิปุลปญฺญา    วิปุลํ    ปรมฏฺฐํ   นิพฺพานํ
ปริคฺคณฺหาตีติ      วิปุลปญฺญา     วิปุลปญฺญตาย     สํวตฺตนฺตีติ     อยํ
วิปุลปญฺญา ฯ
     [๖๖๘]   คมฺภีรปญฺญตาย   สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   คมฺภีรปญฺญา   ฯ
คมฺภีเรสุ     ขนฺเธสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีราสุ
ธาตูสุ     ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ    อายตเนสุ
ญาณํ     ปวตฺตตีติ     คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีเรสุ     ปฏิจฺจสมุปฺปาเทสุ
ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ    สุญฺญตมนุลพฺเภสุ   ๑-
ญาณํ   ปวตฺตตีติ   คมฺภีรปญฺญา   คมฺภีเรสุ   อตฺเถสุ   ญาณํ   ปวตฺตตีติ
คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ    ธมฺเมสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ   คมฺภีรปญฺญา
คมฺภีราสุ     นิรุตฺตีสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ
ปฏิภาเณสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ   คมฺภีรปญฺญา   คมฺภีเรสุ   สีลกฺขนฺเธสุ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ      คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีเรสุ     สมาธิกฺขนฺเธสุ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ... มนุปลพฺเภสุ ฯ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ      คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีเรสุ     ปญฺญากฺขนฺเธสุ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ      คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีเรสุ     วิมุตฺติกฺขนฺเธสุ
ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ   วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺเธสุ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ      คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีเรสุ     ฐานาฏฺฐาเนสุ
ญาณํ      ปวตฺตตีติ     คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีราสุ     วิหารสมาปตฺตีสุ
ญาณํ     ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ    อริยสจฺเจสุ    ญาณํ
ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ   สติปฏฺฐาเนสุ   ญาณํ   ปวตฺตตีติ
คมฺภีรปญฺญา      คมฺภีเรสุ      สมฺมปฺปธาเนสุ     ญาณํ     ปวตฺตตีติ
คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ   อิทฺธิปาเทสุ   ญาณํ   ปวตฺตตีติ   คมฺภีรปญฺญา
คมฺภีเรสุ    อินฺทฺริเยสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา   คมฺภีเรสุ
พเลสุ    ญาณํ    ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ    โพชฺฌงฺเคสุ
ญาณํ     ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีเรสุ    อริยมคฺเคสุ    ญาณํ
ปวตฺตตีติ      คมฺภีรปญฺญา      คมฺภีเรสุ      สามญฺญผเลสุ     ญาณํ
ปวตฺตตีติ    คมฺภีรปญฺญา    คมฺภีราสุ     อภิญฺญาสุ    ญาณํ   ปวตฺตตีติ
คมฺภีรปญฺญา     คมฺภีเร    ปรมฏฺเฐ    นิพฺพาเน    ญาณํ    ปวตฺตตีติ
คมฺภีรปญฺญา คมฺภีรปญฺญตาย สํวตฺตนฺตีติ อยํ คมฺภีรปญฺญา ฯ
     [๖๖๙]   อสฺสามนฺตปญฺญตาย   สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   อสฺสามนฺต-
ปญฺญา    ฯ    ยสฺส    ปุคฺคลสฺส    อตฺถววตฺถานโต   อตฺถปฏิสมฺภิทา
อธิคตา     โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย   ธมฺมววตฺถานโต
ธมฺมปฏิสมฺภิทา     อธิคตา    โหติ    สจฺฉิกตา    ผสฺสิตา    ปญฺญาย
นิรุตฺติววตฺถานโต   นิรุตฺติปฏิสมฺภิทา   อธิคตา   โหติ  สจฺฉิกตา  ผสฺสิตา
ปญฺญาย     ปฏิภาณววตฺถานโต    ปฏิภาณปฏิสมฺภิทา    อธิคตา    โหติ
สจฺฉิกตา   ผสฺสิตา   ปญฺญาย   ตสฺส   อตฺเถ  จ  ธมฺเม  จ  นิรุตฺติยา
จ  ปฏิภาเณ  จ  น  ๑-  อญฺโญ โกจิ สกฺโกติ อภิสมฺภวิตุํ อนภิสมฺภาวนีโย
จ     โส    อญฺโญติ    ๒-    อสฺสามนฺตปญฺญา    ปุถุชฺชนกลฺยาณกสฺส
ปญฺญา    อฏฺฐมกสฺส    ปญฺญาย    ทูเร   วิทูเร   สุวิทูเร   นสนฺติเก
นสามนฺตา    ปุถุชฺชนกลฺยาณกํ    อุปาทาย   อฏฺฐมโก   อสฺสามนฺตปญฺโญ
อฏฺฐมกสฺส   ปญฺญา   โสตาปนฺนสฺส   ปญฺญาย   ทูเร   วิทูเร   สุวิทูเร
นสนฺติเก      นสามนฺตา      อฏฺฐมกํ      อุปาทาย     โสตาปนฺโน
อสฺสามนฺตปญฺโญ
     {๖๖๙.๑}   โสตาปนฺนสฺส    ปญฺญา    สกทาคามิสฺส    ปญฺญาย
ทูเร   วิทูเร   สุวิทูเร   นสนฺติเก   นสามนฺตา   โสตาปนฺนํ  อุปาทาย
สกทาคามี        อสฺสามนฺตปญฺโญ        สกทาคามิสฺส        ปญฺญา
อนาคามิสฺส   ปญฺญาย   ทูเร   วิทูเร   สุวิทูเร   นสนฺติเก  นสามนฺตา
สกทาคามึ     อุปาทาย    อนาคามี    อสฺสามนฺตปญฺโญ    อนาคามิสฺส
ปญฺญา   อรหโต   ปญฺญาย  ทูเร  วิทูเร  สุวิทูเร  นสนฺติเก  นสามนฺตา
อนาคามึ    อุปาทาย    อรหา    อสฺสามนฺตปญฺโญ    อรหโต   ปญฺญา
ปจฺเจกพุทฺธสฺส   ปญฺญาย   ทูเร   วิทูเร  สุวิทูเร  นสนฺติเก  นสามนฺตา
อรหนฺตํ    อุปาทาย    ปจฺเจกพุทฺโธ   อสฺสามนฺตปญฺโญ   ปจฺเจกพุทฺธญฺจ
สเทวกญฺจ    โลกํ    อุปาทาย    ตถาคโต    อรหํ    สมฺมาสมฺพุทฺโธ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. อญฺเญหีติ ฯ
อคฺโค       อสฺสามนฺตปญฺโญ       ปญฺญาปเภทกุสโล      ปภินฺนญาโณ
อธิคตปฏิสมฺภิโท      จตุเวสารชฺชปฺปตฺโต     ทสพลธารี     ปุริสาสโภ
ปุริสสีโห     ปุริสนาโค    ปุริสาชญฺโญ    ปุริสโธรโยฺห    อนนฺตญาโณ
อนนฺตเตโช   อนนฺตยโส   อฑฺโฒ   มหทฺธโน   ธนวา   เนตา  วิเนตา
อนุเนตา  ปญฺญเปตา  นิชฺฌาเปตา  เปกฺขตา  ปสาเทตา  โส  หิ  ภควา
อนุปฺปนฺนสฺส      มคฺคสฺส     อุปฺปาเทตา     อสญฺชาตสฺส     มคฺคสฺส
สญฺชาเนตา   ๑-   อนกฺขาตสฺส   มคฺคสฺส   อกฺขาตา  มคฺคญฺญู  มคฺควิทู
มคฺคโกวิโท มคฺคานุคา ๒- จ ปน ๓- เอตรหิ สาวกา วิหรนฺติ
     {๖๖๙.๒}  ปจฺฉาคตา  ๔-   โส หิ ภควา ชานํ ชานาติ ปสฺสํ ปสฺสติ
จกฺขุภูโต  ญาณภูโต  ธมฺมภูโต  พฺรหฺมภูโต วตฺตา ปวตฺตา อตฺถสฺส นินฺเนตา
อมตสฺส   ทาตา   ธมฺมสามี   ตถาคโต   นตฺถิ  ตสฺส  ภควโต  อญฺญาตํ
อทิฏฺฐํ    อวิทิตํ   อสจฺฉิกตํ   อผสฺสิตํ   ปญฺญาย   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อุปาทาย     สพฺเพ     ธมฺมา    สพฺพากาเรน    พุทฺธสฺส    ภควโต
ญาณมุเข   อาปาถํ   อาคจฺฉนฺติ   ยงฺกิญฺจิ  เนยฺยํ  นาม  อตฺถธมฺมํ  ๕-
ชานิตพฺพํ  อตฺตตฺโถ  วา  ปรตฺโถ  วา  อุภยตฺโถ  วา  ทิฏฺฐธมฺมิโก  วา
อตฺโถ   สมฺปรายิโก   วา   อตฺโถ   อุตฺตาโน   วา   อตฺโถ  คมฺภีโร
วา   อตฺโถ   คุโฬฺห   วา   อตฺโถ   ปฏิจฺฉนฺโน  วา  อตฺโถ  เนยฺโย
วา   อตฺโถ   นีโต   วา   อตฺโถ   อนวชฺโช  วา  อตฺโถ  นิกฺกิเลโส
วา   อตฺโถ   โวทาโน   วา   อตฺโถ  ปรมฏฺโฐ  วา  อตฺโถ  สพฺพนฺตํ
อนฺโตพุทฺธญาเณ   ปริวตฺตติ   สพฺพํ   กายกมฺมํ  พุทฺธสฺส  ญาณานุปริวตฺตติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สญฺชเนตา ฯ ๒ ม. ยุ. มคฺคานุคามี ฯ ๓ ม. จ ปนสฺส ฯ ๔ ม. ปจฺฉา
@สมนฺนาคตา ฯ ยุ. ... สมฺมนฺนาคตา ฯ ๕ ม. อตฺถิ ฯ อปรํปิ เอวํ ญาตพฺพํ ฯ
สพฺพํ     วจีกมฺมํ     พุทฺธสฺส    ญาณานุปริวตฺตติ    สพฺพํ    มโนกมฺมํ
พุทฺธสฺส      ญาณานุปริวตฺตติ      อตีเต      พุทฺธสฺส      อปฺปฏิหตํ
ญาณํ     อนาคเต     พุทฺธสฺส     อปฺปฏิหตํ     ญาณํ    ปจฺจุปฺปนฺเน
พุทฺธสฺส    อปฺปฏิหตํ    ญาณํ    ยาวตกํ    เนยฺยํ    ตาวตกํ    ญาณํ
ยาวตกํ     ญาณํ     ตาวตกํ     เนยฺยํ     เนยฺยปริยนฺติกํ     ญาณํ
ญาณปริยนฺติกํ    เนยฺยํ    เนยฺยํ    อติกฺกมิตฺวา    ญาณํ    นปฺปวตฺตติ
ญาณํ    อติกฺกมิตฺวา    เนยฺยปโถ   นตฺถิ   อญฺญมญฺญํ   ปริยนฺตฏฺฐายิโน
เต    ธมฺมา    ยถา    ทฺวินฺนํ    สมุคฺคปฏลานํ    สุผสฺสิตานํ    ๑-
เหฏฺฐิมสมุคฺคปฏลํ       อุปริมํ       นาติวตฺตติ       อุปริมสมุคฺคปฏลํ
เหฏฺฐิมํ นาติวตฺตติ อญฺญมญฺญํ ปริยนฺตฏฺฐายิโน
     {๖๖๙.๓}   เอวเมวํ   ๒-  พุทฺธสฺส  ภควโต  เนยฺยญฺจ  ญาณญฺจ
อญฺญมญฺญํ   ปริยนฺตฏฺฐายิโน   เต   ธมฺมา   ยาวตกํ   เนยฺยํ   ตาวตกํ
ญาณํ   ยาวตกํ   ญาณํ   ตาวตกํ   เนยฺยํ  เนยฺยปริยนฺติกํ  ญาณํ  ญาณ-
ปริยนฺติกํ    เนยฺยํ   เนยฺยํ   อติกฺกมิตฺวา   ญาณํ   นปฺปวตฺตติ   ญาณํ
อติกฺกมิตฺวา    เนยฺยปโถ    นตฺถิ    อญฺญมญฺญํ   ปริยนฺตฏฺฐายิโน   เต
ธมฺมา   สพฺพธมฺเมสุ   พุทฺธสฺส   ญาณํ  ปวตฺตติ  สพฺเพ  ธมฺมา  พุทฺธสฺส
ภควโต     อาวชฺชนปฏิพทฺธา     อากงฺขาปฏิพทฺธา    มนสิการปฏิพทฺธา
จิตฺตุปฺปาทปฏิพทฺธา    สพฺพสตฺเตสุ    พุทฺธสฺส   [๓]-   ญาณํ   ปวตฺตติ
สพฺเพสํ  สตฺตานํ  พุทฺโธ  อาสยํ  ชานาติ อนุสยํ ชานาติ จริยํ ๔- ชานาติ
อธิมุตฺตึ   ชานาติ   อปฺปรชกฺเข   มหารชกฺเข   ติกฺขินฺทฺริเย  มุทินฺทฺริเย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ผุสิตานํ ฯ ๒ ม. เอวเมว ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๓ ม. ภควโต ฯ ๔ ม. จริตํ ฯ
สฺวากาเร     ทฺวากาเร    สุวิญฺญาปเย    ทุวิญฺญาปเย    ภพฺพาภพฺเพ
สตฺเต  ปชานาติ  สเทวโก  โลโก  สมารโก  สพฺรหฺมโก สสฺสมณพฺราหฺมณี
ปชา   สเทวมนุสฺสา   อนฺโตพุทฺธญาเณ   ปริวตฺตติ   ยถา   เย   เกจิ
มจฺฉกจฺฉปา    อนฺตมโส    ติมิติมิงฺคลํ    อุปาทาย    อนฺโตมหาสมุทฺเท
ปริวตฺตนฺติ    เอวเมวํ    สเทวโก    โลโก    สมารโก   สพฺรหฺมโก
สสฺสมณพฺราหฺมณี       ปชา       สเทวมนุสฺสา       อนฺโตพุทฺธญาเณ
ปริวตฺตติ   ยถา   เย   เกจิ   ปกฺขิโน   อนฺตมโส   ครุฬํ  เวนเตยฺยํ
อุปาทาย อากาสสฺส ปเทเส ปริวตฺตนฺติ
     {๖๖๙.๔}   เอวเมวํ  เยปิ เต สารีปุตฺต สตฺตา ปญฺญวนฺโต ๑- เตปิ
พุทฺธญาณสฺส   ปเทเส   ปริวตฺตนฺติ   พุทฺธญาณํ  เทวมนุสฺสานํ  ปญฺหํ  ๒-
ผริตฺวา   อติฆํสิตฺวา   ติฏฺฐติ  เยปิ  เต  ขตฺติยปณฺฑิตา  พฺราหฺมณปณฺฑิตา
คหปติปณฺฑิตา   สมณปณฺฑิตา   นิปุณา   กตปรปฺปวาทา  พาลเวธิรูปา  ๓-
เต   ๔-   ภินฺทนฺตา  ปญฺญา  ๕-  จรนฺติ  ปญฺญาคเตน  ทิฏฺฐิคตานิ  เต
ปญฺหญฺจ   ๖-   อภิสงฺขริตฺวา   ตถาคตํ  อุปสงฺกมิตฺวา  ปุจฺฉนฺติ  คุฬฺหานิ
จ  ปฏิจฺฉนฺนานิ  จ  กถิตา  วิสฺสชฺชิตา  จ  ๗- เต ปญฺหา จ ๘- ภควตา
โหนฺติ   นิทฺทิฏฺฐิการณา  ๙-  อุปกฺขิตฺตกา  ๑๐-  จ  ๑๑-  เต  ภควโต
สมฺปชฺชนฺติ   อถ   โข  ภควา  ๑๒-  ตตฺถ  อภิโรจติ  ยทิทํ  ปญฺญายาติ
อคฺโค     อสฺสามนฺตปญฺโญ     อสฺสามนฺตปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ    อยํ
อสฺสามนฺตปญฺญา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. สมฺมปฺปญฺญาย ฯ ม. สารีปุตฺตสมา ปญฺญาย ฯ ๒ ม. ยุ. ปญฺญํ ฯ
@๓ ม. ยุ. วาล ... ฯ ๔ ม. โว ฯ ๕ ม. ยุ. ปญฺเญ ฯ ๖ ม. ยุ. ปญฺหํ ฯ
@๗ ยุ. ว ฯ ๘ ม. ย. จสทฺโท นตฺถิ ฯ ๙ ม. ยุ. นิทฺทิฏฐการณา ฯ ๑๐ สี.
@ทกฺขิตฺตภาวโต ฯ ๑๑ ยุ. จสทฺโท นตฺถิ ฯ ๑๒ ยุ. ภควาว ฯ
     [๖๗๐]   ภูริปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ    กตมา    ภูริปญฺญา   ฯ
ราคํ     อภิภุยฺยตีติ     ภูริปญฺญา     อภิภวิตาติ    ภูริปญฺญา    โทสํ
อภิภุยฺยตีติ    ภูริปญฺญา    อภิภวิตาติ    ภูริปญฺญา    โมหํ   อภิภุยฺยตีติ
ภูริปญฺญา     อภิภวิตาติ     ภูริปญฺญา     โกธํ     ฯเปฯ    อุปนาหํ
มกฺขํ   ปฬาสํ   อิสฺสํ   มจฺฉริยํ   มายํ  สาเฐยฺยํ  ถมฺภํ  สารมฺภํ  มานํ
อติมานํ  มทํ  ปมาทํ  สพฺเพ  กิเลเส  สพฺเพ ทุจฺจริเต สพฺเพ อภิสงฺขาเร
ฯเปฯ    สพฺเพ    ภวคามิกมฺเม    อภิภุยฺยตีติ   ภูริปญฺญา   อภิภวิตาติ
ภูริปญฺญา   ราโค   อริ   ตํ  อรึ  มทฺทนิปญฺญาติ  ๑-  ภูริปญฺญา  โทโส
อริ ตํ อรึ มทฺทนิปญฺญาติ ภูริปญฺญา
     {๖๗๐.๑}   โมโห  อริ  ตํ  อรึ  มทฺทนิปญฺญาติ  ภูริปญฺญา  โกโธ
ฯเปฯ   อุปนาโห   มกฺโข   ปฬาโส  อิสฺสา  มจฺฉริยํ  มายา  สาเฐยฺยํ
ถมฺโภ   สารมฺโภ   มาโน   อติมาโน   มโท  ปมาโท  สพฺเพ  กิเลสา
สพฺเพ   ทุจฺจริตา   สพฺเพ   อภิสงฺขารา   ฯเปฯ  สพฺเพ  ภวคามิกมฺมา
อริ  ตํ  อรึ  มทฺทนิปญฺญาติ  ภูริปญฺญา  ภูริ  วุจฺจติ  ปฐวี ตาย ปฐวีสมาย
วิตฺถตาย    วิปุลาย    ปญฺญาย    สมนฺนาคโตติ   ภูริปญฺญา   อปิ   จ
ปญฺญาย     เมตํ     อธิวจนํ    ภูริ    เมธาปริณายิกาติ    ภูริปญฺญา
ภูริปญฺญตาย สํวตฺตนฺตีติ อยํ ภูริปญฺญา ฯ
     [๖๗๑] ปญฺญาพาหุลฺลาย สํวตฺตนฺตีติ กตมํ ปญฺญาพาหุลฺลํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. สพฺพตฺถ มนฺทนิปญฺญาติ ฯ
     {๖๗๑.๑}   อิเธกจฺโจ  ปญฺญาครุโก  โหติ  ปญฺญาจริโต  ปญฺญาสโย
ปญฺญาธิมุตฺโต    ปญฺญาธโช    ปญฺญาเกตุ   ปญฺญาธิปเตยฺโย   วิจยพหุโล
ปวิจยพหุโล  โอกฺขายนพหุโล  สมฺเปกฺขายนพหุโล  สมฺเปกฺขายนธมฺโม  ๑-
วิภูตวิหริตจฺจริโต    ๒-    ตคฺครุโก    ตพฺพหุโล   ตนฺนินฺโน   ตํโปโณ
ตํปพฺภาโร   ๓-   ตทธิมุตฺโต   ตทาธิปเตยฺโย   ยถา  คณครุโก  วุจฺจติ
คณพาหุลิโกติ     จีวรครุโก     วุจฺจติ    จีวรพาหุลิโกติ    ปตฺตครุโก
วุจฺจติ    ปตฺตพาหุลิโกติ    เสนาสนครุโก   วุจฺจติ   เสนาสนพาหุลิโกติ
เอวเมวํ    อิเธกจฺโจ   ปญฺญาครุโก   โหติ   ปญฺญาจริโต   ปญฺญาสโย
ปญฺญาธิมุตฺโต       ปญฺญาธโช       ปญฺญาเกตุ       ปญฺญาธิปเตยฺโย
วิจยพหุโล      ปวิจยพหุโล     โอกฺขายนพหุโล     สมฺเปกฺขายนพหุโล
สมฺเปกฺขายนธมฺโม      วิภูตวิหริตจฺจริโต      ตคฺครุโก      ตพฺพหุโล
ตนฺนินฺโน     ตํโปโณ     ตํปพฺภาโร     ตทธิมุตฺโต     ตทาธิปเตยฺโย
ปญฺญาพาหุลฺลาย สํวตฺตนฺตีติ อิทํ ปญฺญาพาหุลฺลํ ฯ
     [๖๗๒]   สีฆปญฺญตาย   สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   สีฆปญฺญา   ฯ  สีฆํ
สีฆํ    สีลานิ    ปริปูเรตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ    อินฺทฺริยสํวรํ
ปริปูเรตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ   สีฆํ   โภชเน   มตฺตญฺญุตํ   ปริปูเรตีติ
สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ   ชาคริยานุโยคํ   ปริปูเรตีติ   สีฆปญฺญา   สีฆํ
สีฆํ    สีลกฺขนฺธํ    ปริปูเรตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ   สีฆํ   สมาธิกฺขนฺธํ
ปริปูเรตีติ     สีฆปญฺญา     สีฆํ     สีฆํ    ปญฺญากฺขนฺธํ    ปริปูเรตีติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สโมกฺขายนพหฺโล สเปกฺขายนพหุโล ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒ ม. วิภูตวิหารี
@ตจฺจริโต ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๓ สี. ม. ตปฺโปโณ ตปฺปพฺภาโร ฯ เอวมุปริปิ ฯ
สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ    วิมุตฺติกฺขนฺธํ    ปริปูเรตีติ   สีฆปญฺญา   สีฆํ
สีฆํ     วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺธํ    ปริปูเรตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ
ฐานาฏฺฐานานิ    ปฏิวิชฺฌตีติ   สีฆปญฺญา   สีฆํ   สีฆํ   วิหารสมาปตฺติโย
ปริปูเรตีติ     สีฆปญฺญา     สีฆํ     สีฆํ    อริยสจฺจานิ    ปฏิวิชฺฌตีติ
สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ    สติปฏฺฐาเน    ภาเวตีติ    สีฆปญฺญา   สีฆํ
สีฆํ    สมฺมปฺปธาเน    ภาเวตีติ    สีฆปญฺญา   สีฆํ   สีฆํ   อิทฺธิปาเท
ภาเวตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ   สีฆํ   อินฺทฺริยานิ   ภาเวตีติ   สีฆปญฺญา
สีฆํ    สีฆํ    พลานิ    ภาเวตีติ   สีฆปญฺญา   สีฆํ   สีฆํ   โพชฺฌงฺเค
ภาเวตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ   อริยมคฺคํ   ภาเวตีติ   สีฆปญฺญา
สีฆํ    สีฆํ    สามญฺญผลานิ    สจฺฉิกโรตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ    สีฆํ
อภิญฺญาโย    ปฏิวิชฺฌตีติ    สีฆปญฺญา    สีฆํ   สีฆํ   ปรมฏฺฐํ   นิพฺพานํ
สจฺฉิกโรตีติ      สีฆปญฺญา      สีฆปญฺญตาย      สํวตฺตนฺตีติ      อยํ
สีฆปญฺญา ฯ
     [๖๗๓]   ลหุปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ    กตมา    ลหุปญฺญา   ฯ
ลหุํ    ลหุํ   สีลานิ   ปริปูเรตีติ   ลหุปญฺญา   ลหุํ   ลหุํ   อินฺทฺริยสํวรํ
ปริปูเรตีติ    ลหุปญฺญา    ลหุํ   ลหุํ   โภชเน   มตฺตญฺญุตํ   ปริปูเรตีติ
ลหุปญฺญา    ลหุํ    ลหุํ   ชาคริยานุโยคํ   ปริปูเรตีติ   ลหุปญฺญา   ลหุํ
ลหุํ    สีลกฺขนฺธํ    ฯเปฯ    สมาธิกฺขนฺธํ    ปญฺญากฺขนฺธํ   วิมุตฺติกฺขนฺธํ
วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺธํ      ปริปูเรตีติ      ลหุปญฺญา      ลหุํ     ลหุํ
ฐานาฏฺฐานานิ    ปฏิวิชฺฌตีติ   ลหุปญฺญา   ลหุํ   ลหุํ   วิหารสมาปตฺติโย
ปริปูเรตีติ     ลหุปญฺญา     ลหุํ     ลหุํ    อริยสจฺจานิ    ปฏิวิชฺฌตีติ
ลหุปญฺญา    ลหุํ    ลหุํ    สติปฏฺฐาเน    ภาเวตีติ    ลหุปญฺญา   ลหุํ
ลหุํ    สมฺมปฺปธาเน    ภาเวตีติ    ลหุปญฺญา   ลหุํ   ลหุํ   อิทฺธิปาเท
ภาเวตีติ    ลหุปญฺญา    ลหุํ   ลหุํ   อินฺทฺริยานิ   ภาเวตีติ   ลหุปญฺญา
ลหุํ    ลหุํ    พลานิ    ภาเวตีติ   ลหุปญฺญา   ลหุํ   ลหุํ   โพชฺฌงฺเค
ภาเวตีติ    ลหุปญฺญา    ลหุํ    ลหุํ   อริยมคฺคํ   ภาเวตีติ   ลหุปญฺญา
ลหุํ    ลหุํ    สามญฺญผลานิ    สจฺฉิกโรตีติ    ลหุปญฺญา    ลหุํ    ลหุํ
อภิญฺญาโย    ปฏิวิชฺฌตีติ    ลหุปญฺญา    ลหุํ   ลหุํ   ปรมฏฺฐํ   นิพฺพานํ
สจฺฉิกโรตีติ      ลหุปญฺญา      ลหุปญฺญตาย      สํวตฺตนฺตีติ      อยํ
ลหุปญฺญา ฯ
     [๖๗๔]   หาสปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   หาสปญฺญา   ฯ
อิเธกจฺโจ   หาสพหุโล   เวทพหุโล   ตุฏฺฐิพหุโล   ปามุชฺชพหุโล  สีลานิ
ปริปูเรตีติ     หาสปญฺญา     หาสพหุโล     เวทพหุโล     ตุฏฺฐิพหุโล
ปามุชฺชพหุโล     อินฺทฺริยสํวรํ    ปริปูเรตีติ    หาสปญฺญา    หาสพหุโล
เวทพหุโล   ตุฏฺฐิพหุโล   ปามุชฺชพหุโล   โภชเน   มตฺตญฺญุตํ  ปริปูเรตีติ
หาสปญฺญา     หาสพหุโล     เวทพหุโล    ตุฏฺฐิพหุโล    ปามุชฺชพหุโล
ชาคริยานุโยคํ     ปริปูเรตีติ    หาสปญฺญา    หาสพหุโล    เวทพหุโล
ตุฏฺฐิพหุโล      ปามุชฺชพหุโล     สีลกฺขนฺธํ     ฯเปฯ     สมาธิกฺขนฺธํ
ปญฺญากฺขนฺธํ      วิมุตฺติกฺขนฺธํ      วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺธํ     ปริปูเรตีติ
หาสปญฺญา       ฐานาฏฺฐานานิ      ปฏิวิชฺฌตีติ      วิหารสมาปตฺติโย
ปริปูเรตีติ     อริยสจฺจานิ     ปฏิวิชฺฌตีติ     สติปฏฺฐาเน    ภาเวตีติ
สมฺมปฺปธาเน     ภาเวตีติ     อิทฺธิปาเท     ภาเวตีติ     อินฺทฺริยานิ
ภาเวตีติ    พลานิ    ภาเวตีติ    โพชฺฌงฺเค    ภาเวตีติ    อริยมคฺคํ
ภาเวตีติ     สามญฺญผลานิ     สจฺฉิกโรตีติ    หาสปญฺญา    หาสพหุโล
เวทพหุโล     ตุฏฺฐิพหุโล     ปามุชฺชพหุโล    อภิญฺญาโย    ปฏิวิชฺฌตีติ
หาสปญฺญา     หาสพหุโล     เวทพหุโล    ตุฏฺฐิพหุโล    ปามุชฺชพหุโล
ปรมฏฺฐํ      นิพฺพานํ     สจฺฉิกโรตีติ     หาสปญฺญา     หาสปญฺญตาย
สํวตฺตนฺตีติ อยํ หาสปญฺญา ฯ
     [๖๗๕]   ชวนปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   ชวนปญฺญา   ฯ
ยงฺกิญฺจิ    รูปํ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ   อชฺฌตฺตํ   วา   พหิทฺธา   วา
โอฬาริกํ   วา  สุขุมํ  วา  หีนํ  วา  ปณีตํ  วา  ยนฺทูเร  สนฺติเก  วา
สพฺพํ    รูปํ   อนิจฺจโต   ขิปฺปํ   ชวตีติ   ชวนปญฺญา   ทุกฺขโต   ขิปฺปํ
ชวตีติ    ชวนปญฺญา    อนตฺตโต    ขิปฺปํ    ชวตีติ   ชวนปญฺญา   ยา
กาจิ   เวทนา   ฯเปฯ   ยา   กาจิ   สญฺญา   เย   เกจิ  สงฺขารา
ยงฺกิญฺจิ    วิญฺญาณํ    อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ    อชฺฌตฺตํ   วา   พหิทฺธา
วา   โอฬาริกํ  วา  สุขุมํ  วา  หีนํ  วา  ปณีตํ  วา  ยนฺทูเร  สนฺติเก
วา     สพฺพํ    วิญฺญาณํ    อนิจฺจโต    ขิปฺปํ    ชวตีติ    ชวนปญฺญา
ทุกฺขโต    ขิปฺปํ    ชวตีติ    ชวนปญฺญา    อนตฺตโต    ขิปฺปํ   ชวตีติ
ชวนปญฺญา     จกฺขุํ     ฯเปฯ     ชรามรณํ     อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อนิจฺจโต    ขิปฺปํ    ชวตีติ    ชวนปญฺญา    ทุกฺขโต    ขิปฺปํ   ชวตีติ
ชวนปญฺญา      อนตฺตโต     ขิปฺปํ     ชวตีติ     ชวนปญฺญา     รูปํ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ    อนิจฺจํ   ขยฏฺเฐน   ทุกฺขํ   ภยฏฺเฐน   อนตฺตา
อสารกฏฺเฐนาติ    ตุลยิตฺวา    ตีรยิตฺวา   วิภาวยิตฺวา   วิภูตํ   กตฺวา
รูปนิโรเธ    นิพฺพาเน   ขิปฺปํ   ชวตีติ   ชวนปญฺญา   เวทนา   สญฺญา
สงฺขารา    วิญฺญาณํ   จกฺขุํ   ฯเปฯ   ชรามรณํ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อนิจฺจํ    ขยฏฺเฐน    ทุกฺขํ    ภยฏฺเฐน    อนตฺตา    อสารกฏฺเฐนาติ
ตุลยิตฺวา  ตีรยิตฺวา  วิภาวยิตฺวา  วิภูตํ  กตฺวา  ชรามรณํ  รูปนิโรเธ ๑-
นิพฺพาเน    ขิปฺปํ    ชวตีติ    ชวนปญฺญา   รูปํ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อนิจฺจํ    สงฺขตํ    ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ    ขยธมฺมํ    วยธมฺมํ    วิราคธมฺมํ
นิโรธธมฺมนฺติ    ตุลยิตฺวา    ตีรยิตฺวา    วิภาวยิตฺวา    วิภูตํ   กตฺวา
รูปนิโรเธ    นิพฺพาเน   ขิปฺปํ   ชวตีติ   ชวนปญฺญา   เวทนา   สญฺญา
สงฺขารา    วิญฺญาณํ   จกฺขุํ   ฯเปฯ   ชรามรณํ   อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ
อนิจฺจํ    สงฺขตํ    ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ    ขยธมฺมํ    วยธมฺมํ    วิราคธมฺมํ
นิโรธธมฺมนฺติ    ตุลยิตฺวา    ตีรยิตฺวา    วิภาวยิตฺวา    วิภูตํ   กตฺวา
ชรามรณนิโรเธ      นิพฺพาเน      ขิปฺปํ      ชวตีติ      ชวนปญฺญา
ชวนปญฺญตาย สํวตฺตนฺตีติ อยํ ชวนปญฺญา ฯ
     [๖๗๖]   ติกฺขปญฺญตาย    สํวตฺตนฺตีติ   กตมา   ติกฺขปญฺญา   ฯ
ขิปฺปํ     กิเลเส     ภินฺทตีติ     ติกฺขปญฺญา    อุปฺปนฺนํ    กามวิตกฺกํ
นาธิวาเสติ     ปชหติ     วิโนเทติ    พฺยนฺตีกโรติ    อนภาวงฺคเมตีติ
ติกฺขปญฺญา   อุปฺปนฺนํ   พฺยาปาทวิตกฺกํ   นาธิวาเสติ   ปชหติ   วิโนเทติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ชรามรณนิโรเธ ฯ
พฺยนฺตีกโรติ    อนภาวงฺคเมตีติ    ติกฺขปญฺญา    อุปฺปนฺนํ    วิหึสาวิตกฺกํ
นาธิวาเสติ  ฯเปฯ  อุปฺปนฺนุปฺปนฺเน  ปาปเก  อกุสเล  ธมฺเม นาธิวาเสติ
ปชหติ   วิโนเทติ   พฺยนฺตีกโรติ   อนภาวงฺคเมตีติ   ติกฺขปญฺญา  อุปฺปนฺนํ
ราคํ   นาธิวาเสติ   ปชหติ   วิโนเทติ   พฺยนฺตีกโรติ   อนภาวงฺคเมตีติ
ติกฺขปญฺญา    อุปฺปนฺนํ    โทสํ    ฯเปฯ    อุปฺปนฺนํ    โมหํ   อุปฺปนฺนํ
โกธํ   อุปนาหํ   มกฺขํ   ปฬาสํ   อิสฺสํ  มจฺฉริยํ  มายํ  สาเฐยฺยํ  ถมฺภํ
สารมฺภํ   มานํ  อติมานํ  มทํ  ปมาทํ  สพฺเพ  กิเลเส  สพฺเพ  ทุจฺจริเต
สพฺเพ   อภิสงฺขาเร   ฯเปฯ  สพฺเพ  ภวคามิกมฺเม  นาธิวาเสติ  ปชหติ
วิโนเทติ     พฺยนฺตีกโรติ     อนภาวงฺคเมตีติ    ติกฺขปญฺญา    เอกมฺหิ
อาสเน   จตฺตาโร   จ  อริยมคฺคา  จตฺตาริ  จ  สามญฺญผลานิ  จตสฺโส
จ   ปฏิสมฺภิทาโย   ฉ   อภิญฺญาโย  อธิคตา  โหนฺติ  สจฺฉิกตา  ผสฺสิตา
ปญฺญายาติ      ติกฺขปญฺญา      ติกฺขปญฺญตาย      สํวตฺตนฺตีติ     อยํ
ติกฺขปญฺญา ฯ
     [๖๗๗]   นิพฺเพธิกปญฺญตาย  สํวตฺตนฺตีติ  กตมา  นิพฺเพธิกปญฺญา  ฯ
อิเธกจฺโจ     สพฺพสงฺขาเรสุ    อุพฺเพธพหุโล    โหติ    อุตฺตาสพหุโล
อุกฺกณฺฐานพหุโล   โหติ   อรติพหุโล   อนภิรติพหุโล   พหิมุโข  น  รมติ
สพฺพสงฺขาเรสุ       อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ      อปฺปทาลิตปุพฺพํ      โลภกฺขนฺธํ
นิพฺพิชฺฌติ        ปทาเลตีติ        นิพฺเพธิกปญฺญา       อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ
อปฺปทาลิตปุพฺพํ    โทสกฺขนฺธํ    นิพฺพิชฺฌติ    ปทาเลตีติ   นิพฺเพธิกปญฺญา
อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ    อปฺปทาลิตปุพฺพํ    โมหกฺขนฺธํ    นิพฺพิชฺฌติ    ปทาเลตีติ
นิพฺเพธิกปญฺญา     อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ     อปฺปทาลิตปุพฺพํ     โกธํ    ฯเปฯ
อุปนาหํ   มกฺขํ   ปฬาสํ   อิสฺสํ  มจฺฉริยํ  มายํ  สาฐยฺยํ  ถมฺภํ  สารมฺภํ
มานํ   อติมานํ   มทํ  ปมาทํ  สพฺเพ  กิเลเส  สพฺเพ  ทุจฺจริเต  สพฺเพ
อภิสงฺขาเร    ฯเปฯ    สพฺเพ   ภวคามิกมฺเม   นิพฺพิชฺฌติ   ปทาเลตีติ
นิพฺเพธิกปญฺญา        นิพฺเพธิกปญฺญตาย        สํวตฺตนฺตีติ        อยํ
นิพฺเพธิกปญฺญา อิมา โสฬส ปญฺญาโย ฯ
     [๖๗๘]   อิมาหิ    โสฬสหิ    ปญฺญาหิ   สมนฺนาคโต   ปุคฺคโล
ปฏิสมฺภิทปฺปตฺโต    ฯ    เทฺว    ปุคฺคลา    ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา    เอโก
ปุพฺพโยคสมฺปนฺโน   เอโก   น  ปุพฺพโยคสมฺปนฺโน  โย  ปุพฺพโยคสมฺปนฺโน
โส   เตน   อติเรโก  โหติ  อธิโก  โหติ  วิเสโส  โหติ  ตสฺส  ญาณํ
ปภิชฺชตีติ     ๑-     เทฺว     ปุคฺคลา     ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา    เทฺวปิ
ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา    เอโก    พหุสฺสุโต   เอโก   น   พหุสฺสุโต   โย
พหุสฺสุโต    โส    เตน   อติเรโก   โหติ   อธิโก   โหติ   วิเสโส
โหติ    ตสฺส    ญาณํ    ปภิชฺชตีติ   เทฺว   ปุคฺคลา   ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา
เทฺวปิ    ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา   เทฺวปิ   พหุสฺสุตา   เอโก   เทสนาพหุโล
เอโก   น   เทสนาพหุโล   โย   เทสนาพหุโล   โส  เตน  อติเรโก
โหติ    อธิโก    โหติ    วิเสโส    โหติ   ตสฺส   ญาณํ   ปภิชฺชตีติ
เทฺว    ปุคฺคลา   ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา   เทฺวปิ   ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา   เทฺวปิ
พหุสฺสุตา   เทฺวปิ   เทสนาพหุลา   เอโก   ครูปนิสฺสิโต   เอโก    น
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ครูปนิสฺสิโต   โย   ครูปนิสฺสิโต   โส   เตน   อติเรโก  โหติ  อธิโก
โหติ    วิเสโส    โหติ    ตสฺส   ญาณํ   ปภิชฺชตีติ   เทฺว   ปุคฺคลา
ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา     เทฺวปิ     ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา    เทฺวปิ    พหุสฺสุตา
เทฺวปิ    เทสนาพหุลา    เทฺวปิ    ครูปนิสฺสิตา   เอโก   วิหารพหุโล
เอโก   น   วิหารพหุโล   โย   วิหารพหุโล   โส   เตน   อติเรโก
โหติ   อธิโก   โหติ   วิเสโส   โหติ   ตสฺส   ญาณํ  ปภิชฺชตีติ  เทฺว
ปุคฺคลา     ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา     เทฺวปิ     ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา    เทฺวปิ
พหุสฺสุตา    เทฺวปิ    เทสนาพหุลา    เทฺวปิ    ครูปนิสฺสิตา    เทฺวปิ
วิหารพหุลา เอโก ปจฺจเวกฺขณาพหุโล เอโก น ปจฺจเวกฺขณาพหุโล
     {๖๗๘.๑}   โย   ปจฺจเวกฺขณาพหุโล  โส  เตน  อติเรโก  โหติ
อธิโก   โหติ   วิเสโส   โหติ   ตสฺส  ญาณํ  ปภิชฺชตีติ  เทฺว  ปุคฺคลา
ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา     เทฺวปิ     ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา    เทฺวปิ    พหุสฺสุตา
เทฺวปิ   เทสนาพหุลา   เทฺวปิ  ครูปนิสฺสิตา  เทฺวปิ  วิหารพหุลา  เทฺวปิ
ปจฺจเวกฺขณาพหุลา       เอโก      เสกฺขปฏิสมฺภิทปฺปตฺโต      เอโก
อเสกฺขปฏิสมฺภิทปฺปตฺโต    โย    อเสกฺขปฏิสมฺภิทปฺปตฺโต    โส    เตน
อติเรโก   โหติ   อธิโก   โหติ  วิเสโส  โหติ  ตสฺส  ญาณํ  ปภิชฺชตีติ
เทฺว     ปุคฺคลา     ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา     เทฺวปิ     ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา
เทฺวปิ    พหุสฺสุตา    เทฺวปิ    เทสนาพหุลา    เทฺวปิ    ครูปนิสฺสิตา
เทฺวปิ      วิหารพหุลา      เทฺวปิ     ปจฺจเวกฺขณาพหุลา     เทฺวปิ
อเสกฺขปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา      เอโก      สาวกปารมิปฺปตฺโต      เอโก
น   สาวกปารมิปฺปตฺโต   โย   สาวกปารมิปฺปตฺโต  โส  เตน  อติเรโก
โหติ   อธิโก   โหติ   วิเสโส   โหติ   ตสฺส   ญาณํ  ปภิชฺชตีติ  เทฺว
ปุคฺคลา     ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา     เทฺวปิ     ปุพฺพโยคสมฺปนฺนา    เทฺวปิ
พหุสฺสุตา  เทฺวปิ  เทสนาพหุลา  เทฺวปิ  ครูปนิสฺสิตา  เทฺวปิ  วิหารพหุลา
เทฺวปิ    ปจฺจเวกฺขณาพหุลา    เทฺวปิ   อเสกฺขปฏิสมฺภิทปฺปตฺตา   เอโก
สาวกปารมิปฺปตฺโต    เอโก    ปจฺเจกสมฺพุทฺโธ   โย   ปจฺเจกสมฺพุทฺโธ
โส   เตน   อติเรโก  โหติ  อธิโก  โหติ  วิเสโส  โหติ  ตสฺส  ญาณํ
ปภิชฺชตีติ    ปจฺเจกพุทฺธญฺจ    สเทวกญฺจ   โลกํ   อุปาทาย   ตถาคโต
อรหํ    สมฺมาสมฺพุทฺโธ    อคฺโค    ปฏิสมฺภิทปฺปตฺโต   ปญฺญาปเภทกุสโล
ปภินฺนญาโณ           อธิคตปฏิสมฺภิโท           จตุเวสารชฺชปฺปตฺโต
ทสพลธารี   ปุริสาสโภ   ปุริสสีโห   ฯเปฯ   เยปิ   เต  ขตฺติยปณฺฑิตา
พฺราหฺมณปณฺฑิตา        คหปติปณฺฑิตา        สมณปณฺฑิตา       นิปุณา
กตปรปฺปวาทา   พาลเวธิรูปา   เต  ๑-  ภินฺทนฺตา  ปญฺญา  ๒-  จรนฺติ
ปญฺญาตเตน    ทิฏฺฐิคตานิ    เต    ปญฺหญฺจ    อภิสงฺขริตฺวา   ตถาคตํ
อุปสงฺกมิตฺวา    ปุจฺฉนฺติ    คุฬฺหานิ    จ    ปฏิจฺฉนฺนานิ   จ   กถิตา
วิชฺสชฺชิตา   จ   ๓-   เต   ปญฺหา   ภควตา   โหนฺติ  นิทฺทิฏฺฐิการณา
อุปกฺขิตฺตกา   จ  ๔-  เต  ภควโต  สมฺปชฺชนฺติ  อถ  โข  ภควา  ตตฺถ
อภิโรจติ ยทิทํ ปญฺญายาติ อคฺโค ปฏิสมฺภิทปฺปตฺโตติ ฯ
                                               มหาปญฺญากถา
                                                  --------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โว ฯ ๒ ม. มญฺเญ ฯ ยุ. ปญฺเญ ฯ ๓ ยุ. ว ฯ ๔ ยุ. จสทฺโท นตฺถิ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้าที่ ๕๖๒-๕๘๘.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=11295&w=&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=11295&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=31&item=659&items=20
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=31&siri=80
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=659
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=6492
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=6492
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑
https://84000.org/tipitaka/read/?index_31
https://84000.org/tipitaka/english/?index_31