บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

โสฬสโม สิทฺธตฺถพุทฺธวํโส [๑๗] |๑๗.๑| ธมฺมทสฺสิสฺส อปเรน สิทฺธตฺโถ โลกนายโก ^๔- นิหนฺตฺวาน ^๕- ตมํ สพฺพํ สุริโย อพฺภุคฺคโต ยถา ฯ |๑๗.๒| โสปิ ปตฺวาน สมฺโพธึ สนฺตาเรนฺโต สเทวกํ อภิวสฺสิ ธมฺมเมเฆน นิพฺพาเปนฺโต สเทวกํ ฯ |๑๗.๓| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อเหสุํ อภิสมยา ตโย โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗.๔| ปุนาปรํ ภีมรฏฺเฐ ยทา ^๖- อาหนิ ทุนฺทุภึ ตทา นวุติโกฏีนํ ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗.๕| ยทา พุทฺโธ ธมฺมํ เทเสสิ เวภาเร โส นรุตฺตโม ^๗- ตทา นวุติโกฏีนํ ตติยาภิสมโย อหุ ฯ |๑๗.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ สิทฺธตฺถสฺส ^๘- มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. วิโรจยิ ฯ ^๒ ม. สาลารามมฺหิ ฯ ^๓ ม. ตตฺเถวสฺส ถูปวโร ฯ ^๔ โป. @ม. ยุ. - นาม นายโก ฯ ^๕ ม. นีหินิตฺวา ฯ ยุ. นีหริตฺวา ฯ ^๖ ยุ. ยทิ อาหนิ @ทุทฺทภึ ฯ ^๗ ม. ปุรุตฺตเม ฯ ^๘ ม. ยุ. ตสฺมิมฺปิ ทฺวิปทุตฺตเม ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๔.

|๑๗.๗| โกฏิสตานํ นวุติยา ^๑- อสีติยาปิจ โกฏินํ เอเต อาสุํ ตโย ฐานา วิมลานํ สมาคเม ฯ |๑๗.๘| อหนฺเตน สมเยน มงฺคโล นาม ตาปโส อุคฺคเตโช ทุปฺปสโห อภิญฺญาพลสมาหิโต ฯ |๑๗.๙| ชมฺพุโต ผลมาหตฺวา ^๒- สิทฺธตฺถสฺส อทาสหํ ปฏิคฺคเหตฺวาน สมฺพุทฺโธ อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ |๑๗.๑๐| ปสฺสถ อิมํ ตาปสํ ชฏิลํ อุคฺคตาปนํ จตุนวุติ อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๗.๑๑| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๗.๑๒| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๗.๑๓| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๗.๑๔| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๑๗.๑๕| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๗.๑๖| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ โป. ม. ยุ. นวุตีนํ ฯ ^๒ โป. ผลสมาหนฺตฺวา ฯ ม. ผลมาเนตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๕.

|๑๗.๑๗| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๗.๑๘| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๗.๑๙| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๗.๒๐| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๗.๒๑| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ สหนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๗.๒๒| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๗.๒๓| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๑๗.๒๔| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๗.๒๕| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๗.๒๖| เวภารํ นาม นครํ อุเทโน นาม ขตฺติโย สุผสฺสา นาม ชนิกา สิทฺธตฺถสฺส มเหสิโน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๖.

|๑๗.๒๗| ทสวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส โกกาสุปฺปลโกกนุทา ^๑- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๗.๒๘| ติโสฬสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุมนา ^๒- นาม สา นารี อนุปโม นาม อตฺรโช ฯ |๑๗.๒๙| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา สิวิกายาภินิกฺขมิ อนูนทสมาสานิ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๗.๓๐| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต สิทฺธตฺโถ โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๑๗.๓๑| สมฺพโล จ สุมิตฺโต จ อเหสุํ อคฺคสาวกา เรวโต นามุปฏฺฐาโก สิทฺธตฺถสฺส มเหสิโน ฯ |๑๗.๓๒| สีวลา จ สุรามา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต กณฺณิกาโรติ ^๓- วุจฺจติ ฯ |๑๗.๓๓| สุปฺปิโย จ สมฺพุทฺโธ จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา รมฺมา เจว สุรมฺมา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๑๗.๓๔| โส พุทฺโธ สฏฺฐิรตนํ อโหสิ นภมุคฺคโต กญฺจนคฺฆิกสงฺกาโส ทสสหสฺสี วิโรจติ ฯ |๑๗.๓๕| โสปิ พุทฺโธ อสมสโม อตุโล อปฺปฏิปุคฺคโล วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๗.๓๖| วิปุลปฺปภํ ^๔- ทสฺสยิตฺวา ปุปฺผาเปตฺวาน สาวเก วิลาเสตฺวา วรสมาปตฺติยา ^๕- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. -- โกกนทา ฯ ^๒ ม. โสมนสฺสา ฯ ^๓ ม. ยุ. กณิกาโรติ ฯ @^๔ ยุ. วิมลํ ปุปฺผํ ฯ ^๕ ม. สมาปตฺยา ฯ ยุ. -- จ สมาปตฺติยา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๗.

|๑๗.๓๗| สิทฺธตฺโถ มุนิวโร พุทฺโธ อโนมารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร จตุโยชนมุคฺคโตติ ฯ สิทฺธตฺถพุทฺธวํโส โสฬสโม ฯ