บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

หน้าที่ ๔๙๕.

จุทฺทสโม อตฺถทสฺสิพุทฺธวํโส [๑๕] |๑๕.๑| ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ อตฺถทสฺสี มหายโส มหาตมํ นิหนฺตฺวาน ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๑๕.๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ อมเตน ตปฺปยี โลกํ ทสสหสฺสี สเทวกา ^๑- ฯ |๑๕.๓| ตสฺสาปิ โลกนาถสฺส อเหสุํ อภิสมยา ตโย โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๕.๔| ยทา พุทฺโธ อตฺถทสฺสี จรติ เทวจาริกํ โกฏิสตสหสฺสานํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๕.๕| ปุนาปรํ ยทา พุทฺโธ เทเสสิ ปิตุ สนฺติเก โกฏิสตสหสฺสานํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๕.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ตสฺสาปิ จ มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๕.๗| อฏฺฐนวุติสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม อฏฺฐาสีติสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๑๕.๘| อฏฺฐสตฺตติสหสฺสานํ ^๒- ตติโย อาสิ สมาคโม อนุปาทาวิมุตฺตานํ วิมลานํ มเหสินํ ฯ |๑๕.๙| อหนฺเตน สมเยน ชฏิโล อุคฺคตาปโน สุสิโม นาม นาเมน มหิยา เสฏฺฐสมฺมโต ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ โป. ม. ยุ. สเทวกํ ฯ ^๒ ยุ. อฏฺฐตึสสหสฺสานํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๖.

|๑๕.๑๐| ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ เทวโลกา อาหริตฺวา สมฺพุทฺธํ อภิปูชยึ ฯ |๑๕.๑๑| โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ อตฺถทสฺสี มหามุนิ อฏฺฐารเส กปฺปสเต อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๕.๑๒| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๕.๑๓| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๕.๑๔| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๕.๑๕| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๕.๑๖| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๕.๑๗| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๕.๑๘| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๗.

|๑๕.๑๙| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา ฯ |๑๕.๒๐| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๕.๒๑| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๕.๒๒| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๕.๒๓| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๕.๒๔| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๕.๒๕| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๕.๒๖| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ตุฏฺโฐ ^๑- สํวิคฺคมานโส อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๕.๒๗| โสภณํ นาม นครํ สาคโร นาม ขตฺติโย สุทสฺสนา นาม ชนิกา อตฺถทสฺสิสฺส มเหสิโน ^๒- ฯ |๑๕.๒๘| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส อมรคิสุรคิคิริพาหนา ^๓- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. หฏฺโฐ ฯ ^๒ ม. ยุ. สตฺถุโน ฯ ^๓ ม. อมรคิริสุคิริวาหนา ฯ @ยุ. อมรคิริสุรคิริ คิริวาหนา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๘.

|๑๕.๒๙| เตตฺตึสติสหสฺสานิ ^๑- นาริโย สมลงฺกตา วิสาขา นาม สา นารี เสโล นามาสิ อตฺรโช ฯ |๑๕.๓๐| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนอฏฺฐมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๕.๓๑| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต อตฺถทสฺสี มหายโส วตฺตจกฺโก มหาวีโร อโนมุยฺยาเน นราสโภ ฯ |๑๕.๓๒| สนฺโต จ อุปสนฺโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา อภโย นามุปฏฺฐาโก อตฺถทสฺสิสฺส มเหสิโน ฯ |๑๕.๓๓| ธมฺมา เจว สุธมฺมา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต จมฺปโกติ ปวุจฺจติ ฯ |๑๕.๓๔| นกุโล ^๒- เจว นิสโภ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา มกิลา จ สุนนฺทา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๕.๓๕| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม อสีติรตนมุคฺคโต ^๓- โสภติ สาลราชาว อุฬุราชาว ปูริโต ฯ |๑๕.๓๖| ตสฺส ปากฏิกา รํสิ อเนกสตโกฏิโย อุทฺธํ อโธ ทสทิสา ผรนฺติ โยชนํ สทา ^๔- ฯ |๑๕.๓๗| โสปิ พุทฺโธ นรวุสโภ ^๕- สพฺพสตฺตุตฺตโม มุนิ วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๕.๓๘| อตุลํ ทสฺเสตฺวา ^๖- โอภาสํ วิโรเจตฺวา สเทวเก โสปิ อนิจฺจตํ ปตฺโต ยถคฺคุปาทานสงฺขยา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เตตฺตึสญฺจ สหสฺสานิ ฯ ^๒ โป. อาลา เจว นิลโภ จ ฯ ^๓ ม. ยุ. @อสีติหตฺถมุคฺคโต ฯ ^๔ ยุ. ตทา ฯ ^๕ ม. ยุ. นราสโภ ^๖ ยุ. ทตฺวาน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๙๙.

|๑๕.๓๙| อตฺถทสฺสี ชินวโร อโนมารามมฺหิ นิพฺพุโต ธาตุวิตฺถารกํ อาสิ เตสุ เตสุ ปเทสโตติ ฯ อตฺถทสฺสิพุทฺธวํโส จุทฺทสโม ฯ