บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

เตรสโม ปิยทสฺสิพุทฺธวํโส [๑๔] |๑๔.๑| สุชาตสฺส อปเรน สยมฺภู โลกนายโก ทุราสโท อสมสโม ปิยทสฺสี มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. อตุลโย จ ฯ ^๒ ม. โอปมฺเมหิ ฯ ยุ. โอปเมหิ ฯ ^๓ โป. วิจิตฺติตํ ฯ @ม. จิตฺติตํ ฯ ยุ. วิจิตํ ฯ ^๔ ม. ยุ. อยํ คาถา นตฺถิ ฯ ^๕ ม. ยุ. ตตฺเถว ตสฺส @เจติโย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๑.

|๑๔.๒| โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส อาทิจฺโจว วิโรจติ นิหนฺตฺวาน ตมํ สพฺพํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ |๑๔.๓| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อเหสุํ อภิสมยา ตโย โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๔.๔| สุทสฺสโน เทวราชา มิจฺฉาทิฏฺฐิมโรจยิ ตสฺส ทิฏฺฐึ วิโนเทนฺโต สตฺถา ธมฺมมเทสยิ ฯ |๑๔.๕| ชนสนฺนิปาโต อตุโล มหา สนฺนิปตี ตทา นวโกฏิสหสฺสานํ ^๑- ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๔.๖| ยทา โทณมุขํ หตฺถึ วิเนติ ^๒- นรสารถิ อสีติโกฏิสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๔.๗| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ตสฺสาปิ ปิยทสฺสิโน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๑๔.๘| ตโต ปรํ นวุติโกฏี สมึสุ เอกโต มุนี ตติเย สนฺนิปาตมฺหิ อสีติโกฏิโย อหุ ฯ |๑๔.๙| อหนฺเตน สมเยน กสฺสโป นาม มาณโว ^๓- อชฺฌายิโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ฯ |๑๔.๑๐| ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน ปสาทํ ชนยึ อหํ โกฏิสตสหสฺเสหิ สงฺฆารามํ อมาปยึ ^๔- ฯ |๑๔.๑๑| ตสฺส ทตฺวาน อารามํ หฏฺโฐ สํวิคฺคมานโส สรเณ ^๕- ปญฺจสีเล จ ทฬฺหํ กตฺวา สมาทยึ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. นวุติโกฏิสหสฺสานํ ฯ ^๒ ม. ยุ. วิเนสิ ฯ ^๓ ม. ยุ. พฺราหฺมโณ ฯ @^๔ โป. ยุ. อมาปยิ ฯ ^๕ ยุ. สรณํ ปญฺจสีลญฺจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๒.

|๑๔.๑๒| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ สงฺฆมชฺเฌ นิสีทิย อฏฺฐารสกปฺปสเต อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๔.๑๓| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๔.๑๔| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๔.๑๕| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๔.๑๖| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๔.๑๗| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๔.๑๘| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๔.๑๙| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๔.๒๐| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๓.

|๑๔.๒๑| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๔.๒๒| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๔.๒๓| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๔.๒๔| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๔.๒๕| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๔.๒๖| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๔.๒๗| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ ^๑- อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๔.๒๘| สุธญฺญํ นาม นครํ สุทตฺโต นาม ขตฺติโย สุจนฺทา ^๒- นาม ชนิกา ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๑๔.๒๙| นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส สุนิมฺมลวิมลคิริคูหา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๔.๓๐| เตตฺตึสติสหสฺสานิ ^[๓]- นาริโย สมลงฺกตา วิมลา ^๔- นาม สา นารี กญฺจนาเวฬอตฺรโช ^๕- ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ปสาทยิ ฯ ^๒ โป. สุจนฺทนา ฯ ม. จนฺทา นามาสิ ฯ ^๓ ม. จ ฯ ^๔ ยุ. @วิมลา นาม นารี จ ฯ ^๕ ม. กญฺจนาเวโฬ นาม อตฺรโช ฯ ยุ. กญฺจนเวโฬ นาม... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๔.

|๑๔.๓๑| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถยาเนน นิกฺขมิ ฉมาสํ ปธานจารํ อจริ ปุริสุตฺตโม ฯ |๑๔.๓๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ปิยทสฺสึ มหามุนิ วตฺตจกฺโก มหาวีโร อุสภุยฺยาเน ^๑- มโนรเม ฯ |๑๔.๓๓| ปาลิโต สพฺพทสฺสี จ อเหสุํ อคฺคสาวกา โสภิโต นามุปฏฺฐาโก ปิยทสฺสิสฺส สตฺถุโน ฯ |๑๔.๓๔| สุชาตา ธมฺมทินฺนา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต กกุโธติ ^๒- ปวุจฺจติ ฯ |๑๔.๓๕| สนฺทโก ^๓- ธมฺมิโก เจว อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา วิสาขา ธมฺมทินฺนา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๔.๓๖| โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส ทฺวตฺตึสวรลกฺขโณ อสีติหตฺถมุพฺเพโธ สาลราชาว ทิสฺสติ ฯ |๑๔.๓๗| อคฺคิยา จนฺทสุริยานํ นตฺถิ ตาทิสิกา ปภา ยถา อหุ ปภา ตสฺส อสมสฺส มเหสิโน ฯ |๑๔.๓๘| ตสฺสาปิ เทวเทวสฺส อายุ ตาวตฺตกา ^๔- อหุ นวุติวสฺสสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๔.๓๙| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม ยุคานิปิ ตานิ อตุลิยานิ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๑๔.๔๐| ^[๕]- ปิยทสฺสี มุนิวโร อสฺสตฺถารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป ตีณิ โยชนมุคฺคโตติ ฯ ปิยทสฺสิพุทฺธวํโส เตรสโม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. อุสฺสาวนุยฺยาเน ฯ ^๒ ยุ. กกุทฺโธติ ฯ ^๓ ม. สนฺธโก ธมฺมโก เจว ฯ @ยุ. สนฺนโก ฯ ^๔ ม. ตาวตกํ ฯ ^๕ ยุ. โส ฯ