ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 26 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 18 : Sutta. Khu. vimāna-petavatthu thera-therīgāthā
                     Suttantapiṭake khuddakanikāyassa
                               vimānavatthu
                                  --------
           namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
                      Paṭhamo pīṭhavaggo
     [1] /vimāna./ |1.1| Pīṭhante sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ
                      manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ
                      alaṅkate mālyadhare 1- suvatthe
                     obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ
            |1.2| kena tetādiso vaṇṇo      kena te idhamijjhati
                     uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
             |1.3| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                       manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                       kenāsi evañjalitānubhāvā
                       vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
             |1.4| Sā devatā attamanā    moggallānena pucchitā
@Footnote: 1 yuropiyapotthake malyadhare .pe.
                     Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi    yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |1.5| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ
                 abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ
                 yathānubhāvañca adāsi dānaṃ
      |1.6| tena metādiso vaṇṇo       tena me idhamijjhati
               uppajjanti ca me bhogā     ye keci manaso piyā
       |1.7| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Pīṭhavimānaṃ paṭhamaṃ.
             [2] |2.8| Pīṭhante veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ
                 manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ
                 alaṅkate mālyadhare suvatthe
                 obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ
      |2.9| kena tetādiso vaṇṇo       kena te idhamijjhati
               uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
     |2.10| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 Kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
    |2.11| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi    yassa kammassidaṃ phalaṃ
   |2.12| ahaṃ manussesu manussabhūtā
               abbhāgatānāsanakaṃ adāsiṃ
               abhivādayiṃ añjalikaṃ akāsiṃ
               yathānubhāvañca adāsi dānaṃ
   |2.13| tena metādiso vaṇṇo       tena me idhamijjhati
               uppajjanti ca me bhogā     ye keci manaso piyā
   |2.14| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
               manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
               tenamhi evañjalitānubhāvā
               vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Pīṭhavimānaṃ dutiyaṃ.
            [3] |3.15| Pīṭhante sovaṇṇamayaṃ uḷāraṃ
                 manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ
                 alaṅkate mālyadhare suvatthe
                 obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ
    |3.16| kena tetādiso vaṇṇo      kena te idhamijjhati
               Uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
    |3.17| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
               manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
               kenāsi evañjalitānubhāvā
               vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
   |3.18| Sā devatā attamanā        moggalānena pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi     yassa kammassidaṃ phalaṃ
     |3.19| appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ
                 yenamhi evañjalitānubhāvā
                 ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
   |3.20| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ       vippasannamanāvilaṃ
               tassa adāsihaṃ pīṭhaṃ     pasannā sakehi pāṇihi
   |3.21| tena metādiso vaṇṇo       tena me idhamijjhati
               uppajjanti ca me bhogā     ye keci manaso piyā
    |3.22| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Pīṭhavimānaṃ tatiyaṃ.
     [4] |4.23| Pīṭhante veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ
                 manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ
                 alaṅkate mālyadhare suvatthe
                 obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ
   |4.24| kena tetādiso vaṇṇo     kena te idhamijjhati
               uppajjanti ca te bhogā   ye keci manaso piyā
     |4.25| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
    |4.26| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi     yassa kammassidaṃ phalaṃ
     |4.27| appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ
                 yenamhi evañjalitānubhāvā
                 ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
   |4.28| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ             vippasannamanāvilaṃ
               tassa adāsihaṃ pīṭhaṃ           pasannā sakehi pāṇihi
   |4.29| tena metādiso vaṇṇo     tena me idhamijjhati
               uppajjanti ca me bhogā   ye keci manaso piyā
     |4.30| Akkhāmi taṃ bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamahaṃ 1- akāsiṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Pīṭhavimānaṃ catutthaṃ.
     [5] |5.31| Kuñjaro te varāroho         nānāratanakappano
                   ruciro thāmavā javasampanno   ākāsamhi samīhati
       |5.32| padumī padumapattakkhī 2-        padumuppalajutindharo 3-
                   padumacuṇṇābhikiṇṇaṅgo 2-  sovaṇṇapokkharamālavā
       |5.33| padumānusataṃ maggaṃ                padumapattavibhūsitaṃ 2-
                   ṭhitaṃ vaggumanugghāti              mitaṃ gacchati vāraṇo
     |5.34| tassa pakkamamānassa              sovaṇṇakaṃsā ratissarā
                 tesaṃ suyyati nigghoso             turiye pañcaṅgike yathā
       |5.35| tassa nāgassa khandhamhi         sucivatthā alaṅkatā
                   mahantaṃ accharāsaṅghaṃ            vaṇṇena atirocasi
        |5.36| dānassa te idaṃ phalaṃ            atho sīlassa vā pana
                   atho añjalikammassa           taṃ me akkhāhi pucchitā (ti .)
       |5.37| sā devatā attamanā           moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
@Footnote:1. Ma. yamakāsi puññaṃ .  2 Ma. Yu. padma - .   3 Ma. Yu. padmuppala -.
      |5.38| Disvāna guṇasampannaṃ           jhāyiṃ jhānarataṃ sataṃ
                  adāsiṃ pupphābhikiṇṇaṃ          āsanaṃ dussasanthataṃ
      |5.39| upaḍḍhapadumamālāhaṃ            āsanassa samantato
                  abbhokirissaṃ pattehi            pasannā sakehi pāṇihi
      |5.40| tassa kammakusalassa               idaṃ me tādisaṃ phalaṃ
                  sakkāro garukāro ca             devānaṃ apacitā ahaṃ
       |5.41| yo ve sammāvimuttānaṃ         santānaṃ brahmacārinaṃ
                    pasanno āsanaṃ dajjā        evaṃ nande yathā ahaṃ
        |5.42| tasmā hi attakāmena         mahattamabhikaṅkhatā
                   āsanaṃ dātabbaṃ hoti           sarīrantimadhārinanti.
                    Kuñjaravimānaṃ pañcamaṃ.
     [6] |6.43| Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ           nāri āruyha tiṭṭhasi
                  ogāḷhasi 1- pokkharaṇiṃ      padumaṃ 2- chindasi pāṇinā
       |6.44| kūṭāgārā nivesā 3- te       vibhattā bhāgaso mitā
                  daddallamānā ābhanti        samantā caturo disā 4-
      |6.45| kena tetādiso vaṇṇo          kena te idhamijjhati
                  uppajjanti ca te bhogā        ye keci manaso piyā
      |6.46| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ogāhasi .  2 Ma. Yu. padmaṃ .  3 Po. nivāsā .  4 Ma. kūṭāgārā .pe.
@caturo disāti ayaṃ gāthā na pākaṭā.
                 Kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
    |6.47| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi     yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |6.48| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya 1- jātiyā manussaloke
                 disvāna bhikkhū tasite kilante
                 uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ
     |6.49| yo ve kilantāna pipāsitānaṃ
                 uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti
                 sītodakā tassa bhavanti najjo
                 pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā
      |6.50| taṃ āpagā anupariyanti sabbadā
                 sītodakā vālukasanthatā nadī
                 ambā ca sālā tilakā ca jambuyo
                 uddālakā pāṭaliyo ca phullā
      |6.51| taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ
                 vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ
                 tasseva kammassa ayaṃ vipāko
                 etādisaṃ puññakatā 2- labhanti
@Footnote: 1 Yu. parimayā .  2 Po. Sī. katapuññā.
      |6.52| Kūṭāgārā nivesā me            vibhattā bhāgaso mitā
                  daddallamānā 1- ābhanti   samantā caturo disā
      |6.53| tena metādiso vaṇṇo          tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
     |6.54| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamahaṃ 2- akāsiṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Nāvāvimānaṃ chaṭṭhaṃ.
     [7] |7.55| Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ          nāri āruyha tiṭṭhasi
                  ogāḷhasi 3- pokkharaṇiṃ      padumaṃ 4- chindasi pāṇinā
    |7.56| kūṭāgārā nivesā te              vibhattā bhāgaso mitā
               daddallamānā ābhanti           samantā caturo disā
   |7.57| kena tetādiso vaṇṇo             kena te idhamijjhati
               uppajjanti ca te bhogā           ye keci manaso piyā
     |7.58| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
@Footnote: 1 Po. daddaḷhamānā .   2 Ma. Yu. yamakāsi puññaṃ .  3 Po. Ma. Yu. ogāhasi.
@4 Ma. Yu. padmaṃ.
      |7.59| Sā 1- devatā attamanā       moggallānena pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |7.60| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
                 disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ
                 uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ
      |7.61| yo ve kilantassa pipāsitassa
                 uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti
                 sītodakā tassa bhavanti najjo
                 pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā
      |7.62| taṃ āpagā anupariyanti sabbadā
                 sītodakā vālukasanthatā nadī
                 ambā ca sālā tilakā ca jambuyo
                 uddālakā pāṭaliyo ca phullā
      |7.63| taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ
                 vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ
                 tasseva 2- kammassa ayaṃ vipāko
                 etādisaṃ puññakatā labhanti
     |7.64| tena metādiso vaṇṇo           tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
@Footnote: 1 Yu. sa .  2 Ma. tassīdha.
     |7.65| Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Nāvāvimānaṃ sattamaṃ.
     [8] |8.66| Suvaṇṇacchadanaṃ nāvaṃ          nāri āruyha tiṭṭhasi
               ogāḷhasi 1- pokkharaṇiṃ         padumaṃ 2- chindasi pāṇinā
    |8.67| kūṭāgārā nivesā te              vibhattā bhāgaso mitā
               daddallamānā ābhanti           samantā caturo disā
   |8.68| kena tetādiso vaṇṇo             kena te idhamijjhati
               uppajjanti ca te bhogā           ye keci manaso piyā
    |8.69| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
    |8.70| Sā devatā attamanā              sambuddheneva pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi            yassa kammassidaṃ phalaṃ
     |8.71| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
@Footnote: 1 Yu. ogāhasi .  2 Ma. Yu. padmaṃ.
                 Disvāna bhikkhū tasite kilante
                 uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ adāsiṃ
        |8.72| yo ve kilantāna pipāsitānaṃ
                 uṭṭhāya pātuṃ udakaṃ dadāti
                 sītodakā tassa bhavanti najjo
                 pahūtamalyā bahupuṇḍarīkā
      |8.73| taṃ āpagā anupariyanti sabbadā
                 sītodakā vālukasanthatā nadī
                 ambā ca sālā tilakā ca jambuyo
                 uddālakā pāṭaliyo ca phullā
     |8.74| taṃ bhūmibhāgehi upetarūpaṃ
                 vimānaseṭṭhaṃ bhusasobhamānaṃ
                 tasseva kammassa ayaṃ vipāko
                 etādisaṃ puññakatā labhanti
      |8.75| kūṭāgārā nivesā me            vibhattā bhāgaso mitā
                  daddallamānā ābhanti        samantā caturo disā
      |8.76| tena metādiso vaṇṇo          tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā [1]-
     |8.77| tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti
@Footnote: 1 Ma. akkhāmi te buddhamahānubhāva manussabhūtā yamakāsi puññaṃ.
                 Etassa kammassa ayaṃ vipāko 1-
                 uṭṭhāya 2- buddho udakaṃ apāsīti 3-.
                    Nāvāvimānaṃ aṭṭhamaṃ.
     [9] |9.78| Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                  obhāsentī disā sabbā       osadhī viya tārakā
       |9.79| kena tetādiso vaṇṇo         kena te idhamijjhati
                uppajjanti ca te bhogā          ye keci manaso piyā
      |9.80| kena tvaṃ vimalobhāsā             atirocasi devate
               kena te sabbagattehi               sabbā obhāsare disā
      |9.81| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |9.82| Sā devatā attamanā            moggallānena pucchitā
               pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi            yassa kammassidaṃ phalaṃ
        |9.83| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
                 tamandhakāramhi 4- timīsikāyaṃ
                 padīpakālamhi adaṃ padīpaṃ
      |9.84| yo andhakāramhi timīsikāyaṃ
@Footnote: 1 Po. kammassidaṃ phalaṃ. Ma. phalaṃ mamedaṃ .  2 Po. Ma. atthāya .  3 Ma. apāyīti.
@4 Po. samandhakāramhi.
                 Padīpakālamhi dadāti dīpaṃ
                 uppajjati jotirasaṃ vimānaṃ
                 pahūtamalyaṃ bahupuṇḍarīkaṃ
      |9.85| tena metādiso vaṇṇo          tena me idhamijjhati
               uppajjanti ca me bhogā           ye keci manaso piyā
      |9.86| tenāhaṃ vimalobhāsā             atirocāmi devatā
               tena me sabbagattehi              sabbā obhāsare disā
      |9.87| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamakāsi 1- puññaṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Padīpavimānaṃ navamaṃ.
     [10] |10.88| Abhikkantena vaṇṇena   yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                     obhāsentī disā sabbā    osadhī viya tārakā
          |10.89| kena tetādiso vaṇṇo   kena te idhamijjhati
                     uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
      |10.90| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
@Footnote: 1 Po. yamahaṃ akāsiṃ.
      |10.91| Sā devatā attamanā         moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |10.92| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
      |10.93| addasaṃ virajaṃ buddhaṃ              vippasannamanāvilaṃ
                  āsajja dānaṃ adāsiṃ            akāmā tiladakkhiṇaṃ
                  dakkhiṇeyyassa buddhassa        pasannā sakehi pāṇihi
      |10.94| tena metādiso vaṇṇo       tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |10.95| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Tiladakkhiṇavimānaṃ dasamaṃ.
            [11] |11.96| Koñcā mayurā diviyā ca haṃsā
                 vaggussarā kokilā sampatanti
                 pupphābhikiṇṇaṃ rammamidaṃ vimānaṃ
                 anekacittaṃ naranārisevitaṃ
      |11.97| tatthacchasi devi mahānubhāve
                 iddhī vikubbanti anekarūpā
                 Imā ca te accharāyo samantato
                 naccanti gāyanti pamodayanti 1-
      |11.98| deviddhipattāsi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |11.99| Sā devatā attamanā          moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |11.100| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 patibbatā anaññamanā ahosiṃ
                 mātāva puttaṃ anurakkhamānā
                 kuddhāpihaṃ nappharusaṃ avocaṃ
      |11.101| sacce ṭhitā mosavajjaṃ pahāya
                 dāne ratā saṅgahitattabhāvā
                 annañca pānañca pasannacittā
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |11.102| tena metādiso vaṇṇo     tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |11.103| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamakāsi puññaṃ
@Footnote: 1 Po. pamodanti ca .  Ma. mamodayanti ca.
                 Tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                 Patibbatāvimānaṃ ekādasamaṃ.
     [12] |12.104| Veḷuriyatthambhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ
                 vimānamāruyha anekacittaṃ
                 tatthacchasi devi mahānubhāve
                 uccāvacā iddhivikubbamānā
                 imā ca te accharāyo samantato
                 naccanti gāyanti pamodayanti
      |12.105| deviddhipattāsi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |12.106| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |12.107| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 upāsikā cakkhumato ahosiṃ
                 pāṇātipātā viratā ahosiṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayissaṃ
      |12.108| amajjapā 1- nāpi musā abhāṇiṃ
@Footnote: 1 Ma. amajjapāno ca.
                 Sakena sāminā ahosiṃ tuṭṭhā
                 annañca pānañca pasannacittā
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |12.109| tena metādiso vaṇṇo     tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |12.110| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ 1-
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                 Dutiyapatibbatāvimānaṃ dvādasamaṃ.
     [13] |13.111| Abhikkantena vaṇṇena   yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                  obhāsentī disā sabbā       osadhī viya tārakā
      |13.112| kena tetādiso vaṇṇo     kena te idhamijjhati
                  uppajjanti ca te bhogā        ye keci manaso piyā
      |13.113| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |13.114| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
@Footnote: 1 Ma. yamakāsi puññaṃ.
      |13.115| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 suṇisā ahosiṃ sasurassa ghare 1-
      |13.116| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ            vippasannamanāvilaṃ
                  tassa adāsihaṃ pūvaṃ                pasannā sakehi 2- pāṇihi
                  bhāgaḍḍhabhāgaṃ datvāna         modāmi nandane vane
      |13.117| tena metādiso vaṇṇo     tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |13.118| tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Suṇisāvimānaṃ terasamaṃ.
     [14] |14.119| Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                  obhāsentī disā sabbā       osadhī viya tārakā
      |14.120| kena tetādiso vaṇṇo     kena te idhamijjhati
                  uppajjanti ca te bhogā        ye keci manaso piyā
      |14.121| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |14.122| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
@Footnote: 1 Ma. gehe .   2 Ma. sehi.
      |14.123| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 suṇisā ahosiṃ sasurassa ghare
      |14.124| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ            vippasannamanāvilaṃ
                  tassa adāsihaṃ bhāgaṃ              pasannā sakehi pāṇihi
                  kummāsapiṇḍaṃ datvāna         modāmi nandane vane
      |14.125| tena metādiso vaṇṇo     tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |14.126| tenamhi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Suṇisāvimānaṃ cuddasamaṃ.
     [15] |15.127| Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                  obhāsentī disā sabbā       osadhī viya tārakā
      |15.128| kena tetādiso vaṇṇo     kena te idhamijjhati
                  uppajjanti ca te bhogā        ye keci manaso piyā
      |15.129| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |15.130| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |15.131| Issā ca macchariyamāno 1- palāso
                 nāhosi mayhaṃ gharamāvasantiyā
                 akkodhanā bhattu vasānuvattinī
                 uposathe niccappamattā 2-
      |15.132| cātuddasiṃ pañcadasiṃ         yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca             aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
      |15.133| uposathaṃ upavasiṃ 3-          sadā sīle susaṃvutā
                  saññamā saṃvibhāgā ca           vimānaṃ āvasāmahaṃ
      |15.134| pāṇātipātā viratā       musāvādā ca saññatā
                  theyyā ca aticārā ca            majjapānā ca ārakā
      |15.135| pañcasikkhāpade ratā       ariyasaccānakovidā
                  upāsikā cakkhumato              gotamassa yasassino
      |15.136| sāhaṃ sakena sīlena           yasasā ca yasassinī
                   anubhomi sakaṃ puññaṃ             sukhitā camhi anāmayā
      |15.137| tena metādiso vaṇṇo    tena me idhamijjhati
                  uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |15.138| akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva
                 manussabhūtā yamahaṃ akāsiṃ
                 tenamhi evañjalitānubhāvā
@Footnote: 1 Ma. maccheramatho. Yu. macchariyamatho .  2 Ma. niccahamappamattā.
@3 Po. Ma. upavasissaṃ.
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      |15.139| Mama ca bhante vacanena bhagavato pāde sirasā vandeyyāsi
uttarā   nāma   bhante   upāsikā   bhagavato   pāde  sirasā  vandatīti
anacchariyaṃ   kho   panetaṃ  bhante  yaṃ  maṃ  bhagavā  aññatarasmiṃ  sāmaññaphale
byākareyya taṃ bhagavā sakadāgāmiphale byākāsīti.
                  Uttarāvimānaṃ paṇṇarasamaṃ.
            [16] |16.140| Yuttā ca te paramaalaṅkatā hayā
                 adhomukhā aghasi gamā balī javā
                 abhinimmitā pañca rathā satā ca te
                 anventi taṃ sārathicoditā hayā
      |16.141| sā tiṭṭhasi rathavare alaṅkatā
                 obhāsayaṃ jalamiva jotipāvako
                 pucchāmi taṃ varatanu anomadassane
                 kasmā kāyā anadhivaraṃ upāgami
      |16.142| kāmaggapattānaṃ yamāhu anuttarā
                 nimmāya nimmāya ramanti devatā
                 tasmā kāyā accharā kāmavaṇṇinī
                 idhāgatā anadhivaraṃ namassituṃ
      |16.143| kiṃ tvaṃ pure sucaritamācarī idha
                 Kenāsi tvaṃ amitayasā sukhedhitā
                 iddhī ca te anadhivarā vihaṅgamā
                 vaṇṇo ca te dasa disā virocati
      |16.144| devehi tvaṃ parivutā sakkatā casi
                 kuto cutā sugatigatāsi devate
                 kassa vā tvaṃ vacanakarānusāsaniṃ
                 ācikkha me tvaṃ yadi buddhasāvikā (ti).
      |16.145| Nagantare nagaravare sumāpite
                 paricārikā rājavarassa sirīmato
                 naccehi gītehi 1- paramasusikkhitā ahuṃ
                 sirimāti maṃ rājagahe avediṃsu
      |16.146| buddho ca me isinisabho vināyako
                 adesayi samudayadukkhaniccataṃ
                 asaṅkhataṃ dukkhanirodhaṃ sassataṃ
                 maggañcimaṃ akuṭilaṃ añjasaṃ sivaṃ
      |16.147| sutvānahaṃ amatapadaṃ asaṅkhataṃ
                 tathāgatassa anadhivarassa sāsanaṃ
                 sīlesvāhaṃ paramasusaṃvutā ahuṃ
                 dhamme ṭhitā naravarabuddhadesite
      |16.148| ñatvāna taṃ 2- virajaṃ padaṃ asaṅkhataṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. nacce gīte .  2 ñatvānahantipi.
                 Tathāgatena anadhivarena desitaṃ
                 tatthevahaṃ samathasamādhimāphusiṃ
                 sāyeva me paramaniyāmatā ahu
      |16.149| laddhānahaṃ amatavaraṃ visesanaṃ
                 ekaṃsikā abhisamaye visesiya
                 asaṃsayā bahujanapūjitā ahaṃ
                 khiḍḍaṃ ratiṃ paccanubhomanappakaṃ
      |16.150| evaṃ ahaṃ amatarasamhi devatā
                 tathāgatassa anadhivarassa sāvikā
                 dhammaddasā paṭhamaphale patiṭṭhitā
                 sotāpannā na ca punamatthi duggati
      |16.151| sā vandituṃ anadhivaraṃ upāgamiṃ
                 pāsādike kusalarate ca bhikkhavo
                 namassituṃ samaṇasamāgamaṃ sivaṃ
                 sagāravā sirimato dhammarājino
      |16.152| disvā muniṃ muditamanamhi pīṇitā
                 tathāgataṃ naravaradammasārathiṃ
                 taṇhacchidaṃ kusalarataṃ vināyakaṃ
                 vandāmahaṃ paramahitānukampakanti.
                   Sirimāvimānaṃ soḷasamaṃ.
            [17] |17.153| Idaṃ vimānaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ
                 veḷuriyatthambhaṃ satataṃ sunimmalaṃ 1-
                 suvaṇṇarukkhehi samantamotthataṃ
                 ṭhānaṃ mamaṃ kammavipākasambhavaṃ
      |17.154| tatrūpapannā purimaccharā imā
                 sataṃ sahassāni sakena kammunā
                 tuvaṃsi ajjhūpagatā yasassinī
                 obhāsayaṃ tiṭṭhasi pubbadevatā
      |17.155| sasī adhiggayha yathā virocati
                 nakkhattarājāriva tārakāgaṇaṃ
                 tatheva tvaṃ accharāsaṅgaṇaṃ imaṃ
                 daddallamānā yasasā virocasi
      |17.156| kuto nu āgamma anomadassane
                 upapannā tvaṃ bhavanaṃ mamaṃ idaṃ
                 brahmaṃva devā tidasā sahindakā
                 sabbe na tappāmase dassanena tanti.
      |17.157| Yametaṃ sakka anupucchase mamaṃ
                 kuto cutā idha āgatā tuvaṃ
                 bārāṇasī nāma puratthi kāsinaṃ
                 tattha pure ahosiṃ pesakārikā 2-
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. sunimmitaṃ .  2 Po. Ma. Yu. kesakārikā.
      |17.158| Buddhe ca dhamme ca pasannamānasā
                 saṅghe ca ekantagatā asaṃsayā
                 akhaṇḍasikkhāpadā āgatapphalā
                 sambodhidhamme niyatā anāmayāti
      |17.159| tantyābhinandāmase svāgatañca te
                 dhammena ca tvaṃ yasasā virocasi
                 buddhe ca dhamme ca pasannamānase
                 saṅghe ca ekantagate asaṃsaye
                 akhaṇḍasikkhāpade āgatapphale
                 sambodhidhamme niyate anāmayeti.
                  Pesakāriyavimānaṃ sattarasamaṃ.
                          Uddānaṃ
          pañca pīṭhā tayo nāvā    padīpā tiladakkhiṇā
          dve patī dve suṇisā       uttarā sirimā pesakārikā
          vaggo tena pavuccatīti.
                  Itthīvimāne vaggo paṭhamo.
                    Dutiyo cittalatāvaggo
     [18] |18.160| 1 Api sakkova devindo   ramme cittalatāvane
                          samantā anupariyāsi          nārīgaṇapurakkhatā
                       Obhāsentī disā sabbā  osadhī viya tārakā
           |18.161| kena tetādiso vaṇṇo     kena te idhamijjhati
                       uppajjanti ca te bhogā   ye keci manaso piyā
           |18.162| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                      manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                      kenāsi evañjalitānubhāvā
                     vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |18.163| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
                      pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi     yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |18.164| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                        dāsī ahosiṃ parapessiyā kule
      |18.165| upāsikā cakkhumato         gotamassa yasassino
                       tassā me nikkamo āsi   sāsane tassa tādino
      |18.166| kāmaṃ bhijjatu yaṃ kāyo       neva atthettha santhanaṃ
                      sikkhāpadānaṃ pañcannaṃ     maggo sovatthiko sivo
      |18.167| akaṇṭako agahano          uju sabbhi pavedito
                      nikkamassa phalaṃ passa         yathidaṃ pāpuṇitthikā
      |18.168| āmantanikā raññomhi  sakkassa vasavattino
                  saṭṭhi turiyasahassāni             paṭibodhaṃ karonti me
      |18.169| ālambo gaggamo bhīmo    sādhuvādi pasaṃsiyo
                    Pokkharo ca suphasso ca          vīṇāmokkhā ca nāriyo
      |18.170| nandā ceva sunandā ca     soṇadinnā sucimhitā
                    ālambusā missakesī 1-     puṇḍarīkāti dāruṇī
      |18.171| enipassā supassā ca      subhaddā mudukāvadī
                    etā aññā ca seyyāse   accharānaṃ pabodhikā
      |18.172| tā maṃ kālenupāgantvā  abhibhāsanti devatā
                    handa naccāma gāyāma       handa taṃ ramayāmase
      |18.173| nayidaṃ akatapuññānaṃ       katapuññānamevidaṃ
                    asokaṃ nandanaṃ rammaṃ            tidasānaṃ mahāvanaṃ
      |18.174| sukhaṃ akatapuññānaṃ          idha natthi parattha ca
                    sukhañca katapuññānaṃ          idha ceva parattha ca
      |18.175| tesaṃ sahabyakāmānaṃ         kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ
                    katapuññā hi modanti        sagge bhogasamaṅginoti.
                                    Dāsīvimānaṃ paṭhamaṃ.
     [19] |19.176| 2 Abhikkantena vaṇṇena      yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                          obhāsentī disā sabbā   osadhī viya tārakā
      |19.177| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                  Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |19.178| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. alambusā missakesī ca.
                  Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |19.179| kevaṭṭadvārā nikkhamma   ahu mayhaṃ nivesanaṃ
                  tattha saṃsaramānānaṃ               sāvakānaṃ mahesinaṃ
      |19.180| odanaṃ kummāsaṃ ḍākaṃ       loṇasovīrakañcahaṃ
                  adāsiṃ ujubhūtesu                  vippasannena cetasā
      |19.181| cātuddasiṃ pañcadasiṃ         yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca              aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
      |19.182| uposathaṃ upavasiṃ               sadā sīlesu saṃvutā
                  saññamā saṃvibhāgā ca           vimānaṃ āvasāmahaṃ
      |19.183| pāṇātipātā viratā       musāvādā ca saññatā
                  theyyā ca aticārā ca            majjapānā ca ārakā
      |19.184| pañcasikkhāpade ratā       ariyasaccānakovidā
                  upāsikā cakkhumato              gotamassa yasassino
      |19.185| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                    Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      Mama   ca   bhante  vacanena  bhagavato  pāde  sirasā  vandeyyāsi
lakhumā   nāma   bhante   upāsikā   bhagavato   pāde   sirasā  vandatīti
anacchariyaṃ   kho   panetaṃ  bhante  yaṃ  maṃ  bhagavā  aññatarasmiṃ  sāmaññaphale
byākareyya taṃ bhagavā sakadāgāmiphale byākāsīti.
                    Lakhumāvimānaṃ dutiyaṃ.
     [20] |20.186| 3 Piṇḍāya te carantassa   tuṇhībhūtassa tiṭṭhato
                           daḷiddā kapaṇā nārī         parāgāraṃ avassitā 1-
           |20.187| yā te adāsi ācāmaṃ        pasannā sakehi pāṇihi
                       sā hitvā mānusaṃ dehaṃ            kaṃ nu sādisataṃ gatāti.
            |20.188| Piṇḍāya me carantassa      tuṇhībhūtassa tiṭṭhato
                        daḷiddā kapaṇā nārī            parāgāraṃ avassitā 1-
             |20.189| yā me adāsi ācāmaṃ      pasannā sakehi pāṇihi
                         sā hitvā mānusaṃ dehaṃ          vippamuttā ito cutā
             |20.190| nimmānaratino nāma        santi devā mahiddhikā
                        tattha sā sukhitā nārī             moditācāmadāyikā
             |20.191| aho dānaṃ varākiyā         kassape supatiṭṭhitaṃ
                        parābhatena dānena                ijjhittha vata dakkhiṇā
             |20.192| yā mahesittaṃ kareyya        cakkavattissa rājino
                        nārī sabbaṅgakalyāṇī           bhattu cānomadassikā
                        etassācāmadānassa            kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ
            |20.193| sataṃ nikkhā sataṃ assā        sataṃ assatarī rathā
                       sataṃ kaññāsahassāni             āmuttamaṇikuṇḍalā
                       etassācāmadānassa             kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ
            |20.194| sataṃ hemavatā nāgā          īsā dantā urūḷhavā
                       suvaṇṇakacchā mātaṅgā          hemakappanivāsasā
@Footnote: 1 apassitātipi.
                          Etassācāmadānassa          kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ
             |20.195| catunnaṃ mahādīpānaṃ         issaraṃ yodha kāraye
                          etassācāmadānassa          kalaṃ nāgghanti soḷasinti.
                          Ācāmadāyikāvimānaṃ tatiyaṃ.
     [21] |21.196| 4 Caṇḍāli vanda pādāni   gotamassa yasassino
                           tameva anukampāya              aṭṭhāsi isisattamo
            |21.197| abhippasādehi manaṃ           arahantamhi tādine 1-
                        khippamañjalikā 2- vanda        parittaṃ tava jīvitanti.
            |21.198| Coditā bhāvitattena          sarīrantimadhārinā
                        caṇḍālī vandi pādāni          gotamassa yasassino
            |21.199| tamenaṃ avadhi gāvī               caṇḍāliṃ pañjaliṃ ṭhitaṃ
                       namassamānaṃ sambuddhaṃ              andhakāre pabhaṅkaraṃ
      |21.200| khīṇāsavaṃ vigatarajaṃ aneñjaṃ
                         [3]-
                 Deviddhipattā upasaṅkamitvā
                 vandāmi taṃ vīra mahānubhāva
      |21.201| suvaṇṇavaṇṇā jalitā mahāyasā
                 vimānamoruyha anekacittā
                 parivāritā accharāsaṅgaṇena
                 kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ (iti).
      |21.202| Ahaṃ bhadante caṇḍālī      tayā 4- vīrena pesitā
@Footnote: 1 Po. tādino. Ma. Yu. tādini .  2 Ma. Yu. khippaṃ pañjalikā .  3 Po. Ma. Yu. ekaṃ
@āraññamhi raho nisinnaṃ .  4 Yu. tayo.
                Vandiṃ arahato pāde              gotamassa yasassino
      |21.203| sāhaṃ vanditvā pādāni  cutā caṇḍālayoniyā
                  vimānaṃ sabbaso bhaddaṃ         upapannamhi nandane
      |21.204| accharānaṃ sahassāni      purakkhitvā maṃ tiṭṭhanti
                 tāsāhaṃ pavarā seṭṭhā         vaṇṇena yasasāyunā
      |21.205| pahūtakatakalyāṇā        sampajānā patissatā
                     muniṃ kāruṇikaṃ loke          bhante vanditumāgatāti
      |21.206| idaṃ vatvāna caṇḍālī    kataññukatavedinī
                    vanditvā arahato pāde    tatthevantaradhāyatīti.
                    Caṇḍālivimānaṃ catutthaṃ.
     [22] |22.207| 5 Nīlā pītā ca kāḷā ca   mañjiṭṭhā atha lohitā
                    uccāvacānaṃ vaṇṇānaṃ    kiñjakkhaparivāritā
    |22.208| mandāravānaṃ pupphānaṃ    mālaṃ dhāresi muddhani
                   nayime aññesu kāyesu   rukkhā santi sumedhase
   |22.209| kena kāyaṃ upapannā      tāvatiṃsaṃ yasassinī
                   devate pucchitācikkha       kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti).
   |22.210| Bhadditthikāti maṃ aññiṃsu    kimbilāyaṃ upāsikā
                   saddhāsīlena sampannā   saṃvibhāgaratā sadā
  |22.211| acchādanañca bhattañca   senāsanaṃ padīpiyaṃ
                   adāsiṃ ujubhūtesu            vippasannena cetasā
  |22.212| Cātuddasiṃ pañcadasiṃ        yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca        aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
                  uposathaṃ upavasiṃ               sadā sīle susaṃvutā
  |22.213| pāṇātipātā viratā       musāvādā ca saññatā
                  theyyā ca aticārā ca       majjapānā ca ārakā
  |22.214| pañcasikkhāpade ratā      ariyasaccāna kovidā
                  upāsikā cakkhumato         appamādavihārinī
                 katāvakāsā katakusalā tato cutā
                 sayampabhā anuvicarāmi nandanaṃ
      |22.215| bhikkhū cāhaṃ paramahitānukampake
                 abhojayiṃ tapassiyugaṃ mahāmuniṃ
                 katāvakāsā katakusalā tato cutā
                 sayampabhā anuvicarāmi nandanaṃ
      |22.216| aṭṭhaṅgikaṃ aparimitaṃ sukhāvahaṃ
                 uposathaṃ sattatamupāvasiṃ ahaṃ
                 katāvakāsā katakusalā tato cutā
                 sayampabhā anuvicarāmi nandananti.
                   Bhadditthikāvimānaṃ pañcamaṃ.
     [23] |23.217| 6 Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                          obhāsentī disā sabbā      osadhī viya tārakā
      |23.218| Kena tetādiso vaṇṇo     kena te idhamijjhati
                 uppajjanti ca te bhogā         ye keci manaso piyā
      |23.219| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |23.220| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
                  pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |23.221| soṇadinnāti maṃ aññiṃsu  nālandāyaṃ upāsikā
                  saddhāsīlena sampannā         saṃvibhāgaratā sadā
      |23.222| acchādanañca bhattañca    senāsanaṃ padīpiyaṃ
                 adāsiṃ ujubhūtesu                   vippasannena cetasā
      |23.223| cātuddasiṃ pañcadasiṃ         yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca             aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
     |23.224| uposathaṃ upavasiṃ                sadā sīle susaṃvutā
                  pāṇātipātā viratā            musāvādā ca 1- saññatā 2-
                  theyyā ca aticārā ca            majjapānā ca ārakā
      |23.225| pañcasikkhāpade ratā       ariyasaccāna kovidā
                  upāsikā cakkhumato              gotamassa yasassino
      |23.226| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
@Footnote: 1 Po. Yu. casaddo natthi .   2 Po. Yu. susaññatā.
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Soṇadinnāvimānaṃ chaṭṭhaṃ.
     [24] |24.227| 7 Abhikkantena vaṇṇena      yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                          obhāsentī disā sabbā        osadhī viya tārakā
      |24.228| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |24.229| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |24.230| uposathāti maṃ aññiṃsu      sāketāyaṃ upāsikā
                  saddhāsīlena sampannā          saṃvibhāgaratā sadā
      |24.231| acchādanañca bhattañca     senāsanaṃ padīpiyaṃ
                  adāsiṃ ujubhūtesu                   vippasannena cetasā
      |24.232| cātuddasiṃ pañcadasiṃ          yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca              aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
                  uposathaṃ upavasiṃ                    sadā sīle susaṃvutā
      |24.233| pāṇātipātā viratā        musāvādā ca saññatā
                 theyyā ca aticārā ca             majjapānā ca ārakā
      |24.234| pañcasikkhāpade ratā       ariyasaccāna kovidā
                  upāsikā cakkhumato              gotamassa yasassino
      |24.235| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      |24.236| Abhikkhaṇaṃ nandanaṃ sutvā    chando me upapajjatha
                    tattha cittaṃ paṇidhāya            upapannamhi nandanaṃ
      |24.237| nākāsiṃ satthu vacanaṃ           buddhassādiccabandhuno
                    hīne cittaṃ paṇidhāya             samhi pacchānutāpinī
      |24.238| kīvaciraṃ vimānasmiṃ              idha vassasuposathe
                     devate pucchitācikkha           yadi jānāsi āyu no (iti).
      |24.239| Saṭṭhivassasahassāni [1]-   idha ṭhatvā mahāmuni
                    ito cutā gamissāmi            manussānaṃ sahabyatanti.
      |24.240| Mā tvaṃ uposathe bhayi         sambuddhenāsi byākatā
                    sotāpannā visesayi           pahīnā tava duggatīti.
                    Uposathavimānaṃ sattamaṃ.
     [25] |25.241| 8 Abhikkantena vaṇṇena      yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                           obhāsentī disā sabbā       osadhī viya tārakā
      |25.242| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |25.243| Sā devatā attamanā        moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |25.244| niddāti maṃ aññiṃsa         rājagahasmiṃ upāsikā
                  saddhāsīlena sampannā          saṃvibhāgaratā sadā
@Footnote: 1 Ma. Yu. tisso ca vassakoṭiyo.
      |25.245| Acchādanañca bhattañca     senāsanaṃ padīpiyaṃ
                  adāsiṃ ujubhūtesu                   vippasannena cetasā
      |25.246| cātuddasiṃ pañcadasiṃ          yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                   pāṭihāriyapakkhañca             aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
       |25.247| uposathaṃ upavasiṃ               sadā sīle susaṃvutā
                  pāṇātipātā viratā            musāvādā ca saññatā
                  theyyā ca aticārā ca            majjapānā ca ārakā
      |25.248| pañcasikkhāpade ratā       ariyasaccāna kovidā
                  upāsikā cakkhumato              gotamassa yasassino
      |25.249| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Suniddāvimānaṃ aṭṭhamaṃ.
     [26] |26.250| 9 Abhikkantena vaṇṇena     yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                           obhāsentī disā sabbā      osadhī viya tārakā
      |26.251| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |26.252| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |26.253| sudinnāti maṃ aññiṃsu       rājagahasmiṃ upāsikā
                  saddhāsīlena sampannā          saṃvibhāgaratā sadā
      |26.254| Acchādanañca bhattañca     senāsanaṃ padīpiyaṃ
                  adāsiṃ ujubhūtesu                   vippasannena cetasā
      |26.255| cātuddasiṃ pañcadasiṃ          yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca              aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
                  uposathaṃ upavasiṃ                    sadā sīle susaṃvutā
      |26.256| pāṇātipātā viratā        musāvādā ca saññatā
                  theyyā ca aticārā ca            majjapānā ca ārakā
      |26.257| pañcasikkhāpade ratā       ariyasaccāna kovidā
                  upāsikā cakkhumato               gotamassa yasassino
      |26.258| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Sudinnāvimānaṃ navamaṃ.
[27] |27.259| 10  Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                           obhāsentī disā sabbā       osadhī viya tārakā
      |27.260| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |27.261| Sā devatā attamanā        moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |27.262| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                  purimāya jātiyā masussaloke
      |27.263| Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ            vippasannamanāvilaṃ
                  tassa adāsihaṃ bhikkhaṃ              pasannā sakehi pāṇihi
      |27.264| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Bhikkhādāyikavimānaṃ dasamaṃ.
     [28] |28.265| 11 Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          obhāsentī disā sabbā    osadhī viya tārakā
      |28.266| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |28.267| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |28.268| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
      |28.269| addasaṃ virajaṃ buddhaṃ            vippasannamanāvilaṃ
                  tassa adāsihaṃ bhikkhaṃ              pasannā sakehi pāṇihi
      |28.270| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                 Dutiyabhikkhādāyikavimānaṃ ekādasamaṃ.
                          Uddānaṃ
          dāsī ceva lakhumā ca       atha ācāmadāyikā
          Caṇḍālī bhadditthikā ceva    soṇadinnā uposathā
          niddā ceva sudinnā ca     dve ca bhikkhāyadāyikā
          vaggo tena pavuccatīti.
                 Itthivimāne dutiyo vaggo.
                     Bhāṇavāraṃ paṭhamaṃ.
                     ------------
                   Tatiyo pārichattakavaggo
     [29] |29.271| 1 Uḷāro te yaso vaṇṇo    sabbā obhāsate disā
                          nāriyo naccanti gāyanti    devaputtā alaṅkatā
      |29.272| modanti parivārenti       tava pūjāya devate
                  sovaṇṇāni vimānāni         tavimāni sudassane
      |29.273| tuvaṃpi issarā tesaṃ          sabbakāmasamiddhinaṃ
                  abhijātā mahantāsi           devakāye pamodasi
                   devate pucchitācikkha           yassa kammassidaṃ phalanti.
      |29.274| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 dussīle kule suṇisā ahosiṃ
          assaddhesu kadariyesu                   saddhāsīlena sampannā
                         [1]-
      |29.275| Piṇḍāya caramānassa     apūvaṃ te adāsihaṃ
                  tassa adāsihaṃ 2- pūvaṃ         pasannā sakehi pāṇihi
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. tadāhaṃ sassuyācikkhiṃ   samaṇo āgato idha .  2 Ma. Yu. adāsahaṃ.
      |29.276| Itissā sassu paribhāsi    avinītā tvaṃ vadhū
                  na maṃ sampucchituṃ icchi          samaṇassa dadāmahaṃ
      |29.277| tato me sassu kupitā      pahāsi musalena maṃ
                  kuṭaṅgañchi avadhi maṃ              nāsakkhiṃ jīvituṃ ciraṃ
      |29.278| sāhaṃ kāyassa bhedā ca    vippamuttā tato cutā
                  tāvatiṃsānaṃ devānaṃ             upapannā sahabyataṃ
      |29.279| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Uḷāravimānaṃ paṭhamaṃ.
     [30] |30.280| 2 Obhāsayitvā paṭhaviṃ sadevakaṃ
                 atirocasi candimasuriyā viya
                 siriyā ca vaṇṇena yasena tejasā
                 brahmāva devi tidase sahindake
      |30.281| pucchāmi taṃ uppalamāladhārini
                 āveḷini kañcanasannibhattace
                 alaṅkate uttamavatthadhārini
                 kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ
      |30.282| kiṃ tvaṃ pure kammaṃ akāsi attanā
                 manussabhūtā purimāya jātiyā
                 dānaṃ suciṇṇaṃ atha sīlasaññamaṃ
                 Kenūpapannā sugatiṃ yasassinī
          devate pucchitācikkha       kissa kammassidaṃ phalanti.
      |30.283| Idāni bhante imameva gāmaṃ
                 piṇḍāya amhākaṃ gharaṃ upāgami
                 tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ
                 pasannacittā atulāya pītiyā
      |30.284| sassū ca pacchā anuyuñjate mamaṃ
                 kahannu ucchuṃ vadhuke avākari
                 na chaḍḍitaṃ na ca khāditaṃ mayā
                 santassa bhikkhussa sayaṃ adāsihaṃ
      |30.285| tuyhaṃ idaṃ issariyaṃ atho mamaṃ
                 itissā sassu paribhāsate mamaṃ
                 pīṭhaṃ gahetvā pahāraṃ adāsi me
                 tato cutā kālakatamhi devatā
      |30.286| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā
                 sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
                 devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ
                 modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi
      |30.287| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā
                 sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
                 Devindaguttā tidasehi rakkhitā
                 samappitā kāmaguṇehi pañcahi
      |30.288| etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ
                 mahāvipākā mama ucchudakkhiṇā
                 devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ
                 modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi
      |30.289| etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ
                 mahājutikā mama ucchudakkhiṇā
                 devindaguttā tidasehi rakkhitā
                 sahassanettoriva nandane vane
      |30.290| tuvañca bhante anukampakaṃ viduṃ
                 upecca vandiṃ kusalañca pucchiyā
                 tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ
                 pasannacittā atulāya pītiyāti.
                     Ucchuvimānaṃ dutiyaṃ.
     [31] |31.291| 3 Pallaṅkaseṭṭhe maṇisovaṇṇacitte
                 pupphābhikiṇṇe sayane uḷāre
                 tatthacchasi devi mahānubhāve
                 uccāvacā iddhivikubbamānā
      |31.292| imā ca te accharāyo samantato
                 Naccanti gāyanti pamodayanti
                 deviddhipattāsi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīta.
      |31.293| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 aḍḍhe kule suṇisā ahosiṃ
                 akkodhanā bhattu vasānuvattinī
                 appamattā uposathe
      |31.294| manussabhūtā daharā apāpikā
                 pasannacittā patimābhirādhayiṃ
                 divā ca ratto ca manāpacārinī
                 ahaṃ pure sīlavatī ahosiṃ
      |31.295| pāṇātipātā viratā acoriyā
                 saṃsuddhakāyā sucibrahmacārinī
                 amajjapānā ca musā abhāṇī
                 sikkhāpadesu paripūrakārinī
      |31.296| cātuddasiṃ pañcadasiṃ       yā ca pakkhassa aṭṭhamī
          pāṭihāriyapakkhañca                    pasannamānasā ahaṃ
      |31.297| aṭṭhaṅgupetaṃ anudhammacārinī
                 Uposathaṃ pītimanā upāvasiṃ
                 imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavarehupetaṃ
                 samādayitvā kusalaṃ sukhudrayaṃ
                 patimhi kalyāṇavasānuvattinī
                 ahosiṃ pubbe sugatassa sāvikā
      |31.298| etādisaṃ kusalaṃ jīvaloke
                 kammaṃ karitvāna visesabhāginī
                 kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ
                 deviddhipattā sugatimhi āgatā
      |31.299| vimānapāsādavare manorame
                 parivāritā accharāsaṅgaṇena
                 sayampabhā devagaṇā ramanti maṃ
                 dīghāyukiṃ devavimānamāgatanti.
                    Pallaṅkavimānaṃ tatiyaṃ.
     [32] |32.300| 4 Latā ca sajjā pavarā ca devatā
                 acchimutīrājavarassa sirīmato
                 sutā ca rañño vessavaṇṇassa dhītā
                 rājī matī dhammaguṇehi sobhitā 1-
      |32.301| pañcettha nāriyo agamaṃsu nhāyituṃ
                 sītodakaṃ uppaliniṃ sivaṃ nadiṃ
@Footnote: 1 Po. Ma. sobhatha.
                 Tā tattha nhāyitvā ramitvā devatā
                 naccitvā gāyitvā sutālataṃ bravi
      |32.302| pucchāmi taṃ uppalamāladhārini
                 āveḷini kāñcanasannibhattace
                 pītarattāmbakkhi nabheva sobhaṇe
                 dīghāyukī kena kato yaso tava
      |32.303| kenāsi bhadde patino piyatarā
                 visiṭṭhakalyāṇitarassa rūpato
                 padakkhiṇā naccagītavādite
                 ācikkha no tvaṃ naranāri pucchitāti.
      |32.304| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 uḷārabhoge kule suṇisā ahosiṃ
                 akkodhanā bhattu vasānuvattinī
                 appamattā uposathe
      |32.305| manussabhūtā daharā apāvikā
                 pasannacittā patimābhirādhayiṃ
                 sadevaraṃ sassuraṃ sadāsakaṃ
                 abhirādhayiṃ tamhi kato yaso mama
      |32.306| sāhaṃ tena kusalena kammunā
                 catubbhi ṭhānesu visesamajjhagā
                 Āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca
                 khiddaṃ ratiṃ paccanubhomanappakaṃ
      |32.307| sutaṃ nu taṃ bhāsati yaṃ ayaṃ latā
                 yaṃ no āpucchimha 1- akittayino
                 patino kiramhākaṃ visiṭṭhā nārinaṃ
                 gatī ca nesaṃ pavarā ca devatā
      |32.308| patīsu dhammaṃ paricarāma sabbā
                 patibbatā yathābhavanti itthiyo
                 patīsu dhammaṃ paricarāma sabbā
                 lacchāmase bhāsati yaṃ ayaṃ latā
      |32.309| sīho yathā pabbatasānugocaro
                 mahindharaṃ pabbatamāvasitvā
                 pasayha gantvā itare catuppade
                 khudde mige khādati maṃsabhojano
      |32.310| tatheva saddhā idha ariyasāvikā
                 bhattāraṃ nissāya patiṃ anubbatā
                 kodhaṃ vadhitvā anubhuyya maccheraṃ
                 saggamhi sā modati dhammacārinīti.
                     Latāvimānaṃ catutthaṃ.
     [33] |33.311| 5 Sattatantiṃ sumadhuraṃ  rāmaṇeyyaṃ avācayiṃ
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. apucachimha.
          Somaṃ raṅgamhi avheti                  saraṇaṃ me hohi kosiyāti.
      |33.312| Ahaṃ te saraṇaṃ homi         ahamācariyapūjako
          na taṃ jahissati sisso                   sissamācariya jessasīti.
      |33.313| Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          obhāsentī disā sabbā             osadhī viya tārakā
      |33.314| kena tetādiso vaṇṇo   kena te idhamijjhati
          uppajjanti ca te bhogā              ye keci manaso piyā
      |33.315| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.316| Sā devatā attamanā     moggallānena pucchitā
                 pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.317| vatthuttamadāyikā nāri
                 pavarā hoti naresu nārīsu
                 evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ
                 dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
      |33.318| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 Passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.319| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
Itaraṃ caturavimānaṃ yathā vatthadāyikavimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ.
      |33.320| (1) Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.321| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.322| pupphuttamadāyikā nārī
                 pavarā hoti naresu nārīsu
                 evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ
                 dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
      |33.323| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.324| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                      ------------
      |33.325| (2) Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          ... Pe ...           osadhī viya tārakā
      |33.326| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.327| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.328| gandhuttamadāyikā nārī
                 pavarā hoti naresu nārīsu
                 evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ
                 dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
      |33.329| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.330| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     ------------
      |33.331| (3) Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          obhāsentī disā sabbā    osadhī viya tārakā
      |33.332| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.333| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.334| phaluttamadāyikā nārī
                 pavarā hoti naresu nārīsu
                 evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ
                 dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
      |33.335| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.336| tena metādiso vaṇṇo        ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     ------------
      |33.337| (4) Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          obhāsentī disā sabbā    osadhī viya tārakā
      |33.338| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.339| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.340| rasuttamadāyikā nārī
                 Pavarā hoti naresu nārīsu
                 evaṃ piyarūpadāyikā manāpaṃ
                 dibbaṃ sā labhate upecca ṭhānaṃ
      |33.341| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.342| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    --------------
      |33.343| Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          ... Pe ...           osadhī viya tārakā
      |33.344| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.345| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.346| gandhapañcaṅgulikaṃ ahamadāsiṃ
                 kassapassa bhagavato thūpasmiṃ
      |33.347| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 Accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
               |33.348| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
     Itaraṃ    caturavimānaṃ    yathā    gandhapañcaṅgulikaṃ    vimānaṃ    tathā
vitthāretabbaṃ.
      |33.349| (1) Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.350| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.351| bhikkhū cāhaṃ bhikkhuniyo ca
                 addasāmi panthapaṭipanne
                 tesāhaṃ dhammaṃ sutvāna
                 ekūposathaṃ upavasissaṃ
      |33.352| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.353| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.354| (2) Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.355| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.356| udake ṭhitā udakaṃ adāsiṃ
                 bhikkhuno cittena vippasannena
      |33.357| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.358| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   ----------------
      |33.359| (3) Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.360| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.361| sassuñcāhaṃ sassure ca
                 caṇḍike kodhane ca pharuse ca
                 anussuyyikā upaṭṭhāsiṃ
                 Appamattā sakena sīlena
      |33.362| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.363| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   -----------------
      |33.364| (4) Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.365| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kasmassidaṃ phalaṃ
      |33.366| parakammakārinī 1- āsiṃ
                 atthenātanditā dāsī
                 akkodhanā anatimānī 2-
                 saṃvibhāginī sakassa bhāgassa
      |33.367| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
@Footnote: 1 Po. Ma. parakammakārī. yu parakammakāri .  2 Ma. nātimāninī.
                 Passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.368| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    -----------------
      |33.369| Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          ... Pe ...           osadhī viya tārakā
      |33.370| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.371| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |33.372| khīrodanamahaṃ adāsiṃ
                 bhikkhuno piṇḍāya carantassa
      |33.373| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.374| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      Tesu pañcavīsativimānaṃ yathā khīrodanadāyikāvimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ.
      |33.375| Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.376| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
     |33.377|   (1) phāṇitaṃ              ahamadāsiṃ
     |33.378|  (2) ucchukhaṇḍikaṃ           ... Pe ...
     |33.379|  (3) Timbarūsakaṃ
     |33.380|   (4) kakkārukaṃ 1-
     |33.381|   (5) eḷālukaṃ
     |33.382|  (6) vallīpakkaṃ 2-
     |33.383|    (7) phārūsakaṃ
     |33.384|    (8) hatthappatāpakaṃ
     |33.385|    (9) sākamuṭṭhiṃ
     |33.386|  (10) pupphakamuṭṭhiṃ
     |33.387|  (11) mūlakaṃ
     |33.388|   (12) nimbamuṭṭhiṃ
     |33.389|  (13) ambakañjikaṃ
     |33.390|   (14) doṇinimmujjanaṃ 3-
     |33.391|   (15) kāyabandhanaṃ
     |33.392|   (16) aṃsabandhakaṃ 4-
@Footnote: 1 Ma. Yu. kakkārikaṃ .  2 Ma. Yu. valliphalaṃ .  3 ma ... nimmajjaniṃ .  4 Po. Ma.
@aṃsabaddhakaṃ. Yu. aṃsavaṭṭakaṃ.
     |33.393|   (17) Ayogapattaṃ
     |33.394|    (18) vidhūpanaṃ
     |33.395|   (19) tālapaṇṇaṃ 1-
     |33.396|   (20) morahatthaṃ
     |33.397|  (21) chattaṃ
     |33.398|    (22) upāhanaṃ
     |33.399|  (23) pūvaṃ
     |33.400|   (24) modakaṃ
     |33.401|   (25) sakkhaliṃ 2-
                 bhikkhuno piṇḍāya carantassa
      |33.402| tassā me passa vimānaṃ
                 accharā kāmavaṇṇinīhamasmi
                 accharāsahassāhaṃ pavarā
                 passa puññānaṃ vipākaṃ
      |33.403| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      |33.404| Svāgataṃ vata me ajja       suppabhātaṃ suhuṭṭhitaṃ
                    yaṃ addasaṃ devatāyo          accharā kāmavaṇṇiniyo
      |33.405| tāsāhaṃ dhammaṃ sutvāna   kāhāmi kusalaṃ bahuṃ
                    dānena samacariyāya          saṃyamena damena ca
                    sāhaṃ tattha gamissāmi        yattha gantvā na socareti.
                     Guttilavimānaṃ pañcamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. tālavaṇṭhaṃ .  2 Ma. sakkhalikaṃ.
     [34] |34.406| 6 Daddallamānā vaṇṇena   yasassā ca yasassinī
                           sabbe deve tāvatiṃse        vaṇṇena atirocasi
            |34.407| dassanaṃ nābhijānāmi       idaṃ paṭhamadassanaṃ
                        kasmā kāyā nu āgamma      nāmena bhāsase mamanti.
            |34.408| Ahaṃ bhadde subhaddāsiṃ      pubbe mānusake bhave
                        sahabhariyā ca te āsiṃ            bhaginī ca kaniṭṭhakā
            |34.409| sāhaṃ kāyassa bhedāya     vippamuttā tato cutā
                       nimmānaratīdevānaṃ                upapannā sahabyatanti.
            |34.410| Pahūtakatakalyāṇā         te deve yanti pāṇino
                       yesaṃ tvaṃ kittayissasi             subhadde jātimattano
             |34.411| kathaṃ tvaṃ kena vaṇṇena    kena vā anusāsitā
                        kīdiseneva dānena                subbatena yasassinī
             |34.412| yasaṃ etādisaṃ pattā      visesaṃ vipulamajjhagā
                        devate pucchitācikkha       kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti).
             |34.413| Aṭṭheva piṇḍapātāni   yaṃ dānaṃ adadaṃ pure
                        dakkhiṇeyyassa saṅghassa       pasannā sakehi pāṇihi
      |34.414| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                       Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
      |34.415| Ahaṃ tayā bahutare bhikkhū    saññate brahmacārino
                    tappesiṃ annapānena          pasannā sakehi pāṇihi
      |34.416| Tayā bahutaraṃ datvā         hīnakāyūpagā ahaṃ
                    kathaṃ tvaṃ appataraṃ datvā      visesaṃ vipulamajjhagā
                    devate pucchitācikkha          kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti).
      |34.417| Manobhāvanīyo bhikkhu        sandiṭṭho me pure ahu
                    tāhaṃ bhattena nimantesiṃ     revataṃ attanaṭṭhamaṃ
      |34.418| so me atthapurekkhāro   anukampāya revato
                     saṅghe dehīti maṃ avoca       tassāhaṃ vacanaṃ kariṃ
      |34.419| sā dakkhiṇā saṅghagatā  appameyyā patiṭṭhitā
                     puggalesu tayā dinnaṃ        na taṃ tava mahapphalanti.
      |34.420| Idānevāhaṃ jānāmi      saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ
                     sāhaṃ gantvā manussattaṃ   vadaññū vītamaccharā
                     saṅghe dānaṃ dassāmihaṃ       appamattā punappunanti.
      |34.421| Kā esā devatā bhadde  tayā mantayate saha
                    sabbe deve tāvatiṃse         vaṇṇena atirocati (iti).
      |34.422| Manussabhūtā devinda       pubbe mānusake bhave
                    sahabhariyā ca me āsi          bhaginī ca kaniṭṭhakā 1-
                    saṅghe dānāni datvāna      katapuññā virocati (iti).
      |34.423| Dhammena pubbe bhaginī      tayā bhadde virocasi
                     yaṃ saṅghasmiṃ appameyye    patiṭṭhāpesi dakkhiṇaṃ
      |34.424| pucchito hi mayā buddho   gijjhakūṭasmiṃ pabbate
@Footnote: 1 Ma. yu kaniṭṭhikā.
                      Vipākaṃ saṃvibhāgassa                  yattha dinnaṃ mahapphalaṃ
      |34.425| yajamānānaṃ manussānaṃ           puññapekkhāna pāṇinaṃ
                    karontaṃ 1- opadhikaṃ puññaṃ         yattha dinnaṃ mahapphalaṃ
      |34.426| taṃ me buddho viyākāsi             jānaṃ kammaphalaṃ sakaṃ
                    vipākaṃ saṃvibhāgassa                     yattha dinnaṃ mahapphalaṃ
      |34.427| cattāro ca paṭipannā            cattāro ca phale ṭhitā
                     esa saṅgho ujubhūto                   paññāsīlasamāhito
      |34.428| yajamānānaṃ manussānaṃ            puññapekkhāna pāṇinaṃ
                     karontaṃ 1- opadhikaṃ puññaṃ         saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ
      |34.429| eso hi saṅgho vipulo mahaggato
                 esappameyyo udadhīva sāgaro
                 ete hi seṭṭhā naraviriyasāvakā
                 pabhaṅkarā dhammakathaṃ udīrayanti
      |34.430| tesaṃ sudinnaṃ suhutaṃ suyiṭṭhaṃ
                 ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ
                 sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā
                 mahapphalā lokavidūhi vaṇṇitā
      |34.431| etādisaṃ puññamanussarantā
                 ye vedajātā vicaranti loke
                 vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ
@Footnote: 1 karotantipi dissati.
                 Aninditā saggamupenti ṭhānanti.
                    Daddallavimānaṃ chaṭṭhaṃ.
     [35] |35.432| 7 Phalikarajatahemajālacchannaṃ
                 vividhavicitratalamaddasaṃ surammaṃ
                 byamhaṃ sunimmitaṃ toraṇūpapannaṃ
                 rucakūpakiṇṇamidaṃ subhaṃ vimānaṃ
      |35.433| bhāti ca dasa disā nabheva suriyo
                 sarade tamanudo sahassaraṃsī
                 tathā tapatimidaṃ tava vimānaṃ
                 jalamiva dhūmasikho nise nabhagge
      |35.434| musatīva nayanaṃ sateritāva
                 ākāse ṭhapitamidaṃ manuññaṃ
                 vīṇāmurajasammatāḷaghuṭṭhaṃ
                 iddhaṃ indapuraṃ yathā tava yidaṃ
      |35.435| padumakumudauppalakuvalayaṃ
                 yothikābhaṇḍikānojakā ca santi
                 sālakusumitapupphitā asokā
                 vividhadumaggasugandhasevitamidaṃ
      |35.436| salaḷalabujasujakasaṃyuttā
                 Kusakasuphullitalatāvalambinīhi
                 maṇijālasadisā yasassinī
                 rammā pokkharaṇī upaṭṭhitā te
      |35.437| udakaruhā ca yetthi pupphajātā
                 thalajā ye ca santi rukkhajātā
                 mānussakā amānussakā ca dibbā
                 sabbe tuyhaṃ nivesanamhi jātā
      |35.438| kissa samadamassa 1- ayaṃ vipāko
                 kenāsi kammaphalenidhūpapannā
                 yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ
                 tadanupadaṃ avacāsi āḷārapakhumeti.
      |35.439| Yathā ca me adhigatamidaṃ vimānaṃ
                 koñcamayuracakorasaṅghacaritaṃ
                 dibyapilavahaṃsarājaciṇṇaṃ
                 dijakāraṇḍavakokilābhināditaṃ
      |35.440| nānāsantānakapuppharukkhavividhā
                 pāṭalijambuasokarukkhavantaṃ
                 yathā ca me adhigatamidaṃ vimānaṃ
@Footnote: 1 Ma. saññamadamassayaṃ.
                 Tante pavedissāmi suṇohi bhante
      |35.441| magadhavarapuratthimena
                 nāḷakagāmako nāma atthi bhante
                 tattha ahosiṃ pure suṇisā
                 sesavatīti tattha jāniṃsu mamaṃ
      |35.442| sāhaṃ apacitatthadhammakusalaṃ
                 devamanussapūjitaṃ mahantaṃ
                 upatissaṃ nibbutaṃ appameyyaṃ
                 muditamanā kusumehi abbhokiriṃ
      |35.443| paramagatigatañca pūjayitvā
                 antimadehadharaṃ isiṃ uḷāraṃ
                 pahāya mānusakaṃ samussayaṃ
                 tidasāgatā idhamāvasāmi ṭhānanti.
                   Sesavatīvimānaṃ sattamaṃ.
     [36] |36.444| 8 Pītavatthe pītadhaje      pītālaṅkārabhūsite
                           pītantarāhi vaggūhi         apilandhā va sobhasi
           |36.445| kā kambukāyuradhare        kañcanāveḷabhūsite
                       hemajālakasañchanne          nānāratanamālinī
      |36.446| sovaṇṇamayā lohitaṅkamayā ca
                 Muttāmayā veḷuriyāmayā ca
                 masāragallā sahalohitaṅkā
                 pārevatakkhīhi maṇīhi cittatā
      |36.447| koci koci ettha mayūrasussaro
                 haṃsassa rañño karavīkasussaro
                 tesaṃ saro suyyati vaggurūpo
                 pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ
      |36.448| ratho ca te subho vaggū 1-      nānāratanacittaṅgo 2-
                  nānāvaṇṇīhi dhātūhi              suvibhatto va sobhati
      |36.449| tasmiṃ rathe kāñcanabimbavaṇṇe
                 yattha ṭhitā bhāsasimaṃ padesaṃ
          devate pucchitācikkha       kissa kammassidaṃ phalanti.
      |36.450| Sovaṇṇajālaṃ 3- maṇisoṇṇacittaṃ
                 muttācittaṃ hemajālena channaṃ
                 parinibbute gotame appameyye
                 pasannacittā ahamābhiropayiṃ
      |36.451| tāhaṃ kammaṃ karitvāna     kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ
                  apetasokā sukhitā             sampamodāmanāmayāti.
                   Mallikāvimānaṃ aṭṭhamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. vaggu .  2 Ma. Yu. nānāratanacittito .  3 Ma. maṇisoṇṇacittitaṃ.
@Po. maṇisovaṇṇacittaṃ.
     [37] |37.452| 9 Kā nāma tvaṃ visālakkhī    ramme cittalatāvane
                           samantā anupariyāsi            nārīgaṇapurakkhitā
      |37.453| yadā devā tāvatiṃsā       pavisanti imaṃ vanaṃ
                 sayoggā sarathā sabbe          citrā honti idhāgatā
      |37.454| tuyhañca idha pattāya     uyyāne vicarantiyā
                  kāyena dissati cittaṃ            kena rūpaṃ tavedisaṃ
                 devate pucchitācikkha              kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti .)
      |37.455| yena kammena devinda      rūpaṃ mayhaṃ gatī ca me
                  iddhī ca ānubhāvo ca            taṃ suṇohi purindada
      |37.456| ahaṃ rājagahe ramme         sunandā nāma upāsikā
                 saddhāsīlena sampannā         saṃvibhāgaratā sadā
      |37.457| acchādanañca bhattañca   senāsanaṃ padīpiyaṃ
                  adāsiṃ ujubhūtesu                 vippasannena cetasā
      |37.458| cātuddasiṃ pañcadasiṃ        yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                  pāṭihāriyapakkhañca            aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
      |37.459| uposathaṃ upavasiṃ              sadā sīle susaṃvutā
                   pāṇātipātā viratā          musāvādā ca saññatā
                   theyyā ca aticārā ca          majjapānā ca ārakā
      |37.460| pañcasikkhāpade ratā      ariyasaccāna kovidā
                  upāsikā cakkhumato             gotamassa yasassino
      |37.461| Tassā me ñātikulaṃ āsi  sadā mālābhihārati
                    tāhaṃ bhagavato thūpe             sabbamevābhiropayiṃ
      |37.462| uposathevahaṃ gantvā       mālāgandhavilepanaṃ
                    thūpasmiṃ abhiropesiṃ             pasannā sakehi pāṇihi
      |37.463| tena kammena devinda      rūpaṃ mayhaṃ gatī ca me
                    iddhī ca ānubhāvo ca          yañca mālābhiropayiṃ
      |37.464| yañca sīlavatī āsiṃ          na taṃ tāva vipaccati
                    āsā ca pana me devinda     sakadāgāminī siyanti.
                    Visālakkhivimānaṃ navamaṃ.
     [38] |38.465| 10 Pārichattake koviḷāre    ramaṇīye manorame
                       dibbamālaṃ ganthamānā        gāyantī sampamodasi
          |38.466| tassā te naccamānāya  aṅgamaṅgehi sabbaso
                   dibbā saddā niccharanti         savanīyā manoramā
          |38.467| tassā te naccamānāya  aṅgamaṅgehi sabbaso
                  dibbā gandhā pavāyanti          sucigandhā manoramā
          |38.468| vivattamānā kāyena      yā veṇīsu pilandhanā
                 tesaṃ suyyati nigghoso               turiye pañcaṅgike yathā
          |38.469| vaṭaṃsakā vātadhūtā          vātena sampakampitā
                  tesaṃ suyyati nigghoso              turiye pañcaṅgike yathā
          |38.470| yāpi te sirasmiṃ mālā   sucigandhā manoramā
                Vāti gandho disā sabbā        rukkho mañjūsako yathā
          |38.471| ghāyase taṃ sucigandhaṃ    rūpaṃ passasi amānusaṃ
                  devate pucchitācikkha            kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti .)
          |38.472| pabhassaraṃ acchimantaṃ    vaṇṇagandhena saññutaṃ
                 asokapupphamālāhaṃ              buddhassa upanāmayiṃ
          |38.473| tāhaṃ kammaṃ karitvāna kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ
                  apetasokā sukhitā              sampamodāmanāmayāti.
                   Pārichattakavimānaṃ dasamaṃ.
                                    Uddānaṃ
          uḷāraṃ ucchupallaṅkaṃ 1-      latā ca guttilena ca
          daddalla sesavatī mallī       visālakkhi pārichattako
          vaggo tena pavuccatīti.
                  Pārichattakavaggo tatiyo.
                    --------------
                   Catuttho mañjiṭṭhakavaggo
     [39] |39.474| 1 Mañjiṭṭhake 2- vimānasmiṃ    sovaṇṇavālukasanthate
                           pañcaṅgikena turiyena                ramasi suppavādite
      |39.475| tamhā vimānā oruyha  nimmitā ratanāmayā
@Footnote: 1 Ma. uḷāro. uchupallaṅko .  2 Yu. mañjeṭṭhake .pe.
                Ogāhasi sālavanaṃ                pupphitaṃ sabbakālikaṃ
      |39.476| yassa yasseva sālassa     mūle tiṭṭhasi devate
                  so so muñcati pupphāni      onamitvā dumuttamo
      |39.477| vāteritaṃ sālavanaṃ           ādhutaṃ dijasevitaṃ
                  vāti gandho disā sabbā     rukkho mañjūsako yathā
      |39.478| ghāyase taṃ sucigandhaṃ        rūpaṃ passasi amānusaṃ
                  devate pucchitācikkha            kissa kammassidaṃ phalanti.
      |39.479| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 dāsī ayyirakule 1- ahuṃ
          buddhaṃ nisinnaṃ disvāna                 sālapupphehi okiriṃ
      |39.480| vaṭaṃsakañca sukataṃ            sālapupphamayaṃ ahaṃ
                  buddhassa upanāmesiṃ           pasannā sakehi pāṇihi
      |39.481| tāhaṃ kammaṃ karitvāna      kusalaṃ buddhavaṇṇitaṃ
                  apetasokā sukhitā             sampamodāmanāmayāti.
                   Mañjiṭṭhakavimānaṃ paṭhamaṃ.
     [40] |40.482| 2 Pabhassavaravaṇṇanibhe
                 surattavatthanivāsane
                 mahiddhike candanaruciragatte
                 kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ
      |40.483| pallaṅko ca te mahaggho
@Footnote: 1 Ma. ayirakule. Yu. ayyarakule .  2 Yu. candara ....
                 Nānāratanacittito ruciro
                 yattha tvaṃ nisinnā virocasi
                 devarājāriva nandane vane
      |40.484| kiṃ tvaṃ pure sucaritamācari bhadde
                 kissa kammassa vipākaṃ anubhosi
                 devalokasmiṃ devate pucchitācikkha
                 kissa kammassidaṃ phalanti.
      |40.485| Piṇḍāya te carantassa
                 mālaṃ phāṇitañca adadaṃ bhante
                 tassa kammassidaṃ vipākaṃ
                 anubhomi devalokasmiṃ
      |40.486| hoti ca me anutāpo
                 aparādhaṃ 1- dukkhitañca me bhante
                 sāhaṃ dhammaṃ nāssosiṃ
                 sudesitaṃ dhammarājena
      |40.487| taṃ taṃ vadāmi bhaddante
                 yassa me anukampiyo
                 koci dhammesu taṃ samādapetha
                 sudesitaṃ dhammarājena
      |40.488| yesaṃ atthi saddhā buddhe
@Footnote: 1 Ma. Yu. aparaddhaṃ.
                 Dhamme ca saṅgharatane ca
                 te maṃ ativirocanti
                 āyunā yasasā siriyā
      |40.489| patāpena vaṇṇena uttaritarā
                 aññe mahiddhikatarā mayā devāti.
                    Pabhassaravimānaṃ dutiyaṃ.
     [41] |41.490| 3 Alaṅkatā kanakakañcanācitaṃ 1-
                 suvaṇṇajālacittaṃ mahantaṃ
                 abhiruyha gajavaraṃ sukappitaṃ
                 idhāgamā vehāsayaṃ antalikkhe
      |41.491| nāgassa dantesu duvesu nimmitā
                 acchodakā paduminiyo suphullā
                 padumesu 2- turiyagaṇā pavajjare 3-
                 imā ca naccanti manoharāyo
      |41.492| deviddhipattāsi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
@Footnote: 1 Ma. maṇikañcanācitaṃ. Po. Yu. maṇikanakañcanācitaṃ .  2 Yu. casaddo dissati.
@3 Ma. pabhijjare.
      |41.493| Bārāṇasiyaṃ upasaṅkamitvā
                 buddhassāhaṃ vatthayugaṃ adāsiṃ
                 pādāni vanditvā chamā nisīdiṃ
                 cittāva 1- taṃ añjalikaṃ akāsiṃ
      |41.494| buddho ca me kañcanasannibhattaco
                 adesayi samudayadukkhaniccataṃ
                 asaṅkhataṃ 2- dukkhanirodhasaccaṃ
                 maggaṃ adesayi yato vijānissaṃ
      |41.495| appāyukī kālakatā tato cutā
                 upapannā tidasānaṃ 3- yasassinī
                 sakkassāhaṃ aññatarā pajāpati
                 yasuttarā nāma disāsu vissutāti.
                     Nāgavimānaṃ tatiyaṃ.
     [42] |42.496| 4 Abhikkantena vaṇṇena   yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                           obhāsentī disā sabbā    osadhī viya tārakā
      |42.497| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |42.498| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. vittāva .  2 Ma. ... sassataṃ .  3 uppannā tidasagaṇaṃ.
      |42.499| Ahañca bārāṇasiyaṃ        buddhassādiccabandhuno
                  adāsiṃ sukkhakummāsaṃ            pasannā sakehi pāṇihi
      |42.500| sukkhāya aloṇikāya ca     passa phalaṃ kummāsapiṇḍiyā
                  alomaṃ sukhitaṃ disvā              ko puññaṃ na karissati
      |42.501| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Alomavimānaṃ catutthaṃ.
     [43] |43.502| 5 Abhikkantena vaṇṇena   yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          ... Pe ...           osadhī viya tārakā
      |43.503| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |43.504| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |43.505| ahaṃ andhakavindasmiṃ         buddhassādiccabandhuno
                  adāsiṃ kolasampākaṃ            kañjikaṃ teladhūpitaṃ
      |43.506| pipphalyā lasuṇena ca      missaṃ lāmajjakena ca
                  adāsiṃ ujubhūtasmiṃ                vippasannena cetasā
      |43.507| yā mahesitaṃ kāreyya       cakkavattissa rājino
                  nārī sabbaṅgakalyāṇī         bhattu cānomadassikā
                  Etassa kañjikadānassa        kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ
      |43.508| sataṃ nikkhā sataṃ assā      sataṃ assatarīrathā
                 sataṃ kaññāsahassāni           āmuttamaṇikuṇḍalā
                 etassa kañjikadānassa         kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ
      |43.509| sataṃ hemavatā nāgā        īsādantā urūḷhavā
                  suvaṇṇakacchā mātaṅgā       hemakappanivāsasā
                  etassa 1- kañjikadānassa   kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ
      |43.510| catunnaṃpi padīpānaṃ 2-      issaraṃ yodha kāraye
                   etassa kañjikadānassa       kalaṃ nāgghanti soḷasinti.
                  Kañjikadāyikāvimānaṃ pañcamaṃ.
     [44] |44.511| 6 Abhikkantena vaṇṇena       yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
          ... Pe ...           osadhī viya tārakā
      |44.512| tassā te naccamānāya    aṅgamaṅgehi sabbaso
                  dibbā saddā niccharanti      savanīyā manoramā
      |44.513| tassā te naccamānāya    aṅgamaṅgehi sabbaso
                  dibbā gandhā pavāyanti      sucigandhā manoramā
      |44.514| vivattamānā kāyena       yā veṇīsu pilandhanā
                  tesaṃ suyyati nigghoso          turiye pañcaṅgike yathā
      |44.515| vaṭaṃsakā vātadhūtā           vātena sampakampitā
                  tesaṃ suyyati nigghoso          turiye pañcaṅgike yathā
@Footnote: 1 Ma. ekassa .  2 Po. Yu. ca dīpānaṃ. Ma. dīpānaṃ.
      |44.516| Yāpi te sirasi mālā        sucigandhā manoramā
                 vāti gandho disā sabbā        rukkho mañjūsako yathā
      |44.517| ghāyase taṃ sucigandhaṃ         rūpaṃ passasi amānusaṃ
                  devate pucchitācikkha    kissa kammassidaṃ phalanti.
      |44.518| Sāvatthiyaṃ mayha sakhī bhadante
                 saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ
                 tattha pasannā ahamānumodiṃ
                 disvā agārañca piyañca metaṃ
      |44.519| tāyeva me suddhanumodanāya
                 laddhaṃ vimānabbhūtadassaneyyaṃ
                 samantato soḷasayojanāni
                 vehāsayaṃ gacchati iddhiyā mama
      |44.520| kūṭāgārā nivesā me      vibhattā bhāgaso mitā
                    daddallamānā ābhanti     samantā satayojanaṃ
      |44.521| pokkharañño ca me ettha   puthulomanisevitā
                     acchodakā vippasannā     sovaṇṇavālukasanthatā
      |44.522| nānāpadumasañchannā     puṇḍarīkasamotatā
                    surabhī sampavāyanti            manuññamāluteritā
      |44.523| jambuyo panasā tālā     nāḷikerā vanāni ca
                     anto nivesane jātā       nānārukkhā aropitā 1-
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. aropimā.
      |44.524| Nānāturiyasaṅghuṭṭhaṃ         accharāgaṇaghositaṃ
                    yopi maṃ supine passe          sopi vitto siyā naro
      |44.525| etādisaṃ abbhūtadassaneyyaṃ    vimānaṃ sabbaso pabhaṃ
                     mama kammehi nibbattaṃ             alaṃ puññāni kātave
      |44.526| tāyeva te suddhanumodanāya
                 laddhaṃ vimānabbhūtadassaneyyaṃ
                 yā ceva sā dānamadāsi nārī
                 tassā gatiṃ brūhi kuhiṃ uppannā sāti.
      |44.527| Yā sā ahu mayha sakhī bhadante
                 saṅghassa kāresi mahāvihāraṃ
                 viññātadhammā sā adāsi dānaṃ
                 uppannā nimmānaratīsu devesu
      |44.528| pajāpatī tassa sunimmitassa
                 acintiyā kammavipāka tassā
                 yametaṃ pucchasi kuhiṃ uppannā sāti
                 bhante viyākāsiṃ 1- anaññathā ahaṃ
      |44.529| tena haññepi samādapetha
                 saṅghassa dānāni dadātha vittā
                 dhammañca suṇātha pasannamānasā
                 sudullabho laddho manussalābho
@Footnote: 1 Po. bayākāsiṃ.
      |44.530| Yaṃ maggaṃ maggādhipatī adesayi
                 brahmassaro kañcanasannibhattaco
                 saṅghassa dānāni dadātha vittā
                 mahapphalā yattha bhavanti dakkhiṇā
      |44.531| ye puggalā aṭṭhasataṃ pasaṭṭhā
                 cattāri etāni yugāni honti
                 te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā
                 etesu dinnāni mahapphalāni
      |44.532| cattāro ca paṭipannā     cattāro ca phale ṭhitā
                     esa saṅgho ujubhūto          paññāsīlasamāhito
      |44.533| yajamānānaṃ manussānaṃ     puññapekkhāna pāṇinaṃ
                    karontaṃ opadhikaṃ puññaṃ      saṅghe dinnaṃ mahapphalaṃ
      |44.534| eso hi saṅgho vipulo mahagghato
                 esappameyyo udadhīva sāgaro
                 etehi seṭṭhā naraviriyasāvakā 1-
                 pabhaṅkarā dhammamudīrayanti
      |44.535| tesaṃ sudinnaṃ suhuttaṃ suyiṭṭhaṃ
                 ye saṅghamuddissa dadanti dānaṃ
                 sā dakkhiṇā saṅghagatā patiṭṭhitā
                 mahapphalā lokavidūhi vaṇṇitā
@Footnote: 1 Ma. Yu. naravīrasāvakā.
      |44.536| Etādisaṃ puññamanussarantā
                 ye vedajātā vicaranti loke
                 vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ
                 aninditā saggamupenti ṭhānanti.
                    Vihāravimānaṃ chaṭṭhaṃ.
                     Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ.
     [45] |45.537| 7 Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |45.538| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |45.539| indīvarānaṃ hatthakaṃ ahamadāsiṃ
                 bhikkhuno piṇḍāya carantassa
                 esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare
                 vare paṇṇakate ramme
      |45.540| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (1)
                   ----------------
      |45.541| Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |45.542| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |45.543| nīluppalahatthakaṃ ahamadāsiṃ
                 bhikkhuno piṇḍāya carantassa
                 esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare
                 vare paṇṇakate ramme
      |45.544| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (2)
                    --------------
      |45.545| Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |45.546| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |45.547| odātamūlakaṃ harītapattaṃ
                 udakamhi sare jātaṃ ahamadāsiṃ
                 bhikkhuno piṇḍāya carantassa
                 esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare
                 vare paṇṇakate ramme
      |45.548| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (3)
                    --------------
      |45.549| Abhikkantena vaṇṇena       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |45.550| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |45.551| ahaṃ sumanā sumanassa sumanamakulāni
                 dantavaṇṇāni ahamadāsiṃ
                 bhikkhuno piṇḍāya carantassa
                 esikānaṃ uṇṇatasmiṃ nagare
                 vare paṇṇakate ramme
      |45.552| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (4)
                   Caturitthivimānaṃ sattamaṃ.
     [46]  |46.553| 8 Dibbante ambavanaṃ rammaṃ   pāsādettha mahallako
                           nānāturiyasaṅghuṭṭho               accharāgaṇaghosito
      |46.554| padīpo cettha jalati          niccaṃ sovaṇṇayo mahā
                  dussaphalehi rukkhehi              samantā parivārito
                  kena te ambavanaṃ rammaṃ         pāsādettha mahallako
              |46.555| kena tetādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |46.556| Sā devatā attamanā      moggallānena pucchitā
          ... Pe ...           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |46.557| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 purimāya jātiyā manussaloke
          vihāraṃ saṅghassa kāresiṃ          ambehi parivāritaṃ
      |46.558| pariyosite vihāre    kārente niṭṭhite mahe
          ambehacchādayitvāna          katvā dussamaye phale
      |46.559| padīpaṃ tattha jāletvā     bhojayitvā gaṇuttamaṃ
                 niyyādesiṃ taṃ saṅghassa          pasannā sakehi pāṇihi
      |46.560| tena me ambavanaṃ rammaṃ   pāsādettha mahallako
                  nānāturiyasaṅghuṭṭho           accharāgaṇaghosito
      |46.561| padīpo cettha jalati         niccaṃ sovaṇṇayo mahā
                  dussaphalehi rukkhehi             samantā parivārito
      |46.562| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Ambavimānaṃ aṭṭhamaṃ.
     [47] |47.563| 9 Pītavatthe pītadhaje   pītālaṅkārabhūsite
                           pītacandanalittaṅge     pītuppalamadhārinī
          |47.564| pītapāsādasayane        pītāsane pītabhojane 1-
                     pītachatte pītarathe              pītasse pītavījane
@Footnote: 1 Ma. pītabhājane.
      |47.565| Kiṃ kammaṃ akarī bhadde        pubbe mānusake bhave
                 devate pucchitācikkha              kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti).
      |47.566| Kosātakī 1- nāma latatthi   bhante tittikā anabhijjhitā
                  tassā cattāri pupphāni        thūpaṃ abhihariṃ ahaṃ
      |47.567| satthu sarīraṃ uddissa          vippasannena cetasā
                  nāssa maggaṃ avekkhissaṃ         tadaṅgamanasā satī
      |47.568| tato maṃ avadhi gāvī            thūpaṃ appattamānasaṃ
                  tañcāhaṃ abhisañceyyaṃ          bhiyyo 2- nūna ito siyā
      |47.569| tena kammena devinda       maghavā devakuñjara
                  pahāya mānusaṃ dehaṃ               tava sahabyatamāgatāti.
      |47.570| Idaṃ sutvā tidasādhipati      maghavā devakuñjaro
                 tāvatiṃse pasādento             mātaliṃ etadabravi
      |47.571| passa mātali accheraṃ         cittaṃ kammaphalaṃ idaṃ
                  appakampi kataṃ deyyaṃ            puññaṃ hoti mahapphalaṃ
      |47.572| natthi citte pasannamhi     appakā nāma dakkhiṇā
                    tathāgate vā sambuddhe        atha vā tassa sāvake
      |47.573| ehi mātali amhepi        bhiyyo bhiyyo 2- mahemhase 3-
                    tathāgatassa dhātuyo            sukho puññānamuccayo
      |47.574| tiṭṭhante nibbute vāpi    same citte samaṃ phalaṃ
@Footnote: 1 Yu. kosātikī .  2 Yu. bhīyo .  3 Ma. Yu. mahemase.
                    Cetopaṇidhihetū hi               sattā gacchanti suggatiṃ
      |47.575| bahunnaṃ vata atthāya         uppajjanti tathāgatā
                     yattha kāraṃ karitvāna           saggaṃ gacchanti dāyakāti.
                     Pītavimānaṃ navamaṃ.
     [48] |48.576| 10 Obhāsayitvā paṭhaviṃ sadevakaṃ
                 atirocasi candimasuriyā viya
                 siriyā ca vaṇṇena 1- yasena tejasā
                 brahmāva deve tidase sahindake
      |48.577| pucchāmi taṃ uppalamāladhārine
                 āveḷine kañcanasannibhattace
                 alaṅkate uttamavatthadhārine
                 kā tvaṃ subhe devate vandase mamaṃ 2- [3]-
      |48.578| dānaṃ suciṇṇaṃ atha sīlasaññamo 4-
                 kenūpapannā sugatiṃ yasassinī
          devate pucchitācikkha       kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti).
      |48.579| Idāni bhante imameva gāmaṃ
                 piṇḍāya amhāka gharaṃ upāgami
                 tato te ucchussa adāsiṃ khaṇḍikaṃ
                 pasannacittā atulāya pītiyā
@Footnote: 1 sarīravaṇṇenātipi dissati .  2 Po. Yu. mama .  3 kiṃ tvaṃ pure kammamakāsi
@attanā manussabhūtā purimāya jātiyā .  4 Ma. sīlasaññamaṃ.
      |48.580| Sassu ca pacchā anuyuñjate mamaṃ
                 kahaṃ nu ucchuṃ vadhu te avākari
                 na chaḍḍitaṃ na pana khāditaṃ mayā
                 santassa bhikkhussa sayaṃ adāsihaṃ
      |48.581| tuyhañcidaṃ issariyaṃ atho mama
                 itissa sassu paribhāsate mamaṃ
                 leḍḍuṃ gahetvā pahāraṃ adāsi me
                 tato cutā kālakatamhi devatā
      |48.582| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā
                 sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
                 devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ
                 modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi
      |48.583| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā
                 sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
                 devindaguttā tidasehi rakkhitā
                 samappitā kāmaguṇehi pañcahi
      |48.584| etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ
                 mahāvipākā mama ucchudakkhiṇā
                 devehi saddhiṃ paricāriyāmahaṃ
                 modāmahaṃ kāmaguṇehi pañcahi
      |48.585| Etādisaṃ puññaphalaṃ anappakaṃ
                 mahājutikā mama ucchudakkhiṇā
                 devindaguttā tidasehi rakkhitā
                 sahassanettoriva nandane vane
      |48.586| tuvañca bhante anukampakaṃ viduṃ
                 upecca vandiṃ kusalañca pucchimaṃ
                 tato te ucchussa adāsi khaṇḍikaṃ
                 pasannacittā atulāya pītiyāti.
                     Ucchuvimānaṃ dasamaṃ.
     [49] |49.587| 11 Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                            obhāsentī disā sabbā      osadhī viya tārakā
      |49.588| kena tetādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |49.589| Sā devatā attamanā       moggallānena pucchitā
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |49.590| ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 disvāna samaṇe sīlavante
                 pādāni vanditvā manaṃ pasādayiṃ
                 vittā cahaṃ añjalikaṃ akāsiṃ
      |49.591| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                  Vandanavimānaṃ ekādasamaṃ.
     [50] |50.592| 12 Abhikkantena vaṇṇena   yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                            hatthe pāde ca viggayha      naccasi suppavādite
          |50.593| tassā te naccamānāya 1-  aṅgamaṅgehi sabbaso
                     dibbā saddā niccharanti            savanīyā manoramā
          |50.594| tassā te naccamānāya       aṅgamaṅgehi sabbaso
                     dibbā gandhā pavāyanti             sucigandhā manoramā
         |50.595| vivattamānā kāyena            yā veṇīsu pilandhanā
                    tesaṃ suyyati nigghoso                 turiye pañcaṅgike yathā
          |50.596| vaṭaṃsakā vātadhūtā               vātena sampakampitā
                     tesaṃ suyyati nigghoso                turiye pañcaṅgike yathā
         |50.597| sāpi te sirasi mālā            sucigandhā manoramā
                    vāti gandho disā sabbā              rukkho mañjūsako yathā
           |50.598| ghāyase taṃ sucigandhaṃ            rūpaṃ passasi amānusaṃ
                      devate pucchitācikkha         kissa kammassidaṃ phalaṃ (iti).
            |50.599| Dāsī ahaṃ pure āsiṃ    gayāyaṃ brāhmaṇassahaṃ
                       appapuññā alakkhikā   rajjumālāti maṃ vidū
           |50.600| akkosānaṃ vadhānañca    tajjanāya ca ukkatā 2-
@Footnote: 1 Yu. nandamānāya .  2 uggatātipi dissati.
                     Kuṭaṃ gahetvā nikkhamma            āgacchiṃ udakahāriyā
           |50.601| vipathe kuṭaṃ nikkhipitvā     vanasaṇḍaṃ upāgamiṃ
                         idhevāhaṃ marissāmi             kvatthopi jīvitena me
            |50.602| daḷhapāsaṃ karitvāna       ālambitvāna pādape
                          tato disā vilokesiṃ            ko nu khova namassito
            |50.603| tatthaddasāsiṃ 1- sambuddhaṃ   sabbalokahitaṃ muniṃ
                          nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ            jhāyantaṃ akutobhayaṃ
             |50.604| tassā me ahu saṃvego     abbhūto lomahaṃsano
                          ko nu khova namassito           manusso udāhu devatā
             |50.605| pāsādikaṃ pasādanīyaṃ      vanā nibbanamāgataṃ
                           disvā mano me pasīdi        nāyaṃ yādisikīdiso
             |50.606| guttindriyo jhānarato   abahigatamānaso
                           hito sabbassa lokassa      buddho ayaṃ bhavissati
              |50.607| bhayabheravo durāsado      sīhova gūhanissito
                            dullabhāyaṃ dassanāya       pupphaṃ udumbaraṃ yathā
              |50.608| so maṃ mudūhi vācāhi      ālapitvā tathāgato
                            rajjumāleti maṃ avoca       saraṇaṃ gaccha tathāgataṃ
               |50.609| tāhaṃ giraṃ suṇitvāna     nelaṃ atthavatiṃ suciṃ
                             saṇhaṃ muduñca vagguñca  sabbasokāpanūdanaṃ
               |50.610| kallacittañca maṃ ñatvā   pasannaṃ suddhamānasaṃ
@Footnote: 1 Yu. tatthaddasāmi.
                             Hito sabbassa lokassa       anusāsi tathāgato
                |50.611| idaṃ dukkhanti maṃ avoca     ayaṃ dukkhassa sambhavo
                              ayaṃ dukkhanirodho ca             añjaso amatogadho
                |50.612| anukampakassa kusalassa    ovādamhi ahaṃ ṭhitā
                              ajjhagā amataṃ santiṃ         nibbānaṃ padamaccutaṃ
                |50.613| sāhaṃ avatthitā 1- pemā   dassane avikampinī
                              mūlajātāya saddhāya          dhītā buddhassa orasā
                 |50.614| sāhaṃ ramāmi kīḷāmi       modāmi akutobhayā
                               dibbamālaṃ dhārayāmi         pivāmi madhumaddhuvaṃ 2-
                  |50.615| saṭṭhituriyasahassāni      paṭibodhaṃ karonti me
                               āḷambo gaggaro bhīmo     sādhuvādī ca saṃsayo
                  |50.616| pokkharo ca suphasso ca    vīṇā mokkhā ca nāriyo
                                nandā ceva sunandā ca    soṇadinnā sucimhitā 3-
                 |50.617| alambusā missakesī ca   puṇḍarīkātidāruṇī
                              eṇipassā supassā ca      subhaddā mudukāvadī
                 |50.618| etā caññā ca seyyāse   accharānaṃ pabodhiyā
                             tā maṃ kālenupāgantvā     abhibhāsanti devatā
                 |50.619| handa naccāma gāyāma   handa taṃ ramayāmase
                              nayidaṃ akatapuññānaṃ        katapuññānamevidaṃ
@Footnote: 1 Yu. avaṭṭhitā .  2 Ma. madhumaddavaṃ .  3 Yu. suvimhitā.
                |50.620| Asokaṃ nandanaṃ rammaṃ     tidasānaṃ mahāvanaṃ
                              sukhaṃ akatapuññānaṃ        idha natthi parattha ca
                |50.621| sukhañca katapuññānaṃ  idha ceva parattha ca
                              tesaṃ sahabyakāmānaṃ       kātabbaṃ kusalaṃ bahuṃ
                             katapuññā hi modanti    sagge bhogasamaṅgino
                |50.622| bahunnaṃ vata atthāya    uppajjanti tathāgatā
                             dakkhiṇeyyā manussānaṃ  puññakkhettānamākarā
                             yattha kāraṃ karitvāna       sagge modanti dāyakāti.
                   Rajjumālāvimānaṃ dvādasamaṃ.
                          Uddānaṃ
          mañjiṭṭhā pabhassarā nāgā    alomā kañjikadāyikā
          vihāracaturitthambā pītā         ucchuvandanarajjumālā ca
          vaggo tena pavuccatīti.
                  Itthivimāne vaggo catuttho.
                    Pañcamo mahārathavaggo
     [51] |51.623| 1 Ko me vandati pādāni   iddhiyā yasasā jalaṃ
                          abhikkantena vaṇṇena         sabbā obhāsayaṃ disāti.
           |51.624| Maṇḍukohaṃ pure āsiṃ          udake vārigocaro
                      tava dhammaṃ suṇantassa                avadhi vacchapālako
            |51.625| Muhuttaṃ cittapasādassa      iddhiṃ passa yasañca me
                        ānubhāvañca me passa           vaṇṇaṃ passa jutiñca me
             |51.626| ye ca te dīghamaddhānaṃ        dhammaṃ assosuṃ gotama
                         pattā te acalaṭṭhānaṃ           yattha gantvā na socareti.
                    Maṇḍukadevaputtavimānaṃ paṭhamaṃ.
     [52] |52.627| 2 Cirappavāsiṃ purisaṃ           dūrato sotthimāgataṃ
                          ñātī mittā suhajjā ca       abhinandanti āgataṃ
            |52.628| tatheva katapuññaṃpi            asmā lokā paraṃ gataṃ
                       puññāni paṭiggaṇhanti        piyaṃ ñātīva āgataṃ
      |52.629| uṭṭhehi revate supāpadhamme
                 apārutaṃ dvāraṃ adānasīle
                 nessāma taṃ yattha thunanti duggatā
                 samappitā nerayikā dukkhenāti
      |52.630| iccevaṃ vatvāna yamassa dūtā
                 te dve yakkhā lohitakkhā brahantā
                 paccekabāhāsu gahetvā revatiṃ
                 pakkāmayiṃsu devagaṇassa santike
      |52.631| ādiccavaṇṇaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ
                 byamhaṃ subhaṃ kañcanajālachannaṃ
                 Kassetaṃ ākiṇṇajanaṃ vimānaṃ
                 suriyassa raṃsīriva jotamānaṃ
      |52.632| nārīgaṇā candanasārānulittā 1-
                 ubhato vimānaṃ upasobhayanti
                 tandissati suriyasamānavaṇṇaṃ
                 ko modati saggappatto vimāneti.
      |52.633| Bārāṇasiyaṃ nandiyo nāmāsi upāsako
                 amaccharī dānapatī vadaññū
                 tassetaṃ ākiṇṇajanaṃ vimānaṃ
                 suriyassa raṃsīriva jotamānaṃ
      |52.634| nārīgaṇā candanasārānulittā 2-
                 ubhato vimānaṃ upasobhayanti
                 tandissati suriyasamānavaṇṇaṃ
                 so modati saggappatto vimāne
      |52.635| nandiyassāhaṃ bhariyā
                 agārinī sabbakulassa issarā
                 bhattuvimāne ramissāmi dānihaṃ
                 na patthaye nirayaṃ dassanāya
      |52.636| eseva te nirayo supāpadhamme
@Footnote: 1-2 Yu. candanasāralittā.
                 Puññaṃ tayā akataṃ jīvaloke
                 na hi macchariyo rosako pāpadhammo
                 saggūpagānaṃ labhati sahabyataṃ
      |52.637| kiṃ nu gūthañca muttañca             asuci paṭidissati
                     duggandhaṃ kimidaṃ miḷhaṃ                kimetaṃ upavāyati
      |52.638| esa saṃsavako nāma nirayo 1-     gambhīro sataporiso
                     yattha vassasahassāni                 tuvaṃ paccasi revateti.
      |52.639| Kiṃ nu kāyena vācāya                manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kena saṃsavako laddho nirayo 1-      gambhīro sataporiso (iti).
      |52.640| Samaṇe brāhmaṇe cāpi          aññe cāpi 2- vaṇibbake
                    musāvādena vañcesi                  taṃ pāpaṃ pakataṃ tayā
      |52.641| tena saṃsavako laddho nirayo 1-   gambhīro sataporiso
                    tattha vassasahassāni                  tuvaṃ paccasi revate
      |52.642| hatthepi chindanti athopi pāde
                 kaṇṇepi chindanti athopi nāsaṃ
                 athopi kākolagaṇā samecca
                 saṅgamma khādanti viphandamānanti.
      |52.643| Sādhu kho maṃ paṭinetha         kāhāmi kusalaṃ bahuṃ
                    dānena samacariyāya           saññamena damena ca
                    yaṃ katvā sukhitā honti       na ca pacchānutappareti.
@Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi .  2 Ma. Yu. vāpi.
      |52.644| Pure tvaṃ pamajjitvā         idāni paridevasi
                    sayaṃ katānaṃ kammānaṃ           vipākaṃ anubhossasi
      |52.645| ko devalokato manussalokaṃ
                 gantvāna puṭṭho me evaṃ vadeyya
                 nikkhittadaṇḍesu dadātha dānaṃ
                 acchādanaṃ sayanamathannapānaṃ 1-
                 na hi macchariyo rosako pāpadhammo
                 saggūpagānaṃ labhati sahabyataṃ (iti).
      |52.646| Sāhaṃ nūna ito gantvā    yoniṃ laddhāna mānusiṃ
                     vadaññū sīlasampannā      kāhāmi kusalaṃ bahuṃ
                     dānena samacariyāya          saññamena damena ca
      |52.647| ārāmāni ca ropissaṃ      dugge saṅkamanāni ca
                     papañca udapānañca        vippasannena cetasā
      |52.648| cātuddasiṃ pañcadasiṃ        yā ca pakkhassa aṭṭhamī
                     pāṭihāriyapakkhañca         aṭṭhaṅgasusamāgataṃ
      |52.649| uposathaṃ upavasissaṃ          sadā sīlesu saṃvutā
                     na ca dāne pamajjissaṃ       sāmaṃ diṭṭhamidaṃ mayāti.
      |52.650| Iccevaṃ vilapantiñca 2-   phandamānaṃ tato tato
                     khipiṃsu niraye ghore             uddhapādaṃ avaṃsiraṃ
      |52.651| ahaṃ pure maccharinī ahosiṃ
@Footnote: 1 Ma. seyyamathannapānaṃ .  2 Ma. Yu. vippalapantiṃ .  Po. vippalapantiñca.
                 Paribhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ
                 vitathena ca sāmikaṃ vañcayitvā
                 paccāmahaṃ niraye ghorarūpeti.
                    Revativimānaṃ dutiyaṃ.
     [53] |53.652| 3 Yo vadataṃ pavaro manujesu
                 sakyamunī bhagavā katakicco
                 pāragato balaviriyasamaṅgī
                 taṃ sugataṃ saraṇatthamupehi
      |53.653| rāgavirāgamaneñjamasokaṃ
                 dhammasaṅkhatamappaṭikūlaṃ
                 madhuramimaṃ paguṇaṃ suvibhattaṃ
                 dhammamimaṃ saraṇatthamupehi
      |53.654| yattha ca dinnamahapphalamāhu
                 catūsu sucīsu purisayugesu
                 aṭṭha ca puggaladhammaddasā te
                 saṅghamimaṃ saraṇatthamupehīti 1-.
      |53.655| Na tathā tapati nabhasmiṃ suriyo
                 cando na bhāsati na phusso
                 yathā tulamidaṃ mahappabhāsaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. saraṇatthamupehi.
                 Ko nu tvaṃ tidivāmahimupāgami
      |53.656| chindati ca raṃsi pabhākarassa
                 sādhikavīsati yojanāni ābhā
                 rattimpi ca yathā divaṃ karoti
                 parisuddhaṃ vimalaṃ subhaṃ vimānaṃ
      |53.657| bahūpadumavicitrapuṇḍarīkaṃ
                 vokiṇṇaṃ kusumehi nekavicittaṃ 1-
                 arajavirajahemajālacchannaṃ
                 ākāse tapati yathāpi suriyo
      |53.658| rattakambalapītavāsasāhi 2-
                 agalūpiyaṅgukacandanussadāhi
                 kañcanatanusannibhattacāhi
                 paripūraṅgagaṇaṃva tārakāhi
      |53.659| naranāriyo bahukettha nekavaṇṇā
                 kusumavibhūsitābharaṇettha sumanā
                 anilapamuñcitā pavanti surabhi 3-
                 tapanīyacittattā suvaṇṇachadanā
      |53.660| kissa kammassa 4- ayaṃ vipāko
                 kenāsi kammaphalenidhūpapanno
@Footnote: 1 Ma. nekacittaṃ .  2 Ma. Yu. rattambarapita ... .  3 Ma. surabhiṃ.
@4 Ma. saṃyamassa.
                 Yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ
                 tadanurūpaṃ avacāsi iṅgha puṭṭhoti.
      |53.661| Sayamidha pathe samecca māṇavena
                 satthānusāsi anukampamāno
                 tava ratanavarassa dhammaṃ sutvā
                 karissāmīti ca iti bravittha chatto
      |53.662| jinapavaraṃ upemi saraṇaṃ
                 dhammañcāpi tatheva bhikkhusaṅghaṃ
                 noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante
                 pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ
      |53.663| mā ca pāṇavadhaṃ vividhamācarassu asuciṃ
                 na hi pāṇesu asaññataṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā
                 noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante
                 pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ
      |53.664| mā ca parajanassa rakkhitāyo 1- [2]-
                 parabhariyāyo agamā anariyametaṃ
                 noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante
                 pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ
      |53.665| mā ca vitathaṃ aññathā abhaṇi
@Footnote: 1 Ma. rakkhitampi. Yu. rakkhitamhi .  2 Po. Yu. ādātabbamamaññittho adinnaṃ
@noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ mā ca parajanassa rakkhitāyo.
                 Na hi musāvādaṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā
                 noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante
                 pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ
      |53.666| yena ca purisassa apeti saññā
                 taṃ majjaṃ parivajjayassu sabbaṃ
                 noti paṭhamaṃ avocāhaṃ bhante
                 pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ
      |53.667| svāhaṃ idha pañcasikkhā karitvā
                 paṭipajjitvā tathāgatassa dhamme
                 dvepathamagamāsiṃ coramajjhe
                 te maṃ tattha vadhiṃsu bhogahetu
      |53.668| ettakamidaṃ anussarāmi kusalaṃ
                 tato paraṃ na me vijjati aññaṃ
                 tena sucaritena kammunāhaṃ
                 upapanno tidivesu kāmakāmī
      |53.669| passa khaṇamuhuttasaññamassa
                 anudhammapaṭipattiyā vipākaṃ
                 jalamiva yasasā pekkhamānā
                 bahukā maṃ pihayanti hīnadhammā 1-
      |53.670| passa katipayāya desanāya
@Footnote: 1 hīnakāmātipi dissati.
                 Sugatiñcamhi gato sukhañca patto
                 ye ca te sattañca suṇanti dhammaṃ
                 maññe te amataṃ phusanti khemaṃ
      |53.671| appakampi kataṃ mahāvipākaṃ
                 vipulaṃ hoti tathāgatassa dhamme
                 passa katapuññatāya chatto
                 obhāseti paṭhaviṃ yathāpi suriyo
      |53.672| kimidaṃ kusalaṃ kimācarema
                 icceke hi samecca mantayanti
                 te mayaṃ punadeva laddhā mānussattaṃ
                 paṭipannā vicāremu 1- sīlavanto
      |53.673| bahukāro anukampako ca me satthā
                 iti me sati agamā divādivassa
                 svāhaṃ upagatomhi saccanāmaṃ
                 anukampassu punapi suṇomi 2- dhammaṃ
      |53.674| yedha pajahanti kāmarāgaṃ
                 bhavarāgānussayañca pahāya mohaṃ
                 na ca te upenti 3- gabbhaseyyaṃ
                 parinibbānagatā hi sītibhūtāti.
                  Chattamāṇavakavimānaṃ tatiyaṃ.
@Footnote: 1 viharemu itipi dissati .  2 Sī. suṇoma. Ma. suṇemu .  3 Po. Yu. punamupenti.
     [54] |54.675| 4 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 kūṭāgārā sattasatā uḷārā
                 veḷuriyatthambhā 1- ruciratthatā 2- subhā
      |54.676| tatthacchasi pivasi khādasi ca
                 dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 dibbā rasā kāmaguṇettha pañca
                 nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā
      |54.677| kena tetādiso vaṇṇo      kena te idhamijjhati
          uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
      |54.678| pucchāmi taṃ deva mahānubhāva
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |54.679| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                pañhaṃ puṭṭho viyākāsi           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |54.680| satisamuppādakaro           dvāre kakkaṭako ṭhito
                niṭṭhito jātarūpassa               sobhati dasapādako
      |54.681| tena metādiso vaṇṇo    tena me idhamijjhati
@Footnote: 1 yu veḷuriyatthambā .  2 Po. Yu. rucikatthatā. Ma. rucakatthatā.
                Uppajjanti ca me bhogā         ye keci manaso piyā
      |54.682| tenamhi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Kakkaṭarasadāyakavimānaṃ catutthaṃ
  itaraṃ 1- pañcavimānaṃ yathā kakkaṭavimānaṃ   tathā vitthāretabbaṃ.
     [55] |55.683| 5 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |55.684| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |55.685| dibbaṃ mama vassasahassamāyu
                 vācābhigītaṃ manasā pavattitaṃ
                 ettāvatā ṭhassati puññakammo
                 dibbehi kāmehi samaṅgibhūto
      |55.686| tena metādiso vaṇṇo     ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (1)
                   Dvārapālakavimānaṃ pañcamaṃ.
     [56] |56.687| 6 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
@Footnote: 1 Ma. anantaraṃ.
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |56.688| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |56.689| karaṇīyāni puññāni       paṇḍitena vijānatā
                  samaggatesu buddhesu             yattha dinnaṃ mahapphalaṃ
      |56.690| atthāya vata me buddho     araññā gāmamāgato
                 tattha cittaṃ pasādetvā         tāvatiṃsūpago ahaṃ
      |56.691| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (2)
                     Karaṇīyavimānaṃ chaṭṭhaṃ.
     [57] |57.692| 7 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |57.693| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |57.694| karaṇīyāni puññāni       paṇḍitena vijānatā
                   samaggatesu bhikkhūsu              yattha dinnaṃ mahapphalaṃ
      |57.695| atthāya vata me bhikkhū      araññā gāmamāgatā
                  Tattha cittaṃ pasādetvā        tāvatiṃsūpago ahaṃ
      |57.696| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (3)
                   Dutiyakaraṇīyavimānaṃ sattamaṃ.
     [58] |58.697| 8 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |58.698| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |58.699| yaṃ dadāti na taṃ hoti
                 yañceva dajjā tañceva seyyo
                 sūci dinnā sūcimeva seyyo
      |58.700| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (4)
                      Sūcivimānaṃ aṭṭhamaṃ.
     [59] |59.701| 9 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |59.702| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |59.703| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 purimāya jātiyā manussaloke
      |59.704| addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ      vippasannamanāvilaṃ
                  tassa adāsihaṃ sūciṃ          pasanno sakehi pāṇihi
      |59.705| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti. (5)
                    Dutiyasūcivimānaṃ navamaṃ.
     [60] |60.706| 10 Susukkakhandhaṃ abhiruyha nāgaṃ
                 akācinaṃ dantibaliṃ mahājavaṃ
                 āruyha gajaṃ pavaraṃ sukappitaṃ
                 idhāgamā vehāsayamantalikkhe
      |60.707| nāgassa dantesu duvesu nimmitā
                 acchodakā paduminiyo suphullā
                 padumesu ca turiyagaṇā pavajjare
                 imā ca naccanti manoharāyo
      |60.708| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |60.709| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                                ... Pe ...              yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |60.710| aṭṭheva muṭṭhipupphāni 1- kassapassa bhagavato 2-
                   thūpasmiṃ abhiropayiṃ 3-           pasanno sakehi pāṇihi
      |60.711| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                    Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Nāgavimānaṃ dasamaṃ.
     [61] |61.712| 11 Mahantaṃ nāgaṃ abhiruyha    sabbasetaṃ gajuttamaṃ
                            vanā vanaṃ anupariyāsi           nārīgaṇapurakkhito
                            obhāsento disā sabbā   osadhī viya tārakā
      |61.713| kena tetādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |61.714| So devaputto attamano      moggallānena pucchito
                                   ... Pe ...              yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |61.715| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 upāsako cakkhumato ahosiṃ
                 pāṇātipātā virato ahosiṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayissaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. muttapupphāni .  2 Ma. Yu. mahesino .  3 Ma. Yu. abhiropesiṃ.
      |61.716| Amajjapo no ca musā abhāṇiṃ
                 sakena dārena ca tuṭṭho ahosiṃ
                 annañca pānañca pasannacitto
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |61.717| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Dutiyanāgavimānaṃ ekādasamaṃ.
     [62] |62.718| 12 Ko nu dibbena yānena  sabbasetena hatthinā
                             turiyatāḷitanigghoso         antalikkhe mahiyyati
      |62.719| devatā nusi gandhabbo              ādū sakko purindado
                  ajānantā taṃ pucchāma                  kathaṃ jānemu taṃ mayanti.
      |62.720| Namhi devo na gandhabbo           nāpi sakko purindado
                  sudhammā nāma ye devā                 tesaṃ aññataro ahanti.
      |62.721| Pucchāma deva sudhamma                puthuṃ katvāna añjaliṃ
                   kiṃ katvā mānuse kammaṃ                sudhammaṃ upapajjasīti.
      |62.722| Ucchāgāraṃ tiṇāgāraṃ               vatthāgārañca yo dade
                  tiṇṇamaññataraṃ datvā                 sudhammaṃ upapajjatīti.
                   Tatiyanāgavimānaṃ dvādasamaṃ.
     [63] |63.723| 13 Daḷhadhammanisārassa   dhanuṃ olubbha tiṭṭhasi
                            khattiyo nusi rājañño     ādū luddho vanācaroti.
           |63.724| Assakādhipatissāhaṃ         bhante putto vanecaro
                  nāmaṃ me bhikkhu te brūmi               sujāto iti maṃ vidū
           |63.725| mige gavesamānohaṃ           ogāhanto brahāvanaṃ
                  migaṃ gantveva nādakkhiṃ          tañca disvā ahaṃ ṭhito (iti).
           |63.726| Svāgatante mahāpuñña    atho te adūrāgataṃ
                  ito udakamādāya                     pāde pakkhālayassu te
           |63.727| idaṃpi pāniyaṃ sītaṃ             ābhataṃ girigabbharā
                  rājaputta tato pitvā                santhatasmiṃ upāvisāti.
           |63.728| Kalyāṇī vata te vācā    savanīyā mahāmuni
                 nelā 1- atthavatī vaggū               mantā atthañca bhāsasi
           |63.729| kā te rati vane viharato
                 isinisabha vadehi puṭṭho
                 tava vacanapathaṃ nisāmayitvā
                 atthadhammapadaṃ samācaremaseti.
           |63.730| Ahiṃsā sabbapāṇinaṃ         kumāramhākaṃ 2- ruccati
                  theyyā ca aticārā ca                 majjapānā ca ārati
           |63.731| arati samacariyā ca             bāhusaccaṃ kataññutā
                 diṭṭheva dhamme pasaṃsā 3-              dhammā ete pasaṃsiyāti
           |63.732| santike maraṇaṃ tuyhaṃ          oraṃ māsehi pañcahi
@Footnote: 1 Yu. neḷā .  2 Ma. kumāramhāka .  3 Ma. pāsaṃsā.
                     Rājaputta vijānāhi                 attānaṃ parimocayāti.
           |63.733| Katamaṃ svāhaṃ janapadaṃ gantvā   kiṃ kammaṃ kiñci porisaṃ
                    kāya vā pana vijjāya                bhaveyyaṃ ajarāmaroti.
           |63.734| Na vijjate so padeso 1-   kammaṃ vijjā ca porisaṃ
                    yattha gantvā bhave macco          rājaputtājarāmaro
           |63.735| mahaddhanā mahābhogā       raṭṭhavantopi khattiyā
                     pahūtadhanadhaññāse                  na tepi ajarāmarā
           |63.736| yadi te sutā andhakaveṇḍaputtā 2-
                 sūrā vīrā vikkantappahārino
                 tepi āyukkhayaṃ pattā
                 viddhastā sassatīsamā
           |63.737| khattiyā brāhmaṇā vessā   suddā caṇḍālapukkusā
                    ete caññe ca jātiyā            tepi na ajarāmarā
           |63.738| ye mantaṃ parivattenti       chaḷaṅgaṃ brahmacintitaṃ
                    ete caññe ca vijjāya            tepi na ajarāmarā
           |63.739| isayo cāpi ye santā       saññatattā tapassino
                    sarīraṃ tepi kālena                     vijahanti tapassino
           |63.740| bhāvitattāpi arahanto     katakiccā anāsavā
                    nikkhipanti imaṃ dehaṃ            puññapāpaparikkhayā (iti).
           |63.741| Subhāsitā atthavatī           gāthāyo te mahāmuni
@Footnote: 1 Yu. na. vijjate hi deso .  2 Sī. andhakaveṇhuputtā. Ma. andhakaveṇḍuputtā.
                   Nijjhattomhi subhaṭṭhena             tvañca me saraṇaṃ bhavāti.
           |63.742| Mā maṃ tvaṃ saraṇaṃ gaccha       tameva saraṇaṃ vaja
                    sakyaputtaṃ mahāvīraṃ                   yamahaṃ saraṇaṃ gatoti.
           |63.743| Katarasmiṃ so janapade         satthā tumhāka mārisa
                    ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ         jinaṃ appaṭipuggalanti.
           |63.744| Puratthimasmiṃ janapade         okkākakulasambhavo
                    satthāpi purisājañño             so ca kho parinibbutoti.
           |63.745| Sace hi buddho tiṭṭheyya     satthā tumhāka mārisa
                    yojanāni sahassāni                 gacche 1- payirupāsituṃ
           |63.746| yato ca kho parinibbuto      satthā tumhāka mārisa
                     parinibbutaṃ mahāvīraṃ                 gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ
           |63.747| upemi saraṇaṃ buddhaṃ            dhammañcāpi anuttaraṃ
                    saṅghañca naradevassa                 gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ
           |63.748| pāṇātipātā viramāmi khippaṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayāmi
                 amajjapo no ca musā bhaṇāmi
                 sakena dārena ca homi tuṭṭhoti.
           |63.749| Sahassaraṃsīva yathā mahappabho
                 disaṃ yathā bhāti nabhe anukkamaṃ
                 tathappakāro 2- tavāyaṃ 3- mahāratho
@Footnote: 1 Ma. Yu. gaccheyyaṃ .  2 Ma. tathāpakāro .  3 Sī. Yu. tavayaṃ.
                 Samantato yojanasataṃ āyato 1-
           |63.750| suvaṇṇapaṭṭehi samantamonaṭo 2-
                 urassa muttāhi maṇīhi cittito
                 lekhā suvaṇṇassa ca rūpiyassa ca
                 sobhanti veḷuriyamayā sunimmitā
           |63.751| sīsañcidaṃ veḷuriyassa nimmitaṃ
                 yugañcidaṃ lohitakāya cittitaṃ
                 yuttā suvaṇṇassa ca rūpiyassa ca
                 sobhanti assāpi cime manojavā
          |63.752| so tiṭṭhasi hemarathe adhiṭṭhito
                 devānamindova sahassavāhano
                 pucchāmi tāhaṃ yasavantakovidaṃ
                 kathaṃ tayā laddho ayaṃ uḷāroti.
           |63.753| Sujāto nāmahaṃ bhante       rājaputto pure ahuṃ
                    tañca 3- maṃ anukampāya           saññamasmiṃ nivesayi
           |63.754| khīṇāyukañca maṃ ñatvā      sarīraṃ pādāsi satthuno (iti).
                     Imaṃ sujāta pūjehi                    tante atthāya hohīti
          |63.755| tāhaṃ gandhehi mālehi        pūjayitvā samuyyuko 4-
                    pahāya mānusaṃ dehaṃ                  upapannomhi nandane
@Footnote: 1 Ma. yojanasattamāyato .  2 Ma. samantamotthato .  3 Ma. tvañca .  4 Ma. Yu. samuyyuto.
           |63.756| Nandane pavare 1- ramme    nānādijagaṇāyute
                    ramāmi naccagītehi                    accharāhi purakkhitoti.
                    Cūḷarathavimānaṃ terasamaṃ.
     [64] |64.757| 14 Sahassayuttaṃ hayavāhanaṃ subhaṃ
                 āruyhimaṃ sandananekacittaṃ
                 uyyānabhūmiṃ abhito anukkamaṃ
                 purindado bhūtapatīva vāsavo
      |64.758| sovaṇṇamayā te rathakubbarā ubho
                 phalehi aṃsehi atīva saṅgatā
                 sujātagumbā naravīraniṭṭhitā
                 virocati paṇṇaraseva cando
      |64.759| suvaṇṇajālāvitato 2- ratho ayaṃ
                 bahūhi nānāratanehi cittito
                 sunandighoso ca subhassaro ca
                 virocati cāmarahatthabāhuhi
      |64.760| imā ca nābhyo manasāhi 3- nimmitā
                 rathassa pādantaramajjhabhūsitā
                 imā ca nābhyo satarājicittitā
                 sateritā 4- vijjurivappabhāsare
@Footnote: 1 Ma. nandane ca vane. Yu. pavane .  2 suvaṇṇajālāvatatotipi dissati.
@3 Ma. Yu. manasābhinimmitā .  4 Ma. sateratā.
      |64.761| Anekacittāvitato 1- ratho ayaṃ
                 puthū ca nemī ca sahassaraṃsiyo 2-
                 tesaṃ saro suyyati vaggurūpo
                 pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ
      |64.762| sirasmiṃ cittaṃ maṇisandakappitaṃ 3-
                 sadā visuddhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ
                 suvaṇṇarājīhi atīva saṅgataṃ
                 veḷuriyarājīhi atīva sobhati
      |64.763| ime ca vāḷī maṇisandakappitā 3-
                 ārohakambū sujavā brahmūpamā
                 brahā mahantā balino mahājavā
                 mano tavaññāya tatheva siṃsare
      |64.764| ime ca sabbe sahitā catukkamā
                 mano tavaññāya tatheva siṃsare
                 samaṃ vahanti mudukā anuddhatā
                 āmodamānā turagānamuttamā
      |64.765| dhunanti vagganti pavattanti ambare
                 abbhuddhunantā sukate pilandhane
                 tesaṃ saro suyyati vaggurūpo
@Footnote: 1 anekacittāvatatotipi dissati .  2 Ma. sahassaraṃsiko.
@3 ...canda... itipi dissati.
                 Pañcaṅgikaṃ turiyamivappavāditaṃ
      |64.766| rathassa ghoso apilandhanāni 1-
                 khurassa nādi abhihiṃsanāya ca
                 ghoso suvaggū samitassa suyyati
                 gandhabbaturiyāni vicitrasavane
      |64.767| rathe ṭhitā tā migamandalocanā
                 āḷārapamhā hasitā piyaṃvadā
                 veḷuriyajālā vinatā 2- tanucchavā
                 sadeva gandhabbasuraggapūjitā
      |64.768| rattā rattambarapītavāsasā
                 visālanettā abhirattalocanā
                 kulesu jātā sutanū suvimhitā 3-
                 rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā
      |64.769| tā kambukāyuradharā suvāsasā
                 sumajjhimā ūruthanopapannā
                 vaṭṭaṅguliyo sumukhā sudassanā
                 rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā
      |64.770| aññāsu veṇīsu sumissakesiyo 4-
                 samaṃ vibhattāhi pabhassarāhi ca
@Footnote: 1 apilandhanānañca itipi dissati .  2 veḷuriyajālāvitatātipi dissati.
@3 sucimhitātipi dissati .  4 aññā suveṇī sus missakesiyotipi dissati.
                 Anupubbatā tā tava mānase ratā
                 rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā
      |64.771| āveḷiniyo padumuppalacchadā
                 alaṅkatā candanasāravositā 1-
                 anupubbatā tā tava mānase ratā
                 rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā
      |64.772| tā māliniyo padumuppalacchadā
                 alaṅkatā candanasāravositā
                 anupubbatā tā tava mānase ratā
                 rathe ṭhitā pañjalikā upaṭṭhitā
      |64.773| kaṇṭhesu te 2- yāni pilandhanāni ca
                 hatthesu pādesu tatheva sīse
                 obhāsayanti dasa sabbato 3- disā
                 abbhuddayaṃ sāradikova bhāṇumā
      |64.774| vātassa vegena ca sampakampitā
                 bhujesu mālā apilandhanāni ca
                 muñcanti ghosaṃ ruciraṃ suciṃ subhaṃ
                 sabbehi viññūhi susattarūpaṃ 4-
      |64.775| uyyānabhumyā ca duvaṭṭhito 5- ṭhitā
@Footnote: 1 ma ... vāsitā .  2 Yu. tava .  3 Ma. sabbaso.
@4 Po. sutaggarūpaṃ. Ma. sutabbarūpaṃ .  5 Ma. duvaddhato .  Yu. duhaṭṭhato.
                 Rathā ca nāgā turiyāni vāsaro 1-
                 tameva devinda pamodayanti
                 vīṇā yathā pokkharapattabāhuhi
      |64.776| imāsu vīṇāsu bahūsu vaggūsu
                 manuññarūpāsu hadayeritampi taṃ
                 pavajjamānāsu atīva accharā
                 bhamanti kaññā padumesu sikkhitā
      |64.777| yathā ca gītāni ca vāditāni ca
                 naccāni cimāni samenti ekato
                 athettha naccanti athettha accharā
                 obhāsayanti ubhato va rattiyā
      |64.778| so modasi turiyagaṇappabodhano
                 mahīyamāno vajirāvudhoriva
                 imāsu vīṇāsu bahūsu vaggūsu
                 manuññarūpāsu hadayeritampi taṃ
      |64.779| kiṃ tvaṃ pure kammamakāsi attanā
                 manussabhūto purimāya jātiyā
                 uposathaṃ kiṃ va tuvaṃ upāvisi
                 kiṃ dhammacariyaṃ vatamābhirocasi
      |64.780| nayidaṃ appassa katassa kammuno
                 pubbe suciṇṇassa uposathassa vā
@Footnote: 1 ca sarotipi dissati.
                 Iddhānubhāvo vipulo ayaṃ tava
                 yaṃ devasaṅghaṃ abhirocase bhusaṃ
      |64.781| dānassa te idaṃ phalaṃ        atho sīlassa vā pana
         atho añjalikammassa                    tamme akkhāhi pucchito (iti).
      |64.782| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
         pañhaṃ puṭṭho viyākāsi                  yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |64.783| jitindriyaṃ buddhamanomanikkamaṃ
                 naruttamaṃ kassapamaggapuggalaṃ
                 apāpurantaṃ amatassa dvāraṃ
                 devātidevaṃ satapuññalakkhaṇaṃ
      |64.784| tamaddasaṃ kuñjaramoghatiṇṇaṃ
                 suvaṇṇasiṅginadabimbasādisaṃ
                 disvāna taṃ khippamahuṃ sucimano
                 tameva disvāna subhāsitaddhajaṃ
      |64.785| tamannapānaṃ atha vāpi cīvaraṃ
                 suciṃ paṇītaṃ rasasā upetaṃ
                 pupphābhikiṇṇamhi sake nivāsane
                 patiṭṭhapesiṃ sa asaṅgamānaso
      |64.786| tamannapānena ca cīvarena ca
                 khajjena bhojjena ca sāyanena ca
                 Santappayitvā dipadānamuttamaṃ
                 so saggaso devapure ramāmahaṃ
      |64.787| etenupāyena imaṃ niraggalaṃ
                 yaññaṃ yajitvā tividhaṃ visuddhaṃ
                 pahāyahaṃ mānussakaṃ samussayaṃ
                 indasamo devapure ramāmahaṃ
      |64.788| āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca
                 paṇītarūpaṃ abhikaṅkhatā muni
                 annañca pānañca bahuṃ susaṅkhataṃ
                 patiṭṭhapetabbamasaṅgamānaso
      |64.789| imasmiṃ loke parasmiṃ vā pana
                 buddhena seṭṭho ca samo na vijjati
                 āhuneyyānaṃ paramāhutaṃ 1- gato
                 puññatthikānaṃ vipulapphalesinanti.
                   Mahārathavimānaṃ cuddasamaṃ.
                         Uddānaṃ
         maṇḍūko revatī chatto        kakkaṭako 2- dvārapālako
         dve karaṇīyā dve sūcī        tayo nāgā ca dve rathā
         purisānaṃ pañcamo vaggoti   paṭhamo vaggo 3- pavuccatīti.
                      Bhāṇavāraṃ tatiyaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. paramāhtiṃ. 2 Ma. Yu. kakkaṭo. 3 Yu. paṭhamo vaggoti ime pāṭhā natthi.
                    Chaṭṭho pāyāsikavaggo
     [65] |65.790| 1 Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati
                 uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ
                 tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
      |65.791| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |65.792| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                   pañhaṃ puṭṭho viyākāsi        yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |65.793| ahañca bhariyā ca manussaloke
                 opānabhūtā gharamāvasimhā
                 annañca pānañca pasannacittā
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha
      |65.794| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Agāriyavimānaṃ paṭhamaṃ.
     [66] |66.795| 2 Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati
                 uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ
                 Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
      |66.796| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |66.797| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                                ... Pe ...              yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |66.798| ahañca bhariyā ca manussaloke
                 opānabhūtā gharamāvasimhā
                 annañca pānañca pasannacittā
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha
      |66.799| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Agāriyavimānaṃ dutiyaṃ.
     [67] |67.800| 3 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa 1- yojanāni
                 kūṭāgārā sattasatā uḷārā
                 veḷuriyatthambhā ruciratthatā 2- subhā
      |67.801| tatthacchasi pivasi khādasi ca
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. soḷasa .  2 Ma. rucakatthatā.
                 Dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū 1-
                 aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā
                 dibbā ca kaññā tidasacarā 2- uḷārā
                 naccanti gāyanti pamodayanti
      |67.802| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |67.803| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                pañhaṃ puṭṭho viyākāsi           yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |67.804| phaladāyī phalaṃ vipulaṃ labhati
                 dadamujugatesu pasannamānaso
                 so hi modati saggappatto tidive
                 anubhoti ca puññaphalaṃ vipulaṃ
      |67.805| tathevāhaṃ 3- mahāmuni      adāsiṃ caturo phale
      |67.806| tasmā hi phalaṃ alameva dātuṃ
                 niccaṃ manussena sukhatthikena
                 dibbāni vā patthayatā sukhāni
                 manussasobhāgyatamicchitā 4- vāti.
@Footnote: 1 Ma. vagguṃ .  2 Yu. tidasā varā .  3 Ma. tavevāhaṃ.
@4 Ma. Yu. manussasobhāguyatamicchatā.
      |67.807| Tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Phaladāyakavimānaṃ tatiyaṃ.
     [68] |68.808| 4 Cando yathā viggatavalāhake nabhe
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
                 tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
      |68.809| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |68.810| So devaputto attamano  moggallānena pucchito
                               ... Pe ...              yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |68.811| ahañca bhariyā ca manussaloke
                 upassayaṃ arahato adamha
                 annañca pānañca pasannacittā
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha
      |68.812| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Upassayadāyakavimānaṃ catutthaṃ.
     [69] |69.813| 5 Suriyo yathā viggatavalāhake nabhe
                 ... Pe ...
                (yathā heṭṭhāvimānaṃ tathā vitthāretabbaṃ)
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                 Dutiyaupassayadāyakavimānaṃ pañcamaṃ.
     [70] |70.814| 6 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 kūṭāgārā sattasatā 1- uḷārā
                 veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā
      |70.815| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |70.816| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                                  ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |70.817| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 disvāna bhikkhuṃ tasitaṃ kilantaṃ
                 ekāhaṃ bhikkhaṃ paṭipādayissaṃ
                 samaṅgibhattena tadā akāsiṃ 2-
@Footnote: 1 Yu. sattarasā .  2 Yu. adāsiṃ.
      |70.818| Tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                  Bhikkhādāyakavimānaṃ chaṭṭhaṃ.
     [71] |71.819| 7 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |71.820| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                                   ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |71.821| ahaṃ manussesu manussabhūto
                   ahosiṃ yavapālako
                   addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ               vippasannamanāvilaṃ
      |71.822| tassa adāsahaṃ 1- bhāgaṃ 2-  pasanno sakehi pāṇihi
                   kummāsapiṇḍaṃ datvāna          modāmi nandane vane
      |71.823| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Yavapālakavimānaṃ sattamaṃ.
     [72] |72.824| 8 Alaṅkato mālyadharo suvattho
                 sukuṇḍalī kappitakesamassu
                 āmuttahatthābharaṇo yasassī
@Footnote: 1 Po. Yu. adāsiṃ .  2 Po. Yu. kummāsaṃ.
                 Dibbe vimānamhi yathāpi candimā
      |72.825| dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā
                 dibbā ca kaññā tidasacarā uḷārā
                 naccanti gāyanti pamodayanti
      |72.826| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |72.827| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
                                ... Pe ...                yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |72.828| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 disvāna samaṇe sīlavante
                 sampannavijjācaraṇe yasassī
                 bahussute taṇhakkhayūpapanne
                 annañca pānañca pasannacitto
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |72.829| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                     Kuṇḍalīvimānaṃ aṭṭhamaṃ.
     [73] |73.830| 9 Alaṅkato mālyadharo suvattho
                 sukuṇḍalī kappitakesamassu
                 āmuttahatthābharaṇo yasassī
                 dibbe vimānamhi yathāpi candimā
      |73.831| dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā
                 dibbā ca kaññā tidasacarā uḷārā
                 naccanti gāyanti pamodayanti
      |73.832| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |73.833| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
                                  ... Pe ...              yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |73.834| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 disvāna samaṇe sādhurūpe 1-
                 sampannavijjācaraṇe yasassī
                 bahussute sīlavante 2- pasanne
                 annañca pānañca pasannacitto
@Footnote: 1 Yu. sāravante .  2 Yu. taṇhakkhayūpapanne.
                 Sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |73.835| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                   Dutiyakuṇḍalīvimānaṃ navamaṃ.
     [74] |74.836| 10 Yā devarājassa sabhā sudhammā
                 yatthacchasi 1- devasaṅgho samaggo
                 tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
      |74.837| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |74.838| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
                                ... Pe ...                yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |74.839| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 rañño pāyāsissa ahosi māṇavo
                 laddhā dhanaṃ saṃvibhāgaṃ akāsiṃ
                 piyā ca me sīlavanto ahesuṃ
                 annañca pānañca pasannacitto
@Footnote: 1 Po. Yu. yatthacchati.
                 Sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |74.840| tena metādiso vaṇṇo       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Uttaravimānaṃ dasamaṃ.
                             Uddānaṃ
         dve agārino phaladāyī             dve upassayadāyī
         bhikkhāya dāyī yavapālako ceva    dve kuṇḍalino pāyāsīti.
                      Vaggo chaṭṭho.
                    ---------------
                   Sattamo sunikkhittavaggo
     [75] |75.841| 1 Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati
                 uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ
                 tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
      |75.842| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |75.843| So devaputto attamano      moggallānena pucchito
                               ... Pe ...                  yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |75.844| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ
                 jiṇṇe ca mātāpitaro abhariṃ
                 piyā ca me sīlavanto ahesuṃ
                 annañca pānañca pasannacitto
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |75.845| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Cittalatāvimānaṃ paṭhamaṃ.
     [76] |76.846| 2 Yathā vanaṃ 1- cittalataṃ pabhāsati
                 uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ
                 tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ
                 obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe
      |76.847| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |76.848| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
@Footnote: 1 Yu. nandanaṃ.
                              ... Pe ...                yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |76.849| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ
                 jiṇṇe ca mātāpitaro abhariṃ
                 piyā ca me sīlavanto ahesuṃ
                 annañca pānañca pasannacitto
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |76.850| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Nandanavimānaṃ dutiyaṃ.
     [77] |77.851| 3 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 kūṭāgārā sattasatā urāḷā
                 veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā
      |77.852| tatthacchasi pivasi khādasi ca
                 dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 dibbā rasā kāmaguṇettha pañca
                 nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā
      |77.853| kena tetādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |77.854| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |77.855| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 vivane pathe caṅkamaṃ akāsiṃ
                 ārāmarukkhāni ca ropayissaṃ
                 piyā ca me sīlavanto ahesuṃ
                 annañca pānañca pasannacitto
                 sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ
      |77.856| tena metādiso vaṇṇo      ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                    Maṇithūṇavimānaṃ tatiyaṃ.
     [78] |78.857| 4 Sovaṇṇamaye pabbatasmiṃ   vimānaṃ sabbato pabhaṃ
                           hemajālapaṭicchannaṃ               kiṃkaṇikajālakappitaṃ
      |78.858| aṭṭhaṃsā sukatā thambhā     sabbe veḷuriyāmayā
                 ekamekāya aṃsiyā                ratanā satta nimmitā
      |78.859| veḷuriyasuvaṇṇassa           phalikārūpiyassa ca
                  masāragallamuttāhi             lohitaṅgamaṇīhi ca
      |78.860| citrā manoramā bhūmi        na tatthuddhaṃsate rajo
                  gopāṇase 1- gaṇāpītā      kūṭaṃ dhārenti nimmitā
      |78.861| sopāṇāni ca cattāri      nimmitā caturo disā
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. gopāṇasī.
                   Nānāratanagabbhehi             ādiccova virocati
      |78.862| vedikā 1- catasso tattha    vibhattā bhāgaso mitā
                 daddallamānā ābhenti 2-  samantā caturo disā
      |78.863| tasmiṃ vimāne pavare         devaputtā mahappabhā
                  atirocasi vaṇṇena               udayantova bhāṇumā
      |78.864| dānassa te idaṃ phalaṃ        atho sīlassa vā pana
                  atho añjalikammassa           taṃ me akkhāhi pucchitoti.
      |78.865| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                  pañhaṃ puṭṭho viyākāsi         yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |78.866| ahaṃ andhakavindasmiṃ         buddhassādiccabandhuno
                    vihāraṃ satthuno 3- kāresiṃ   pasanno sakehi pāṇihi
      |78.867| tattha gandhañca mālañca  paccayañca vilepanaṃ
                    vihāraṃ satthunodāsiṃ 4-       vippasannena cetasā
                    tena mayhaṃ idaṃ laddhaṃ           vasaṃ vattemi nandane
      |78.868| nandane pavare ramme        nānādijagaṇāyute
                     ramāmi naccagītehi             accharāhi purakkhitoti.
                    Suvaṇṇavimānaṃ catutthaṃ.
     [79] |79.869| 5 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
@Footnote: 1 Po. Ma. vediyā .  2 Ma. Yu. ābhanti .  3 Yu. satthu .  4 Yu. satthu pādāsiṃ.
                 Kūṭāgārā sattasatā uḷārā
                 veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā
      |79.870| tatthacchasi pivasi khādasi ca
                 dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 dibbā rasā kāmaguṇettha pañca
                 nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā
      |79.871| kena tetādiso vaṇṇo       ... Pe ...
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |79.872| So devaputto attamano    moggallānena pucchito
                                 ... Pe ...              yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |79.873| gimhānaṃ pacchime māse     patāpante divaṅkare
                    paresaṃ bhatako poso              ambārāmaṃ asiñcahaṃ
      |79.874| atha tenāgamā bhikkhu         sārīputtoti vissuto
                    kilantarūpo kāyena             akilantopi cetasā
      |79.875| tañca disvāna āyantaṃ     avoca ambasiñcako
                  sādhu taṃ bhante nhāpeyyaṃ       yaṃ mamassa sukhāvahaṃ
      |79.876| tassa me anukampāya        nikkhipi pattacīvaraṃ
                   nisīdi rukkhamūlasmiṃ                chāyāya ekacīvaro
      |79.877| tañca acchena vārinā       pasannamānaso theraṃ
                  nhāpayiṃ rukkhamūlasmiṃ             chāyāya ekacīvaraṃ
      |79.878| Ambo ca sitto samaṇo nahāpito
                  mayā ca puññaṃ pasutaṃ anappakaṃ
                  iti so pītiyā kāyaṃ               sabbaṃ pharati attano
      |79.879| tadeva ettakaṃ kammaṃ          akāsiṃ tāya jātiyā
                    pahāya mānusaṃ dehaṃ             upapannomhi nandanaṃ
      |79.880| nandane pavare 1- ramme    nānādijagaṇāyute
                    ramāmi naccagītehi               accharāhi purakkhitoti.
                    Ambavimānaṃ pañcamaṃ.
     [80] |80.881| 6 Disvāna devaṃ paṭipucchi bhikkhu
                 ucce vimānamhi ciraṭṭhitike
                 āmuttahatthābharaṇo yasassī [2]-
                 dibbe vimānamhi yathāpi candimā
      |80.882| dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā
                 dibbā ca kaññā tidasacarā 3- uḷārā
                 naccanti gāyanti pamodayanti
      |80.883| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
@Footnote: 1 Po. Yu. pavane. Ma. ca vane .  2 Ma. Yu. dibbe vimānamhi yathāpi candimā
@alaṅkato māladhāri suvattho sukuṇḍalī kappitakesamassu  āmuttahatthābharaṇo yasassī.
@3 Po. Yu. tidasavarā.
      |80.884| So devaputto attamano    moggallānena pucchito
                                ... Pe ...               yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |80.885| ahaṃ manussesu manussabhūto
                 saṅgamma rakkhissaṃ paresaṃ dhenuyo
                 tato ca āgā samaṇo mama 1- santike
                 gāvo ca māse agamaṃsu khādituṃ
      |80.886| dvayajjakiccaṃ ubhayañca kārissaṃ 2-
                 iccevahaṃ bhante tadā vicintayaṃ 3-
                 tato ca saññaṃ paṭiladdhayoniso
                 adāsi 4- bhanteti khipiṃ anantakaṃ
      |80.887| so māsakhettaṃ turito avāsariṃ
                 purāyaṃ bhañjati yassidaṃ dhanaṃ
                 tato ca kaṇho urago mahāviso
                 aḍaṃsi pāde turitassa me sato
      |80.888| svāhaṃ aṭṭomhi dukkhena pīḷito
                 bhikkhu ca taṃ muñcitvā 5- anantakaṃ
                 adāsi 6- kummāsaṃ mamānukampāya
                 tato cuto kālamakatomhi devatā
@Footnote: 1 Ma. Yu. mamantike .  2 Ma. Yu. kāriyaṃ .  3 Po. Ma. Yu. vicintayiṃ.
@4 Yu. dadāhi. Ma. dadāmi .  5 Yu. sāmaṃ ... bhuñji canantakaṃ.
@Ma.  sāmaṃ ... nantakaṃ .  6 Po. Yu. ahosi. Ma. ahāsi.
      |80.889| Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā
                 sukhañca kammaṃ anubhomi attanā
                 tayā hi bhante anukampito bhusaṃ
                 kataññutāya abhivādayāmi taṃ
      |80.890| sadevake loke samārake ca
                 añño muni natthi tayānukampako
                 tayā hi bhante anukampito bhusaṃ
                 kataññutāya abhivādayāmi taṃ
      |80.891| imasmiṃ loke parasmiṃ vā pana
                 añño muni natthi tayānukampako
                 tayā hi bhante anukampito bhusaṃ
                 kataññutāya abhivādayāmi tanti.
                    Gopālavimānaṃ chaṭṭhaṃ.
     [81] |81.892| 7 Puṇṇamāye 1- yathā cando   nakkhattaparivārito
                           samantā anupariyāti                  tārakādhipati sasī
      |81.893| tathūpamaṃ idaṃ byamhaṃ    dibbaṃ devapuramhi ca
                  atirocati vaṇṇena          udayantova raṃsimā
      |81.894| veḷuriyasuvaṇṇassa     phalikārūpiyassa ca
                  masāragallamuttāhi        lohitaṅgamaṇīhi ca
      |81.895| citrā manoramā bhūmi   veḷuriyassa santhatā 2-
@Footnote: 1 Po. puṇṇamāyo. Ma. puṇṇamāse .  2 Po. Yu. santhitā.
               Kūṭāgārā subhā rammā      pāsādo te sumāpito
      |81.896| rammā ca te pokkharaṇī     puthulā macchasevitā 1-
                  acchodakā vippasannā         sovaṇṇavālukasanthatā
      |81.897| nānāpadumasañchannā     puṇḍarīkasamogatā
                  surabhi sampavāyanti               manuññā māluteritā
      |81.898| tassā te ubhato passe    vanagumbā sumāpitā
                  upetā puppharukkhehi            phalarukkhehi cūbhayaṃ
      |81.899| sovaṇṇapāde pallaṅke   muduke goṇasanthate
                  nisinnaṃ devarājaṃva                upatiṭṭhanti accharā
      |81.900| sabbābharaṇasañchannā    nānāmālāvibhūsitā
                 ramenti taṃ mahiddhikaṃ               vasavattīva modasi
      |81.901| bherisaṅkhamudiṅgāhi           vīṇāhi paṇavehi ca
                    ramasi ratisampanno             naccagītesu vādite
      |81.902| dibbā te vividhā rūpā      dibbā saddā atho rasā
                    gandhā ca te adhippetā       phoṭṭhabbā ca manoramā
      |81.903| tasmiṃ vimāne pavare          devaputtā mahappabhā
                    abhirocasi vaṇṇena             udayantova bhāṇumā
      |81.904| dānassa te idaṃ phalaṃ        atho sīlassa vā pana
                     atho añjalikammassa        taṃ me akkhāhi pucchitoti.
@Footnote: 1 Yu. puthulomanisevitātipi dissati.
      |81.905| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
          ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |81.906| ahaṃ kapilavatthusmiṃ            sākiyānaṃ puruttame
                    suddhodanassa puttassa        kaṇṭhako sahajo ahuṃ
      |81.907| yadā so aḍḍharattāyaṃ    sambodhāya abhinikkhami
                    so maṃ mudūhi pāṇīhi           jālitambanakhehi ca
      |81.908| saṭṭhiṃ ākoṭayitvāna       vaha sammātimabravi
                    ahaṃ lokaṃ tārayissaṃ             patto sambodhimuttamaṃ
      |81.909| taṃ me giraṃ suṇantassa        hāso me vipulo ahu
                    udaggacitto sumano           abhisiṃsiṃ tadā ahaṃ
      |81.910| abhirūḷhañca maṃ ñatvā     sākyaputtaṃ mahāyasaṃ
                    udaggacitto mudito           vāhissaṃ purisuttamaṃ
      |81.911| paresaṃ vijitaṃ gantvā         uggatasmiṃ divaṅkare 1-
                     mamaṃ channañca ohāya       anāpekkho apakkami
      |81.912| tassa tambanakhe pāde      jivhāya parilehisaṃ 2-
                    gacchantañca mahāvīraṃ          rudamāno udikkhissaṃ
      |81.913| adassanenahaṃ tassa          sākyaputtassa sirīmato
                    alatthaṃ garukābādhaṃ              khippaṃ me maraṇaṃ ahu
      |81.914| tasseva ānubhāvena         vimānaṃ āvasāmidaṃ 3-
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. divākare .  2 Po. Ma. parilehasiṃ .  3 Po. āvasamihaṃ. Ma. āvasāmahaṃ.
                    Sabbakāmaguṇūpetaṃ             dibbaṃ devapuramhi ca
      |81.915| yañca me ahu vāhāso     saddaṃ sutvāna bodhiyā
                    teneva kusalamūlena              phusissaṃ āsavakkhayaṃ
      |81.916| sace hi bhante gaccheyyāsi   satthu buddhassa santike
                     mamāpi taṃ vacanena              sirasā vajjāsi vandanaṃ
      |81.917| ahampi daṭṭhuṃ gacchissaṃ      jinaṃ appaṭipuggalaṃ
                    dullabhaṃ dassanaṃ hoti           lokanāthāna tādinanti.
      |81.918| So ca kataññū katavedī      satthāraṃ upasaṅkami
                     sutvā giraṃ cakkhumato          dhammacakkhuṃ visodhayi
      |81.919| visodhayitvā diṭṭhigataṃ       vicikicchā vatāni ca
                     vanditvā satthuno pāde    tatthevantaradhāyathāti.
                    Kaṇṭhakavimānaṃ sattamaṃ.
     [82] |82.920| 8 Anekavaṇṇaṃ darasokanāsanaṃ
                 vimānamāruyha anekacittaṃ
                 parivārito accharānaṃ 1- gaṇena
                 sunimmito bhūtapatīva modasi
      |82.921| samassamo 2- natthi kutopanuttaro
                 yasena puññena ca iddhiyā ca
                 sabbe ca devā tidasā gaṇā samecca
@Footnote: 1 Po. Yu. accharāsaṃ .  2 Yu. samāsamo.
                 Taṃ taṃ namassanti sasiṃva devā
                 imā ca te accharāyo samantato
                 naccanti gāyanti pamodayanti
      |82.922| deviddhipattosi mahānubhāvo
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |82.923| So devaputto attamano   moggallānena pucchito
                                  ... Pe ...            yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |82.924| sohaṃpi bhante 1- ahuvāsi pubbe
                 sumedhanāmassa jinassa sāvako
                 puthujjano anubodhohamasmi
                 so sattavassāni pabbajissahaṃ
      |82.925| sohaṃ sumedhassa jinassa satthuno
                 parinibbutassoghotiṇṇassa tādino
                 ratanuccayaṃ hemajālena channaṃ
                 vanditvā thūpasmiṃ manaṃ pasādayiṃ
      |82.926| na māsi dānaṃ na ca pana matthi dātuṃ
                 pare ca kho tattha samādapesiṃ
                 pūjetha naṃ pūjaneyyassa dhātuṃ
@Footnote: 1 Ma. ahaṃ bhadante.
                 Evaṃ kira saggamito gamissatha
      |82.927| tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā
                 sukhañca [1]- dibbaṃ anubhomi attanā 2-
                 modāmahaṃ tidasagaṇassa majjhe
                 na tassa puññassa khayamhi ajjhagāti.
                   Anekavaṇṇavimānaṃ aṭṭhamaṃ.
     [83] |83.928| 9 Alaṅkato maṭṭhakuṇḍalī
                 mālādhārī 3- haricandanussado
                 bāhā paggayha kandasi
                 vanamajjhe kiṃ dukkhito tuvanti.
      |83.929| Sovaṇṇamayo pabhassaro
                 uppanno rathapañjaro mama
                 tassa cakkayugaṃ na vindāmi
                 tena dukkhena jahissāmi 4- jīvitanti.
      |83.930| Sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ
                 lohitaṅgamayaṃ 5- atha rūpiyamayaṃ
                 ācikkha me tuvaṃ bhaddamāṇava
                 cakkayugaṃ paṭilābhayāmi teti.
@Footnote: 1 Po. Yu. kammaṃ .  2 Po. Yu. ayaṃ pāṭho natthi .  3 dhammapadaṭṭhakathāya mālābhārīti
@pāṭho dissati .  4 Ma. jahāmi .  5 Ma. lohitakamayaṃ.
      |83.931| So māṇavo tassa pāvadi
                 candimasuriyā 1- ubhayettha dissare
                 sovaṇṇamayo ratho mama
                 tena cakkayugena sobhatīti.
      |83.932| Bālo kho tvamasi māṇava
                 yo [2]- tvaṃ patthayasi apatthiyaṃ
                 maññāmi tuvaṃ marissasi
                 na hi tuvaṃ lacchasi candimasuriyeti 3-.
      |83.933| Gamanāgamanaṃpi dissati
                 vaṇṇadhātu ubhayattha vīthiyā
                 peto pana 4- kālakato na dissati
                 ko nīdha kandataṃ bālyataroti.
      |83.934| Saccaṃ kho vadesi māṇava
                 ahameva kandataṃ bālyataro
                 candaṃ viya dārako rudaṃ
                 petaṃ kālakatābhipatthayanti
      |83.935| ādittaṃ vata maṃ santaṃ    ghatasittaṃva pāvakaṃ
                  vārinā viya osiñcaṃ         sabbaṃ nibbāpaye daraṃ
@Footnote: 1 dhammapadaṭṭhakathāya candasūriyā ubhayattha bhātaroti dissati .  2 Yu. khosaddo atthi.
@3 Ma. candasūriye .  4 Ma. panasaddo na dissati.
      |83.936| Abbūḷhaṃ 1- vata me sallaṃ    sokaṃ hadayanissitaṃ
                  yo me sokaparetassa                 puttasokaṃ apānudi
      |83.937| svāhaṃ abbūḷhasallosmi    sītabhūtosmi 2- nibbuto
                     na socāmi na rodāmi             tava sutvāna māṇavāti
      |83.938| devatā nusi gandhabbo         ādū sakko purindado
                    ko vā tvaṃ kassa vā putto       kathaṃ jānemu taṃ mayanti.
      |83.939| Yañca kandasi yañca rodasi
                 puttaṃ āḷāhane sayaṃ ḍahitvā
                 svāhaṃ kusalaṃ karitvāna kammaṃ
                 tidasānaṃ sahabyataṃ pattoti.
      |83.940| Appaṃ vā bahuṃ vā na addasāmi
                 dānaṃ dadantassa sake agāre
                 uposathakammaṃ vā tādisaṃ
                 kena kammena gatosi devalokanti.
      |83.941| Ābādhikohaṃ dukkhito gilāno
                 ātūrarūpomhi saka nivesane
                 buddhaṃ vigatarajaṃ vitiṇṇakaṅkhaṃ
                 addakkhiṃ sugataṃ anomapaññaṃ
      |83.942| svāhaṃ muditamano pasannacitto
@Footnote: 1 dhammapadaṭṭhakathāya abbuhīti dissati. Ma. abbahī .  2 Yu. sīti ....
                 Añjaliṃ akariṃ tathāgatassa
                 tāhaṃ kusalaṃ karitvāna kammaṃ
                 tidasānaṃ sahabyataṃ pattoti 1-.
      |83.943| Acchariyaṃ vata abbhūtaṃ vata
                 añjalīkammassa ayamīdiso vipāko
                 ahaṃpi muditamano pasannacitto
                 ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāmīti.
    |83.944| Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ vajāhi
                 dhammañca saṅghañca pasannacitto
                 tatheva sikkhāya padāni pañca
                 akhaṇḍaphullāni samādiyassu
      |83.945| pāṇātipātā viramassu khippaṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayassu
                 amajjapo no ca musā bhaṇāhi
                 sakena dārena na hohi tuṭṭhoti.
    |83.946| Atthakāmosi me yakkha    hitakāmosi devate
                    karomi tuyhaṃ vacanaṃ           tvamasi ācariyo mama
      |83.947| upemi saraṇaṃ buddhaṃ      dhammañcāpi anuttaraṃ
                    saṅghañca naradevassa       gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ
      |83.948| pāṇātipātā viramāmi khippaṃ
@Footnote: 1 Ma. gatoti.
                    Loke adinnaṃ parivajjayāmi
                    amajjapo no ca musā bhaṇāmi
                    sakena dārena ca homi tuṭṭhoti.
                   Maṭṭhakuṇḍalivimānaṃ navamaṃ.
     [84] |84.949| 10 Suṇotha yakkhassa ca vāṇijāna ca
                           samāgamo yattha tadā ahosi
                           yathā kathaṃ itarītarena cāpi
                           subhāsitaṃ tañca suṇātha sabbe
                |84.950| yo so ahu rājā pāyāsi nāma
                            bhummānaṃ sahabyagato yasassī
                            so modamāno va sake vimāne
                             amānuso mānuse ajjhabhāsīti.
                |84.951| Saṅke 1- araññe amanussaṭhāne
                            kantāre appodake appabhakkhe
                            suduggame vanapathassa 2- majjhe
                           vaṅkambhayā naṭṭhamanā manussā
                 |84.952| nayidha phalā mūlamayā ca santi
                            upādānaṃ natthi kutodha bhikkhā
                            aññatra paṃsūhi ca vālukāhi ca
@Footnote: 1 Ma. Yu. vaṅke .  2 Ma. Yu. vaṇṇupathassa ....
                             Tattāhi uṇhāhi ca dāruṇāhi
      |84.953| ujjaṅgalaṃ tattamidaṃ 1- kapālaṃ
                 anāyasaṃ paralokena tulyaṃ
                 luddānamāvāsamidaṃ purāṇaṃ
                 bhūmippadeso abhilattarūpo
      |84.954| atha tumhe kena nu vaṇṇena
                 kimāsamānā 2- imaṃ padesaṃ hi
                 anupaviṭṭhā sahasā samecca
                 lobhā bhayā atha vā sampamūḷhāti.
      |84.955| Magadhesu aṅgesu ca satthavāhā
                 āropiyamha 3- paṇiyaṃ pahūtaṃ
                 te yāmase sindhusovīrabhūmiṃ
                 dhanatthikā udayaṃ patthayānā
      |84.956| divā pipāsaṃnadhivāsayantā
                 yoggānukampañca 4- samekkhamānā
                 etena vegena āyāma sabbe
                 rattiṃ maggaṃ paṭipannā vikāle
      |84.957| te duppayātā aparaddhamaggā
                 andhākulā vippanaṭṭhā araññe
@Footnote: 1 Ma. tattamiva .  2 Yu. kāya āsiṃsanāya .  3 Ma. āropayitvā .  4 Ma.
@yoggānukammañca.
                 Suduggame vanapathassa 1- majjhe
                 disaṃ na jānāma pamūḷhacittā
      |84.958| idañca disvāna adiṭṭhapubbaṃ
                 vimānaseṭṭhañca tuvañca yakkha
                 tatuttariṃ jīvitamāsiṃsanā
                 disvā patītā sumanā udaggāti.
      |84.959| Pāraṃ samuddassa imañca vanaṃ 2-
                 vettaṃ paraṃ 3- sakupathañca maggaṃ
                 nadiyo pana pabbatānañca duggā
                 puthu disā gacchatha bhogahetu
      |84.960| pakkhandiyāna vijitaṃ paresaṃ
                 verajjake mānuse pekkhamānā
                 yaṃ vo sutaṃ atha vāpi diṭṭhaṃ
                 accherakaṃ taṃ vo suṇoma tātāti.
      |84.961| Itopi accherataraṃ kumāra
                 na no sutaṃ vā atha vāpi diṭṭhaṃ
                 atītamānussakameva sabbaṃ
                 disvāna tappāma anomavaṇṇaṃ
      |84.962| vehāsayaṃ pokkharañño savanti
@Footnote: 1 Yu. vaṇṇupathassa .  2 Yu. vaṇṇuṃ .  3 Yu. vettācaraṃ.
                 Pahūtamālyā bahupuṇḍarīkā
                 dumā ca te niccaphalūpapannā
                 atīva gandhā surabhī pavāyanti
      |84.963| veḷuriyatthambhā satamussitāse
                 silappavāḷassa ca āyataṃsā
                 masāragallā sahalohitakā
                 thambhā ime jotirasāmayāse
      |84.964| sahassatthambhaṃ atulānubhāvaṃ
                 tesuppari sādhumidaṃ vimānaṃ
                 ratanantaraṃ 1- kañcanavedimissaṃ
                 tapanīyapaṭṭehi ca sādhu channaṃ
      |84.965| jambonaduttamidaṃ sumaṭṭho
                 pāsādasopāṇaphalūpapanno
                 daḷho ca vaggū ca susaṅgato ca
                 atīva nijjhānakhamo manuñño
      |84.966| ratanantarasmiṃ 2- bahu annapānaṃ
                 parivārito accharāsaṅgaṇena
                 murajaālambaraturiyasaṅghuṭṭho
                 abhivanditosi thūtivandanāya
@Footnote: 1 Yu. ratanattaraṃ .  2 Yu. ratanattarasmiṃ.
      |84.967| So modasi nārigaṇappabodhano
                 vimānapāsādavare manorame
                 acintiyo sabbaguṇūpapanno
                 rājā yathā vessavaṇo nalinyā 1-
      |84.968| devo nu āsi uda vāsi yakkho
                 udāhu devindo manussabhūto
                 pucchanti taṃ vāṇijasatthavāhā
                 ācikkha ko nāma tuvaṃsi yakkhoti.
      |84.969| Serissako nāma ahamhi yakkho
                 kantāriyo vanapathamhi 2- gutto
                 imaṃ padesaṃ abhipālayāmi
                 vacanakaro vessavaṇassa raññoti.
      |84.970| Adhiccaladdhaṃ pariṇāmajante
                 sayaṃ kataṃ udāhu devehi dinnaṃ
                 pucchanti taṃ vāṇijasatthavāhā
                 kathaṃ tayā laddhamidaṃ manuññaṃ
      |84.971| nādhiccaladdhaṃ na pariṇāmajante 3-
                 na sayaṃ kataṃ na hi devehi dinnaṃ
                 sakehi kammehi apāpakehi
@Footnote: 1 Ma. nalindā .  2 Yu. vaṇṇupathamhi .  3 Po. Ma. Yu. pariṇāmajamme.
                 Puññehi me laddhamidaṃ manuññaṃ
      |84.972| kiṃ te vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ
                 kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko
                 pucchanti taṃ vāṇijasatthavāhā
                 kathaṃ tayā laddhamidaṃ vimānaṃ
      |84.973| mama pāyāsīti ahu samaññā
                 rajjaṃ yadā kārayiṃ kosalānaṃ
                 natthi kudiṭṭhi kadariyo pāpadhammo
                 ucchedavādī ca tadā ahosiṃ
      |84.974| samaṇo ca kho āsi kumārakassapo
                 bahussuto cittakathī uḷāro
                 so me tadā dhammakathaṃ akāsi
                 diṭṭhivisūkāni vinodayi me
      |84.975| tāhaṃ tassa dhammakathaṃ suṇitvā
                 upāsakattaṃ paṭivedayissaṃ
                 pāṇātipātā virato ahosiṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayissaṃ
                 amajjapo no ca musā abhāṇiṃ
                 sakena dārena ca homi tuṭṭho
      |84.976| Taṃ me vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ
                 tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko
                 teheva kammehi apāpakehi
                 puññehi me laddhamidaṃ vimānaṃ
      |84.977| saccaṃ kirāhaṃsu narā sapaññā
                  anaññathā vacanaṃ paṇḍitānaṃ
                  yahiṃ yahiṃ gacchati puññakammo
                  tahiṃ tahiṃ modati kāmakāmī 1-
    |84.978| yahiṃ yahiṃ sokapariddavo ca
                 vadho ca bandho ca parikkileso
                 tahiṃ tahiṃ gacchati pāpakammo
                 na muccati duggatiyā kadāci
      |84.979| sammūḷharūpo va jano ahosi
                 asmiṃ muhutte kalalīkato ca
                 janassimassa tuyhañca kumāra
                 apaccayo kena nu kho ahosi
      |84.980| ime [2]- sirisapavanā [3]- tātā
                 dibbā [4]- gandhā surabhī pavanti
                 te sampavāyanti idaṃ vimānaṃ
@Footnote: 1 Po. Yu. kāmakāmi .  2 Yu. pisaddo dissati .  3-4 Yu. casaddo dissati.
                 Divā ca ratto ca tamaṃ nihantvā 1-
      |84.981| imesañca kho vassasataccayena
                 sipāṭikā phalanti ekamekā
                 mānussakaṃ vassasataṃ atītaṃ
                 yadagge kāyamhi idhūpapanno
      |84.982| dibbānahaṃ vassasatāni pañca
                 asmiṃ vimānamhi ṭhatvāna tātā
                 āyukkhayā puññakkhayā cavissaṃ
                 teneva sokena pamucchitosmi
      |84.983| kathaṃ nu soceyya tathāvidho so
                 laddhā vimānaṃ atulaṃ cirāyaṃ
                 ye cāpi kho ittaraṃ upapanno
                 ye nūna soceyya parittapuññāti.
      |84.984| Anucchaviṃ ovadiyañca me taṃ
                 yaṃ maṃ tumhe peyyavācaṃ vadetha
                 tumheva kho tāta mayānuguttā
                 yenicchakaṃ tena paletha sotthinti.
      |84.985| Gantvā mayaṃ sindhusovīrabhūmiṃ
                 dhanatthikā uddayapatthayānā
                 yathā payogā paripuṇṇacāgā
@Footnote: 1 Ma. Yu. nihantā.
                 Kāhāma serissa mahaṃ uḷāranti.
      |84.986| Mā heva serissa mahaṃ akattha
                 sabbañca vo bhavissati yaṃ vadetha
                 pāpāni kammāni vivajjayātha
                 dhammānuyogañca adhiṭṭhahāthāti.
      |84.987| Upāsako atthi imamhi saṅghe
                 bahussuto sīlavatūpapanno
                 saddho ca cāgī ca supesalo ca
                 vicakkhaṇo santusito mutīmā
      |84.988| sañjānamāno na musā bhaṇeyya
                 parūpaghātāya na cetayeyya
                 vebhūtikaṃ pisuṇaṃ no kareyya
                 saṇhañca vācaṃ sakhilaṃ bhaṇeyya
      |84.989| sagāravo sappatisso vinīto
                 apāpako adhisīle visuddho
                 so mātaraṃ pitarañcāpi jantu
                 dhammena poseti ariyavutti
      |84.990| maññe so mātāpitūnaṃ hi kāraṇā
                 bhogāni pariyesati na attahetu
                 mātāpitūnañca yo accayena
                 Nekkhammapoṇo carissati brahmacariyaṃ
      |84.991| ujū avaṅko asaṭho amāyo
                 na lesakappena ca vohareyya
                 so tādiso sukatakammakārī
                 dhamme ṭhito kinti labhetha dukkhaṃ
      |84.992| taṃkāraṇā 1- pātukatomhi attanā
                 tasmā ca maṃ passatha vāṇijā se
                 aññatra te na hi bhasmi bhavetha
                 addhākulā 2- vippanaṭṭhā araññe
                 taṃ khippamānena lahuṃ parena
                 sukho have sappurisena saṅgamoti.
      |84.993| Kinnāma so kiñca karoti kammaṃ
                 kiṃ nāmadheyyaṃ kiṃ pana tassa gottaṃ
                 mayampi maṃ daṭṭhukāmamha yakkha
                 yassānukampāya idhāgatosi
                 lābhā hi tassa yassa tuvaṃ pihesīti.
      |84.994| Yo kappako sambhavanāmadheyyo
                 upāsako kocchabhaṇḍūpajīvī
                 jānātha naṃ tumhākaṃ pesiyo so
@Footnote: 1 Yu. kāruṇā .  2 Yu. andhākulā.
                 Mā ca kho naṃ hīḷittha supesalo soti.
      |84.995| Jānāmase yaṃ tvaṃ vadesi yakkha
                 na kho taṃ jānāmase edisoti
                 mayampi naṃ pūjayissāma yakkha
                 sutvāna tuyhaṃ vacanaṃ uḷāranti.
      |84.996| Ye kecimasmiṃ sabbe manussā
                 daharā mahantā atha vāpi majjhimā
                 sabbeva te ālabhantu vimānaṃ
                 passantu puññānaṃ phalaṃ kadariyāti.
      |84.997| Te tattha sabbeva ahaṃ pureti
                 taṃ kappakaṃ tattha purakkhitvā
                 sabbeva te ālabhiṃsu 1- vimānaṃ
                 masakkasāraṃ viya vāsavassa
      |84.998| te tattha sabbeva ahaṃ pureti
                 upāsakattaṃ paṭidesayiṃsu 2-
                 pāṇātipātā viratā ahesuṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayiṃsu
                 amajjapā no ca musā bhaṇiṃsu
                 sakena dārena ahesuṃ tuṭṭhā
@Footnote: 1 Yu. ālambiṃsu .  2 Po. Yu. paṭidesayitvā.
      |84.999| Te tattha sabbeva ahaṃ pureti
                 upāsakattaṃ paṭidesayitvā
                 pakkāmi satthā anumodamāno
                 yakkhiddhiyā anumato punappunaṃ
      |84.1000| gantvāna te sindhusovīrabhūmiṃ
                 dhanatthikā uddayaṃ patthayānā
                 yathā payogā paripuṇṇalābhā
                 paccāgamuṃ pātaliputtamakkhataṃ
      |84.1001| gantvāna te saṃ gharaṃ sotthivanto
                 puttehi dārehi samaṅgibhūtā
                 ānandacittā sumanā patītā
                 akaṃsu serissa mahaṃ uḷāraṃ
                 serissakaṃ pariveṇaṃ māpayiṃsu
      |84.1002| etādisā sappurisāna sevanā
                 mahiddhiyā dhammaguṇāna sevanā
                 ekassa atthāya upāsakassa
                 sabbeva sattā sukhitā ahesunti.
                   Serissakavimānaṃ dasamaṃ.
     [85] |85.1003| 11 Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ
                 samantato dvādasa yojanāni
                 Kūṭāgārā sattasatā uḷārā
                 veḷuriyatthambhā ruciratthatā subhā
      |85.1004| tatthacchasi pivasi khādasi ca
                 dibbā ca vīṇā pavadanti vaggū
                 dibbā rasā kāmaguṇettha pañca
                 nāriyo ca naccanti suvaṇṇachannā
      |85.1005| kena tetādiso vaṇṇo      kena te idhamijjhati
          uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
      |85.1006| pucchāmi taṃ deva mahānubhāva
                 manussabhūto kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |85.1007| So devaputto attamano     moggallānena pucchito
          pañhaṃ puṭṭho viyākāsi       yassa kammassidaṃ phalaṃ
      |85.1008| dunnikkhittaṃ mālaṃ sunikkhipitvā
                 patiṭṭhapetvā sugatassa thūpe
                 mahiddhiko camhi mahānubhāvo
                 dibbehi kāmehi samaṅgibhūto
      |85.1009| tena metādiso vaṇṇo    tena me idhamijjhati
                 uppajjanti ca me bhogā        ye keci manaso piyā
      |85.1010| Tenamhi evañjalitānubhāvo
                 vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatīti.
                 Sunikkhittavimānaṃ ekādasamaṃ.
                             Uddānaṃ
         dve daliddā dve vihārā         bhaṭako gopālakaṇṭhako
         anekavaṇṇamaṭṭhakuṇḍalī          serissako sunikkhittaṃ
         purisānaṃ sattamo vaggoti.
                       Bhāṇavāraṃ catutthaṃ.
                        ------------------
                  Suttantapiṭake khuddakanikāyassa
                               petavatthu
                                -------
           namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
     [86] /peta./ |86.1| 1 Khettūpamā arahanto  dāyakā kassakūpamā
                  bījūpamaṃ deyyadhammaṃ          etto 1- nibbattate phalaṃ
      |86.2| etaṃ bījaṃ 2- kasikhettaṃ       petānaṃ dāyakassa ca
                  taṃ petā paribhuñjanti       dātā puññena vaḍḍhati
      |86.3| idheva kusalaṃ katvā            pete ca paṭipūjiya
                 saggañca kamati ṭhānaṃ         kammaṃ katvāna bhaddakanti.
                  Khettūpamāpetavatthu paṭhamaṃ.
     [87] |87.4| 2 Kāyo te sabbaso vaṇṇo    sabbā obhāsate disā
                  mukhaṃ te sūkarasseva            kiṃ kammamakarā 3- pureti 4-.
      |87.5| Kāyena saññato āsiṃ     vācāyāsiṃ asaññato
                 tena metādiso vaṇṇo     yathā passasi nārada
      |87.6| tantyāhaṃ nārada brūmi      sāmaṃ diṭṭhamidantayā
@Footnote: 1 Yu. ogho .  2 Yu. oghabījaṃ .  3 Ma. Yu. kammamakārī .  4 Ma. itisaddo natthi.
                Mākāsi mukhasā pāpaṃ          mā kho sūkaramukho ahūti.
                    Sūkarapetavatthu dutiyaṃ.
     [88] |88.7| 3 Dibbaṃ subhaṃ dhāresi vaṇṇadhātuṃ
                 vehāyasaṃ tiṭṭhasi antalikkhe
                 mukhañca te kimiyo pūtigandhaṃ
                 khādanti kiṃ kammamakāsi pubbeti 1-.
      |88.8| Samaṇo ahaṃ pāpo 2- dukkhavāco
                 tapassirūpo mukhasā asaññato
                 laddhā ca me tapasā vaṇṇadhātu
                 mukhañca me pesuniyena pūti.
      |88.9| Tayidaṃ tayā nārada sāmaṃ diṭṭhaṃ
                 anukampakā ye kusalā vadeyyuṃ
                 mā pesunaṃ mā ca musā abhāṇi
                 yakkho tuvaṃ hohisi kāmakāmīti.
                   Pūtimukhapetvatthu tatiyaṃ.
     [89] |89.10| 4 Yaṅkiñcārammaṇaṃ katvā    dajjā dānamamaccharī
                  pubbe peteva 3- ārabbha  atha vā vatthudevatā
      |89.11| cattāro va 4- mahārāje   lokapāle yasassino 5-
                  kuveraṃ dhataraṭṭhañca            virūpakkhaṃ 6- virūḷhakaṃ
@Footnote: 1 Ma. itisaddo natthi .  2 Ma. pāpoti duṭṭhavāco. Sī. pāpo duṭṭhavāco.
@3 Ma. pete ca .  4 Ma. Yu. ca .  5 Yu. yasassine .  6 Yu. virūpakkhañca.
                 Te ceva 1- pūjitā honti   dāyakā ca anipphalā.
      |89.12| Na hi ruṇṇaṃ vā soko vā    yāvaññā paridevanā
                  na taṃ petassa atthāya       evaṃ tiṭṭhanti ñātayo 2-.
      |89.13| Ayañca kho dakkhiṇā dinnā    saṅghamhi suppatiṭṭhitā
                  dīgharattaṃ hitāyassa          ṭhānaso upakappatīti.
                 Piṭṭhadhītalikapetavatthu catutthaṃ.
     [90] |90.14| 5 Tirokuḍḍesu 3- tiṭṭhanti   sandhisiṅghāṭakesu ca
                  dvārabāhāsu tiṭṭhanti  āgantvāna sakaṃ gharaṃ.
      |90.15| Pahūte annapānamhi     khajjabhojje upaṭṭhite
                 na tesaṃ koci sarati              sattānaṃ kammapaccayā.
      |90.16| Evaṃ dadanti ñātīnaṃ       ye honti anukampakā
                  suciṃ paṇītaṃ kālena           kappiyaṃ pānabhojanaṃ
                  idaṃ vo ñātīnaṃ hotu        sukhitā hontu ñātayo.
      |90.17| Te ca tattha samāgantvā ñātipetā samāgatā
                  pahūte annapānamhi       sakkaccaṃ anumodare
      |90.18| ciraṃ jīvantu no ñātī       yesaṃ hetu labhāmase
                  amhākañca katā pūjā    dāyakā ca anipphalā.
      |90.19| Na hi tattha kasi atthi      gorakkhettha na vijjati
                 vaṇijjā tādisī natthi        hiraññena kayākayaṃ.
@Footnote: 1 Yu. tameva .  2 Ma. ñātakā .  3 Ma. tirokuṭṭesu.
                 Ito dinnena yāpenti      petā kālakatā tahiṃ
      |90.20| unname 1- udakaṃ vuṭṭhaṃ   yathā ninnaṃ pavattati
                  evameva ito dinnaṃ          petānaṃ upakappati.
      |90.21| Yathā vārivahā pūrā        paripūrenti sāgaraṃ
                 evameva ito dinnaṃ          petānaṃ upakappati.
      |90.22| Adāsi me akāsi me      ñātimittā sakhā ca me
                 petānaṃ dakkhiṇaṃ dajjā      pubbe katamanussaraṃ
      |90.23| na hi ruṇṇaṃ vā soko vā      yāvaññā paridevanā
                    na taṃ petassa 2- atthāya     evaṃ tiṭṭhanti ñātayo.
      |90.24| Ayañca kho dakkhiṇā dinnā saṅghamhi suppatiṭṭhitā
                    dīgharattaṃ hitāyassa            ṭhānaso upakappati.
      |90.25| So ñātidhammo ca ayaṃ nidassito
                 petāna pūjā ca katā uḷārā
                 balañca bhikkhūnamanuppadinnaṃ
                 tumhehi puññaṃ pasutaṃ anappakanti.
                  Tirokuḍḍapetavatthu pañcamaṃ.
     [91] |91.26| 6 Naggā dubbaṇṇarūpāsi  duggandhā pūti vāyasi
                          makkhikāhi parikiṇṇā        kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti.
      |91.27| Ahaṃ bhadante petīmhi     duggatā yamalokikā
@Footnote: 1 maṅgalatthadīpaniyā unnateti dissati .  2 Ma. Yu. petānamatthāya.
                Pāpakammaṃ karitvāna          petalokaṃ ito gatā 1-
      |91.28| kālena pañca puttāni   sāyaṃ pañca punāpare
                 vijāyitvāna khādāmi         tepi na honti me alaṃ.
      |91.29| Pariḍayhati dhūmāyati        khudāya hadayaṃ mama
                  pānīyaṃ na labhe pātuṃ        passa maṃ byasanaṃ gatanti.
      |91.30| Kinnu kāyena vācāya    manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                  kissa kammavipākena        puttamaṃsāni khādasīti.
      |91.31| Sapatī me gabbhinī āsi   tassā pāpaṃ acetayiṃ
                  sāhaṃ paduṭṭhamanasā          akariṃ gabbhapātanaṃ.
      |91.32| Tassā dvemāsiko gabbho   lohitaññeva pagghari
                  tadassā mātā kupitā     mayhaṃ ñātī samānayi
                  sapathañca maṃ akāresi       paribhāsāpayi ca maṃ.
      |91.33| Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ       musāvādaṃ abhāsiyaṃ 2-
                  puttamaṃsāni khādāmi        sacetaṃ pakataṃ 3- mayā.
      |91.34| Tassa kammavipākena       musāvādassa cūbhayaṃ
                 puttamaṃsāni khādāmi         pubbalohitamakkhitāti 4-.
               Pañcaputtakhādikapetavatthu 5- chaṭṭhaṃ.
     [92] |92.35| 7 Naggā dubbaṇṇarūpāsi   duggandhā pūti vāyati
@Footnote: 1 Yu. gatāti .  2 Yu. abhāsissaṃ .  3 Yu. sapathañca kataṃ .  4 Yu. ...kāti.
@5 Ma. pañcaputtakhādapetivatthu.
                       Makkhikāhi parikiṇṇā   kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti.
          |92.36| Ahaṃ bhadante petīmhi    duggatā yamalokikā
                      pāpakammaṃ karitvāna       petalokamito gatā
          |92.37| kālena satta puttāni   sāyaṃ satta punāpare
                     vijāyitvāna khādāmi       tepi na honti me alaṃ.
          |92.38| Pariḍayhati dhūmāyati      khudāya hadayaṃ mama
                      nibbutiṃ nādhigacchāmi      aggidaḍḍheva 1- ātapeti.
          |92.39| Kinnu kāyena vācāya   manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                      kissa kammavipākena       puttamaṃsāni khādasīti.
           |92.40| Ahu mayhaṃ duve puttā  ubho sampattayobbanā
                       sāhaṃ puttabalūpetā      sāmikaṃ atimaññissaṃ 2-.
           |92.41| Tato me sāmiko kuddho    sapatimaññamānayi 3-
                      sā ca gabbhaṃ alabhittha       tassā pāpaṃ acetayiṃ
           |92.42| sāhaṃ paduṭṭhamanasā      akariṃ gabbhapātanaṃ.
                      Tassā temāsiko gabbho    pubbalohitako 4- pati
           |92.43| tadassā mātā kupitā    mayhaṃ ñātī samānayi
                       sapathañca maṃ akāresi     paribhāsāpayi ca maṃ.
          |92.44| Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ      musāvādañca 5- bhāsissaṃ
                       puttamaṃsāni khādāmi      sacetaṃ pakataṃ mayā.
@Footnote: 1 Ma. aggidaḍḍhāva .  2 Yu. atimaññasiṃ .  3 Ma. sapattiṃ mayhamānayi.
@4 Sī. Yu. pūtilohitako .  5 Ma. musāvādaṃ abhāsisaṃ.
          |92.45| Tassa kammavipākena      musāvādassa cūbhayaṃ
                        puttamaṃsāni khādāmi     pubbalohitamakkhitāti.
                 Sattaputtakhādikapetavatthu sattamaṃ.
     [93] |93.46| 8 Kinnu ummattarūpova   lāyitvā haritaṃ tiṇaṃ
                          khāda khādāti lapasi        gatasattaṃ jaraggavaṃ.
           |93.47| Na hi annena pānena      mato goṇo samuṭṭhahe
                      tvaṃpi 1- bālo ca dummedho  yathā añño 2- ca dummatīti.
           |93.48| Ime pādā idaṃ sīsaṃ       ayaṃ kāyo savāladhi
                      nettā tatheva tiṭṭhanti      ayaṃ goṇo samuṭṭhahe
           |93.49| nayyakassa hatthapādā   kāyo sīsañca dissati
                      rudaṃ mattikathūpasmiṃ             nanu tvaññeva dummatīti.
           |93.50| Ādittaṃ vata maṃ santaṃ      ghatasittaṃva pāvakaṃ
                       vārinā viya osiñcaṃ        sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.
           |93.51| Abbūḷhaṃ vata me sallaṃ   sokaṃ hadayanissitaṃ
                      yo me sokaparetassa         pitusokaṃ apānudi
           |93.52| svāhaṃ abbūḷhasallosmiṃ 4-   sītibhūtosmi nibbuto
                      na socāmi na rodāmi         tava sutvāna māṇava.
           |93.53| Evaṃ karonti sappaññā    ye honti anukampakā
                       nivattayanti 5- sokamhā    sujāto pitaraṃ yathāti.
                    Goṇapetavatthu aṭṭhamaṃ.
@Footnote: 1 Yu. tvaṃsi .  2 Ma. taññova. Yu. taññeva .   3 Ma. abbahī.
@4 Ma. abbūḷhasallosmi .  5 Yu. vinivattayanti.
     [94] |94.54| 9 Gūthañca muttaṃ rudhirañca 1- pubbaṃ
                 paribhuñjati kissa ayaṃ vipāko
                 ayaṃ nu kiṃ kammamakāsi nārī
                 yā sabbadā lohitapubbabhakkhā
      |94.55| navāni vatthāni subhāni ceva
                 mudūni suddhāni ca lomasāni
                 dinnāni missā kiṭakā bhavanti
                 ayaṃ nu kiṃ kammamakāsi nārīti.
      |94.56| Bhariyā mamesā ahu bhadante
                 adāyikā maccharinī kadariyā
                 sā maṃ dadantaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ
                 akkosati paribhāsati ca
      |94.57| gūthañca muttaṃ rudhirañca 1- pubbaṃ
                 paribhuñja tvaṃ asuciṃ sabbakālaṃ.
                 Etaṃ te paralokasmiṃ hotu
                 vatthā ca te kiṭakā 2- bhavantu
                 etādisaṃ duccaritaṃ caritvā
                 idhāgatā cirarattāya khādatīti.
                 Mahāpesakārapetavatthu navamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. ruhirañca .  2 Ma. kiṭakasamā.
     [95] |95.58| 10 Kā nu antovimānasmiṃ    tiṭṭhantī nūpanikkhami
                      upanikkhamassu bhadde       passāmi 1- taṃ mahiddhikanti 2-.
          |95.59| Aṭṭiyāmi harāyāmi    naggā nikkhamituṃ bahi
                      kesehamhi paṭicchannā   puññaṃ me appakaṃ katanti.
           |95.60| Handuttarīyaṃ dāmi 3- te  imaṃ dussaṃ nivāsaya
                      imaṃ dussaṃ nivāsetvā       bahi 4- nikkhama sobhaṇe
                     upanikkhamassu bhadde          passāmi taṃ mahiddhikanti 2-.
          |95.61| Hatthena hatthe te dinnaṃ  na mayhaṃ upakappati
                     esetthupāsako saddho       sammā sambuddhasāvako
           |95.62| etaṃ acchādayitvāna      mama dakkhiṇamādisa
                      tathāhaṃ 5- sukhitā hessaṃ     sabbakāmasamiddhinīti.
           |95.63| Tañca te nahāpayitvāna   vilimpitvāna vāṇijā
                      vatthehacchādayitvāna        tassā dakkhiṇamādisuṃ
            |95.64| samanantarānudiṭṭhe       vipāko upapajjatha 6-
                       bhojanacchādanapānīyaṃ       dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ
            |95.65| tato suddhā sucivasanā    kāsikuttamadhārinī
                        hasantī vimānā nikkhami    dakkhiṇāya idaṃ phalanti.
             |95.66| Sucittarūpaṃ ruciraṃ            vimānaṃ te ca bhāsati 7-
                         devate pucchitācikkha       kissa kammassidaṃ phalanti.
@Footnote: 1 Ma. passāma .  2 Ma. mahiṭṭhitanti .  3 Ma. dadāmi .  4 Ma. ehi .  5 Yu. tadāhaṃ.
@6 Ma. udapajjatha .  7 Ma. pabhāsati.
           |95.67| Bhikkhuno caramānassa       doṇinimmujjanī 1- ahaṃ
                         adāsiṃ ujubhūtassa          vippasannena cetasā
            |95.68| tassa kammassa kusalassa vipākaṃ dīghamantaraṃ
                          anubhomi vimānasmiṃ       tañca dāni parittakaṃ.
            |95.69| Uddhaṃ catūhi māsehi       kālakiriyā bhavissati
                           ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ       nirayūpapatissahaṃ 2-
            |95.70| catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ    vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ
                          ayopākārapariyantaṃ      ayasā paṭikujjitaṃ.
             |95.71| Tassa ayomayā bhūmi     jalitā tejasā yuttā
                           samantā yojanasataṃ       pharitvā tiṭṭhati sabbadā
             |95.72| tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ   dukkhaṃ vedissaṃ 3- vedanaṃ
                           phalañca pāpakammassa   tasmā socāmidaṃ 4- bhūtanti.
                              Khalātiyapetavatthu 5- dasamaṃ.
     [96] |96.73| 11 Purato ca 6- setena paleti hatthinā
                                   majjhe pana assatarīrathena
                                   pacchā ca kaññā sivikāyaṃ niyyāti
                                   obhāsayantī dasa sabbato disā.
                 |96.74| Tumhe pana muggarahatthapāṇino
                             rudammukhā bhinnapabhinnagattā
@Footnote: 1 Ma. doṇinimmajjaniṃ .  Yu. doṇinimmiñjanaṃ .  2 Ma. nirayaṃ papatissahaṃ.
@3 Ma. vedissa .  4 Ma. socāmahaṃ bhusanti .  5 Ma. khallāṭiyapetivatku.
@6 Ma. Yu. va.
                         Manussabhūtā kimakattha pāpaṃ
                         yenaññamaññassa pivātha lohitaṃ (iti).
      |96.75| Purato va yo gacchati kuñjarena
                 setena nāgena catukkamena
                 amhākaṃ putto ahu so pajeṭṭhako 1-
                 dānāni datvāna sukhiṃ 2- pamodati.
      |96.76| Yo so majjhe assatarīrathena
                 catubbhi yuttena suvaggitena
                 amhākaṃ putto ahu majjhimo so
                 amaccharī dānapati 3- virocati.
      |96.77| Yā sā [4]- pacchā sivikāya niyyāti
                 nārī 5- sapaññā migamandalocanā
                 amhākaṃ dhītā ahu sā kaniṭṭhā 6-
                 bhāgaḍḍhabhāgena sukhī pamodati.
      |96.78| Ete ca dānāni adaṃsu pubbe
                 pasannacittā samaṇabrāhmaṇānaṃ
                 mayaṃ pana maccharino ahumhā 7-
                 paribhāsakā samaṇabrāhmaṇānaṃ
                 ete ca datvā paricārayanti
@Footnote: 1 Ma. jeṭṭhaposo. Yu. jeṭṭhako .  2 Ma. sukhī .  3 Ma. dānavatī.
@4 Ma. ca .  5 Yu. dārī .  6 Ma. kaniṭṭhikā .  7 Ma. ahumha.
                 Mayañca sussāma naḷova dittoti 1-.
      |96.79| Kiṃ tumhākaṃ bhojanaṃ kiṃ sayanaṃ
                 kathañca yāpetha supāpadhammino
                 pahūtabhogesu anappakesu
                 sukhaṃ virāgāya 2- dukkhajja pattā 3-.
      |96.80| Aññamaññaṃ vadhitvāna        pivāma pubbalohitaṃ
                 bahuṃ pitvā na dātā homa       nacchādimhamhase 4- mayaṃ.
      |96.81| Icceva maccā paridevayanti
                 adāyikā 5- pecca yamassa ṭhāyino
                 ye te viriccā 6- adhigamma bhoge
                 na bhuñjare nāpi karonti puññaṃ.
      |96.82| Te khuppipāsupagatā parattha
                 pacchā ciraṃ jhāyire 7- ḍayhamānā
                 kammāni katvāna dukkhudrayāni 8-
                 anubhonti dukkhaṃ kaṭukapphalāni.
      |96.83| Ittaraṃ hi dhanadhaññaṃ            ittaraṃ idha jīvitaṃ
                    ittaraṃ ittarato ñatvā       dīpaṃ kayirātha paṇḍito.
      |96.84| Ye te evaṃ pajānanti           narā dhammassa kovidā
                    te dāne nappamajjanti       sutvā arahataṃ vacoti.
                  Nāgapetavatthu ekādasamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. chinnoti .  2. Ma. virādhāya .  3 Ma. pattāti .  4 Ma. nacchādimhase.
@5 Ma. adāyakā .  6 Sī. viditvā. Ma. vidicca. Yu. viviccā .  7 Ma. jhāyare.
@8 Ma. dukhudrāni. Yu. dukkhandriyāni.
     [97] |97.85| 12 Uragova tacaṃ jiṇṇaṃ   hitvā gacchati santanuṃ
                      evaṃ sarīre nibbhoge           pete kālakate sati
      |97.86| ḍayhamāno na jānāti        ñātīnaṃ paridevitaṃ
                  tasmā etaṃ na socāmi 1-      gato so tassa yā gati 2-
      |97.87| anabbhito tato āgā         nānuññāto ito gato
                  yathāgato tathā gato              tattha kā paridevanā
      |97.88| ḍayhamāno na jānāti        ñātīnaṃ paridevitaṃ
                  tasmā etaṃ na rodāmi           gato so tassa yā gati 2-.
      |97.89| Sace rode kisā assaṃ           tattha me kiṃ phalaṃ siyā
                  ñātimittasuhajjānaṃ 3-         bhiyyo no aratī siyā
      |97.90| ḍayhamāno na jānāti        ñātīnaṃ paridevitaṃ
                 tasmā etaṃ na rodāmi            gato so tassa yā gati 2-.
      |97.91| Yathāpi dārako candaṃ           gacchantaṃ anurodati
                  evaṃ sampadamevetaṃ                yo petaṃ anusocati
      |97.92| ḍayhamāno na jānāti        ñātīnaṃ paridevitaṃ
                 tasmā etaṃ na rodāmi            gato so tassa yā gati 2-.
      |97.93| Yathāpi brahme udakumbho    bhinno appaṭisandhiyo
                  evaṃ sampadamevetaṃ                yo petaṃ anusocati
      |97.94| ḍayhamāno na jānāti        ñātīnaṃ paridevitaṃ
@Footnote: 1 Ma. na rodāmi .  2 Yu. gatīti .  3 Yu. ñātimittā ....
                 Tasmā etaṃ na rodāmi            gato so tassa yā gatīti.
                   Uragapetavatthu dvādasamaṃ.
                         Uddānaṃ 1-
          khettūpamā 2- vaṇṇā duve    dhītalīkaṃ tirokuḍḍaṃ
          puttakhādikā goṇagūthaṃ           pāsādaṃ nāgoraga dvādasā
              te vatthūni vagge paṭhame uddānaṃ 3-.
                     Uragavaggo paṭhamo.
     [98] |98.95| 1 Naggā dubbaṇṇarūpāsi   kīsā dhamanisaṇṭhitā 4-
                      upphāsuḷike kīsike       kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti.
         |98.96| Ahaṃ bhadante petīmhi    duggatā yamalokikā
                     pāpakammaṃ karitvāna      petalokamito gatāti.
           |98.97| Kinnu kāyena vācāya  manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                      kissa kammavipākena       petalokaṃ ito gatāti.
           |98.98| Anukkampakā mayhaṃ nāhesuṃ bhante
                       pitā mātā ca atha vāpi ñātakā
                       ye maṃ niyojeyyuṃ dadāhi dānaṃ
                       pasannacittā samaṇabrāhmaṇānaṃ.
           |98.99| Ito ahaṃ vassasatāni pañca
                      yaṃ evarūpā vicarāmi naggā
@Footnote: 1 tassuddānaṃ.
@2 Ma.     khettaṃ ca sūkaraṃ pūti        piṭṭhaṃ cāpi tirokuṭṭaṃ
@         pañcāpi sattaputtañca   goṇaṃ pesakārakañca
@         tathā khallāṭiyaṃ nāgaṃ       dvādasaṃ udagañcevāti.
@3 Yu. idaṃ uddānaṃ na dissati .  4 Ma. dhamanisanthatā. evamuparipi.
                 Khudāya taṇhāya ca khajjamānā
                 pāpassa kammassa phalaṃ mamedaṃ.
      |98.100| Vandāmi taṃ ayya pasannacittā
                 anukampa maṃ vīra mahānubhāva
                 datvā ca me ādisa yāhi 1- kiñci
                 mocehi maṃ duggatiyā bhadanteti.
      |98.101| Sādhūti so tassā 2- paṭisuṇitvā   sārīputto anukampako
                 bhikkhūnaṃ ālopaṃ datvā    pāṇimattañca colakaṃ
                 thālakassa ca pānīyaṃ        tassā dakkhiṇamādisi
      |98.102| samanantarā anudiṭṭhe    vipāko upapajjatha.
                    Bhojanacchādanapānīyaṃ       dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ
      |98.103| tato suddhā sucivasanā    kāsikuttamadhārinī
                    vicittavatthābharaṇā          sārīputtaṃ upasaṅkami.
      |98.104| Abhikkantena vaṇṇena     yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                    obhāsentī disā sabbā    osadhī viya tārakā.
      |98.105| Kena tetādiso vaṇṇo    kena te idhamijjhati
                    uppajjanti ca te bhogā     ye keci manaso piyā
      |98.106| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāpi 3- evaṃ jalitānubhāvā
@Footnote: 1 Ma. yaṃ hi .  2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi .  3 Ma. kenāsi. evamuparipi.
                 Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |98.107| Uppaṇḍukiṃ 1- kisaṃ chātaṃ  naggasamuṭitacchaviṃ 2-
                    muni kāruṇiko loke           taṃ maṃ adakkhi dukkhitaṃ 3-
      |98.108| bhikkhūnaṃ ālopaṃ datvā     pāṇimattañca colakaṃ
                    thālakassa ca pānīyaṃ            mama dakkhiṇamādisi.
      |98.109| Ālopassa phalaṃ passa       bhattaṃ vassasataṃ dasa
                    bhuñjāmi kāmakāminī         anekarasabyañjanaṃ.
      |98.110| Pāṇimattassa colassa     vipākaṃ passa yādisaṃ
                    yāvatā nandarājassa         vijitasmiṃ paṭicchadā
      |98.111| tato bahutarā bhante        vatthānicchādanāni me
                     koseyyakambalīyāni         khomakappāsikāni ca
      |98.112| vipulā ca mahagghā ca        tepākāseva lambare
                    sāhaṃ taṃ paridahāmi             yaṃ yaṃ hi manaso piyaṃ
      |98.113| thālakassa ca pānīyaṃ         vipākaṃ passa yādisaṃ.
                     Gambhīrā caturassā ca          pokkharaññā 4- sunimmitā
      |98.114| setodakā supatitthā        sītā appaṭigandhiyā
                    padumuppalasañchannā         vārikiñjakkhapūritā
      |98.115| sāhaṃ ramāmi kīḷāmi         modāmi akutobhayā
                    muniṃ kāruṇikaṃ loke            bhante vanditumāgatāti.
                  Saṃsāramocakapetavatthu paṭhamaṃ.
@Footnote: 1 Yu. upakaṇḍakiṃ .  2 Sī. āpatitacchaviṃ. Ma. naggaṃ sampatitacchaviṃ. Yu. naggaṃ
@appaṭicchaviṃ .  3 Ma. duggataṃ .  4 Ma. pokkharañño.
     [99] |99.116| 2 Naggā dubbaṇṇarūpāsi   kīsā dhamanisaṇṭhitā
                  upphāsuḷike kīsike              kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti.
      |99.117| Ahante sakiyā mātā     pubbe aññāsu jātīsu
                  uppannā pittivisayaṃ           khuppipāsā samappitā
      |99.118| chaḍḍitaṃ khipitaṃ kheḷaṃ          siṅghāṇikaṃ silesumaṃ
                  vasañca ḍayhamānānaṃ          vijātānañca lohitaṃ
      |99.119| vaṇitānañca 1- yaṃ ghānaṃ  sīsacchinnañca 2- lohitaṃ
                   khudāparetā bhuñjāmi          itthīpurisanissitaṃ
      |99.120| pubbalohitaṃ bhakkhāmi 3- pasūnaṃ manussānañca
                  aleṇā ca anagārā ca         nīlamañcaparāyanā
      |99.121| dehi puttaka me dānaṃ      datvā uddisāhi 4- me
                  appeva nāma muñceyyaṃ       pubbalohitabhojanāti.
      |99.122| Mātuyā vacanaṃ sutvā       upatissonukampako
                 āmantayi moggallānaṃ        anuruddhañca kappinaṃ
      |99.123| catasso kuṭiyo katvā     saṅghe catuddise adā
                 kuṭiyo annapānañca           mātu dakkhiṇamādisi.
      |99.124| Samanantarānudiṭṭhe         vipāko upapajjatha
                 bhojanaṃ pānīyaṃ vatthaṃ              dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ
      |99.125| tato suddhā sucivasanā     kāsikuttamadhārinī
                    vicittavatthābharaṇā      kolitaṃ upasaṅkami.
@Footnote: 1 Ma. vaṇikānañca .  2 Ma. ghāna-sīsacchinnāna lohitaṃ .  3 Sī. --lohitabhakkhāsmi.
@4 Ma. anvādisāhi me.
      |99.126| Abhikkantena vaṇṇena    yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                    obhāsentī disā sabbā   osadhī viya tārakā
      |99.127| kena tetādiso vaṇṇo   kena te idhamijjhati
                    uppajjanti ca te bhogā    ye keci manaso piyā
      |99.128| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāpi 1- evaṃ jalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |99.129| Sārīputtassāhaṃ mātā    pubbe aññāsu jātīsu
                    uppannā pittivisayaṃ         khuppipāsā samappitā
      |99.130| chaḍḍitaṃ khipitaṃ kheḷaṃ          siṅghāṇikaṃ kilesumaṃ
                     vasañca ḍayhamānānaṃ       vijātānañca lohitaṃ
      |99.131| vaṇitānañca yaṃ ghānaṃ      sīsacchinnañca lohitaṃ
                     khudāparetā bhuñjissaṃ 2-   itthīpurisanissitaṃ
      |99.132| pubbalohitaṃ bhakkhissaṃ       pasūnaṃ manussānañca
                     aleṇā ca anagārā ca       nīlamañcaparāyanā.
      |99.133| Sārīputtassa dānena       modāmi akutobhayā
                     muniṃ kāruṇikaṃ loke           taṃ 3- bhante vanditumāgatāti.
              Sārīputtattherassa mātupetivatthu dutiyaṃ.
[100] |100.134| 3 Naggā dubbaṇṇarūpāsi   kīsā dhamanisaṇṭhitā
@Footnote: 1 Ma. kenāsi .  2 Ma. bhuñjāmi .  3 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.
                        Upphāsuḷike kīsike        kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasīti.
           |100.135| Sāhaṃ mattā tuvaṃ tissā   sapattī 1- te pure ahuṃ
                         pāpakammaṃ karitvāna            petalokaṃ ito gatāti.
            |100.136| Kinnu kāyena vācāya    manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                         kissa kammavipākena            petalokaṃ ito gatāti.
           |100.137| Caṇḍī ca pharusā cāsiṃ      issukī maccharī saṭhā 2-
                         tāhaṃ duruttaṃ vatvāna            petalokaṃ ito gatāti.
            |100.138| Saccaṃ 3- ahaṃpi jānāmi  yathā tvaṃ caṇḍikā ahu
                         aññañca kho taṃ pucchāmi     kenāsi paṃsukuṭṭhitā 4-.
              |100.139| Sīsaṃ nahātā tuvaṃ āsi  sucivatthā alaṅkatā
                           ahañca kho [5]- adhimattaṃ   samalaṅkatarā 6- tayā
             |100.140| tassā me pekkhamānāya   sāmikena samantayi
                           tato me issā vipulā        kodho me samajāyatha
              |100.141| tato paṃsuṃ gahetvāna   paṃsunā taṃ vikīrihaṃ 7-
                            tassa kammavipākena        tenamhi paṃsukuṭṭhitāti 4-.
               |100.142| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi  paṃsunā maṃ tvaṃ okiri
                           aññañca kho taṃ pucchāmi kena khajjāsi kacchuyāti.
              |100.143| Bhesajjahārī ubhayo    vanantaṃ agamimhase
                              tvaṃ ca bhesajjamāhāri    ahañca kapikacchuno
                |100.144| tassā tyājānamānāya   seyyaṃ tyāhaṃ samokiri 8-
@Footnote: 1 Yu. sapatī .  2 Sī. saṭhī .  3 Sī. Yu. sabbaṃ .pe.  4 Ma. paṃsukunthitāti.
@[5] Sī. Yu. taṃ .  6 Ma. samalaṅkatatarā .  7 Ma. hi okiriṃ .  8 Ma. samokiriṃ.
                        Tassa kammavipākena              tena khajjāmi kacchuyāti.
      |100.145| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi             seyyaṃ me tvaṃ samokiri
                      aññañca kho taṃ pucchāmi         kenāsi naggiyā tuvanti.
      |100.146| Sahāyānaṃ samayo āsi         ñātīnaṃ samitiṃ ahu
                      tavañca āmantitā āsi          sasāmī 1- no ca kho ahaṃ
      |100.147| tassā tyājānamānāya      dussaṃ tyāhaṃ apānudiṃ
                      tassa kammavipākena                tenamhi naggiyā ahanti.
      |100.148| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi             dussaṃ me tvaṃ apānudi
                      aññañca kho taṃ pucchāmi        kenāsi gūthagandhinīti.
      |100.149| Tava gandhañca mālañca         paccagghañca vilepanaṃ
                      gūthakūpe adhāresiṃ 2-               taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā
                      tassa kammavipākena               tenamhi gūthagandhinīti.
      |100.150| Saccaṃ ahaṃpi jānāmi             taṃ pāpaṃ pakataṃ tayā
                      aññañca kho taṃ pucchāmi        kenāsi duggatā tuvanti.
      |100.151| Ubhinnaṃ samakaṃ āsi              yaṃ gehe vijjate dhanaṃ
                      santesu deyyadhammesu             dīpaṃ nākāsimattano
                      tassa kammavipākena               tenamhi duggatā ahanti.
      |100.152| Tadeva maṃ tvaṃ avaca                pāpakammaṃ nisevasi
                      na hi pāpehi kammehi             sulabhā hosi suggatiṃ 3-
      |100.153| vāmato maṃ tvaṃ  paccesi         athopi maṃ ussuyyati 4-
@Footnote: 1 Ma. sasāminī .  2 Sī. Yu. atāresiṃ .  3 Ma. hoti suggatīti .  4 Ma. usūyasi.
                        Passa pāpānaṃ kammānaṃ         vipāko hoti yādiso.
      |100.154| Te gharadāsiyo 1- āsuṃ        tānevābharaṇānime
                      te aññe parivārenti            na bhogā honti sassatā
      |100.155| idāni bhūtassa pitā            āpaṇā gehamehiti
                       appeva te dade kiñci           mā su tāva ito gatā 2-.
      |100.156| Naggā dubbaṇṇarūpāmhi    kīsā dhamanisaṇṭhitā
                      kopīnaṃ etaṃ itthīnaṃ                 mā maṃ bhūtapitāddasa.
      |100.157| Handa kiṃ [3]- tyāhaṃ 4- dammi   kiṃ vā ca te 5- karomahaṃ
                            yena tvaṃ sukhitā assa        sabbakāmasamiddhinī.
      |100.158| Cattāro bhikkhū saṅghato         cattāro pana puggalā
                        aṭṭha bhikkhū bhojayitvā           mama dakkhiṇamādisi
                        tadāhaṃ sukhitā hessaṃ             sabbakāmasamiddhinī.
      |100.159| Sādhūti sā paṭisutvā            bhojayitvā aṭṭha bhikkhavo
                     vatthehicchādayitvāna              tassā dakkhiṇamādisi.
      |100.160| Samanantarānudiṭṭhe             vipāko upapajjatha
                      bhojanacchādanapānīyaṃ              dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ
      |100.161| tato suddhā sucivasanā          kāsikuttamadhārinī
                      vicittavatthābharaṇā                 sapattiṃ 6- upasaṅkami.
      |100.162| Abhikkantena vaṇṇena     yā tvaṃ tiṭṭhati devate
@Footnote: 1 Ma. te gharā tā ca dāsiyo .  2 Ma. Yu. agā .  3 Ma. vā .  4 Yu. kintāhaṃ.
@5 Ma. kiṃ vā tedha ... .  6 Yu. sapatiṃ.
                       Obhāsentī disā sabbā        osadhī viya tārakā
      |100.163| kena tetādiso vaṇṇo        kena te idhamijjhati
                      uppajjanti ca te bhogā          ye keci manaso piyā
      |100.164| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                 manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                 kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
                 vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |100.165| Ahaṃ mattā tuvaṃ tissā    sapattī te pure ahuṃ
                       pāpakammaṃ karitvāna        petalokaṃ ito gatā
      |100.166| tava dānena dinnena 1-  modāmi akutobhayā.
                      Ciraṃ jīvāhi bhagini               saha sabbehi ñātibhi
                      asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ              āvāsaṃ vasavattīnaṃ
      |100.167| idha dhammaṃ caritvāna        dānaṃ datvāna sobhaṇe.
                       Vineyya maccheramalaṃ samūlaṃ
                       aninditā saggamupesi 2- ṭhānanti.
                      Mattāpetivatthu tatiyaṃ.
     [101] |101.168| 4 Kālī dubbaṇṇarūpāsi    pharusā bhīrudassanā
                     piṅgalāsi kaḷārāsi         na taṃ maññāmi mānusinti.
      |101.169| Ahaṃ nandā nandasena   bhariyā te pure ahuṃ
                    pāpakammaṃ karitvāna         petalokaṃ ito gatāti.
@Footnote: 1 Ma. tava dinnena dānena .  2 Ma. saggamupehi.
      |101.170| Kinnu kāyena vācāya     manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena            petalokaṃ ito gatāti.
      |101.171| Caṇḍī ca pharusā cāsi 1- tayi cāsi 2- agāravā
                    tāhaṃ duruttaṃ vatvāna           petalokaṃ ito gatāti.
      |101.172| Handuttarīyaṃ dadāmi te   imaṃ dussaṃ nivāsaya
                    imaṃ dussaṃ nivāsetvā          ehi nessāmi taṃ gharaṃ
      |101.173| vatthañca annapānañca   lacchasi tvaṃ gharaṃ gatā
                    putte ca te passissasi         suṇisāye 3- ca dakkhasi.
      |101.174| Hatthena hatthe te dinnaṃ  na mayhaṃ upakappati
                    bhikkhū ca sīlasampanne          vītarāge bahussute
      |101.175| tappehi annapānena     mamaṃ dakkhiṇamādisi
                     tadāhaṃ sukhitā hessaṃ          sabbakāmasamiddhinīti.
      |101.176| Tato 4- sādhūti so paṭisuṇitvā   dānaṃ vipulamākiri
                         annapānaṃ khādanīyaṃ        vatthaṃ senāsanāni ca
                    chattaṃ gandhañca mālañca       vividhā ca 5- upāhanā.
      |101.177| Bhikkhū ca sīlasampanne     vītarāge bahussute
                      tappetvā annapānena    tassā dakkhiṇamādisi.
      |101.178| Samanantarānudiṭṭhe       vipāko upapajjatha
                      bhojanacchādanapānīyaṃ        dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ
@Footnote: 1 Sī. caṇḍī pharusavācā ca. 2 Ma. cāpi. 3 Ma. suṇisāyo. Yu. sūtisāye.
@4 Ma. ayaṃ pāṭho na dissati. 5 Yu. vividhāni.
      |101.179| Tato suddhā sucivasanā    kāsikuttamadhārinī
                       vicittavatthābharaṇā          sāmikaṃ upasaṅkami.
      |101.180| Abhikkantena vaṇṇena   yā tvaṃ tiṭṭhasi devate
                      obhāsentī disā sabbā   osadhī viya tārakā
      |101.181| kena tetādiso vaṇṇo   kena te idhamijjhati
                       uppajjanti ca te bhogā    ye keci manaso piyā
      |101.182| pucchāmi taṃ devi mahānubhāve
                       manussabhūtā kimakāsi puññaṃ
                       kenāsi evaṃ jalitānubhāvā
                       vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatīti.
      |101.183| Ahaṃ nandā nandasena    bhariyā te pure ahuṃ
                       pāpakammaṃ karitvāna        petalokaṃ ito gatā
      |101.184| tava dinnena dānena      modāmi akutobhayā.
                      Ciraṃ jīva gahapati                 saha sabbehi ñātibhi
                      asokaṃ virajaṃ ṭhānaṃ 1-         āvāsaṃ vasavattīnaṃ
      |101.185| idha dhammaṃ caritvāna       dānaṃ datvā gahapati.
                       Vineyya maccheralamalaṃ samūlaṃ
                       anindito saggamupesi 2- ṭhānanti.
                       Nandāpetavatthu catutthaṃ.
@Footnote: 1 Ma. khemaṃ .    2 Ma. saggamupehi.
     [102] |102.186| 5 Alaṅkato maṭṭhakuṇḍalī
                         .pe.
     (vimānavatthusmiṃ sattamassa sunikkhittavaggassa navamavatthusmiṃ daṭṭhabbaṃ)
                 maṭṭhakuṇḍalipetavatthu pañcamaṃ.
     [103] |103.187| 6 Uṭṭhehi kaṇha kiṃ 1- sesi   ko attho supanena te
                    yo ca tuyhaṃ sako bhātā        hadayaṃ cakkhuñca dakkhiṇaṃ
                    tassa vātā balīyanti          ghaṭo jappati kesavāti.
      |103.188| Tassa taṃ vacanaṃ sutvā      rohiṇeyyassa kesavo
                    taramānarūpo 2- vuṭṭhāsi     bhātu sokena addhitoti.
      |103.189| Kiṃ nu ummattarūpova       kevalaṃ dvārakaṃ imaṃ
                    saso sasoti lapasi               kīdisaṃ sasamicchasi
      |103.190| sovaṇṇamayaṃ maṇimayaṃ     lohamayaṃ atha rūpiyamayaṃ
                    saṅkhasilāpavāḷamayaṃ            kārayissāmi te sasaṃ
      |103.191| santi aññepi sasakā   araññavanagocarā
                    tepi te ānayissāmi         kīdisaṃ sasamicchasīti.
      |103.192| Nāhaṃ me te sase icche  ye sasā paṭhavīnissitā 3-
                    candato sasamicchāmi           taṃ me ohara kesavāti.
      |103.193| So nūna 4- madhuraṃ ñāti   jīvitaṃ vijahissasi
                     apatthayaṃ patthayasi             candato sasamicchasīti.
      |103.194| Evañce kaṇha jānāsi  yathaññamanusasāsi
@Footnote: 1 Yu. kaṇhe kiṃ .  2 Yu. vuṭṭhāyi .  3 Ma. paṭhavissitā .  4 Yu. nanda.
                   Kasmā pure mataṃ puttaṃ          ajjāpi 1- manusocasi.
      |103.195| Na taṃ 2- labbhā manussena  amanussena vā pana
                    jāto me māmarī putto        kuto labbhā alabbhiyaṃ
      |103.196| na mantā mūlabhesajjā   osathehi dhanena vā
                      sakkā ānayituṃ kaṇha       yaṃ petamanusocasi.
      |103.197| Mahaddhanā mahābhogā    raṭṭhavantopi khattiyā
                      pahūtadhanadhaññāse 3-      tepi no ajarāmarā.
      |103.198| Khattiyā brāhmaṇā vessā   suddā caṇḍālapukkusā
                       ete caññe ca jātiyā    tepi no ajarāmarā.
      |103.199| Ye mantaṃ parivattenti    chaḷaṅgaṃ brahmacintitaṃ
                       ete caññe ca vijjāya    tepi no ajarāmarā.
      |103.200| Isayo vāpi ye santā   saññatattā tapassino
                      sarīraṃ tepi kālena             vijahanti tapassino.
      |103.201| Bhāvitattā arahanto     katakiccā anāsavā
                       nikkhipanti imaṃ dehaṃ         puññapāpaparikkhayāti.
      |103.202| Ādittaṃ vata maṃ santaṃ      ghatasittaṃva pāvakaṃ
                      vārinā viya osiñcaṃ         sabbaṃ nibbāpaye daraṃ.
      |103.203| Abbūḷhi 4- vata me sallaṃ    sokaṃ hadayanissitaṃ
                       yo me sokaparetassa        puttasokaṃ apānudi
@Footnote: 1 Yu. ajāpi .  2 Ma. yaṃ .  3 Yu. pahūtadhanadhaññāso .  4 Ma. abbahī.
      |103.204| Svāhaṃ abbūḷhasallosmi   sītibhūtosmi nibbu.
                Na socāmi na rodāmi               tava sutvāna bhāsitaṃ 1-
      |103.205| evaṃ karonti sappaññā  ye honti anukampakā
                nivattayanti 2- sokamhā        ghaṭo jeṭṭhaṃva bhātaraṃ
      |103.206| yassa etādisā honti  amaccā 3- paricārikā
                subhāsitena anevanti 4-          ghaṭo jeṭṭhaṃva bhātaranti.
                          Kaṇhapetavatthu chaṭṭhaṃ.
     [104] |104.207| 7 Naggo dubbaṇṇarūposi   kīso dhamanisaṇṭhito
                    upphāsuliko kīsiko            ko nu tvaṃ asi mārisāti.
      |104.208| Ahaṃ bhadante petomhi   duggato yamalokiko
                    pāpakammaṃ karitvāna           petalokaṃ ito gatoti.
      |104.209| Kiṃ nu kāyena vācāya     manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena           petalokaṃ ito gatoti.
      |104.210| Nagaraṃ atthi dasannānaṃ 5-   erakacchanti vissutaṃ
                    tattha seṭṭhī pure āsiṃ         dhanapāloti maṃ vidū.
      |104.211| Asīti sakaṭavāhānaṃ       hiraññassa ahosi me
                    pahūtaṃ me jātarūpaṃ               muttāveḷuriyā bahū.
      |104.212| Tāva mahādhanassāpi 6-   na me dātuṃ piyaṃ ahu
@Footnote: 1 Ma. bhātika .  2 Yu. vinivattayati .  3 Yu. amaccaparicārikā .  4 Yu. anvesi.
@5 Ma. paṇṇānaṃ .  6 Yu. mahaddhanassāmi.
                     Pidahitvā dvāraṃ bhuñjāmi 1-  mā maṃ yācanakāddasuṃ.
      |104.213| Asaddho maccharī vāsiṃ 2-    kadariyo paribhāsako
                    dadantānaṃ karontānaṃ         vārayissaṃ bahujjanaṃ 3-.
      |104.214| Vipāko natthi dānassa   saṃyamassa kuto phalaṃ
                     pokkharaññodapānāni      ārāmāni ca ropite
                     papāyo ca vināsesiṃ           dugge saṅkamanāni ca.
      |104.215| Svāhaṃ akatakalyāṇo   katapāpo tato cuto
                    uppanno pittivisayaṃ 4-     khuppipāsasamappito
      |104.216| pañcapaññāsavassāni   tato kālakato ahaṃ.
                       Nābhijānāmi bhuttaṃ vā     pītaṃ vā pana pāniyaṃ
      |104.217| yo saṃyamo so vināso    yo vināso so saṃyamo
                       petā hi kira jānanti       yo 5- saṃyamo so vināso.
      |104.218| Ahaṃ pure saṃyamissaṃ          nādāsiṃ bahuke dhane
                       santesu deyyadhammesu      dīpaṃ nākāsimattano.
                       Svāhaṃ pacchānutappāmi   attakammaphalūpago
      |104.219| uddhaṃ catūhi māsehi       kālakiriyā bhavissati.
                       Ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ          nirayaṃ papatissahaṃ
      |104.220| catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ    vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ
                        ayopākārapariyantaṃ       ayasā paṭikujjitaṃ.
@Footnote: 1 Ma. bhuñjiṃ .  2 Ma. cāsiṃ .  3 Ma. bahūjane .  4 Yu. petavisayaṃ .  5 Yu. so.
      |104.221| Tassa ayomayā bhūmi       jalitā tejasā yuttā
                samantā yojanasataṃ                 pharitvā tiṭṭhati sabbadā.
      |104.222| Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ     dukkhaṃ vedissa vedanaṃ
                phalaṃ pāpassa kammassa             tasmā socāmahaṃ bhusaṃ.
      |104.223| Taṃ vo vadāmi bhaddaṃ 1- vo    yāvantettha samāgatā
                      mā kattha pāpakaṃ kammaṃ          āviṃ 2- vā yadi vā raho.
      |104.224| Sace taṃ pāpakaṃ kammaṃ      karissatha karotha vā
                na vo dukkhā pamuttatthi 3-      upacchāpi palāyitaṃ 4-
      |104.225| matteyyā hotha petteyyā   kule jeṭṭhāpacāyikā
                sāmaññā hotha brahmaññā         evaṃ saggaṃ gamissathāti.
      |104.226| Na 5- antalikkhe na samuddamajjhe
                       na pabbatānaṃ vivaraṃ pavissa
                       na vijjatī so jagatippadeso
                       yatraṭṭhito muñceyya pāpakammāti.
                  Dhanapālapetavatthu sattamaṃ.
     [105] |105.227| 8 Naggo kīso pabbajitosi bhante
                 rattiṃ kuhiṃ gacchasi kissa hetu
                 ācikkha me taṃ api sakkuṇemu
                 sabbena vittaṃ paṭipādaye tuvanti.
@Footnote: 1 Ma. bhaddante .  2 Ma. āvi .  3 Ma. pamutyatthi .  4 Ma. upaccāpi palāyataṃ.
@5 Ma. na antalikkhe .pe. pāpakammātīti ime pāṭhā natthi.
      |105.228| Bārāṇasinagaraṃ dūraghuṭṭhaṃ
                 tatthāhaṃ gahapati aḍḍhako ahu 1- dinno
                 adātā gedhitamano āmisasmiṃ
                 dussīlyena yamavisayamhi patto.
      |105.229| So sūcikāya kilamito tehi teneva
                 ñātīsu yāmi āmisakiñcihetu 2-
                 adānasīlā na ca saddahanti
                 dānaṃ phalaṃ hoti paramhi loke.
      |105.230| Dhītā ca mayhaṃ lapate abhikkhaṇaṃ
                 dassāmi dānaṃ pitunnaṃ pitāmahānaṃ
                 upaṭṭhitaṃ 3- parivisayanti brāhmaṇā
                 yāmihaṃ andhakāvindaṃ bhuttuṃ 4-.
      |105.231| Tamavoca rājā tavamanubhaviyāna 5- tampi
                 eyyāsi khippaṃ ahampi karissa pūjaṃ
                 ācikkha me taṃ yadi atthi hetu
                 saddhāyitaṃ hetuvaco 6- suṇoma.
      |105.232| Tathāti vatvā agamāsi tattha
                 bhuñjiṃsu bhattaṃ na padakkhiṇārahā
@Footnote: 1 Ma. Yu. dīno .  2 Ma. āmisakiñcikkhahetu .  3 Ma. tamupakkhataṃ.
@4 Ma. bhottuntīti. 5 Ma. tavanti natthi .  6 Yu. hetuvahe.
                 Pacchā 1- gamī rājagahaṃ punāparaṃ
                 pāturahosi purato janādhipassa.
      |105.233| Disvāna petaṃ punadeva 2- āgataṃ
                 rājā avoca ahaṃpi kiṃ dadāmi
                 ācikkha me taṃ yadi atthi hetu
                 yena tuvaṃ cirataraṃ pīṇito siyā.
      |105.234| Buddhañca saṅghaṃ parivisiyāna rāja
                 annena pānenapi cīvarena
                 taṃ dakkhiṇaṃ ādisa me hitāya
                 evaṃ ahaṃ cirataraṃ pīṇito siyā.
      |105.235| Tato ca rājā nipatitvā tāvadeva 3-
                 dānaṃ sahatthā atulañca datvā 4-
                 saṅghe ca ārocayi pakatiṃ 5- gatāgatassa
                 petassa padakkhiṇaṃ ādisittha.
      |105.236| So pūjito ativiya sobhamāno
                 pāturahosi purato janādhipassa
                 yakkhohamasmiṃ paramiddhipatto
                 na mayhaṃ iddhisamasadisā 6- manussā.
      |105.237| Passānubhāvaṃ aparimitaṃ mamayidaṃ
@Footnote: 1 Ma. paccā .  2 Yu. punareva .  3 Ma. tāvade .  4 Ma. daditvā saṅghe.
@5 Ma. ārocesi pakataṃ .  6 Ma. atthi samā sadisā.
                 Tayānudiṭṭhaṃ atulaṃ daditvā saṅghe
                 saṃtappito sasataṃ sadā bahūhi
                 yāmi ahaṃ sukhito manussadevāti.
                 Cūḷaseṭṭhīpetavatthu aṭṭhamaṃ.
     [106] |106.238| 9 Yassa atthāya gacchāma   kambojaṃ dhanahārakā
                             ayaṃ kāmadado yakkho             imaṃ yakkhaṃ niyāmase
      |106.239| imaṃ yakkhaṃ gahetvāna      sādhukena pasayha vā
                    yānaṃ āropayitvāna          khippaṃ gacchāma dvārakanti.
      |106.240| Yassa rukkhassa chāyāya   nisīdeyya sayeyya vā
                    na tassa sākhaṃ bhañjeyya       mittadubbho hi pāpakoti.
      |106.241| Yassa rukkhassa chāyāya    nisīdeyya sayeyya vā
                    khandhampi tassa chindeyya     attho ce tādiso siyāti.
      |106.242| Yassa rukkhassa chāyāya   nisīdeyya sayeyya vā
                  na tassa 1- pattaṃ bhindeyya   mittadubbho hi pāpakoti.
      |106.243| Yassa rukkhassa chāyāya   nisīdeyya sayeyya vā
                    samūlaṃpi taṃ abbuyha 1-       atthopetādiso siyāti.
               |106.244| Yassekarattiṃ hi 2- ghare vaseyya
                             yatthannapānaṃ puriso labhetha
                             na tassa pāpaṃ manasāpi cetaye 3-
@Footnote: 1 Ma. abbuhe .  2 Ma. pi .  3 Ma. cintaye.
                             Kataññutā sappurisehi vaṇṇitā.
      |106.245| Yassekarattiṃpi ghare vaseyya
                 annena pānena upaṭṭhito siyā
                 na tassa pāpaṃ manasāpi cetaye 1-
                 adubbhapāṇī dahate mittadubbhiṃ.
      |106.246| Yo pubbe katakalyāṇo    pacchā pāpena hiṃsati
                    allapāṇihato poso             na so bhadrāni passatīti.
      |106.247| Yo 2- appaduṭṭhassa narassa dussati
                 suddhassa posassa anaṅgaṇassa
                 tameva bālaṃ pacceti pāpaṃ
                 sukhumo rajo pativātaṃva khittoti 2-.
      |106.248| Nāhaṃ devena vā manussena vā
                 issariyena vāhaṃ suppasayho
                 yakkhohamasmi paramiddhipatto
                 dūraṅgamo vaṇṇabalūpapannoti.
      |106.249| Pāṇi te sabbaso vaṇṇo    pañcadhāro madhussavo
                        nānārasā paggharanti           maññehantaṃ purindadaṃ.
      |106.250| Namhi devo na gandhabbo      napi sakko purindado
                      petaṃ aṅkura jānāhi                roruvamhā 3- idhāgataṃ.
@Footnote: 1 Ma. cintaye .  2 Ma. yo appaduṭṭhassa .pe. khittotīti ime pāṭhā natthi.
@3 Sī. Yu. bheruvamhā.
      |106.251| Kiṃsīlo kiṃsamācāro        roruvamhi 1- pure tvaṃ
                      kena te brahmacariyena      puññaṃ pāṇimhi ijjhati.
      |106.252| Tantavāyo pure āsiṃ     roruvasmiṃ 2- tadā ahaṃ
                       sukicchavutti kapaṇo          na me vijjati dātave.
      |106.253| Nivesanañca 3- me āsi   asayhassa upantike
                      saddhassa dānapatino          katapuññassa lajjino.
      |106.254| Tattha yācanakā yanti     nānāgottā vaṇibbakā
                      te ca maṃ tattha pucchanti      asayhassa nivesanaṃ.
      |106.255| Kattha gacchāma 4- bhaddaṃ vo     tattha 5- dānaṃ padīyati
                      tesāhaṃ 6- puṭṭho 7- akkhāmi   asayhassa nivesanaṃ.
      |106.256| Paggayha dakkhiṇaṃ bāhuṃ      ettha gacchatha bhaddaṃ vo
                      ettha dānaṃ padīyati [8]-       tena pāṇi kāmadado
      |106.257| tena pāṇi madhussavo         tena me brahmacariyena
                                puññaṃ pāṇimhi ijjhati.
      |106.258| Na kira tvaṃ adā dānaṃ         sakapāṇīhi kassaci
                      parassa dānaṃ anumodamāno   pāṇiṃ paggayha pāvadi.
      |106.259| Tena pāṇi kāmadado        tena pāṇi madhussavo
                       tena me brahmacariyena         puññaṃ pāṇimhi ijjhati.
@Footnote: 1 Ma. roruvasmiṃ .  2 Yu. bheruvasmiṃ .  3 Sī. Yu. āvesanañca.
@4 Yu. tattha gacchāmi .  5 Ma. Yu. kattha .  6 Yu. tenāhaṃ .  7 Yu. vakkhāmi.
@[8] Ma. asayhassa nivesane.
      |106.260| Yo so dānamadā bhante     pasanno sakapāṇīhi
                      so hitvā mānusaṃ dehaṃ          kinnu so disataṃ gato.
      |106.261| Nāhaṃ jānāmi asayhāsāhino
                 aṅgīrasassa gatiṃ āgatiṃ vā
                 sutaṃ ca me vessavaṇassa santike
                 sakkassa sahabyataṃ gato asayho.
      |106.262| Alameva kātuṃ kalyāṇaṃ       dānaṃ dātuṃ yathārahaṃ
                      pāṇiṃ kāmadadaṃ disvā           ko puññaṃ na karissati.
      |106.263| So hi nūna ito gantvā     anuppatvāna dvārakaṃ
                      dānaṃ taṃ 1- paṭṭhāpayissāmi  yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.
      |106.264| Dassāmi annapānañca     vatthasenāsanāni ca
                      papañca udapānañca            dugge saṅkamanāni cāti.
      |106.265| Kena te aṅgulī kuṇḍā 2-  mukhañca kuṇḍalīkataṃ
                       akkhīni ca paggharanti            kiṃ pāpaṃ pakataṃ tayāti.
      |106.266| Aṅgīrasassa gahapatino        saddhassa gharamesino
                      tassāhaṃ dānavissagge          dāne adhikato ahu.
      |106.267| Tattha yācanake disvā        āgate bhojanatthike
                      ekamantaṃ apakkamma            akāsiṃ kuṇḍalīmukhaṃ.
      |106.268| Tena me aṅgulī kuṇḍā      mukhañca kuṇḍalīkataṃ
                      akkhīni ca 3- paggharanti         taṃ pāpaṃ pakataṃ mayāti.
@Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi .  2 Ma. kuṇā .  3 Ma. me.
      |106.269| Dhammena te kāpurisa           mukhañca kuṇḍalīkataṃ
                       akkhīni ca paggharanti            yaṃ tvaṃ parassa dānassa
                                akāsi kuṇḍalīmukhanti.
      |106.270| Kathaṃ hi dānaṃ dadamāno       kareyya parapattiyaṃ
                       annapānaṃ khādanīyaṃ             vatthasenāsanāni cāti.
      |106.271| So hi nūna ito gantvā     anuppatvāna dvārakaṃ
                      dānaṃ taṃ paṭṭhāpayissāmi       yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.
      |106.272| Dassāmannañca pānañca  vatthasenāsanāni ca
                       papañca udapānañca           dugge saṅkammanāni cāti.
      |106.273| Tato hi so nivattitvā       anuppatvāna dvārakaṃ
                      dānaṃ paṭṭhayi aṅkuro             yantaṃ 1- assa sukhāvahaṃ.
      |106.274| Adā annañca pānañca    vatthasenāsanāni ca
                       papañca udapānañca           vippasannena cetasā.
      |106.275| Ko chāto ko ca tasito       ko vatthaṃ paridahissati 2-
                        kassa santāni yoggāni      ito yojentu vāhanaṃ.
      |106.276| Ko chatticchati gandhañca      ko mālaṃ ko upāhanaṃ
                       iti su tattha ghosenti           kappakā sūdamāgadhā
                       sadā sāyañca pāto ca        aṅkurassa nivesaneti.
      |106.277| Sukhaṃ supati aṅkuro              iti jānāti maṃ jano
@Footnote: 1 Ma. yaṃ tumassa .  2 Yu. parivassati.
                     Dukkhaṃ supāmi sindhuka 1-          yaṃ na passāmi yācake.
      |106.278| Sukhaṃ supati aṅkuro              iti jānāti maṃ jano
                      dukkhaṃ sindhuka 1- supāmi        appake su vaṇibbaketi.
      |106.279| Sakko ce te varaṃ dajjā      tāvatiṃsānamissaro
                      kissa sabbassa lokassa         varamāno varaṃ vareti.
      |106.280| Sakko ce me varaṃ dajjā      tāvatiṃsānamissaro
                       kāluṭṭhitassa me sato          suriyuggamanaṃ pati.
                       Dibbā bhakkhā pātubhaveyyuṃ  sīlavanto ca yācakā
      |106.281| dadato me na khīyetha           datvā nānutappeyyāhaṃ
                       dadaṃ cittaṃ pasādeyya           evaṃ sakka 2- varaṃ vareti.
      |106.282| Na sabbavittāni pare pavecche
                 dadeyya dānañca dhanañca rakkhe
                 tasmā hi dānā dhanameva seyyo
                 atippadānena kulā na honti.
      |106.283| Idānamatidānañca           na pasaṃsanti paṇḍitā
                 tasmā hi dānā dhanameva seyyo
                 samena vatteyya sa dhīradhammoti.
      |106.284| Aho vatāre ahameva dajjaṃ
                 santo hi maṃ sappurisā bhajeyyuṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. sindhaka .  2 Ma. etaṃ sakkaṃ .  sakkavarantipi disati.
                 Meghova ninnāni hi 1- pūrayanto
                 santappaye sabbavaṇibbakānaṃ.
      |106.285| Yassa yācanake disvā        mukhavaṇṇo pasīdati
                       datvā attamano hoti         taṃ gharaṃ vasato sukhaṃ.
      |106.286| Yassa yācanake disvā        mukhavaṇṇo pasīdati.
                      Datvā attamano hoti          esā yaññassa 2- sampadā.
      |106.287| Pubbeva dānā sumano       dadaṃ cittaṃ pasādaye 3-
                       datvā attamano hoti         esā 4- yaññassa sampadāti.
      |106.288| Saṭṭhivāhasahassāni          aṅkurassa nivesane
                       bhojanaṃ dīyate niccaṃ              puññapekkhassa jantuno.
      |106.289| Tisahassāni sūdāni 5-      āmuttamaṇikuṇḍalā
                       aṅkuraṃ upajīvanti                dāne yaññassa pāvaṭā.
      |106.290| Saṭṭhipurisasahassāni          āmuttamaṇikuṇḍalā
                       aṅkurassa mahādāne           kaṭṭhaṃ phālenti māṇavā.
      |106.291| Soḷasitthisahassāni          sabbālaṅkārabhūsitā
                       aṅkurassa mahādāne           vidhā piṇḍenti nāriyo.
      |106.292| Soḷasitthisahassāni          sabbālaṅkārabhūsitā
                        aṅkurassa mahādāne          dabbiggāhā upaṭṭhitā.
@Footnote: 1 Ma. paripūrayanto .  2 Sī. Yu. puññassa .  3 Yu. pasādeyya .  4 Yu. eso.
@5 Yu. janā tisahassā sūdā.
      |106.293| Bahuṃ bahūnaṃ pādāsi          ciraṃ pādāsi khattiyo
                      sakkaccañca sahatthā ca      vittiṃ katvā punappunaṃ.
      |106.294| Bahumāse ca pakkhe ca       utusaṃvaccharāni ca
                       mahādānaṃ pavattesi          aṅkuro dīghamantaraṃ.
      |106.295| Evaṃ datvā yajitvā ca     aṅkuro dīghamantaraṃ
                       so hitvā mānusaṃ dehaṃ       tāvatiṃsūpago ahūti.
      |106.296| Kaṭacchubhikkhaṃ datvāna       anuruddhassa indako
                      so hitvā mānusaṃ dehaṃ         tāvatiṃsūpago ahu.
      |106.297| Dasahi ṭhānehi aṅkuraṃ        indako atirocati
                      rūpe sadde rase gandhe         phoṭṭhabbe ca manorame
      |106.298| āyunā yasasā ceva        vaṇṇena ca sukhena ca
                      ādhipaccena aṅkuraṃ              indako atirocatīti.
      |106.299| Mahādānaṃ tayā dinnaṃ      aṅkura dīghanantaraṃ
                     avidūre nisinnosi                āgaccha mama santiketi 1-.
      |106.300| Tāvatiṃse yadā buddho      silāyaṃ paṇḍukambale
                      pārichattakamūlamhi             vihāsi purisuttamo.
      |106.301| Dasasu lokadhātūsu            sannipatitvāna devatā
                      payirupāsanti sambuddhaṃ       vasantaṃ nagamuddhani.
      |106.302| Na koci devo vaṇṇena    sambuddhaṃ atirocati
                      sabbe deve atikkamma 2-    sambuddhova virocati.
@Footnote: 1 Ma. mahādānaṃ .pe.  santiketīti ime pāṭhā natthi .  2 Sī. Yu. adhigayha.
      |106.303| Yojanāni dasa ceva       aṅkuroyaṃ tadā ahu
                     avidūreva buddhassa            indako atirocati.
      |106.304| Oloketvāna sambuddho    aṅkurañcāpi indakaṃ
                       dakkhiṇeyyaṃ sambhāvento 1- idaṃ vacanamabrūvi 2-
      |106.305| mahādānaṃ tayā dinnaṃ   aṅkura dīghamantaraṃ
                    atidūre nisinnosi           āgaccha mama santikaṃ 3- (iti).
      |106.306| Codito bhāvitattena     aṅkuro idamabrūvi
                       kiṃ mayhaṃ tena dānena      dakkhiṇeyyena suññataṃ.
      |106.307| Ayaṃ so indako yakkho  dajjā dānaṃ parittakaṃ
                      atirocati amhehi            cando tāragaṇe yathā (iti).
      |106.308| Ujjaṅgale 4- yathā khette   bījaṃ bahuṃpi ropitaṃ
                      na phalaṃ vipulaṃ hoti 5-        napi toseti kassakaṃ
      |106.309| tatheva dānaṃ bahukaṃ        dussīlesu patiṭṭhitaṃ
                      na phalaṃ vipulaṃ hoti 5-        napi toseti dāyakaṃ.
      |106.310| Yathāpi bhaddake khette bījaṃ appampi ropitaṃ
                      sammādhāraṃ pavecchante   phalaṃ toseti kassakaṃ
      |106.311| tatheva sīlavantesu        guṇavantesu tādisu
                      appakaṃpi kataṃ kāraṃ          puññaṃ hoti mahapphalanti.
      |106.312| Viceyya dānaṃ dātabbaṃ    yattha dinnaṃ mahapphalaṃ
@Footnote: 1 Yu. pabhāvento .  2 Ma. vacanamabravi .  3 Ma. santiketi .  4 Yu. ujjhaṅgale.
@5 Ma. na vipulaphalaṃ hoti. Yu. na vipulaṃ na phalaṃ hoti.
                       Viceyya dānaṃ datvāna   saggaṃ gacchanti dāyakā.
      |106.313| Viceyya dānaṃ sugatappasaṭṭhaṃ
                      ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke
                      etesu dinnāni mahapphalāni
                      bījāni vuttāni yathā sukhetteti.
                    Aṅkurapetavatthu navamaṃ.
[107] |107.314| 10 Divāvihāragataṃ bhikkhuṃ    gaṅgātīre nisinnakaṃ
                    taṃ petī upasaṅkamma           dubbaṇṇā bhīrudassanā
      |107.315| kesā cassā atidīghā  yāva bhummāvalambare
                    kesehi sā paṭicchannā      samaṇaṃ etamabrūvīti.
      |107.316| Pañcapaṇṇāsavassāni    yato kālakatā ahaṃ
                    nābhijānāmi bhuttaṃ vā       pītaṃ vā pana pānīyaṃ
                    dehi tvaṃ pānīyaṃ bhante       tasitā pānīyāya meti.
      |107.317| Ayaṃ sītodakā gaṅgā    himavantato sandati
                     piva etto gahetvāna      kiṃ maṃ yācasi pānīyaṃ (iti).
      |107.318| Sacāhaṃ bhante gaṅgāya  sayaṃ gaṇhāmi pānīyaṃ
                     lohitaṃ me parivattati         tasmā yācāmi pānīyaṃ (iti).
      |107.319| Kinnu kāyena vācāya  manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena          gaṅgā te hoti lohitaṃ (iti).
      |107.320| Putto me uttaro nāma   saddho āsi upāsako
                     So ca mayhaṃ akāmāya       samaṇānaṃ pavecchati
      |107.321| cīvaraṃ piṇḍapātañca   paccayaṃ sayanāsanaṃ.
                     Tamahaṃ paribhāsāmi            maccherena upaddutā
      |107.322| yantaṃ mayhaṃ akāmāya  samaṇānaṃ pavecchasi
                    cīvaraṃ piṇḍapātañca         paccayaṃ sayanāsanaṃ.
      |107.323| Etante paralokasmiṃ   lohitaṃ hotu uttara
                       tassa kammavipākena      gaṅgā me hoti lohitanti.
                  Uttaramātupetivatthu dasamaṃ.
     [108] |108.324| 11 Ahaṃ pure pabbajitassa bhikkhuno
                 suttaṃ adāsi upagamma yācitā tassa
                 vipāko vipulaṃ phalūpalabbhati
                 bahū 1- ca me uppajjare vatthakoṭiyo.
      |108.325| Pupphābhikiṇṇaṃ ramitaṃ vimānaṃ
                 anekacittaṃ naranārisevitaṃ
                 sāhaṃ bhuñjāmi ca pārupāmi ca
                 pahūtavittā na ca tāva khīyati.
      |108.326| Tasseva kammassa vipākamanvyā 2-
                 sukhañca sātañca idhūpalabbhati
                 sāhaṃ gantvā punadeva mānusaṃ
@Footnote: 1 Ma. bahukā .  2 anvāyātipi dissati.
                 Kāhāmi puññāni nayayyaputta manti.
      |108.327| Satta tuvaṃ vassasatā idhāgatā
                 jiṇṇā ca vuḍḍhā ca tahiṃ bhavissasi
                 sabbeva te kālakatā ca ñātakā
                 tvaṃ 1- tattha gantvāna ito karissasīti.
      |108.328| Satteva vassāni idhāgatāya me
                 dibbañca sukhañca samappitāya
                 sāhaṃ gantvā punareva mānusaṃ
                 kāhāmi puññāni nayayyaputta manti.
      |108.329| So taṃ gahetvāna pasayha bāhāyaṃ
                 paccānayitvāna punareva 2- theriṃ sudubbalaṃ
                 vajjesi aññaṃpi janaṃ idhāgataṃ
                 karotha puññāni sukhūpalabbhatīti.
      |108.330| Diṭṭhā mayā akatena sādhunā
                 petā vihaññanti tatheva mānusā
                 kammañca katvā sukhavedanīyaṃ
                 devā manussā ca sukhe ṭhitā pajāti.
                  Suttapetavatthu ekādasamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. kiṃ .  2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.
[109] |109.331| 12 Sovaṇṇasopāṇaphalakā    sovaṇṇavālukasanthatā 1-
                    tattha sogandhiyā vaggū              sucigandhā manoramā
      |109.332| nānārukkhehi sañchannā    nānāgandhasameritā
                    nānāpadumasañchannā            puṇḍarīkasamohatā 2-.
      |109.333| Surabhī sampavāyanti            manuññā māluteritā
                   haṃsakoñcābhirudā ca                cakkavākābhikujitā
      |109.334| nānādijagaṇākiṇṇā      nānāsaragaṇāyutā
                    nānāphaladharā rukkhā               nānāmāladharā 3- vanā.
      |109.335| Na manussesu īdisaṃ             nagaraṃ yādisaṃ idaṃ
                    pāsādā ca bahukā tuyhaṃ        sovaṇṇarūpiyamayā
                    daddallamānā ābhenti        samantā caturo disā.
      |109.336| Pañca dāsīsatā tuyhaṃ       yā temā paricārikā
                    tā kambukāyūradharā                kañcanācelabhūsitā 4-.
      |109.337| Pallaṅkā bahukā tuyhaṃ      sovaṇṇarūpiyamayā 5-
                     kadalīmigasañchannā               sajjā 6- goṇakasanthatā
      |109.338| yattha tuvaṃ vāsupagatā         sabbakāmasamiddhinī.
                    Sampattāya aḍḍharattāya       tato uṭṭhāya gacchasi
      |109.339| uyyānabhūmiṃ gantvāna       pokkharaññā samantato.
@Footnote: 1 Yu. ... saṇṭhitā .  2 Yu. ... samāgatā .  3 Ma. nānāpupphadhārā.
@4 Ma. kañcanāveḷabhūsitā 5 Yu. ruciyāmayā .  6 Yu. sañjāto
@goṇakasaṇṭhitā.
                        Tassā tīre tuvaṃṭhāsi            harite saddale subhe
      |109.340| tato te kaṇṇamuṇḍo ca    sunakho aṅgamaṅgāni khādati.
                    Yadā ca khāyitā āsi              aṭṭhisaṅkhalikā katā
                    ogāhasi pokkharaṇiṃ                hoti kāyo yathā pure.
      |109.341| Tato tvaṃ aṅgapaccaṅgī 1-   sucārū piyadassanā
                    vatthena pārupitvāna               āyāsi mama santikaṃ.
      |109.342| Kinnu kāyena vācāya manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena               kaṇṇamuṇḍo ca sunakho
                                aṅgamaṅgāni khādatīti.
      |109.343| Kimbilāyaṃ gahapati       saddho āsi upāsako
                tassāhaṃ bhariyā āsi             dussīlā aticārinī.
      |109.344| Evamāticaramānāya 2- sāmiko etadabrūvi 3-
                netaṃ channaṃ paṭirūpaṃ                yaṃ tvaṃ aticarāsi maṃ.
      |109.345| Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ    musāvādaṃ abhāsissaṃ
                nāhantaṃ aticarāmi               kāyena uda cetasā
      |109.346| sacāhantaṃ aticarāmi    kāyena uda cetasā
                ayaṃ kaṇṇamuṇḍo sunakho      aṅgamaṅgāni khādatu.
      |109.347| Tassa kammassa vipākaṃ   musāvādassa cūbhayaṃ
                sattavassasatāni 4- ca          anubhataṃ yatopi me
@Footnote: 1 uggacchantī. Ma. aṅgapaccaṅgā .  2 Ma. so maṃ aticaramānāya.
@3 Ma. etadabravi .  4 Ma. satteva.
                Kaṇṇamuṇḍo ca sunakho         aṅgamaṅgāni khādatīti.
      |109.348| Tvañca deva bahūpakāro  atthāya me idhāgato
                sumuttāhaṃ kaṇṇamuṇḍassa    asokā akutobhayā
      |109.349| nāhaṃ deva namassāmi   yācāmi añjalīkatā
                bhuñja amānuse kāme          rama deva mayā sahāti.
      |109.350| Bhuttā 1- amānusā kāmā   ramitomhi tayā saha
                tāhaṃ subhage yācāmi             khippaṃ paṭinayāhi manti.
                 Kaṇṇamuṇḍapetavatthu dvādasamaṃ.
[110] |110.351| 13 Ahu rājā brahmadatto    pañcālānaṃ rathesabho
                       ahorattānamaccayā            rājā kālamakrubbatha 2-.
      |110.352| Tassa āḷāhanaṃ gantvā   bhariyā kandati ubbarī
                      brahmadattaṃ apassantī        brahmadattāti kandati.
      |110.353| Isi ca tattha āgacchi         sampannacaraṇamuni
                      so ca tattha apucchittha          ye tattha su samāgatā
      |110.354| kassa cidaṃ āḷāhanaṃ         nānāgandhasameritaṃ
                      kassāyaṃ kandati bhariyā         ito dūragataṃ patiṃ
                      brahmadattaṃ apassantī        brahmadattāti kandati.
      |110.355| Te ca tattha viyākaṃsu          ye tattha su samāgatā
                      brahmadattassa bhadante       brahmadattassa mārisa
@Footnote: 1 Yu. bhutvā .  2 Sī. Yu. kālaṃ kari tadā.
      |110.356| Tassa idaṃ āḷāhanaṃ         nānāgandhasameritaṃ
                      tassāyaṃ kandati bhariyā         ito dūragataṃ patiṃ
                      brahmadattaṃ apassantī        brahmadattāti kandatīti.
      |110.357| Chaḷāsītisahassāni           brahmadattassa nāmakā
                      imasmiṃ āḷāhane daḍḍhā   tesaṃ kaṃ anusocasīti.
      |110.358| Yo rājā cūḷanīputto        pañcālānaṃ rathesabho
                      taṃ bhante anusocāmi            bhattāraṃ sabbakāmadanti.
      |110.359| Sabbevahesuṃ rājāno       brahmadattassa nāmakā
                      sabbeva cūḷanīputtā            pañcālānaṃ rathesabhā
      |110.360| sabbesaṃ anupubbena        mahesittaṃ akārayi
                      kasmā purimake hitvā          pacchimaṃ anusocasīti.
      |110.361| Ātume itthibhūtāya          dīgharattāya mārisa
                      yassā me itthibhūtāya          saṃsāre bahu bhāsasīti.
      |110.362| Ahu itthī ahu puriso         pasuyoniṃpi 1- āgamā
                      evametaṃ atītānaṃ                pariyanto na dissatīti.
      |110.363| Ādittaṃ vata maṃ santaṃ         ghatasittaṃva pāvakaṃ
                      vārinā viya osiñcaṃ             sabbaṃ nibbāpaye daraṃ
      |110.364| abbūḷhi 2- vata me sallaṃ   sokaṃ hadayanissitaṃ
                      yo me sokaparetāya             patisokaṃ apānudi.
@Footnote: 1 Yu. pasuṃ yoniṃpi  agamā .  2 Ma. abḷahī .  Yu. abbūḷhaṃ.
      |110.365| Sāhaṃ abbūḷhasallāsmi   sītibhūtāsmi nibbutā
                      na socāmi na rodāmi            tava sutvā mahāmunīti.
      |110.366| Tassa taṃ vacanaṃ sutvā          samaṇassa subhāsitaṃ
                      pattacīvaramādāya                pabbaji anagāriyaṃ
      |110.367| sā ca pabbajitā santā    agārasmā anagāriyaṃ
                      mettaṃ cittaṃ abhāvesi           brahmalokupapattiyā
      |110.368| gāmā gāmaṃ vicarantī         nigame rājadhāniyo.
                      Uruvelaṃ 1- nāma so gāmo  yattha kālamakrubbatha
      |110.369| mettacittaṃ ābhāvetvā 2- brahmalokupapattiyā
                      itthīcittaṃ virājetvā           brahmalokupagā ahūti.
                   Ubbarīpetavatthu terasamaṃ.
                        Uddānaṃ.
          Paṇḍumātā 3- patiyā ca      nandi kuṇḍalinā ghato
          dveseṭṭhī tantavāyo 4-       vihārasuttasovānaubbarīti 5-.
                    Ubbarīvaggo dutiyo.
                            -------------
                         Tatiyo cūḷavaggo
     [111] |111.370| 1 Abhijjamāne vārimhi  gaṅgāya idha gacchasi
                          naggo pubbaḍḍhapetova        mālādhārī alaṅkato
                          kuhiṃ gamissasi peto 6-          kattha vāso bhavissatīti.
@Footnote: 1 Ma. uruveḷā .  2 Yu. abhāvetvā .  3 Ma. mocakaṃ mātā mattā ca nandā.
@4 Ma. tunnavāyo ca uttarasuttakaṇṇaubbarīti .  5 idaṃ uddānaṃ na dissati.
@6 Ma. peta.
      |111.371| Cundaṭṭhilaṃ 1- gamissāmi    peto so iti bhāsati 2-
                     antare vāsabhagāmaṃ                bārāṇasiyā 3- va santike.
      |111.372| Tañca disvā mahāmatto   koliyo iti vissuto
                     sattubhattañca petassa          pītakañca yugaṃ adā.
      |111.373| Nāvāya tiṭṭhamānāya       kappakassa adāpayi
                     kappakassa padinnamhi            ṭhāne petassa dissatha.
      |111.374| Tato suvatthavasano             mālādhārī alaṅkato
                     ṭhāne ṭhitassa petassa             dakkhiṇā upakappatha
                     tasmā dajjetha petānaṃ           anukampāya punappunanti.
      |111.375| Sāhunnavāsino 4- eke    aññe kesanivāsino 5-
                     petā bhattāya gacchanti          pakkamanti diso disaṃ.
      |111.376| Dūrepeke 6- padhāvitvā     aladdhā ca nivattare
                     chātā pamucchitā gantvā 7-  bhūmiyaṃ paṭisumbhitā
      |111.377| keci tattha ca patitā 8-      bhūmiyaṃ paṭisumbhitā
                     pubbe akatakalyāṇā           aggidaḍḍhāva ātape.
      |111.378| Mayaṃ 9- pubbe pāpadhammā     gharaṇī kulamātaro
                     santesu deyyadhammesu            dīpaṃ nākamha attano.
@Footnote: 1 Yu. cundatthiyaṃ .  2 Yu. bhāsasi .  3 Ma. bārāṇasiṃ ca ... .  4 Ma. sātunna ....
@5 Ma. ... vāsinā .  6 Ma. Yu. dūre eke .  7 Ma. Yu. bhantā .  8 Ma. te ca tattha
@8 Ma. te ca tattha papatitā .  9 Yu. mayampi.
      |111.379| Pahūtaṃ annapānaṃ hi            apissu 1- avakirīyati
                     samaggate 2- pabbajite         na ca kiñci adamhase.
      |111.380| Akammakāmā alasā         sādhukāmā mahagghasā
                     ālopapiṇḍadātāro           paṭiggahe paribhāsitā 3-.
      |111.381| Te gharā tā va dāsiyo       tānevābharaṇāni no
                     te aññe paricārenti 4-     mayaṃ dukkhassa bhāgino
      |111.382| veṇiṃ vā avaññā honti  rathakārī ca dubbhikā
                     caṇḍālī kapaṇā honti        kappakā 6- ca punappunaṃ.
      |111.383| Yāni yāni nihīnāni          kulāni kapaṇāni ca
                     tesu tesveva jāyanti            esā maccharino gati.
      |111.384| Pubbe ca katakalyāṇā     dāyakā vītamaccharā
                     saggante paripūrenti             obhāsenti ca nandanaṃ.
      |111.385| Vejayante ca pāsāde       ramitvā kāmakāmino
                     uccākulesu jāyanti             sabhogesu tato cutā.
      |111.386| Kūṭāgāre ca pāsāde      pallaṅke goṇakatthate 7-
                     vījitaṅgā morahatthehi            kule jātā yasassino.
      |111.387| Aṅgato aṅgaṃ 8- gacchanti  mālādhārī alaṅkatā
                     jātiyo 9- upatiṭṭhanti         sāyaṃ pātaṃ sukhesino.
@Footnote: 1 Yu. apisu .  2 Yu. samāgate .  3 Ma. Yu. paribhāsimhase .  4 Yu. parihārenti.
@5 Ma. veṇī .  6 Yu. nhāminī .  7 Yu. goṇasaṇṭhite .  8 Yu. aṅkato aṅkaṃ.
@9 Ma. bhātiyo.
      |111.388| Nayidaṃ akatapuññānaṃ          katapuññānamevidaṃ
                     asokaṃ nandanaṃ rammaṃ                tidasānaṃ mahāvanaṃ
      |111.389| sukhaṃ akatapuññānaṃ             idha natthi parattha ca
                     sukhañca katapuññānaṃ              idha ceva parattha ca.
      |111.390| Tesaṃ sahabyakāmānaṃ           kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ
                     katapuññā hi modanti            sagge bhogasamaṅginoti.
                     Abhijjamānapetavatthu paṭhamaṃ.
     [112] |112.391| 2 Kuṇḍinagariyo thero   sānavāsinivāsiko 1-
                               poṭṭhapādoti nāmena    samaṇo bhāvitindriyo.
      |112.392| Tassa mātā pitā bhātā      duggatā yamalokikā
                       pāpakammaṃ karitvāna              petalokaṃ ito gatā.
      |112.393| Te duggatā sūcikaṭṭhā          kilantā naggino kisā
                       ottappantā 2- mahattāsā    na dessanti kurūrino.
      |112.394| Tassa bhātā vitaritvā          naggo ekapathekako
                      catukuṇḍiko bhavitvāna            therassa dassayitumaṃ.
      |112.395| Thero cāmanasikatvā            tuṇhībhūto atikkami 3-
                      so ca viññāpayi theraṃ             bhātā petaṃ 4- gato ahaṃ.
      |112.396| Mātā pitā ca te bhante      duggatā yamalokikā
@Footnote: 1 Yu. sānuvāsinivāsino .  2 Ma. Yu. uttasantā mahātāsā .  3 Yu. apakkami.
@3 Yu. apakkami. 4 Yu. petāgato.
                      Pāpakammaṃ karitvāna             petalokaṃ ito gatā
      |112.397| te duggatā sūcikaṭṭhā       kilantā naggino kisā
                       ottappantā 1- mahattāsā   na dessanti kurūrino.
      |112.398| Anukampassu kāruṇiko      datvā anvādisāhi no
                       tava dinnena dānena             yāpessanti kurūrinoti.
      |112.399| Thero caritvā piṇḍāya     bhikkhū aññe ca dvādasa
                       ekajjhaṃ sannipatiṃsu              bhattavissaggakāraṇā.
      |112.400| Thero sabbepi te āha       yathā laddhaṃ dadātha me
                      saṅghabhattaṃ karissāmi             anukampāya ñātīnaṃ.
      |112.401| Niyyādayiṃsu 2- therassa     thero saṅghaṃ nimantayi
                      datvā anvādisi thero          pitu mātu ca bhātuno
                      idaṃ me ñātīnaṃ hotu             sukhitā hontu ñātayo.
      |112.402| Samanantarānudiṭṭhe           bhojanaṃ upapajjatha
                       suciṃ paṇītaṃ sampannaṃ             anekarasabyañjanaṃ
      |112.403| tato uddissati 3- bhātā  vaṇṇavā balavā sukhī.
                      Pahūtaṃ bhojanaṃ bhante               passa naggamhase mayaṃ
                      tathā bhante parakkamma 4-    yathā vatthaṃ labhāmhase.
      |112.404| Thero saṅkārakūṭato          uccinitvāna nantake
@Footnote: 1 Yu. uttasantā mahātāsā .  2 Yu. niyyātayiṃsu .  3 Ma. uddassayī.
@4 Yu. parakkāma.
                    Pilotikaṃ paṭaṃ katvā                  saṅghe cātuddise adā.
      |112.405| Datvā anvādisi thero         pitu mātu ca bhātuno
                      idaṃ me ñātīnaṃ hotu               sukhitā hontu ñātayo.
      |112.406| Samanantarānudiṭṭhe             vatthāni upapajjiṃsu 1-
                      tato suvatthavasano                  therassa dassayītumaṃ.
      |112.407| Vaṇṇavā balavā sukhī 2-       yāvatā nandarājassa
                      vijitasmiṃ paṭicchādā               tato bahuttarā bhante.
      |112.408| Vatthānicchādanāni no        koseyyakambalīyāni
                       khomakappāsikāni ca              vipulā ca mahagghā ca
      |112.409| te cākāsevalambare 3-      te mayaṃ paridahāma
                                yaṃ yaṃ hi manaso piyaṃ
                      tathā bhante parakkāma             yathā gehaṃ labhāmase.
      |112.410| Thero paṇṇakuṭiṃ katvā         saṅghe cātuddise adā.
                      Datvā ca 4- uddisi thero        pitu mātu ca bhātuno
                     idaṃ me ñātīnaṃ hotu                sukhitā hontu ñātayo.
      |112.411| Samanantarānudiṭṭhe             gharāni upapajjiṃsu 1-
                      kūṭāgārā nivesanā               vibhattā bhāgaso mitā.
      |112.412| Na manussesu īdisā             yādisā no gharā idha
                      api dibbesu yādisā              tādisā no gharā idha
@Footnote: 1 Ma. udapajjisuṃ .  2 Ma. Yu. vaṇṇavā ... sukhīti ime pāṭhā natthi.
@3 Ma. pākāsevalambare. 4 Ma. Yu. anvādisi.
      |112.413| Daddallamānā ābhenti  samantā caturo disā.
                       Tathā bhante parakkama           yathā pānaṃ labhāmase.
      |112.414| Thero karakaṃ 1- pūretvā     saṅghe cātuddise adā.
                      Datvā anvādisi thero          pitu mātu ca bhātuno
                      idaṃ me ñātīnaṃ hotu             sukhitā hontu ñātayo.
      |112.415| Samanantarānudiṭṭhe          pānīyaṃ upapajjatha 2-
                      gambhīrā caturassā ca            pokkharaññā 3- sunimmitā
      |112.416| sītudakā supatitthā ca       sītā appaṭigandhiyā
                      padumuppalasañchannā          vārikiñjakkhapūritā.
      |112.417| Tattha nahātvā pivitvā    therassa paṭidassayuṃ
                       pahūtaṃ pānīyaṃ bhante             pāpā 4- dukkhaphalanti no
      |112.418| āhiṇḍamānā khañjāma  sakkhare kusakaṇṭake
                      tathā bhante parakkama            yathā yānaṃ labhāmase.
      |112.419| Thero sipāṭikaṃ laddhā        saṅghe cātuddise adā.
                      Datvā anvādisi thero          pitu mātu ca bhātuno
                     idaṃ me ñātīnaṃ hotu              sukhitā hontu ñātayo.
      |112.420| Samanantarānudiṭṭhe          petā rathena māgamuṃ
                      anukampitamha bhadante         bhattena chādanena ca
      |112.421| gharena pānīyadānena        yānadānena cūbhayaṃ
                      muniṃ kāruṇikaṃ loke         taṃ 5- bhante vanditumāgatāti.
                             Sānuvāsittherapetavatthu 6- dutiyaṃ.
@Footnote: 1 Ma.karaṇaṃ. 2 Ma. udapajjatha .  3 pokkharañño. 4 Ma. pādā dukkhā.
@5 Ma. ayaṃ pāṭho natthi .  6 Ma. sāṇavāsītherapetavatthu.
     [113] |113.422| 3 Veḷuriyatthambhaṃ ruciraṃ pabhassaraṃ
                 vimānamāruyha anekacittaṃ
                 tatthacchasi devi mahānubhāve
                 pathaddhani paṇṇaraseva cando.
      |113.423| Vaṇṇo ca te kanakassa sannibho
                 uttamarūpo 1- bhusadassaneyyo
                 pallaṅkaseṭṭhe atule nisinnā
                 ekā tuvaṃ natthi tuyhaṃ sāmiko.
      |113.424| Imā ca te pokkharaññā samantato 2-
                 pahūtamāsā 3- bahupuṇḍarīkā
                 sovaṇṇacuṇṇehi samantamotatā 4-
                 na tattha paṅko paṇṇako 5- ca vijjati.
      |113.425| Haṃsāpime dassanīyā manoramā
                 udakasmiṃ anupariyanti sabbadā
                 samayya vaggūpanadanti sabbe
                 bindussarā 6- dundubhīnaṃ va ghoso.
      |113.426| Daddallamānā yasasā yasassinī
                 nāvāya ca tvaṃ avalamba tiṭṭhasi
@Footnote: 1 Yu. uggatarūpo. Ma. uttatta rūpo .  2 Ma. pokkharaṇī samantā. Yu. samaṅgato.
@3 Ma. pahūtamalyā .  4 Ma. samantamotthatā. Yu. suvaṇṇacuṇṇehi samaṅgamotakā.
@5 Yu. palāko .  6 Yu. vindussarā.
                 Āḷārapamhe hasite piyaṃvade
                 sabbaṅgakalyāṇi bhusaṃ virocasi.
      |113.427| Idaṃ vimānaṃ virajaṃ sameṭṭhitaṃ
                 uyyānavanaṃ 1- ratinandavaḍḍhanaṃ
                 icchāmi te 2- nāri anomadassane
                 tayā saha nandane idha moditunti.
      |113.428| Karohi kammaṃ idha vedanīyaṃ
                 cittañca te idha nitañca 3- hotu
                 katvāna kammaṃ idha modanīyaṃ 4-
                 evaṃ mamaṃ lacchasi kāmakāmininti.
      |113.429| Sādhūti so tassā paṭisuṇitvā
                 akāsi kammaṃ tahiṃ 5- vedanīyaṃ
                 katvāna kammaṃ tahiṃ vedanīyaṃ
                 uppajji 6- māṇavo tassā sahabyatanti.
                   Rathakārīpetavatthu tatiyaṃ.
                     Bhāṇavāraṃ dutiyaṃ.
     [114] |114.430| 4 Bhūsāni eko 7- sāliṃ punāparo
                 ayañca 8- nārī sakamaṃsalohitaṃ
@Footnote: 1 Yu. uyyānavantaṃ .  2 Yu. icchāmahaṃ .  3 Ma. natañca. Yu. nītaṃ bhavatu.
@4 Ma. vedanīyaṃ .  5 Yu. sahavedanīyaṃ .  6 Ma. upapajji so ... .  7 Yu. eke ...
@punāpare .  8 Yu. aññā.
                 Tvañca gūthaṃ asuciṃ 1- akantaṃ
                 paribhuñjasi kissa ayaṃ vipākoti.
      |114.431| Ayaṃ pure mātaraṃ hiṃsati    ayaṃ pana kūṭavāṇijo
                    ayaṃ maṃsāni khāditvā         musāvādena vañceti.
      |114.432| Ahaṃ manussesu manussabhūtā
                 agārinī sabbakulassa issarā.
                    Santesu parigūyhāmi          mā ca kiñci ito adaṃ
      |114.433| musāvādena chādemi    natthi etaṃ mama gehe
                   sace santaṃ parigūyhāmi        gūthaṃ 2- me hotu bhojanaṃ.
      |114.434| Tassa kammavipākena     musāvādassa cūbhayaṃ
                   sugandhasālino bhattaṃ           gūthaṃ me parivattati.
      |114.435| Avajjāni 3- ca kammāni na hi kammaṃ vinassati
                    duggandhaṃ kimīnaṃ mīḷhaṃ         bhuñjāmi ca pivāmi cāti.
                    Bhusapetavatthu catutthaṃ.
     [115] |115.436| 5 Accherarūpaṃ sugatassa ñāṇaṃ
                 satthā yathā puggalaṃ byākāsi
                 ussannapuññāpi bhavanti heke
                 parittapuññāpi bhavanti heke.
      |115.437| Ayaṃ kumāro sīvathikāya chaḍḍito
@Footnote: 1 Yu. asuciakantikaṃ .  2 Ma. Yu. gūtho .  3 Yu. avañjhāni.
                 Aṅguṭṭhasnehena yāpesi rattiṃ.
                 Na yakkhabhūtā na sirisapā 1- vā
                 viheṭhayeyyuṃ katapuññakumāraṃ
      |115.438| sunakhāpi imassa palihiṃsu pāde
                 dhaṅkā siṅgālā parivattayanti.
                 Gabbhāsayaṃ pakkhigaṇā haranti
                 kākā pana akkhimalaṃ haranti
      |115.439| na imassa rakkhaṃ vidahiṃsu keci
                 na osathaṃ sāsapadhūpanaṃ vā.
                 Nakkhattayogaṃ pana 2- uggahesuṃ
                 na sabbadhaññānipi ākiriṃsu
      |115.440| etādisaṃ uttamakicchapattaṃ
                 rattābhataṃ sīvathikāya chaḍḍitaṃ.
                 Navanītapiṇḍaṃ 3- viya vedhamānaṃ
                 sasaṃsayaṃ jīvitasāvasesaṃ
      |115.441| tamaddasa devamanussapūjito
                 disvā pana 4- byākari bhūripañño
                 ayaṃ kumāro nagarassimassa
                 aggakuliko bhavissati bhogavā 5- ca
@Footnote: 1 Yu. siriṃsapā. Ma. sarīsapā .  2 Yu. pi na .  3 Ma. nonītapiṇḍaṃva pavedhamānaṃ.
@Yu. nonītapiṇḍaṃ .  4 Yu. va taṃ .  5 Ma. bhogato.
      |115.442| Kissa vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ
                 kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko
                 etādisaṃ byasanaṃ pāpuṇitvā
                 taṃ tādisaṃ paccanubhossatiddhinti.
      |115.443| Buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa
                 pūjaṃ akāsi janatā uḷāraṃ
                 tatrassa cittassa ahu aññathattaṃ
                 vācaṃ abhāsi pharusaṃ asabbhaṃ
      |115.444| so taṃ vitakkaṃ paṭivinodayitvā
                 pītipasādaṃ paṭiladdhā pacchā
                 tathāgataṃ jetavane vasantaṃ
                 yāguyā upaṭṭhāsi so 1- sattarattaṃ.
      |115.445| Tassa vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ
                 tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko
                 etādisaṃ byasanaṃ pāpuṇitvā
                 taṃ tādisaṃ paccanubhossatiddhiṃ.
      |115.446| Ṭhatvāna so vassasataṃ idheva
                 sabbehi kāmehi samaṅgibhūto
                 kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ
                 sahabyataṃ gacchati vāsavassāti 2-.
                 Kumārapetavatthu pañcamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.
     [116] |116.447| 6 Naggā dubbaṇṇarūpāsi   kīsā dhamanisanthatā 1-
                   upphāsulike kīsike             kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasati.
      |116.448| Ahaṃ bhadante petīmhi    duggatā yamalokikā
                   pāpakammaṃ karitvāna           petalokaṃ ito gatā (ti).
      |116.449| Kinnu kāyena vācāya   manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena          petalokaṃ ito gatā (ti).
      |116.450| Anavajjesu titthesu       vicini aḍḍhamāsakaṃ
                    santesu deyyadhammesu       dīpaṃ nākāsimattano.
      |116.451| Nadiṃ upemi tasitā        rittakā parivattati
                   chāyaṃ upemi uṇhesu          ātapo parivattati.
      |116.452| Aggivaṇṇo ca me vāto  ḍahanto upavāyati
                   etañca bhante arahāmi      aññañca pāpakaṃ tato.
      |116.453| Gantvāna hatthinīpuraṃ 2- vajjesi mayhaṃ mātaraṃ
                    dhītā ca te mayā diṭṭhā      duggatā yamalokikā
                    pāpakammaṃ karitvāna          petalokaṃ ito gatā.
      |116.454| Atthi ca me ettha nikkhittaṃ   anakkhātañca taṃ mayā
                   cattāri satasahassāni         pallaṅkassa ca heṭṭhato.
      |116.455| Tato me dānaṃ dadātu    tassā ca hotu jīvikā
                    dānaṃ datvā ca me mātā    dakkhiṇaṃ anvādissatu 3- me 4-
@Footnote: 1 Yu. ...saṇṭhitā .  2 Ma. hatthiniṃ puraṃ. evamuparipi. Yu. hastinīpuraṃ.
@3 Sī. Yu. anudissatu. Ma. anudicchatu .  4 Ma. mesaddo natthi.
                    Tadāhaṃ sukhitā hessaṃ          sabbakāmasamiddhinīti.
      |116.456| Sādhūti so tassā 1- paṭisuṇitvā   gantvāna hatthinīpuraṃ 2-
                      tassā avoca mātaraṃ        dhītā ca te mayā diṭṭhā
                      duggatā yamalokikā        pāpakammaṃ karitvāna
                      petalokaṃ ito gatā         sā maṃ tattha samādapesi.
      |116.457| Gantvāna hatthinīpuraṃ 2- vajjesi mayhaṃ mātaraṃ
                      dhītā ca te mayā diṭṭhā    duggatā yamalokikā
                      pāpakammaṃ karitvāna        petalokaṃ ito gatā.
      |116.458| Atthi ca me ettha nikkhittaṃ    anakkhātañca taṃ mayā
                      cattāri satasahassāni      pallaṅkassa ca heṭṭhato.
      |116.459| Tato me dānaṃ dadātu    tassā ca hotu jīvikā
                      dānaṃ datvā ca me mātā  dakkhiṇaṃ anvādissatu me
                      tadāhaṃ sukhitā hessaṃ        sabbakāmasamiddhinīti.
      |116.460| Tato hi sā dānaṃ adāsi 3-    datvā ca 4- tassā dakkhiṇamādisi
                      petī ca sukhitā āsi         tassā cāpi sujīvikāti.
                                  Serinīpetavatthu chaṭṭhaṃ.
     [117] |117.461| 7 Naranārīpurakkhato yuvā  rajanīye kāmaguṇehi 5- sobhasi
                    divasaṃ anubhosi kāraṇaṃ        kiṃ akāsi purimāya jātiyāti.
      |117.462| Ahaṃ rājagahe ramme      ramaṇīye giribbaje
@Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi .  2 Ma. gantvāna hatthinīpuranti dve pāṭhā natthi.
@Yu. hastinīpuraṃ .  3 ma dānamadā .  4 Ma. datvā cāti ayaṃ pāṭho natthi.
@5 Ma. rajanīyehi kāmehi.
                    Migaluddo pure āsiṃ          lohitapāṇī dāruṇo.
      |117.463| Avirodhakaresu pāṇīsu    puthusattesu 1- paduṭṭhamānaso
                    vicari 2- atidāruṇo sadā   parahiṃsāya rato asaññato.
      |117.464| Tassa me sahāyo suhadayo   saddho āsi upāsako
                    so hi 3- maṃ anukampanto   nivāresi punappunaṃ
      |117.465| mākāsi pāpakaṃ kammaṃ   mā tāta duggatiṃ agā
                    sace icchasi pecca sukhaṃ        virama pāṇavadhaṃ asaṃyamaṃ 4-.
      |117.466| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā    sukhakāmassa hitānukampino
                    nākāsiṃ sakalānusāsaniṃ     cirapāpābhirato abuddhimā.
      |117.467| So maṃ puna bhūrisumedhaso  anukampāya saṃyame nivesayi
                     sace divā hanasi pāṇino   atha te rattiṃ bhavatu saṃyamo.
      |117.468| Svāhaṃ divā hanitvāna pāṇino  virato rattiṃ ahosi saṃyato
                         rattāhaṃ parihāremi 5-      divā khajjāmi duggato.
      |117.469| Tassa kammassa kusalassa   anubhomi rattiṃ amānusiṃ
                       divā paṭihatāva kukkurā      upadhāvanti samantā khādituṃ
      |117.470| ye ca te satatānuyogino   dhuvaṃ payuttā sugatassa sāsane
                      maññāmi te amatameva        kevalaṃ adhigacchanti
                                padaṃ asaṅkhatanti.
                   Migaluddapetavatthu sattamaṃ.
@Footnote: 1 Yu. puthusantesu .  2 Ma. vicariṃ .  3 Ma. pi. Yu. ca .  4 Ma. pāṇavadhā asaṃyamā.
@5 Ma. paricāremi.
     [118] |118.471| 8 Kūṭāgāre ca pāsāde    pallaṅke goṇasaṇṭhite 1-
                               pañcaṅgikena turiyena          ramasi suppavādite.
      |118.472| Tato ratyā vivasāne 2-  suriyuggamanaṃ 3- pati
                    apaviṭṭho 4- susānasmiṃ       bahuṃ dukkhaṃ nigacchasi.
      |118.473| Kinnu kāyena vācāya     manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena            idaṃ dukkhaṃ nigacchasīti.
      |118.474| Ahaṃ rājagahe ramme        ramaṇīye giribbaje
                    migaluddo pure āsiṃ            luddo āsiṃ asaññato.
      |118.475| Tassa me sahāyo suhadayo  saddho āsi upāsako
                    tassa kulupako bhikkhu             āsi gotamasāvako.
      |118.476| So hi maṃ anukampanto    nivāresi punappunaṃ
                    mākāsi pāpakaṃ kammaṃ          mā tāta duggatiṃ agā
                    sace icchasi pecca sukhaṃ          virama pāṇavadhaṃ asaṃyamaṃ.
      |118.477| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā      sukhakāmassa hitānukampino
                    nākāsiṃ sakalānusāsaniṃ        cirapāpābhirato abuddhimā.
      |118.478| So maṃ puna bhūrisumedhaso    anukampāya saṃyame nivesayi
                     sace divā hanasi pāṇino     atha te rattiṃ bhavatu saṃyamo.
      |118.479| Svāhaṃ divā hanitvā pāṇino    virato rattiṃ ahosi saṃyato
                    rattāhaṃ parihāremi              divā khajjāmi duggato.
@Footnote: 1 Ma. gonakatthate .  2 Yu. vivāsanena .  3 Yu. suriyassuggamanaṃ .  4 Yu. apaviṭṭhe.
      |118.480| Tassa kammassa kusalassa  anubhomi rattiṃ amānusiṃ
                      divā paṭihatāva kukkurā      upadhāvanti samantā khādituṃ
      |118.481| ye ca te satatānuyogino dhuvaṃ payuttā sugatassa sāsane
                      maññāmi te amatameva      kevalaṃ adhigacchanti
                                padaṃ asaṅkhatanti.
                 Dutiyamigaluddapetavatthu aṭṭhamaṃ.
     [119] |119.482| 9 Mālī kirīṭī 1- kāyūrī   gattā te candanussadā
                               pasannamukhavaṇṇosi          suriyavaṇṇova sobhasi.
      |119.483| Amānusā parisajjā    ye te me parivārikā
                    dasa kaññāsahassāni      yā temā paricārikā.
      |119.484| Tā kambukāyūradharā    kañcanacelabhūsitā
                    mahānubhāvosi tuvaṃ           lomahaṃsanarūpavā.
      |119.485| Piṭṭhimaṃsāni attano  sāmaṃ ukkacca 2- khādasi
                    kinnu kāyena vācāya      manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena        piṭṭhimaṃsāni attano
                         sāmaṃ ukkacca 2- khādasi.
      |119.486| Attanohaṃ anatthāya   jīvaloke acarissaṃ
                    pesuññamusāvādena    nikativañcanāya ca.
      |119.487| Tatthāhaṃ parisaṃ gantvā  saccakāle upaṭṭhite
@Footnote: 1 Ma. kiriṭī .  2 Yu. ukkantvā.
                   Atthaṃ dhammaṃ nirakatvā 1-    adhammamanuvattissaṃ 2-.
     |119.488| Evaṃ so khādatattānaṃ    yo hoti piṭṭhimaṃsiko
                    yathāhaṃ ajja khādāmi        piṭṭhimaṃsāni attano.
      |119.489| Tayidaṃ tayā nārada sāmaṃ diṭṭhaṃ
                 anukampakā ye kusalā vadeyyuṃ
                 mā pesuṇaṃ mā ca musā bhaṇi
                 mā khosi piṭṭhimaṃsiko tuvanti.
                 Kūṭavinicchayakapetavatthu 3- navamaṃ.
     [120] |120.490| 10 Antalikkhasmiṃ tiṭṭhanto   duggandho pūti vāyasi
                    mukhañca te kimiyo pūtigandhaṃ   khādanti kiṃ kammamakāsi pubbe.
      |120.491| Tato satthaṃ gahetvāna     okkantanti 4- punappunaṃ
                    khārena paripphositvā          okkantanti punappunaṃ.
      |120.492| Kinnu kāyena vācāya     manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                   kissa kammavipākena             idaṃ dukkhaṃ nigacchasi.
      |120.493| Ahaṃ rājagahe ramme        ramaṇīye giribbaje
                    issaro dhanadhaññassa          supahūtassa mārisa.
      |120.494| Tassāyaṃ me bhariyā ca     dhītā ca suṇisā ca me
                   tamālaṃ uppalañcāpi          paccagghañca vilepanaṃ
                   thūpaṃ harantiyo vāresiṃ            taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā.
@Footnote: 1 Ma. nirākatvā. Yu. niraṃkatvā .  2 Yu. ...tiyaṃ.
@3 Ma. kūṭavinicchayikapetavatthu .  4 Yu. urena kantanti.
      |120.495| Chaḷāsītisahassāni         mayaṃ paccattavedanā
                    thūpapūjaṃ vivaṇṇetvā           pacāma niraye bhusaṃ
      |120.496| ye ca kho thūpapūjāya        vattante arahato mahe.
                    Ādīnavaṃ pakāsenti            vivecayetha no 1- tato
      |120.497|  imā ca passa āyantiyo   māladhārī alaṅkatā.
                    Mālāvipākaṃ anubhontiyo    samiddhā tā yasassiyo 2-
     |120.498| tañca disvāna accheraṃ    abbhūtaṃ lomahaṃsanaṃ.
                    Namo karonti sappaññā    vandanti taṃ mahāmuniṃ
     |120.499| sohaṃ nūna 3- ito gantvā    yoniṃ laddhāna mānusiṃ
                      thūpapūjaṃ karissāmi             appamatto punappunanti.
                              Dhātuvivaṇṇapetavatthu dasamaṃ.
                                       Uddānaṃ
          abhijjamāno koṇḍañño 4-   rathakārī bhusena ca
          kumāro bhaṇikā 5- ceva           dve luddā piṭṭhipūjayo
                            vaggo tena vuccatīti 6-.
                               Cūḷavaggo tatiyo.
                                   -------------
@Footnote: 1 Ma. ne .  2 Ma. Yu. yasassiniyo .  3 Yu. dāni .  4 Ma. kuṇḍiyo.
@5 Ma. gaṇikā .  6 Ma. pavuccatīti. Yu. idaṃ udadānaṃ na dissati.
                     Catuttho mahāvaggo
     [121] |121.500| 1 Vesāli nāma nagaratthi vajjīnaṃ
                 tattha ahu licchavi ambasakkharo 1-
                 disvāna petaṃ nagarassa bāhiraṃ
                 tattheva pucchittha taṃ kāraṇatthiko.
      |121.501| Seyyā 2- nisajjā nayimassa atthi
                 abhikkamo natthi paṭikkamo ca 3-
                 asītapītaṃ khāyitavatthabhogā
                 paricārikā 4- sāpi imassa natthi.
      |121.502| Ye ñātakā diṭṭhasutā suhajjā
                 anukampakā yassa ahesuṃ pubbe
                 daṭṭhuṃpi dāni na labhanti 5- taṃpi
                 virājitatto hi janena tena.
      |121.503| Na duggatassa 6- bhavanti mittā
                 jahanti mittā vikalaṃ viditvā
                 atthañca disvā parivārayanti
                 bahū ca mittā uggatassa honti.
      |121.504| Nihīnattho 7- sabbabhogehi kiccho 8-
@Footnote: 1 Ma. ammasakkaro .  2 Yu. seyyo .  3 Yu. vā .  4 Ma. paricāraṇā.
@5 Ma. diṭṭhumpi te dāni na taṃ labhanti .  6 Ma. oggatattassa .  7 Ma. nihīnatto.
@7 Ma. nihīnatto. 8 Yu. ayaṃ pāṭho na dissati.
                 Sammakkhito saṃparibhinnagatto
                 ussāvabinduva palimpamāno
                 ajja suve jīvitassuparodho 1-.
      |121.505| Etādisaṃ uttamakicchapattaṃ
                 uttāsitaṃ picumandassa 2- sūle
                 atha tvaṃ kena vaṇṇena vadesi
                 yakkha jīva bho jīvitameva seyyoti.
      |121.506| Sālohito eso ahosi mayhaṃ
                 ahaṃ sarāmi purimāya jātiyā
                 disvā ca me kāruññaṃ ahosi
                 rāja mā pāpadhammo nirayaṃ patāyaṃ.
      |121.507| Ito cuto licchavi esa poso
                 sattussadaṃ nīrayaṃ ghorarūpaṃ
                 uppajjati dukkaṭakammakārī
                 mahābhitāpaṃ kaṭukaṃ bhayānakaṃ.
      |121.508| Anekabhāgena guṇena seyyo
                 ayameva sūlo nirayena tena
                 mā 3- ekantadukkhaṃ kaṭukaṃ bhayānakaṃ
                 ekantatippaṃ nirayaṃ patāyaṃ.
@Footnote: 1 Ma. jīvitassūparodho. Yu. jīvitassaparodho .  2 Ma. pucimandassa .  3 Ma. māsaddo
@3 Ma. māsaddo na dissati.
      |121.509| Idañca sutvā vacanaṃ mameso
                 dukkhūpanīto vijaheyya pāpaṃ 1-
                 tasmā ahaṃ santike na bhaṇāmi
                 mā mekato jīvatassuparodhoti.
      |121.510| Aññāto eso purisassa attho
                 aññaṃpi icchāmase pucchituṃ tuvaṃ
                 okāsakammaṃ mama no sace karosi 2-
                 pucchāmihaṃ 3- na ca no kujjhitabbaṃ.
      |121.511| Addhā paṭiññā me tadā ahu
                 acikkhanā appasannassa hoti
                 akāmā saddheyyavacoti 4- katvā
                 pucchassu maṃ kāmaṃ yathā visayhanti.
      |121.512| Yaṃ kiñcāhaṃ cakkhunā passissāmi
                 sabbaṃpi tāhaṃ abhisaddaheyyaṃ
                 disvāpi taṃ nopi ce saddaheyya
                 kareyyāsi me yakkha niyassakammanti.
      |121.513| Saccappaṭiññā tava me sā hotu
                 sutvāna dhammaṃ labhassu pasādaṃ
@Footnote: 1 Yu. pāṇaṃ .  2 Ma. okāsakammaṃ sace no karosi .  3 pucchāma taṃ.
@4 Ma. akāmāsaddheyyavaheti.
                 Aññatthiko no ca paduṭṭhacitto
                 yante sutaṃ asutaṃ vāpi dhammaṃ.
                 Sabbaṃ akkhissaṃ yathā pajānaṃ
      |121.514| setena assena alaṅkatena
                 upayāsi sūlāvutakassa santike
                 yānaṃ idaṃ abbhūtaṃ dassaneyyaṃ
                 kissetaṃ kammassa ayaṃ vipāko.
      |121.515| Vesāliyā tassa 1- nagarassa majjhe
                 cikkhallamagge nagaraṃ 2- ahosi
                 gosīsamekāhaṃ pasannacitto
                 setuṃ 3- gahetvā nagarasmiṃ 4- nikkhipiṃ.
      |121.516| Etasmiṃ pādāni patiṭṭhapetvā
                 mayañca aññe ca atikkamimha 5-
                 yānaṃ idaṃ abbhūtaṃ dassaneyyaṃ
                 tasseva kammassa ayaṃ vipāko.
      |121.517| Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsati
                 gandho ca te sabbadisā pavāyati
                 yakkhiddhipattosi mahānubhāvo
                 naggo cāsi kissa ayaṃ vipāko.
@Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho na dissati .  2 Yu. cikkhalapabbe narakaṃ .  3 Ma. setaṃ .  4 Yu.
@4 Yu. narakasmiṃ .  5 Yu. añño ca atikkameyya.
      |121.518| Akkodhano niccapasannacitto
                 saṇhāhi vācāhi janaṃ upemi
                 tasseva kammassa ayaṃ vipāko
                 dibbo me vaṇṇo satataṃ pabhāsati.
      |121.519| Yasañca kittiñca dhamme ṭhitānaṃ
                 disvāna mantemi pasannacitto
                 tasseva kammassa ayaṃ vipāko
                 dibbo me gandho satataṃ pavāyati.
      |121.520| Sahāyānaṃ titthasmiṃ nahāyantānaṃ
                 thale gahetvā nidahissa dussaṃ
                 khiḍḍatthiko no ca paduṭṭhitto
                 tenamhi naggo kasirā pavutti.
      |121.521| Yo kīḷamāno ca karoti pāpaṃ
                 tassīdisaṃ kammavipākamāhu
                 akīḷamāno pana yo karoti
                 kiṃ tassa kammassa vipākamāhu.
      |121.522| Ye duṭṭhasaṅkappamanā manussā
                 kāyena vācāya ca saṅkiliṭṭhā
                 kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ
                 asaṃsayaṃ te nirayaṃ upenti.
      |121.523| Apare pana sugatiṃ 1- āsisamānā
                 dāne ratā saṅgahitattabhāvā
                 kāyassa bhedā abhisamparāyaṃ
                 asaṃsayaṃ te sugatiṃ upentīti.
      |121.524| Taṃ kinti jāneyyaṃ ahaṃ avecca
                 kalyāṇapāpassa ayaṃ vipāko
                 kiṃ vāhaṃ disvā abhisaddaheyyaṃ
                 ko vāpi maṃ saddahāpeyya etanti.
      |121.525| Disvā ca sutvā abhisaddahassu
                 kalyāṇapāpassa ayaṃ vipāko
                 kalyāṇapāpe ubhaye asante
                 siyā nu sattā sugatā duggatā vā.
      |121.526| No cettha kammāni kareyyuṃ maccā
                 kalyāṇapāpāni manussaloke
                 nāhesuṃ sattā sugatā duggatā vā
                 hīnā paṇītā ca manussaloke.
      |121.527| Yasmā ca kammāni karonti maccā
                 kalyāṇapāpāni manussaloke
                 tasmā [3]- sattā sugatā duggatā vā
@Footnote: 1 Yu. āsamānā .  2 Ma. hi.
                 Hīnā paṇītā ca manussaloke.
      |121.528| Dvayañca 1- kammānaṃ vipākamāhu
                 sukhassa dukkhassa ca vedanīyaṃ
                 tā devatā 2- parivārayanti
                 paccanti bālā dvayataṃ apassinoti.
      |121.529| Na matthi kammāni sayaṃ katāni
                 datvāpi me natthi so 3- ādiseyya
                 acchādanaṃ sayanamathannapānaṃ
                 tenamhi naggo kasirā pavuttīti.
      |121.530| Siyā nu kho kāraṇaṃ kiñci yakkha
                 acchādanaṃ yena tuvaṃ labhetha
                 ācikkha me tvaṃ yadatthi hetu
                 saddhāyitaṃ hetuvaco suṇomāti.
      |121.531| Kappitako nāma idhatthi bhikkhu
                 jhāyī susīlo arahā vimutto
                 guttindriyo saṃvutapātimokkho
                 sītibhūto uttamadiṭṭhipatto
      |121.532| sakhilo vadaññū suvaco sumukho
                 svāgamo suppaṭimuttako ca
                 puññassa khettaṃ araṇavihārī
@Footnote: 1 Ma. dvayajja .  2 Ma. tā devatāyo .  3 Ma. yo.
                 Devamanussānañca dakkhiṇeyyo
      |121.533| santo vidhūmo anīgho nirāso
                 mutto visallo amamo avaṅko
                 nirūpadhi sabbapapañcakhīṇo
                 tisso vijjā anuppatto jutimā.
      |121.534| Appaññāto disvāpi na sujāno
                 munīti naṃ 1- vajjīsu voharanti
                 jānanti taṃ yakkhabhūtā anejaṃ
                 kalyāṇadhammaṃ vicarantaṃ 2- loke.
      |121.535| Tassa tuvaṃ ekaṃ yugaṃ duve vā
                 mamuddisitvāna sace dadetha
                 paṭiggahitāni ca tāni assu 3-
                 mamañca passetha saṃnaddhadussanti.
      |121.536| Kasmiṃ padese samaṇaṃ vasantaṃ
                 gantvāna passemu mayaṃ idāni
                 sa 4- majja kaṅkhaṃ vicikicchitañca
                 diṭṭhivisūkāni ko vinodaye ceti 5-.
      |121.537| Eso nisinno kapinaccanāyaṃ
                 parivārito devatāhi bahūhi
@Footnote: 1 Yu. muni naṃ .  2 Yu. vicaranti .  3 Yu. cassa .  4 Ma. yo.
@5 Ma. vinodaneyyāti.
                 Dhammikathaṃ bhāsati saccanāmo
                 sakasmi accherake 1- appamattoti.
      |121.538| Tathāhaṃ kassāmi gantvā idāni
                 acchādayissaṃ samaṇaṃ yugena
                 paṭiggahitāni ca tāni passa 2-
                 tuvañca passemu saṃnaddhadussanti.
      |121.539| Mā akkhaṇe pabbajitaṃ upāgami
                 sādhu vo licchavi nesa dhammo
                 tato ca kāle upasaṅkamitvā
                 tattheva passāmi raho nisinnanti.
      |121.540| Tathā hi vatvā agamāsi tattha
                 parivārito dāsagaṇena licchavi
                 so taṃ nagaraṃ upasaṅkamitvā
                 vāsupagañchittha sake nivesane.
      |121.541| Tato ca kāle gihikiccāni katvā
                 nhātvā pivitvā ca khaṇaṃ labhitvā
                 viceyya peḷato ca yugāni aṭṭha
                 gāhāpayi dāsagaṇena licchavi.
      |121.542| So taṃ padesaṃ upasaṅkamitvā
                 taṃ addasa samaṇaṃ santacittaṃ
@Footnote: 1 Ma. mākecera .  2 cassu itipi dissati. evamuparipi.
                 Paṭikkantaṃ gocarato nivattaṃ
                 sītibhūtaṃ rukkhamūle nisinnaṃ.
      |121.543| Tamenaṃ avoca upasaṅkamitvā
                 appābādhaṃ phāsuvihārañca pucchi
                 vesāliyaṃ licchavi ahaṃ bhadante
                 jānanti maṃ licchavi ambasakkharo.
      |121.544| Imāni me aṭṭha yugāni bhante 1-
                 paṭiggaṇha bhante dadāmi tuyhaṃ
                 teneva atthena idhāgatosmi
                 yathā ahaṃ attamano bhaveyyaṃ.
      |121.545| Dūratova samaṇabrāhmaṇā ca
                 nivesanante parivajjayanti
                 pattāni bhijjanti tava nivesane
                 saṅghāṭiyo cāpi 2- vidālayanti 3-.
      |121.546| Athāpare 4- pādakudārikāhi 5-
                 avaṃsirā samaṇā pāṭiyanti
                 etādisaṃ pabbajitaṃ 6- vihesaṃ
                 tayā kataṃ samaṇā pāpuṇanti.
      |121.547| Tiṇena telaṃpi 7- na tvaṃ adāsi
@Footnote: 1 Ma. Yu. subhāni .  2 Yu. pāpi .  3 vipātayantītipi dissati .  4 Yu. athā pure.
@5 Ma. pādakuṭṭhārikāhi .  6 Ma. pabbajitā .  7 Yu. tesampi.
                 Mūḷhassa 1- maggaṃpi na pāvadāsi
                 andhassa daṇḍaṃ sayamādiyāsi
                 etādiso kadariyo asaṃvuto [2]-.
                 Atha tvaṃ kena vaṇṇena kimeva disvā
                 amhehi saha saṃvibhāgaṃ karosi.
      |121.548| Paccemi bhante yaṃ tvaṃ vadesi.
                 Vimosayi 3- samaṇabrāhmaṇe 4- ca.
                 Khiḍḍatthiko no ca paduṭṭhacitto
                 etaṃpi me dukkaṭameva bhante
     |121.549|  khiḍḍāya kho pasavitvāna pāpaṃ
                 vedeti dukkhaṃ appamattabhogī 5-
                 daharo yuvā nagganiyassa bhāgī
                 kiṃsu tato dukkhatarassa hoti.
      |121.550| Taṃ disvā saṃvegamalamatthaṃ bhante
                 tappaccayā vāpi 6- dadāmi dānaṃ
                 paṭiggaṇha bhante vatthayugāni aṭṭha
                 yakkhassimāgacchantu dakkhiṇāyo.
      |121.551| Addhā hi 7- dānaṃ bahudhā pasaṭṭhaṃ
                 dadato ca te akkhayadhammamatthu
@Footnote: 1 Ma. muṭṭhassa .  2 Ma. tuvaṃ .  3 Ma. vihesayiṃ .  4 Yu. ......ṇetha .  5 Ma. Yu.
@asamattabhogī .  6 Yu. cāhaṃ .  7 Yu. adāhi.
                 Paṭiggaṇhāmi te vatthayugāni aṭṭha
                 yakkhassimāgacchantu dakkhiṇāyo.
      |121.552| Tato hi so ācamayitvā licchavi
                 therassa datvāna yugāni aṭṭha
                 paṭiggahitāni ca tāni vāssuṃ
                 yakkhañca passetha saṃnaddhadussaṃ.
      |121.553| Tamaddasa candanasāralittaṃ
                 ājaññamāruyha uḷāravaṇṇaṃ
                 alaṅkataṃ sādhunivatthadussaṃ
                 parivāritaṃ yakkhamahiddhipattaṃ.
      |121.554| So taṃ disvā attamano udaggo
                 pahaṭṭhacittova subhaggarūpo
                 kammañca disvāna mahāvipākaṃ
                 sandiṭṭhikaṃ cakkhunā sacchikatvā.
      |121.555| Tamenamavoca upasaṅkamitvā
                 dassāmi dānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ
                 na cāpi me kiñci adeyyamatthi
                 tuvañca me yakkha bahūpakāro.
     |121.556| Tuvañca me licchavi ekadesaṃ
                 adāsi dānāni amoghametaṃ
                 Svāhaṃ karissāmi tayā va sakkhiṃ
                 amānuso mānusakena saddhiṃ.
      |121.557| Gati ca banadhū ca parāyanañca
                 mitto mamāsi atha devatāsi 1-
                 yācāmi 2- taṃ pañjaliko bhavitvā
                 icchāmi taṃ yakkha punāpi daṭṭhuṃ.
      |121.558| Sace tuvaṃ assaddho bhavissasi
                 kadariyarūpo vippaṭipannacitto
                 teneva 3- maṃ licchavi 4- dassanāya
                 disvā ca taṃ nopi 5- ca ālapissaṃ.
      |121.559| Sace tuvaṃ bhavissasi dhammagāravo
                 dāne rato saṅgahitattabhāvo
                 opānabhūto samaṇabrāhmaṇānaṃ
                 evaṃ mamaṃ licchavi 4- dassanāya.
      |121.560| Disvā ca taṃ ālapissaṃ bhadante
                 imañca sūlato lahuṃ pamuñca
                 yatonidānaṃ akarimha sakkhiṃ
                 maññāmi 6- sūlāvutakassa kāraṇā
     |121.561| te aññamaññaṃ akarimha sakkhiṃ.
@Footnote: 1 Ma. devatā me .  2 Yu. yathāmahaṃ .  3 Ma. tvaṃ neva .  4 Ma. lacchasi.
@5 Yu. nāpi .  6 Yu. maññāmu.
                 Ayañca sūlāvuto 1- lahuṃ pamutto
                 sakkacca dhammāni samācaranto
                 muñceyya so nirayāva tamhā
                 kammaṃ siyā aññatra savedanīyaṃ 2-.
      |121.562| Kappitakañca upasaṅkamitvā
                 tena saha saṃvibhajitvāna kāle
                 sayaṃ mukhena upanisajja puccha
                 so te akkhissati etamatthaṃ.
      |121.563| Tameva bhikkhuṃ upasaṅkamitvā pucchassu
                 puññatthiko 3- no ca 4- paduṭṭhacitto
                 so te sutaṃ asutañcāpi dhammaṃ
                 sabbaṃpi akkhissati yathā pajānaṃ
                 suto ca dhammaṃ sugatiṃ akkhissa 5-.
      |121.564| So tattha rahassaṃ samullapitvā
                 sakkhiṃ karitvāna amānusena
                 pakkāmi so licchavīnaṃ sakāsaṃ
                 atha bravi parisaṃ sannisinnaṃ.
      |121.565| Suṇantu bhonto mama ekavākyaṃ
                 varaṃ varissaṃ labhissāmi atthaṃ
@Footnote: 1 Ma. sūlato .  2. Ma. vedanīyaṃ .  3 Ma. aññatthiko .  4 Yu. neva .  5 suto ...
@akkhissā tiime pāṭhā natthi.
                 Sūlāvuto puriso luddakammo
                 paṇītadaṇḍo anusattarūpo.
      |121.566| Ettāvatā vīsatirattimattā
                 yato āvuto neva jīvati na mato
                 tāhaṃ mocayissāmi dāni
                 yathā matiṃ anujānātu saṅgho.
      |121.567| Etañca aññañca lahuṃ pamuñca
                 ko taṃ vadetha ca tathā karontaṃ
                 yathā pajānāsi tathā karohi
                 yathā matiṃ anujānāti saṅgho.
      |121.568| So taṃ padesaṃ upasaṅkamitvā
                 sūlāvutaṃ mocayi khippameva
                 mā bhāyi sammāti 1- ca taṃ avoca
                 tikicchakānañca upaṭṭhapesi.
      |121.569| Kappitakañca upasaṅkamitvā
                 tena saha saṃvibhajitvāna kāle
                 sayaṃ mukheneva 2- upanisajja licchavi
                 tattheva pucchatthanaṃ 3- kāraṇatthiko.
      |121.570| Sūlāvuto puriso luddakammo
@Footnote: 1 Yu. sammā .  2 Yu. mukhena neva .  3 Yu. tatheva pūcchi naṃ.
                 Paṇītadaṇḍo anusattarūpo
                 ettāvatā vīsatirattimattā
                 yato āvuto neva jīvati na mato.
      |121.571| So mocito gantvā mayā idāni
                 etassa yakkhassa vacoti 1- bhante
                 siyā nu kho kāraṇaṃ kiñcideva
                 yena so nirayaṃ no vajeyya.
      |121.572| Ācikkha bhante yadi atthi hetu
                 saddhāyitaṃ hetu vacoti 2- suṇoma
                 na tesaṃ kammānaṃ vināsamatthi
                 avedayitvā idha bayantibhāvo.
      |121.573| Sace so dhammāni 3- samācareyya
                 sakkaccaṃ rattindivaṃ appamatto
                 muñceyya so nirayā ca 4- tamhā
                 kammaṃ siyā aññatra vedanīyaṃ.
      |121.574| Aññāto eso purisassa attho
                 mamaṃpidāni anukampa bhante
                 anusāsa maṃ ovada bhūripañña
                 yathā ahaṃ no 5- nirayaṃ vajeyyaṃ.
@Footnote: 1 Yu. vaco hi .  2 Yu. vo .  3 Yu. kammāni .  4 Yu. va .  5 Yu. neva.
      |121.575| Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ upehi
                 dhammañca saṅghañca pasannacitto
                 tatheva sikkhāpadāni pañca
                 akhaṇḍaphullāni samādiyassu.
      |121.576| Pāṇātipātā viramassu khippaṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayassu
                 amajjapo mā ca musā abhāsi 1-
                 sakena dārena ca hohi tuṭṭho.
                 Imañca aṭṭhaṅgavaraṃ upetaṃ 2-
                 samādiyāhi kusalaṃ sukhindriyaṃ 3-.
      |121.577| Cīvaraṃ piṇḍapātañca      paccayaṃ sayanāsanaṃ
                       annapānaṃ khādanīyaṃ      vatthaṃ senāsanāni ca.
                       Dadāhi ujubhūtesu          sadā 4- puññaṃ pavaḍḍhati
      |121.578| bhikkhū ca sīlasampanne          vītarāge bahussute
                       tappehi 5- annapānena     sadā puññaṃ pavaḍḍhati.
      |121.579| Evañca dhammāni 6- samācaranto
                 sakkaccaṃ rattindivaṃ appamatto
                 muñceyya so 7- nirayā ca tamhā
@Footnote: 1 Ma. abhāṇī .  2 Ma. imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavarenupetaṃ .  3 Ma. sukhuddariyaṃ.
@4 Ma. Yu. vippasannena cetasā .  5 Yu. ...si .  6 Ma. kammāni.
@7 Yu. muñca tuvaṃ.
                 Kammaṃ siyā aññatra vedanīyaṃ.
      |121.580| Ajjeva buddhaṃ saraṇaṃ upemi
                 dhammañca saṅghañca pasannacitto
                 tatheva sikkhāpadāni 1- pañca
                 akhaṇḍaphullāni samādiyāmi.
      |121.581| Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayāmi
                 amajjapo no ca musā bhaṇāmi
                 sakena dārena ca homi tuṭṭho.
                 Imañca ariyaṃ aṭṭhaṅgavaraṃ upetaṃ
                 samādiyāmi kusalaṃ sukhindriyaṃ.
      |121.582| Cīvaraṃ piṇḍapātañca      paccayaṃ sayanāsanaṃ
                        annapānaṃ khādanīyaṃ      vatthaṃ senāsanāni ca
      |121.583| bhikkhū ca sīlasampanne         vītarāge bahussute
                       dadāmi na vikkappāmi 2-   buddhānaṃ sāsane rato.
      |121.584| Etādiso licchavi ambasakkharo
                 vesāliyaṃ aññataro upāsako
                 saddho mudu kārakaro ca bhikkhu
                 saṅghañca sakkacca tadā upaṭṭhahi.
      |121.585| Sūlāvuto ca arogo hutvā
@Footnote: 1 Ma. sikkhāya padāni. sabbattha īdisameva .  2 Ma. vikampāmi.
            [1]- Serī sukhī pabbajjaṃ upāgami
                 āgamma kappitakuttamaṃ ubhopi
                 sāmaññaphalāni ajjhaguṃ.
      |121.586| Etādisā sappurisānaṃ sevanā
                 mahapphalā hoti sataṃ vijānataṃ
                 sūlāvuto aggaphalaṃ phussati 2-
                 phalaṃ kaniṭṭhaṃ pana ambasakkharoti.
                 Ambasakkharapetavatthu paṭhamaṃ.
     [122] |122.587| 2 Suṇotha yakkhassa ca vāṇijāna ca
                         .pe.
     (vimānavatthusmiṃ sattamassa sunikkhittavaggassa dasamavatthusmiṃ daṭṭhabbaṃ)
                  serissakapetavatthu dutiyaṃ.
     [123] |123.588| 3 Rājā piṅgalako nāma   suraṭṭhānaṃ adhipati ahu
                     moriyānaṃ upaṭṭhānaṃ          gantvā suraṭṭhaṃ punarāgamā.
      |123.589| Uṇhe majjhantike kāle  rājā paṅkaṃ upāgami
                     addasa maggaṃ ramaṇīyaṃ        petānaṃ vaṇṇanāpathaṃ
      |123.590| sārathiṃ āmantayi rājā     ayaṃ maggo ramaṇīyo
                                khemo sovatthiko sivo
                    imināva sārathi yāhi 3-         suraṭṭhānaṃ santike ito
@Footnote: 1 Ma. bhikkhuñca .  2 Ma. aphassayi. Yu. phussasi .  3 Ma. yāma.
       |123.591| Tena pāyāsi soraṭṭho     senāya caturaṅginiyā.
                    Ubbiggarūpo puriso               suraṭṭhaṃ etadabrūvi
      |123.592| kumaggaṃ paṭipannamhā       bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ.
                    Purato padissati maggo            pacchato ca na dissati
      |123.593| kumaggaṃ paṭipannamhā       yamapurisānaṃ santike.
                    Amānuso vāyati gandho          ghoso sūyati dāruṇo
     |123.594| saṃviggo rājā suraṭṭho        sārathiṃ etadabrūvi
                     kumaggaṃ paṭipannamhā           bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ
                     puratova dissati maggo           pacchato ca na dissati.
     |123.595| Kumaggaṃ paṭipannamhā        yamapurisānaṃ santike
                    amānuso vāyati gandho          ghoso sūyati dāruṇo.
      |123.596| Hatthikkhandhañca āruyha   olokento catuddisā
                     addasa rukkhaṃ nigrodhaṃ 1-        pādapaṃ chāyasampannaṃ
                     nīlabbhavaṇṇasadisaṃ               meghavaṇṇasirannibhaṃ
      |123.597| sārathiṃ āmantayi rājā     kiṃ eso dissati brahā
                      nalabbhavaṇṇasadiso            meghavaṇṇasirannibho.
      |123.598| So nigrodho so mahārāja  pādapo chāyasampanno
                        nīlabbhavaṇṇasadiso          meghavaṇṇasirannibho.
      |123.599| Tena pāyāsi suraṭṭho        yena so dissati 2- brahā
@Footnote: 1 Ma. Yu. addasa nigrodhaṃ ramaṇīyaṃ .  2 Ma. dissate.
                      Nīlabbhavaṇṇasadiso            meghavaṇṇasirannibho.
      |123.600| Hatthikkhandhato oruyha     rājā rukkhaṃ upāgami
                        nisīdi rukkhamūlasmiṃ             sāmacco saparijano
                        pūraṃ pānīyakarakaṃ 1-            pūve citte ca addasa.
      |123.601| Puriso ca devavaṇṇī           sabbābharaṇabhūsito
                       upasaṅkamitvā rājānaṃ        soraṭṭhaṃ etadabrūvi
      |123.602| svāgatante mahārāja      atho te adurāgataṃ
                       pivatu devo pānīyaṃ             pūve khāda arindama.
      |123.603| Pivitvā rājā pānīyaṃ       sāmacco saparijano
                      pūve khāditvā pivitvā ca      suraṭṭho etadabrūvi
      |123.604| devatā nusi gandhabbo      ādu sakko purindado
                      ajānanto 2- taṃ pucchāma   kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ.
      |123.605| Namhi devo na gandhabbo   nāpi sakko purindado
                       peto ahaṃ mahārāja            suraṭṭhā idhamāgato.
      |123.606| Kiṃsīlo kiṃsamācāro           suraṭṭhasmiṃ pure tuvaṃ
                      kena te brahmacariyena          ānubhāvo ayaṃ tava.
      |123.607| Taṃ suṇohi mahārāja          arindama raṭṭhavaḍḍhana
                      amaccā pārisajjā ca          brāhmaṇo ca purohito.
      |123.608| Suraṭṭhasmiṃ ahaṃ deva          puriso pāpacetaso
                      micchādiṭṭhi ca dussīlo         kadariyo paribhāsako
@Footnote: 1 Ma. pānīyasarakaṃ .  2 Ma. ajānantā.
      |123.609| Dadantānaṃ karontānaṃ       vārayissaṃ bahujanaṃ
                       aññesaṃ dadamānānaṃ         antarāyaṃ karomahaṃ.
      |123.610| Vipāko natthi dānassa      saṃyamassa kuto phalaṃ
                      natthi ācariyo nāma            adantaṃ ko damissati.
      |123.611| Samatulyāni bhūtāni          kule 1- jeṭṭhāpacāyiko
                      natthi balaṃ viriyaṃ vā               kuto uṭṭhānaporisaṃ.
      |123.612| Natthi dānaphalaṃ nāma         na visodheti verinaṃ
                       laddheyyaṃ labhate macco        nīyati pariṇāmajaṃ.
      |123.613| Natthi mātā pitā bhātā   loko natthi ito paraṃ
                       natthi dinnaṃ natthi hutaṃ         sunihitaṃpi na vijjati.
      |123.614| Yopi haneyya purisaṃ          purisassa 2- chindate siraṃ
                       na koci kiñci hanati            sattannaṃ vivaramantare.
      |123.615| Acchejjo abhejjo 3- jīvo    aṭṭhaṃso guḷaparimaṇḍalo
                       yojanāni satā 4- pañca     ko jīvaṃ chetumarahati.
      |123.616| Yathā suttaguḷe khitte       nibbeṭhentaṃ palāyati
                      evamevaṃpi so jīvo               nibbeṭhento palāyati.
      |123.617| Yathā gāmato nikkhamma     aññaṃ gāmaṃ pavisati
                       evamevaṃpi so jīvo              aññaṃ kāyaṃ 5- pavisati.
@Footnote: 1 Ma. kuto .  2 Ma. Yu. parassa .  3 Yu. acchejjabhejujo .  4 Ma. yojanānaṃ sataṃ.
@5 Ma. bondiṃ.
      |123.618| Yathā gehato nikkhamma       aññaṃ gehaṃ pavisati
                       evamevaṃpi so jīvo              aññaṃ bondiṃ nivīsati 1-.
      |123.619| Cūḷāsīti mahākappino satasahassāni     ye bālā ye ca paṇḍitā
                        saṃsāraṃ khepayitvāna            dukkhassantaṃ karissare.
      |123.620| Mitāni sukhadukkhāni          doṇehi piṭakehi ca
                      jino sabbaṃ pajānāti          samūḷhā itarā pajā.
      |123.621| Evaṃdiṭṭhi pure āsiṃ          samūḷho mohapāruto
                       micchādiṭṭhi ca dussīlo        kadariyo paribhāsako.
      |123.622| Oraṃ me chahi māsehi         kālakiriyā bhavissati.
                       Ekantaṃ kaṭukaṃ ghoraṃ             niriyaṃ papatissāhaṃ
      |123.623| catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ       vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ
                       ayopākārapariyantaṃ           ayasā paṭikujjitaṃ.
      |123.624| Tassa ayomayā bhūmi          jalitā tejasā yutā
                      samantā yojanasataṃ              pharitvā tiṭṭhati sabbadā.
      |123.625| Vassasatasahassāni 2-      ghoso sūyati tāvade.
                       Lakkho eso mahārāja         satabhāgā vassakoṭiyo
      |123.626| koṭisatasahassāni            niraye paccare janā
                       micchādiṭṭhī ca dussīlā       ye ca ariyūpavādino.
      |123.627| Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ       dukkhaṃ vedissaṃ vedanaṃ
                      phalaṃ pāpassa kammassa          tasmā socāmahaṃ bhusaṃ.
@Footnote: 1 Ma. pavīsati .  2 Ma. vassāni satasahassāni.
      |123.628| Taṃ suṇohi mahārāja          arindama raṭṭhavaḍḍhana
                      dhītā mayhaṃ mahārāja           uttarā bhaddamatthu te.
      |123.629| Karoti bhaddakaṃ kammaṃ         sīlesūposathe ratā
                      dānaratā 1- saṃvibhāgī ca       vadaññū 2- vītamaccharā
      |123.630| akhaṇḍakārī sikkhāyaṃ        suṇhā parakulesu ca
                       upāsikā sakyamunino         sambuddhassa sirīmato.
      |123.631| Bhikkhu ca sīlasampanno       gāmaṃ piṇḍāya pāvisi
                       okkhittacakkhu satimā         guttadvāro susaṃvuto
      |123.632| sapadānaṃ caramāno           agamā taṃ nivesanaṃ.
                       Tamaddasa mahārāja            uttarā bhaddamatthu te
      |123.633| pūraṃ pānīyakarakaṃ               pūve citte ca sā adā
                      pitā me kālakato bhante     tassetaṃ upakappatu.
      |123.634| Samanantarānudiṭṭhe          vipāko upapajjatha
                      bhuñjāmi kāmakāmī 3-        rājā vessavaṇo yathā.
      |123.635| Taṃ suṇohi mahārāja          arindama raṭṭhavaḍḍhana
                      sadevakassa lokassa             buddho aggo pavuccati
                      taṃ buddhaṃ saraṇaṃ gaccha             saputtadāro arindama.
      |123.636| Aṭṭhaṅgikena maggena        phusanti amataṃ padaṃ
                      taṃ dhammaṃ saraṇaṃ gaccha             saputtadāro arindama.
@Footnote: 1 Ma. Yu. saññatā .  2 Yu. vadaññā .  3 Ma. kāmakāmīhaṃ.
      |123.637| Cattāro ca paṭipannā      cattāro ca phale ṭhitā
                      esa saṅgho ujubhūto             paññāsīlasamāhito
                      taṃ saṅghaṃ saraṇaṃ gaccha             saputtadāro arindama.
      |123.638| Pāṇātipātā viramassu khippaṃ
                       loke adinnaṃ parivajjayassu
                       amajjapo no 1- ca musā abhāṇi
                       sakena dārena ca hohi tuṭṭho.
      |123.639| Atthakāmosi me yakkha       hitakāmosi devate
                       karomi tuyhaṃ vacanaṃ               tvamasi ācariyo mama.
      |123.640| Upemi saraṇaṃ buddhaṃ           dhammañcāpi anuttaraṃ
                      saṅghañca naradevassa            gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ.
      |123.641| Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ
                 loke adinnaṃ parivajjayāmi
                 amajjapo no ca musā bhaṇāmi
                 sakena dārena [2]- homi tuṭṭho.
      |123.642| Ophunāmi 3- mahāvāte    nadiyā vā 4- sīghagāmiyā 5-
                      vamāmi pāpakaṃ diṭṭhiṃ            buddhānaṃ sāsane rato.
      |123.643| Idaṃ vatvāna suraṭṭho         viramitvā pāpadassanaṃ 6-
@Footnote: 1 Ma. mā .  2 Ma. ca .  3 Yu. odhunāmi .  4 Ma. vāsaddo natthi.
@5 Yu. sīghaṅgamiyā .  6 Ma. pāpadassanā.
                        Namo bhagavato katvā          pāmokkho rathamāruyhīti.
                                    Nandikāpetavatthu tatiyaṃ.
     [124] |124.644| 4 Uṭṭhehi revate supāpadhamme
                                .pe.
     (vimānavatthusmiṃ pañcamassa mahārathavaggassa dutiyavatthusmiṃ daṭṭhabbaṃ)
                   revatipetavatthu catutthaṃ.
     [125] |125.645| 5 Idaṃ mama ucchuvanaṃ mahantaṃ
                     nibbattati puññaphalaṃ anappakaṃ
                     taṃ dāni me na paribhogaṃ upeti 1-
                     ācikkha bhante kissa ayaṃ vipāko.
      |125.646| Vihaññāmi 2- khajjāmi ca vāyamāmi ca
                    parisakkāmi paribhuñjituṃ kiñci
                    svāhaṃ chinnātumo 3- kapaṇo lālapāmi
                    kissa kammassa ayaṃ vipāko.
      |125.647| Vighāto cāhaṃ paripatāmi chamāyaṃ
                    parivattāmi vāricarova ghamme
                    dūrato 4- ca me assukāni galanti
                    ācikkha bhante kissa ayaṃ vipāko.
      |125.648| Chāto kilanto ca pipāsito ca
@Footnote: 1 Ma. paribhogameti .  2 Ma. haññāmi .  3 Ma. chinnathāmo .  4 Yu. rudato ca
@me assukā niggalanti.
                    Saṃtasito sātasukhaṃ na vinde
                    pucchāmi taṃ etamatthaṃ bhadante
                    kathannu ucchuparibhogaṃ labheyyaṃ.
      |125.649| Pure tuvaṃ kammamakāsi attanā.
                    Manussabhūto purimāya jātiyā
                    ahañca taṃ etamatthaṃ vadāmi
                    sutvāna tvaṃ etamatthaṃ vijānaṃ.
      |125.650| Ucchū tuvaṃ khādamāno payāto
                    puriso ca te piṭṭhito anugañchi
                    so ca taṃ paccāsanto kathesi
                    tassa tuvaṃ na kiñci ālapittha.
      |125.651| So ca taṃ 1- abhaṇantaṃ ayāci
                    deheyya ucchunti ca taṃ avoca
                    tassa tuvaṃ piṭṭhito ucchuṃ adāsi
                    tassetaṃ kammassa ayaṃ vipāko.
      |125.652| Iṅgha tvaṃ 2- gantvāna piṭṭhito gaṇheyyāsi
                    gahetvāna khādassu yāvadatthaṃ
                    teneva tvaṃ attamano bhavissasi
                    haṭaṭho udaggo 3- ca pamodito ca.
@Footnote: 1 Yu. abhiṇhaṃ āyāci .  2 Yu. tuvaṃ piṭṭhito gaṇha ucchuṃ .  3 Ma. cudaggo.
      |125.653| Gantvāna so piṭṭhito aggahesi
                    gahetvāna taṃ khādi yāvadatthaṃ
                    teneva so attamano ahosi
                    haṭṭho udaggo ca pamoditoti 1-.
                               Ucchupetavatthu pañcamaṃ.
     [126] |126.654| 6 Sāvatthī nāma nagaraṃ    himavantassa passato
                     tatthāsuṃ dve kumārā        rājaputtāti me sutaṃ.
      |126.655| Pamattā 2- rajanīyesu   kāmassādābhinandino
                    paccuppanne sukhe giddhā    na te passiṃsu nāgataṃ.
      |126.656| Te puttā 3- ca manussattā       paralokaṃ ito gatā
                    te ca 4- ghosenti 5- na dissanto    pubbe dukkaṭamattano.
      |126.657| Bahūsu vata santesu         deyyadhamme upaṭṭhite
                    nāsakkhimhā ca attānaṃ     parittasotthiṃ 6- kātuṃ sukhāvahaṃ.
      |126.658| Kiṃ tato pāpakaṃ assa     yanno rājakulā cutā
                    upapannā petavisayaṃ           khuppipāsāsamappitā.
       |126.659| Sāmino idha hutvāna    honti assāmino tahiṃ
                    maranti 7- khuppipāsāya     manussā unnatonatā.
      |126.660| Evamādīnavaṃ 8- ñatvā     issaramānasambhavaṃ
@Footnote: 1 Yu. ime pāṭhā na dissanti .  2 Ma. sammattā .  3 Yu. cutā.
@4 Yu. tedha. 5 Ma. ghosentayadissantā .  6 Ma. parittaṃ.
@7 Yu. caranti. Ma. bhamanti. 8 Ma. etamādīnavaṃ.
                          Pahāya issaramadaṃ                 bhave saggagato naro
                          kāyassa bhedā sappañño     saggaṃ so upapajjatīti.
                                  Kumārapetavatthu chaṭṭhaṃ.
     [127] |127.661| 7 Pubbe katānaṃ kammānaṃ    vipāko mathaye manaṃ
                           rūpe sadde rase gandhe          phoṭṭhabbe ca manorame.
           |127.662| Naccaṃ gītaṃ ratiṃ khiḍḍaṃ          anubhutvā anappakaṃ
                          uyyāne paricāritvā 1-      pavisanto giribbajaṃ.
           |127.663| Isiṃ sunettamaddakkhi        attadantaṃ samāhitaṃ
                         appicchaṃ hirīsampannaṃ            uñche pattagate rataṃ.
           |127.664| Hatthikkhandhato oruyha     laddhā bhanteti ca brūvi
                         tassa pattaṃ gahetvāna           uccaṃ paggayha khattiyo.
            |127.665| Thaṇḍile pattaṃ bhinditvā    hasamāno apakkami
                          rañño kitavassāhaṃ putto       kiṃ maṃ bhikkhu karissasi.
             |127.666| Tassa kammassa pharusassa     vipāko kaṭuko ahu
                           yaṃ rājaputto vedesi              nirayamhi samappito.
            |127.667| Chaḷeva caturāsīti              vassāni nahutāni ca
                          bhusaṃ dukkhaṃ nigacchiṭṭho            niraye katakibbiso.
            |127.668| Uttānopi ca paccittha     nikujjo vāmadakkhiṇo
                          uddhaṃpādo ṭhito ceva             ciraṃ bālo apaccitha.
@Footnote: 1 Yu. caritvāna.
        |127.669| Bahūni vassasahassāni      pūgāni nahutāni ca
                      bhusaṃ dukkhaṃ nigacchiṭṭho            niraye katakibbiso.
      |127.670| Etādisaṃ kho kaṭukaṃ            appaduṭṭhapadosinaṃ
                       paccanti pāpakammantā      isiṃ āsajja subbataṃ.
      |127.671| So tattha bahuvassāni        vedayitvā bahudukkhaṃ
                      khuppipāsahato nāma             peto āsi tato cuto.
      |127.672| Evamādīnavaṃ ñatvā          issaramadasambhavaṃ
                       pahāya issaramadaṃ                nivātamanuvattaye.
      |127.673| Diṭṭheva dhamme pāsaṃso       yo buddhesu sagāravo
                       kāyassa bhedā sappañño     saggaṃ so upapajjatīti.
                           Rājaputtapetavatthu sattamaṃ.
     [128] |128.674| 8 Gūthakūpato uggantvā     ko nu diṭṭhova 1- tiṭṭhasi
                     nisaṃsayaṃ pāpakammanto           kinnu saddayase tuvanti.
      |128.675| Ahaṃ bhadante 2- petomhi   duggato yamalokiko
                    pāpakammaṃ karitvāna                petalokaṃ ito gatoti.
      |128.676| Kiṃ nu kāyena vācāya         manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena               idaṃ dukkhaṃ nigacchasīti.
      |128.677| Ahu āvāsiko mayhaṃ         issukī kulamaccharī
                    ajjhosito 3- mayhaṃ ghare        kadariyo paribhāsako.
@Footnote: 1 Ma. dīno patiṭṭhasi .  2 Yu. bhante .  3 Yu. ajjhāsito.
      |128.678| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā        bhikkhavo paribhāsissaṃ
                    tassa kammavipākena               petalokaṃ ito gatoti.
      |128.679| Amitto mittavaṇṇena     yo te āsi kulūpako
                    kāyassa bhedā duppañño     kinnu pecca gatiṃ gatoti.
      |128.680| Tassevāhaṃ pāpakammassa  sīse tiṭṭhāmi matthake
                    so ca paravisayaṃ patto              mameva parivārako.
      |128.681| Yaṃ bhadantehanantaññe     etaṃ me hotu bhojanaṃ
                    ahañca kho yaṃhanāmi               etaṃ so upajīvatīti.
                                        Gūthakhādakapetavatthu aṭṭhamaṃ.
     [129] |129.682| 9 Gūthakūpato uggantvā      kā nu diṭṭhāva tiṭṭhasi
                    nisaṃsayaṃ pāpakammantā            kinnu saddayase tuvanti.
      |129.683| Ahaṃ bhadante 1- petīmhi    duggatā yamalokikā
                    pāpakammaṃ karitvāna               petalokaṃ ito gatāti.
      |129.684| Kiṃ nu kāyena vācāya        manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena              idaṃ dukkhaṃ nigacchasīti.
      |129.685| Ahu āvāsiko mayhaṃ        issukī kulamaccharī
                    ajjhosito 2- mayhaṃ ghare       kadariyo paribhāsako.
      |129.686| Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā        bhikkhavo paribhāsissaṃ
                    tassa kammavipākena               petalokaṃ ito gatāti.
@Footnote: 1 Yu. bhante .  2 Yu. ajjhāsito.
      |129.687| Amitto mittavaṇṇena     yo te āsi kulūpako
                    kāyassa bhedā duppañño     kinnu pecca gatiṃ gatoti.
      |129.688| Tassevāhaṃ pāpakammassa  sīse tiṭṭhāmi matthake
                    so ca paravisayaṃ patto              mameva parivārako.
      |129.689| Yaṃ bhadantehanantaññe     etaṃ me hotu bhojanaṃ
                   ahañca kho yaṃhanāmi                etaṃ so upajīvatīti.
                   Gūthakhādakapetavatthu navamaṃ.
     [130] |130.690| 10 Naggā dubbaṇṇarūpātha    kīsā dhamanisaṇṭhitā
                         upphāsulikā kīsakā          ke nu tumhetha mārisāti.
      |130.691| Mayaṃ bhadante petamhā       duggatā yamalokikā
                    pāpakammaṃ karitvāna               petalokaṃ ito gatāti.
      |130.692| Kiṃ nu kāyena vācāya          manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                    kissa kammavipākena               petalokaṃ ito gatāti.
      |130.693| Anavajjesu 1- titthesu       vicinimhaḍḍhamāsakaṃ
                    santesu deyyadhammesu            dīpaṃ nākamhamattano.
      |130.694| Nadiṃ upema tasitā             rittakā parivattati
                    chāyaṃ upema uṇhesu              ātapo parivattati.
      |130.695| Aggivaṇṇova no vāto     ḍahanto upavāyati
                    etañca bhante arahāma          aññañca pāpakaṃ tato.
      |130.696| Api yojanāni gacchāma       chātā āhāragiddhino
@Footnote: 1 anāvaṭesūtipi dissati.
                   Aladdhā yeva nivattāma            aho no appapuññatā.
      |130.697| Chātā pamucchitā bhante     bhūmiyaṃ paṭisumbhitā
                    uttānā patikirāma               avakujjā patāmase.
      |130.698| Te ca tattheva patitā          bhūmiyaṃ paṭisumbhitā
                    uraṃ sīsañca ghaṭṭema               aho no appapuññatā.
      |130.699| Etañca bhante arahāma     aññañca pāpakaṃ tato
                      santesu deyyadhammesu           dīpaṃ nākamhamattano.
      |130.700| Te hi nūna ito gantvā      yoniṃ laddhāna mānusiṃ
                      vadaññū sīlasampannā          kāhāma kusalaṃ bahunti.
                               Gaṇapetavatthu dasamaṃ.
     [131] |131.701| 11 Diṭṭhā tayā nirayā tiracchānayonī
                    petā asurā vāpi 1- manussadevā
                    sayamaddasa kammavipākamattano
                    nessāmi taṃ pāṭaliputtamakkhataṃ
                    tattha gantvā kusalaṃ karohi kammanti.
      |131.702| Atthakā mosi me yakkha   hitakāmosi devate
                    karomi tuyhaṃ vacanaṃ          tvamasi ācariyo me.
      |131.703| Diṭṭhā mayā nirayā tiracchānayonī
                    petā asurā vāpi manussadevā
@Footnote: 1 Ma. Yu. atha vāpi manussā devā.
                    Sayamaddasa kammavipākamattano
                    kāhāmi puññāni anappakānīti.
                    Pāṭaliputtapetavatthu ekādasamaṃ.
     [132] |132.704| 12 Ayañca te pokkharaṇī surammā
                    samā suppatitthā 1- ca mahodakā ca
                    supupphitā bhamaragaṇānukiṇṇā
                    kathaṃ tayā laddhā ayaṃ manuññā.
      |132.705| Idañca te ambavanaṃ surammaṃ
                    sabbotukaṃ dhārayati 2- phalāni
                    supupphitaṃ bhamaragaṇānukiṇṇaṃ
                    kathaṃ tayā laddhamidaṃ vimānanti.
      |132.706| Ambapakkodakaṃ yāguṃ     sītacchāyaṃ 3- manoramaṃ
                   dhītāya dinnadānena            tena me idha labbhatīti.
      |132.707| Sandiṭṭhikaṃ eva passatha dānassa
                 damassa saṃyamassa vipākaṃ
                 dāsī ahaṃ ayyakulesu hutvā
                 suṇisā homi agārassa issarāti.
      |132.708| Asātaṃ sātarūpena   piyarūpena appiyaṃ
                    dukkhaṃ sukhassa rūpena      pamattaṃ ativattatīti 4-.
                  Ambavanapetavatthu dvādasamaṃ.
@Footnote: 1 sutitthātipi .  2 Ma. dhārayate .  3 Ma. Yu. sītacchāyā manoramā.
@4 Ma. asātaṃ .pe. ativattatīti natthi.
     [133] |133.709| 13 Yaṃ dadāti na taṃ hoti     detheva dānaṃ datvāna
                    ubhayaṃ tarati 1- ubhayaṃ     tena dānena 2- gacchati
                               jāgaratha mā pamajjathāti.
                    Akkharukkhapetavatthu terasamaṃ.
     [134] |134.710| 14 Mayaṃ bhoge saṃharimha   samena visamena ca
                            te aññe paribhuñjanti       mayaṃ dukkhassa bhāginīti.
                            Bhogasaṃharapetavatthu catuddasamaṃ.
     [135] |135.711| 15 Saṭṭhī vassasahassāni    paripuṇṇāni sabbaso
                       niraye paccamānānaṃ            kadā anto bhavissati.
      |135.712| Natthi anto kuto anto   na anto paṭidissati
                      tathā hi pakataṃ pāpaṃ             mama tuyhañca mārisa.
      |135.713| Dujjīvitamajīvamha             ye sante 3- na dadamhase
                    santesu deyyadhammesu           dīpaṃ nākamhamattano.
      |135.714| So hi nūna ito gantvā    yoniṃ laddhāna mānusiṃ
                    vadaññū sīlasampanno           kāhāmi kusalaṃ bahunti.
                                Seṭṭhiputtapetavatthu paṇṇarasamaṃ.
     [136] |136.715| 16 Kinnu ummattarūpova     migo bhantova dhāvasi
                      nisaṃsayaṃ pāpakammaṃ 4-          kinnu saddayase tuvanti.
@Footnote: 1 Ma. dhārati dānaṃ .  2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi .  3 yesaṃ notipi dissati.
@5 Ma. pāpakammanto.
      |136.716| Ahaṃ bhante petomhi      duggato yamalokiko
                    pāpakammaṃ karitvāna           petalokaṃ ito gato.
      |136.717| Saṭṭhī kūṭasahassāni       paripuṇṇāni sabbaso
                    sīse mayhaṃ nipatanti            te bhindanti ca matthakanti.
      |136.718| Kinnu kāyena vācāya    manasā dukkaṭaṃ kataṃ
                   kissa kammavipākena            petalokaṃ ito gatoti 1-.
      |136.719| Saṭṭhī kūṭasahassāni       paripuṇṇāni sabbaso
                    sīse tuyhaṃ nipatanti            te bhindanti ca matthakanti.
      |136.720| Athaddusāsiṃ sambuddhaṃ     sunettaṃ bhāvitindriyaṃ
                    nisinnaṃ rukkhamūlasmiṃ            jhāyantaṃ akutobhayaṃ.
      |136.721| Sālittakappahārena      bhindissaṃ tassa matthakaṃ
                    tassa kammavipākena           idaṃ dukkhaṃ nigacchissaṃ.
      |136.722| Saṭṭhī kūṭasahassāni       paripuṇṇāni sabbaso
                     sīse mayhaṃ nipatanti           te bhindanti ca matthakanti.
      |136.723| Dhammena te kāpurisa
                    saṭṭhī kūṭasahassāni            paripuṇṇāni sabbaso
                    sīse tuyhaṃ 2- nipatanti       te bhindanti ca matthakanti.
                        Saṭṭhikūṭasahassapetavatthu soḷasamaṃ.
@Footnote: 1 Ma. idaṃ dukkhaṃ nigacchasi .  2 Yu. mayhaṃ.
                                      Tassuddānaṃ
          ambasakkharo serissako ca           piṅgalo revatī ucchukhādako 1-
         dve kumārā dve gūthabhojanā 2-   pāṭalipokkharaṇī ca 3-
          akkhato 4- bhogasaṃharā               seṭṭhiputtā saṭṭhikūṭasahassāni
                      [5]-      Vaggo tena pavuccatīti 6-.
                               [7]-
                           Mahāvaggo catuttho.
                             Petavatthu samattaṃ.
                                   -------------
@Footnote: 1 Ma. ucchu .  2 Ma. gūthā .  3 Ma. gaṇapāṭali ambavanaṃ .  4 Ma. akkharukkha.
@[5] Ma. iti soḷasavatthūni .  6 Yu. idaṃ udānaṃ na dissati. [7] Ma. vagguddānaṃ
@         urago uparivaggo              cūḷamahāticatudhā
@         vatthūni ekapaññāsaṃ         catudhā bhāṇavārato.
@                   petavatthupāli niṭṭhitā.
             Suttantapiṭake khuddakanikāyassa theragāthā
                  -------------------
           namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa.
     [137] Sīhānaṃva nadantānaṃ           dāṭhīnaṃ girigabbhare
              suṇātha bhāvitattānaṃ          gāthā atthupanāyikā 1-
              yathānāmā yathāgottā      yathādhammavihārino
              yathādhimuttā sappaññā    vihariṃsu atanditā
              tattha tattha vipassitvā       phusitvā accutaṃ padaṃ
              katantaṃ paccavekkhantā       imamatthaṃ abhāsiṃsu 2-.
                            -------------------
                               Ekanipāto
              theragāthāya ekanipātassa paṭhamavaggo
     [138] /thera./ |138.1| 1 Channā me kuṭikā sukhā nivātā  vassa deva yathāsukhaṃ
          cittaṃ me susamāhitaṃ vimuttaṃ  ātāpī viharāmi vassadevāti.
          Itthaṃ sudaṃ āyasmā subhūti thero gāthaṃ abhāsitthāti.
     [139]  |139.2| 2 Upasanto uparato      mantabhāṇī anuddhato
                           dhunāti pāpake dhamme      dumapattaṃva mālutoti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhito 3- thero gāthaṃ abhāsittha 4-.
@Footnote: 1 Yu. attupanāyikā .  2 Ma. Yu. abhāsisuṃ .  3 Ma. mahākoṭuṭhiko.
@4 Ma. abhāsitthāti. sabbattha īdisameva.
     [140] |140.3| 3 Paññaṃ imaṃ passa tathāgatānaṃ
                 aggi yathā pajjalito nisīve 1-
                 ālokadā cakkhudadā bhavanti
                 ye āgatānaṃ vinayanti kaṅkhanti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā kaṅkhārevato 2- thero gāthaṃ abhāsittha.
     [141] |141.4| 4 Sabbhireva samāsetha   paṇḍitehatthadassibhi
                           atthaṃ mahantaṃ gambhīraṃ       duddasaṃ nipuṇaṃ aṇuṃ
                           dhīrā samadhigacchanti          appamattā vicakkhaṇāti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā puṇṇo mantāniputto thero gāthaṃ abhāsittha.
     [142] |142.5| 5 Yo duddamayo damena danto
                 dabbo santusito vitiṇṇakaṅkho
                 vijitāvi apetabheravo hi
                 dabbo so parinibbuto ṭhitattoti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā dabbo thero gāthaṃ abhāsittha.
     [143] |143.6| 6 Yo sītavanaṃ upāgā bhikkhu
                eko santusito samāhitatto
                vijitāvi apetalomahaṃso
                rakkhaṃ kāyagatāsatiṃ dhītimāti.
            Itthaṃ sudaṃ āyasmā sītavaniyo thero 3-.
@Footnote: 1 Ma. Yu. nisīthe. nissivetipi .  2 Po. revato .  3 Ma. ito paraṃ gāthaṃ
@abhāsitthātīti dissati. sabbattha īdisameva.
     [144] |144.7| 7 Yo pānudi maccurājassa senaṃ
                 naḷasetuṃva sudubbalaṃ mahogho
                 vijitāvi apetabheravo hi
                 danto so parinibbuto ṭhitattoti.
                 Itthaṃ sudaṃ āyasmā bhalliyo thero.
     [145] |145.8| 8 Yo duddamayo damena danto
                 dhīro 1- santusito vitiṇṇakaṅkho
                 vijitāvi apetalomahaṃso
                 vītarāgo 2- parinibbuto ṭhitattoti.
                             Vīro thero 3-.
     [146] |146.9| 9 Svāgataṃ nāpagataṃ 4-    nayidaṃ dummantitaṃ mama
                          pavibhattesu 5- dhammesu       yaṃ seṭṭhaṃ tadupāgaminti.
                                        Pilindavaccho thero.
     [147] |147.10| 10 Vihari apekkhaṃ idha vā huraṃ vā
                 yo vedagū santusito 6- yatatto
                 sabbesu dhammesu anūpalitto
                 lokassa jaññā udayabbayañcāti.
                     Puṇṇamāso thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. vīro .  2 Ma. Yu. vīro so .  3 Po. theroti .  4 Ma. na durāgataṃ.
@5 Ma. Yu. saṃvibhattesu .  6 Ma. Yu. samito.
                          Uddānaṃ
          subhūti koṭṭhito 1- thero       kaṅkhārevatapuṇṇako 2-
          mantāniputto dabbo ca      sītavaniyo ca bhalliyo
          vīro pilindavaccho ca            puṇṇamāso tamonudoti.
                                    Vaggo paṭhamo .
                                     -------------
              Theragāthāya ekanipātassa dutiyavaggo
     [148] |148.11| 1 Pāmujjabahulo bhikkhu    dhamme buddhappavedite
                                 adhigacche padaṃ santaṃ      saṅkhārūpasamaṃ sukhanti.
                    Cūḷavaccho 3- thero.
     [149] |149.12| 2 Paññābalī sīlavatūpapanno
                 samāhito jhānarato satīmā
                 yadatthiyaṃ bhojanaṃ bhuñjamāno
                 kaṅkhetha 4- kālaṃ idha vītarāgoti.
                   Mahāvaccho 5- thero.
     [150] |150.13| 3 Nīlabbhavaṇṇā rucirā     sītavārī sucindharā
                             indagopakasañchannā        te selā ramayanti manti.
                                                 Vanavaccho thero.
     [151] |151.14| 4 Upajjhāyo maṃ avacāsi 6-  ito gacchāmi sīvaka
@Footnote: 1 Ma. Yu. koṭṭhiko .  2 Ma. kaṅkhārevatasammato. Yu. kaṅkhārevatasubbato.
@3 Yu. cūḷagavaccho .  4 Yu. kaṅkheta .  5 Yu. mahāgavaccho .  6 Ma. avaca.
                       Gāme me vasati kāyo          araññaṃ me gato mano
                       semānakopi gacchāmi           natthi saṅgo vijānatanti.
                                      Vanavacchassa therassa sāmaṇero.
     [152] |152.15| 5 Pañca chinde pañca jahe     pañca cuttari bhāvaye
                       pañcasaṅgātigo bhikkhu         oghatiṇṇoti vuccatīti.
                                            Kuṇḍadhāno thero.
     [153] |153.16| 6 Yathāpi bhaddo ājañño    naṅgalāvattanī sikhī
                             gacchati appakasirena          evaṃ rattindivā mama
                             gacchanti appakasirena        sukhe laddhe nirāmiseti.
                                              Belaṭṭhasīso thero.
     [154] |154.17| 7 Middhī yadā hoti mahagghaso ca
                 niddāyitā samparivattasāyī
                 mahāvarāhova nivāpapuṭṭho
                 punappunaṃ gabbhamupeti mandoti.
                     Dāsako thero.
     [155] |155.18| 8 Ahu 1- buddhassa dāyādo  bhikkhu bhesakaḷāvane
                   kevalaṃ aṭṭhisaññāya              aphari paṭhaviṃ imaṃ
                   maññehaṃ kāmarāgaṃ so            khippameva pahīyatīti.
                                                 Siṅgālapitā thero.
     [156] |156.19| 9 Udakaṃ hi nayanti nettikā    usukārā namayanti tejanaṃ
@Footnote: 1 Yu. ahū.
                   Dāruṃ namayanti tacchakā            attānaṃ damayanti subbatāti.
                                                  Kuḷo thero.
[157] |157.20| 10 Maraṇe me bhayaṃ natthi   nikanti natthi jīvite
                        sandehaṃ nikkhipissāmi            sampajāno patissatoti.
                                                  Ajito thero.
                                                    Uddānaṃ
                            cūḷavaccho mahāvaccho        vanavaccho ca sīvako
                            kuṇḍadhāno ca belaṭṭhi     dāsako ca tato paraṃ
                            siṅgālapitiko thero          kuḷo ca ajito dasāti.
                                                     Vaggo dutiyo.
                                                     ----------------
                                     Theragāthāya ekanipātassa tatiyavaggo
[158] |158.21| 1 Nāhaṃ bhayassa bhāyāmi    satthā no amatassa kovido
                yattha bhayaṃ nāvatiṭṭhati          tena maggena vajanti bhikkhavoti.
                                              Nigrodho thero.
[159] |159.22| 2 Nīlā sugīvā sikhino    morā kāraviyaṃ 1- abhinadanti
                         te sītavātakalitā 2-        suttaṃ jhānaṃ 3- nibodhentīti
                                            cittako thero.
@Footnote: 1 Yu. kāraṃviyaṃ. Ma. kārambhiyaṃ .  2 Ma. sītavātakīlitā .  3 Ma. Yu. jhāyaṃ.
     [160] |160.23| 3 Ahaṃ kho veḷugumbasmiṃ  bhutvāna madhupāyāsaṃ
                              padakkhiṇaṃ sammasanto     khandhānaṃ udayabbayaṃ
                              sānuṃ paṭiggamissāmi     vivekamanubrūhayanti.
                                               Gosālo thero.
     [161] |161.24| 4 Anuvassiko pabbajito  passa dhammasudhammataṃ
                          tisso vijjā anuppattā     kataṃ buddhassa sāsananti.
                                               Sugandho thero.
     [162] |162.25| 5 Obhāsajātaṃ phalagaṃ    cittaṃ yassa abhiṇhaso
                            tādisaṃ bhikkhumāsajja      kaṇha dukkhaṃ nigacchasīti.
                                              Nandiyo thero.
     [163] |163.26| 6 Sutvā subhāsitaṃ vācaṃ   buddhassādiccabandhuno
                             paccabyādhiṃ hi nipuṇaṃ      vālaggaṃ usunā yathāti.
                                              Abhayo thero.
     [164] |164.27| 7 Dabbaṃ kusaṃ poṭakilaṃ   usīraṃ muñjapabbajaṃ
                      urasā panudahissāmi             vivekamanubrūhayanti.
                                            Lomasakaṅgiyo thero.
     [165] |165.28| 8 Kacci no vatthapasuto     kacci no bhūsanārato
                      kacci sīlamayaṃ gandhaṃ        tvaṃ vāsi 1- netarā pajāti.
                                       Jambugāmikaputto thero.
     [166] |166.29| 9 Samunnamayamattānaṃ        usukārova tejanaṃ
@Footnote: 1 Ma. kiṃ tvaṃ vāyasi.
                       Cittaṃ ujuṃ karitvāna      avijjaṃ bhinda 1- hāritāti.
                                             Hārito thero.
[167] |167.30| 10 Ābādhe me samuppanne   sati me upapajjatha
                       ābādho me samuppanno      kālo me nappamajjitunti.
                                              Uttiyo thero.
                                        Uddānaṃ
          nigrodho cittako thero        gosālatthero sugandho
          nandiyo abhayo thero          thero lomasakaṅgiyo
          jambugāmikaputto ca          hārito uttiyo isīti.
                                    Vaggo tatiyo.
                                   ----------------
              Theragāthāya ekanipātassa catutthavaggo
     [168] |168.31| 1 Phuṭṭho ḍaṃsehi makasehi   araññasmiṃ brahāvane
                      nāgo saṅgāmasīseva          sato tatrādhivāsayeti.
                                        Gahuratīriyo thero 2-.
     [169] |169.32| 2 Ajaraṃ jīramānena     tappamānena nibbutiṃ
                       nirāmisaṃ 3- paramaṃ santiṃ      yogakkhemaṃ anuttaranti.
                                          Suppiyo thero.
@Footnote: 1 Yu. chinda .  2 Ma. Yu. gahavaratīriyo bhikkhu .  3 Ma. nimiyaṃ. Yu. nimmissaṃ.
     [170] |170.33| 3 Yathāpi ekaputtasmiṃ   piyasmiṃ kusalī siyā
                          evaṃ sabbesu pāṇesu       sabbattha kusalo siyāti.
                                          Sopāko thero
     [171] |171.34| 4 Anāsannavarā etā    niccameva vijānatā
                               gāmā araññamāgamma    tato gehaṃ upāvisiṃ
                               tato uṭṭhāya pakkāmiṃ      anāmantetvā posiyoti.
                                           Posiyo thero.
     [172] |172.35| 5 Sukhaṃ sukhattho labhate tadācaraṃ
                 kittiñca pappoti yasassa vaḍḍhati
                 yo ariyamaṭṭhaṅgikamañjasaṃ ujuṃ
                 bhāveti maggaṃ amatassa pattiyāti.
                    Sāmaññakāni thero.
     [173] |173.36| 6 Sādhu sutaṃ sādhu caritakaṃ
                 sādhu sadā aniketavihāro
                 atthapucchanaṃ padakkhiṇakammaṃ
                 etaṃ sāmaññaṃ akiñcanassāti.
                    Kumāputto thero.
     [174] |174.37| 7 Nānājanapadaṃ yanti  vicarantā asaññatā
                     samādhiñca virādhenti        kiṃsu raṭṭhacariyā karissati.
                     Tasmā vineyya sārambhaṃ    jhāyeyya apurakkhatoti.
                             Kumāputtattherassa sahāyako thero.
     [175] |135.38| 8 Yo iddhiyā sarabhuṃ aṭṭhapesi
                 gavampati so asito anejo
                 taṃ sabbasaṅgātigataṃ mahāmuniṃ
                 devā namassanti bhavassa pāragunti.
                     Gavampati thero.
     [176] |176.39| 9 Sattiyā viya omaṭṭho     ḍayhamāneva 1- matthake
                kāmarāgappahānāya       sato bhikkhu paribbajeti.
                      Tisso thero.
[177] |177.40| 10 Sattiyā viya omaṭṭho    ḍayhamāneva 1- matthake
                               bhavarāgappahānāya            sato bhikkhu paribbajeti.
                                            Vaḍḍhamāno thero.
                                       Uddānaṃ
          gahuratīriyo 2- suppiyo            sopāko ca 3- posiyo ca 4-
          sāmaññakāni kumāputto       kumāputtasahāyako
          gavampati tissatthero               vaḍḍhamāno mahāyasoti.
                                    Vaggo catuttho.
                                    ----------------
@Footnote: 1 Ma. ḍayuhamānova .  2 Yu. gahvaratīriyo .  3 Ma. ceva .  4 Ma. casaddo natthi.
             Theragāthāya ekanipātassa pañcamavaggo
     [178] |178.41| 1 Vivaramanupatanti vijjutā
                 vebhārassa ca paṇḍavassa ca
                 nagavivaragato ca jhāyati
                 putto appaṭimassa tādinoti.
                     Sirivaḍḍho thero.
     [179] |179.42| 2 Hale 1- upahale sīsupahale  halā 2- upahalā sīsupahalā
                 patissatikā 3- nu kho viharatha   āgato vo vālaṃ viya vedhiyatīti. 4-
                      Khadiravaniyo thero.
     [180] |180.43| 3 Sumuttiko sumuttiko sāhu  samuttikomhi tīhi khujjakehi
                  asitāsu mayā naṅgalāsu    mayā khuddakuddālāsu mayā.
                  Yadipi idhameva idhameva         atha vāpi alameva alameva
                  jhāya sumaṅgala jhāya sumaṅgala   appamatto vihara sumaṅgalāti.
                                     Sumaṅgalo thero.
     [181] |181.44| 4 Mataṃ vā amma rodanti   yo vā jīvaṃ na dissati
                  jīvantaṃ maṃ amma dissanti 5-   kasmā maṃ amma rodasīti.
                                      Sānu thero.
     [182] |182.45| 5 Yathāpi bhaddo ājañño      khalitvā paṭitiṭṭhati
@Footnote: 1 Ma. Yu. cāle upacāle sīsupacāle .  2 Ma. Yu. ime pāṭhā na dissanti.
@3 Ma. patissatā .  4 Ma. Yu. vedhīti .  5 Ma. passantī.
                 Evaṃ dassanasampannaṃ         sammāsambuddhasāvakanti.
                    Ramaṇīyavihārī thero.
     [183] |183.46| 6 Saddhāyāhaṃ pabbajito    agārasmā anagāriyaṃ
                     sati paññā ca me vuḍḍhā   cittañca susamāhitaṃ.
                     Kāmaṃ karassu rūpāni            neva maṃ byādhayissasīti.
                                        Samiddhi thero.
     [184] |184.47| 7 Namo te buddhavīratthu    vippamuttosi sabbadhi
                     tuyhāpadāne viharaṃ         viharāmi anāsavoti.
                                         Ujjayo thero.
     [185] |185.48| 8 Yato ahaṃ pabbajito     agārasmā anagāriyaṃ
                    nābhijānāmi saṅkappaṃ       anariyaṃ dosasaṃhitanti.
                                         Sañjayo thero.
     [186] |186.49| 9 Vihavihābhinadite 1-     sippikābhirutehi ca
                     na me taṃ phandati cittaṃ       ekattaṃ nirataṃ 2- hi meti.
                                         Rāmaṇeyyako thero.
[187] |187.50| 10 Dharaṇīva 3- siccati 4- vāti   māluto vijjutā carati nabhe
                      upasammanti vitakkā      cittaṃ susamāhitaṃ mamanti 5-.
                                        Vimalo thero.
                                       Uddānaṃ
          sirivaḍḍho revato thero        khadiravaniyo sumaṅgalo 6-
@Footnote: 1 Ma. cihacihābhinadite .  2 Yu. ekattanirattaṃ .  3 Yu. dharaṇī ca .  4 Ma. siñcati.
@5 Ma. Yu. mamāti .  6 Ma. Yu. sumaṅgalo sānusavhayo.
          Sānu 1- ramaṇīyavihārī ca     samiddhi ujjayasañjayo 2-
          rāmaṇeyyako so thero       vimalo ca raṇañjahoti 3-.
                                  Vaggo pañcamo.
                                   ----------------
              Theragāthāya ekanipātassa chaṭṭhavaggo
     [188] |188.51| 1 Vassati devo yathā sugītaṃ   channā me kuṭikā sukhā nivātā
                 cittaṃ susamāhitañca mayhaṃ     atha ce patthayasi pavassa devāti.
                                 Godhiko thero.
     [189] |189.52| 2 Vassati devo yathā sugītaṃ   channā me kuṭikā sukhā nivātā
                 cittaṃ susamāhitañca mayhaṃ 4-   atha ce patthayasi pavassa devāti.
                                 Subāhu thero.
     [190] |190.53| 3 Vassati devo yathā sugītaṃ    channā me kuṭikā sukhā nivātā
                  tassaṃ viharāmi appamatto     atha ce patthayasi pavassa devāti.
                                 Valliyo thero.
     [191] |191.54| 4 Vassati devo yathā sugītaṃ     channā me kuṭikā sukhā nivātā
                  tassaṃ viharāmi adutiyo         atha ce patthayasi pavassa devāti.
                                 Uttiyo thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi .  2 Ma. sañjayā .  3 Yu. raṇañjayoti.
@4 Po. Ma. Yu. kāye.
     [192] |192.55| 5 Āsandikuṭikaṃ katvā      ogayha añjanāvanaṃ
                  tisso vijjā anuppattā     kataṃ buddhassa sāsananti.
                                   Añjanāvaniyo thero.
     [193] |193.56| 6 Ko kuṭikāyaṃ bhikkhu kuṭikāyaṃ   vītarāgo susamāhitacitto.
                 Evaṃ jānāhi āvuso          amoghā te kuṭikā katāti.
                     Kuṭivihārī thero.
     [194] |194.57| 7 Ayamāhu purāṇiyā kuṭikā 1-  aññaṃ patthayase navaṃ kuṭiṃ
                      āsaṃ kuṭiyā virājaya      dukkhā bhikkhu puna navā kuṭīti.
                                        Kuṭivihārī 2- thero.
     [195] |195.58| 8 Ramaṇīyā me kuṭikā       saddhādeyyā manoramā
                      na me attho kumārīhi       yesaṃ attho tahiṃ gacchatha nāriyoti.
                                         Ramaṇīyakuṭiko thero.
     [196] |196.59| 9 Saddhāyāhaṃ pabbajito    araññe me kuṭikā katā
                     appamatto ca ātāpī       sampajāno patissatoti.
                                        Kosallavihārī thero.
     [197] |197.60| 10 Te me ijjhiṃsu saṅkappā    yadattho pāvisiṃ kuṭiṃ
                      vijjāvimuttiṃ paccessaṃ       mānānusayamujjahanti.
                                        Sīvalī thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. kuṭi .  2 Ma. dutiyakuṭivihārī.
                                   Uddānaṃ
          godhiko ca subāhu ca          valliyo uttiyo isi
          añjanāvaniyo thero        duve kuṭivihārino
          ramaṇīyakuṭiko thero          kosallavhayasīvalīti.
                      Vaggo chaṭṭho.
                    ---------------
              Theragāthāya ekanipātassa sattamavaggo
     [198] |198.61| 1 Passati passo passantaṃ    apassantañca passati
                  apassanto apassantaṃ     passantañca na passatīti.
                                     Vappo thero.
     [199] |199.62| 2 Ekakā mayaṃ araññe viharāma
                 apaviddhaṃva vanasmiṃ dārukaṃ
                 tassa me bahukā pihayanti
                 nerayikā viya saggagāminanti.
                  Vajjiputtako 1- thero.
     [200] |200.63| 3 Cutā patanti patitā    giddhā ca punarāgatā
                   katakiccaṃ ratarammaṃ      sukhenanvāgataṃ sukhanti.
                                  Pakkho thero.
     [201] |201.64| 4 Dumavhayāya uppanno    jāto paṇḍaraketunā
@Footnote: 1 mu. Yu. vajjiputto.
                   Ketuhā ketunā yeva          mahāketuṃ padhaṃsayīti.
                                     Vimalakoṇḍañño thero.
     [202] |202.65| 5 Ukkhepakaṭavacchassa    saṅkalitaṃ bahūhi vassehi
                      taṃ bhāsati gahaṭṭhānaṃ          sunisinno uḷārapāmojjoti.
                                      Ukkhepakaṭavaccho thero.
     [203] |203.66| 6 Anusāsi mahāvīro   sabbadhammāna pāragū
                     tassāhaṃ dhammaṃ sutvāna       vihāsiṃ santike rato 1-
                     tisso vijjā anuppattā   kataṃ buddhassa sāsananti.
                                           Meghiyo thero.
     [204] |204.67| 7 Kilesā jhāpitā mayhaṃ    bhavā sabbe samūhatā
                     vikkhīṇo jātisaṃsāro           natthidāni punabbhavoti.
                                             Ekadhammasavaniyo thero.
     [205] |205.68| 8 Adhicetaso appamajjato      munino monapathesu sikkhato
                      sobhā na bhavanti tādino    upasantassa sadā satīmatoti.
                                            Ekudāniyo thero.
     [206] |206.69| 9 Sutvāna dhammaṃ mahato mahārasaṃ
                 sabbaññutaññāṇavarena desitaṃ
                 maggaṃ papajjiṃ amatassa pattiyā
                 so yogakkhemassa pathassa kovidoti.
                      Channo thero.
@Footnote: 1 Po. Ma. sato.
     [207] |207.70| 10 Sīlameva idha aggaṃ    paññavā pana uttamo
                  manussesu ca devesu       sīlapaññāṇato jayanti.
                                Puṇṇo thero.
                                    Uddānaṃ
          vappo  ca vajjiputto ca       pakkho vimalakoṇḍañño
          ukkhepakaṭavaccho ca            meghiyo ekadhammiko
          ekudāniyachanno 1- ca      puṇṇatthero mahabbaloti.
                                  Vaggo sattamo.
                                 ----------------
              Theragāthāya ekanipātassa aṭṭhamavaggo
     [208] |208.71| 1 Susukhumanipuṇatthadassinā
                 matikusalena nivātavuttinā
                 saṃsevitabuddhasīlinā
                 nibbānaṃ na hi tena dullabhanti.
                    Vacchapālo thero.
     [209] |209.72| 2 Yathā kalīro susu vaḍḍhitaggo
                 dunnikkhaso 2- hoti pasākhajāto
                 evaṃ ahaṃ bhariyāyānītāya
@Footnote: 1 Ma. ekudāniyachannā .  2 Ma. Yu. dunnikkhamo.
                 Anumañña maṃ pabbajitomhidānīti.
                     Ātumo thero.
     [210] |210.73| 3 Jiṇṇañca disvā dukkhitañca byādhitaṃ
                 matañca disvā gatamāyusaṅkhayaṃ
                 tato ahaṃ nikkhamitūna pabbajiṃ
                 pahāya kāmāni manoramānīti.
                     Māṇavo thero.
     [211] |211.74| 4 Kāmachando ca byāpādo     thīnamiddhañca bhikkhuno
                  uddhaccaṃ vicikicchā ca      sabbasova na vijjatīti.
                                     Suyāmano thero.
     [212] |212.75| 5 Sādhu suvahitānaṃ 1- dassanaṃ   kaṅkhā chijjati buddhi vaḍḍhati
                 bālampi karonti paṇḍitaṃ       tasmā sādhu sataṃ samāgamoti.
                                     Susārado thero.
     [213] |213.76| 6 Uppatantesu nipate     nipatantesu uppate
                vase avasamānesu      ramamānesu no rameti.
                                Piyañjaho thero.
     [214] |214.77| 7 Idaṃ pure cittamacāri cārikaṃ
                 yenicchakaṃ yatthakāmaṃ yathāsukhaṃ
                 tadajjahaṃ niggahissāmi yoniso
                 hatthiṃ pabhinnaṃ viya aṅkusaggāhoti.
                   Hatthārohaputto thero
@Footnote: 1 Ma. Yu. suvihitā.
     [215] |215.78| 8 Anekajātisaṃsāraṃ        sandhāvissaṃ anibbisaṃ
                   tassa me dukkhajātassa  dukkhakkhandho paraddhatoti 1-.
                                  Meṇḍasiro thero.
     [216] |216.79| 9 Sabbo rāgo pahīno me  sabbo doso samūhato
                   sabbo me vigato moho    sītibhūtosmi nibbutoti 1-.
                                    Rakkhito thero.
     [217] |217.80| 10 Yaṃ mayā pakataṃ kammaṃ   appaṃ vā yadi vā bahuṃ
                    sabbametaṃ parikkhīṇaṃ      natthidāni punabbhavoti.
                                    Uggo thero.
                                       Uddānaṃ
           vacchapālo ca yo thero         ātumo māṇavo isi
           suyāmano susārado             thero yo ca piyañjaho
            ārohaputto meṇḍasiro    rakkhito uggasavhayoti.
                         Vaggo aṭṭhamo.
                           ----------------
              Theragāthāya ekanipātassa navamavaggo
     [218] |218.81| 1 Yaṃ mayā pakataṃ pāpaṃ    pubbe aññāsu jātisu
                   idheva taṃ vedaniyaṃ        vatthu aññaṃ na vijjatīti.
                                   Samitigutto thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. aparaddho.
     [219] |219.82| 2 Yena yena subhikkhāni     sivāni abhayāni ca
                     tena puttaka gacchassu     mā sokā pahato bhavāti.
                                       Kassapo thero.
     [220] |220.83| 3 Sīhappamatto vihara       rattindivamatandito
                     bhāvehi kusalaṃ dhammaṃ     jaha sīghaṃ samussayanti.
                                        Sīho thero.
     [221] |221.84| 4 Sabbarattiṃ supitvāna     divā saṅgaṇike rato
                     kudāssu nāma dummedho     dukkhassantaṃ karissatīti.
                                        Nīto thero.
     [222] |222.85| 5 Cittanimittassa kovido    pavivekarasaṃ vijāniya
                     jhāyaṃ nipako patissato   adhigaccheyya sukhaṃ nirāmisanti.
                                       Sunāgo thero.
     [223] |223.86| 6 Ito bahiddhā puthuaññavādinaṃ
                       maggo na nibbānagamo yathā ayaṃ
                       itissu saṅghaṃ bhagavānusāsati
                       satthā sayaṃ pāṇitaleva dassayanti.
                                      Nāgito thero.
     [224] |224.87| 7 Khandhā diṭṭhā yathābhūtaṃ    bhavā sabbe padālitā
                        vikkhīṇo jātisaṃsāro   natthidāni punabbhavoti.
                                         Paviṭṭho 1- thero.
@Footnote: 1 Po. saviṭṭho.
     [225] |225.88| 8 Asakkhiṃ vata attānaṃ         uddhātuṃ udakā thalaṃ
                     vuyhamāno mahoghova 1-    saccāni paṭivijjhahanti
                                           ajjuno thero.
     [226] |226.89| 9 Uttiṇṇā paṅkā palipā   pātālā parivajjitā
                   mutto oghā ca ganthā ca       sabbe mānā visaṃhatāti.
                                            Devasabho thero.
     [227] |227.90| 10 Pañcakkhandhā pariññātā    tiṭṭhanti chinnamūlakā
                    vikkhīṇo jātisaṃsāro         natthidāni punabbhavoti.
                                         Sāmidatto thero.
                                 Uddānaṃ
          thero samitigutto ca        kassapo sīhasavhayo
          nīto sunāgo nāgito       paviṭṭho ajjuno isi
          devasabho ca yo thero         sāmidatto mahabbaloti.
                           Vaggo navamo.
                          ----------------
              Theragāthāya ekanipātassa dasamavaggo
     [228] |228.91| 1 Na tathāmataṃ satarasaṃ sudhannaṃ       yaṃ mayajja paribhuttaṃ
                     aparimitadassinā gotamena    buddhena desito dhammoti.
                                   Paripuṇṇako thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. mahogheva.
     [229] |229.92| 2 Yassāsavā parikkhīṇā      āhāre ca anissito
                 suññato animitto ca           vimokkho yassa gocaro
                 ākāseva sakuntānaṃ             padantassa duranvayanti.
                                                  Vijayo thero.
     [230] |230.93| 3 Dukkhā kāmā eraka      na sukhā kāmā eraka
                 yo kāme kāmayati              dukkhaṃ so kāmayati eraka
                 yo kāme na kāmayati           dukkhaṃ so na kāmayati erakāti.
                                              Erako thero.
     [231] |231.94| 4 Namo hi tassa bhagavato        sakyaputtassa sirīmato
                 tenāyaṃ aggaputtena 1-        aggadhammo sudesitoti.
                                                     Mettaji thero.
     [232] |232.95| 5 Andhohaṃ hatanettosmi      kantāraddhāna pakkhanto 2-
                 sayamānopi gamissaṃ 3-          na sahāyena pāpenāti.
                                               Cakkhupālo thero.
     [233] |233.96| 6 Ekaṃ pupphaṃ cajitvāna      asītivassakoṭiyo 4-
                 saggesu paricāretvā         sesakenamhi nibbutoti.
                                             Khaṇḍasumano thero.
     [234] |234.97| 7 Hitvā satapalaṃ kaṃsaṃ          sovaṇṇaṃ satarājikaṃ
                 aggahiṃ mattikāpattaṃ         idaṃ dutiyābhisecananti.
                                                   Tisso thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. aggapattena .  2 Sī. Yu. pakkhanno. Ma. pakkhando.
@3 Ma. Yu. gacchissaṃ .  4 Sī. Yu. asītiṃ vassakoṭiyo.
     [235] |235.98| 8 Rūpaṃ disvā sati muṭṭhā      piyanimittaṃ manasikaroto
                 sārattacitto vedeti          tañca ajjhosa tiṭṭhati
                 tassa vaḍḍhanti āsavā      bhavamūlopagāminoti.
                                                    Abhayo thero.
     [236] |236.99| 9 Saddaṃ sutvā sati muṭṭhā    piyanimittaṃ manasikaroto
                 sārattacitto vedeti            tañca ajjhosa tiṭṭhati
                 tassa vaḍḍhanti āsavā        saṃsāraṃ upagāminoti.
                                                     Uttiyo thero.
[237] |237.100| 10 Sammappadhānasampanno     satipaṭṭhānagocaro
                 vimuttikusumasañchanno     parinibbāyissatyanāsavoti 1-.
                                                        Devasabho thero.
                                      Uddānaṃ
          paripuṇṇako ca vijayo           erako mettajī muni
          cakkhupālo khaṇḍasumano       tisso abhayo ca 2-
          uttiyo mahāpañño          thero devasabhopi cāti.
                      Vaggo dasamo.
                    ---------------
            Theragāthāya ekanipātassa ekādasamavaggo
     [238] |238.101| 1 Hitvā gihitvaṃ 3- anavositatto
                 mukhanaṅgalī odariko kusīto
@Footnote: 1 Ma. Yu. parinibbissatyanāsavoti .  2 Ma. tisuso ca abhayo tathā .  3 Ma. gihittaṃ.
                 Mahāvarāhova nivāpapuṭṭho
                 punappunaṃ gabbhamupeti mandoti.
                  Belaṭṭhakāni 1- thero.
     [239] |239.102| 2 Mānena vañcitāse        saṅkhāresu saṅkilissamānāse
                 lābhālābhena mathitā           samādhiṃ nādhigacchantīti.
                                                      Setuccho thero.
     [240] |240.103|  3 Nāhaṃ etena atthiko       sukhito dhammarasena tappito
                 pitvāna rasaggamuttamaṃ          na ca kāhāmi rasena 2- santhavanti.
                                                         Bandhuro thero.
     [241] |241.104| 4 Lahuko vata me kāyo        phuṭṭho ca pītisukhena vipulena
                 tūlamiva eritaṃ mālutena        pilavativa me kāyoti.
                                                        Khitako thero.
     [242] |242.105| 5 Ukkaṇṭhitopi na vase      ramamānopi pakkame
                 na tvevānatthasahitaṃ            vase vāsaṃ vicakkhaṇoti.
                                                   Malitavambho thero.
     [243] |243.106| 6 Sataliṅgassa atthassa      satalakkhaṇadhārino
                 ekaṅgadassī dummedho        satadassī ca paṇḍitoti.
                                                 Suhemanto thero.
     [244] |244.107| 7 Pabbajiṃ tulayitvāna         agārasmā anagāriyaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. belaṭṭhāniko .  2 Ma. Yu. visena.
                 Tisso vijjā anuppattā     kataṃ buddhassa sāsananti.
                                                 Dhammasaṃvaro 1- thero.
     [245] |245.108| 8 Sa vīsaṃvassasatiko            pabbajiṃ anagāriyaṃ
                 tisso vijjā anuppattā     kataṃ buddhassa sāsananti.
                                               Dhammasaṭapituthero 2-.
     [246] |246.109| 9 Na nūnāyaṃ paramahitānukampino
                 rahogato anuvigaṇeti sāsanaṃ
                 tathā hayaṃ vīharati pākatindriyo
                 migī yathā taruṇajātikā vaneti.
                    Saṅgharakkhito thero.
     [247] |247.110| 10 Nagā nagaggesu susaṃvirūḷhā
                 udaggameghena navena sittā
                 vivekakāmassa araññasaññino
                 janeti bhiyyo usabhassa kalyatanti.
                      Usabho thero.
                         Uddānaṃ
          belaṭṭhakāni 3- setuccho   bandhuro khitako isi
          malitavambho suhemanto      dhammasaṃvaro 4- dhammasaṭapitā
@Footnote: 1 Ma. Yu. dhammasavo .  2 dhammasavapitutherotipi .  3 Ma. belaṭṭhāniko .  4 Ma. Yu.
@dhammasavo dhammasavapitā.
          Saṅgharakkhitatthero ca       usabho ca mahāmunīti.
                    Vaggo ekādasamo.
                    ---------------
             Theragāthāya ekanipātassa dvādasamavaggo
     [248] |248.111| 1 Duppabbajjaṃ ve duradhivāsā gehā
                 dhammo gambhīro duradhigamā bhogā
                 kicchā vutti no itarītareneva
                 yuttaṃ cintetuṃ satatamaniccatanti.
                     Jento thero.
     [249] |249.112| 2 Tevijjohaṃ mahājhāyī      cetosamathakovido
                 sadattho me anuppatto          kataṃ buddhassa sāsananti.
                                                  Vacchagotto thero.
     [250] |250.113| 3 Acchodikā puthusilā     gonaṅgulamigāyutā
                 ambusevālasañchannā     te selā ramayanti manti.
                                                 Vanavaccho thero.
     [251] |251.114| 4 Kāyaduṭṭhullagaruno     hiyyamānamhi jīvite
                 sarīrasukhagiddhassa             kuto samaṇasādhutāti.
                                                 Adhimutto thero.
     [252] |252.115| 5 Esāvahiyyase pabbatena    bahukuṭajasallarikena 1-
@Footnote: 1 Ma. Yu. bahukuṭajasallakikena.
                 Nesādakena girinā                 yasassinā paricchadenāti.
                                                     Mahānāmo thero.
     [253] |253.116| 6 Cha phassāyatane hitvā      guttadvāro susaṃvuto
                 aghamūlaṃ vametvāna 1-          patto me āsavakkhayoti.
                                                  Pārāpariyo 2- thero.
     [254] |254.117| 7 Suvilitto suvasano         sabbābharaṇabhūsito
                 tisso vijjā ajjhagamiṃ         kataṃ buddhassa sāsananti.
                                                       Yaso thero.
     [255] |255.118| 8 Abhisatthova 3- nipatti vayo
                  rūpaṃ aññamiva tatheva santaṃ
                  tasseva sato avippavasato
                  aññasseva sarāmi attānanti.
                     Kimbilo thero.
     [256] |256.119| 9 Rukkhamūlagahanaṃ pasakkhiya 4-
                  nibbānaṃ hadayasmiṃ opiya 5-
                  jhāya gotama mā ca pamādo
                  kinte biḷibiḷikā karissatīti.
                    Vajjiputto thero.
     [257] |257.120| 10 Pañcakkhandhā pariññātā    tiṭṭhanti chinnamūlakā
@Footnote: 1 Ma. Yu. vamitvāna .  2 Po. pārāsiriyo. Ma. pārāsariyo. 3 Po. Ma. abhisatto.
@4 Po. Ma. Yu. pasakkiya .  5 Yu. osiya.
          Dukkhakkhayo anuppatto      patto me āsavakkhayoti.
                     Isidatto thero.
                         Uddānaṃ
          jento ca vacchagotto ca      vaccho ca nāgasavhayo 1-
          adhimutto mahānāmo         pārāpariyo yasopi ca
          kimbilo vajjiputto ca        isidatto mahāyasoti.
                    Dvādasamo vaggo.
                     Tatruddānaṃ bhavati.
          Vīsuttarasataṃ therā          katakiccā anāsavā
          ekakeva nipātamhi       susaṅgītā mahesibhīti.
                    Ekanipāto niṭṭhito
                      -----------
                        dukanipāto
               theragāthāya dukanipātassa paṭhamavaggo
     [258] |258.121| 1 Natthi koci bhavo nicco     saṅkhārā vāpi sassatā
                 uppajjanti ca te khandhā       cavanti aparāparaṃ.
            |258.122| Etamādīnavaṃ ñatvā            bhavenamhi anatthiko
                 nissaṭo sabbakāmehi           patto me āsavakkhayoti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā uttaro thero gāthāyo abhāsitthāti.
@Footnote: 1 Yu. vanapavhayo. Ma. vanasavhayo.
     [259] |259.123| 2 Nayidaṃ anayena jīvitaṃ        nāhāro hadayassa santiko
                 āhāraṭṭhitiko samussayo     iti disvāna carāmi esanaṃ.
             |259.124| Paṅkoti hi naṃ avedayuṃ 1-      yāyaṃ vandanapūjanā kulesu
                 sukhumaṃ sallaṃ durubbahaṃ     sakkāro kāpurisena dujjahoti.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā piṇḍolabhāradvājo thero gāthāyo abhāsitthāti.
     [260] |260.125| 3 Makkaṭo pañcadvārāyaṃ    kuṭikāyaṃ pasakkhiya 2-
                 dvārena anupariyeti             ghaṭṭayanto muhuṃ muhuṃ.
             |260.126| Tiṭṭha makkaṭa mā dhāvi          na hi te taṃ yathā pure
                 niggahitosi paññāya             neva 3- dūraṃ gamissasīti.
                                                 Valliyo thero.
     [261] |261.127| 4 Tiṇṇaṃ me tālapattānaṃ    gaṅgātīre kuṭī katā
                 chavasittova me patto      paṃsukūlañca cīvaraṃ.
             |261.128| Dvinnaṃ antaravassānaṃ          ekavācā me bhāsitā
                 tatiye antaravassamhi            tamokkhandho padālitoti.
                                                      Gaṅgātīriyo thero.
     [262] |262.129| 5 Api ce hoti tevijjo         maccuhāyī anāsavo
                 appaññātoti naṃ bālā       avajānanti ajānakā 4-.
             |262.130| Yo ca kho annapānassa         lābhī hotīdha puggalo
                 pāpadhammopi ce hoti            so nesaṃ hoti sakkatoti.
                                                           Ajino thero.
@Footnote: 1 Ma. pavedayuṃ .  2 Po. Ma. Yu. pasakkiya .  3 Yu. neto .  4 Ma. Yu. ajānatā.
     [263] |263.131| 6 Yadāhaṃ dhammamassosiṃ     bhāsamānassa satthuno
                 na kaṅkhamabhijānāmi               sabbaññū aparājite
             |263.132| satthavāhe mahāvīre           sārathīnaṃ varuttame
                 magge paṭipadāyaṃ vā            kaṅkhā mayhaṃ na vijjatīti.
                                             Meḷajino thero.
     [264] |264.133| 7 Yathā agāraṃ ducchannaṃ     vuṭṭhi samativijjhati
                 evaṃ abhāvitaṃ cittaṃ                rāgo samativijjhati.
             |264.134|   Yathā agāraṃ succhannaṃ       vuṭṭhi na samativijjhati.
                 Evaṃ subhāvitaṃ cittaṃ                rāgo na samativijjhatīti.
                                                Rādho thero.
     [265] |265.135| 8 Khīṇā hi mayhaṃ jāti       vusitaṃ jinasāsanaṃ
                 pahīno jālasaṅkhāto             bhavanetti samūhatā.
             |265.136| Yassatthāya pabbajito       agārasmā anagāriyaṃ
                 so me attho anuppatto       sabbasaṃyojanakkhayoti.
                                                    Surādho thero.
     [266] |266.137| 9 Sukhaṃ supanti munayo        ye itthīsu na bajjhare
                 sadā ve rakkhitabbāsu           yāsu saccaṃ sudullabhaṃ.
              |266.138| Vadhaṃ carimha te kāma           anaṇādāni te mayaṃ
                 gacchāmadāni nibbānaṃ          yattha gantvā na socatīti.
                                                   Gotamo thero.
     [267] |267.139| 10 Pubbe hanati attānaṃ    pacchā hanati so pare
                               suhataṃ hanti attānaṃ          vītaṃseneva pakkhimā.
             |267.140| Na brāhmaṇo bahivaṇṇo    antovaṇṇo hi brāhmaṇo
                               yasmiṃ pāpāni kammāni     sa ve kaṇho sujampatīti.
                                                  Vasabho thero.
                                     Uddānaṃ
          uttaro ceva piṇḍolo        valliyo tīriyo isi
          ajino ca meḷajino rādho      surādho gotamopi ca
          vasabhena ime honti           dasa therā mahiddhikāti.
                                   Vaggo paṭhamo.
                                  ---------------
                 Theragāthāya dukanipātassa dutiyavaggo
     [268] |268.141| 1 Sussūsā sutavaḍḍhanī          sutaṃ paññāya vaḍḍhanaṃ
                 paññāya atthaṃ jānāti            ñāto attho sukhāvaho.
         |268.142| Sevetha pantāni senāsanāni
                    careyya saṃyojanavippamokkhaṃ
                    sace ratiṃ nādhigaccheyya tattha
                    saṅghe vase rakkhitatto satīmāti.
                        Mahācundo thero.
     [269] |269.143|  2 Ye [1]- kho te veghamissena 2-   nānatthena ca kammunā
                              manusse uparundhanti    pharusupakkamā janā
@Footnote: 1 katthaci casaddo dissati .  2 Ma. veṭhamissena.
                              Tepi tatheva kīranti       na hi kammaṃ panassati.
           |269.144| Yaṃ karoti naro kammaṃ        kalyāṇaṃ yadi pāpakaṃ
                              tassa tasseva dāyādo    yaṃ yaṃ kammaṃ pakubbatīti.
                                                Jotidāso thero.
     [270] |270.145| 3  Accayanti ahorattā   jīvitaṃ uparujjhati
                           āyu khīyati maccānaṃ             kunnadīnaṃva odakaṃ.
        |270.146| Atha pāpāni kammāni          karaṃ bālo na bujjhati
                           pacchāssa kaṭukaṃ hoti           vipāko hissa pāpakoti.
                                             Heraññakāni thero.
     [271] |271.147| 4  Parittaṃ dārumāruyha  yathā sīde mahaṇṇave
                           evaṃ kusītamāgamma             sādhujīvīpi sīdati.
                           Tasmā taṃ parivajjeyya        kusītaṃ hīnavīriyaṃ
        |271.148| vivittehi ariyehi              pahitattehi jhāyihi
                           niccaṃ āraddhaviriyehi          paṇḍitehi sahāvaseti.
                                            Somamitto thero.
     [272] |272.149| 5  Jano janasmiṃ sambandho   janamevassito jano
                             jano janena heṭhiyati           heṭheti ca jano janaṃ.
         |272.150| Ko hi tassa janenattho         janena janitena vā
                             janaṃ ohāya gaccheyya 1-    heṭhayitvā bahuṃ jananti.
                                             Sabbamitto thero.
@Footnote: 1 Ma. Yu. gacchan-taṃ.
     [273] |273.151| 6 Kāḷī itthī brahatī dhaṅkarūpā
                 satthiñca bhetvā aparañca satthiṃ
                 bāhañca bhetvā aparañca bāhuṃ 1-
                 sīsañca bhetvā dadhithālakaṃva
                 esā nisinnā abhisandahitvā 2-.
       |273.152| Yo ve avidvā upadhiṃ karoti
                 punappunaṃ dukkhamupeti mando
                 tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā
                 māhaṃ puna bhinnasiro sayissanti.
                    Mahākālo thero.
     [274] |274.153| 7 Bahū sapatte labhati    muṇḍo saṅghāṭipāruto
                            lābhī annassa pānassa     vatthassa sayanassa ca.
         |274.154| Etamādīnavaṃ ñatvā         sakkāresu mahabbhayaṃ
                            appalābho anavassuto      sato bhikkhu paribbajeti.
                                                     Tisso thero.
     [275] |275.155| 8  Pācīnavaṃsadāyamhi    sakyaputtā sahāyakā
                            pahāyanappake bhoge        uñchāpattāgate ratā
         |275.156| āraddhaviriyā pahitattā    niccaṃ daḷhaparakkamā
                            ramanti dhammaratiyā           hitvāna lokiyaṃ ratinti.
                                                   Kimbilo thero.
@Footnote: 1 Ma. bāhaṃ .   2 Yu. abhisaddahitvā.
     [276] |276.157| 9 Ayonisomanasīkārā   maṇḍanaṃ anuyuñjisaṃ
                             uddhato capalo cāsiṃ       kāmarāgena aṭṭito.
         |276.158| Upāyakusalenāhaṃ           buddhenādiccabandhunā
                             yoniso paṭipajjitvā     bhave cittaṃ udabbahinti.
                                                  Nando thero.
     [277] |277.159| 10 Pare ca naṃ pasaṃsanti   attā ce asamāhito
                              moghaṃ pare pasaṃsanti          attā hi asamāhito.
           |277.160| Pare ca naṃ garahanti            attā ce susamāhito
                              moghaṃ pare garahanti           attā hi susamāhitoti.
                                                Sirimā thero.
                                                  Uddānaṃ
                   cundo ca jotidāso ca        thero heraññakāni yo 1-
                   somamitto sabbamitto      kālo tisso ca kimbilo
                   nando ca sirimā ceva          dasa therā mahiddhikāti.
                                       Vaggo dutiyo.
                                       ---------------
                               Theragāthāya dukanipātassa tatiyavaggo
     [278] |278.161| 1 Khandhā mayā pariññātā   taṇhā me susamūhatā
                           bhāvitā mama bojjhaṅgā        patto me āsavakkhayo.
@Footnote: 1 Ma. ca.
       |278.162| Sohaṃ khandhe pariññāya          abbhahitvāna 1- jāliniṃ
                          bhāvayitvāna bojjhaṅge         nibbāyissaṃ anāsavoti.
                                                 Uttaro thero.
     [279] |279.163| 2 Panādo nāma so rājā    yassa yūpo suvaṇṇiyo 2-
                          tiriyaṃ soḷasubbedho 3-          uccamāhu 4- sahassadhā.
       |279.164| Sahassakaṇḍo satageṇḍu 5-  dhajālu haritāmayo
                          anaccuṃ tattha gandhabbā         chasahassāni sattadhāti.
                                                  Bhaddaji thero.
     [280] |280.165| 3 Satimā paññavā bhikkhu   āraddhabalavīriyo
                          pañca kappasatānāhaṃ         ekarattiṃ anussariṃ.
       |280.166| Cattāro satipaṭṭhāne         satta aṭṭha ca bhāvayaṃ
                          pañca kappasatānāhaṃ         ekarattiṃ anussarinti.
                                              Sobhito thero.
     [281] |281.167| 4 Yaṃ kiccaṃ daḷhaviriyena    yaṃ kiccaṃ bodhumicchatā
                           karissaṃ nāvarajjhissaṃ          passa viriyaṃ parakkamaṃ.
       |281.168| Tvañca me maggamakkhāhi     añjasaṃ amatogadhaṃ
                          ahaṃ monena monissaṃ           gaṅgāsotova sāgaranti.
                                             Valliyo thero.
     [282] |282.169| 5 Kese me olikhissanti   kappako upasaṅkami
@Footnote: 1 Ma. Yu. abbahitvāna. 2 Po. suvaṇṇamayo .  Ma. Yu. suvaṇṇako .  3 Sī.
@Yu. soḷasapabbedho .   4 Po. Ma. Yu. ubbhamāhu .   5 Yu. sahassakaṇḍu satabheṇḍu.
                           Tato ādāsamādāya            sarīraṃ paccavekkhisaṃ.
        |282.170| Tuccho kāyo adissittha         andhakāre 1- tamo byagā 2-
                           sabbe coḷā samucchinnā      natthidāni punabbhavoti.
                                                         Vītasoko thero.
     [283] |283.171| 6 Pañca nīvaraṇe hitvā   yogakkhemassa pattiyā
                          dhammādāsaṃ gahetvāna          ñāṇadassanamattano
       |283.172| paccavekkhiṃ imaṃ kāyaṃ             sabbaṃ santarabāhiraṃ
                          ajjhattañca bahiddhā ca        tuccho kāyo adissathāti.
                                             Puṇṇamāso thero.
     [284] |284.173| 7 Yathāpi bhaddo ājañño  khalitvā patitiṭṭhati
                          bhiyyo laddhāna saṃvegaṃ     adīno vahate dhuraṃ
      |284.174| evaṃ dassanasampannaṃ       sammāsambuddhasāvakaṃ
                         ājāniyaṃ maṃ dhāretha         puttaṃ buddhassa orasanti.
                                                Nandako thero.
     [285] |285.175| 8 Ehi nandaka gacchāma  upajjhāyassa santikaṃ
                          sīhanādaṃ nadissāma              buddhaseṭṭhassa sammukhā.
      |285.176| Yāya no anukampāya             amhe pabbājayī muni
                          so no attho anuppatto  sabbasaṃyojanakkhayoti.
                                           Bhārato 3- thero.
@Footnote: 1 Ma. andhakāro .  2 Po. byago .  3 Ma. Yu. bharato.
     [286] |286.177| 9 Nadanti evaṃ sappaññā   sīhāva girigabbhare
                       dhīrā 1- vijitasaṅgāmā          jetvā māraṃ savāhanaṃ 2-.
    |286.178| Satthā ca pariciṇṇo me         dhammo saṅgho ca pūjito
                       ahañca citto 3- sumano       puttaṃ disvā anāsavanti.
                                           Bhāradvājo thero.
     [287] |287.179| 10 Upāsitā sappurisā     sutā dhammā abhiṇhaso
                       sutvāna paṭipajjissaṃ         añjasaṃ amatogadhaṃ.
    |287.180| Bhavarāgahatassa me sato      bhavarāgo puna me na vijjati
                       na cāhu na ca me bhavissati    na ca me etarahipi 4- vijjatīti.
                                           Kaṇhadinno thero.
                                                 Uddānaṃ
                         uttaro bhaddaji thero         sobhito valliyo isi
                         vītasoko ca so thero          puṇṇamāso ca nandako
                         bhārato 5- bhāradvājo ca   kaṇhadinno mahāmunīti.
                                             Vaggo tatiyo.
                                           ---------------
                             Theragāthāya dukanipātassa catutthavaggo
     [288] |288.181| 1 Yato ahaṃ pabbajitvā 6-   sammāsambuddhasāsane
                          vimuccamāno uggacchiṃ          kāmadhātuṃ upaccagaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. vīrā .   2 Ma. savāhaniṃ .   3 Ma. Yu. vitto .   4 Ma. pisaddo natthi.
@5 Ma. Yu. bharato .  6 Ma. Yu. pabbajito.
      |288.182| Brahmuno pekkhamānassa      tato cittaṃ vimucci me
                          akuppā me vimuttīti          sabbasaṃyojanakkhayāti.
                                               Migasiro thero.
     [289] |289.183| 2 Aniccāni gahakāni    tattha tattha punappunaṃ
                          gahakāraṃ gavesanto              dukkhā jāti punappunaṃ.
       |289.184| Gahakāraka diṭṭhosi              puna gehaṃ na kāhasi
                          sabbā te phāsukā bhaggā 1-  thūṇirā ca padālitā
                          vimariyādikataṃ cittaṃ              idheva vidhamissatīti.
                                                 Sivako thero.
     [290] |290.185| 3 Arahaṃ sugato loke  vātehābādhito muni
                       sace uṇhodakaṃ atthi           munino dehi brāhmaṇa.
    |290.186| Pūjito pūjaneyyānaṃ             sakkareyyāna sakkato
                       apacito apacineyyānaṃ 1-    tassa icchāmi hātaveti.
                                            Upavāṇo thero.
     [291] |291.187| 4 Diṭṭhā mayā dhammadharā upāsakā
                                   kāmā aniccā iti bhāsamānā
                                   sā rattarattā maṇikuṇḍalesu
                                   puttesu dāresu ca te apekkhā.
                     |291.188| Addhāna jānanti yato 2- ca dhammaṃ
@Footnote: 1 Ma. paceyyānaṃ .  2 Yu. yathāva dhammaṃ.
                                    Kāmā aniccā iti cāpi āhu
                                    rāgañca tesaṃ na balatthi chettuṃ
                                    tasmā sitā puttadāraṃ dhanañcāti.
                                        Isidinno thero.
     [292] |292.189| 5 Devo ca vassati devo ca gaḷagaḷāyati
                                ekako cāhaṃ bherave bile viharāmi
                                tassa mayhaṃ ekakassa bherave bile viharato
                                natthi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā.
   |292.190| Dhammatā mamesā yassa me   ekakassa bherave bile
                       viharato natthi bhayaṃ vā        chambhitattaṃ vā lomahaṃso vāti.
                                    Sambulakaccāno thero.
     [293] |293.191| 6 Kassa selūpamaṃ cittaṃ    ṭhitaṃ nānupakampati
                       virattaṃ rajanīyesu                kuppanīye na kuppati.
                       Yassevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ          kuto taṃ dukkhamessati.
    |293.192| Mama selūpamaṃ cittaṃ            ṭhitaṃ nānupakampati
                       virattaṃ rajanīyesu               kuppanīye na kuppati.
                       Mamevaṃ bhāvitaṃ cittaṃ           kuto maṃ dukkhamessatīti.
                                       Khitako 1- thero.
     [294] |294.193| 7 Na tāva supituṃ hoti   ratti nakkhattamālinī
                        paṭijaggitumevesā            ratti hoti vijānatā.
@Footnote: 1 Ma. nitako.
     |294.194| Hatthikkhandhāvapatitaṃ          kuñjaro ce anukkame
                        saṅgāme me mataṃ seyyo     yañce jīve parājitoti.
                                Soṇo poṭiriyaputto 1- thero.
     [295] |295.195| 8 Pañca kāmaguṇe hitvā    piyarūpe manorame
                        saddhāya gharā nikkhamma 2-        dukkhassantakaro bhave.
     |295.196| Nābhinandāmi maraṇaṃ                nābhinandāmi jīvitaṃ
                        kālañca paṭikaṅkhāmi               sampajāno patissatoti.
                                                  Nisabho thero.
     [296] |296.197| 9 Ambapallavasaṅkāsaṃ   aṃse katvāna cīvaraṃ
                          nisinno hatthigīvāyaṃ            gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ.
       |296.198| Hatthikkhandhato oruyha         saṃvegaṃ  alabhiṃ tadā
                          sohaṃ ditto tadā santo       patto me āsavakkhayoti.
                                                Usabho thero.
     [297] |297.199| 10 Ayamiti kappaṭo kappaṭakuro
                                     acchāya accaṃbharāya 3-
                                     amataghaṭikāyaṃ dhammakaṭapatto 4-
                                     kaṭapadaṃ jhānāni ocetuṃ.
                    |297.200| Mā kho tvaṃ kappaṭa pacālesi
                                     mā taṃ 5- upakaṇṇakamhi 6- tāḷessaṃ
@Footnote: 1 Po. giriputto .  2 Yu. saddhāya abhinikkhamma .   3 Ma. Yu. atibharitāya.
@4 Ma. Yu. dhammakaṭamatto .  5 Ma. tvaṃ .   6 Ma. upakaṇṇamhi.
                                     Na hi tvaṃ kappaṭa mattamaññāsi
                                     saṅghamajjhamhi pacalāyamānoti.
                                            Kappaṭakuro thero.
                                                Uddānaṃ
                        migasiro sivako ca             upavāṇo ca paṇḍito
                        isidinno ca kaccāno      khitako ca mahāvasī
                        poṭiriyaputto nisabho       usabho kappaṭakuroti.
                                          Vaggo catuttho.
                                           ----------------
                           Theragāthāya dukanipātassa pañcamavaggo
     [298] |298.201| 1 Aho buddhā aho dhammā   aho no satthu sampadā
                        yattha etādisaṃ dhammaṃ              sāvako sacchikāhiti.
    |298.202| Asaṅkheyyesu kappesu              sakkāyādhigatā ahuṃ
                        tesamayaṃ pacchimako                 carimoyaṃ samussayo
                        jātimaraṇasaṃsāro                   natthidāni punabbhavoti.
                                 Kumārakassapo thero.
     [299] |299.203| 2 Yo have daharo bhikkhu   yuñjati buddhasāsane
                        jāgaro 1- sa hi suttesu          amoghantassa jīvitaṃ.
@Footnote: 1 Sī. Yu. patisuttesu.
     |299.204| Tasmā saddhañca sīlañca         pasādaṃ dhammadassanaṃ
                        anuyuñjetha medhāvī                saraṃ buddhāna sāsananti.
                                         Dhammapālo thero.
     [300] |300.205| 3 Kassindriyāni 1- samathaṃ gatāni
                                  assā yathā sārakinā sudantā
                                  pahīnamānassa anāsavassa
                                  devāpi tassa pihayanti tādino.
                |300.206| Mayhindriyāni samathaṃ gatāni
                                  assā yathā sārathinā sudantā
                                  pahīnamānassa anāsavassa
                                  devāpi mayhaṃ pihayanti tādinoti.
                                         Brahmāli thero .



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 26 page 1-301. http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=26&item=1&items=474              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=26&item=1&items=474&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=26&item=1&items=474              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=26&item=1&items=474              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :