บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

สตฺตรสโม ติสฺสพุทฺธวํโส [๑๘] |๑๘.๑| สิทฺธตฺถสฺส อปเรน อสโม อปฺปฏิปุคฺคโล อนนฺตสีโล ^๑- อมิตยโส ติสฺโส โลกคฺคนายโก ฯ |๑๘.๒| ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา โอภาเสตฺวา สเทวกํ อนุกมฺปโก มหาวีโร โลเก อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ |๑๘.๓| ตสฺสาปิ อตุลา อิทฺธิ อตุลา ^๒- สีลสมาธิโย สพฺพตฺถ ปารมึ คนฺตฺวา ธมฺมจกฺกํ ปวตฺตยิ ฯ |๑๘.๔| โส พุทฺโธ ทสสหสฺสมฺหิ วิญฺญาเปสิ คิรํ สุจึ โกฏิสตานิ ^๓- อภิสมึสุ ปฐเม ธมฺมเทสเน ฯ |๑๘.๕| ทุติโย นวุติโกฏีนํ ตติเย ^๔- สฏฺฐิโกฏิโย พนฺธนาโต ^๕- ปโมเจสิ สมฺปตฺเต ^๖- นรมรู ตทา ฯ |๑๘.๖| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ ติสฺสสฺส ^๗- จ มเหสิโน ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๑๘.๗| ขีณาสวสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม นวุติสตสหสฺสานํ ทุติโย อาสิ สมาคโม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อนนฺตเตโช ฯ ^๒ ม. อตุลํ สีลํ สมาธิ จ ฯ ยุ. อตุลสีลสมาธี จ ฯ @^๓ ยุ. โกฏิสตสหสฺสานิ สมึสฺ ฯ ^๔ ม. ตติโย ฯ ^๕ ยุ. พนฺธนา โส ฯ @^๖ ม. สตฺเต -- ฯ ^๗ ม. ยุ. ติสฺเส โลกคฺคนายเก ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๘.

|๑๘.๘| อสีติสตสหสฺสานํ ตติโย อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ ปุปฺผิตานํ วิมุตฺติยา ฯ |๑๘.๙| อหนฺเตน สมเยน สุชาโต นาม ขตฺติโย มหาโภคํ ฉฑฺฑยิตฺวา ปพฺพชึ อิสิปพฺพชฺชํ ฯ |๑๘.๑๐| มยิ ปพฺพชิเต สนฺเต อุปฺปชฺชิ โลกนายโก พุทฺโธติ สทฺทํ สุตฺวาน ปีติ เม อุปปชฺชถ ฯ |๑๘.๑๑| ทิพฺพํ มนฺทารวํ ปุปฺผํ ปทุมํ ปาริฉตฺตกํ อุโภ หตฺเถหิ ปคฺคยฺห ธุนมาโน อุปาคมึ ฯ |๑๘.๑๒| ปาตุวณฺณปริวุตํ ติสฺสํ โลกคฺคนายกํ ตมหํ ปุปฺผํ คเหตฺวาน มตฺถเก ธารเย ^๑- ชินํ ฯ |๑๘.๑๓| โสปิ มํ ตทา ^๒- พฺยากาสิ ชนมชฺเฌ นิสีทิย ทฺวานวุเต อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๑๘.๑๔| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๑๘.๑๕| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๑๘.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๑๘.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ธารยึ ฯ ^๒ ม. ยุ. พุทฺโธ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๐๙.

|๑๘.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๑๘.๑๙| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๑๘.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๑๘.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ |๑๘.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๑๘.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๑๘.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๑๘.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๘.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๐.

|๑๘.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๑๘.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๑๘.๒๙| เขมกํ นาม นครํ ชนสนฺโท ^๑- นาม ขตฺติโย ปทุมา นาม ชนิกา ติสฺสสฺส จ มเหสิโน ฯ |๑๘.๓๐| สตฺตวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส คุณเสลานาทิยนิสโภ ^๒- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๑๘.๓๑| สมตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา สุภทฺทา นาม ^๓- สา นารี อานนฺโท นาม อตฺรโช ฯ |๑๘.๓๒| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนกํ ^๔- อฑฺฒมาสํ ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๑๘.๓๓| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต ติสฺโส โลกคฺคนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร ยสวตีทายมุตฺตเม ^๕- ฯ |๑๘.๓๔| พฺรหฺมเทโว จ อุทโย จ อเหสุํ อคฺคสาวกา สมโค ^๖- นามุปฏฺฐาโก ติสฺสสฺส จ มเหสิโน ฯ |๑๘.๓๕| ผุสฺสา เจว สุทตฺตา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต อสโนติ ปวุจฺจติ ฯ |๑๘.๓๖| สมฺพโล จ สิริ เจว อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา กีสาโคตมี อุปเสนา อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ชนสนฺโธ ฯ ^๒ ม. คุหเสลนาริสยนิสภา ฯ ยุ. คฺหเสลนารีนิสภา ฯ @^๓ ม. นามิกา ฯ ^๔ ม. อนูนอฏฺฐมาสานิ ฯ ยุ. อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ฯ ^๕ ม. @ยุ. ยสวตียมุตฺตเม ฯ ^๖ ม. ยุ. สมงฺโค ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑๑.

โสปิ พุทฺโธ สฏฺฐิรตโน อหุ อุจฺจตฺตเน ชิโน อนูปโม อสทิโส หิมวา วิย ทิสฺสติ ฯ |๑๘.๓๗| ตสฺสาปิ อตุลเตชสฺส อายุ อาสิ อนุตฺตโร วสฺสสตสหสฺสานิ โลเก อฏฺฐาสิ จกฺขุมา ฯ |๑๘.๓๘| อุตฺตมํ ปวรํ เสฏฺฐํ อนุโภตฺวา มหายสํ ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๘.๓๙| วลาหโกว อนิเลน สุริเยน วิย อุสฺสโว อนฺธกาโรว ทีเปน ^๑- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๑๘.๔๐| ติสฺโส ชินวโร พุทฺโธ นนฺทารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป ตีณิ โยชนสมุสฺสิโตติ ฯ ติสฺสพุทฺธวํโส สตฺตรสโม ฯ