บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

นวมํ เวสฺสนฺตรจริยํ [๙] |๙.๖๘| ยา เม อโหสิ ชนิกา ผุสฺสตี นาม ขตฺติยา สา อตีตาสุ ชาตีสุ สกฺกสฺส มเหสี สิยา ^๒- ฯ |๙.๖๙| ตสฺสา อายุกฺขยํ ทิสฺวา ^๓- เทวินฺโท เอตทพฺรวิ ททามิ เต ทสวเร วรภทฺเท ยทิจฺฉสิ ฯ |๙.๗๐| เอวํ วุตฺตาว ^๔- สา เทวี สกฺกํ ปุนิทมพฺรวิ กึ นุ เม อปราธตฺถิ กึ นุ เทสฺสา อหนฺตว รมฺมา จาเวสิ มํ ฐานา วาโตว ธรณีรุหํ ^๕- ฯ |๙.๗๑| เอวํ วุตโตว ^๖- โส สกฺโก ปุน ตสฺสิทมพฺรวิ น เจว เต กตํ ปาปํ น จ เม ตฺวมสิ อปฺปิยา ฯ |๙.๗๒| เอตฺตกํเยว เต อายุ จวนกาโล ภวิสฺสติ ฯ ปฏิคฺคณฺห มยา ทินฺเน วเร ทส วรุตฺตเม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อตฺตา น เมน เทสฺสิโย ฯ ^๒ ม. ปิยา ฯ ยุ. จ มเหสิยา ฯ ^๓ ม. ยุ. @ญตฺวา ฯ ^๔ ม. ยุ. วุตฺตา จ สา เทวี ฯ ^๕ ยุ. ธรณึ รุหํ ฯ ^๖ ยุ. เอวํ วุตฺเต จ @โส สกฺโก ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๐.

|๙.๗๓| สกฺเกน สา ทินฺนวรา ตุฏฺฐหฏฺฐา ปโมทิตา มมํ อพฺภนฺตรํ กตฺวา ผุสฺสตี ทส วเร วริ ฯ |๙.๗๔| ตโต จุตา สา ผุสฺสตี ขตฺติเย อุปปชฺชถ เชตุตฺตรมฺหิ นคเร สญฺชเยน สมาคมิ ฯ |๙.๗๕| ยทาหํ ผุสฺสติยา กุจฺฉึ โอกฺกนฺโต ปิยมาตุยา มม เตเชน เม มาตา สทา ทานรตา อหุ ฯ |๙.๗๖| อธเน อาตุเร ชิณฺเณ ยาจเก อทฺธิเก ^๑- ชเน สมเณ พฺราหฺมเณ ขีเณ เทติ ทานํ อกิญฺจเน ฯ |๙.๗๗| ทส มาเส ธารยิตฺวา กโรนฺเต ปุรํ ปทกฺขิณํ เวสฺสานํ วีถิยา มชฺเฌ ชเนสิ ผุสฺสตี มมํ ฯ |๙.๗๘| น มยฺหํ มตฺติกํ นามํ นปิ เปตฺติกสมฺภวํ ^๒- ชาเตตฺถ ^๓- เวสฺสวีถิยํ ตสฺมา เวสฺสนฺตโร อหุ ฯ |๙.๗๙| ยทาหํ ทารโก โหมิ ชาติยา อฏฺฐวสฺสิโก ตทา นิสชฺช ปาสาเท ทานํ ทาตุํ วิจินฺตยึ ฯ |๙.๘๐| หทยํ ทเทยฺยํ จกฺขุํ มํสํปิ รุธิรํปิ จ ^๔- ทเทยฺยํ กายํ สาเวตฺวา ยทิ โก ^๕- ยาจเย มมํ ฯ |๙.๘๑| สภาวํ จินฺตยนฺตสฺส อกปฺปิตมสณฺฐิตํ ^๖- อกมฺปิ ตตฺถ ปฐวี สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๘๒| อนฺวฑฺฒมาเส ปนฺนรเส ปุณฺณมาเส อุโปสเถ ปจฺจยํ นาคมารุยฺห ทานํ ทาตุํ อุปาคมึ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ปฏฺฐิเก ฯ ^๒ ยุ. เมตฺติกสมฺภวํ ฯ ^๓ ยุ. ชาโตมฺหิ ฯ ^๔ ยุ. รุหิรํปิจ ฯ @^๕ ม. ยุ. โกจิ ฯ ^๖ ม. ยุ. อกมฺปิตม... ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๑.

|๙.๘๓| กาลิงฺครฏฺฐวิสยา พฺราหฺมณา อุปคจฺฉุ มํ อยาจุํ มํ หตฺถินาคํ ธญฺญํ มงฺคลสมฺมตํ ฯ |๙.๘๔| อวุฏฺฐิโก ชนปโท ทุพฺภิกฺโข ฉาตโก มหา ททาหิ ปวรํ นาคํ สพฺพเสตํ คชุตฺตมํ ฯ |๙.๘๕| ททามิ น วิกมฺปามิ ยํ มํ ยาจนฺติ พฺราหฺมณา สนฺตํ นปฺปฏิคุยฺหามิ ทาเน เม รมตี มโน ฯ |๙.๘๖| น เม ยาจกมนุปฺปตฺเต ปฏิกฺเขโป อนุจฺฉโว มา เม ภิชฺชิ สมาทานํ ทสฺสามิ วิปุลํ คชํ ฯ |๙.๘๗| นาคํ คเหตฺวา โสณฺฑาย ภิงฺคาเร รตนามเย ชลํ หตฺเถ อากิริตฺวา พฺราหฺมณานํ อทํ คชํ ฯ |๙.๘๘| ปุนาปรํ ททนฺตสฺส สพฺพเสตํ คชุตฺตมํ ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๘๙| ตสฺส นาคสฺส ทาเนน สิวโย กุทฺธา สมาคตา ปพฺพาเชสุํ สกา รฏฺฐา วงฺกํ คจฺฉตุ ปพฺพตํ ฯ |๙.๙๐| เตสํ นิจฺฉุภมานานํ อกมฺปิตมสณฺฐิตํ มหาทานํ ปวตฺเตตุํ เอกวรมยาจิหํ ^๑- ฯ |๙.๙๑| ยาจิตา สิวโย สพฺเพ เอกํ วรมทํสุ เม สาวยิตฺวา กณฺณเภรึ มหาทานํ ททามหํ ฯ |๙.๙๒| อเถตฺถ วตฺตตี สทฺโท ติมุโล ^๒- เภรโว มหา ทาเนนิมํ ^๓- นีหรนฺติ ปุน ทานํ ททาตยํ ^๔- ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เอกํ วรมยาจิสํ ฯ ยุ. ...จิสฺสํ ฯ ^๒ ม. ยุ. ตุมุโล ฯ ^๓ ยุ. ทาเนนมํ ฯ @^๔ ยุ. ททามหํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๒.

|๙.๙๓| หตฺถี ^๑- อสฺเส รเถ ทตฺวา ทาสึ ทาสํ ควํ ธนํ มหาทานํ ททิตฺวาน นครา นิกฺขมึ ตทา ฯ |๙.๙๔| นิกฺขมิตฺวาน นครา นิวตฺเตตฺวา วิโลกิเต ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สุเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๙๕| จตุวาหิรถํ ^๒- ทตฺวา ฐตฺวา จตุมหาปเถ เอกากิโก ^๓- อทุติโย มทฺทึ ^๔- เทวีทมพฺรวึ ฯ |๙.๙๖| ตฺวํ มทฺทิ กณฺหํ คณฺหาหิ ลหุกา เอสา กนิฏฺฐกา ^๕- อหํ ชาลึ คหิสฺสามิ ครุโก ภาติโก หิ โส ฯ |๙.๙๗| ปทุมํ ปุณฺฑรีกํว มทฺที กณฺหาชินํ ^๖- คหิ อหํ สุวณฺณพิมฺพํ ว ชาลึ ขตฺติยมคฺคหึ ฯ ^[๗]- |๙.๙๘| อภิชาตา สุขุมาลา ขตฺติยา จตุโร ชนา วิสมสมํ อกฺกมนฺตา วงฺกํ คจฺฉาม ปพฺพตํ ฯ |๙.๙๙| เย เกจิ มนุชา เอนฺติ อนุมคฺเค ปฏิปเถ มคฺคนฺเต ปฏิปุจฺฉาม กุหึ วงฺกตปพฺพโต ^๘- ฯ |๙.๑๐๐| เต ตตฺถ อเมฺห ปสฺสิตฺวา กรุณํ คิรมุทีรยุํ ทุกฺขนฺเต ปฏิเวเทนฺติ ทูเร วงฺกตปพฺพโต ฯ |๙.๑๐๑| ยทิ ปสฺสนฺติ ปวเน ทารกา ผลิเต ทุเม เตสํ ผลานํ เหตุมฺหิ อุปโรทนฺติ ทารกา ฯ |๙.๑๐๒| โรทนฺเต ทารเก ทิสฺวา อุพฺภิคฺคา ^๙- วิปุลา ทุมา สยเมโวนมิตฺวาน อุปคจฺฉนฺติ ทารเก ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. หตฺถึ ฯ ^๒ ม. ยุ. จตุวาหึ รถํ ฯ ^๓ ม. ยุ. เอกากิโย ฯ ^๔ ม. ยุ. @มทฺทิเทวึ อิทมพฺรวึ ฯ ^๕ ม. กนิฏฺฐิกา ฯ ^๖ ม. กณฺหาชินคฺคหี ฯ ยุ ...ชินมคหี ฯ @^๗ ยุ. ชลํ หตฺเถ อากิริตฺวา พฺราหฺมณานํ อทํ คชํ ฯ ^๘ ม. วงฺกนฺต... ฯ อิโต ปรํ @อีทิสเมว ฯ ^๙ ม. ยุ. อุพฺพิธา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๓.

|๙.๑๐๓| อิทํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อพฺภูตํ โลมหํสนํ สาธุการํ ปวตฺเตสิ มทฺที สพฺพงฺคโสภณา ฯ |๙.๑๐๔| อจฺเฉรํ วต โลกสฺมึ อพฺภูตํ โลมหํสนํ เวสฺสนฺตรสฺส เตเชน สยเมโวนตา ^๑- ทุมา ฯ |๙.๑๐๕| สงฺขิปึสุ ปถํ ยกฺขา อนุกมฺปาย ทารเก นิกฺขนฺตทิวเสเนว เจตรฏฺฐมุปาคมุํ ฯ |๙.๑๐๖| สฏฺฐิ ราชสหสฺสานิ ตทา วสนฺติ มาตุลา ^๒- สพฺเพ ปญฺชลิกา หุตฺวา โรทมานา อุปาคมุํ ฯ |๙.๑๐๗| ตตฺถ วตฺเตตฺวา สลฺลาปํ เจเตหิ เจตปุตฺเตหิ เต ตโต นิกฺขมิตฺวาน วงฺกํ อคมุ ^๓- ปพฺพตํ ฯ |๙.๑๐๘| อามนฺตยิตฺวา เทวินฺโท วิสฺสุกมฺมํ มหิทฺธิกํ อสฺสมํ สุกตํ รมฺมํ ปณฺณสาลํ สุมาปย ฯ |๙.๑๐๙| สกฺกสฺส วจนํ สุตฺวา วิสฺสุกมฺโม มหิทฺธิโก อสฺสมํ สุกตํ รมฺมํ ปณฺณสาลํ สุมาปยิ ฯ |๙.๑๑๐| อชฺโฌคเหตฺวา ปวนํ อปฺปสทฺทํ นิรากุลํ จตุโร ชนา มยํ ตตฺถ วสาม ปพฺพตนฺตเร ฯ |๙.๑๑๑| อหญฺจ มทฺที เทวี จ ชาลี กณฺหาชินา จุโภ อญฺญมญฺญํ โสกนุทา วสาม อสฺสเม ตทา ฯ |๙.๑๑๒| ทารเก อนุรกฺขนฺโต อสุญฺเญ โหมิ อสฺสเม มทฺที ผลํ อาหรติ ^๔- โปเสติ สา ตโย ชเน ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สยเมโวณตา ฯ ^๒ ม. มาตุเล ฯ ^๓ ยุ. อคมฺมุํ ฯ ^๔ ม. อาหริตฺวา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๔.

|๙.๑๑๓| ปวเน วสมานสฺส อตฺถิโก มํ อุปาคมิ อยาจิ ปุตฺตเก มยฺหํ ชาลึ กณฺหาชินํ ^๑- จุโภ ฯ |๙.๑๑๔| ยาจกํ อุปคตํ ทิสฺวา หาโส เม อุปปชฺชถ อุโภ ปุตฺเต คเหตฺวาน อทาสึ พฺราหฺมเณ ตทา ฯ |๙.๑๑๕| สเก ปุตฺเต จชนฺตสฺส ชูชเก ^๒- พฺราหฺมเณ ยทา ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๑๑๖| ปุนเทว สกฺโก โอรุยฺห หุตฺวา พฺราหฺมณสนฺนิโภ อยาจิ มํ มทฺทึ เทวึ สีลวตึ ^๓- ปติพฺพตํ ฯ |๙.๑๑๗| มทฺทึ หตฺเถ คเหตฺวาน อุทกญฺชลิ ปูรย ^๔- ปสนฺนมนสงฺกปฺโป ตสฺส มทฺทึ อทาสหํ ฯ |๙.๑๑๘| มทฺทิยา ทียมานาย คคเน เทวา ปโมทิตา ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๑๑๙| ชาลึ กณฺหาชินํ ธีตุํ ^๕- มทฺทึ เทวึ ปติพฺพตํ จชมาโน น จินฺเตสึ โพธิยาเยว การณา ฯ |๙.๑๒๐| น เม เทสฺสา อุโภ ปุตฺตา มทฺท เทวี น เทสฺสิยา สพฺพญฺญุตํ ปิยํ มยฺหํ ตสฺมา ปิเย อทาสหํ ฯ |๙.๑๒๑| ปุนาปรํ พฺรหารญฺเญ มาตาปิตุสมาคเม กรุณํ ปริเทวนฺเต สลฺลปนฺเต สุขํ ทุกฺขํ ฯ |๙.๑๒๒| หิโรตฺตปฺเปน ครูนํ ^๖- อุภินฺนํ อุปสงฺกมิ ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ชาลิกณฺหาชิเน ฯ ^๒ ยุ. ยาจเก ฯ ^๓ ม. สีลวนฺตึ ฯ ^๔ ม. ปูริย ฯ @^๕ ม. ยุ. ธีตํ ฯ ^๖ ม. ยุ. ครุนา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๖๕.

|๙.๑๒๓| ปุนาปรํ พฺรหารญฺญา นิกฺขมิตฺวา สญาติภิ ปวิสามิ ปุรํ รมฺมํ เชตุตฺตรปุรุตฺตมํ ฯ |๙.๑๒๔| รตนานิ สตฺต วสฺสึสุ มหาเมโฆ ปวสฺสถ ตทาปิ ปฐวี กมฺปิ สิเนรุวนวฏํสกา ฯ |๙.๑๒๕| อเจตนายํ ปฐวี อวิญฺญาย สุขํ ทุกฺขํ สาปิ ทานพลา มยฺหํ สตฺตกฺขตฺตุมกมฺปถาติ ฯ เวสฺสนฺตรจริยํ นวมํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๕๕๙-๕๖๕. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=11506&w=&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=11506&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=33.3&item=9&items=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=33&siri=228 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=217 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=1989 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=1989 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ https://84000.org/tipitaka/read/?index_33 https://84000.org/tipitaka/english/?index_33