บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

ตติโย มงฺคลพุทฺธวํโส [๔] |๔.๑| โกณฺฑญฺญสฺส อปเรน มงฺคโล นาม นายโก ตมํ โลเก นิหนฺตฺวาน ธมฺโมกฺกมภิธารยิ ฯ |๔.๒| อตุลาสิ ^๔- ปภา ตสฺส ชิเนหญฺเญหิ อุตฺตริ ^๕- จนฺทสุริยปฺปภํ หนฺตฺวา ทสสหสฺสี วิโรจติ ฯ |๔.๓| โสปิ พุทฺโธ ปกาเสสิ จตุโร สจฺจวรุตฺตเม เต เต สจฺจรสํ ปิตฺวา วิโนเทนฺติ มหาตมํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อสงฺโขภา ฯ ^๒ ม. ยุ. ปวโร ฯ ^๓ ม. ยุ. จิตฺโต ฯ ^๔ ยุ. อตุลาปิ ฯ @^๕ ม. ยุ. อุตฺตรึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๔.

|๔.๔| ปตฺวาน โพธิมตุลํ ปฐเม ธมฺมเทสเน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย ^๑- อหุ ฯ |๔.๕| สุรินฺทเทวภวเน พุทฺโธ ^๒- ธมฺมมเทสยิ ตทา โกฏิสตสหสฺสานํ ^๓- ทุติยาภิสมโย อหุ ฯ |๔.๖| ยทา สุนนฺโท จกฺกวตฺติ สมฺพุทฺธมุปสงฺกมิ ตทา อาหนิ สมฺพุทฺโธ ธมฺมเภรึ วรุตฺตมํ ฯ |๔.๗| สุนนฺทสฺสานุจรา จ ^๔- ตทาสุํ นวุติโกฏิโย สพฺเพ ^๕- เต นิรวเสสา อเหสุํ เอหิภิกฺขุกา ฯ |๔.๘| สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ มงฺคลสฺส มเหสิโน โกฏิสตสหสฺสานํ ปฐโม อาสิ สมาคโม ฯ |๔.๙| โกฏิสตสหสฺสานํ ^๖- ทุติโย อาสิ สมาคโม ตติเย นวุติโกฏีนํ ตติโย อาสิ สมาคโม ฯ |๔.๑๐| ขีณาสวานํ วิมลานํ ตทา อาสิ สมาคโม อหํ เตน สมเยน สุรุจิ นาม พฺราหฺมโณ ฯ |๔.๑๑| อชฺฌายิโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู ตมหํ อุปสงฺกมึ สรณํ คนฺตฺวาน สตฺถุโน ฯ |๔.๑๒| สมฺพุทฺธปฺปมุขํ สงฺฆํ คนฺธมาเลน ปูชยึ ปูเชตฺวา คนฺธมาเลน ควปาเนน ตปฺปยึ ฯ โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ มงฺคโล ทิปทุตฺตโม |๔.๑๓| อปริเมยฺเย อิโต กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ธมฺมาภิสมโย ฯ ^๒ ยุ. ยทา พุทฺโธ ปกาสยิ ฯ ^๓ ม. ยุ. โกฏิสหสฺสานํ ฯ @^๔ ม. ยุ. ชนตา ฯ ^๕ ม. ยุ. สพฺเพปิ ฯ ^๖ ม. ทุติโย โกฏิสตสหสฺสานํ ฯ ยุ. ทุติโย @โกฏิสหสฺสานํ ตติโย นวุติโกฏีนํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๕.

|๔.๑๔| อหุ ^๑- กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ^๒- ฯ |๔.๑๕| อชปาล รุกฺขมูลสฺมึ ^๓- นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๔.๑๖| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺต วรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๔.๑๗| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๔.๑๘| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๔.๑๙| อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติ มํ ชินํ ฯ |๔.๒๐| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๔.๒๑| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ^๔- ฯ |๔.๒๒| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อหุ ฯเปฯ ตถาคโตติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ^๒ ยุ. สพฺพตฺถ @ทุกฺกรการิยํ ฯ ^๓ ยุ. อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ - ยทิ มุญฺจามิมํ ชินนฺติ อิเม ปาฐา @นตฺถิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ^๔ โป. เหสฺสนฺตุ หสนฺติ จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๖.

|๔.๒๓| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๔.๒๔| อุกฺกุฏฺฐิ สทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๔.๒๕| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๔.๒๖| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐา ติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๔.๒๗| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ ฯ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๔.๒๘| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๔.๒๙| ตทา ปีตึ นุพฺรูหนฺโต สมฺโพธิวรปตฺติยา พุทฺเธ ทตฺวาน มํ เคหํ ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๔.๓๐| สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ นวงฺค สตฺถุสาสนํ สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวาน โสภยึ ชินสาสนํ ฯ |๔.๓๑| ตตฺถปฺปมตฺโต วิหรนฺโต พฺรหฺมํ ภาเวตฺวา ภาวนํ อภิญฺญาสุ ปารมึ คนฺตฺวา พฺรหฺมโลกมคญฺฉิหํ ฯ |๔.๓๒| นครํ อุตฺตรํ นาม อุตฺตโร นาม ขตฺติโย อุตฺตรา นาม ชนิกา มงฺคลสฺส มเหสิโน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๗.

|๔.๓๓| นว วสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ ^๑- โส ยสวา สุจิมา สิริมา ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๔.๓๔| สมตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา ยสวตี นาม นารี สีวโล นาม อตฺรโช ฯ |๔.๓๕| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา อสฺสยาเนน นิกฺขมิ อนูนอฏฺฐมาสานิ ^๒- ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๔.๓๖| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต มงฺคโล โลกนายโก วตฺตจกฺโก มหาวีโร จเรสิ ^๓- ทิปทุตฺตโม ฯ |๔.๓๗| สุเทโว ธมฺมเสโน จ อเหสุํ อคฺคสาวกา ปาลิโต นามุปฏฺฐาโก มงฺคลสฺส มเหสิโน ฯ |๔.๓๘| สีวลา จ อโสกา จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต นาครุกฺโขติ วุจฺจติ ฯ |๔.๓๙| นนฺโท เจว วิสาโข จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา อนุฬา เจว สุมนา ^๔- จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๔.๔๐| อฏฺฐาสีติรตนานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ ตโต นิทฺธาวตี รํสิ อเนกสตสหสฺสิโย ฯ |๔.๔๑| นวุติ วสฺสสหสฺสานิ อายุ วิชฺชติ ตาวเท ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๔.๔๒| ยถาปิ สาคเร อุมฺมิ น สกฺกา เต ^๕- คเณตุเย ตเถว สาวกา ตสฺส น สกฺกา เต คเณตุเย ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อชฺฌา โส วสิ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ^๒ ยุ. อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ฯ @^๓ ม. ยุ. วเน สิริวรุตฺตเม ฯ ^๔ ม. ยุ. สุตนา ฯ ^๕ ม. ยุ. ตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๔๘.

|๔.๔๓| ยาว อฏฺฐาสิ สมฺพุทฺโธ มงฺคโล โลกนายโก น ตสฺส สาสเน อตฺถิ สกิเลสมรณํ ^๑- ตทา ฯ |๔.๔๔| ธมฺโมกฺกํ ธารยิตฺวาน สนฺตาเรตฺวา มหาชนํ ชลิตฺวา ธุมเกตูว นิพฺพุโต โส มหายโส ฯ |๔.๔๕| สงฺขารานํ สภาวตฺตํ ทสฺสยิตฺวา สเทวเก ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว สุริโย อตฺถงฺคโต ยถา ฯ |๔.๔๖| อุยฺยาเน เวสฺสเร ^๒- นาม พุทฺโธ นิพฺพายิ มงฺคโล ตตฺเถวสฺส ชินถูโป ตึสโยชนมุคฺคโตติ ฯ มงฺคลพุทฺธวํโส ตติโย ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๔๔๓-๔๔๘. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=9109&w=&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=9109&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=33.2&item=4&items=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=33&siri=195 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=184 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=4620 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=4620 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ https://84000.org/tipitaka/read/?index_33 https://84000.org/tipitaka/english/?index_33