บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๘ - พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๘

หน้าที่ ๒๒๔.

สมุฏฺฐานสีสสงฺเขปํ ^๑- [๘๒๖] อนิจฺจา สพฺพสงฺขารา ^๒- ทุกฺขานตฺตา จ สงฺขตา ฯ นิพฺพานญฺเจว ปณฺณตฺติ อนตฺตา อิติ นิจฺฉยา ฯ พุทฺธจนฺเท อนุปฺปนฺเน พุทฺธาทิจฺเจ อนุคฺคเต เตสํ สภาคธมฺมานํ นามมตฺตํ น ญายติ ^๓- ฯ ทุกฺกรํ วิวิธํ กตฺวา ปูรยิตฺวาน ปารมี ^๔- อุปฺปชฺชนฺติ มหาวีรา จกฺขุภูตา สพฺรหฺมเก เต เทสยนฺติ สทฺธมฺมํ ทุกฺขหานึ สุขาวหํ ฯ องฺคีรโส สกฺยมุนิ สพฺพภูตานุกมฺปโก สพฺพสตฺตุตฺตโม สีโห ปิฏเก ตีณิ เทสยิ สุตฺตนฺตํ อภิธมฺมญฺจ วินยญฺจ มหาคุณํ ฯ เอวํ นียติ สทฺธมฺโม วินโย ยทิ ติฏฺฐติ อุภโต จ วิภงฺคานิ ขนฺธกา ยา จ มาติกา มาลา สุตฺตคุเณเนว ปริวาเรน คนฺถิตา ฯ ตสฺเสว ปริวารสฺส สมุฏฺฐานํ นิยโต กตํ สมฺเภทนิทานญฺจญฺญํ สุตฺเต ทิสฺสนฺติ อุปริ ตสฺมา สิกฺเข ปริวารํ ธมฺมกาโม สุเปสโลติ ฯ วิภงฺเค ทฺวีสุ ปญฺญตฺตํ อุทฺทิสนฺติ อุโปสเถ ปวกฺขามิ สมุฏฺฐานํ ยถาญายํ สุณาถ เม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. สมุฏฺฐานสฺสุทฺทานํ ฯ ม. สมุฏฺฐานสีสสงฺเขปสมุฏฺฐานสฺสุทฺทานํ ฯ ^๒ ม. ยุ. @สพฺเพ ฯ ^๓ ม. ยุ. นายติ ฯ ^๔ ยุ. ปารมิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๕.

ปาราชิกํ ยํ ปฐมํ ทุติยญฺจ ตโต ปรํ สญฺจริตฺตานุภาสญฺจ อติเรกญฺจ จีวรํ โลมานิ ปทโสธมฺโม ภูตสํวิธาเนน จ เถยฺยเทสนโจริญฺจ อนนุญฺญาย ^๑- เตรส ฯ เตรเสเต สมุฏฺฐานนยา วิญฺญูหิ จินฺติตา เอเกกสฺมึ สมุฏฺฐาเน สทิสา อิธ ทิสฺสเร ฯ ------------ [๘๒๗] เมถุนํ สุกฺกสํสคฺโค อนิยตา ปฐมิกา ปุพฺพูปปริปาจิตา รโห ภิกฺขุนิยา สห สโภชเน รโห เทฺว จ องฺคุลิ อุทเก หสํ ปหาเร อุคฺคิเร เจว เตปญฺญาสา จ เสขิยา อธกฺขคามาวสฺสุตา ^๒- ตลมฏฺฐญฺจ สุทฺธิกา วสฺสํ วุตฺถา จ โอวาทํ นานุพนฺเธ ปวตฺตินึ ฉสตฺตติ อิเม สิกฺขา กายมานสิกา กตา สพฺเพ เอกสมุฏฺฐานา ปฐมํ ปาราชิกํ ยถา ฯ ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๒๘] อทินฺนํ วิคฺคหุตฺตรึ ^๓- ทุฏฺฐุลฺลา อตฺตกามินํ อมูลา อญฺญภาคิยา อนิยตา ทุติยิกา อจฺฉินฺเท ปริณามเน มุสา โอมสเปสุณา ทุฏฺฐุลฺลา ปฐวีขเณ ^๔- ภูตํ อญฺญาย อุชฺฌเป @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนนุญฺญาตาย ฯ ^๒ ยุ. อธกฺขกํ ฯ ^๓ ม. วิคฺคหุตฺตริ ฯ ^๔ ยุ. ปฐวึขเณ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๖.

นิกฺกฑฺฒนํ สิญฺจนญฺจ อามิสเหตุ ภุตฺตาวี เอหิ อนาทริ ภึสา อปนิเธ จ ชีวิตํ ชานํ สปฺปาณกํ กมฺมํ อูนสํวาสนาสนา สหธมฺมิกวิเลขา โมโห อมูลเกน จ กุกฺกุจฺจํ ธมฺมิกํ ^๑- ^[๒]- ทตฺวา ปริณาเมยฺย ปุคฺคเล กินฺเต อกาลอจฺฉินฺเท ทุคฺคหิ นิรเยน จ คณํ วิภงฺคํ ทุพฺพลํ กฐินผาสุปสฺสยํ ^๓- อกฺโกสจณฺฑี มจฺฉรี คพฺภินี จ ปายนฺติยา เทฺว วสฺสา สิกฺขา สงฺเฆน ตโย เจว คิหิคตา กุมารีภูตา ติสฺโส จ อูนทฺวาทสสมฺมตา อลนฺตาว โสกาวสฺสํ ^๔- ฉนฺทา อนุวสฺสา จ เทฺว สิกฺขาปทา สตฺตตีเม สมุฏฺฐานา ติกา กตา กายจิตฺเตน น วาจา วาจาจิตฺตา น กายิกา ^๕- ตีหิ ทฺวาเรหิ ชายนฺติ ปาราชิกํ ทุติยํ ยถา ฯ ทุติยปาราชิกสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๒๙] สญฺจริ กุฏิ วิหาโร โธวนญฺจ ปฏิคฺคโห วิญฺญตฺตุตฺตริ อภิหฏฺฐุํ อุภินฺนํ ทูตเกน จ โกสิยา สุทฺธเทฺวภาคา ฉพฺพสฺสานิ นิสีทนํ ริญฺจนฺติ รูปิกา เจว อุโภ นานปฺปการกา อูนพนฺธนวสฺสิกา สุตฺตํ วิกปฺปเนน จ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ธมฺมกํ ฯ ^๒ ม. จีวรํ ฯ ^๓ ม. กฐินาผาสุปสฺสยํ ฯ ^๔ ม. ยุ. โสกาวาสํ ฯ @^๕ ม. ยุ. วาจาจิตฺตํ น กายิกํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๗.

ทฺวารทานสิพฺพินี ^๑- จ ปูวปจฺจยโชติ จ รตนํ สูจิ มญฺโจ จ ตูลํ นิสีทนกณฺฑุ จ วสฺสิกา จ สุคเตน วิญฺญตฺติ อญฺญเจตาปนา เทฺว สงฺฆิกา มหาชนิกา เทฺว ปุคฺคลา ลหุกา ครุ เทฺว วิฆาสา สาฏิกา จ สมณจีวเรน จ สมปญฺญาสิเม ธมฺมา ฉหิ ฐาเนหิ ชายเร กายโต น วาจาจิตฺตา วาจโต น กายมนา กายวาจา น จิตฺตโต ^๒- กายจิตฺตา น วาจโต ^๓- วาจาจิตฺตา น กาเยน ตีหิ ฐาเนหิ ^๔- ชายเร ฉสมุฏฺฐานิกา เจเต ^๕- สญฺจริตฺเตน สาทิสา ฯ สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๐] เภทานุวตฺตทุพฺพจ- ทูสทุฏฺฐุลฺลทิฏฺฐิ จ ฉนฺทํ อุชฺชคฺฆิกา เทฺว จ เทฺว จ สทฺทา น พฺยาหเร ฉมา นีจาสเน ฐานํ ปจฺฉโต อุปฺปเถน จ วชฺชานุวตฺติ คหณา โอสาเร ปจฺจาจิกฺขนา กิสฺมึ สํสฏฺฐา เทฺว วธิ วิสิพฺเพ ทุกฺขิตาย จ ปุน สํสฏฺฐา น วูปสเม อารามญฺจ ปวารณา อนฺวฑฺฒมาสํ ^๖- สหชีวินี เทฺว จีวรํ อนุพนฺธนา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ทฺวารทานสิพฺพานิ จ ฯ ^๒ ม. ยุ. น จ จิตฺตา ฯ ^๓ ม. ยุ. น วาจิกา ฯ @^๔ ม. ยุ. ทฺวาเรหิ ฯ ^๕ ม. ยุ. เอเต ฯ ^๖ ม. อนฺวทฺธํ สหชีวินึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๘.

สตฺตตึส อิเม ธมฺมา กายวาจาย จิตฺตโต สพฺเพ เอกสมุฏฺฐานา สมนุภาสนา ยถา ฯ สมนุภาสนสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๑] อุพฺภตํ กฐินํ ตีณิ ปฐมํ ปตฺตเภสชฺชํ อจฺเจกญฺจาปิ ^๑- สาสงฺกํ ปกฺกมนฺเตน วา ทุเว อุปสฺสยํ ปรมฺปรา อนติริตฺตํ นิมนฺตนา วิกปฺปํ รญฺโญ วิกาเล โวสาสารญฺญเกน ^๒- จ อุสูยา ^๓- สนฺนิจยญฺจ ปูเร ปจฺฉา วิกาเล จ ปญฺจาหิกา สงฺกมนี ^๔- เทฺวปิ อาวสเถน จ ปสาเข อาสเน เจว ^๕- ตึสเอกูนกา อิเม กายวาจา น จิตฺตโต ^๖- ตีหิ ทฺวาเรหิ ชายเร ทฺวิสมุฏฺฐานิกา สพฺเพ กฐิเนน สหา สมา ^๗- ฯ กฐินสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๒] เอฬกโลมา เทฺว เสยฺยา อาหจฺจปิณฺฑโภชนํ คณวิกาเล สนฺนิธิ ทนฺตโปเณนเจลกา อุยฺยุตฺตํ วเส ^๘- อุยฺโยธิ สุรา โอเรน นฺหายนา ทุพฺพณฺเณ เทฺว เทสนิกา ลสุณุตฺติฏฺเฐ ^๙- นจฺจนา ฯ นฺหานํ อตฺถรณํ เสยฺยา อนฺโตรฏฺเฐ ตถา พหิ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. อจฺเจกํ วาปิ ฯ ^๒ โวสาสารญฺญิเตน ฯ ^๓ ม. ยุ. อุสฺสยา ฯ @^๔ โป. สงฺกมนิ ฯ ยุ. สงฺกมณิ ฯ ^๕ โป. เทฺว ปสาเข จ อาสเน ฯ @^๖ ม. ยุ. น จ จิตฺตา ฯ ^๗ โป. สมา สมา ฯ ^๘ ม. ยุ. เสนํ ฯ @^๙ ม. ลสุณุปติฏฺเฐ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๙.

อนฺโตวสฺสํ จิตฺตาคารํ อาสนฺทิ สุตฺตกนฺตนา เวยฺยาวจฺจํ สหตฺถา จ อภิกฺขุกาวาเสน จ ฉตฺตํ ยานญฺจ สงฺฆาณึ อลงฺการํ คนฺธวาสิตํ ภิกฺขุนี สิกฺขมานา จ สามเณรี คิหินิยา อสงฺกจฺฉิกา อาปตฺตี จตฺตารีสา จ จตุตฺตริ กาเยน น วาจาจิตฺเตน กายจิตฺเตน น วาจโต ทฺวิสมุฏฺฐานิกา สพฺเพ สมา เอฬกโลมกา ฯ เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๓] ปทญฺญตฺร อสมฺมตา ตถา อตฺถงฺคเตน จ ติรจฺฉานวิชฺชา เทฺว วุตฺตา อโนกาเส ^๑- จ ปุจฺฉนา สตฺต สิกฺขาปทา เอเต วาจา น กายจิตฺตโต วาจาจิตฺเตน ชายนฺติ น ตุ กาเยน ชายเร ทฺวิสมุฏฺฐานิกา สพฺเพ ปทโสธมฺมสาทิสา ฯ ปทโสธมฺมสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๔] อทฺธานนาวํ ปณีตํ มาตุคาเมน สงฺฆเร ธญฺญํ นิมนฺติตา เจว อฏฺฐ จ ปาฏิเทสนี ^๒- สิกฺขา ปณฺณรสา ^๓- เอเต กายา น วาจา น มนา กายวาจาย ^๔- ชายนฺติ น เต จิตฺเตน ชายเร กายจิตฺเตน ชายนฺติ น เต ชายนฺติ วาจโต กายวาจาย ^๔- จิตฺเตน สมุฏฺฐานา จตุพฺพิธา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อโนกาโส ฯ ^๒ โป. ยุ. ปาฏิเทสนิ ฯ ^๓ ม. ปณฺณรส ฯ ^๔ ม. กายวาจาหิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๐.

ปญฺญตฺตา พุทฺธญาเณน อทฺธาเนน สมา นยา ^๑- ฯ อทฺธานสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๕] เถยฺยสตฺถํ อุปสฺสุติ สูปวิญฺญาปเนน จ รตฺติ ฉนฺนญฺจ โอกาสํ เอเต พฺยูเหน สตฺตมา กายจิตฺเตน ชายนฺติ น เต ชายนฺติ วาจโต ตีหิ ทฺวาเรหิ ชายนฺติ ทฺวิสมุฏฺฐานิกา อิเม เถยฺยสตฺถสมุฏฺฐานา เทสิตาทิจฺจพนฺธุนา ฯ เถยฺยสตฺถสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๖] ฉตฺตปาณิสฺส สทฺธมฺมํ น เทเสนฺติ ตถาคตา ตเถว ^๒- ทณฺฑปาณิสฺส สตฺถอาวุธปาณินํ ปาทุกุปาหนา ยานํ เสยฺยา ปลฺลตฺถิกาย จ เวฐิโตคุณฺฐิโต เจว เอกาทสมนูนกา วาจาจิตฺเตน ชายนฺติ น เต ชายนฺติ กายโต สพฺเพ เอกสมุฏฺฐานา สมกา ธมฺมเทสนา ^๓- ฯ ธมฺมเทสนสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๗] ภูตํ กาเยน ชายติ น วาจาย น จิตฺตโต วาจโต จ สมุฏฺฐาติ น กายา น จ จิตฺตโต กายวาจาย ชายติ น จ ^๔- ชายติ จิตฺตโต @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สหาสมา ฯ ^๒ ม. ยุ. เอวเมว ฯ ^๓ ม. ยุ. สมฺมตาธมฺมเทสเน ฯ @^๔ ม. ยุ. ตุ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓๑.

ภูตาโรจนกนฺนาม ^๑- ตีหิ ฐาเนหิ ชายติ ฯ ภูตาโรจนสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๓๘] โจรี วาจาย จิตฺเตน น ตํ ^๒- ชายติ กายโต ชายติ ตีหิ ทฺวาเรหิ โจรีวุฏฺฐาปนํ อิทํ อกตํ ทฺวิสมุฏฺฐานํ ธมฺมราเชน ฐปิตํ ^๓- ฯ โจรีวุฏฺฐาปนสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ [๘๓๙] อนนุญฺญาตํ วาจาย น กายา น จ จิตฺตโต ชายติ กายวาจาย น ตํ ชายติ จิตฺตโต ชายติ วาจาจิตฺเตน น ตํ ชายติ กายโต ชายติ ตีหิ ฐาเนหิ ^๔- อกตํ จตุฏฺฐานิกํ ฯ อนนุญฺญาตสมุฏฺฐานํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘๔๐] สมุฏฺฐานํ หิ สงฺเขปํ ทส ตีณิ สุเทสิตํ อสมฺโมหกรณฏฺฐานํ ^๕- เนตฺติธมฺมานุโลมิกํ ธารยนฺโต อิมํ วิญฺญู สมุฏฺฐาเน น มุยฺหตีติ ฯ สมุฏฺฐานสีสสงฺเขปํ นิฏฺฐิตํ ฯ ---------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ภูตาโรจนกา นาม ฯ ^๒ โป. สี ตุ ฯ ^๓ ม. ยุ. ภาสิตํ ฯ ^๔ ม. ยุ. ทฺวาเรหิ ฯ @^๕ ยุ. อสมฺโมหกรณํ ฐานํ ฯ